مالى که نابودى آن تو را پند می دهد، از دست نرفته است.

لَمْ یَذْهَبْ مِنْ مَالِكَ مَا وَعَظَكَ.

این دل‏ها همانند تن‏ها خسته می شوند، براى نشاط آن به سخنان تازه حکیمانه روى بیاورید.

إِنَّ هذِهِ الْقُلُوبَ تَمَلُّ كَمَا تَمَلُّ الاََْبْدَانُ، فَابْتَغُوا لَهَا طَرَائِفَ الْحِكْمَةِ

(وقتى شنید که خوارج مى‏گویند، حکومت فقط از آن خداست.) سخن حقّى است که از آن اراده باطل دارند.

لما سمع قول الخوارج ـ لا حكم إِلاَّ للهِ ـ : كَلِمَةُ حَقٍّ یُرَادُ بِهَا بَاطِلٌ.

(در تعریف جمع اوباش، فرمود) آنان چون گرد هم آیند پیروز شوند، و چون پراکنده شوند شناخته نگردند«». (و گفته شد که امام فرمود) آنان چون گرد هم آیند زیان رسانند، و چون پراکنده شوند سود دهند. (از امام پرسیدند: چون اوباش گرد هم آیند زیان رسانند را دانستیم، امّا چه سودى در پراکندگى آنان است، فرمود) صاحبان کسب و کار، و پیشه وران به کارهاى خود باز مى‏گردند، و مردم از تلاش آنان سود برند، بنّا به ساختن ساختمان، و بافنده به کارگاه بافندگى، و نانوا به نانوایى روى مى‏آورد.

فی صفة الْغوغاء هُمُ الَّذِینَ إِذَا اجْتَمَعُوا غَلَبُوا، وَإِذَا تَفَرَّقُوا لَمْ یُعْرَفُوا. وقیل: بل قال: هُمُ الَّذِینَ إِذَا اجْتَمَعُوا ضَرُّوا، وَإِذَا تَفَرَّقُوا نَفَعُوا. فقیل: قد علمنا مضرة اجتماعهم، فما منفعة افتراقهم؟ فقال: یَرْجِعُ أَصْحَابُ الْمِهَنِ إِلَى مِهَنِهِمْ، فَیَنْتَفِعُ النَّاسُ بِهِمْ، كَرُجُوعِ الْبَنَّاءِ إِلَى بِنَائِهِ، وَالنَّسَّاجِ إِلَى مَنْسَجِهِ، وَالْخَبَّازِ إِلَى مَخْبَزِهِ.

(جنایتکارى را حضور امام آوردند، که جمعى اوباش همراه او بودند.) مبارک مباد، چهره هایى که جز به هنگام زشتی ها دیده نمی شوند

وقد أُتی بجانٍ ومعه غوغاءُ: لاَ مَرْحَباً بِوُجُوهٍ لاَ تُرى إِلاَّ عِنْدَ كُلِّ سَوْأَةٍ.

با هر انسانى دو فرشته است که او را حفظ می کنند، و چون تقدیر الهى فرا رسد، تنهایش مى‏گذارند، که همانا زمان عمر انسان، سپرى نگهدارنده است.

إِنَّ مَعَ كُلِّ إِنْسَانٍ مَلَكَیْنِ یَحْفَظَانِهِ، فَإِذَا جَاءَ الْقَدَرُ خَلَّیَا بَیْنَهُ وَبَیْنَهُ، وَإِنَّ الاََْجَلَجُنَّةٌ حَصِینَةٌ

(طلحه و زبیر خدمت امام آمدند و گفتند با تو بیعت کردیم که ما در حکومت شریک تو باشیم، فرمود) نه هرگز بلکه شما در نیرو بخشیدن، و یارى خواستن شرکت دارید، و دو یاورید به هنگام ناتوانى و درماندگى در سختی ها.

وقد قال له طلحة والزبیر: نبایعك على أَنّا شركاؤُكَ فی هذا الاََمر. فقال: لاَ، وَلكِنَّكُمَا شَرِیكَانِ فِی الْقُّوَّةَ وَالاِِْسْتَعَانَةِ، وَعَوْنَانِ عَلَى الْعَجْزِ وَالاََْوَدِعپ.

اى مردم از خدایى بترسید که اگر سخنى گویید می شنود، و اگر پنهان دارید می داند، و براى مرگى آماده باشید، که اگر از آن فرار کنید شما را مى‏یابد، و اگر بر جاى خود بمانید شما را مى‏گیرد، و اگر فراموشش کنید شما را از یاد نبرد.

أَیُّهَا النَّاسُ، اتّقُوا اللهَ الَّذِی إِنْ قُلْتُمْ سمِعَ، وَإِنْ أَضْمَرْتُمْ عَلِمَ، وَبَادِرُوا الْمَوْتَ الَّذِی إِنْ هَرَبْتُمْ أَدْرَكَكُمْ، وَإِنْ أَقَمْتُمْ أَخَذَكُمْ، وَإِنْ نَسِیتُمُوهُ ذَكَرَكُمْ.

ناسپاسى مردم تو را از کار نیکو باز ندارد، زیرا هستند کسانى، بى آن که از تو سودى برند تو را می ستایند، چه بسا ستایش اندک آنان براى تو، سودمندتر از ناسپاسى ناسپاسان باشد. (و خداوند نیکوکاران را دوست دارد)

لاَ یُزَهِّدَنَّكَ فِی الْمَعْرُوفِ مَنْ لاَ یَشْكُرُهُ لَكَ، فَقَدْ یَشْكُرُكَ عَلَیْهِ مَنْ لاَ یَسْتَمْتِعُ بِشَیْءٍ مِنْهُ، وَقَدْ تُدْرِكُ مِنْ شُكْرِ الشَّاكِرِ أَكْثَرَ مِمَّا أَضَاعَ الْكَافِرُ، .

هر ظرفى با ریختن چیزى در آن پر می شود جز ظرف دانش که هر چه در آن جاى دهى، وسعتش بیشتر می شود.

كُلُّ وِعَاءٍ یَضِیقُ بِمَا جُعِلَ فِیهِ إِلاَّ وِعَاءَ الْعِلْمِ، فَإِنَّهُ یَتَّسِعُ.

نخستین پاداش بردبار از بردباری اش آن که مردم در برابر نادان، پشتیبان او خواهند بود.

أَوَّلُ عِوَضِ الْحَلِیمِ مِنْ حِلْمِهِ أَنَّ النَّاسَ أَنْصَارُهُ عَلَى الْجَاهِلِ.

اگر بردبار نیستى، خود را به بردبارى بنماى، زیرا اندک است کسى که خود را همانند مردمى کند و از جمله آنان به حساب نیاید.

إِنْ لَمْ تَكُنْ حَلِیماً فَتَحَلَّمْ، فَإِنَّهُ قَلَّ مَنْ تَشَبَّهَ بَقَوْمٍ إِلاَّ أَوْشَكَ أَنْ یَكُونَ مِنْهُمْ.

کسى که از خود حساب کشد، سود می برد، و آن که از خود غفلت کند زیان می بیند، و کسى که از خدا بترسد ایمن باشد، و کسى که عبرت آموزد آگاهى یابد، و آن که آگاهى یابد می فهمد، و آن که بفهمد دانش آموخته است

مَنْ حَاسَبَ نَفْسَهُ رَبِحَ، وَمَنْ غَفَلَ عَنْهَا خَسِرَ، وَمَنْ خَافَ أَمِنَ، وَمَنِ اعْتَبَرَ أَبْصَرَ،مَنْ أَبْصَرَ فَهِمَ، وَمَنْ فَهِمَ عَلِمَ.

دنیا پس از سرکشى، به ما روى می کند، چونان شتر مادّه بد خو که به بچه خود مهربان گردد. (سپس این آیه را خواند) «و اراده کردیم که بر مستضعفین زمین، منّت گذارده آنان را امامان و وارثان حکومت‏ها گردانیم»

لَتَعْطِفَنَّ الدُّنْیَا عَلَیْنَا بَعْدَ شِمَاسِهَاعَطْفَ الضَّرُوسِعَلَى وَلَدِهَا. و تلا عقیب ذلك.

از خدا بترسید، ترسیدن انسان وارسته اى که دامن به کمر زده و خود را آماده کرده، و در بهره بردن از فرصت‏ها کوشیده، و هراسان در اطاعت خدا تلاش کرده، و در دنیاى زودگذر، و پایان زندگى و عاقبت کار، بدرستى اندیشیده است

اتَّقُوا اللهَ تَقِیَّةَ مَنْ شَمَّرَ تَجْرِیداً، وَجَدَّ تَشْمِیراً، وَكَمَّشَ فِی مَهَلٍ، وَبَادَرَ عَنْ وَجَلٍنَظَرَ فِی كَرَّةِ الْمَوْئِلِ وَعَاقِبَةِ الْمَصْدَرِ، وَمَغَبَّةِ الْمَرْجِعِپ.