طمعکارى همواره زبون و خوار است.

الطَّامِعُ فِی وِثَاقِ الذُّلِّ.

(از ایمان پرسیدند). ایمان، بر شناخت با قلب، اقرار با زبان، و عمل با اعضاء و جوارح استوار است.

وقد سئل عن الاِِیمان: الاِِْیمَانُ مَعْرِفَةٌ بِالْقَلْبِ، وَإِقْرَارٌ بِاللِّسَانِ، وعَمَلٌ بِالاََْرْكَانِ.

کسى که از دنیا اندوهناک می باشد، از قضاء الهى خشمناک است، و آن کس که از مصیبت وارد شده شکوه کند از خدا شکایت کرده، و کسى که نزد توانگرى رفته و به خاطر سرمایه اش برابر او فروتنى کند، دو سوّم دین خود را از دست داده است و آن کس که قرآن بخواند و وارد آتش جهنّم شود حتما از کسانى است که آیات الهى را بازیچه قرار داده است، و آن کس که قلب او با دنیا پرستى پیوند خورد، همواره جانش گرفتار سه مشکل است، اندوهى رها نشدنى، حرصى جدا نشدنى، و آرزویى نایافتنى.

مَنْ أَصْبَحَ عَلَى الدُّنْیَا حَزِیناً فَقَدْ أَصْبَحَ لِقَضَاءِ اللهِ سَاخِطاً، وَمَنْ أَصْبَحَ یَشَكُو مُصِیبَةً نَزَلَتْ بِهِ فَقَدْ أَصْبَحَ یَشْكُو رَبَّهُ، وَمَنْ أَتى غَنِیَّاً فَتَوَاضَعَ لِغِنَاهُ ذَهَبَ ثُلُثَا دِینِهِ، وَمَنْ قَرَأَ الْقُرْآنَ فَمَاتَ فَدَخَلَ النَّارَ فَهُوَ مِمَّنْ كَانَ یَتَّخِذُ آیَاتِ اللهِ هُزُواً، وَمَنْ لَهِجَ قَلْبُهُ بِحُبِّ الدُّنْیَا الْتَاطَقَلْبُهُ مِنْهَا بِثَلاَثٍ: هَمٍّ لاَ یُغِبُّهُ، وَحِرْصٍ لاَ یَتْرُكُه، وَأَمَلٍ لاَ یُدْرِكُهُ.

آدمى را قناعت براى دولتمندى، و خوش خلقى براى فراوانى نعمت‏ها کافى است. (از امام سؤال شد تفسیر آیه، فَلَنُحْیینَّهُ حَیاةً طَیبَةً چیست فرمود) آن زندگى با قناعت است

كَفَى بِالْقَنَاعَةِ مُلْكاً، وَبِحُسْنِ الْخُلُقِ نَعِیماً. وسئل علیه السلام عن قوله تعالى: ، فَقَالَ: هِیَ الْقَنَاعَةُ.

با آن کس که روزى به او روى آورده شراکت کنید، که او توانگرى را سزاوارتر، و روى آمدن روزگار خوش را شایسته‏تر است.

شَارِكُوا الَّذِی قَدْ أَقْبَلَ عَلَیْهِ الرِّزْقُ، فَإِنَّهُ أَخْلَقُ لِلْغِنَى، وَأَجْدَرُ بِإِقْبَالِ الْحَظِّ عَلَیْهِ

در تفسیر آیه 90 سوره نحل «خدا به عدل و احسان فرمان می دهد» فرمود) عدل، همان انصاف، و احسان، همان بخشش است.

فی قول الله تعالى : الْعَدْلُ الاِِْنْصَافُ، وَالاِِْحْسَانُ التَّفَضُّلُ.

آن کس که با دست کوتاه ببخشد، از دستى بلند پاداش گیرد. مى‏گویم: (معنى سخن این است که آنچه انسان از اموال خود در راه خیر و نیکى انفاق می کند، هر چند کم باشد، خداوند پاداش او را بسیار می دهد، و منظور از «دو دست» در اینجا دو نعمت است، که امام علیه السّلام بین نعمت پروردگار، و نعمت از ناحیه انسان، را با کوتاهى و بلندى فرق گذاشته است که نعمت و بخشش از ناحیه بنده را کوتاه، و از ناحیه خداوند را بلند قرار داده است، بدان جهت که نعمت خدا همیشگى و چند برابر نعمت مخلوق است، چرا که نعمت خداوند اصل و اساس تمام نعمتها است، بنا بر این تمام نعمتها به نعمتهاى خدا باز مى‏گردد، و از آن سرچشمه مى‏گیرد).

مَنْ یُعْطِ بِالْیَدِ الْقَصِیرَةِ یُعْطَ بِالْیَدِ الطَّوِیلَةِ. و معنى ذلك: أنّ ما ینفقه المرء من ماله فی سبیل الخیر والبر ـ وإن كان یسیراً ـ فإن الله تعالى یجعل الجزاء علیه عظیماً كثیراً، والیدان هاهنا عبارتان عن النعمتین، ففرّق علیه السلام بین نعمة العبد ونعمة الرب، فجعل تلك قصیرة وهذه طویلة، لاَن نعم الله سبحانه أبداً تُضعفعلى نعم المخلوقین أَضعافاً كثیرة، إذ كانت نعمه تعالى أصل النعم كلها، فكل نعمة إلیها تَرجِعُ ومنها تنزع.

(به فرزندش امام مجتبى علیه السّلام فرمود) کسى را به پیکار دعوت نکن، اما اگر تو را به نبرد خواندند بپذیر، زیرا آغازگر پیکار تجاوزکار، و تجاوزکار شکست خورده است.

وقال لابنه الحسن8: لاَ تَدعُوَنَّ إِلَى مُبَارَزَةٍ وَإِنْ دُعِیتَ إِلَیْهَا فَأَجِبْ، فَإِنَّ الدَّاعِیَ بَاغٍ، وَالبَاغِیَ مَصْرُوعٌ

برخى از نیکوترین خلق و خوى زنان، زشت‏ترین اخلاق مردان است، مانند، تکبّر، ترس، بخل، هر گاه زنى متکبّر باشد، بیگانه را به حریم خود راه نمی دهد، و اگر بخیل باشد اموال خود و شوهرش را حفظ می کند، و چون ترسان باشد از هر چیزى که به آبروى او زیان رساند فاصله مى‏گیرد.

خِیَارُ خِصَالِ النِّسَاءِ شِرَارُ خِصَالِ الرِّجَالِ: الزَّهْوُ وَالْجُبْنُ وَالْبُخْلُ، فَإذَا كَانَتِ الْمَرْأَةُ مَزْهُوَّةًلَمْ تُمَكِّنْ مِنْ نَفْسِهَا، وَإِذَا كَانَتْ بِخِیلَةً حَفِظَتْ مَا لَهَا وَمَالَ بَعْلِهَا، وَإِذَا كَانَتْ جَبَانَةً فَرِقَتْمِنْ كُلِّ شِیْءٍ یَعْرِضُ لَهَا.

(به امام گفتند، عاقل را به ما بشناسان، پاسخ داد:) خردمند آن است که هر چیزى را در جاى خود می نهد. (گفتند پس جاهل را تعریف کن فرمود) با معرّفى خردمند، جاهل را نیز شناساندم. (یعنى جاهل کسى که هر چیزى را در جاى خود نمى‏گذارد، بنا بر این با ترک معرّفى مجدّد، جاهل را شناساند)

وقیل له علیه السلام : صف لنا العاقل. فقال علیه السلام : هُوَ الِّذِی یَضَعُ الشَّیْءَ مَوَاضِعَهُ. قیل: فصف لنا الجاهل. قال: قَدْ فَعَلْتُ. یعنی: أنّ الجاهل هو الذی لا یضع الشیء مواضعه، فكأن ترك صفته صفة له، إذ كان بخلاف وصف العاقل.

به خدا سوگند این دنیاى شما که به انواع حرام آلوده است، در دیده من از استخوان خوکى که در دست بیمارى جذامى باشد، پست‏تر است

وَاللهِ لَدُنْیَاكُمْ هذِهِ أَهْوَنُ فِی عَیْنِی مِنْ عِرَاقِخِنْزِیرٍ فِی یَدِ مَجْذُومٍ

گروهى خدا را به امید بخشش پرستش کردند، که این پرستش بازرگانان است، و گروهى او را از روى ترس عبادت کردند که این عبادت بردگان است، و گروهى خدا را از روى سپاسگزارى پرستیدند و این پرستش آزادگان است.

إِنَّ قَوْماً عَبَدُوا اللهَ رَغْبَةً فَتِلْكَ عِبَادَةُ التُّجَّارِ، وَإِنَّ قَوْماً عَبَدُوا اللهَ رَهْبَةً فَتِلْكَ عِبَادَةُ الْعَبِیدِ، وَإِنَّ قَوْماً عَبَدُوا اللهَ شُكْراً فَتِلْكَ عِبَادَةُ الاََْحْرَارِ.

زن و زندگى، همه اش زحمت و دردسر است و زحمت بارتر اینکه چاره اى جز بودن با او نیست

الْمَرْأَةُ شَرٌّ كُلُّهَا، وَشَرُّ مَا فِیهَا أَنَّهُ لاَ بُدَّ مِنْهَا!

هر کس تن به سستى دهد، حقوق را پایمال کند، و هر کس سخن چین را پیروى کند دوستى را به نابودى کشاند.

مَنْ أَطَاعَ التَّوَانِیَ ضَیَّعَ الْحُقُوقَ، وَمَنْ أَطَاعَ الْوَاشِیَ ضَیَّعَ الصَّدِیقَ.

سنگ غصبى در بناى خانه، مایه ویران شدن آن است. (این سخن از رسول خدا نقل شده است، و اینکه سخن پیامبر صلّى اللّه علیه و آله و سلّم و على علیه السّلام شبیه یکدیگرند جاى شگفتى نیست براى اینکه هر دو از یک جا سر چشمه گرفته و در دو ظرف ریخته شده است).

الْحَجَرُ الْغَصِیبُفِی الدَّارِ رَهْنٌ عَلَى خَرَابِهَا. و یروى هذا الكلام للنبی صلى الله علیه، ولا عجب أن یشتبه الكلامان، فإنّ مستقاهما من قلیب ومفرغهما من ذَنوب