من پیشواى مؤمنان، و مال، پیشواى تبهکاران است. مى‏گویم: (معناى سخن امام این است که مؤمنان از من پیروى می کنند و بدکاران پیرو مال می باشند آنگونه که زنبوران عسل از رئیس خود اطاعت دارند)

أَنا یَعْسُوبُ الْمُؤْمِنِینَ، وَالْمَالُ یَعْسُوبُ الْفُجَّارِ. ومعنى ذلك أن المؤمنین یتبعوننی، والفجار یتبعون المال، كما تتبع النحل یعسوبها، وهو رئیسها.

(شخصى یهودى به امام گفت: هنوز پیامبرتان را دفن نکرده، در باره اش اختلاف کردید، امام فرمود:) ما در باره آنچه که از او رسیده اختلاف کردیم، نه در خود او، امّا شما یهودیان، هنوز پاى شما پس از نجات از دریاى نیل خشک نشده بود که به پیامبرتان گفتید: «براى ما خدایى بساز، چنانکه بت پرستان خدایى دارند» و پیامبر شما گفت: «شما مردمى نادانید»

وقال له بعض الیهود: ما دَفَنْتُم نَبِیَّكُم حتّى اختلفتم فیه! فقال علیه السلام له: إِنَّمَا اخْتَلَفْنَا عَنْهُ لاَ فِیهِ، وَلكِنَّكُمْ مَا جَفَّتْ أَرْجُلُكُمْ مِنَ الْبَحْرِ حَتَّى قُلْتُمْ لِنَبِیِّكُمْ: .

(از امام پرسیدند، با کدام نیرو بر حریفان خود پیروز شدى فرمود) کسى را ندیدم جز آن که مرا در شکست خود یارى می داد مى‏گویم: (امام به این نکته اشاره کرد که هیبت و ترس او در دل‏ها جاى مى‏گرفت)

وقیل له: بأیّ شیءٍ غلبتَ الاََقران؟ فقال علیه السلام : مَا لَقِیتُ رَجُلاً إِلاَّ أَعَانَنِی عَلَى نَفْسِهِ. یومىء علیه السلام بذلك إلى تمكّن هیبته فی القلوب.

(به پسرش محمد حنفیه سفارش کرد) اى فرزند من از تهیدستى بر تو هراسناکم، از فقر به خدا پناه ببر، که همانا فقر، دین انسان را ناقص، و عقل را سرگردان، و عامل دشمنى«» است.

لابنه محمد بن الحنفیة: یَا بُنَیَّ، إِنِّی أَخَافُ عَلَیْكَ الْفَقْرَ، فَاسْتَعِذْ بِاللهِ مِنْه، فَإِنَّ الْفَقْرَ مَنْقَصَةٌلِلدَّینِ، مَدْهَشَةٌ لِلْعَقْلِ، دَاعِیَةٌ لِلْمَقْت!

(شخصى مسئله پیچیده اى سؤال کرد، فرمود) براى فهمیدن بپرس، نه براى آزار دادن، که نادان آموزش گیرنده، همانند داناست، و همانا داناى بی انصاف چون نادان بهانه جو است.

لِسائل سأَله عن معضلة سَل تَفَقُّهاً وَلاَ تَسْأَلْ تَعَنُّتاً، فَإِنَّ الْجَاهِلَ الْمُتَعَلِّمَ شَبِیهٌ بِالْعَالِمِ، وَإِنَّ الْعَالِمَ الْمُتَعَسِّفَ شَبِیهٌ بِالْجَاهِلِ الْمُتَعَنِّتِ.

(عبد اللّه بن عباس در مسئله اى نظر داد که امام آن را قبول نداشت و فرمود) بر تو است که رأى خود را به من بگویى، و من باید پیرامون آن بیندیشم، آنگاه اگر خلاف نظر تو فرمان دادم باید اطاعت کنى

لعبدالله بن العباس، وقد أشار علیه فی شیء لم یوافق رأیه: لَكَ أَنْ تُشِیرَ عَلَیَّ وأَرَى، فَإِنْ عَصَیْتُكَ فَأَطِعْنِی.

(وقتى امام از جنگ صفّین باز مى‏گشت به محلّه شبامیان«» رسید، آواز گریه زنان بر کشتگان جنگ را شنید، ناگاه حرب بن شرحبیل شبامى بزرگ قبیله شبامیان خدمت امام رسید به او فرمود) آیا آن گونه که می شنوم، زنان شما بر شما چیره شده اند چرا آنان را از گریه و زارى باز نمی دارید (حرب پیاده و امام سوار بر اسب می رفتند، به او فرمود) باز گرد، که پیاده رفتن رییس قبیله اى چون تو پشت سر من، موجب انحراف زمامدار و زبونى مؤمن است.

وروی أنه علیه السلام لما ورد الكوفة قادماً من صفین مرّ بالشّبامیین فسمع بكاء النساء على قتلى صفین، وخرج إلیه حرب بن شُرَحْبِیل الشّبامی، وكان من وجوه قومه. فقال علیه السلام : أَتَغْلِبُكُمْ نِسَاؤُكُمْ عَلَى مَا أسْمَعُ؟ أَلاَ تَنْهَوْنَهُنَّ عَنْ هذَا الرَّنِینِ و أقبل یمشی معه، وهو علیه السلام راكب. فقال علیه السلام له: ارْجِعْ، فَإِنَّ مَشْیَ مِثْلِكَ مَعَ مِثْلِی فِتْنَةٌ لِلْوَالِی، وَمَذَلَّةٌ لِلْمُؤْمِنِ.

(در جنگ نهروان هنگامى که از کنار کشتگان خوارج مى‏گذشت فرمود) بدا به حال شما آن که شما را فریب داد به شما زیان رساند. (پرسیدند چه کسى آنان را فریفت، اى امیر المؤمنین علیه السّلام فرمود) شیطان گمراه کننده، و نفسى که به بدى فرمان می دهد، آنان را با آرزوها مغرور ساخت، و راه گناه را بر ایشان آماده کرد، و به آنان وعده پیروزى داد، و سرانجام به آتش جهنّم گرفتارشان کرد.

وقد مرّ بقتلى الخوارج یوم النَّهْرَوَان: بُؤْساً لَكُمْ، لَقَدْ ضَرَّكُمْ مَنْ غَرَّكُمْ. فقیل له: مَن غرّهم یا أمیرالمؤمنین؟ فقال: الشَّیْطَانُ الْمُضِلُّ، وَالاََْنْفُسُ الاََْمَّارَةُ بِالسُّوءِ، غَرَّتْهُمْ بالاََْمَانِیِّ، وَفَسَحَتْ لَهُمْ فِی المَعَاصِیِ، وَعَدَتْهُمُ الاِِْظْهَارَ، فَاقْتَحَمَتْ بِهِمُ النَّارَ.

از نافرمانى خدا در خلوت‏ها بپرهیزید، زیرا همان که گواه است، داورى کند.

اتَّقُوا مَعَاصِیَ اللهِ فِی الْخَلَوَاتِ، فَإِنَّ الشَّاهِدَ هُوَ الْحَاكِمُ.

(آنگاه که خبر کشته شدن محمد بن ابى بکر را به او دادند فرمود) همانا اندوه ما بر شهادت او، به اندازه شادى شامیان است، جز آن که از آنان یک دشمن، و از ما یک دوست کم شد.

، لمّا بلغه قتل محمد بن أبی بكر: إِنَّ حُزْنَنَا عَلَیْهِ عَلَى قَدْرِ سُرُورِهِمْ بِهِ، إِلاَّ أَنَّهُمْ نَقَصُوا بَغِیضاً، وَنَقَصْنَا حَبِیباً.

عمرى که خدا از فرزند آدم پوزش را مى‏پذیرد شصت سال است.

الْعُمْرُ الَّذِی أَعْذَرَ اللهُ فِیهِ إِلَى ابْنِ آدَمَ سِتُّونَ سَنَةً.

پیروز نشد آن کس که گناه بر او چیرگى یافت، و آن کس که با بدى پیروز شد شکست خورده است.

مَا ظَفِرَ مَنْ ظَفِرَ الاِِْثْمُ بِهِ، وَالْغَالِبُ بِالشَّرِّ مَغْلُوبٌ.

همانا خداى سبحان روزى فقراء را در اموال سرمایه‏داران قرار داده است، پس فقیرى گرسنه نمی ماند جز به کامیابى توانگران، و خداوند از آنان در باره گرسنگى گرسنگان خواهد پرسید.

إِنَّ اللهَ سُبْحَانَهُ فَرَضَ فِی أَمْوَالِ الاََْغْنِیَاءِ أَقْوَاتَ الْفُقَرَاءِ، فَمَا جَاعَ فَقِیرٌ إِلاَّ بِمَا مَنَعَ بِهِ غَنِی، وَاللهُ تَعَالَى سَائِلُهُمْ عَنْ ذلِكَ.

بی نیازى از عذر خواهى، گرامی تر از عذر راستین است.

الاِْسْتِغْنَاءُ عَنِ الْعُذْرِ أَعَزُّ مِنَ الصِّدْقِ بِهِ.

کمترین حق خدا بر عهده شما اینکه از نعمت‏هاى الهى در گناهان یارى نگیرید.

أَقَلُّ مَا یَلْزَمُكُمْ لله أَلاَّ تَسْتَعیِنُوا بِنِعَمِهِ عَلَى مَعَاصِیهِ.