بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

به نام خداوند رحمتگر مهربان

In the name of Allah, Most Gracious, Most Merciful

أَتَى أَمْرُ اللّهِ فَلاَ تَسْتَعْجِلُوهُ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى عَمَّا يُشْرِكُونَ

[هان] امر خدا دررسيد پس در آن شتاب مكنيد او منزه و فراتر است از آنچه [با وى] شريك می سازند

the command of allah will surely come; do not seek to hasten it. highly exalted is he above that they associate with him.

يُنَزِّلُ الْمَلآئِكَةَ بِالْرُّوحِ مِنْ أَمْرِهِ عَلَى مَن يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ أَنْ أَنذِرُواْ أَنَّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنَاْ فَاتَّقُونِ

فرشتگان را با روح به فرمان خود بر هر كس از بندگانش كه بخواهد نازل می كند كه بيم دهيد كه معبودى جز من نيست پس از من پروا كنيد

he sends down the angels with the spirit (gabriel) by his command to those of his worshipers whom he chooses, (saying:) `warn, there is no god except me, therefore fear me. `

خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ بِالْحَقِّ تَعَالَى عَمَّا يُشْرِكُونَ

آسمانها و زمين را به حق آفريده است او فراتر است از آنچه [با وى] شريك می گردانند

he created the heavens and the earth with truth. exalted is he above what they associate (with him)!

خَلَقَ الإِنسَانَ مِن نُّطْفَةٍ فَإِذَا هُوَ خَصِيمٌ مُّبِينٌ

انسان را از نطفه اى آفريده است آنگاه ستيزه جويى آشكار است

he created mankind from a sperm drop, yet he is a clear adversary.

وَالأَنْعَامَ خَلَقَهَا لَكُمْ فِيهَا دِفْءٌ وَمَنَافِعُ وَمِنْهَا تَأْكُلُونَ

و چارپايان را براى شما آفريد در آنها براى شما [وسيله] گرمى و سودهايى است و از آنها می خوريد

and the cattle he created for you. in them, you have warmth and other uses, and of them you eat.

وَلَكُمْ فِيهَا جَمَالٌ حِينَ تُرِيحُونَ وَحِينَ تَسْرَحُونَ

و در آنها براى شما زيبايى است آنگاه كه [آنها را] از چراگاه برمی گردانيد و هنگامى كه [آنها را] به چراگاه می بريد

in them there is beauty for you when you bring them home and when you lead them to pasture.

وَتَحْمِلُ أَثْقَالَكُمْ إِلَى بَلَدٍ لَّمْ تَكُونُواْ بَالِغِيهِ إِلاَّ بِشِقِّ الأَنفُسِ إِنَّ رَبَّكُمْ لَرَؤُوفٌ رَّحِيمٌ

و بارهاى شما را به شهرى می ب رند كه جز با مشقت بدنها بدان نمی توانستيد برسيد قطعا پروردگار شما رئوف و مهربان است

they carry your loads to a land which you could not otherwise reach except by painful toil to oneself. your lord is the clement, the most merciful.

وَالْخَيْلَ وَالْبِغَالَ وَالْحَمِيرَ لِتَرْكَبُوهَا وَزِينَةً وَيَخْلُقُ مَا لاَ تَعْلَمُونَ

و اسبان و استران و خران را [آفريد] تا بر آنها سوار شويد و [براى شما] تجملى [باشد] و آنچه را نمی دانيد می آفريند

(he has created for you) horses, mules, and donkeys, which you ride and as an adornment; and he creates what you do not know.

وَعَلَى اللّهِ قَصْدُ السَّبِيلِ وَمِنْهَا جَآئِرٌ وَلَوْ شَاء لَهَدَاكُمْ أَجْمَعِينَ

و نمودن راه راست بر عهده خداست و برخى از آن [راهها] كژ است و اگر [خدا] می خواست مسلما همه شما را هدايت می كرد

it is for allah to show the way. some swerve from it, but had he willed, he would have guided all of you.

هُوَ الَّذِي أَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً لَّكُم مِّنْهُ شَرَابٌ وَمِنْهُ شَجَرٌ فِيهِ تُسِيمُونَ

اوست كسى كه از آسمان آبى فرود آورد كه [آب] آشاميدنى شما از آن است و روييدنى[هايى] كه [رمه هاى خود را] در آن می چرانيد [نيز] از آن است

it is he who sends down water from heaven, which provides drink for you and brings forth trees on which your herds feed.

يُنبِتُ لَكُم بِهِ الزَّرْعَ وَالزَّيْتُونَ وَالنَّخِيلَ وَالأَعْنَابَ وَمِن كُلِّ الثَّمَرَاتِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لآيَةً لِّقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ

به وسيله آن كشت و زيتون و درختان خرما و انگور و از هر گونه محصولات [ديگر] براى شما می روياند قطعا در اينها براى مردمى كه انديشه می كنند نشانه اى است

and thereby he brings forth crops and olives, palms and vines, and all the fruits. surely, in this there is a sign for a nation who think.

وَسَخَّرَ لَكُمُ اللَّيْلَ وَالْنَّهَارَ وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ وَالْنُّجُومُ مُسَخَّرَاتٌ بِأَمْرِهِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَعْقِلُونَ

و شب و روز و خورشيد و ماه را براى شما رام گردانيد و ستارگان به فرمان او مسخر شده اند مسلما در اين [امور] براى مردمى كه تعقل می كنند نشانه هاست

he has subjected to you the night, the day, the sun and the moon. the stars are subjected by his command. surely, in that there is a sign for a nation who understands.

وَمَا ذَرَأَ لَكُمْ فِي الأَرْضِ مُخْتَلِفًا أَلْوَانُهُ إِنَّ فِي ذَلِكَ لآيَةً لِّقَوْمٍ يَذَّكَّرُونَ

و [همچنين] آنچه را در زمين به رنگهاى گوناگون براى شما پديد آورد [مسخر شما ساخت] بی ترديد در اين [امور] براى مردمى كه پند می گيرند نشانه اى است

and what he has multiplied for you in the earth is of various hues; surely, in that there is a sign for a nation who remember.

وَهُوَ الَّذِي سَخَّرَ الْبَحْرَ لِتَأْكُلُواْ مِنْهُ لَحْمًا طَرِيًّا وَتَسْتَخْرِجُواْ مِنْهُ حِلْيَةً تَلْبَسُونَهَا وَتَرَى الْفُلْكَ مَوَاخِرَ فِيهِ وَلِتَبْتَغُواْ مِن فَضْلِهِ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ

و اوست كسى كه دريا را مسخر گردانيد تا از آن گوشت تازه بخوريد و پيرايه اى كه آن را می پوشيد از آن بيرون آوريد و كشتيها را در آن شكافنده [آب] می بينى و تا از فضل او بجوييد و باشد كه شما شكر گزاريد

it is he who has subjected the sea to you, so that you eat of its soft flesh and bring up from it ornaments which you wear. and you see the ships plowing their course through it in order that you seek his bounty and give thanks.

وَأَلْقَى فِي الأَرْضِ رَوَاسِيَ أَن تَمِيدَ بِكُمْ وَأَنْهَارًا وَسُبُلًا لَّعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ

و در زمين كوههايى استوار افكند تا شما را نجنباند و رودها و راهها [قرار داد] تا شما راه خود را پيدا كنيد

he set firm mountains upon the earth lest it should shake with you; and rivers, and roads, in order that you are guided.

وَعَلامَاتٍ وَبِالنَّجْمِ هُمْ يَهْتَدُونَ

و نشانه هايى [ديگر نيز قرار داد] و آنان به وسيله ستاره [قطبى] راه يابى می كنند

and waymarks; and by the star they are guided.

أَفَمَن يَخْلُقُ كَمَن لاَّ يَخْلُقُ أَفَلا تَذَكَّرُونَ

پس آيا كسى كه می آفريند چون كسى است كه نمی آفريند آيا پند نمی گيريد

is he who creates as he who does not create? will you not remember?

وَإِن تَعُدُّواْ نِعْمَةَ اللّهِ لاَ تُحْصُوهَا إِنَّ اللّهَ لَغَفُورٌ رَّحِيمٌ

و اگر نعمت[هاى] خدا را شماره كنيد آن را نمی توانيد بشماريد قطعا خدا آمرزنده مهربان است

if you count the favors of allah, you could not number them. indeed, allah is forgiving and the most merciful.

وَاللّهُ يَعْلَمُ مَا تُسِرُّونَ وَمَا تُعْلِنُونَ

و خدا آنچه را كه پنهان می داريد و آنچه را كه آشكار می سازيد می داند

allah has knowledge of all that you hide and all that you reveal.

وَالَّذِينَ يَدْعُونَ مِن دُونِ اللّهِ لاَ يَخْلُقُونَ شَيْئًا وَهُمْ يُخْلَقُونَ

و كسانى را كه جز خدا می خوانند چيزى نمی آفرينند در حالى كه خود آفريده مى شوند

but those whom you invoke, other than allah do not create anything they are themselves created.

أَمْواتٌ غَيْرُ أَحْيَاء وَمَا يَشْعُرُونَ أَيَّانَ يُبْعَثُونَ

مردگانند نه زندگان و نمی دانند كى برانگيخته خواهند شد

they are dead, not living; and they do not know when they will be raised (to life).

إِلَهُكُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ فَالَّذِينَ لاَ يُؤْمِنُونَ بِالآخِرَةِ قُلُوبُهُم مُّنكِرَةٌ وَهُم مُّسْتَكْبِرُونَ

معبود شما معبودى است يگانه پس كسانى كه به آخرت ايمان ندارند دلهايشان انكاركننده [حق] است و خودشان متكبرند

your god is one god. those who do not believe in the everlasting life their hearts disbelieve, and are puffed up with pride.

لاَ جَرَمَ أَنَّ اللّهَ يَعْلَمُ مَا يُسِرُّونَ وَمَا يُعْلِنُونَ إِنَّهُ لاَ يُحِبُّ الْمُسْتَكْبِرِينَ

شك نيست كه خداوند آنچه را پنهان می دارند و آنچه را آشكار می سازند می داند و او گردنكشان را دوست نمی دارد

allah knows without doubt what they hide and what they make known. he does not love the proud.

وَإِذَا قِيلَ لَهُم مَّاذَا أَنزَلَ رَبُّكُمْ قَالُواْ أَسَاطِيرُ الأَوَّلِينَ

و چون به آنان گفته شود پروردگارتان چه چيز نازل كرده است می گويند افسانه هاى پيشينيان است

and if they are asked: `what has your lord revealed? ` they say: `tales of the ancients, fairytales! `

لِيَحْمِلُواْ أَوْزَارَهُمْ كَامِلَةً يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَمِنْ أَوْزَارِ الَّذِينَ يُضِلُّونَهُم بِغَيْرِ عِلْمٍ أَلاَ سَاء مَا يَزِرُونَ

تا روز قيامت بار گناهان خود را تمام بردارند و [نيز] بخشى از بار گناهان كسانى را كه ندانسته آنان را گمراه می كنند آگاه باشيد چه بد بارى را می كشند

they shall carry their sins completely on the day of resurrection, and some of the sins of those who were led astray by them without knowledge. evil is that which they sin.

قَدْ مَكَرَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ فَأَتَى اللّهُ بُنْيَانَهُم مِّنَ الْقَوَاعِدِ فَخَرَّ عَلَيْهِمُ السَّقْفُ مِن فَوْقِهِمْ وَأَتَاهُمُ الْعَذَابُ مِنْ حَيْثُ لاَ يَشْعُرُونَ

پيش از آنان كسانى بودند كه مكر كردند و[لى] خدا از پايه بر بنيانشان زد درنتيجه از بالاى سرشان سقف بر آنان فرو ريخت و از آنجا كه حدس نمی زدند عذاب به سراغشان آمد

those who have gone before them also plotted. then, allah came upon their building from the foundations, and the roof fell down on them from above them. and the punishment overtook them from where they did not know.

ثُمَّ يَوْمَ الْقِيَامَةِ يُخْزِيهِمْ وَيَقُولُ أَيْنَ شُرَكَآئِيَ الَّذِينَ كُنتُمْ تُشَاقُّونَ فِيهِمْ قَالَ الَّذِينَ أُوتُواْ الْعِلْمَ إِنَّ الْخِزْيَ الْيَوْمَ وَالْسُّوءَ عَلَى الْكَافِرِينَ

سپس روز قيامت آنان را رسوا می كند و می گويد كجايند آن شريكان من كه در باره آنها [با پيامبران] مخالفت می كرديد كسانى كه به آنان علم داده شده است می گويند در حقيقت امروز رسوايى و خوارى بر كافران است

he will degrade them on the day of resurrection. he will say: `where are my partners, for whose sake you opposed? ` and those to whom knowledge has been given will say: `degradation today and evil are on the unbelievers,

الَّذِينَ تَتَوَفَّاهُمُ الْمَلائِكَةُ ظَالِمِي أَنفُسِهِمْ فَأَلْقَوُاْ السَّلَمَ مَا كُنَّا نَعْمَلُ مِن سُوءٍ بَلَى إِنَّ اللّهَ عَلِيمٌ بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ

همانان كه فرشتگان جانشان را می گيرند در حالى كه بر خود ستمكار بوده اند پس از در تسليم درمی آيند [و می گويند] ما هيچ كار بدى نمی كرديم آرى خدا به آنچه می كرديد داناست

whom the angels take while they were still harming themselves. ` then they will offer submission, saying: `we have done no evil! ` no, surely allah knows what you have done.

فَادْخُلُواْ أَبْوَابَ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا فَلَبِئْسَ مَثْوَى الْمُتَكَبِّرِينَ

پس از درهاى دوزخ وارد شويد و در آن هميشه بمانيد و حقا كه چه بد است جايگاه متكبران

enter the gates of gehenna (hell) to be in it for ever. evil is the lodging of the proud.

وَقِيلَ لِلَّذِينَ اتَّقَوْاْ مَاذَا أَنزَلَ رَبُّكُمْ قَالُواْ خَيْرًا لِّلَّذِينَ أَحْسَنُواْ فِي هَذِهِ الدُّنْيَا حَسَنَةٌ وَلَدَارُ الآخِرَةِ خَيْرٌ وَلَنِعْمَ دَارُ الْمُتَّقِينَ

و به كسانى كه تقوا پيشه كردند گفته شود پروردگارتان چه نازل كرد مى گويند خوبى براى كسانى كه در اين دنيا نيكى كردند [پاداش] نيكويى است و قطعا سراى آخرت بهتر است و چه نيكوست سراى پرهيزگاران

it is said to the cautious: `what has your lord revealed? ` they will reply: `good! ` for those who did good in this world is goodness; indeed the lodging in the everlasting life is better an excellent dwelling for the cautious.

جَنَّاتُ عَدْنٍ يَدْخُلُونَهَا تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ لَهُمْ فِيهَا مَا يَشَآؤُونَ كَذَلِكَ يَجْزِي اللّهُ الْمُتَّقِينَ

بهشتهاى عدن كه در آن داخل می شوند رودها از زير [درختان] آنها روان است در آنجا هر چه بخواهند براى آنان [فراهم] است خدا اين گونه پرهيزگاران را پاداش می دهد

they shall enter the gardens of eden, under which rivers flow, and there they shall have all they desire. so allah recompenses the cautious,

الَّذِينَ تَتَوَفَّاهُمُ الْمَلآئِكَةُ طَيِّبِينَ يَقُولُونَ سَلامٌ عَلَيْكُمُ ادْخُلُواْ الْجَنَّةَ بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ

همان كسانى كه فرشتگان جانشان را در حالى كه پاكند می ستانند [و به آنان] می گويند درود بر شما باد به [پاداش] آنچه انجام می داديد به بهشت درآييد

whom the angels take while they are goodly, saying: `peace be on you. enter paradise for what you were doing. `

هَلْ يَنظُرُونَ إِلاَّ أَن تَأْتِيَهُمُ الْمَلائِكَةُ أَوْ يَأْتِيَ أَمْرُ رَبِّكَ كَذَلِكَ فَعَلَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ وَمَا ظَلَمَهُمُ اللّهُ وَلكِن كَانُواْ أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ

آيا [كافران] جز اين كه فرشتگان [جان ستان] به سويشان آيند يا فرمان پروردگارت [داير بر عذابشان] دررسد انتظارى می برند كسانى كه پيش از آنان بودند [نيز] اين گونه رفتار كردند و خدا به ايشان ستم نكرد بلكه آنان به خود ستم می كردند

are they looking for the angels to come down or the order of your lord to come? as such did those who have gone before them. allah did not wrong them, but they wronged themselves,

فَأَصَابَهُمْ سَيِّئَاتُ مَا عَمِلُواْ وَحَاقَ بِهِم مَّا كَانُواْ بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ

پس [كيفر] بديهايى كه كردند به آنان رسيد و آنچه مسخره اش می كردند آنان را فرا گرفت

so the evil things which they did coiled around them, and they were encompassed by that they mocked.

وَقَالَ الَّذِينَ أَشْرَكُواْ لَوْ شَاء اللّهُ مَا عَبَدْنَا مِن دُونِهِ مِن شَيْءٍ نَّحْنُ وَلا آبَاؤُنَا وَلاَ حَرَّمْنَا مِن دُونِهِ مِن شَيْءٍ كَذَلِكَ فَعَلَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ فَهَلْ عَلَى الرُّسُلِ إِلاَّ الْبَلاغُ الْمُبِينُ

و كسانى كه شرك ورزيدند گفتند اگر خدا می خواست نه ما و نه پدرانمان هيچ چيزى را غير از او نمی پرستيديم و بدون [حكم] او چيزى را حرام نمی شمرديم پيش از آنان [نيز] چنين رفتار كردند و[لى] آيا جز ابلاغ آشكار بر پيامبران [وظيفه اى] است

the idolaters say: `had allah willed, neither we nor our fathers would have worshipped anything other than him, nor would we have forbidden anything without him`, as such did those before them. yet what should messengers do but give a clear deliverance?

وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِي كُلِّ أُمَّةٍ رَّسُولًا أَنِ اعْبُدُواْ اللّهَ وَاجْتَنِبُواْ الطَّاغُوتَ فَمِنْهُم مَّنْ هَدَى اللّهُ وَمِنْهُم مَّنْ حَقَّتْ عَلَيْهِ الضَّلالَةُ فَسِيرُواْ فِي الأَرْضِ فَانظُرُواْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ

و در حقيقت در ميان هر امتى فرستاده اى برانگيختيم [تا بگويد] خدا را بپرستيد و از طاغوت [=فريبگر] بپرهيزيد پس از ايشان كسى است كه خدا [او را] هدايت كرده و از ايشان كسى است كه گمراهى بر او سزاوار است بنابراين در زمين بگرديد و ببينيد فرجام تكذيب كنندگان چگونه بوده است

we sent a messenger to every nation, saying: `worship allah and avoid the idols. ` amongst them were some whom allah guided, and some justly disposed to error. travel in the land and see what was the end of those who belied (the revelation and the prophets)!

إِن تَحْرِصْ عَلَى هُدَاهُمْ فَإِنَّ اللّهَ لاَ يَهْدِي مَن يُضِلُّ وَمَا لَهُم مِّن نَّاصِرِينَ

اگر [چه] بر هدايت آنان حرص ورزى ولى خدا كسى را كه فرو گذاشته است هدايت نمی كند و براى ايشان ياری كنندگانى نيست

though you are ever so eager to guide them, allah will not guide those who mislead (others). there shall be none to help them.

وَأَقْسَمُواْ بِاللّهِ جَهْدَ أَيْمَانِهِمْ لاَ يَبْعَثُ اللّهُ مَن يَمُوتُ بَلَى وَعْدًا عَلَيْهِ حَقًّا وَلكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لاَ يَعْلَمُونَ

و با سخت ترين سوگندهايشان بخدا سوگند ياد كردند كه خدا كسى را كه می ميرد بر نخواهد انگيخت آرى [انجام] اين وعده بر او حق است ليكن بيشتر مردم نمی دانند

they solemnly swear by allah that allah will never raise the dead to life. no, surely the promise of allah is binding upon him, though most people do not know.

لِيُبَيِّنَ لَهُمُ الَّذِي يَخْتَلِفُونَ فِيهِ وَلِيَعْلَمَ الَّذِينَ كَفَرُواْ أَنَّهُمْ كَانُواْ كَاذِبِينَ

تا [خدا] آنچه را در [مورد] آن اختلاف دارند براى آنان توضيح دهد و تا كسانى كه كافر شده اند بدانند كه آنها خود دروغ می گفته اند

this is in order that he may make clear to them that which they differed upon, and in order that those who disbelieve might know that they were indeed lying.

إِنَّمَا قَوْلُنَا لِشَيْءٍ إِذَا أَرَدْنَاهُ أَن نَّقُولَ لَهُ كُن فَيَكُونُ

ما وقتى چيزى را اراده كنيم همين قدر به آن می گوييم باش بی درنگ موجود می شود

when we decree a thing, we only say: `be, ` and it is.

وَالَّذِينَ هَاجَرُواْ فِي اللّهِ مِن بَعْدِ مَا ظُلِمُواْ لَنُبَوِّئَنَّهُمْ فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَلَأَجْرُ الآخِرَةِ أَكْبَرُ لَوْ كَانُواْ يَعْلَمُونَ

و كسانى كه پس از ستمديدگى در راه خدا هجرت كرده اند در اين دنيا جاى نيكويى به آنان می دهيم و اگر بدانند قطعا پاداش آخرت بزرگتر خواهد بود

and those who after they have been wronged emigrated for the cause of allah, we will lodge them with a good (life) in this world, but greater still is the wage of the everlasting life, if they but knew;

الَّذِينَ صَبَرُواْ وَعَلَى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ

همانان كه صبر نمودند و بر پروردگارشان توكل می كنند

such are those who are patient, and put their trust in their lord.

وَمَا أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ إِلاَّ رِجَالًا نُّوحِي إِلَيْهِمْ فَاسْأَلُواْ أَهْلَ الذِّكْرِ إِن كُنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ

و پيش از تو [هم] جز مردانى كه بديشان وحى می كرديم گسيل نداشتيم پس اگر نمی دانيد از پژوهندگان كتابهاى آسمانى جويا شويد

we never sent but men before you to whom we revealed, ask the people of the remembrance, if you do not know.

بِالْبَيِّنَاتِ وَالزُّبُرِ وَأَنزَلْنَا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ وَلَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ

[زيرا آنان را] با دلايل آشكار و نوشته ها [فرستاديم] و اين قرآن را به سوى تو فرود آورديم تا براى مردم آنچه را به سوى ايشان نازل شده است توضيح دهى و اميد كه آنان بينديشند

(we sent them) with clear signs and the psalms. and we sent down to you the remembrance so that you can make clear to people what has been sent down to them, in order that they reflect.

أَفَأَمِنَ الَّذِينَ مَكَرُواْ السَّيِّئَاتِ أَن يَخْسِفَ اللّهُ بِهِمُ الأَرْضَ أَوْ يَأْتِيَهُمُ الْعَذَابُ مِنْ حَيْثُ لاَ يَشْعُرُونَ

آيا كسانى كه تدبيرهاى بد می انديشند ايمن شدند از اينكه خدا آنان را در زمين فرو ببرد يا از جايى كه حدس نمی زنند عذاب برايشان بيايد

do those who do evil feel secure that allah will not make the earth to swallow them, or that the punishment will not fall upon them from where they do not know?

أَوْ يَأْخُذَهُمْ فِي تَقَلُّبِهِمْ فَمَا هُم بِمُعْجِزِينَ

يا در حال رفت و آمدشان [گريبان] آنان را بگيرد و كارى از دستشان برنيايد

or, that he will not seize them in their going to and fro, and they will not be able to frustrate him?

أَوْ يَأْخُذَهُمْ عَلَى تَخَوُّفٍ فَإِنَّ رَبَّكُمْ لَرؤُوفٌ رَّحِيمٌ

يا آنان را در حالى كه وحشت زده اند فرو گيرد همانا پروردگار شما رئوف و مهربان است

or, that he will not seize them, a little at a time and destroy them? indeed, your lord is clement, the most merciful.

أَوَ لَمْ يَرَوْاْ إِلَى مَا خَلَقَ اللّهُ مِن شَيْءٍ يَتَفَيَّأُ ظِلاَلُهُ عَنِ الْيَمِينِ وَالْشَّمَآئِلِ سُجَّدًا لِلّهِ وَهُمْ دَاخِرُونَ

آيا به چيزهايى كه خدا آفريده است ننگريسته اند كه [چگونه] سايه هايشان از راست و [از جوانب] چپ می گردد و براى خدا در حال فروتنى سر بر خاك می سايند

do they not see how every thing allah created casts its shadow right and left, prostrating itself before allah in all humility?

وَلِلّهِ يَسْجُدُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الأَرْضِ مِن دَآبَّةٍ وَالْمَلآئِكَةُ وَهُمْ لاَ يَسْتَكْبِرُونَ

و آنچه در آسمانها و آنچه در زمين از جنبندگان و فرشتگان است براى خدا سجده می كنند و تكبر نمی ورزند

everything in the heavens and every crawling creature on earth, and the angels prostrate to allah and they are not proud;

يَخَافُونَ رَبَّهُم مِّن فَوْقِهِمْ وَيَفْعَلُونَ مَا يُؤْمَرُونَ

از پروردگارشان كه حاكم بر آنهاست می ترسند و آنچه را مامورند انجام می دهند

they fear their lord from above them and do as they are commanded.

وَقَالَ اللّهُ لاَ تَتَّخِذُواْ إِلهَيْنِ اثْنَيْنِ إِنَّمَا هُوَ إِلهٌ وَاحِدٌ فَإيَّايَ فَارْهَبُونِ

و خدا فرمود دو معبود براى خود مگيريد جز اين نيست كه او خدايى يگانه است پس تنها از من بترسيد

allah says: `do not take to yourself two gods. he is only one god; so have awe of me. `

وَلَهُ مَا فِي الْسَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَلَهُ الدِّينُ وَاصِبًا أَفَغَيْرَ اللّهِ تَتَّقُونَ

و آنچه در آسمانها و زمين است از آن اوست و آيين پايدار [نيز] از آن اوست پس آيا از غير خدا پروا داريد

to him belongs all that is in the heavens and the earth. his is the religion for ever. would you then fear any but allah?

وَمَا بِكُم مِّن نِّعْمَةٍ فَمِنَ اللّهِ ثُمَّ إِذَا مَسَّكُمُ الضُّرُّ فَإِلَيْهِ تَجْأَرُونَ

و هر نعمتى كه داريد از خداست سپس چون آسيبى به شما رسد به سوى او روى مى آوريد [و می ناليد]

whatever favor you have is from allah. whenever you are afflicted you groan to him.

ثُمَّ إِذَا كَشَفَ الضُّرَّ عَنكُمْ إِذَا فَرِيقٌ مِّنكُم بِرَبِّهِمْ يُشْرِكُونَ

و چون آن آسيب را از شما برطرف كرد آنگاه گروهى از شما به پروردگارشان شرك می ورزند

when he removes your affliction then some of you set up associates to their lord

لِيَكْفُرُواْ بِمَا آتَيْنَاهُمْ فَتَمَتَّعُواْ فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ

[بگذار] تا آنچه را به ايشان عطا كرده ايم ناسپاسى كنند اكنون برخوردار شويد و[لى] زودا كه بدانيد

that they may show ingratitude for what we gave them. so, take your pleasure, you shall soon know.

وَيَجْعَلُونَ لِمَا لاَ يَعْلَمُونَ نَصِيبًا مِّمَّا رَزَقْنَاهُمْ تَاللّهِ لَتُسْأَلُنَّ عَمَّا كُنتُمْ تَفْتَرُونَ

و از آنچه به ايشان روزى داديم نصيبى براى آن [خدايانى] كه نمی دانند [چيست] می نهند به خدا سوگند كه از آنچه به دروغ برمی بافتيد حتما سؤال خواهيد شد

they set aside a share of that which we have provided them for what they did not know. by allah, you shall be questioned about your forgeries!

وَيَجْعَلُونَ لِلّهِ الْبَنَاتِ سُبْحَانَهُ وَلَهُم مَّا يَشْتَهُونَ

و براى خدا دخترانى می پندارند منزه است او و براى خودشان آنچه را ميل دارند [قرار می دهند]

they ascribe daughters to allah exaltations to him! but they themselves would have what they desire!

وَإِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُمْ بِالأُنثَى ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَهُوَ كَظِيمٌ

و هر گاه يكى از آنان را به دختر مژده آورند چهره اش سياه می گردد در حالى كه خشم [و اندوه] خود را فرو می خورد

when good news of the birth of a female is given to any of them, his face grows dark and inwardly he chokes.

يَتَوَارَى مِنَ الْقَوْمِ مِن سُوءِ مَا بُشِّرَ بِهِ أَيُمْسِكُهُ عَلَى هُونٍ أَمْ يَدُسُّهُ فِي التُّرَابِ أَلاَ سَاء مَا يَحْكُمُونَ

از بدى آنچه بدو بشارت داده شده از قبيله [خود] روى می پوشاند آيا او را با خوارى نگاه دارد يا در خاك پنهانش كند وه چه بد داورى می كنند

because of the evil of the good news he hides himself from people, (pondering) whether he will keep her and be humiliated, or trample her into the dust. evil is their judgement!

لِلَّذِينَ لاَ يُؤْمِنُونَ بِالآخِرَةِ مَثَلُ السَّوْءِ وَلِلّهِ الْمَثَلُ الأَعْلَىَ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ

وصف زشت براى كسانى است كه به آخرت ايمان ندارند و بهترين وصف از آن خداست و اوست ارجمند حكيم

those who do not believe in the everlasting life, theirs is the evil likeness; and for allah is the highest likeness. he is the mighty, the wise.

وَلَوْ يُؤَاخِذُ اللّهُ النَّاسَ بِظُلْمِهِم مَّا تَرَكَ عَلَيْهَا مِن دَآبَّةٍ وَلَكِن يُؤَخِّرُهُمْ إلَى أَجَلٍ مُّسَمًّى فَإِذَا جَاء أَجَلُهُمْ لاَ يَسْتَأْخِرُونَ سَاعَةً وَلاَ يَسْتَقْدِمُونَ

و اگر خداوند مردم را به [سزاى] ستمشان مؤاخذه می كرد جنبنده اى بر روى زمين باقى نمی گذاشت ليكن [كيفر] آنان را تا وقتى معين بازپس می اندازد و چون اجلشان فرا رسد ساعتى آن را پس و پيش نمی توانند افكنند

if allah punished people for their sins, he would not leave one creature that crawls on the earth. he reprieves them to an appointed term; when their term is come, they shall neither delay it by a single hour nor can they hasten it.

وَيَجْعَلُونَ لِلّهِ مَا يَكْرَهُونَ وَتَصِفُ أَلْسِنَتُهُمُ الْكَذِبَ أَنَّ لَهُمُ الْحُسْنَى لاَ جَرَمَ أَنَّ لَهُمُ الْنَّارَ وَأَنَّهُم مُّفْرَطُونَ

و چيزى را كه خوش نمی دارند براى خدا قرار می دهند و زبانشان دروغ پردازى می كند كه [سرانجام] نيكو از آن ايشان است حقا كه آتش براى آنان است و به سوى آن پيش فرستاده خواهند شد

they ascribe to allah what they themselves dislike. their tongues utter falsehoods (when they say) the finest of wages shall be theirs. without doubt, the fire shall be theirs and they will be hastened to it.

تَاللّهِ لَقَدْ أَرْسَلْنَا إِلَى أُمَمٍ مِّن قَبْلِكَ فَزَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطَانُ أَعْمَالَهُمْ فَهُوَ وَلِيُّهُمُ الْيَوْمَ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ

سوگند به خدا كه به سوى امتهاى پيش از تو [رسولانى] فرستاديم [اما] شيطان اعمالشان را برايشان آراست و امروز [هم] سرپرستشان هموست و برايشان عذابى دردناك است

indeed, by allah, we have sent messengers before you to other nations. but satan made their deeds seem fair to them so that today he is their guardian, and a painful punishment awaits them.

وَمَا أَنزَلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ إِلاَّ لِتُبَيِّنَ لَهُمُ الَّذِي اخْتَلَفُواْ فِيهِ وَهُدًى وَرَحْمَةً لِّقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ

و ما [اين] كتاب را بر تو نازل نكرديم مگر براى اينكه آنچه را در آن اختلاف كرده اند براى آنان توضيح دهى و [آن] براى مردمى كه ايمان می آورند رهنمود و رحمتى است

we have not revealed to you (prophet muhammad) the book except that you may clarify for them that upon which they differ, and as guidance and mercy to a nation who believe.

وَاللّهُ أَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَحْيَا بِهِ الأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا إِنَّ فِي ذَلِكَ لآيَةً لِّقَوْمٍ يَسْمَعُونَ

و خدا از آسمان آبى فرود آورد و با آن زمين را پس از پژمردنش زنده گردانيد قطعا در اين [امر] براى مردمى كه شنوايى دارند نشانه اى است

allah sends down water from the sky with which he revives the earth after its death. surely, in this there is a sign for people who listen.

وَإِنَّ لَكُمْ فِي الأَنْعَامِ لَعِبْرَةً نُّسْقِيكُم مِّمَّا فِي بُطُونِهِ مِن بَيْنِ فَرْثٍ وَدَمٍ لَّبَنًا خَالِصًا سَآئِغًا لِلشَّارِبِينَ

و در دامها قطعا براى شما عبرتى است از آنچه در [لابلاى] شكم آنهاست از ميان سرگين و خون شيرى ناب به شما می نوشانيم كه براى نوشندگان گواراست

indeed, in the cattle there is a lesson for you. we give you to drink of that which is in their bellies, between the filth (bowels) and blood, pure milk, which is sweet to those who drink.

وَمِن ثَمَرَاتِ النَّخِيلِ وَالأَعْنَابِ تَتَّخِذُونَ مِنْهُ سَكَرًا وَرِزْقًا حَسَنًا إِنَّ فِي ذَلِكَ لآيَةً لِّقَوْمٍ يَعْقِلُونَ

و از ميوه درختان خرما و انگور باده مستی بخش و خوراكى نيكو براى خود مى گيريد قطعا در اين[ها] براى مردمى كه تعقل می كنند نشانه اى است

and the fruits of the palm and of the vine, from which you derive intoxicants and wholesome provisions. surely, in this there is a sign for nation who understand.

وَأَوْحَى رَبُّكَ إِلَى النَّحْلِ أَنِ اتَّخِذِي مِنَ الْجِبَالِ بُيُوتًا وَمِنَ الشَّجَرِ وَمِمَّا يَعْرِشُونَ

و پروردگار تو به زنبور عسل وحى [=الهام غريزى] كرد كه از پاره اى كوهها و از برخى درختان و از آنچه داربست [و چفته سازى] می كنند خانه هايى براى خود درست كن

your lord revealed to the bee: `build your homes in the mountains, in the trees, and in what they are building.

ثُمَّ كُلِي مِن كُلِّ الثَّمَرَاتِ فَاسْلُكِي سُبُلَ رَبِّكِ ذُلُلًا يَخْرُجُ مِن بُطُونِهَا شَرَابٌ مُّخْتَلِفٌ أَلْوَانُهُ فِيهِ شِفَاء لِلنَّاسِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لآيَةً لِّقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ

سپس از همه ميوه ها بخور و راههاى پروردگارت را فرمانبردارانه بپوى [آنگاه] از درون [شكم] آن شهدى كه به رنگهاى گوناگون است بيرون می آيد در آن براى مردم درمانى است راستى در اين [زندگى زنبوران] براى مردمى كه تفكر می كنند نشانه [قدرت الهى] است

eat every kind of fruit, and follow the easy ways of your lord. ` from its belly comes forth a drink (honey) of many hues in which there is healing for people. surely, in this there is a sign for a nation who reflect.

وَاللّهُ خَلَقَكُمْ ثُمَّ يَتَوَفَّاكُمْ وَمِنكُم مَّن يُرَدُّ إِلَى أَرْذَلِ الْعُمُرِ لِكَيْ لاَ يَعْلَمَ بَعْدَ عِلْمٍ شَيْئًا إِنَّ اللّهَ عَلِيمٌ قَدِيرٌ

و خدا شما را آفريد سپس [جان] شما را می گيرد و بعضى از شما تا خوارترين [دوره] سالهاى زندگى [فرتوتى] بازگردانده می شود به طورى كه بعد از [آن همه] دانستن [ديگر] چيزى نمی دانند قطعا خدا داناى تواناست

allah created you, and causes you to die. there are some of you who, after knowing something, will be kept back to the vilest state of life, knowing nothing. allah is the knowing, powerful.

وَاللّهُ فَضَّلَ بَعْضَكُمْ عَلَى بَعْضٍ فِي الْرِّزْقِ فَمَا الَّذِينَ فُضِّلُواْ بِرَآدِّي رِزْقِهِمْ عَلَى مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُمْ فَهُمْ فِيهِ سَوَاء أَفَبِنِعْمَةِ اللّهِ يَجْحَدُونَ

و خدا بعضى از شما را در روزى بر بعضى ديگر برترى داده است و[لى] كسانى كه فزونى يافته اند روزى خود را به بندگان خود نمی دهند تا در آن با هم مساوى باشند آيا باز نعمت خدا را انكار می كنند

in your provisions allah has preferred some of you above others. but, those who have been preferred do not give their provisions to those whom their right hand possess so that they might be equal therein. what, do they vainly disbelieve the favor of allah?

وَاللّهُ جَعَلَ لَكُم مِّنْ أَنفُسِكُمْ أَزْوَاجًا وَجَعَلَ لَكُم مِّنْ أَزْوَاجِكُم بَنِينَ وَحَفَدَةً وَرَزَقَكُم مِّنَ الطَّيِّبَاتِ أَفَبِالْبَاطِلِ يُؤْمِنُونَ وَبِنِعْمَتِ اللّهِ هُمْ يَكْفُرُونَ

و خدا براى شما از خودتان همسرانى قرار داد و از همسرانتان براى شما پسران و نوادگانى نهاد و از چيزهاى پاكيزه به شما روزى بخشيد آيا [باز هم] به باطل ايمان می آورند و به عمت خدا كفر می ورزند

allah has given you wives from among yourselves, and has given you and your wives, sons and grandsons and he has provided you with good things. what, do they believe in vanity; do they disbelieve in the favor of allah?

وَيَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللّهِ مَا لاَ يَمْلِكُ لَهُمْ رِزْقًا مِّنَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ شَيْئًا وَلاَ يَسْتَطِيعُونَ

و به جاى خدا چيزهايى را می پرستند كه در آسمانها و زمين به هيچ وجه اختيار روزى آنان را ندارند و [به كارى] توانايى ندارند

do they worship, other than allah, that which has no power to provide them with anything either from the heavens or earth, and can do nothing!

فَلاَ تَضْرِبُواْ لِلّهِ الأَمْثَالَ إِنَّ اللّهَ يَعْلَمُ وَأَنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ

پس براى خدا مثل نزنيد كه خدا می داند و شما نمی دانيد

therefore, do not strike parables for allah; allah knows, but you do not!

ضَرَبَ اللّهُ مَثَلًا عَبْدًا مَّمْلُوكًا لاَّ يَقْدِرُ عَلَى شَيْءٍ وَمَن رَّزَقْنَاهُ مِنَّا رِزْقًا حَسَنًا فَهُوَ يُنفِقُ مِنْهُ سِرًّا وَجَهْرًا هَلْ يَسْتَوُونَ الْحَمْدُ لِلّهِ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لاَ يَعْلَمُونَ

خدا مثلى می زند بنده اى است زرخريد كه هيچ كارى از او برنمی آيد آيا [او] با كسى كه به وى از جانب خود روزى نيكو داده ايم و او از آن در نهان و آشكار انفاق می كند يكسانست سپاس خداى راست [نه] بلكه بيشترشان نمی دانند

allah strikes a parable. a servant owned by his master, having no power over anything, and one to whom we have given from us a fine provision who spends it secretly and openly, are they equal? praise be to allah! no, most of them do not know!

وَضَرَبَ اللّهُ مَثَلًا رَّجُلَيْنِ أَحَدُهُمَا أَبْكَمُ لاَ يَقْدِرُ عَلَىَ شَيْءٍ وَهُوَ كَلٌّ عَلَى مَوْلاهُ أَيْنَمَا يُوَجِّههُّ لاَ يَأْتِ بِخَيْرٍ هَلْ يَسْتَوِي هُوَ وَمَن يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَهُوَ عَلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ

و خدا مثلى [ديگر] می زند دو مردند كه يكى از آنها لال است و هيچ كارى از او برنمی آيد و او سربار خداوندگارش می باشد هر جا كه او را می فرستد خيرى به همراه نمی آورد آيا او با كسى كه به عدالت فرمان می دهد و خود بر راه راست است يكسان است

and allah strikes a parable. two men, one is dumb and powerless, a burden to his master wherever he sends him he returns with no good. is he equal with one who orders justice and follows the straight path?

وَلِلّهِ غَيْبُ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَمَا أَمْرُ السَّاعَةِ إِلاَّ كَلَمْحِ الْبَصَرِ أَوْ هُوَ أَقْرَبُ إِنَّ اللّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ

و نهان آسمانها و زمين از آن خداست و كار قيامت جز مانند يك چشم بر هم زدن يا نزديكتر [از آن] نيست زيرا خدا بر هر چيزى تواناست

to allah belongs the unseen of the heavens and the earth. the matter of the final hour shall be like the twinkling of an eye, or even less. allah has power over all things.

وَاللّهُ أَخْرَجَكُم مِّن بُطُونِ أُمَّهَاتِكُمْ لاَ تَعْلَمُونَ شَيْئًا وَجَعَلَ لَكُمُ الْسَّمْعَ وَالأَبْصَارَ وَالأَفْئِدَةَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ

و خدا شما را از شكم مادرانتان در حالى كه چيزى نمی دانستيد بيرون آورد و براى شما گوش و چشمها و دلها قرار داد باشد كه سپاسگزارى كنيد

allah brought you out of your mothers` wombs, and gave you hearing, sight and hearts, in order that you be thankful.

أَلَمْ يَرَوْاْ إِلَى الطَّيْرِ مُسَخَّرَاتٍ فِي جَوِّ السَّمَاء مَا يُمْسِكُهُنَّ إِلاَّ اللّهُ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ

آيا به سوى پرندگانى كه در فضاى آسمان رام شده اند ننگريسته اند جز خدا كسى آنها را نگاه نمی دارد راستى در اين [قدرت نمايى] براى مردمى كه ايمان می آورند نشانه هايى است

have they not seen the birds that are subjected in the air of the heaven? nothing holds them except allah. surely, in this are signs for those who believe.

وَاللّهُ جَعَلَ لَكُم مِّن بُيُوتِكُمْ سَكَنًا وَجَعَلَ لَكُم مِّن جُلُودِ الأَنْعَامِ بُيُوتًا تَسْتَخِفُّونَهَا يَوْمَ ظَعْنِكُمْ وَيَوْمَ إِقَامَتِكُمْ وَمِنْ أَصْوَافِهَا وَأَوْبَارِهَا وَأَشْعَارِهَا أَثَاثًا وَمَتَاعًا إِلَى حِينٍ

و خدا براى شما خانه هايتان را مايه آرامش قرار داد و از پوست دامها براى شما خانه هايى نهاد كه آن[ها] را در روز جابجا شدنتان و هنگام ماندنتان سبك می يابيد و از پشمها و كركها و موهاى آنها وسايل زندگى كه تا چندى مورد استفاده است [قرار داد]

and it is allah who has given you houses in which to rest, and from the hides of cattle homes so they are light for you on the day you travel and on the day of settling; while from their wool, fur, and hair (he has given you) furnishing and enjoyment for a while.

وَاللّهُ جَعَلَ لَكُم مِّمَّا خَلَقَ ظِلاَلًا وَجَعَلَ لَكُم مِّنَ الْجِبَالِ أَكْنَانًا وَجَعَلَ لَكُمْ سَرَابِيلَ تَقِيكُمُ الْحَرَّ وَسَرَابِيلَ تَقِيكُم بَأْسَكُمْ كَذَلِكَ يُتِمُّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكُمْ لَعَلَّكُمْ تُسْلِمُونَ

و خدا از آنچه آفريده به سود شما سايه هايى فراهم آورده و از كوهها براى شما پناهگاه هايى قرار داده و براى شما تن پوشهايى مقرر كرده كه شما را از گرما [و سرما] حفظ می كند و تن پوشها [=زره ها]يى كه شما را در جنگتان حمايت می نمايد اين گونه وى نعمتش را بر شما تمام می گرداند اميد كه شما [به فرمانش] گردن نهيد

from the things he created, allah has given you a covering shade, and he has made for you refuges in the mountains. he has given you garments to protect you from the heat, and garments to protect you from your own violence. as such it is that he perfects his favors upon you, in order that you submit.

فَإِن تَوَلَّوْاْ فَإِنَّمَا عَلَيْكَ الْبَلاَغُ الْمُبِينُ

پس اگر رويگردان شوند بر تو فقط ابلاغ آشكار است

but, if they turn away, your mission is only to give plain warning.

يَعْرِفُونَ نِعْمَتَ اللّهِ ثُمَّ يُنكِرُونَهَا وَأَكْثَرُهُمُ الْكَافِرُونَ

نعمت خدا را می شناسند اما باز هم منكر آن می شوند و بيشترشان كافرند

they recognize the favors of allah, then they disbelieve them; most of them are unbelievers.

وَيَوْمَ نَبْعَثُ مِن كُلِّ أُمَّةٍ شَهِيدًا ثُمَّ لاَ يُؤْذَنُ لِلَّذِينَ كَفَرُواْ وَلاَ هُمْ يُسْتَعْتَبُونَ

و [ياد كن] روزى را كه از هر امتى گواهى برمی انگيزيم سپس به كسانى كه كافر شده اند رخصت داده نمی شود و آنان مورد بخشش قرار نخواهند گرفت

on the day we shall raise up from every nation a witness, then permission will not be given to the unbelievers, nor shall they be allowed to make restitution.

وَإِذَا رَأى الَّذِينَ ظَلَمُواْ الْعَذَابَ فَلاَ يُخَفَّفُ عَنْهُمْ وَلاَ هُمْ يُنظَرُونَ

و چون كسانى كه ستم كرده اند عذاب را ببينند [شكنجه] آنان كاسته نمی گردد و مهلت نمی يابند

and when the harmdoers see their punishment, it shall never be lightened, nor shall they ever be respited.

وَإِذَا رَأى الَّذِينَ أَشْرَكُواْ شُرَكَاءهُمْ قَالُواْ رَبَّنَا هَؤُلاء شُرَكَآؤُنَا الَّذِينَ كُنَّا نَدْعُوْ مِن دُونِكَ فَألْقَوْا إِلَيْهِمُ الْقَوْلَ إِنَّكُمْ لَكَاذِبُونَ

و چون كسانى كه شرك ورزيدند شريكان خود را ببينند می گويند پروردگارا اينها بودند آن شريكانى كه ما به جاى تو می خوانديم و[لى شريكان] قول آنان را رد می كنند كه شما جدا دروغگويانيد

and when the idolaters see their associates they will say: `our lord, these are our associates on whom we called other than you. ` but they will throw back at them saying: `surely, you are truly liars. `

وَأَلْقَوْاْ إِلَى اللّهِ يَوْمَئِذٍ السَّلَمَ وَضَلَّ عَنْهُم مَّا كَانُواْ يَفْتَرُونَ

و آن روز در برابر خدا از در تسليم درآيند و آنچه را كه برمی بافتند بر باد می رود

on that day they shall offer to submit to allah, and what they forged will forsake them.

الَّذِينَ كَفَرُواْ وَصَدُّواْ عَن سَبِيلِ اللّهِ زِدْنَاهُمْ عَذَابًا فَوْقَ الْعَذَابِ بِمَا كَانُواْ يُفْسِدُونَ

كسانى كه كفر ورزيدند و از راه خدا باز داشتند به [سزاى] آنكه فساد می كردند عذابى بر عذابشان می افزاييم

those who disbelieve and bar others from the path of allah, we shall add punishment upon their punishment because they were corrupting.

وَيَوْمَ نَبْعَثُ فِي كُلِّ أُمَّةٍ شَهِيدًا عَلَيْهِم مِّنْ أَنفُسِهِمْ وَجِئْنَا بِكَ شَهِيدًا عَلَى هَؤُلاء وَنَزَّلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ تِبْيَانًا لِّكُلِّ شَيْءٍ وَهُدًى وَرَحْمَةً وَبُشْرَى لِلْمُسْلِمِينَ

و [به ياد آور] روزى را كه در هر امتى گواهى از خودشان برايشان برانگيزيم و تو را [هم] بر اين [امت] گواه آوريم و اين كتاب را كه روشنگر هر چيزى است و براى مسلمانان رهنمود و رحمت و بشارتگرى است بر تو نازل كرديم

and on that day we shall raise up from every nation a witness from their own against them, and we shall bring you (prophet muhammad) as a witness against those. and we have sent down to you the book making everything clear, as a guidance, and mercy, and glad tidings to those who submit.

إِنَّ اللّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالإِحْسَانِ وَإِيتَاء ذِي الْقُرْبَى وَيَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاء وَالْمُنكَرِ وَالْبَغْيِ يَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ

در حقيقت خدا به دادگرى و نيكوكارى و بخشش به خويشاوندان فرمان می دهد و از كار زشت و ناپسند و ستم باز می دارد به شما اندرز می دهد باشد كه پند گيريد

allah orders justice, and good deeds, and giving to one`s kindred. he forbids indecency, dishonor and insolence. he admonishes you in order that you take heed.

وَأَوْفُواْ بِعَهْدِ اللّهِ إِذَا عَاهَدتُّمْ وَلاَ تَنقُضُواْ الأَيْمَانَ بَعْدَ تَوْكِيدِهَا وَقَدْ جَعَلْتُمُ اللّهَ عَلَيْكُمْ كَفِيلًا إِنَّ اللّهَ يَعْلَمُ مَا تَفْعَلُونَ

و چون با خدا پيمان بستيد به پيمان خود وفا كنيد و سوگندهاى [خود را] پس از استوار كردن آنها مشكنيد با اينكه خدا را بر خود ضامن [و گواه] قرار داده ايد زيرا خدا آنچه را انجام می دهيد می داند

fulfill the covenant of allah, when you make a covenant and do not break your oaths after they have been confirmed (by swearing in his name) for you make allah your surety. allah has knowledge of what you do.

وَلاَ تَكُونُواْ كَالَّتِي نَقَضَتْ غَزْلَهَا مِن بَعْدِ قُوَّةٍ أَنكَاثًا تَتَّخِذُونَ أَيْمَانَكُمْ دَخَلًا بَيْنَكُمْ أَن تَكُونَ أُمَّةٌ هِيَ أَرْبَى مِنْ أُمَّةٍ إِنَّمَا يَبْلُوكُمُ اللّهُ بِهِ وَلَيُبَيِّنَنَّ لَكُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ مَا كُنتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ

و مانند آن [زنى] كه رشته خود را پس از محكم بافتن [يكى يكى] از هم می گسست مباشيد كه سوگندهاى خود را ميان خويش وسيله [فريب و] تقلب سازيد [به خيال اين] كه گروهى از گروه ديگر [در داشتن امكانات] افزونترند جز اين نيست كه خدا شما را بدين وسيله می آزمايد و روز قيامت در آنچه اختلاف می كرديد قطعا براى شما توضيح خواهد داد

do not be like the woman who breaks her thread, after it is firmly spun into fibers, by taking your oaths as mere mutual deceit, one nation being more numerous than the other. allah tries you with it. on the day of resurrection, he will clarify to you everything on which you were at variance.

وَلَوْ شَاء اللّهُ لَجَعَلَكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَلكِن يُضِلُّ مَن يَشَاءُ وَيَهْدِي مَن يَشَاءُ وَلَتُسْأَلُنَّ عَمَّا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ

و اگر خدا می خواست قطعا شما را امتى واحد قرار می داد ولى هر كه را بخواهد بيراه و هر كه را بخواهد هدايت می كند و از آنچه انجام می داديد حتما سؤال خواهيد شد

had allah willed, he would have made you one nation. but he leads astray whomsoever he will and gives guidance to whomsoever he will. you shall be questioned about what you did.

وَلاَ تَتَّخِذُواْ أَيْمَانَكُمْ دَخَلًا بَيْنَكُمْ فَتَزِلَّ قَدَمٌ بَعْدَ ثُبُوتِهَا وَتَذُوقُواْ الْسُّوءَ بِمَا صَدَدتُّمْ عَن سَبِيلِ اللّهِ وَلَكُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ

و زنهار سوگندهاى خود را دستاويز تقلب ميان خود قرار مدهيد تا گامى بعد از استواريش بلغزد و شما به [سزاى] آنكه [مردم را] از راه خدا باز داشته ايد دچار شكنجه شويد و براى شما عذابى بزرگ باشد

do not take oaths to deceive each other, lest your foot should slip after its firmness, lest you should taste evil, for you barred others from the path of allah, and lest a mighty punishment awaits you.

وَلاَ تَشْتَرُواْ بِعَهْدِ اللّهِ ثَمَنًا قَلِيلًا إِنَّمَا عِندَ اللّهِ هُوَ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ

و پيمان خدا را به بهاى ناچيزى مفروشيد زيرا آنچه نزد خداست اگر بدانيد همان براى شما بهتر است

do not sell the covenant of allah for a trifling price. what is with allah is better for you if you but knew.

مَا عِندَكُمْ يَنفَدُ وَمَا عِندَ اللّهِ بَاقٍ وَلَنَجْزِيَنَّ الَّذِينَ صَبَرُواْ أَجْرَهُم بِأَحْسَنِ مَا كَانُواْ يَعْمَلُونَ

آنچه پيش شماست تمام می شود و آنچه پيش خداست پايدار است و قطعا كسانى را كه شكيبايى كردند به بهتر از آنچه عمل می كردند پاداش خواهيم داد

that which you have is transitory, but that which is with allah endures. we shall reward the patient according to the best of their deeds,

مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِّن ذَكَرٍ أَوْ أُنثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَيَاةً طَيِّبَةً وَلَنَجْزِيَنَّهُمْ أَجْرَهُم بِأَحْسَنِ مَا كَانُواْ يَعْمَلُونَ

هر كس از مرد يا زن كار شايسته كند و مؤمن باشد قطعا او را با زندگى پاكيزه اى حيات [حقيقى] بخشيم و مسلما به آنان بهتر از آنچه انجام می دادند پاداش خواهيم داد

for whosoever does a righteous deed, be they believing men or women, we shall recompense them with their wage according to the best of their deeds.

فَإِذَا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ

پس چون قرآن می خوانى از شيطان مطرود به خدا پناه بر

when you recite the koran, seek refuge in allah from the stoned satan:

إِنَّهُ لَيْسَ لَهُ سُلْطَانٌ عَلَى الَّذِينَ آمَنُواْ وَعَلَى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ

چرا كه او را بر كسانى كه ايمان آورده اند و بر پروردگارشان توكل می كنند تسلطى نيست

he has no authority over the believers who put their trust in their lord.

إِنَّمَا سُلْطَانُهُ عَلَى الَّذِينَ يَتَوَلَّوْنَهُ وَالَّذِينَ هُم بِهِ مُشْرِكُونَ

تسلط او فقط بر كسانى است كه وى را به سرپرستى برمی گيرند و بر كسانى كه آنها به او [=خدا] شرك می ورزند

he has authority over those who are guided by him, and those who ascribe associates to him (allah).

وَإِذَا بَدَّلْنَا آيَةً مَّكَانَ آيَةٍ وَاللّهُ أَعْلَمُ بِمَا يُنَزِّلُ قَالُواْ إِنَّمَا أَنتَ مُفْتَرٍ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لاَ يَعْلَمُونَ

و چون حكمى را به جاى حكم ديگر بياوريم و خدا به آنچه به تدريج نازل می كند داناتر است می گويند جز اين نيست كه تو دروغ بافى [نه] بلكه بيشتر آنان نمی دانند

when we exchange a verse for another and allah knows best what he is sending down they say: `you are but a forger. ` no, most of them do not know.

قُلْ نَزَّلَهُ رُوحُ الْقُدُسِ مِن رَّبِّكَ بِالْحَقِّ لِيُثَبِّتَ الَّذِينَ آمَنُواْ وَهُدًى وَبُشْرَى لِلْمُسْلِمِينَ

بگو آن را روح القدس از طرف پروردگارت به حق فرود آورده تا كسانى را كه ايمان آورده اند استوار گرداند و براى مسلمانان هدايت و بشارتى است

say: `the holy spirit (gabriel) brought it down from your lord in truth to confirm those who believe, and to give guidance and glad tidings to those who surrender. `

وَلَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّهُمْ يَقُولُونَ إِنَّمَا يُعَلِّمُهُ بَشَرٌ لِّسَانُ الَّذِي يُلْحِدُونَ إِلَيْهِ أَعْجَمِيٌّ وَهَذَا لِسَانٌ عَرَبِيٌّ مُّبِينٌ

و نيك می دانيم كه آنان می گويند جز اين نيست كه بشرى به او می آموزد [نه چنين نيست زيرا] زبان كسى كه [اين] نسبت را به او می دهند غير عربى است و اين [قرآن] به زبان عربى روشن است

we know very well that they say: `a mortal teaches him. ` the tongue of him at whom they hint is a nonarab; and this is a clear arabic tongue.

إِنَّ الَّذِينَ لاَ يُؤْمِنُونَ بِآيَاتِ اللّهِ لاَ يَهْدِيهِمُ اللّهُ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ

در حقيقت كسانى كه به آيات خدا ايمان ندارند خدا آنان را هدايت نمی كند و برايشان عذابى دردناك است

those who disbelieve in the verses of allah, allah does not guide them for them is a painful punishment.

إِنَّمَا يَفْتَرِي الْكَذِبَ الَّذِينَ لاَ يُؤْمِنُونَ بِآيَاتِ اللّهِ وَأُوْلئِكَ هُمُ الْكَاذِبُونَ

تنها كسانى دروغ پردازى می كنند كه به آيات خدا ايمان ندارند و آنان خود دروغگويانند

none forge lies except those who disbelieve the verses of allah those, they are the liars.

مَن كَفَرَ بِاللّهِ مِن بَعْدِ إيمَانِهِ إِلاَّ مَنْ أُكْرِهَ وَقَلْبُهُ مُطْمَئِنٌّ بِالإِيمَانِ وَلَكِن مَّن شَرَحَ بِالْكُفْرِ صَدْرًا فَعَلَيْهِمْ غَضَبٌ مِّنَ اللّهِ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ

هر كس پس از ايمان آوردن خود به خدا كفر ورزد [عذابى سخت خواهد داشت] مگر آن كس كه مجبور شده و[لى] قلبش به ايمان اطمينان دارد ليكن هر كه سينه اش به كفر گشاده گردد خشم خدا بر آنان است و برايشان عذابى بزرگ خواهد بود

whosoever disbelieves in allah after believing except he who is forced while his heart remains in his belief but he who opens his chest for disbelief, shall receive the anger of allah and for such awaits a mighty punishment.

ذَلِكَ بِأَنَّهُمُ اسْتَحَبُّواْ الْحَيَاةَ الْدُّنْيَا عَلَى الآخِرَةِ وَأَنَّ اللّهَ لاَ يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ

زيرا آنان زندگى دنيا را بر آخرت برترى دادند و [هم] اينكه خدا گروه كافران را هدايت نمی كند

that is because they loved this present life above the everlasting life. allah does not guide the unbelievers.

أُولَئِكَ الَّذِينَ طَبَعَ اللّهُ عَلَى قُلُوبِهِمْ وَسَمْعِهِمْ وَأَبْصَارِهِمْ وَأُولَئِكَ هُمُ الْغَافِلُونَ

آنان كسانی اند كه خدا بر دلها و گوش و ديدگانشان مهر نهاده و آنان خود غافلانند

they are those whose hearts, hearing and sight are sealed by allah; they are the heedless.

لاَ جَرَمَ أَنَّهُمْ فِي الآخِرَةِ هُمُ الْخَاسِرونَ

شك نيست كه آنها در آخرت همان زيانكارانند

in the everlasting life, they shall assuredly be the losers.

ثُمَّ إِنَّ رَبَّكَ لِلَّذِينَ هَاجَرُواْ مِن بَعْدِ مَا فُتِنُواْ ثُمَّ جَاهَدُواْ وَصَبَرُواْ إِنَّ رَبَّكَ مِن بَعْدِهَا لَغَفُورٌ رَّحِيمٌ

با اين حال پروردگار تو نسبت به كسانى كه پس از [آن همه] زجر كشيدن هجرت كرده و سپس جهاد نمودند و صبر پيشه ساختند پروردگارت [نسبت به آنان] بعد از آن [همه مصايب] قطعا آمرزنده و مهربان است

then indeed your lord ? to those who emigrated, after they were persecuted, and then strove and were patient, surely, your lord is thereafter� forgiving, the most merciful.

يَوْمَ تَأْتِي كُلُّ نَفْسٍ تُجَادِلُ عَن نَّفْسِهَا وَتُوَفَّى كُلُّ نَفْسٍ مَّا عَمِلَتْ وَهُمْ لاَ يُظْلَمُونَ

[ياد كن] روزى را كه هر كس می آيد [و] از خود دفاع می كند و هر كس به آنچه كرده بى كم و كاست پاداش می يابد و بر آنان ستم نمی رود

on the day when every soul will come pleading for itself and when every soul will be recompensed in full for what it did they shall not be wronged.

وَضَرَبَ اللّهُ مَثَلًا قَرْيَةً كَانَتْ آمِنَةً مُّطْمَئِنَّةً يَأْتِيهَا رِزْقُهَا رَغَدًا مِّن كُلِّ مَكَانٍ فَكَفَرَتْ بِأَنْعُمِ اللّهِ فَأَذَاقَهَا اللّهُ لِبَاسَ الْجُوعِ وَالْخَوْفِ بِمَا كَانُواْ يَصْنَعُونَ

و خدا شهرى را مثل زده است كه امن و امان بود [و] روزيش از هر سو فراوان می رسيد پس [ساكنانش] نعمتهاى خدا را ناسپاسى كردند و خدا هم به سزاى آنچه انجام می دادند طعم گرسنگى و هراس را به [مردم] آن چشانيد

allah strikes a parable of the village which was safe and peaceful. its provisions came in abundance from everywhere; but it was thankless for the favors of allah. therefore, for what they were doing, allah let it taste the garment of hunger and fear.

وَلَقَدْ جَاءهُمْ رَسُولٌ مِّنْهُمْ فَكَذَّبُوهُ فَأَخَذَهُمُ الْعَذَابُ وَهُمْ ظَالِمُونَ

و به يقين فرستاده اى از خودشان برايشان آمد اما او را تكذيب كردند پس در حالى كه ظالم بودند آنان را عذاب فرو گرفت

a messenger from their own was sent to them, but they belied him. so while they were harmdoers they were seized by the punishment.

فَكُلُواْ مِمَّا رَزَقَكُمُ اللّهُ حَلالًا طَيِّبًا وَاشْكُرُواْ نِعْمَتَ اللّهِ إِن كُنتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُونَ

پس از آنچه خدا شما را روزى كرده است حلال [و] پاكيزه بخوريد و نعمت خدا را اگر تنها او را می پرستيد شكر گزاريد

eat of the lawful and good things with which allah has provided you and be thankful for the favors of allah if it is he you worship.

إِنَّمَا حَرَّمَ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةَ وَالْدَّمَ وَلَحْمَ الْخَنزِيرِ وَمَآ أُهِلَّ لِغَيْرِ اللّهِ بِهِ فَمَنِ اضْطُرَّ غَيْرَ بَاغٍ وَلاَ عَادٍ فَإِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ

جز اين نيست كه [خدا] مردار و خون و گوشت خوك و آنچه را كه نام غير خدا بر آن برده شده حرام گردانيده است [با اين همه] هر كس كه [به خوردن آنها] ناگزير شود و سركش و زياده خواه نباشد قطعا خدا آمرزنده مهربان است

these things alone he has forbidden to you: what is already dead, blood, the flesh of swine, what has been offeredup to other than allah. but to whoever is forced to eat any of these, neither desiring nor wanting to transgress, allah is forgiving, merciful.

وَلاَ تَقُولُواْ لِمَا تَصِفُ أَلْسِنَتُكُمُ الْكَذِبَ هَذَا حَلاَلٌ وَهَذَا حَرَامٌ لِّتَفْتَرُواْ عَلَى اللّهِ الْكَذِبَ إِنَّ الَّذِينَ يَفْتَرُونَ عَلَى اللّهِ الْكَذِبَ لاَ يُفْلِحُونَ

و براى آنچه زبان شما به دروغ می پردازد مگوييد اين حلال است و آن حرام تا بر خدا دروغ بنديد زيرا كسانى كه بر خدا دروغ می بندند رستگار نمی شوند

and do not say what your tongues falsely describe `this is lawful, and that is forbidden, ` in order to forge a lie about allah. indeed, those who forge a lie about allah shall never prosper.

مَتَاعٌ قَلِيلٌ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ

[ايشان راست] اندك بهره اى و[لى] عذابشان پر درد است

brief (is their) enjoyment, after which a painful punishment awaits them.

وَعَلَى الَّذِينَ هَادُواْ حَرَّمْنَا مَا قَصَصْنَا عَلَيْكَ مِن قَبْلُ وَمَا ظَلَمْنَاهُمْ وَلَكِن كَانُواْ أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ

و بر كسانى كه يهودى شدند آنچه را قبلا بر تو حكايت كرديم حرام گردانيديم و ما بر آنان ستم نكرديم بلكه آنها به خود ستم می كردند

we have forbidden the jews what we have already related to you. we did not wrong them, but they wronged themselves.

ثُمَّ إِنَّ رَبَّكَ لِلَّذِينَ عَمِلُواْ السُّوءَ بِجَهَالَةٍ ثُمَّ تَابُواْ مِن بَعْدِ ذَلِكَ وَأَصْلَحُواْ إِنَّ رَبَّكَ مِن بَعْدِهَا لَغَفُورٌ رَّحِيمٌ

[با اين همه] پروردگار تو نسبت به كسانى كه به نادانى مرتكب گناه شده سپس توبه كرده و به صلاح آمده اند البته پروردگارت پس از آن آمرزنده مهربان است

surely, your lord to those who commit evil through ignorance and afterwards repent, and mend their ways your lord thereafter is surely forgiving, merciful.

إِنَّ إِبْرَاهِيمَ كَانَ أُمَّةً قَانِتًا لِلّهِ حَنِيفًا وَلَمْ يَكُ مِنَ الْمُشْرِكِينَ

به راستى ابراهيم پيشوايى مطيع خدا [و] حق گراى بود و از مشركان نبود

abraham was (equal to) a nation, obedient to allah, of pure faith and was not among the idolaters,

شَاكِرًا لِّأَنْعُمِهِ اجْتَبَاهُ وَهَدَاهُ إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ

[و] نعمتهاى او را شكرگزار بود [خدا] او را برگزيد و به راهى راست هدايتش كرد

ever thankful for his favors. he chose him and he guided him to a straight path.

وَآتَيْنَاهُ فِي الْدُّنْيَا حَسَنَةً وَإِنَّهُ فِي الآخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِينَ

و در دنيا به او نيكويى و [نعمت] داديم و در آخرت [نيز] از شايستگان خواهد بود

we gave goodness to him in this world, and in the everlasting life he shall be amongst the righteous.

ثُمَّ أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ أَنِ اتَّبِعْ مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ

سپس به تو وحى كرديم كه از آيين ابراهيم حق گراى پيروى كن [چرا كه] او از مشركان نبود

then, we revealed to you: `follow the creed of abraham, he of pure faith, he was not among the idolaters. `

إِنَّمَا جُعِلَ السَّبْتُ عَلَى الَّذِينَ اخْتَلَفُواْ فِيهِ وَإِنَّ رَبَّكَ لَيَحْكُمُ بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فِيمَا كَانُواْ فِيهِ يَخْتَلِفُونَ

[بزرگداشت] شنبه بر كسانى كه در باره آن اختلاف كردند مقرر گرديد و قطعا پروردگارت روز رستاخيز ميان آنها در باره چيزى كه در مورد آن اختلاف می كردند داورى خواهد كرد

the sabbath was ordained only for those who differed about it. on the day of resurrection, your lord will decide the differences that were between them.

ادْعُ إِلِى سَبِيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَجَادِلْهُم بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَن ضَلَّ عَن سَبِيلِهِ وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ

با حكمت و اندرز نيكو به راه پروردگارت دعوت كن و با آنان به [شيوه اى] كه نيكوتر است مجادله نماى در حقيقت پروردگار تو به [حال] كسى كه از راه او منحرف شده داناتر و او به [حال] راه يافتگان [نيز] داناتر است

call to the path of your lord with wisdom and fine admonition. dispute with them in the best manner. your lord is well aware of those who have gone astray from his path and he is well aware of those who are guided.

وَإِنْ عَاقَبْتُمْ فَعَاقِبُواْ بِمِثْلِ مَا عُوقِبْتُم بِهِ وَلَئِن صَبَرْتُمْ لَهُوَ خَيْرٌ لِّلصَّابِرينَ

و اگر عقوبت كرديد همان گونه كه مورد عقوبت قرار گرفته ايد [متجاوز را ] به عقوبت رسانيد و اگر صبر كنيد البته آن براى شكيبايان بهتر است

if you punish, let your punishment be proportionate to the punishment you received. but if you are patient, it is better for the patient.

وَاصْبِرْ وَمَا صَبْرُكَ إِلاَّ بِاللّهِ وَلاَ تَحْزَنْ عَلَيْهِمْ وَلاَ تَكُ فِي ضَيْقٍ مِّمَّا يَمْكُرُونَ

و صبر كن و صبر تو جز به [توفيق] خدا نيست و بر آنان اندوه مخور و از آنچه نيرنگ می كنند دل تنگ مدار

be patient; yet your patience is only by the help of allah. do not grieve for them (the unbelievers), nor distress yourself because of their devising.

إِنَّ اللّهَ مَعَ الَّذِينَ اتَّقَواْ وَّالَّذِينَ هُم مُّحْسِنُونَ

در حقيقت خدا با كسانى است كه پروا داشته اند و [با] كسانى [است] كه آنها نيكوكارند

allah is with the cautious and those who do good.