تِلْكَ الرُّسُلُ فَضَّلْنَا بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ مِّنْهُم مَّن كَلَّمَ اللّهُ وَرَفَعَ بَعْضَهُمْ دَرَجَاتٍ وَآتَيْنَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ الْبَيِّنَاتِ وَأَيَّدْنَاهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ وَلَوْ شَاء اللّهُ مَا اقْتَتَلَ الَّذِينَ مِن بَعْدِهِم مِّن بَعْدِ مَا جَاءتْهُمُ الْبَيِّنَاتُ وَلَكِنِ اخْتَلَفُواْ فَمِنْهُم مَّنْ آمَنَ وَمِنْهُم مَّن كَفَرَ وَلَوْ شَاء اللّهُ مَا اقْتَتَلُواْ وَلَكِنَّ اللّهَ يَفْعَلُ مَا يُرِيدُ

برخى از آن پيامبران را بر برخى ديگر برترى بخشيديم از آنان كسى بود كه خدا با او سخن گفت و درجات بعضى از آنان را بالا برد و به عيسى پسر مريم دلايل آشكار داديم و او را به وسيله روح القدس تاييد كرديم و اگر خدا می خواست كسانى كه پس از آنان بودند بعد از آن [همه] دلايل روشن كه برايشان آمد به كشتار يكديگر نمی پرداختند ولى با هم اختلاف كردند پس بعضى از آنان كسانى بودند كه ايمان آوردند و بعضى از آنان كسانى بودند كه كفر ورزيدند و اگر خدا می خواست با يكديگر جنگ نمی كردند ولى خداوند آنچه را می خواهد انجام می دهد

of these messengers, we have preferred some above others. to some allah spoke; and some he raised in rank. we gave (prophet) jesus, the son of mary, clear signs and strengthened him with the spirit of purity (gabriel). had allah willed, those who succeeded them would not have fought against one another after the clear verses came to them. but they differed among themselves; some believed, and others disbelieved. yet had allah willed, they would not have fought against one another. allah does whatever he will.

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ أَنفِقُواْ مِمَّا رَزَقْنَاكُم مِّن قَبْلِ أَن يَأْتِيَ يَوْمٌ لاَّ بَيْعٌ فِيهِ وَلاَ خُلَّةٌ وَلاَ شَفَاعَةٌ وَالْكَافِرُونَ هُمُ الظَّالِمُونَ

اى كسانى كه ايمان آورده ايد از آنچه به شما روزى داده ايم انفاق كنيد پيش از آنكه روزى فرا رسد كه در آن نه داد و ستدى است و نه دوستى و نه شفاعتى و كافران خود ستمكارانند

believers, spend of what we have given you before that day arrives when there shall be neither trade, nor friendship, nor intercession. it is the unbelievers who are the harmdoers.

اللّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ لاَ تَأْخُذُهُ سِنَةٌ وَلاَ نَوْمٌ لَّهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الأَرْضِ مَن ذَا الَّذِي يَشْفَعُ عِنْدَهُ إِلاَّ بِإِذْنِهِ يَعْلَمُ مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَلاَ يُحِيطُونَ بِشَيْءٍ مِّنْ عِلْمِهِ إِلاَّ بِمَا شَاء وَسِعَ كُرْسِيُّهُ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ وَلاَ يَؤُودُهُ حِفْظُهُمَا وَهُوَ الْعَلِيُّ الْعَظِيمُ

خداست كه معبودى جز او نيست زنده و برپادارنده است نه خوابى سبك او را فرو می گيرد و نه خوابى گران آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است از آن اوست كيست آن كس كه جز به اذن او در پيشگاهش شفاعت كند آنچه در پيش روى آنان و آنچه در پشت سرشان است می داند و به چيزى از علم او جز به آنچه بخواهد احاطه نمی يابند كرسى او آسمانها و زمين را در بر گرفته و نگهدارى آنها بر او دشوار نيست و اوست والاى بزرگ

allah, there is no god except he, the living, the everlasting. neither dozing, nor sleep overtakes him. to him belongs all that is in the heavens and the earth. who is he that shall intercede with him except by his permission! he knows what will be before their hands and what was behind them, and they do not comprehend anything of his knowledge except what he willed. his seat embraces the heavens and the earth, and the preserving of them does not weary him. he is the high, the great.

لاَ إِكْرَاهَ فِي الدِّينِ قَد تَّبَيَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَيِّ فَمَنْ يَكْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَيُؤْمِن بِاللّهِ فَقَدِ اسْتَمْسَكَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقَىَ لاَ انفِصَامَ لَهَا وَاللّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ

در دين هيچ اجبارى نيست و راه از بيراهه بخوبى آشكار شده است پس هر كس به طاغوت كفر ورزد و به خدا ايمان آورد به يقين به دستاويزى استوار كه آن را گسستن نيست چنگ زده است و خداوند شنواى داناست

there is no compulsion in religion. righteousness is now distinct from error. he who disbelieves in the idol and believes in allah has grasped the firmest tie that will never break. allah is hearing, knowing.

اللّهُ وَلِيُّ الَّذِينَ آمَنُواْ يُخْرِجُهُم مِّنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّوُرِ وَالَّذِينَ كَفَرُواْ أَوْلِيَآؤُهُمُ الطَّاغُوتُ يُخْرِجُونَهُم مِّنَ النُّورِ إِلَى الظُّلُمَاتِ أُوْلَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ

خداوند سرور كسانى است كه ايمان آورده اند آنان را از تاريكيها به سوى روشنايى به در می برد و[لى] كسانى كه كفر ورزيده اند سرورانشان [همان عصيانگران=] طاغوتند كه آنان را از روشنايى به سوى تاريكيها به در می برند آنان اهل آتشند كه خود در آن جاودانند

allah is the guardian of those who believe. he brings them out from darkness into the light. as for those who disbelieve, their guides are idols, they bring them out from the light into darkness. they are the companions of the fire and shall live in it for ever.

أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِي حَآجَّ إِبْرَاهِيمَ فِي رِبِّهِ أَنْ آتَاهُ اللّهُ الْمُلْكَ إِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ رَبِّيَ الَّذِي يُحْيِي وَيُمِيتُ قَالَ أَنَا أُحْيِي وَأُمِيتُ قَالَ إِبْرَاهِيمُ فَإِنَّ اللّهَ يَأْتِي بِالشَّمْسِ مِنَ الْمَشْرِقِ فَأْتِ بِهَا مِنَ الْمَغْرِبِ فَبُهِتَ الَّذِي كَفَرَ وَاللّهُ لاَ يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ

آيا از (حال ) آن كس كه چون خدا به او پادشاهى داده بود (و بدان می نازيد، و) در باره پروردگار خود با ابراهيم محاجّه (می )كرد، خبر نيافتی ؟ آنكاه كه ابراهيم گفت : (پروردگار من همان كسى است كه زنده می كند و می ميراند.) گفت : (من (هم ) زنده می كنم و (هم ) می ميرانم .) ابراهيم گفت : (خدا(ى من ) خورشيد را از خاور برمی آورد، تو آن را از باختر برآور.) پس آن كس كه كفر ورزيده بود مبهوت ماند. و خداوند قوم ستمكار را هدايت نمی كند.

have you not seen he who argued with abraham about his lord that allah had given him the kingship! when abraham said: `my lord is he who revives, and causes to die. ` he said: `i revive, and cause to die. ` abraham said: `allah brings up the sun from the east; so you bring it from the west! ` then he who disbelieved became pale. allah does not guide the nation, the harmdoers.

أَوْ كَالَّذِي مَرَّ عَلَى قَرْيَةٍ وَهِيَ خَاوِيَةٌ عَلَى عُرُوشِهَا قَالَ أَنَّىَ يُحْيِي هََذِهِ اللّهُ بَعْدَ مَوْتِهَا فَأَمَاتَهُ اللّهُ مِئَةَ عَامٍ ثُمَّ بَعَثَهُ قَالَ كَمْ لَبِثْتَ قَالَ لَبِثْتُ يَوْمًا أَوْ بَعْضَ يَوْمٍ قَالَ بَل لَّبِثْتَ مِئَةَ عَامٍ فَانظُرْ إِلَى طَعَامِكَ وَشَرَابِكَ لَمْ يَتَسَنَّهْ وَانظُرْ إِلَى حِمَارِكَ وَلِنَجْعَلَكَ آيَةً لِّلنَّاسِ وَانظُرْ إِلَى العِظَامِ كَيْفَ نُنشِزُهَا ثُمَّ نَكْسُوهَا لَحْمًا فَلَمَّا تَبَيَّنَ لَهُ قَالَ أَعْلَمُ أَنَّ اللّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ

يا چون آن كس كه به شهرى كه بامهايش يكسر فرو ريخته بود، عبور كرد؛ (و با خود می )گفت : (چگونه خداوند، (اهل ) اين (ويرانكده ) را پس از مرگشان زنده می كند؟). پس خداوند، او را (به مدت ) صد سال ميراند. آنگاه او را برانگيخت ، (و به او) گفت : (چقدر درنگ كردی ؟) گفت : (يك روز يا پاره اى از روز را درنگ كردم .) گفت : ((نه ) بلكه صد سال درنگ كردی ، به خوراك و نوشيدنى خود بنگر (كه طعم و رنگ آن ) تغيير نكرده است ، و به درازگوش خود نگاه كن (كه چگونه متلاشى شده است . اين ماجرا براى آن است كه هم به تو پاسخ گوييم ) و هم تو را (در مورد معاد) نشانه اى براى مردم قرار دهيم . و به (اين ) استخوانها بنگر، چگونه آنها را برداشته به هم پيوند می دهيم ؛ سپس گوشت بر آن می پوشانيم .) پس هنگامى كه (چگونگى زنده ساختن مرده ) براى او آشكار شد، گفت : ((اكنون ) می دانم كه خداوند بر هر چيزى تواناست .)

or of him, who, when passing by the ruined village that was fallen on its roofs, remarked: `how can allah give life to this after its death? ` thereupon allah caused him to die, and after a hundred years he revived him. he asked: `how long have you remained? ` `a day, ` he replied, `or part of a day. ` allah said: `rather, you have remained a hundred years. look at your food and drink; they have not rotted. and look at your donkey (that had died). we will make you a sign to the people. and look at the bones (of your donkey) how we shall revive them and clothe them with flesh. ` and when it had all become clear to him, he said: `i know that allah has power over all things. `

وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ رَبِّ أَرِنِي كَيْفَ تُحْيِي الْمَوْتَى قَالَ أَوَلَمْ تُؤْمِن قَالَ بَلَى وَلَكِن لِّيَطْمَئِنَّ قَلْبِي قَالَ فَخُذْ أَرْبَعَةً مِّنَ الطَّيْرِ فَصُرْهُنَّ إِلَيْكَ ثُمَّ اجْعَلْ عَلَى كُلِّ جَبَلٍ مِّنْهُنَّ جُزْءًا ثُمَّ ادْعُهُنَّ يَأْتِينَكَ سَعْيًا وَاعْلَمْ أَنَّ اللّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ

و (ياد كن ) آنگاه كه ابراهيم گفت : (پروردگارا، به من نشان ده ؛ چگونه مردگان را زنده می كنی ؟) فرمود: (مگر ايمان نياورده ای ؟) گفت : (چرا، ولى تا دلم آرامش يابد.) فرمود: (پس ، چهار پرنده برگير، و آنها را پيش خود، ريز ريز گردان ؛ سپس بر هر كوهى پاره اى از آنها را قرار ده ؛ آنگاه آنها را فرا خوان ، شتابان به سوى تو می آيند، و بدان كه خداوند توانا و حكيم است .)

هَ and (remember) when abraham said: `show me, lord, how you raise the dead, ` he replied: `have you not believed? ` `rather, ` said abraham, `in order that my heart be satisfied. ` `take four birds, ` said he, `draw them to you, then set a part of them on every hill, then call them, they will come swiftly to you. know that allah is mighty and wise. `

مَّثَلُ الَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ كَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنبَتَتْ سَبْعَ سَنَابِلَ فِي كُلِّ سُنبُلَةٍ مِّئَةُ حَبَّةٍ وَاللّهُ يُضَاعِفُ لِمَن يَشَاءُ وَاللّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ

مَثَل (صدقات ) كسانى كه اموال خود را در راه خدا انفاق می كنند همانند دانه اى است كه هفت خوشه بروياند كه در هر خوشه اى صد دانه باشد؛ و خداوند براى هر كس كه بخواهد (آن را) چند برابر می كند، و خداوند گشايشگر داناست .

the example of those who give their wealth in the way of allah is like a grain of corn that sprouts seven ears, in every ear a hundred grains. allah multiplies to whom he will, allah is the embracer, the knower.

الَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ ثُمَّ لاَ يُتْبِعُونَ مَا أَنفَقُواُ مَنًّا وَلاَ أَذًى لَّهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ وَلاَ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلاَ هُمْ يَحْزَنُونَ

كسانى كه اموال خود را در راه خدا انفاق می كنند، سپس در پى آنچه انفاق كرده اند، منّت و آزارى روا نمی دارند، پاداش آنان برايشان نزد پروردگارشان (محفوظ) است ، و بيمى بر آنان نيست و اندوهگين نمی شوند.

those who spend their wealth in the way of allah and do not follow their spending with reproach and insults shall be rewarded by their lord; they shall have nothing to fear or to regret.

قَوْلٌ مَّعْرُوفٌ وَمَغْفِرَةٌ خَيْرٌ مِّن صَدَقَةٍ يَتْبَعُهَآ أَذًى وَاللّهُ غَنِيٌّ حَلِيمٌ

گفتارى پسنديده (در برابر نيازمندان ) و گذشت (از اصرار و تندىِ آنان ) بهتر از صدقه اى است كه آزارى به دنبال آن باشد، و خداوند بی نياز بردبار است .

a kind word and forgiveness is better than charity followed by injury. allah is the clement.

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ لاَ تُبْطِلُواْ صَدَقَاتِكُم بِالْمَنِّ وَالأذَى كَالَّذِي يُنفِقُ مَالَهُ رِئَاء النَّاسِ وَلاَ يُؤْمِنُ بِاللّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ فَمَثَلُهُ كَمَثَلِ صَفْوَانٍ عَلَيْهِ تُرَابٌ فَأَصَابَهُ وَابِلٌ فَتَرَكَهُ صَلْدًا لاَّ يَقْدِرُونَ عَلَى شَيْءٍ مِّمَّا كَسَبُواْ وَاللّهُ لاَ يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، صدقه هاى خود را با منّت و آزار، باطل مكنيد، مانند كسى كه مالش را براى خودنمايى به مردم ، انفاق می كند و به خدا و روز بازپسين ايمان ندارد. پس مَثَل او همچون مَثَل سنگ خارايى است كه بر روى آن ، خاكى (نشسته ) است ، و رگبارى به آن رسيده و آن (سنگ ) را سخت و صاف بر جاى نهاده است . آنان (=رياكاران ) نيز از آنچه به دست آورده اند، بهره اى نمی برند؛ و خداوند، گروه كافران را هدايت نمی كند.

believers, do not annul your charitable giving with reproach and hurt, like he who spends his wealth to show off to the people and believes neither in allah nor in the last day. his likeness is as a smooth rock covered with dust, if a heavy rain strikes it, it leaves it bare. they have no power over what they have earned. allah does not guide the nation, the unbelievers.

وَمَثَلُ الَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمُ ابْتِغَاء مَرْضَاتِ اللّهِ وَتَثْبِيتًا مِّنْ أَنفُسِهِمْ كَمَثَلِ جَنَّةٍ بِرَبْوَةٍ أَصَابَهَا وَابِلٌ فَآتَتْ أُكُلَهَا ضِعْفَيْنِ فَإِن لَّمْ يُصِبْهَا وَابِلٌ فَطَلٌّ وَاللّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ

و مَثَل (صدقات ) كسانى كه اموال خويش را براى طلب خشنودى خدا و استوارى روحشان انفاق می كنند، همچون مَثَل باغى است كه بر فراز پشته اى قرار دارد (كه اگر) رگبارى بر آن برسد، دو چندان محصول برآورد، و اگر رگبارى هم بر آن نرسد، بارانِ ريزى (براى آن بس است )، و خداوند به آنچه انجام می دهيد بيناست .

but those who give away their wealth with a desire to please allah and to reassure themselves are like a garden on a hillside, if heavy rain strikes it, it yields up twice its normal crop, and if heavy rain does not strike it, then light rain. allah is the seer of what you do.

أَيَوَدُّ أَحَدُكُمْ أَن تَكُونَ لَهُ جَنَّةٌ مِّن نَّخِيلٍ وَأَعْنَابٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ لَهُ فِيهَا مِن كُلِّ الثَّمَرَاتِ وَأَصَابَهُ الْكِبَرُ وَلَهُ ذُرِّيَّةٌ ضُعَفَاء فَأَصَابَهَا إِعْصَارٌ فِيهِ نَارٌ فَاحْتَرَقَتْ كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللّهُ لَكُمُ الآيَاتِ لَعَلَّكُمْ تَتَفَكَّرُونَ

آيا كسى از شما دوست دارد كه باغى از درختان خرما و انگور داشته باشد كه از زير آنها نهرها روان است ، و براى او در آن (باغ ) از هر گونه ميوه اى (فراهم ) باشد، و در حالى كه او را پيرى رسيده و فرزندانى خردسال دارد، (ناگهان ) گردبادى آتشين بر آن (باغ ) زند و (باغ يكسر) بسوزد؟ اين گونه ، خداوند آيات (خود) را براى شما روشن می گرداند، باشد كه شما بينديشيد.

would any one of you, being welladvanced in age with helpless children, wish to have a garden of palmtrees, vines and all manner of fruits watered by running streams struck and burned by a fiery whirlwind? even so, allah makes plain to you his signs, in order that you give thought.

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ أَنفِقُواْ مِن طَيِّبَاتِ مَا كَسَبْتُمْ وَمِمَّا أَخْرَجْنَا لَكُم مِّنَ الأَرْضِ وَلاَ تَيَمَّمُواْ الْخَبِيثَ مِنْهُ تُنفِقُونَ وَلَسْتُم بِآخِذِيهِ إِلاَّ أَن تُغْمِضُواْ فِيهِ وَاعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ غَنِيٌّ حَمِيدٌ

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از چيزهاى پاكيزه اى كه به دست آورده ايد، و از آنچه براى شما از زمين برآورده ايم ، انفاق كنيد، و در پى ناپاك آن نرويد كه (از آن ) انفاق نماييد، در حالى كه آن را (اگر به خودتان می دادند) جز با چشم پوشى (و بی ميلی ) نسبت به آن ، نمی گرفتيد، و بدانيد كه خداوند، بی نيازِ ستوده (صفات ) است .

believers, spend of the good you have earned and of that which we have brought out of the earth for you. and do not intend the bad of it for your spending; while you would never take it yourselves, except you closed an eye on it. know that allah is rich, the praised.

الشَّيْطَانُ يَعِدُكُمُ الْفَقْرَ وَيَأْمُرُكُم بِالْفَحْشَاء وَاللّهُ يَعِدُكُم مَّغْفِرَةً مِّنْهُ وَفَضْلًا وَاللّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ

شيطان شما را از تهيدستى بيم می دهد و شما را به زشتى وامی دارد؛ و(لی ) خداوند از جانب خود به شما وعده آمرزش و بخشش می دهد، و خداوند گشايشگر داناست .

satan promises you with poverty and orders you to commit what is indecent. but allah promises you his forgiveness and bounty from him. allah is the embracer, the knower.

يُؤتِي الْحِكْمَةَ مَن يَشَاءُ وَمَن يُؤْتَ الْحِكْمَةَ فَقَدْ أُوتِيَ خَيْرًا كَثِيرًا وَمَا يَذَّكَّرُ إِلاَّ أُوْلُواْ الأَلْبَابِ

(خدا) به هر كس كه بخواهد حكمت می بخشد، و به هر كس حكمت داده شود، به يقين ، خيرى فراوان داده شده است ؛ و جز خردمندان ، كسى پند نمی گيرد.

he gives wisdom to whom he will, and he who is given wisdom has been given a lot of good. yet none will remember except the owners of minds.

وَمَا أَنفَقْتُم مِّن نَّفَقَةٍ أَوْ نَذَرْتُم مِّن نَّذْرٍ فَإِنَّ اللّهَ يَعْلَمُهُ وَمَا لِلظَّالِمِينَ مِنْ أَنصَارٍ

و هر نفقه اى را كه انفاق ، يا هر نذرى را كه عهد كرده ايد، قطعاً خداوند آن را می داند، و براى ستمكاران هيچ ياورى نيست .

whatever you spend and whatever vows you make are known to allah. the harmdoers shall have none to help them.

إِن تُبْدُواْ الصَّدَقَاتِ فَنِعِمَّا هِيَ وَإِن تُخْفُوهَا وَتُؤْتُوهَا الْفُقَرَاء فَهُوَ خَيْرٌ لُّكُمْ وَيُكَفِّرُ عَنكُم مِّن سَيِّئَاتِكُمْ وَاللّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ

اگر صدقه ها را آشكار كنيد، اين ، كار خوبى است ، و اگر آن را پنهان داريد و به مستمندان بدهيد، اين براى شما بهتر است ؛ و بخشى از گناهانتان را می زدايد، و خداوند به آنچه انجام می دهيد آگاه است .

if you reveal your charity it is good, but to give charity to the poor in private is better and will acquit you from some of your evil deeds. allah is knowledgeable of what you do.