وَقَالَ الَّذِينَ لَا يَرْجُونَ لِقَاءنَا لَوْلَا أُنزِلَ عَلَيْنَا الْمَلَائِكَةُ أَوْ نَرَى رَبَّنَا لَقَدِ اسْتَكْبَرُوا فِي أَنفُسِهِمْ وَعَتَوْ عُتُوًّا كَبِيرًا

و كسانى كه به لقاى ما اميد ندارند گفتند چرا فرشتگان بر ما نازل نشدند يا پروردگارمان را نمی بينيم قطعا در مورد خود تكبر ورزيدند و سخت سركشى كردند

those who do not hope to meet us ask: `why have no angels been sent to us? why can we not see our lord? ` how proud they are within themselves, and have become greatly disdainful.

يَوْمَ يَرَوْنَ الْمَلَائِكَةَ لَا بُشْرَى يَوْمَئِذٍ لِّلْمُجْرِمِينَ وَيَقُولُونَ حِجْرًا مَّحْجُورًا

روزى كه فرشتگان را ببينند آن روز براى گناهكاران بشارتى نيست و می گويند دور و ممنوع [آيد از رحمت خدا]

on the day when they behold the angels, there will be no glad tidings for the sinners. they will say: `a refuge which is forbidden! `

وَقَدِمْنَا إِلَى مَا عَمِلُوا مِنْ عَمَلٍ فَجَعَلْنَاهُ هَبَاء مَّنثُورًا

و به هر گونه كارى كه كرده اند می پردازيم و آن را [چون] گ ردى پراكنده می سازيم

then we shall advance upon the work which they have done and render it as scattered dust.

أَصْحَابُ الْجَنَّةِ يَوْمَئِذٍ خَيْرٌ مُّسْتَقَرًّا وَأَحْسَنُ مَقِيلًا

آن روز جايگاه اهل بهشت بهتر و استراحتگاهشان نيكوتر است

on that day, the companions of paradise (will have) a better abode and a finer restingplace.

وَيَوْمَ تَشَقَّقُ السَّمَاء بِالْغَمَامِ وَنُزِّلَ الْمَلَائِكَةُ تَنزِيلًا

و روزى كه آسمان با ابرى سپيد از هم می شكافد و فرشتگان نزول يابند

on that day, the heaven is split asunder with clouds and the angels are sent down in majesty,

الْمُلْكُ يَوْمَئِذٍ الْحَقُّ لِلرَّحْمَنِ وَكَانَ يَوْمًا عَلَى الْكَافِرِينَ عَسِيرًا

آن روز فرمانروايى بحق از آن [خداى] رحمان است و روزى است كه بر كافران بسى دشوار است

the true kingdom on that day shall belong to the merciful a harsh day for the unbelievers.

وَيَوْمَ يَعَضُّ الظَّالِمُ عَلَى يَدَيْهِ يَقُولُ يَا لَيْتَنِي اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِيلًا

و روزى است كه ستمكار دستهاى خود را می گزد [و] می گويد اى كاش با پيامبر راهى برمی گرفتم

upon that day the harmdoer shall bite his hands, and say: `would that i had taken a path with the messenger!

يَا وَيْلَتَى لَيْتَنِي لَمْ أَتَّخِذْ فُلَانًا خَلِيلًا

اى واى كاش فلانى را دوست [خود] نگرفته بودم

would that i had never chosen soandso for my companion!

لَقَدْ أَضَلَّنِي عَنِ الذِّكْرِ بَعْدَ إِذْ جَاءنِي وَكَانَ الشَّيْطَانُ لِلْإِنسَانِ خَذُولًا

او [بود كه] مرا به گمراهى كشانيد پس از آنكه قرآن به من رسيده بود و شيطان همواره فروگذارنده انسان است

he led me astray from the remembrance after it had reached me, satan is ever the foresaker of humans. `

وَقَالَ الرَّسُولُ يَا رَبِّ إِنَّ قَوْمِي اتَّخَذُوا هَذَا الْقُرْآنَ مَهْجُورًا

و پيامبر [خدا] گفت پروردگارا قوم من اين قرآن را رها كردند

the messenger says: `o my lord, my people have taken this koran while deserting it. `

وَكَذَلِكَ جَعَلْنَا لِكُلِّ نَبِيٍّ عَدُوًّا مِّنَ الْمُجْرِمِينَ وَكَفَى بِرَبِّكَ هَادِيًا وَنَصِيرًا

و اين گونه براى هر پيامبرى دشمنى از گناهكاران قرار داديم و همين بس كه پروردگارت راهبر و ياور توست

to every prophet we have appointed an enemy among the harmdoers; your lord is sufficient for you, a guide and a helper.

وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْلَا نُزِّلَ عَلَيْهِ الْقُرْآنُ جُمْلَةً وَاحِدَةً كَذَلِكَ لِنُثَبِّتَ بِهِ فُؤَادَكَ وَرَتَّلْنَاهُ تَرْتِيلًا

و كسانى كه كافر شدند گفتند چرا قرآن يكجا بر او نازل نشده است اين گونه [ما آن را به تدريج نازل كرديم] تا قلبت را به وسيله آن استوار گردانيم و آن را به آرامى [بر تو] خوانديم

the unbelievers ask: `why was the koran not sent down to him all at once? ` as such we strengthen your heart thereby, and we have recited it very distinctly.

وَلَا يَأْتُونَكَ بِمَثَلٍ إِلَّا جِئْنَاكَ بِالْحَقِّ وَأَحْسَنَ تَفْسِيرًا

و براى تو مثلى نياوردند مگر آنكه [ما] حق را با نيكوترين بيان براى تو آورديم

they do not bring to you any parable but that which we bring to you is the truth and better in explanation.

الَّذِينَ يُحْشَرُونَ عَلَى وُجُوهِهِمْ إِلَى جَهَنَّمَ أُوْلَئِكَ شَرٌّ مَّكَانًا وَأَضَلُّ سَبِيلًا

كسانى كه به رو درافتاده به سوى جهنم رانده می شوند آنان بدترين جاى و گم ترين راه را دارند

those who will be gathered into gehenna (hell) upon their faces shall be in the worst in place, and have gone further astray from the path.

وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ وَجَعَلْنَا مَعَهُ أَخَاهُ هَارُونَ وَزِيرًا

و به يقين [ما] به موسى كتاب [آسمانى] عطا كرديم و برادرش هارون را همراه او دستيار[ش] گردانيديم

we gave the book to moses and gave him his brother aaron as a minister.

فَقُلْنَا اذْهَبَا إِلَى الْقَوْمِ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا فَدَمَّرْنَاهُمْ تَدْمِيرًا

پس گفتيم هر دو به سوى قومى كه نشانه هاى ما را به دروغ گرفتند برويد پس [ما] آنان را به سختى هلاك نموديم

(then) we said: `go to the nation who have belied our signs. ` and we utterly destroyed them.

وَقَوْمَ نُوحٍ لَّمَّا كَذَّبُوا الرُّسُلَ أَغْرَقْنَاهُمْ وَجَعَلْنَاهُمْ لِلنَّاسِ آيَةً وَأَعْتَدْنَا لِلظَّالِمِينَ عَذَابًا أَلِيمًا

و قوم نوح را آنگاه كه پيامبران [خدا] را تكذيب كردند غرقشان ساختيم و آنان را براى [همه] مردم عبرتى گردانيديم و براى ستمكاران عذابى پر درد آماده كرده ايم

the nation of noah, we drowned them when they belied their messenger, and made of them a sign to the nation. for the harmdoers we have prepared a painful punishment

وَعَادًا وَثَمُودَ وَأَصْحَابَ الرَّسِّ وَقُرُونًا بَيْنَ ذَلِكَ كَثِيرًا

و [نيز] عاديان و ثموديان و اصحاب رس و نسلهاى بسيارى ميان اين [جماعتها] را [هلاك كرديم]

also to aad and thamood and the nation of errass and many generations in between;

وَكُلًّا ضَرَبْنَا لَهُ الْأَمْثَالَ وَكُلًّا تَبَّرْنَا تَتْبِيرًا

و براى همه آنان مثلها زديم و همه را زير و ز ب ر كرديم

to each of them we gave examples, and each of them we utterly ruined.

وَلَقَدْ أَتَوْا عَلَى الْقَرْيَةِ الَّتِي أُمْطِرَتْ مَطَرَ السَّوْءِ أَفَلَمْ يَكُونُوا يَرَوْنَهَا بَلْ كَانُوا لَا يَرْجُونَ نُشُورًا

و قطعا بر شهرى كه باران بلا بر آن بارانده شد گذشته اند مگر آن را نديده اند [چرا] ولى اميد به زنده شدن ندارند

they have surely passed by the village which was rained upon by evil rain (of stones); what, have they never seen it? no, they look for no resurrection.

وَإِذَا رَأَوْكَ إِن يَتَّخِذُونَكَ إِلَّا هُزُوًا أَهَذَا الَّذِي بَعَثَ اللَّهُ رَسُولًا

و چون تو را ببينند جز به ريشخندت نگيرند [كه] آيا اين همان كسى است كه خدا او را به رسالت فرستاده است

whenever they see you, they mock you (saying): `is this whom allah has sent as a messenger?

إِن كَادَ لَيُضِلُّنَا عَنْ آلِهَتِنَا لَوْلَا أَن صَبَرْنَا عَلَيْهَا وَسَوْفَ يَعْلَمُونَ حِينَ يَرَوْنَ الْعَذَابَ مَنْ أَضَلُّ سَبِيلًا

چيزى نمانده بود كه ما را از خدايانمان اگر بر آن ايستادگى نمی كرديم منحرف كند و هنگامى كه عذاب را می بينند به زودى خواهند دانست چه كسى گمراه تر است

he would have mislead us from our gods, if we had not been steadfast to them. ` but they shall know who is further astray from the path when they see the punishment.

أَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلَهَهُ هَوَاهُ أَفَأَنتَ تَكُونُ عَلَيْهِ وَكِيلًا

آيا آن كس كه هواى [نفس] خود را معبود خويش گرفته است ديدى آيا [می توانى] ضامن او باشى

have you seen him who has made gods of his own desires? would you be a guardian over him?

أَمْ تَحْسَبُ أَنَّ أَكْثَرَهُمْ يَسْمَعُونَ أَوْ يَعْقِلُونَ إِنْ هُمْ إِلَّا كَالْأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ سَبِيلًا

يا گمان دارى كه بيشترشان می شنوند يا می انديشند آنان جز مانند ستوران نيستند بلكه گمراه ترند

do you think that most of them can hear or understand? they are like cattle, no, they are further astray from the path.

أَلَمْ تَرَ إِلَى رَبِّكَ كَيْفَ مَدَّ الظِّلَّ وَلَوْ شَاء لَجَعَلَهُ سَاكِنًا ثُمَّ جَعَلْنَا الشَّمْسَ عَلَيْهِ دَلِيلًا

آيا نديده اى كه پروردگارت چگونه سايه را گسترده است و اگر می خواست آن را ساكن قرار می داد آنگاه خورشيد را بر آن دليل گردانيديم

do you not see how your lord stretches the shadow? had it been his will, he could have made it constant. then he appointed the sun to be a guide to it;

ثُمَّ قَبَضْنَاهُ إِلَيْنَا قَبْضًا يَسِيرًا

سپس آن [سايه] را اندك اندك به سوى خود بازمی گيريم

thereafter we seize it to us withdrawing it gently.

وَهُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ لِبَاسًا وَالنَّوْمَ سُبَاتًا وَجَعَلَ النَّهَارَ نُشُورًا

و اوست كسى كه شب را براى شما پوششى قرار داد و خواب را [مايه] آرامشى و روز را زمان برخاستن [شما] گردانيد

it is he who has appointed the night a mantle for you and sleep for a rest. the day he has appointed for rising.

وَهُوَ الَّذِي أَرْسَلَ الرِّيَاحَ بُشْرًا بَيْنَ يَدَيْ رَحْمَتِهِ وَأَنزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً طَهُورًا

و اوست آن كس كه بادها را نويدى پيشاپيش رحمت خويش [=باران] فرستاد و از آسمان آبى پاك فرود آورديم

it is he who loosens the winds, bearing glad tidings before the hands of his mercy, and we have sent down pure water from the heaven,

لِنُحْيِيَ بِهِ بَلْدَةً مَّيْتًا وَنُسْقِيَهُ مِمَّا خَلَقْنَا أَنْعَامًا وَأَنَاسِيَّ كَثِيرًا

تا به وسيله آن سرزمينى پژمرده را زنده گردانيم و آن را به آنچه خلق كرده ايم از دامها و انسانهاى بسيار بنوشانيم

so, that with it we revive dead lands and provide drink for the cattle and the human we created.

وَلَقَدْ صَرَّفْنَاهُ بَيْنَهُمْ لِيَذَّكَّرُوا فَأَبَى أَكْثَرُ النَّاسِ إِلَّا كُفُورًا

و قطعا آن [پند] را ميان آنان گوناگون ساختيم تا توجه پيدا كنند و[لى ] بيشتر مردم جز ناسپاسى نخواستند

we have indeed turned it about them, so that they remember; yet most people refuse all except disbelief.

وَلَوْ شِئْنَا لَبَعَثْنَا فِي كُلِّ قَرْيَةٍ نَذِيرًا

و اگر می خواستيم قطعا در هر شهرى هشداردهنده اى برمی انگيختيم

had it been our will, we could have raised a warner in every village.

فَلَا تُطِعِ الْكَافِرِينَ وَجَاهِدْهُم بِهِ جِهَادًا كَبِيرًا

پس از كافران اطاعت مكن و با [الهام گرفتن از] قرآن با آنان به جهادى بزرگ بپرداز

so do not obey the unbelievers, but struggle mightily with it (the koran).

وَهُوَ الَّذِي مَرَجَ الْبَحْرَيْنِ هَذَا عَذْبٌ فُرَاتٌ وَهَذَا مِلْحٌ أُجَاجٌ وَجَعَلَ بَيْنَهُمَا بَرْزَخًا وَحِجْرًا مَّحْجُورًا

و اوست كسى كه دو دريا را موج زنان به سوى هم روان كرد اين يكى شيرين [و] گوارا و آن يكى شور [و] تلخ است و ميان آن دو مانع و حريمى استوار قرار داد

it was he who let forth the two seas, this one is palatably sweet and this salt, a bitter taste, and he set a barrier between them, and a refuge which is forbidden.

وَهُوَ الَّذِي خَلَقَ مِنَ الْمَاء بَشَرًا فَجَعَلَهُ نَسَبًا وَصِهْرًا وَكَانَ رَبُّكَ قَدِيرًا

و اوست كسى كه از آب بشرى آفريد و او را [داراى خويشاوندى] نسبى و دامادى قرار داد و پروردگار تو همواره تواناست

and it is he who created the human from water and gave him kindred of blood and of marriage. your lord is the powerful.

وَيَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ مَا لَا يَنفَعُهُمْ وَلَا يَضُرُّهُمْ وَكَانَ الْكَافِرُ عَلَى رَبِّهِ ظَهِيرًا

و غير از خدا چيزى را می پرستند كه نه سودشان می دهد و نه زيانشان می رساند و كافر همواره در برابر پروردگار خود همپشت [شيطان] است

yet they (the unbelievers) worship, other than allah, that which can neither benefit nor harm them. surely, the unbeliever is ever a partisan against his lord.

وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا مُبَشِّرًا وَنَذِيرًا

و تو را جز بشارتگر و بيم دهنده نفرستاديم

we did not send you but as a bearer of glad tidings and as a warner.

قُلْ مَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ إِلَّا مَن شَاء أَن يَتَّخِذَ إِلَى رَبِّهِ سَبِيلًا

بگو بر اين [رسالت] اجرى از شما طلب نمی كنم جز اينكه هر كس بخواهد راهى به سوى پروردگارش [در پيش] گيرد

say: `i demand of you no wage for this except for he who wishes to take the path to his lord. `

وَتَوَكَّلْ عَلَى الْحَيِّ الَّذِي لَا يَمُوتُ وَسَبِّحْ بِحَمْدِهِ وَكَفَى بِهِ بِذُنُوبِ عِبَادِهِ خَبِيرًا

و بر آن زنده كه نمی ميرد توكل كن و به ستايش او تسبيح گوى و همين بس كه او به گناهان بندگانش آگاه است

put your trust in the all living who never dies, and exalt with his praise, he is sufficiently aware of his worshipers` sins.

الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ الرَّحْمَنُ فَاسْأَلْ بِهِ خَبِيرًا

همان كسى كه آسمانها و زمين و آنچه را كه ميان آن دو است در شش روز آفريد آنگاه بر عرش استيلا يافت رحمتگر عام [اوست] در باره وى از خبره اى بپرس [كه می داند]

(it is) he who, in six days created the heavens and the earth and all that lies between them, and then he willed to the throne. the merciful; ask about him from he who knows him.

وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ اسْجُدُوا لِلرَّحْمَنِ قَالُوا وَمَا الرَّحْمَنُ أَنَسْجُدُ لِمَا تَأْمُرُنَا وَزَادَهُمْ نُفُورًا

و چون به آنان گفته شود [خداى] رحمان را سجده كنيد می گويند رحمان چيست آيا براى چيزى كه ما را [بدان] فرمان می دهى سجده كنيم و بر رميدنشان می افزايد

when it is said to them: `prostrate yourselves before the merciful`, they ask: `and what is the merciful? shall we prostrate ourselves to whatever you bid us? ` and it increases their aversion.

تَبَارَكَ الَّذِي جَعَلَ فِي السَّمَاء بُرُوجًا وَجَعَلَ فِيهَا سِرَاجًا وَقَمَرًا مُّنِيرًا

[فرخنده و] بزرگوار است آن كسى كه در آسمان برجهايى نهاد و در آن چراغ و ماهى نوربخش قرار داد

blessed be he who has set the constellations in the heaven, and set amongst them a sun, and an illuminating moon.

وَهُوَ الَّذِي جَعَلَ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ خِلْفَةً لِّمَنْ أَرَادَ أَن يَذَّكَّرَ أَوْ أَرَادَ شُكُورًا

و اوست كسى كه براى هر كس كه بخواهد عبرت گيرد يا بخواهد سپاسگزارى نمايد شب و روز را جانشين يكديگر گردانيد

it is he who has made the night and day follow each other for those whom he desires to remember or he desires to be thankful.

وَعِبَادُ الرَّحْمَنِ الَّذِينَ يَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْنًا وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَامًا

و بندگان خداى رحمان كسانی اند كه روى زمين به نرمى گام برمی دارند و چون نادانان ايشان را طرف خطاب قرار دهند به ملايمت پاسخ می دهند

the worshipers of the merciful are those who walk humbly on the earth, and when the ignorant address them say: `peace, `

وَالَّذِينَ يَبِيتُونَ لِرَبِّهِمْ سُجَّدًا وَقِيَامًا

و آنانند كه در حال سجده يا ايستاده شب را به روز می آورند

who pass the night prostrating and standing to their lord.

وَالَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا اصْرِفْ عَنَّا عَذَابَ جَهَنَّمَ إِنَّ عَذَابَهَا كَانَ غَرَامًا

و كسانی اند كه می گويند پروردگارا عذاب جهنم را از ما بازگردان كه عذابش سخت و دايمى است

who say: `our lord, turn from us the punishment of gehenna, for its punishment is the most terrible;

إِنَّهَا سَاءتْ مُسْتَقَرًّا وَمُقَامًا

و در حقيقت آن بد قرارگاه و جايگاهى است

it is an evil settling, and an evil residence, `

وَالَّذِينَ إِذَا أَنفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَلَمْ يَقْتُرُوا وَكَانَ بَيْنَ ذَلِكَ قَوَامًا

و كسانی اند كه چون انفاق كنند نه ولخرجى می كنند و نه تنگ می گيرند و ميان اين دو [روش] حد وسط را برمی گزينند

who when they spend are neither wasteful nor miserly, between that is a just stand,

وَالَّذِينَ لَا يَدْعُونَ مَعَ اللَّهِ إِلَهًا آخَرَ وَلَا يَقْتُلُونَ النَّفْسَ الَّتِي حَرَّمَ اللَّهُ إِلَّا بِالْحَقِّ وَلَا يَزْنُونَ وَمَن يَفْعَلْ ذَلِكَ يَلْقَ أَثَامًا

و كسانی اند كه با خدا معبودى ديگر نمی خوانند و كسى را كه خدا [خونش را] حرام كرده است جز به حق نمی كشند و زنا نمی كنند و هر كس اينها را انجام دهد سزايش را ريافت خواهد كرد

who do not call upon another god with allah, nor slay the soul which allah has forbidden except by right; who do not fornicate, for he who does this shall face punishment

يُضَاعَفْ لَهُ الْعَذَابُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَيَخْلُدْ فِيهِ مُهَانًا

براى او در روز قيامت عذاب دو چندان می شود و پيوسته در آن خوار می ماند

doubled for him on the day of resurrection is his punishment, and therein he shall live, humbled,

إِلَّا مَن تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ عَمَلًا صَالِحًا فَأُوْلَئِكَ يُبَدِّلُ اللَّهُ سَيِّئَاتِهِمْ حَسَنَاتٍ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَّحِيمًا

مگر كسى كه توبه كند و ايمان آورد و كار شايسته كند پس خداوند بديهايشان را به نيكيها تبديل می كند و خدا همواره آمرزنده مهربان است

except he who repents and believes and does good works those, allah will change their evil deeds into good deeds; allah is ever forgiving and merciful.

وَمَن تَابَ وَعَمِلَ صَالِحًا فَإِنَّهُ يَتُوبُ إِلَى اللَّهِ مَتَابًا

و هر كس توبه كند و كار شايسته انجام دهد در حقيقت به سوى خدا بازمی گردد

he who repents and does good works truly turns to allah in repentance,

وَالَّذِينَ لَا يَشْهَدُونَ الزُّورَ وَإِذَا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا كِرَامًا

و كسانی اند كه گواهى دروغ نمی دهند و چون بر لغو بگذرند با بزرگوارى می گذرند

and those who do not bear false witness, and when they pass by idle talk, pass by with honor

وَالَّذِينَ إِذَا ذُكِّرُوا بِآيَاتِ رَبِّهِمْ لَمْ يَخِرُّوا عَلَيْهَا صُمًّا وَعُمْيَانًا

و كسانی اند كه چون به آيات پروردگارشان تذكر داده شوند كر و كور روى آن نمی افتند

and who when they are reminded of the verses of their lord, they do not fall down deaf and blind.

وَالَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا هَبْ لَنَا مِنْ أَزْوَاجِنَا وَذُرِّيَّاتِنَا قُرَّةَ أَعْيُنٍ وَاجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِينَ إِمَامًا

و كسانی اند كه می گويند پروردگارا به ما از همسران و فرزندانمان آن ده كه مايه روشنى چشمان [ما] باشد و ما را پيشواى پرهيزگاران گردان

those who say: `lord give us of our wives and children what pleases our eyes and make us leaders to the fearful. `

أُوْلَئِكَ يُجْزَوْنَ الْغُرْفَةَ بِمَا صَبَرُوا وَيُلَقَّوْنَ فِيهَا تَحِيَّةً وَسَلَامًا

اينانند كه به پاس آنكه صبر كردند غرفه[هاى بهشت را] پاداش خواهند يافت و در آنجا با سلام و درود مواجه خواهند شد

those shall be recompensed with the highest rank for their patience. there they shall receive a greeting, and peace!

خَالِدِينَ فِيهَا حَسُنَتْ مُسْتَقَرًّا وَمُقَامًا

در آنجا جاودانه خواهند ماند چه خوش قرارگاه و مقامى

there they shall live for ever; a fine dwelling place, and residence.

قُلْ مَا يَعْبَأُ بِكُمْ رَبِّي لَوْلَا دُعَاؤُكُمْ فَقَدْ كَذَّبْتُمْ فَسَوْفَ يَكُونُ لِزَامًا

بگو اگر دعاى شما نباشد پروردگارم هيچ اعتنايى به شما نمی كند در حقيقت شما به تكذيب پرداخته ايد و به زودى [عذاب بر شما] لازم خواهد شد

say: `my lord cares little for you if it was not for your supplication, indeed you have belied (the messenger and the koran) so it (the punishment) will be fastened. `

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

به نام خداوند رحمتگر مهربان

In the name of Allah, Most Gracious, Most Merciful

طسم

طا سين ميم

taseenmeem.

تِلْكَ آيَاتُ الْكِتَابِ الْمُبِينِ

اين است آيه هاى كتاب روشنگر

those are the verses of the clear book.

لَعَلَّكَ بَاخِعٌ نَّفْسَكَ أَلَّا يَكُونُوا مُؤْمِنِينَ

شايد تو از اينكه [مشركان] ايمان نمی آورند جان خود را تباه سازى

perhaps you consume yourself that they are not believers.

إِن نَّشَأْ نُنَزِّلْ عَلَيْهِم مِّن السَّمَاء آيَةً فَظَلَّتْ أَعْنَاقُهُمْ لَهَا خَاضِعِينَ

اگر بخواهيم معجزه اى از آسمان بر آنان فرود می آوريم تا در برابر آن گردنهايشان خاضع گردد

if we will, we can send down on them a sign from heaven before which their necks will remain humbled.

وَمَا يَأْتِيهِم مِّن ذِكْرٍ مِّنَ الرَّحْمَنِ مُحْدَثٍ إِلَّا كَانُوا عَنْهُ مُعْرِضِينَ

و هيچ تذكر جديدى از سوى [خداى] رحمان برايشان نيامد جز اينكه همواره از آن روى برمی تافتند

a fresh remembrance has never come to them from the merciful, except they turn away from it.

فَقَدْ كَذَّبُوا فَسَيَأْتِيهِمْ أَنبَاء مَا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُون

[آنان] در حقيقت به تكذيب پرداختند و به زودى خبر آنچه كه بدان ريشخند مى كردند بديشان خواهد رسيد

so, they belied, but surely the tidings of that they mocked will come to them.

أَوَلَمْ يَرَوْا إِلَى الْأَرْضِ كَمْ أَنبَتْنَا فِيهَا مِن كُلِّ زَوْجٍ كَرِيمٍ

مگر در زمين ننگريسته اند كه چه قدر در آن از هر گونه جفتهاى زيبا رويانيده ايم

have they not seen the earth, how many we caused to grow in it every generous kind?

إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ

قطعا در اين [هنرنمايى] عبرتى است و[لى] بيشترشان ايمان آورنده نيستند

surely, in this there is a sign yet most of them do not believe.

وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ

و در حقيقت پروردگار تو همان شكست ناپذير مهربان است

your lord, he is the almighty, the most merciful.

وَإِذْ نَادَى رَبُّكَ مُوسَى أَنِ ائْتِ الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ

و [ياد كن] هنگامى را كه پروردگارت موسى را ندا درداد كه به سوى قوم ستمكار برو

and when your lord called to moses, saying: `go to the harmdoing nation,

قَوْمَ فِرْعَوْنَ أَلَا يَتَّقُونَ

قوم فرعون آيا پروا ندارند

the nation of pharaoh. will they not fear me? `

قَالَ رَبِّ إِنِّي أَخَافُ أَن يُكَذِّبُونِ

گفت پروردگارا می ترسم مرا تكذيب كنند

`my lord, ` he replied, `i fear they will belie me

وَيَضِيقُ صَدْرِي وَلَا يَنطَلِقُ لِسَانِي فَأَرْسِلْ إِلَى هَارُونَ

و سينه ام تنگ می گردد و زبانم باز نمی شود پس به سوى هارون بفرست

and my chest will become constricted and my tongue will not be loosed (in my speech), therefore, send to aaron.

وَلَهُمْ عَلَيَّ ذَنبٌ فَأَخَافُ أَن يَقْتُلُونِ

و [از طرفى] آنان بر [گردن] من خونى دارند و می ترسم مرا بكشند

they hold a sin against me, and i fear that they will kill me. `

قَالَ كَلَّا فَاذْهَبَا بِآيَاتِنَا إِنَّا مَعَكُم مُّسْتَمِعُونَ

فرمود نه چنين نيست نشانه هاى ما را [براى آنان] بب ريد كه ما با شما شنونده ايم

he said: `never so, go both of you with our signs; we shall be with you, listening

فَأْتِيَا فِرْعَوْنَ فَقُولَا إِنَّا رَسُولُ رَبِّ الْعَالَمِينَ

پس به سوى فرعون برويد و بگوييد ما پيامبر پروردگار جهانيانيم

go both to pharaoh and both of you say to him: `we are (each) a messenger from the lord of all the worlds.

أَنْ أَرْسِلْ مَعَنَا بَنِي إِسْرَائِيلَ

فرزندان اسرائيل را با ما بفرست

send forth with us the children of israel. `

قَالَ أَلَمْ نُرَبِّكَ فِينَا وَلِيدًا وَلَبِثْتَ فِينَا مِنْ عُمُرِكَ سِنِينَ

[فرعون] گفت آيا تو را از كودكى در ميان خود نپرورديم و ساليانى چند از عمرت را پيش ما نماندى

he (pharaoh) said (to moses): `did we not bring you up when you were a child? and have you not spent years of your life amongst us?

وَفَعَلْتَ فَعْلَتَكَ الَّتِي فَعَلْتَ وَأَنتَ مِنَ الْكَافِرِينَ

و [سرانجام] كار خود را كردى و تو از ناسپاسانى

yet you were ungrateful and have done the deed you did. `

قَالَ فَعَلْتُهَا إِذًا وَأَنَا مِنَ الضَّالِّينَ

گفت آن را هنگامى مرتكب شدم كه از گمراهان بودم

he (moses) replied: `indeed, i did that when i was among those who stray.

فَفَرَرْتُ مِنكُمْ لَمَّا خِفْتُكُمْ فَوَهَبَ لِي رَبِّي حُكْمًا وَجَعَلَنِي مِنَ الْمُرْسَلِينَ

و چون از شما ترسيدم از شما گريختم تا پروردگارم به من دانش بخشيد و مرا از پيامبران قرار داد

i fled from you because i feared you. but my lord has given me judgment and made me one of the messengers.

وَتِلْكَ نِعْمَةٌ تَمُنُّهَا عَلَيَّ أَنْ عَبَّدتَّ بَنِي إِسْرَائِيلَ

و [آيا] اينكه فرزندان اسرائيل را بنده [خود] ساخته اى نعمتى است كه منتش را بر من می نهى

is this then the blessing with which you reproach me, that you have the children of israel for worshipers! `

قَالَ فِرْعَوْنُ وَمَا رَبُّ الْعَالَمِينَ

فرعون گفت و پروردگار جهانيان چيست

pharaoh said: `and what is the lord of the worlds? `

قَالَ رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا إن كُنتُم مُّوقِنِينَ

گفت پروردگار آسمانها و زمين و آنچه ميان آن دو است اگر اهل يقين باشيد

`he` (moses) replied: `is the lord of the heavens and the earth and all that is between them, if you believe! `

قَالَ لِمَنْ حَوْلَهُ أَلَا تَسْتَمِعُونَ

[فرعون] به كسانى كه پيرامونش بودند گفت آيا نمی شنويد

`do you not hear? ` said he (pharaoh) to those around him.

قَالَ رَبُّكُمْ وَرَبُّ آبَائِكُمُ الْأَوَّلِينَ

[موسى دوباره] گفت پروردگار شما و پروردگار پدران پيشين شما

he said, `your lord and the lord of your fathers, the ancients. `

قَالَ إِنَّ رَسُولَكُمُ الَّذِي أُرْسِلَ إِلَيْكُمْ لَمَجْنُونٌ

[فرعون] گفت واقعا اين پيامبرى كه به سوى شما فرستاده شده سخت ديوانه است

(pharaoh) said: `surely, the messenger who has been sent to you is mad!`

قَالَ رَبُّ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ وَمَا بَيْنَهُمَا إِن كُنتُمْ تَعْقِلُونَ

[موسى] گفت پروردگار خاور و باختر و آنچه ميان آن دو است اگر تعقل كنيد

`he is the lord of the east and the west, ` said he (moses), `and all that is between them, if you could understand! `

قَالَ لَئِنِ اتَّخَذْتَ إِلَهًا غَيْرِي لَأَجْعَلَنَّكَ مِنَ الْمَسْجُونِينَ

[فرعون] گفت اگر خدايى غير از من اختيار كنى قطعا تو را از [جمله] زندانيان خواهم ساخت

`if you take any other god except myself, ` he (pharaoh) replied, `you shall be thrown into prison. `

قَالَ أَوَلَوْ جِئْتُكَ بِشَيْءٍ مُّبِينٍ

گفت گر چه براى تو چيزى آشكار بياورم

`what, even if i brought you something clear, ` said he (moses).

قَالَ فَأْتِ بِهِ إِن كُنتَ مِنَ الصَّادِقِينَ

گفت اگر راست می گويى آن را بياور

he (pharaoh) replied: `show us your sign, if you are of the truthful. `

فَأَلْقَى عَصَاهُ فَإِذَا هِيَ ثُعْبَانٌ مُّبِينٌ

پس عصاى خود بيفكند و بناگاه آن اژدرى نمايان شد

he cast down his staff and thereupon it was a clear serpent.

وَنَزَعَ يَدَهُ فَإِذَا هِيَ بَيْضَاء لِلنَّاظِرِينَ

و دستش را بيرون كشيد و بناگاه آن براى تماشاگران سپيد می نمود

then he drew out his hand, and it was luminous to the onlookers.

قَالَ لِلْمَلَإِ حَوْلَهُ إِنَّ هَذَا لَسَاحِرٌ عَلِيمٌ

[فرعون] به سرانى كه پيرامونش بودند گفت واقعا اين ساحرى بسيار داناست

`this`, said he (pharaoh) to his council, `is a cunning sorcerer

يُرِيدُ أَن يُخْرِجَكُم مِّنْ أَرْضِكُم بِسِحْرِهِ فَمَاذَا تَأْمُرُونَ

می خواهد با سحر خود شما را از سرزمينتان بيرون كند اكنون چه راى می دهيد

who seeks to expel you from your land by his sorcery. what is your counsel? `

قَالُوا أَرْجِهِ وَأَخَاهُ وَابْعَثْ فِي الْمَدَائِنِ حَاشِرِينَ

گفتند او و برادرش را در بند دار و گردآورندگان را به شهرها بفرست

they replied: `put him and his brother off for a while, and send heralds to your cities

يَأْتُوكَ بِكُلِّ سَحَّارٍ عَلِيمٍ

تا هر ساحر ماهرى را نزد تو بياورند

to bring every knowledgeable sorcerer. `

فَجُمِعَ السَّحَرَةُ لِمِيقَاتِ يَوْمٍ مَّعْلُومٍ

پس ساحران براى موعد روزى معلوم گردآورى شدند

the sorcerers were gathered at the appointed time on a wellknown day,

وَقِيلَ لِلنَّاسِ هَلْ أَنتُم مُّجْتَمِعُونَ

و به توده مردم گفته شد آيا شما هم جمع خواهيد شد

and the people were asked: `will you gather

لَعَلَّنَا نَتَّبِعُ السَّحَرَةَ إِن كَانُوا هُمُ الْغَالِبِينَ

بدين اميد كه اگر ساحران غالب شدند از آنان پيروى كنيم

in order that we shall follow the sorcerers if they are the victors. `

فَلَمَّا جَاء السَّحَرَةُ قَالُوا لِفِرْعَوْنَ أَئِنَّ لَنَا لَأَجْرًا إِن كُنَّا نَحْنُ الْغَالِبِينَ

و چون ساحران پيش فرعون آمدند گفتند آيا اگر ما غالب آييم واقعا براى ما مزدى خواهد بود

then, when the sorcerers came to pharaoh, they said: `shall we receive a wage if we win? `

قَالَ نَعَمْ وَإِنَّكُمْ إِذًا لَّمِنَ الْمُقَرَّبِينَ

گفت آرى و در آن صورت شما حتما از [زمره] مقربان خواهيد شد

`yes, indeed` he answered, `and you shall become among those who are near stationed. `

قَالَ لَهُم مُّوسَى أَلْقُوا مَا أَنتُم مُّلْقُونَ

موسى به آنان گفت آنچه را شما می اندازيد بيندازيد

moses said to them: `cast down what you cast. `

فَأَلْقَوْا حِبَالَهُمْ وَعِصِيَّهُمْ وَقَالُوا بِعِزَّةِ فِرْعَوْنَ إِنَّا لَنَحْنُ الْغَالِبُونَ

پس ريسمانها و چوبدستی هايشان را انداختند و گفتند به عزت فرعون كه ما حتما پيروزيم

so they cast their ropes and staffs, saying: `by pharaoh`s might, we shall be the victors. `

فَأَلْقَى مُوسَى عَصَاهُ فَإِذَا هِيَ تَلْقَفُ مَا يَأْفِكُونَ

پس موسى عصايش را انداخت و بناگاه هر چه را به دروغ برساخته بودند بلعيد

then moses cast down his staff and it swallowed up their lying invention,

فَأُلْقِيَ السَّحَرَةُ سَاجِدِينَ

در نتيجه ساحران به حالت سجده درافتادند

so the sorcerers were cast down, prostrating themselves,

قَالُوا آمَنَّا بِرَبِّ الْعَالَمِينَ

گفتند به پروردگار جهانيان ايمان آورديم

saying: `we believe in the lord of the worlds,

رَبِّ مُوسَى وَهَارُونَ

پروردگار موسى و هارون

the lord of moses and aaron. `

قَالَ آمَنتُمْ لَهُ قَبْلَ أَنْ آذَنَ لَكُمْ إِنَّهُ لَكَبِيرُكُمُ الَّذِي عَلَّمَكُمُ السِّحْرَ فَلَسَوْفَ تَعْلَمُونَ لَأُقَطِّعَنَّ أَيْدِيَكُمْ وَأَرْجُلَكُم مِّنْ خِلَافٍ وَلَأُصَلِّبَنَّكُمْ أَجْمَعِينَ

گفت [آيا] پيش از آنكه به شما اجازه دهم به او ايمان آورديد قطعا او همان بزرگ شماست كه به شما سحر آموخته است به زودى خواهيد دانست حتما دستها و پاهاى شما را از چپ و راست خواهم بريد و همه تان را به دار خواهم آويخت

he (pharaoh) said: `you have believed him before i have given you permission. he is the chief of you who has taught you sorcery. but you shall know. i will surely cut off on opposite sides a hand and a foot, and crucify you all.`

قَالُوا لَا ضَيْرَ إِنَّا إِلَى رَبِّنَا مُنقَلِبُونَ

گفتند باكى نيست ما روى به سوى پروردگار خود می آوريم

`there is no harm, ` they replied, `for surely to our lord we are turning.

إِنَّا نَطْمَعُ أَن يَغْفِرَ لَنَا رَبُّنَا خَطَايَانَا أَن كُنَّا أَوَّلَ الْمُؤْمِنِينَ

ما اميدواريم كه پروردگارمان گناهانمان را بر ما ببخشايد [چرا] كه نخستين ايمان آورندگان بوديم

we are eager that our lord should forgive us our offenses, for we are the first of the believers. `

وَأَوْحَيْنَا إِلَى مُوسَى أَنْ أَسْرِ بِعِبَادِي إِنَّكُم مُّتَّبَعُونَ

و به موسى وحى كرديم كه بندگان مرا شبانه حركت ده زيرا شما مورد تعقيب قرار خواهيد گرفت

also, we revealed to moses, saying: `go with my worshipers by night, for you will be followed. `

فَأَرْسَلَ فِرْعَوْنُ فِي الْمَدَائِنِ حَاشِرِينَ

پس فرعون ماموران جمع آورى [خود را] به شهرها فرستاد

then pharaoh sent gatherers to the cities.

إِنَّ هَؤُلَاء لَشِرْذِمَةٌ قَلِيلُونَ

[و گفت] اينها عده اى ناچيزند

`these, ` they said, `are a small band,

وَإِنَّهُمْ لَنَا لَغَائِظُونَ

و راستى آنها ما را بر سر خشم آورده اند

they have enraged us,

وَإِنَّا لَجَمِيعٌ حَاذِرُونَ

و[لى] ما همگى به حال آماده باش درآمده ايم

and we are a host on our guard. `

فَأَخْرَجْنَاهُم مِّن جَنَّاتٍ وَعُيُونٍ

سرانجام ما آنان را از باغستانها و چشمه سارها

as such we expelled them from their gardens and their fountains,

وَكُنُوزٍ وَمَقَامٍ كَرِيمٍ

و گنجينه ها و جايگاه هاى پر ناز و نعمت بيرون كرديم

their treasures and a noble station.

كَذَلِكَ وَأَوْرَثْنَاهَا بَنِي إِسْرَائِيلَ

[اراده ما] چنين بود و آن [نعمتها] را به فرزندان اسرائيل ميراث داديم

as such we gave it to the children of israel.

فَأَتْبَعُوهُم مُّشْرِقِينَ

پس هنگام برآمدن آفتاب آنها را تعقيب كردند

at sunrise, they followed them.

فَلَمَّا تَرَاءى الْجَمْعَانِ قَالَ أَصْحَابُ مُوسَى إِنَّا لَمُدْرَكُونَ

چون دو گروه همديگر را ديدند ياران موسى گفتند ما قطعا گرفتار خواهيم شد

and when the two hosts came in view of each other, moses` companions said: `we have been reached! `

قَالَ كَلَّا إِنَّ مَعِيَ رَبِّي سَيَهْدِينِ

گفت چنين نيست زيرا پروردگارم با من است و به زودى مرا راهنمايى خواهد كرد

`no, indeed` he replied, `my lord is with me and he will guide me. `

فَأَوْحَيْنَا إِلَى مُوسَى أَنِ اضْرِب بِّعَصَاكَ الْبَحْرَ فَانفَلَقَ فَكَانَ كُلُّ فِرْقٍ كَالطَّوْدِ الْعَظِيمِ

پس به موسى وحى كرديم با عصاى خود بر اين دريا بزن تا از هم شكافت و هر پاره اى همچون كوهى سترگ بود

then we revealed to moses: `strike the sea with your staff`, so it divided and each part was as a mighty mount.

وَأَزْلَفْنَا ثَمَّ الْآخَرِينَ

و ديگران را بدانجا نزديك گردانيديم

and there we brought the others on,

وَأَنجَيْنَا مُوسَى وَمَن مَّعَهُ أَجْمَعِينَ

و موسى و همه كسانى را كه همراه او بودند نجات داديم

and we saved moses and those who were with him together,

ثُمَّ أَغْرَقْنَا الْآخَرِينَ

آنگاه ديگران را غرق كرديم

then, we drowned the others.

إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ

مسلما در اين [واقعه] عبرتى بود و[لى] بيشترشان ايمان آورنده نبودند

surely, in that there is a sign; yet most of them do not believe.

وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ

و قطعا پروردگار تو همان شكست ناپذير مهربان است

surely, your lord is the almighty, the most merciful.

وَاتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ إِبْرَاهِيمَ

و بر آنان گزارش ابراهيم را بخوان

and recite to them the news of abraham.

إِذْ قَالَ لِأَبِيهِ وَقَوْمِهِ مَا تَعْبُدُونَ

آنگاه كه به پدر خود و قومش گفت چه می پرستيد

he said to his father and to his nation: `what do you worship? `

قَالُوا نَعْبُدُ أَصْنَامًا فَنَظَلُّ لَهَا عَاكِفِينَ

گفتند بتانى را می پرستيم و همواره ملازم آنهاييم

they replied: `we worship idols and continue cleaving to them. `

قَالَ هَلْ يَسْمَعُونَكُمْ إِذْ تَدْعُونَ

گفت آيا وقتى دعا می كنيد از شما می شنوند

`do they hear you when you call on them? ` he asked.

أَوْ يَنفَعُونَكُمْ أَوْ يَضُرُّونَ

يا به شما سود يا زيان می رسانند

`can they benefit you or harm you? `

قَالُوا بَلْ وَجَدْنَا آبَاءنَا كَذَلِكَ يَفْعَلُونَ

گفتند نه بلكه پدران خود را يافتيم كه چنين می كردند

they replied: `no, but we found our fathers doing so. `

قَالَ أَفَرَأَيْتُم مَّا كُنتُمْ تَعْبُدُونَ

گفت آيا در آنچه می پرستيده ايد تامل كرده ايد

he said: `have you considered what you worship,

أَنتُمْ وَآبَاؤُكُمُ الْأَقْدَمُونَ

شما و پدران پيشين شما

you, and your elderly fathers?

فَإِنَّهُمْ عَدُوٌّ لِّي إِلَّا رَبَّ الْعَالَمِينَ

قطعا همه آنها جز پروردگار جهانيان دشمن منند

they are enemies to me except the lord of all the worlds

الَّذِي خَلَقَنِي فَهُوَ يَهْدِينِ

آن كس كه مرا آفريده و همو راهنماييم می كند

who created me; and he guides me,

وَالَّذِي هُوَ يُطْعِمُنِي وَيَسْقِينِ

و آن كس كه او به من خوراك می دهد و سيرابم می گرداند

and he gives me to eat and drink,

وَإِذَا مَرِضْتُ فَهُوَ يَشْفِينِ

و چون بيمار شوم او مرا درمان می بخشد

who, when i am sick, heals me;

وَالَّذِي يُمِيتُنِي ثُمَّ يُحْيِينِ

و آن كس كه مرا می ميراند و سپس زنده ام می گرداند

who makes me to die and then revives me,

وَالَّذِي أَطْمَعُ أَن يَغْفِرَ لِي خَطِيئَتِي يَوْمَ الدِّينِ

و آن كس كه اميد دارم روز پاداش گناهم را بر من ببخشايد

and whom i am eager shall forgive me my sins on the day of recompense. `

رَبِّ هَبْ لِي حُكْمًا وَأَلْحِقْنِي بِالصَّالِحِينَ

پروردگارا به من دانش عطا كن و مرا به صالحان ملحق فرماى

my lord, give me judgment, and join me with the righteous.

وَاجْعَل لِّي لِسَانَ صِدْقٍ فِي الْآخِرِينَ

و براى من در [ميان] آيندگان آوازه نيكو گذار

and appoint me a tongue of truthfulness among the latter.

وَاجْعَلْنِي مِن وَرَثَةِ جَنَّةِ النَّعِيمِ

و مرا از وارثان بهشت پر نعمت گردان

and place me amongst the inheritors of the garden of bliss.

وَاغْفِرْ لِأَبِي إِنَّهُ كَانَ مِنَ الضَّالِّينَ

و بر پدرم ببخشاى كه او از گمراهان بود

and forgive my father, for he was among the astray.

وَلَا تُخْزِنِي يَوْمَ يُبْعَثُونَ

و روزى كه [مردم] برانگيخته می شوند رسوايم مكن

do not degrade me on the day when they are resurrected.

يَوْمَ لَا يَنفَعُ مَالٌ وَلَا بَنُونَ

روزى كه هيچ مال و فرزندى سود نمی دهد

the day when neither wealth nor sons shall benefit

إِلَّا مَنْ أَتَى اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِيمٍ

مگر كسى كه دلى پاك به سوى خدا بياورد

except him who comes before allah with a pure heart;

وَأُزْلِفَتِ الْجَنَّةُ لِلْمُتَّقِينَ

و [آن روز] بهشت براى پرهيزگاران نزديك می گردد

and paradise shall be brought forward to the cautious.

وَبُرِّزَتِ الْجَحِيمُ لِلْغَاوِينَ

و جهنم براى گمراهان نمودار می شود

and hell is brought near to the perverse. `

وَقِيلَ لَهُمْ أَيْنَ مَا كُنتُمْ تَعْبُدُونَ

و به آنان گفته می شود آنچه جز خدا می پرستيديد كجايند

it will be said to them: `where is that you worshipped,

مِن دُونِ اللَّهِ هَلْ يَنصُرُونَكُمْ أَوْ يَنتَصِرُونَ

آيا ياريتان می كنند يا خود را يارى می دهند

other than allah? do they help you or even help themselves? `

فَكُبْكِبُوا فِيهَا هُمْ وَالْغَاوُونَ

پس آنها و همه گمراهان در آن [آتش] افكنده می شوند

and they will be pitched into it, they and the perverse

وَجُنُودُ إِبْلِيسَ أَجْمَعُونَ

و [نيز] همه سپاهيان ابليس

and the hosts of iblis all together.

قَالُوا وَهُمْ فِيهَا يَخْتَصِمُونَ

آنها در آنجا با يكديگر ستيزه می كنند [و] می گويند

and they will say while they dispute with one another,

تَاللَّهِ إِن كُنَّا لَفِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ

سوگند به خدا كه ما در گمراهى آشكارى بوديم

`by allah, we were certainly in clear error,

إِذْ نُسَوِّيكُم بِرَبِّ الْعَالَمِينَ

آنگاه كه شما را با پروردگار جهانيان برابر می كرديم

when we made you equal with the lord of the worlds.

وَمَا أَضَلَّنَا إِلَّا الْمُجْرِمُونَ

و جز تباهكاران ما را گمراه نكردند

it was nothing but the evildoers who led us astray.

فَمَا لَنَا مِن شَافِعِينَ

در نتيجه شفاعتگرانى نداريم

we have no intercessors now,

وَلَا صَدِيقٍ حَمِيمٍ

و نه دوستى نزديك

no caring friend.

فَلَوْ أَنَّ لَنَا كَرَّةً فَنَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ

و اى كاش كه بازگشتى براى ما بود و از مؤمنان می شديم

would that we might return again, and be among the believers. `

إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ

حقا در اين [سرگذشت درس] عبرتى است و[لى] بيشترشان مؤمن نبودند

surely, in that there is a sign, yet most of them do not believe.

وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ

و در حقيقت پروردگار تو همان شكست ناپذير مهربان است

surely, your lord is the almighty, the most merciful.

كَذَّبَتْ قَوْمُ نُوحٍ الْمُرْسَلِينَ

قوم نوح پيامبران را تكذيب كردند

the nation of noah, belied their messengers.

إِذْ قَالَ لَهُمْ أَخُوهُمْ نُوحٌ أَلَا تَتَّقُونَ

چون برادرشان نوح به آنان گفت آيا پروا نداريد

when noah, their brother, said to them: `will you not be cautious?

إِنِّي لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌ

من براى شما فرستاده اى در خور اعتمادم

i am for you an honest messenger,

فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ

از خدا پروا كنيد و فرمانم ببريد

so fear allah, and obey me.

وَمَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَى رَبِّ الْعَالَمِينَ

و بر اين [رسالت] اجرى از شما طلب نمی كنم اجر من جز بر عهده پروردگار جهانيان نيست

for this i ask of you no wage, for my wage falls only on the lord of the worlds.

فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ

پس از خدا پروا كنيد و فرمانم ببريد

so fear allah and obey me. `

قَالُوا أَنُؤْمِنُ لَكَ وَاتَّبَعَكَ الْأَرْذَلُونَ

گفتند آيا به تو ايمان بياوريم و حال آنكه فرومايگان از تو پيروى كرده اند

they replied: `are we to believe you whom the lowliest follow? `

قَالَ وَمَا عِلْمِي بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ

[نوح] گفت به [جزئيات] آنچه می كرده اند چه آگاهى دارم

he said: `i have no knowledge of what they have done.

إِنْ حِسَابُهُمْ إِلَّا عَلَى رَبِّي لَوْ تَشْعُرُونَ

حسابشان اگر درمی يابيد جز با پروردگارم نيست

their account falls only upon my lord, if you were but aware.

وَمَا أَنَا بِطَارِدِ الْمُؤْمِنِينَ

و من طردكننده مؤمنان نيستم

i will not drive away the believers.

إِنْ أَنَا إِلَّا نَذِيرٌ مُّبِينٌ

من جز هشداردهنده اى آشكار [بيش] نيستم

i am only a clear warner. `

قَالُوا لَئِن لَّمْ تَنتَهِ يَا نُوحُ لَتَكُونَنَّ مِنَ الْمَرْجُومِينَ

گفتند اى نوح اگر دست برندارى قطعا از [جمله] سنگسارشدگان خواهى بود

`noah, ` they replied, `if you do not desist you shall be of those stoned. `

قَالَ رَبِّ إِنَّ قَوْمِي كَذَّبُونِ

گفت پروردگارا قوم من مرا تكذيب كردند

he said: `my lord, my nation have belied me.

فَافْتَحْ بَيْنِي وَبَيْنَهُمْ فَتْحًا وَنَجِّنِي وَمَن مَّعِي مِنَ الْمُؤْمِنِينَ

ميان من و آنان فيصله ده و من و هر كس از مؤمنان را كه با من است نجات بخش

so open between me and them an opening, and save me and the believers who are with me. `

فَأَنجَيْنَاهُ وَمَن مَّعَهُ فِي الْفُلْكِ الْمَشْحُونِ

پس او و هر كه را در آن كشتى آكنده با او بود رهانيديم

we saved him and those who were with him in the laden ship,

ثُمَّ أَغْرَقْنَا بَعْدُ الْبَاقِينَ

آنگاه باقی ماندگان را غرق كرديم

afterwards, we drowned the rest.

إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ

قطعا در اين [ماجرا درس] عبرتى بود و[لى] بيشترشان ايمان آورنده نبودند

surely, in that there is a sign; yet most of them do not believe.

وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ

و در حقيقت پروردگار تو همان شكست ناپذير مهربان است

your lord is the almighty, the most merciful.

كَذَّبَتْ عَادٌ الْمُرْسَلِينَ

عاديان پيامبران [خدا] را تكذيب كردند

(the nation of) aad belied their messengers.

إِذْ قَالَ لَهُمْ أَخُوهُمْ هُودٌ أَلَا تَتَّقُونَ

آنگاه كه برادرشان هود به آنان گفت آيا پروا نداريد

when their brother hood said to them: `will you not be cautious?

إِنِّي لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌ

من براى شما فرستاده اى در خور اعتمادم

i am for you an honest messenger.

فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ

از خدا پروا كنيد و فرمانم ببريد

fear allah and obey me.

وَمَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَى رَبِّ الْعَالَمِينَ

و بر اين [رسالت] اجرى از شما طلب نمی كنم اجر من جز بر عهده پروردگار جهانيان نيست

for this i ask of you no wage, for my wage falls only on the lord of the worlds.

أَتَبْنُونَ بِكُلِّ رِيعٍ آيَةً تَعْبَثُونَ

آيا بر هر تپه اى بنايى می سازيد كه [در آن] دست به بيهوده كارى زنيد

do you build over each high place a sign to amuse yourselves!

وَتَتَّخِذُونَ مَصَانِعَ لَعَلَّكُمْ تَخْلُدُونَ

و كاخهاى استوار می گيريد به اميد آنكه جاودانه بمانيد

and do you take to yourselves underground reservoirs, in order to live for ever!

وَإِذَا بَطَشْتُم بَطَشْتُمْ جَبَّارِينَ

و چون حمله ور می شويد [چون] زورگويان حمله ور می شويد

when you assault, you assault like tyrants.

فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ

پس از خدا پروا داريد و فرمانم ببريد

so fear allah, and obey me.

وَاتَّقُوا الَّذِي أَمَدَّكُم بِمَا تَعْلَمُونَ

و از آن كس كه شما را به آنچه می دانيد مدد كرد پروا داريد

fear him who has given you all the things you know.

أَمَدَّكُم بِأَنْعَامٍ وَبَنِينَ

شما را به [دادن] دامها و پسران مدد كرد

he has given you flocks and sons,

وَجَنَّاتٍ وَعُيُونٍ

و به [دادن] باغها و چشمه ساران

gardens and fountains.

إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ

من از عذاب روزى هولناك بر شما می ترسم

indeed, i fear for you the punishment of a dreadful day. `

قَالُوا سَوَاء عَلَيْنَا أَوَعَظْتَ أَمْ لَمْ تَكُن مِّنَ الْوَاعِظِينَ

گفتند خواه اندرز دهى و خواه از اندرزدهندگان نباشى براى ما يكسان است

they replied: `it is the same to us whether you admonish or whether you are not one of the admonishers.

إِنْ هَذَا إِلَّا خُلُقُ الْأَوَّلِينَ

اين جز شيوه پيشينيان نيست

that is nothing but a habit of the ancients,

وَمَا نَحْنُ بِمُعَذَّبِينَ

و ما عذاب نخواهيم شد

and we shall never be punished. `

فَكَذَّبُوهُ فَأَهْلَكْنَاهُمْ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ

پس تكذيبش كردند و هلاكشان كرديم قطعا در اين [ماجرا درس] عبرتى بود و[لى] بيشترشان ايمان آورنده نبودند

so they belied him, so we destroyed them. surely, in that there is a sign; yet most of them do not believe.

وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ

و در حقيقت پروردگار تو همان شكست ناپذير مهربان است

surely, your lord is the almighty, the most merciful.

كَذَّبَتْ ثَمُودُ الْمُرْسَلِينَ

ثموديان پيامبران [خدا] را تكذيب كردند

thamood, belied their messengers.

إِذْ قَالَ لَهُمْ أَخُوهُمْ صَالِحٌ أَلَا تَتَّقُونَ

آنگاه كه برادرشان صالح به آنان گفت آيا پروا نداريد

their brother salih said to them: `will you not be cautious?

إِنِّي لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌ

من براى شما فرستاده اى در خور اعتمادم

i am for you an honest messenger.

فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ

از خدا پروا كنيد و فرمانم ببريد

so fear allah, and obey me.

وَمَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَى رَبِّ الْعَالَمِينَ

و بر اين [رسالت] اجرى از شما طلب نمی كنم اجر من جز بر عهده پروردگار جهانيان نيست

for this i ask of you no wage; my wage falls only upon the lord of the worlds.

أَتُتْرَكُونَ فِي مَا هَاهُنَا آمِنِينَ

آيا شما را در آنچه اينجا داريد آسوده رها می كنند

will you be left secure in this,

فِي جَنَّاتٍ وَعُيُونٍ

در باغها و در كنار چشمه ساران

amidst gardens and fountains,

وَزُرُوعٍ وَنَخْلٍ طَلْعُهَا هَضِيمٌ

و كشتزارها و خرمابنانى كه شكوفه هايشان لطيف است

sown fields and palmtrees, with slender spathes.

وَتَنْحِتُونَ مِنَ الْجِبَالِ بُيُوتًا فَارِهِينَ

و هنرمندانه براى خود از كوهها خانه هايى می تراشيد

will you still hew your dwellings in the mountains?

فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ

از خدا پروا كنيد و فرمانم ببريد

so fear allah and obey me.

وَلَا تُطِيعُوا أَمْرَ الْمُسْرِفِينَ

و فرمان افراطگران را پيروى مكنيد

do not obey the order of the wasteful,

الَّذِينَ يُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ وَلَا يُصْلِحُونَ

آنان كه در زمين فساد می كنند و اصلاح نمی كنند

who corrupt in the earth, and do not reform. `

قَالُوا إِنَّمَا أَنتَ مِنَ الْمُسَحَّرِينَ

گفتند قطعا تو از افسون شدگانى

they replied: `surely, you are one of those bewitched.

مَا أَنتَ إِلَّا بَشَرٌ مِّثْلُنَا فَأْتِ بِآيَةٍ إِن كُنتَ مِنَ الصَّادِقِينَ

تو جز بشرى مانند ما [بيش] نيستى اگر راست می گويى معجزه اى بياور

you are but a human like ourselves. produce for us a sign, if you are of the truthful. `

قَالَ هَذِهِ نَاقَةٌ لَّهَا شِرْبٌ وَلَكُمْ شِرْبُ يَوْمٍ مَّعْلُومٍ

گفت اين ماده شترى است كه نوبتى از آب او راست و روزى معين نوبت آب شماست

he said: `here is a shecamel. she shall have her share of water as you have yours on an appointed day.

وَلَا تَمَسُّوهَا بِسُوءٍ فَيَأْخُذَكُمْ عَذَابُ يَوْمٍ عَظِيمٍ

و به آن گزندى مرسانيد كه عذاب روزى هولناك شما را فرو می گيرد

do not touch her with malice so that punishment of a dreadful day seizes you. `

فَعَقَرُوهَا فَأَصْبَحُوا نَادِمِينَ

پس آن را پى كردند و پشيمان گشتند

yet they hamstrung her, and in the morning they were remorseful,

فَأَخَذَهُمُ الْعَذَابُ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ

آنگاه آنان را عذاب فرو گرفت قطعا در اين [ماجرا] عبرتى است و[لى] بيشترشان ايمان آورنده نبودند

and the punishment seized them. surely, in that there is a sign. yet most of them do not believe.

وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ

و در حقيقت پروردگار تو همان شكست ناپذير مهربان است

your lord, he is the almighty, the most merciful.

كَذَّبَتْ قَوْمُ لُوطٍ الْمُرْسَلِينَ

قوم لوط فرستادگان را تكذيب كردند

lot`s nation, belied their messengers.

إِذْ قَالَ لَهُمْ أَخُوهُمْ لُوطٌ أَلَا تَتَّقُونَ

آنگاه برادرشان لوط به آنان گفت آيا پروا نداريد

when their brother lot said to them: `will you not be cautious?

إِنِّي لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌ

من براى شما فرستاده اى در خور اعتمادم

i am for you an honest messenger.

فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ

از خدا پروا داريد و فرمانم ببريد

so fear allah, and obey me.

وَمَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَى رَبِّ الْعَالَمِينَ

و بر اين [رسالت] اجرى از شما طلب نمی كنم اجر من جز بر عهده پروردگار جهانيان نيست

i ask of you no wage for this; my wage is only with the lord of the worlds.

أَتَأْتُونَ الذُّكْرَانَ مِنَ الْعَالَمِينَ

آيا از ميان مردم جهان با مردها در می آميزيد

what, do you come to the males of the world,

وَتَذَرُونَ مَا خَلَقَ لَكُمْ رَبُّكُمْ مِنْ أَزْوَاجِكُم بَلْ أَنتُمْ قَوْمٌ عَادُونَ

و آنچه را پروردگارتان از همسرانتان براى شما آفريده وامی گذاريد [نه] بلكه شما مردمى تجاوزكاريد

and leave your wives whom your lord has created for you? no, but you are a transgressing nation. `

قَالُوا لَئِن لَّمْ تَنتَهِ يَا لُوطُ لَتَكُونَنَّ مِنَ الْمُخْرَجِينَ

گفتند اى لوط اگر دست برندارى قطعا از اخراج شدگان خواهى بود

`lot, ` they replied, `if you do not desist, you shall be thrown out. `

قَالَ إِنِّي لِعَمَلِكُم مِّنَ الْقَالِينَ

گفت به راستى من دشمن كردار شمايم

he said: `truly, i am a detester of what you do. `

رَبِّ نَجِّنِي وَأَهْلِي مِمَّا يَعْمَلُونَ

پروردگارا مرا و كسان مرا از آنچه انجام می دهند رهايى بخش

`my lord, save me and my people from that they are doing. `

فَنَجَّيْنَاهُ وَأَهْلَهُ أَجْمَعِينَ

پس او و كسانش را همگى رهانيديم

so we saved him and all his people,

إِلَّا عَجُوزًا فِي الْغَابِرِينَ

جز پيرزنى كه از باقی ماندگان [در خاكستر آتش] بود

except an old woman who stayed behind,

ثُمَّ دَمَّرْنَا الْآخَرِينَ

سپس ديگران را سخت هلاك كرديم

then we destroyed the others.

وَأَمْطَرْنَا عَلَيْهِم مَّطَرًا فَسَاء مَطَرُ الْمُنذَرِينَ

و بر [سر] آنان بارانى [از آتش گوگرد] فرو ريختيم و چه بد بود باران بيم داده شدگان

we rained upon them a rain, and evil is the rain (of stones) on those that are warned.

إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ

قطعا در اين [عقوبت] عبرتى است و[لى] بيشترشان ايمان آورنده نبودند

surely, in that there is a sign. yet most of them do not believe.

وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ

و در حقيقت پروردگار تو همان شكست ناپذير مهربان است

your lord, he is the almighty, the most merciful.

كَذَّبَ أَصْحَابُ الْأَيْكَةِ الْمُرْسَلِينَ

اصحاب ايكه فرستادگان را تكذيب كردند

the dwellers of the thicket belied their messengers.

إِذْ قَالَ لَهُمْ شُعَيْبٌ أَلَا تَتَّقُونَ

آنگاه كه شعيب به آنان گفت آيا پروا نداريد

shu`aib said to them: `will you not be cautious?

إِنِّي لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌ

من براى شما فرستاده اى در خور اعتمادم

i am for you an honest messenger.

فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ

از خدا پروا داريد و فرمانم ببريد

so fear allah, and obey me.

وَمَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَى رَبِّ الْعَالَمِينَ

و بر اين [رسالت] اجرى از شما طلب نمی كنم اجر من جز بر عهده پروردگار جهانيان نيست

i ask of you no wage for this; my wage is only with the lord of the worlds.

أَوْفُوا الْكَيْلَ وَلَا تَكُونُوا مِنَ الْمُخْسِرِينَ

پيمانه را تمام دهيد و از كم فروشان مباشيد

fill up the measure, do not be among the cheats,

وَزِنُوا بِالْقِسْطَاسِ الْمُسْتَقِيمِ

و با ترازوى درست بسنجيد

and weigh with the straight scale,

وَلَا تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْيَاءهُمْ وَلَا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ

و از ارزش اموال مردم مكاهيد و در زمين سر به فساد بر مداريد

and do not diminish the goods of the people, and do not make mischief in the earth, working corruption.

وَاتَّقُوا الَّذِي خَلَقَكُمْ وَالْجِبِلَّةَ الْأَوَّلِينَ

و از آن كس كه شما و خلق [انبوه] گذشته را آفريده است پروا كنيد

fear he who created you, and the generations of the ancient. `

قَالُوا إِنَّمَا أَنتَ مِنَ الْمُسَحَّرِينَ

گفتند تو واقعا از افسون شدگانى

they replied: `you are surely one of those bewitched.

وَمَا أَنتَ إِلَّا بَشَرٌ مِّثْلُنَا وَإِن نَّظُنُّكَ لَمِنَ الْكَاذِبِينَ

و تو جز بشرى مانند ما [بيش] نيستى و قطعا تو را از دروغگويان می دانيم

you are but a human like ourselves, we think that you are one of the liars.

فَأَسْقِطْ عَلَيْنَا كِسَفًا مِّنَ السَّمَاءِ إِن كُنتَ مِنَ الصَّادِقِينَ

پس اگر از راستگويانى پاره اى از آسمان بر [سر] ما بيفكن

drop down on us lumps from heaven, if you are one of the truthful. `

قَالَ رَبِّي أَعْلَمُ بِمَا تَعْمَلُونَ

[شعيب] گفت پروردگارم به آنچه می كنيد داناتر است

he said: `my lord knows what you are doing. `

فَكَذَّبُوهُ فَأَخَذَهُمْ عَذَابُ يَوْمِ الظُّلَّةِ إِنَّهُ كَانَ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ

پس او را تكذيب كردند و عذاب روز ابر [آتشبار] آنان را فرو گرفت به راستى آن عذاب روزى هولناك بود

but they belied him, then the punishment of the day of shadow (raining fire) seized them. truly, it was the punishment of a dreadful day.

إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ

قطعا در اين [عقوبت درس] عبرتى است و[لى] بيشترشان ايمان آورنده نبودند

surely, in that there is a sign; yet most of them do not believe.

وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ

و در حقيقت پروردگار تو همان شكست ناپذير مهربان است

your lord, he is the almighty, the most merciful.

وَإِنَّهُ لَتَنزِيلُ رَبِّ الْعَالَمِينَ

و راستى كه اين [قرآن] وحى پروردگار جهانيان است

truly, it is the sending of the lord of the worlds.

نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الْأَمِينُ

روح الامين آن را بر دلت نازل كرد

the honest spirit (gabriel) brought it down

عَلَى قَلْبِكَ لِتَكُونَ مِنَ الْمُنذِرِينَ

تا از [جمله] هشداردهندگان باشى

upon your heart (prophet muhammad), in order to be one of the warners,

بِلِسَانٍ عَرَبِيٍّ مُّبِينٍ

به زبان عربى روشن

in a clear, arabic tongue.

وَإِنَّهُ لَفِي زُبُرِ الْأَوَّلِينَ

و [وصف] آن در كتابهاى پيشينيان آمده است

truly, it is in the books of the ancients.

أَوَلَمْ يَكُن لَّهُمْ آيَةً أَن يَعْلَمَهُ عُلَمَاء بَنِي إِسْرَائِيلَ

آيا براى آنان اين خود دليلى روشن نيست كه علماى بنی اسرائيل از آن اطلاع دارند

was it not a sign for them known to the learned of the children of israel?

وَلَوْ نَزَّلْنَاهُ عَلَى بَعْضِ الْأَعْجَمِينَ

و اگر آن را بر برخى از غير عرب زبانان نازل می كرديم

if we had revealed it to a nonarab,

فَقَرَأَهُ عَلَيْهِم مَّا كَانُوا بِهِ مُؤْمِنِينَ

و پيامبر آن را برايشان می خواند به آن ايمان نمی آوردند

and he had recited it to them, they would not have believed.

كَذَلِكَ سَلَكْنَاهُ فِي قُلُوبِ الْمُجْرِمِينَ

اين گونه در دلهاى گناهكاران [انكار را] راه می دهيم

even so, we have caused it to enter into the hearts of harmdoers:

لَا يُؤْمِنُونَ بِهِ حَتَّى يَرَوُا الْعَذَابَ الْأَلِيمَ

كه به آن نگروند تا عذاب پردرد را ببينند

they shall not believe in it until they see the painful punishment

فَيَأْتِيَهُم بَغْتَةً وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ

كه به طور ناگهانى در حالى كه بی خبرند بديشان برسد

so that it will come upon them suddenly, while they are unaware,

فَيَقُولُوا هَلْ نَحْنُ مُنظَرُونَ

و بگويند آيا مهلت خواهيم يافت

and then they will say: `shall we be respited? `

أَفَبِعَذَابِنَا يَسْتَعْجِلُونَ

پس آيا عذاب ما را به شتاب می خواهند

do they wish to hasten our punishment?

أَفَرَأَيْتَ إِن مَّتَّعْنَاهُمْ سِنِينَ

مگر نمی دانى كه اگر سالها آنان را برخوردار كنيم

what do you see? if we gave them enjoyment for years,

ثُمَّ جَاءهُم مَّا كَانُوا يُوعَدُونَ

و آنگاه آنچه كه [بدان] بيم داده می شوند بديشان برسد

and then what they were promised comes to them,

مَا أَغْنَى عَنْهُم مَّا كَانُوا يُمَتَّعُونَ

آنچه از آن برخوردار می شدند به كارشان نمی آيد [و عذاب را از آنان دفع نمی كند]

what avail will their past enjoyments be to them?

وَمَا أَهْلَكْنَا مِن قَرْيَةٍ إِلَّا لَهَا مُنذِرُونَ

و هيچ شهرى را هلاك نكرديم مگر آنكه براى آن هشداردهندگانى بود

we never destroyed a village that did not have warners

ذِكْرَى وَمَا كُنَّا ظَالِمِينَ

[تا آنان را] تذكر [دهند] و ما ستمكار نبوده ايم

for a reminder, and we never harmed.

وَمَا تَنَزَّلَتْ بِهِ الشَّيَاطِينُ

و شيطانها آن را فرود نياورده اند

it was not the satans who brought it down:

وَمَا يَنبَغِي لَهُمْ وَمَا يَسْتَطِيعُونَ

و آنان را نسزد و نمی توانند [وحى كنند]

it is not for them, nor are they able.

إِنَّهُمْ عَنِ السَّمْعِ لَمَعْزُولُونَ

در حقيقت آنها از شنيدن معزول [و محروم]اند

truly, they are expelled from hearing.

فَلَا تَدْعُ مَعَ اللَّهِ إِلَهًا آخَرَ فَتَكُونَ مِنَ الْمُعَذَّبِينَ

پس با خدا خداى ديگر مخوان كه از عذاب شدگان خواهى شد

so do not call upon another god with allah, lest you should be one of those who are punished.

وَأَنذِرْ عَشِيرَتَكَ الْأَقْرَبِينَ

و خويشان نزديكت را هشدار ده

warn your tribe and your near kinsmen.

وَاخْفِضْ جَنَاحَكَ لِمَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ

و براى آن مؤمنانى كه تو را پيروى كرده اند بال خود را فرو گستر

and lower your wing to the believers who follow you.

فَإِنْ عَصَوْكَ فَقُلْ إِنِّي بَرِيءٌ مِّمَّا تَعْمَلُونَ

و اگر تو را نافرمانى كردند بگو من از آنچه می كنيد بيزارم

if they disobey you, say: `i am quit of what you do. `

وَتَوَكَّلْ عَلَى الْعَزِيزِ الرَّحِيمِ

و بر [خداى] عزيز مهربان توكل كن

put your trust in the almighty, the most merciful,

الَّذِي يَرَاكَ حِينَ تَقُومُ

آن كس كه چون [به نماز] برمی خيزى تو را می بيند

who sees you when you stand

وَتَقَلُّبَكَ فِي السَّاجِدِينَ

و حركت تو را در ميان سجده كنندگان [می نگرد]

and when you turn among those who prostrate themselves.

إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ

او همان شنواى داناست

surely, he is the hearer, the knower.

هَلْ أُنَبِّئُكُمْ عَلَى مَن تَنَزَّلُ الشَّيَاطِينُ

آيا شما را خبر دهم كه شياطين بر چه كسى فرود می آيند

shall i tell you on whom the satans descend?

تَنَزَّلُ عَلَى كُلِّ أَفَّاكٍ أَثِيمٍ

بر هر دروغزن گناهكارى فرود می آيند

they descend on every guilty impostor.

يُلْقُونَ السَّمْعَ وَأَكْثَرُهُمْ كَاذِبُونَ

كه [دزدانه] گوش فرا می دارند و بيشترشان دروغگويند

they listen, but most of them are liars.

وَالشُّعَرَاء يَتَّبِعُهُمُ الْغَاوُونَ

و شاعران را گمراهان پيروى می كنند

poets are followed by the perverse.

أَلَمْ تَرَ أَنَّهُمْ فِي كُلِّ وَادٍ يَهِيمُونَ

آيا نديده اى كه آنان در هر واديى سرگردانند

have you not seen how they wander in every valley,

وَأَنَّهُمْ يَقُولُونَ مَا لَا يَفْعَلُونَ

و آنانند كه چيزهايى می گويند كه انجام نمی دهند

and they say what they do not do?

إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَذَكَرُوا اللَّهَ كَثِيرًا وَانتَصَرُوا مِن بَعْدِ مَا ظُلِمُوا وَسَيَعْلَمُ الَّذِينَ ظَلَمُوا أَيَّ مُنقَلَبٍ يَنقَلِبُونَ

مگر كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده و خدا را بسيار به ياد آورده و پس از آنكه مورد ستم قرار گرفته اند يارى خواسته اند و كسانى كه ستم كرده اند به زودى خواهند دانست به كدام بازگشتگاه برخواهند گشت

except those who believe, and do good works and remember allah in abundance and became victorious after they had been wronged. the wrongdoers will surely know which turn they will be returning to (hell).

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

به نام خداوند رحمتگر مهربان

In the name of Allah, Most Gracious, Most Merciful

طس تِلْكَ آيَاتُ الْقُرْآنِ وَكِتَابٍ مُّبِينٍ

طا سين اين است آيات قرآن و [آيات] كتابى روشنگر

taseen. those are the verses of the koran, a clear book,

هُدًى وَبُشْرَى لِلْمُؤْمِنِينَ

كه [مايه] هدايت و بشارت براى مؤمنان است

a guidance and glad tidings to believers,

الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُم بِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ

همانان كه نماز برپا می دارند و زكات می دهند و خود به آخرت يقين دارند

who establish their prayers, and pay the obligatory charity, and are certain of the everlasting life.

إِنَّ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ زَيَّنَّا لَهُمْ أَعْمَالَهُمْ فَهُمْ يَعْمَهُونَ

كسانى كه به آخرت ايمان ندارند كردارهايشان را در نظرشان بياراستيم [تا همچنان] سرگشته بمانند

as for those who do not believe in the everlasting life, we have decorated for them their works, and they wander blindly.

أُوْلَئِكَ الَّذِينَ لَهُمْ سُوءُ الْعَذَابِ وَهُمْ فِي الْآخِرَةِ هُمُ الْأَخْسَرُونَ

آنان كسانی اند كه عذاب سخت براى ايشان خواهد بود و در آخرت خود زيانكارترين [مردم] اند

such are those for whom there is an evil punishment, and in the everlasting life are the greatest losers.

وَإِنَّكَ لَتُلَقَّى الْقُرْآنَ مِن لَّدُنْ حَكِيمٍ عَلِيمٍ

و حقا تو قرآن را از سوى حكيمى دانا دريافت می دارى

you have received the koran from the wise, the knower.

إِذْ قَالَ مُوسَى لِأَهْلِهِ إِنِّي آنَسْتُ نَارًا سَآتِيكُم مِّنْهَا بِخَبَرٍ أَوْ آتِيكُم بِشِهَابٍ قَبَسٍ لَّعَلَّكُمْ تَصْطَلُونَ

[يادكن] هنگامى را كه موسى به خانواده خود گفت من آتشى به نظرم رسيد به زودى براى شما خبرى از آن خواهم آورد يا شعله آتشى براى شما می آورم باشد كه خود را گرم كنيد

when moses said to his household: `indeed, i can see a fire far away. i will go and bring you news of it or i will bring you a lighted flame so that you can warm yourselves. `

فَلَمَّا جَاءهَا نُودِيَ أَن بُورِكَ مَن فِي النَّارِ وَمَنْ حَوْلَهَا وَسُبْحَانَ اللَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ

چون نزد آن آمد آوا رسيد كه خجسته [و مبارك گرديد] آنكه در كنار اين آتش و آنكه پيرامون آن است و منزه است خدا پروردگار جهانيان

and when he came near it he was called: `blessed be who is (moses) in the fire and (the angels) who are around it! exaltations to allah, lord of the worlds!

يَا مُوسَى إِنَّهُ أَنَا اللَّهُ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ

اى موسى اين منم خداى عزيز حكيم

moses, it is i, allah, the almighty, the wise.

وَأَلْقِ عَصَاكَ فَلَمَّا رَآهَا تَهْتَزُّ كَأَنَّهَا جَانٌّ وَلَّى مُدْبِرًا وَلَمْ يُعَقِّبْ يَا مُوسَى لَا تَخَفْ إِنِّي لَا يَخَافُ لَدَيَّ الْمُرْسَلُونَ

و عصايت را بيفكن پس چون آن را همچون مارى ديد كه می جنبد پشت گردانيد و به عقب بازنگشت اى موسى مترس كه فرستادگان پيش من نمی ترسند

cast down your staff. ` and when he saw it writhing like a serpent, he turned about retreating, and did not turn back. `moses, do not fear, indeed the messengers do not fear (when they are) with me,

إِلَّا مَن ظَلَمَ ثُمَّ بَدَّلَ حُسْنًا بَعْدَ سُوءٍ فَإِنِّي غَفُورٌ رَّحِيمٌ

ليكن كسى كه ستم كرده سپس بعد از بدى نيكى را جايگزين [آن] گردانيده [بداند] كه من آمرزنده مهربانم

except he who has done evil, then, after evil, has changed into good. i am the forgiving, most merciful.

وَأَدْخِلْ يَدَكَ فِي جَيْبِكَ تَخْرُجْ بَيْضَاء مِنْ غَيْرِ سُوءٍ فِي تِسْعِ آيَاتٍ إِلَى فِرْعَوْنَ وَقَوْمِهِ إِنَّهُمْ كَانُوا قَوْمًا فَاسِقِينَ

و دستت را در گريبانت كن تا سپيد بی عيب بيرون آيد [اينها] از [جمله] نشانه هاى نه گانه اى است [كه بايد] به سوى فرعون و قومش [بب رى] زيرا كه آنان مردمى نافرمانند

put your hand inside your collar and it will come out luminous without evil ? among the nine signs to pharaoh and his nation, indeed they were an impious nation. `

فَلَمَّا جَاءتْهُمْ آيَاتُنَا مُبْصِرَةً قَالُوا هَذَا سِحْرٌ مُّبِينٌ

و هنگامى كه آيات روشنگر ما به سويشان آمد گفتند اين سحرى آشكار است

but when our signs came to them visibly, they said: `this is plain sorcery.`

وَجَحَدُوا بِهَا وَاسْتَيْقَنَتْهَا أَنفُسُهُمْ ظُلْمًا وَعُلُوًّا فَانظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُفْسِدِينَ

و با آنكه دلهايشان بدان يقين داشت از روى ظلم و تكبر آن را انكار كردند پس ببين فرجام فسادگران چگونه بود

they denied them unjustly out of pride, though their souls acknowledged them. see, how was the end of the corrupt workers!

وَلَقَدْ آتَيْنَا دَاوُودَ وَسُلَيْمَانَ عِلْمًا وَقَالَا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي فَضَّلَنَا عَلَى كَثِيرٍ مِّنْ عِبَادِهِ الْمُؤْمِنِينَ

و به راستى به داوود و سليمان دانشى عطا كرديم و آن دو گفتند ستايش خدايى را كه ما را بر بسيارى از بندگان باايمانش برترى داده است

we gave knowledge to david and solomon. they said: `praise be to allah who has preferred us above many of his believing worshipers. `

وَوَرِثَ سُلَيْمَانُ دَاوُودَ وَقَالَ يَا أَيُّهَا النَّاسُ عُلِّمْنَا مَنطِقَ الطَّيْرِ وَأُوتِينَا مِن كُلِّ شَيْءٍ إِنَّ هَذَا لَهُوَ الْفَضْلُ الْمُبِينُ

و سليمان از داوود ميراث يافت و گفت اى مردم ما زبان پرندگان را تعليم يافته ايم و از هر چيزى به ما داده شده است راستى كه اين همان امتياز آشكار است

solomon inherited david. he said: `know, my people, we have been taught the speech of birds and given everything. surely, this is a clear bounty. `

وَحُشِرَ لِسُلَيْمَانَ جُنُودُهُ مِنَ الْجِنِّ وَالْإِنسِ وَالطَّيْرِ فَهُمْ يُوزَعُونَ

و براى سليمان سپاهيانش از جن و انس و پرندگان جمع آورى شدند و [براى رژه] دسته دسته گرديدند

we gathered to solomon his army of jinn, humans and birds; gathered and dispersed,

حَتَّى إِذَا أَتَوْا عَلَى وَادِي النَّمْلِ قَالَتْ نَمْلَةٌ يَا أَيُّهَا النَّمْلُ ادْخُلُوا مَسَاكِنَكُمْ لَا يَحْطِمَنَّكُمْ سُلَيْمَانُ وَجُنُودُهُ وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ

تا آنگاه كه به وادى مورچگان رسيدند مورچه اى [به زبان خويش] گفت اى مورچگان به خانه هايتان داخل شويد مبادا سليمان و سپاهيانش نديده و ندانسته شما را پايمال كنند

and when they came to the valley of the ants, an ant said: `ants, go into your dwellings lest solomon and his army should, unknowingly, crush you. `

فَتَبَسَّمَ ضَاحِكًا مِّن قَوْلِهَا وَقَالَ رَبِّ أَوْزِعْنِي أَنْ أَشْكُرَ نِعْمَتَكَ الَّتِي أَنْعَمْتَ عَلَيَّ وَعَلَى وَالِدَيَّ وَأَنْ أَعْمَلَ صَالِحًا تَرْضَاهُ وَأَدْخِلْنِي بِرَحْمَتِكَ فِي عِبَادِكَ الصَّالِحِينَ

[سليمان] از گفتار او دهان به خنده گشود و گفت پروردگارا در دلم افكن تا نعمتى را كه به من و پدر و مادرم ارزانى داشته اى سپاس بگزارم و به كار شايسته اى كه آن را می پسندى بپردازم و مرا به رحمت خويش در ميان بندگان شايسته ات داخل كن

he smiled, and laughed at its words, and said: `my lord, inspire me that i should be thankful for your blessing with which you have blessed me and my parents, and that i may do good works that will please you. admit me, by your mercy, among your righteous worshipers. `

وَتَفَقَّدَ الطَّيْرَ فَقَالَ مَا لِيَ لَا أَرَى الْهُدْهُدَ أَمْ كَانَ مِنَ الْغَائِبِينَ

و جوياى [حال] پرندگان شد و گفت مرا چه شده است كه هدهد را نمی بينم يا شايد از غايبان است

he reviewed the birds and said: `why is it that i do not see the hoopoe here? or is he among the absent?

لَأُعَذِّبَنَّهُ عَذَابًا شَدِيدًا أَوْ لَأَذْبَحَنَّهُ أَوْ لَيَأْتِيَنِّي بِسُلْطَانٍ مُّبِينٍ

قطعا او را به عذابى سخت عذاب می كنم يا سرش را می برم مگر آنكه دليلى روشن براى من بياورد

surely, i will punish him with a terrible punishment, or i will slaughter him or he gives me a good reason. `

فَمَكَثَ غَيْرَ بَعِيدٍ فَقَالَ أَحَطتُ بِمَا لَمْ تُحِطْ بِهِ وَجِئْتُكَ مِن سَبَإٍ بِنَبَإٍ يَقِينٍ

پس ديرى نپاييد كه [هدهد آمد و] گفت از چيزى آگاهى يافتم كه از آن آگاهى نيافته اى و براى تو از سبا گزارشى درست آورده ام

he was not long in coming, and said: `i know what you do not know. i come to you from sheba with certain news.

إِنِّي وَجَدتُّ امْرَأَةً تَمْلِكُهُمْ وَأُوتِيَتْ مِن كُلِّ شَيْءٍ وَلَهَا عَرْشٌ عَظِيمٌ

من [آنجا] زنى را يافتم كه بر آنها سلطنت می كرد و از هر چيزى به او داده شده بود و تختى بزرگ داشت

there i found a woman ruling over them. she possess everything and has a great throne.

وَجَدتُّهَا وَقَوْمَهَا يَسْجُدُونَ لِلشَّمْسِ مِن دُونِ اللَّهِ وَزَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطَانُ أَعْمَالَهُمْ فَصَدَّهُمْ عَنِ السَّبِيلِ فَهُمْ لَا يَهْتَدُونَ

او و قومش را چنين يافتم كه به جاى خدا به خورشيد سجده می كنند و شيطان اعمالشان را برايشان آراسته و آنان را از راه [راست] باز داشته بود در نتيجه [به حق] راه نيافته بودند

but she and her people prostrate to the sun instead of allah. and satan has made their deeds seem pleasing to them and barred them from the path, and therefore they are not guided.

أَلَّا يَسْجُدُوا لِلَّهِ الَّذِي يُخْرِجُ الْخَبْءَ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَيَعْلَمُ مَا تُخْفُونَ وَمَا تُعْلِنُونَ

[آرى شيطان چنين كرده بود] تا براى خدايى كه نهان را در آسمانها و زمين بيرون می آورد و آنچه را پنهان می داريد و آنچه را آشكار می نماييد می داند سجده نكنند

do they not prostrate themselves to allah who brings forth all that is concealed in the heavens and earth and he knows what they hide and what they reveal?

اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ

خداى يكتا كه هيچ خدايى جز او نيست پروردگار عرش بزرگ است

allah, there is no god except he, the lord of the mighty throne. `

قَالَ سَنَنظُرُ أَصَدَقْتَ أَمْ كُنتَ مِنَ الْكَاذِبِينَ

گفت خواهيم ديد آيا راست گفته اى يا از دروغگويان بوده اى

he replied: `we shall see if what you have said is true or whether you are among those who lie.

اذْهَب بِّكِتَابِي هَذَا فَأَلْقِهْ إِلَيْهِمْ ثُمَّ تَوَلَّ عَنْهُمْ فَانظُرْ مَاذَا يَرْجِعُونَ

اين نامه مرا ببر و به سوى آنها بيفكن آنگاه از ايشان روى برتاب پس ببين چه پاسخ می دهند

take my letter, and drop it to them. then turn aside and see what they shall return. `

قَالَتْ يَا أَيُّهَا المَلَأُ إِنِّي أُلْقِيَ إِلَيَّ كِتَابٌ كَرِيمٌ

[ملكه سبا] گفت اى سران [كشور] نامه اى ارجمند براى من آمده است

she (the queen of sheba) said: `o council, look, an honorable letter has been dropped to me.

إِنَّهُ مِن سُلَيْمَانَ وَإِنَّهُ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

كه از طرف سليمان است و [مضمون آن] اين است به نام خداوند رحمت گر مهربان

it is from solomon and it is "in the name of allah, the merciful, the most merciful.

أَلَّا تَعْلُوا عَلَيَّ وَأْتُونِي مُسْلِمِينَ

بر من بزرگى مكنيد و مرا از در اطاعت درآييد

do not rise up against me, but come to me in surrender (muslims)."

قَالَتْ يَا أَيُّهَا المَلَأُ أَفْتُونِي فِي أَمْرِي مَا كُنتُ قَاطِعَةً أَمْرًا حَتَّى تَشْهَدُونِ

گفت اى سران [كشور] در كارم به من نظر دهيد كه بی حضور شما [تا به حال] كارى را فيصله نداده ام

she said: `o council, let me hear your counsel, concerning my affairs, for i am not used to deciding an affair until you bear me witness. `

قَالُوا نَحْنُ أُوْلُوا قُوَّةٍ وَأُولُوا بَأْسٍ شَدِيدٍ وَالْأَمْرُ إِلَيْكِ فَانظُرِي مَاذَا تَأْمُرِينَ

گفتند ما سخت نيرومند و دلاوريم و[لى] اختيار كار با توست بنگر چه دستور می دهى

they replied: `we are possessors of force and great might. it is for you to command, so consider what you will. `

قَالَتْ إِنَّ الْمُلُوكَ إِذَا دَخَلُوا قَرْيَةً أَفْسَدُوهَا وَجَعَلُوا أَعِزَّةَ أَهْلِهَا أَذِلَّةً وَكَذَلِكَ يَفْعَلُونَ

[ملكه] گفت پادشاهان چون به شهرى درآيند آن را تباه و عزيزانش را خوار می گردانند و اين گونه می كنند

she said: `when kings enter a village, they ruin it and humiliate its nobles. and this they will do.

وَإِنِّي مُرْسِلَةٌ إِلَيْهِم بِهَدِيَّةٍ فَنَاظِرَةٌ بِمَ يَرْجِعُ الْمُرْسَلُونَ

و [اينك] من ارمغانى به سويشان می فرستم و می نگرم كه فرستادگان [من] با چه چيز بازمی گردند

but i shall send them a gift and see what the messengers bring back. `

فَلَمَّا جَاء سُلَيْمَانَ قَالَ أَتُمِدُّونَنِ بِمَالٍ فَمَا آتَانِيَ اللَّهُ خَيْرٌ مِّمَّا آتَاكُم بَلْ أَنتُم بِهَدِيَّتِكُمْ تَفْرَحُونَ

و چون [فرستاده] نزد سليمان آمد [سليمان] گفت آيا مرا به مالى كمك می دهيد آنچه خدا به من عطا كرده بهتر است از آنچه به شما داده است [نه] بلكه شما به ارمغان خود شادمانى می نماييد

but when he came to solomon, he said: `is it wealth that you would give me, when allah has given me that which is better than he has given to you? no, but instead you rejoice in your gift!

ارْجِعْ إِلَيْهِمْ فَلَنَأْتِيَنَّهُمْ بِجُنُودٍ لَّا قِبَلَ لَهُم بِهَا وَلَنُخْرِجَنَّهُم مِّنْهَا أَذِلَّةً وَهُمْ صَاغِرُونَ

به سوى آنان بازگرد كه قطعا سپاهيانى بر [سر] ايشان می آوريم كه در برابر آنها تاب ايستادگى نداشته باشند و از آن [ديار] به خوارى و زبونى بيرونشان می كنيم

go back then, we shall surely come against them with soldiers of which they have no power to oppose, and we shall drive them from there abased and humiliated. `

قَالَ يَا أَيُّهَا المَلَأُ أَيُّكُمْ يَأْتِينِي بِعَرْشِهَا قَبْلَ أَن يَأْتُونِي مُسْلِمِينَ

[سپس] گفت اى سران [كشور] كدام يك از شما تخت او را پيش از آنكه مطيعانه نزد من آيند براى من می آورد

and he said: `o council, which of you will bring me her throne, before they come to me, muslims (submissive to allah)? `

قَالَ عِفْريتٌ مِّنَ الْجِنِّ أَنَا آتِيكَ بِهِ قَبْلَ أَن تَقُومَ مِن مَّقَامِكَ وَإِنِّي عَلَيْهِ لَقَوِيٌّ أَمِينٌ

عفريتى از جن گفت من آن را پيش از آنكه از مجلس خود برخيزى براى تو می آورم و بر اين [كار] سخت توانا و مورد اعتمادم

an efreet (an extremely strong jinn) among the jinn replied: `i will bring it to you before you rise from your place; i have the strength and am trustworthy. `

قَالَ الَّذِي عِندَهُ عِلْمٌ مِّنَ الْكِتَابِ أَنَا آتِيكَ بِهِ قَبْلَ أَن يَرْتَدَّ إِلَيْكَ طَرْفُكَ فَلَمَّا رَآهُ مُسْتَقِرًّا عِندَهُ قَالَ هَذَا مِن فَضْلِ رَبِّي لِيَبْلُوَنِي أَأَشْكُرُ أَمْ أَكْفُرُ وَمَن شَكَرَ فَإِنَّمَا يَشْكُرُ لِنَفْسِهِ وَمَن كَفَرَ فَإِنَّ رَبِّي غَنِيٌّ كَرِيمٌ

كسى كه نزد او دانشى از كتاب [الهى] بود گفت من آن را پيش از آنكه چشم خود را بر هم زنى برايت می آورم پس چون [سليمان] آن [تخت] را نزد خود مستقر ديد گفت اين از فضل پروردگار من است تا مرا بيازمايد كه آيا سپاسگزارم يا ناسپاسى می كنم و هر كس سپاس گزارد تنها به سود خويش سپاس می گزارد و هر كس ناسپاسى كند بی گمان پروردگارم بی نياز و كريم است

but he who had knowledge of the book, said: `i will bring it to you before your glance comes back to you. ` and when he saw it set before him, he (solomon) said: `this is a favor from my lord that he might test me whether i am thankful or ungrateful. whosoever gives thanks gives thanks only for his (own soul`s) good, but he who is ungrateful, truly my lord is rich and generous. `

قَالَ نَكِّرُوا لَهَا عَرْشَهَا نَنظُرْ أَتَهْتَدِي أَمْ تَكُونُ مِنَ الَّذِينَ لَا يَهْتَدُونَ

گفت تخت [ملكه] را برايش ناشناس گردانيد تا ببينيم آيا پى می برد يا از كسانى است كه پى نمی برند

(then) he said: `let her throne be disguised, so that we can see whether she is guided or if she is among those who are not guided. `

فَلَمَّا جَاءتْ قِيلَ أَهَكَذَا عَرْشُكِ قَالَتْ كَأَنَّهُ هُوَ وَأُوتِينَا الْعِلْمَ مِن قَبْلِهَا وَكُنَّا مُسْلِمِينَ

پس وقتى [ملكه] آمد [بدو] گفته شد آيا تخت تو همين گونه است گفت گويا اين همان است و پيش از اين ما آگاه شده و از در اطاعت درآمده بوديم

and when she came she was asked: `is your throne like this? ` and she replied: `it looks like it. ` and we were given the knowledge before her, and were muslims.

وَصَدَّهَا مَا كَانَت تَّعْبُدُ مِن دُونِ اللَّهِ إِنَّهَا كَانَتْ مِن قَوْمٍ كَافِرِينَ

و [در حقيقت قبلا] آنچه غير از خدا می پرستيد مانع [ايمان] او شده بود و او از جمله گروه كافران بود

that which she worshipped, other than allah, had prevented her, for she came from an unbelieving nation.

قِيلَ لَهَا ادْخُلِي الصَّرْحَ فَلَمَّا رَأَتْهُ حَسِبَتْهُ لُجَّةً وَكَشَفَتْ عَن سَاقَيْهَا قَالَ إِنَّهُ صَرْحٌ مُّمَرَّدٌ مِّن قَوَارِيرَ قَالَتْ رَبِّ إِنِّي ظَلَمْتُ نَفْسِي وَأَسْلَمْتُ مَعَ سُلَيْمَانَ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ

به او گفته شد وارد ساحت كاخ [پادشاهى] شو و چون آن را ديد بركه اى پنداشت و ساقهايش را نمايان كرد [سليمان] گفت اين كاخى مفروش از آبگينه است [ملكه] گفت پروردگارا من به خود ستم كردم و [اينك] با سليمان در برابر خدا پروردگار جهانيان تسليم شدم

it was said to her: `enter the pavilion. ` and when she saw it, she thought it was a pool of water, and bared her legs. but he said: `it is a pavilion smoothed with crystal. ` she said: `my lord, i have wronged myself, and i become a muslim (submissive) with solomon to allah, lord of the worlds. `

وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا إِلَى ثَمُودَ أَخَاهُمْ صَالِحًا أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ فَإِذَا هُمْ فَرِيقَانِ يَخْتَصِمُونَ

و به راستى به سوى ثمود برادرشان صالح را فرستاديم كه خدا را بپرستيد پس به ناگاه آنان دو دسته متخاصم شدند

to thamood we sent their brother salih saying: `worship allah. ` but they were two parties in dispute with one another.

قَالَ يَا قَوْمِ لِمَ تَسْتَعْجِلُونَ بِالسَّيِّئَةِ قَبْلَ الْحَسَنَةِ لَوْلَا تَسْتَغْفِرُونَ اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ

[صالح] گفت اى قوم من چرا پيش از [جستن] نيكى شتابزده خواهان بدى هستيد چرا از خدا آمرزش نمی خواهيد باشد كه مورد رحمت قرار گيريد

`my nation, ` he said, `why do you wish to hasten evil rather than good? why do you not ask the forgiveness of allah, in order that you find mercy? `

قَالُوا اطَّيَّرْنَا بِكَ وَبِمَن مَّعَكَ قَالَ طَائِرُكُمْ عِندَ اللَّهِ بَلْ أَنتُمْ قَوْمٌ تُفْتَنُونَ

گفتند ما به تو و به هر كس كه همراه توست شگون بد زديم گفت سرنوشت خوب و بدتان پيش خداست بلكه شما مردمى هستيد كه مورد آزمايش قرار گرفته ايد

they said: `we predict an evil omen from you and those who are with you. ` he replied: `your prediction is with allah, you are a nation being tested. `

وَكَانَ فِي الْمَدِينَةِ تِسْعَةُ رَهْطٍ يُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ وَلَا يُصْلِحُونَ

و در آن شهر نه دسته بودند كه در آن سرزمين فساد می كردند و از در اصلاح درنمی آمدند

in the city there were nine people who were corrupting the land and did not reform.

قَالُوا تَقَاسَمُوا بِاللَّهِ لَنُبَيِّتَنَّهُ وَأَهْلَهُ ثُمَّ لَنَقُولَنَّ لِوَلِيِّهِ مَا شَهِدْنَا مَهْلِكَ أَهْلِهِ وَإِنَّا لَصَادِقُونَ

[با هم] گفتند با يكديگر سوگند بخوريد كه حتما به [صالح] و كسانش شبيخون می زنيم سپس به ولى او خواهيم گفت ما در محل قتل كسانش حاضر نبوديم و ما قطعا راست می گوييم

they said: `let us swear by allah to attack him and his family at night, then we will tell his guardian we were not witnesses of the destruction of his family; and surely we are truthful. `

وَمَكَرُوا مَكْرًا وَمَكَرْنَا مَكْرًا وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ

و دست به نيرنگ زدند و [ما نيز] دست به نيرنگ زديم و خبر نداشتند

and they devised a scheme and, without their knowledge, we devised a scheme.

فَانظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ مَكْرِهِمْ أَنَّا دَمَّرْنَاهُمْ وَقَوْمَهُمْ أَجْمَعِينَ

پس بنگر كه فرجام نيرنگشان چگونه بود ما آنان و قومشان را همگى هلاك كرديم

and behold the consequences of their devising! we destroyed them, and their nation altogether.

فَتِلْكَ بُيُوتُهُمْ خَاوِيَةً بِمَا ظَلَمُوا إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً لِّقَوْمٍ يَعْلَمُونَ

و اين [هم] خانه هاى خالى آنهاست به [سزاى] بيدادى كه كرده اند قطعا در اين [كيفر] براى مردمى كه می دانند عبرتى خواهد بود

those are their houses, all are in ruins because of the evil they committed; surely in this there is a sign for nation who know.

وَأَنجَيْنَا الَّذِينَ آمَنُوا وَكَانُوا يَتَّقُونَ

و كسانى را كه ايمان آورده و تقوا پيشه كرده بودند رهانيديم

and we saved those who believed and were cautious.

وَلُوطًا إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ أَتَأْتُونَ الْفَاحِشَةَ وَأَنتُمْ تُبْصِرُونَ

و [ياد كن] لوط را كه چون به قوم خود گفت آيا ديده و دانسته مرتكب عمل ناشايست [لواط] می شويد

and lot, he said to his nation: `do you commit indecencies with your eyes open!