وَمَا أَنزَلْنَا عَلَى قَوْمِهِ مِن بَعْدِهِ مِنْ جُندٍ مِّنَ السَّمَاءِ وَمَا كُنَّا مُنزِلِينَ

پس از [شهادت] وى هيچ سپاهى از آسمان بر قومش فرود نياورديم و [پيش از اين هم] فروفرستنده نبوديم

and we did not send down to his nation after him any army from heaven, neither would we send any down.

إِن كَانَتْ إِلاَّ صَيْحَةً وَاحِدَةً فَإِذَا هُمْ خَامِدُونَ

تنها يك فرياد بود و بس و بناگاه [همه] آنها سرد بر جاى فسردند

it was only one shout and they were silent, still.

يَا حَسْرَةً عَلَى الْعِبَادِ مَا يَأْتِيهِم مِّن رَّسُولٍ إِلاَّ كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُون

دريغا بر اين بندگان هيچ فرستاده اى بر آنان نيامد مگر آنكه او را ريشخند می كردند

woe, for those (unbelieving) worshipers! they mocked every messenger that came to them.

أَلَمْ يَرَوْا كَمْ أَهْلَكْنَا قَبْلَهُم مِّنْ الْقُرُونِ أَنَّهُمْ إِلَيْهِمْ لاَ يَرْجِعُونَ

مگر نديده اند كه چه بسيار نسلها را پيش از آنان هلاك گردانيديم كه ديگر آنها به سويشان بازنمی گردند

have they not seen how many generations we destroyed before them? they shall never return to them,

وَإِن كُلٌّ لَّمَّا جَمِيعٌ لَّدَيْنَا مُحْضَرُونَ

و قطعا همه آنان در پيشگاه ما احضار خواهند شد

all shall be arraigned before us.

وَآيَةٌ لَّهُمُ الْأَرْضُ الْمَيْتَةُ أَحْيَيْنَاهَا وَأَخْرَجْنَا مِنْهَا حَبًّا فَمِنْهُ يَأْكُلُونَ

و زمين مرده برهانى است براى ايشان كه آن را زنده گردانيديم و دانه از آن برآورديم كه از آن می خورند

the dead land is a sign for them. we revive it, and from it produce grain from which they eat.

وَجَعَلْنَا فِيهَا جَنَّاتٍ مِن نَّخِيلٍ وَأَعْنَابٍ وَفَجَّرْنَا فِيهَا مِنْ الْعُيُونِ

و در آن [زمين] باغهايى از درختان خرما و تاك قرار داديم و چشمه ها در آن روان كرديم

and there we made gardens of palms and vines, and in it we caused fountains to gush forth,

لِيَأْكُلُوا مِن ثَمَرِهِ وَمَا عَمِلَتْهُ أَيْدِيهِمْ أَفَلَا يَشْكُرُونَ

تا از ميوه آن و [از] كاركرد دستهاى خودشان بخورند آيا باز [هم] سپاس نمی گزارند

so that they might eat of its fruit and the labor of their hands. will they not give thanks?

سُبْحَانَ الَّذِي خَلَقَ الْأَزْوَاجَ كُلَّهَا مِمَّا تُنبِتُ الْأَرْضُ وَمِنْ أَنفُسِهِمْ وَمِمَّا لَا يَعْلَمُونَ

پاك [خدايى] كه از آنچه زمين می روياند و [نيز] از خودشان و از آنچه نمی دانند همه را نر و ماده گردانيده است

exaltations to him who created pairs of all the things the earth produces and of themselves, and that of which they have no knowledge.

وَآيَةٌ لَّهُمْ اللَّيْلُ نَسْلَخُ مِنْهُ النَّهَارَ فَإِذَا هُم مُّظْلِمُونَ

و نشانه اى [ديگر] براى آنها شب است كه روز را [مانند پوست] از آن برمی كنيم و بناگاه آنان در تاريكى فرو می روند

a sign for them is the night. from it we withdraw the day and they are in darkness.

وَالشَّمْسُ تَجْرِي لِمُسْتَقَرٍّ لَّهَا ذَلِكَ تَقْدِيرُ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ

و خورشيد به [سوى] قرارگاه ويژه خود روان است تقدير آن عزيز دانا اين است

the sun runs to its fixed restingplace; that is the decree of the almighty, the knower.

وَالْقَمَرَ قَدَّرْنَاهُ مَنَازِلَ حَتَّى عَادَ كَالْعُرْجُونِ الْقَدِيمِ

و براى ماه منزلهايى معين كرده ايم تا چون شاخك خشك خوشه خرما برگردد

and the moon, we have determined it in phases till it returns like an old palmbranch.

لَا الشَّمْسُ يَنبَغِي لَهَا أَن تُدْرِكَ الْقَمَرَ وَلَا اللَّيْلُ سَابِقُ النَّهَارِ وَكُلٌّ فِي فَلَكٍ يَسْبَحُونَ

نه خورشيد را سزد كه به ماه رسد و نه شب بر روز پيشى جويد و هر كدام در سپهرى شناورند

the sun shall not outstrip the moon, nor shall the night outstrip the day. each is floating in an orbit.

وَآيَةٌ لَّهُمْ أَنَّا حَمَلْنَا ذُرِّيَّتَهُمْ فِي الْفُلْكِ الْمَشْحُونِ

و نشانه اى [ديگر] براى آنان اينكه ما نياكانشان را در كشتى انباشته سوار كرديم

and a sign for them is that we carried their offspring in the laden ark (of noah).

وَخَلَقْنَا لَهُم مِّن مِّثْلِهِ مَا يَرْكَبُونَ

و مانند آن براى ايشان مركوبها[ى ديگرى] خلق كرديم

and we have created for them the like of it in which they board.

وَإِن نَّشَأْ نُغْرِقْهُمْ فَلَا صَرِيخَ لَهُمْ وَلَا هُمْ يُنقَذُونَ

و اگر بخواهيم غرقشان می كنيم و هيچ فريادرسى نمی يابند و روى نجات نمی بينند

we drown them if we will, then they have none to cry to, nor can they be saved,

إِلَّا رَحْمَةً مِّنَّا وَمَتَاعًا إِلَى حِينٍ

مگر رحمتى از جانب ما [شامل آنها گردد] و تا چندى [آنها را] برخوردار سازيم

except through our mercy and as enjoyment for awhile.

وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ اتَّقُوا مَا بَيْنَ أَيْدِيكُمْ وَمَا خَلْفَكُمْ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ

و چون به ايشان گفته شود از آنچه در پيش رو و پشت سر داريد بترسيد اميد كه مورد رحمت قرار گيريد [نمی شنوند]

when it is said to them: `have fear of that which is before you and behind you in order that you find mercy. `

وَمَا تَأْتِيهِم مِّنْ آيَةٍ مِّنْ آيَاتِ رَبِّهِمْ إِلَّا كَانُوا عَنْهَا مُعْرِضِينَ

و هيچ نشانه اى از نشانه هاى پروردگارشان بر آنان نيامد جز اينكه از آن رويگردان شدند

yet there never comes to them any sign of their lord`s signs, but they turn away from it.

وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ أَنفِقُوا مِمَّا رَزَقَكُمْ اللَّهُ قَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِلَّذِينَ آمَنُوا أَنُطْعِمُ مَن لَّوْ يَشَاءُ اللَّهُ أَطْعَمَهُ إِنْ أَنتُمْ إِلَّا فِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ

و چون به آنان گفته شود از آنچه خدا به شما روزى داده انفاق كنيد كسانى كه كافر شده اند به آنان كه ايمان آورده اند می گويند آيا كسى را بخورانيم كه اگر خدا می خواست [خودش] وى را می خورانيد شما جز در گمراهى آشكارى [بيش] نيستيد

and when it is said to them: `spend of that which allah has given you, ` the unbelievers say to the believers: `are we to feed those whom allah can feed if he chooses? surely, you are only in clear error. `

وَيَقُولُونَ مَتَى هَذَا الْوَعْدُ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ

و می گويند اگر راست می گوييد پس اين وعده [عذاب] كى خواهد بود

they also say: `when will this promise be, if what you say is true? `

مَا يَنظُرُونَ إِلَّا صَيْحَةً وَاحِدَةً تَأْخُذُهُمْ وَهُمْ يَخِصِّمُونَ

جز يك فرياد [مرگبار] را انتظار نخواهند كشيد كه هنگامى كه سرگرم جدالند غافلگيرشان كند

they await but one shout, which will seize them while they dispute.

فَلَا يَسْتَطِيعُونَ تَوْصِيَةً وَلَا إِلَى أَهْلِهِمْ يَرْجِعُونَ

آنگاه نه توانايى وصيتى دارند و نه می توانند به سوى كسان خود برگردند

then they will be unable to make a will, nor shall they return to their kinsmen.

وَنُفِخَ فِي الصُّورِ فَإِذَا هُم مِّنَ الْأَجْدَاثِ إِلَى رَبِّهِمْ يَنسِلُونَ

و در صور دميده خواهد شد پس بناگاه از گورهاى خود شتابان به سوى پروردگار خويش می آيند

and the horn is blown, and, from the graves they rush forth to their lord.

قَالُوا يَا وَيْلَنَا مَن بَعَثَنَا مِن مَّرْقَدِنَا هَذَا مَا وَعَدَ الرَّحْمَنُ وَصَدَقَ الْمُرْسَلُونَ

می گويند اى واى بر ما چه كسى ما را از آرامگاهمان برانگيخت اين است همان وعده خداى رحمان و پيامبران راست می گفتند

`woe for us! ` they will say. `who has roused us from our sleepingplace? this is what the merciful promised; the messengers have spoken the truth! `

إِن كَانَتْ إِلَّا صَيْحَةً وَاحِدَةً فَإِذَا هُمْ جَمِيعٌ لَّدَيْنَا مُحْضَرُونَ

[باز هم] يك فرياد است و بس و بناگاه همه در پيشگاه ما حاضر آيند

and it is but one shout and they are all arraigned before us.

فَالْيَوْمَ لَا تُظْلَمُ نَفْسٌ شَيْئًا وَلَا تُجْزَوْنَ إِلَّا مَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ

امروز بر كسى هيچ ستم نمی رود جز در برابر آنچه كرده ايد پاداشى نخواهيد يافت

today, no soul shall be wronged a thing. you shall not be recompensed except according to your deeds.

إِنَّ أَصْحَابَ الْجَنَّةِ الْيَوْمَ فِي شُغُلٍ فَاكِهُونَ

در اين روز اهل بهشت كار و بارى خوش در پيش دارند

indeed, the companions of the garden are this day busy in their rejoicing.

هُمْ وَأَزْوَاجُهُمْ فِي ظِلَالٍ عَلَى الْأَرَائِكِ مُتَّكِؤُونَ

آنها با همسرانشان در زير سايه ها بر تختها تكيه می زنند

together with their spouses, they shall recline on couches in the shade.

لَهُمْ فِيهَا فَاكِهَةٌ وَلَهُم مَّا يَدَّعُونَ

در آنجا براى آنها [هر گونه] ميوه است و هر چه دلشان بخواهد

they shall have fruits and all that they call for.

سَلَامٌ قَوْلًا مِن رَّبٍّ رَّحِيمٍ

از جانب پروردگار[ى] مهربان [به آنان] سلام گفته می شود

peace, a saying from the most merciful lord.

وَامْتَازُوا الْيَوْمَ أَيُّهَا الْمُجْرِمُونَ

و اى گناهكاران امروز [از بی گناهان] جدا شويد

(and he will say): `distance yourselves, o sinners, this day.

أَلَمْ أَعْهَدْ إِلَيْكُمْ يَا بَنِي آدَمَ أَن لَّا تَعْبُدُوا الشَّيْطَانَ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُّبِينٌ

اى فرزندان آدم مگر با شما عهد نكرده بودم كه شيطان را مپرستيد زيرا وى دشمن آشكار شماست

children of adam, did i not make a covenant with you, that you should not worship satan he is surely a clear enemy to you

وَأَنْ اعْبُدُونِي هَذَا صِرَاطٌ مُّسْتَقِيمٌ

و اينكه مرا بپرستيد اين است راه راست

and that you worship me? surely, that is the straight path.

وَلَقَدْ أَضَلَّ مِنكُمْ جِبِلًّا كَثِيرًا أَفَلَمْ تَكُونُوا تَعْقِلُونَ

و [او] گروهى انبوه از ميان شما را سخت گمراه كرد آيا تعقل نمی كرديد

yet he has led many a host of you astray, did you not understand?

هَذِهِ جَهَنَّمُ الَّتِي كُنتُمْ تُوعَدُونَ

اين است جهنمى كه به شما وعده داده می شد

this, then is gehenna (hell), that which you were promised.

اصْلَوْهَا الْيَوْمَ بِمَا كُنتُمْ تَكْفُرُونَ

به [جرم] آنكه كفر می ورزيديد اكنون در آن درآييد

roast well therein this day for you were unbelievers. `

الْيَوْمَ نَخْتِمُ عَلَى أَفْوَاهِهِمْ وَتُكَلِّمُنَا أَيْدِيهِمْ وَتَشْهَدُ أَرْجُلُهُمْ بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ

امروز بر دهانهاى آنان مهر می نهيم و دستهايشان با ما سخن می گويند و پاهايشان بدانچه فراهم می ساختند گواهى می دهند

this day we set a seal on their mouths and their hands speak to us, and their feet will testify to their earnings.

وَلَوْ نَشَاء لَطَمَسْنَا عَلَى أَعْيُنِهِمْ فَاسْتَبَقُوا الصِّرَاطَ فَأَنَّى يُبْصِرُونَ

و اگر بخواهيم هر آينه فروغ از ديدگانشان می گيريم تا در راه [كج] بر هم پيشى جويند ولى [راه راست را] از كجا می توانند ببينند

had it been our will we would have obliterated their sight so that they raced to the path. but, how would they see?

وَلَوْ نَشَاء لَمَسَخْنَاهُمْ عَلَى مَكَانَتِهِمْ فَمَا اسْتَطَاعُوا مُضِيًّا وَلَا يَرْجِعُونَ

و اگر بخواهيم هرآينه ايشان را در جاى خود مسخ می كنيم [به گونه اى] كه نه بتوانند بروند و نه برگردند

had it been our will we would have transmuted them (into monkeys, pigs and stones) where they were, so that they could neither go forward nor yet return.

وَمَنْ نُعَمِّرْهُ نُنَكِّسْهُ فِي الْخَلْقِ أَفَلَا يَعْقِلُونَ

و هر كه را عمر دراز دهيم او را [از نظر] خلقت فروكاسته [و شكسته] گردانيم آيا نمی انديشند

to whoever we give a long life we make him stoop. do they not understand?

وَمَا عَلَّمْنَاهُ الشِّعْرَ وَمَا يَنبَغِي لَهُ إِنْ هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ وَقُرْآنٌ مُّبِينٌ

و [ما] به او شعر نياموختيم و در خور وى نيست اين [سخن] جز اندرز و قرآنى روشن نيست

we have not taught him (prophet muhammad) poetry, nor does it become him. this is only a remembrance and a clear holy reading (koran)

لِيُنذِرَ مَن كَانَ حَيًّا وَيَحِقَّ الْقَوْلُ عَلَى الْكَافِرِينَ

تا هر كه را [دلى] زنده است بيم دهد و گفتار [خدا] در باره كافران محقق گردد

that he may warn the living, and so that judgement may be passed against the unbelievers.

أَوَلَمْ يَرَوْا أَنَّا خَلَقْنَا لَهُمْ مِمَّا عَمِلَتْ أَيْدِينَا أَنْعَامًا فَهُمْ لَهَا مَالِكُونَ

آيا نديده اند كه ما به قدرت خويش براى ايشان چهارپايانى آفريده ايم تا آنان مالك آنها باشند

have they not seen how we have created for them the cattle they master with our hands?

وَذَلَّلْنَاهَا لَهُمْ فَمِنْهَا رَكُوبُهُمْ وَمِنْهَا يَأْكُلُونَ

و آنها را براى ايشان رام گردانيديم از برخی شان سوارى می گيرند و از بعضى می خورند

we have subdued these to them, and some of them they ride and some of them they eat;

وَلَهُمْ فِيهَا مَنَافِعُ وَمَشَارِبُ أَفَلَا يَشْكُرُونَ

و از آنها سودها و نوشيدنيها دارند پس چرا شكرگزار نيستيد

they also have other uses in them and drinks. what, will they not give thanks!

وَاتَّخَذُوا مِن دُونِ اللَّهِ آلِهَةً لَعَلَّهُمْ يُنصَرُونَ

و غير از خدا[ى يگانه] خدايانى به پرستش گرفتند تا مگر يارى شوند

and yet they have taken gods, other than allah, so that they might helped!

لَا يَسْتَطِيعُونَ نَصْرَهُمْ وَهُمْ لَهُمْ جُندٌ مُّحْضَرُونَ

[ولى بتان] نمی توانند آنان را يارى كنند و آنانند كه براى [بتان] چون سپاهى احضار شده اند

they cannot help them, for them (the socalled) army are brought (with them to hell).

فَلَا يَحْزُنكَ قَوْلُهُمْ إِنَّا نَعْلَمُ مَا يُسِرُّونَ وَمَا يُعْلِنُونَ

پس گفتار آنان تو را غمگين نگرداند كه ما آنچه را پنهان و آنچه را آشكار می كنند می دانيم

so do not let their sayings grieve you. surely, we have knowledge of what they hide and all that they reveal.

أَوَلَمْ يَرَ الْإِنسَانُ أَنَّا خَلَقْنَاهُ مِن نُّطْفَةٍ فَإِذَا هُوَ خَصِيمٌ مُّبِينٌ

مگر آدمى ندانسته است كه ما او را از نطفه اى آفريده ايم پس بناگاه وى ستيزه جويى آشكار شده است

has the human not seen how we created him from a drop (of sperm)? yet he is a clear opponent.

وَضَرَبَ لَنَا مَثَلًا وَنَسِيَ خَلْقَهُ قَالَ مَنْ يُحْيِي الْعِظَامَ وَهِيَ رَمِيمٌ

و براى ما مثلى آورد و آفرينش خود را فراموش كرد گفت چه كسى اين استخوانها را كه چنين پوسيده است زندگى می بخشد

and he has struck for us a parable, and forgotten his own creation. he asks: `who will quicken the bones after they have decayed? `

قُلْ يُحْيِيهَا الَّذِي أَنشَأَهَا أَوَّلَ مَرَّةٍ وَهُوَ بِكُلِّ خَلْقٍ عَلِيمٌ

بگو همان كسى كه نخستين بار آن را پديد آورد و اوست كه به هر [گونه] آفرينشى داناست

say: `he will quicken them who originated them the first time; he has knowledge of every creation;

الَّذِي جَعَلَ لَكُم مِّنَ الشَّجَرِ الْأَخْضَرِ نَارًا فَإِذَا أَنتُم مِّنْهُ تُوقِدُونَ

همو كه برايتان در درخت سبزفام اخگر نهاد كه از آن [چون نيازتان افتد] آتش می افروزيد

who has made fire for you from the green tree with which you kindle. `

أَوَلَيْسَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِقَادِرٍ عَلَى أَنْ يَخْلُقَ مِثْلَهُم بَلَى وَهُوَ الْخَلَّاقُ الْعَلِيمُ

آيا كسى كه آسمانها و زمين را آفريده توانا نيست كه [باز] مانند آنها را بيافريند آرى اوست آفريننده دانا

is he who created the heavens and the earth unable to create their like? yes, indeed, he is the creator, the knower.

إِنَّمَا أَمْرُهُ إِذَا أَرَادَ شَيْئًا أَنْ يَقُولَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ

چون به چيزى اراده فرمايد كارش اين بس كه می گويد باش پس [بی درنگ] موجود می شود

when he wills a thing, his command is to say to it `be`, and it is!

فَسُبْحَانَ الَّذِي بِيَدِهِ مَلَكُوتُ كُلِّ شَيْءٍ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ

پس [شكوهمند و] پاك است آن كسى كه ملكوت هر چيزى در دست اوست و به سوى اوست كه بازگردانيده می شويد

exaltations to him in whose hand is the kingdom of all things, and to him you will be returned.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

به نام خداوند رحمتگر مهربان

In the name of Allah, Most Gracious, Most Merciful

وَالصَّافَّاتِ صَفًّا

سوگند به صف بستگان كه صفى [با شكوه] بسته اند

by the aligners (angels) aligning.

فَالزَّاجِرَاتِ زَجْرًا

و به زجركنندگان كه به سختى زجر می كنند

and the drivers driving,

فَالتَّالِيَاتِ ذِكْرًا

و به تلاوت كنندگان [آيات الهى]

and those who recite the remembrance

إِنَّ إِلَهَكُمْ لَوَاحِدٌ

كه قطعا معبود شما يگانه است

surely, your god is one,

رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا وَرَبُّ الْمَشَارِقِ

پروردگار آسمانها و زمين و آنچه ميان آن دو است و پروردگار خاورها

the lord of the heavens and the earth and of all that is between them; the lord of the easts.

إِنَّا زَيَّنَّا السَّمَاء الدُّنْيَا بِزِينَةٍ الْكَوَاكِبِ

ما آسمان اين دنيا را به زيور اختران آراستيم

we have adorned the lower heaven with the adornment of the planets,

وَحِفْظًا مِّن كُلِّ شَيْطَانٍ مَّارِدٍ

و [آن را] از هر شيطان سركشى نگاه داشتيم

a protection against every rebel satan;

لَا يَسَّمَّعُونَ إِلَى الْمَلَإِ الْأَعْلَى وَيُقْذَفُونَ مِن كُلِّ جَانِبٍ

[به طورى كه] نمی توانند به انبوه [فرشتگان] عال م بالا گوش فرا دهند و از هر سوى پرتاب می شوند

so they cannot listen to the high assembly, for they are pelted from every side.

دُحُورًا وَلَهُمْ عَذَابٌ وَاصِبٌ

با شدت به دور رانده می شوند و برايشان عذابى دايم است

they are rejected and theirs is an everlasting punishment;

إِلَّا مَنْ خَطِفَ الْخَطْفَةَ فَأَتْبَعَهُ شِهَابٌ ثَاقِبٌ

مگر كسى كه [از سخن بالاييان] يكباره استراق سمع كند كه شهابى شكافنده از پى او می تازد

except such as snatches a fragment, and he is pursued by a piercing flame.

فَاسْتَفْتِهِمْ أَهُمْ أَشَدُّ خَلْقًا أَم مَّنْ خَلَقْنَا إِنَّا خَلَقْنَاهُم مِّن طِينٍ لَّازِبٍ

پس [از كافران] بپرس آيا ايشان [از نظر] آفرينش سخت ترند يا كسانى كه [در آسمانها] خلق كرديم ما آنان را از گلى چسبنده پديد آورديم

so ask them, are they stronger in constitution, or those whom we have created. we have created them of sticky clay.

بَلْ عَجِبْتَ وَيَسْخَرُونَ

بلكه عجب می دارى و [آنها] ريشخند می كنند

no, you marvel, while they scoff.

وَإِذَا ذُكِّرُوا لَا يَذْكُرُونَ

و چون پند داده شوند عبرت نمی گيرند

when they are reminded, they do not remember.

وَإِذَا رَأَوْا آيَةً يَسْتَسْخِرُونَ

و چون آيتى ببينند به ريشخند می پردازند

when they are shown a sign, they scoff at it

وَقَالُوا إِنْ هَذَا إِلَّا سِحْرٌ مُّبِينٌ

و می گويند اين جز سحرى آشكار نيست

and say: `this is nothing but clear sorcery! `

أَئِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا وَعِظَامًا أَئِنَّا لَمَبْعُوثُونَ

آيا چون مرديم و خاك و استخوانهاى [خرد] گرديديم آيا راستى برانگيخته می شويم

what, when we are dead and become dust and bones, shall we be resurrected.

أَوَآبَاؤُنَا الْأَوَّلُونَ

و همين طور پدران اوليه ما

what, and our forefathers, the ancients! `

قُلْ نَعَمْ وَأَنتُمْ دَاخِرُونَ

بگو آرى در حالى كه شما خواريد

say: `yes, but worthless. `

فَإِنَّمَا هِيَ زَجْرَةٌ وَاحِدَةٌ فَإِذَا هُمْ يَنظُرُونَ

و آن تنها يك فرياد است و بس و بناگاه آنان به تماشا خيزند

it will be but one shout, then see, they are watching

وَقَالُوا يَا وَيْلَنَا هَذَا يَوْمُ الدِّينِ

و می گويند اى واى بر ما اين است روز جزا

and they will say: `woe for us. this is the day of recompense. `

هَذَا يَوْمُ الْفَصْلِ الَّذِي كُنتُمْ بِهِ تُكَذِّبُونَ

اين است همان روز داورى كه آن را تكذيب می كرديد

this is the day of decision which you belied.

احْشُرُوا الَّذِينَ ظَلَمُوا وَأَزْوَاجَهُمْ وَمَا كَانُوا يَعْبُدُونَ

كسانى را كه ستم كرده اند با همرديفانشان و آنچه غير از خدا می پرستيده اند

gather together the evildoers, their wives, and that they were worshipping,

مِن دُونِ اللَّهِ فَاهْدُوهُمْ إِلَى صِرَاطِ الْجَحِيمِ

گرد آوريد و به سوى راه جهنم رهبری شان كنيد

other than allah, and guide them to the path of hell!

وَقِفُوهُمْ إِنَّهُم مَّسْئُولُونَ

و بازداشتشان نماييد كه آنها مسؤولند

and halt them so that they may be questioned.

مَا لَكُمْ لَا تَنَاصَرُونَ

شما را چه شده است كه همديگر را يارى نمی كنيد

`why do you not help one another?

بَلْ هُمُ الْيَوْمَ مُسْتَسْلِمُونَ

[نه] بلكه امروز آنان از در تسليم درآمدگانند

no, today they will resign themselves in submission,

وَأَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ يَتَسَاءلُونَ

و بعضى روى به بعضى ديگر می آورند [و] از يكديگر می پرسند

and approach each other with questions,

قَالُوا إِنَّكُمْ كُنتُمْ تَأْتُونَنَا عَنِ الْيَمِينِ

[و] می گويند شما [ظاهرا] از در راستى با ما درمی آمديد [و خود را حق به جانب می نموديد]

saying: `you used to come to us from the right hand. `

قَالُوا بَل لَّمْ تَكُونُوا مُؤْمِنِينَ

[متهمان] می گويند [نه] بلكه با ايمان نبوديد

but they reply: `rather, you were not believers.

وَمَا كَانَ لَنَا عَلَيْكُم مِّن سُلْطَانٍ بَلْ كُنتُمْ قَوْمًا طَاغِينَ

و ما را بر شما هيچ تسلطى نبود بلكه خودتان سركش بوديد

we had no authority over you, but you were an insolent nation.

فَحَقَّ عَلَيْنَا قَوْلُ رَبِّنَا إِنَّا لَذَائِقُونَ

پس فرمان پروردگارمان بر ما سزاوار آمد ما واقعا بايد [عذاب را] بچشيم

the statement of our lord is realized against us, and we are tasting it,

فَأَغْوَيْنَاكُمْ إِنَّا كُنَّا غَاوِينَ

و شما را گمراه كرديم زيرا خودمان گمراه بوديم

we perverted you, indeed, we were perverts. `

فَإِنَّهُمْ يَوْمَئِذٍ فِي الْعَذَابِ مُشْتَرِكُونَ

پس در حقيقت آنان در آن روز در عذاب شريك يكديگرند

therefore, on that day they will all share our punishment.

إِنَّا كَذَلِكَ نَفْعَلُ بِالْمُجْرِمِينَ

[آرى] ما با مجرمان چنين رفتار می كنيم

as such we shall deal with the evildoers.

إِنَّهُمْ كَانُوا إِذَا قِيلَ لَهُمْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ يَسْتَكْبِرُونَ

چرا كه آنان بودند كه وقتى به ايشان گفته می شد خدايى جز خداى يگانه نيست تكبر می ورزيدند

for when it was said to them: `there is no god except allah, ` they were always proud

وَيَقُولُونَ أَئِنَّا لَتَارِكُوا آلِهَتِنَا لِشَاعِرٍ مَّجْنُونٍ

و می گفتند آيا ما براى شاعرى ديوانه دست از خدايانمان برداريم

and said: `are we to renounce our gods for the sake of a mad poet? `

بَلْ جَاء بِالْحَقِّ وَصَدَّقَ الْمُرْسَلِينَ

ولى نه [او] حقيقت را آورده و فرستادگان را تصديق كرده است

no, indeed, he has brought the truth, and confirmed the messengers.

إِنَّكُمْ لَذَائِقُو الْعَذَابِ الْأَلِيمِ

در واقع شما عذاب پر درد را خواهيد چشيد

you shall certainly taste the painful punishment:

وَمَا تُجْزَوْنَ إِلَّا مَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ

و جز آنچه می كرديد جزا نمی يابيد

but you shall not be recompensed except for what you were doing.

إِلَّا عِبَادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِينَ

مگر بندگان پاكدل خدا

but for the sincere worshipers of allah,

أُوْلَئِكَ لَهُمْ رِزْقٌ مَّعْلُومٌ

آنان روزى معين خواهند داشت

there is waiting for them a known provision;

فَوَاكِهُ وَهُم مُّكْرَمُونَ

[انواع] ميوه ها و آنان مورد احترام خواهند بود

fruits. and they are receivers of generosity

فِي جَنَّاتِ النَّعِيمِ

در باغهاى پر نعمت

in the gardens of delight,

عَلَى سُرُرٍ مُّتَقَابِلِينَ

بر سريرها در برابر همديگر [می نشينند]

sitting face to face upon couches,

يُطَافُ عَلَيْهِم بِكَأْسٍ مِن مَّعِينٍ

با جامى از باده ناب پيرامونشان به گردش درمی آيند

a goblet from a spring shall be passed round to them

بَيْضَاء لَذَّةٍ لِّلشَّارِبِينَ

[باده اى] سخت سپيد كه نوشندگان را لذتى [خاص] می دهد

white, a delight to the drinkers,

لَا فِيهَا غَوْلٌ وَلَا هُمْ عَنْهَا يُنزَفُونَ

نه در آن فساد عقل است و نه ايشان از آن به بدمستى [و فرسودگى] می افتند

there is neither sickness in it, nor intoxication.

وَعِنْدَهُمْ قَاصِرَاتُ الطَّرْفِ عِينٌ

و نزدشان [دلبرانى] فروهشته نگاه و فراخ ديده باشند

and with them will be maidens (houris) who restrain their wide glances

كَأَنَّهُنَّ بَيْضٌ مَّكْنُونٌ

[از شدت سپيدى] گويى تخم شتر مرغ [زير پ ر ]ند

as if they were hidden pearls.

فَأَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ يَتَسَاءلُونَ

پس برخی شان به برخى روى نموده و از همديگر پرس وجو می كنند

they will go to one another asking each other questions.

قَالَ قَائِلٌ مِّنْهُمْ إِنِّي كَانَ لِي قَرِينٌ

گوينده اى از آنان می گويد راستى من [در دنيا] همنشينى داشتم

one of them will say: `i had a companion

يَقُولُ أَئِنَّكَ لَمِنْ الْمُصَدِّقِينَ

[كه به من] می گفت آيا واقعا تو از باوردارندگانى

who would say: "are you among the believers (of the resurrection)?

أَئِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا وَعِظَامًا أَئِنَّا لَمَدِينُونَ

آيا وقتى مرديم و خاك و [مشتى] استخوان شديم آيا واقعا جزا می يابيم

when we are dead and turned to dust and bones, shall we be recompensed?"

قَالَ هَلْ أَنتُم مُّطَّلِعُونَ

[مؤمن] می پرسد آيا شما اطلاع داريد [كجاست]

and he will reply: `are you looking down (into hell)? `

فَاطَّلَعَ فَرَآهُ فِي سَوَاء الْجَحِيمِ

پس اطلاع حاصل می كند و او را در ميان آتش می بيند

then, he will look and see him in the midst of hell.

قَالَ تَاللَّهِ إِنْ كِدتَّ لَتُرْدِينِ

[و] می گويد به خدا سوگند چيزى نمانده بود كه تو مرا به هلاكت اندازى

`by allah, ` he will say, `you almost destroyed me!

وَلَوْلَا نِعْمَةُ رَبِّي لَكُنتُ مِنَ الْمُحْضَرِينَ

و اگر رحمت پروردگارم نبود هرآينه من [نيز] از احضارشدگان بودم

but for the favor of allah i should have surely been among those who were arraigned (with you in hell).

أَفَمَا نَحْنُ بِمَيِّتِينَ

[و از روى شوق می گويد] آيا ديگر روى مرگ نمی بينيم

what then, shall we not die

إِلَّا مَوْتَتَنَا الْأُولَى وَمَا نَحْنُ بِمُعَذَّبِينَ

جز همان مرگ نخستين خود و ما هرگز عذاب نخواهيم شد

except our first death, and shall we not be punished? `

إِنَّ هَذَا لَهُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ

راستى كه اين همان كاميابى بزرگ است

indeed, this is the mighty victory,

لِمِثْلِ هَذَا فَلْيَعْمَلْ الْعَامِلُونَ

براى چنين [پاداشى] بايد كوشندگان بكوشند

and for the like of this let the workers work.

أَذَلِكَ خَيْرٌ نُّزُلًا أَمْ شَجَرَةُ الزَّقُّومِ

آيا از نظر پذيرايى اين بهتر است يا درخت زقوم

is this a better hospitality or the tree of azzakkum!

إِنَّا جَعَلْنَاهَا فِتْنَةً لِّلظَّالِمِينَ

در حقيقت ما آن را براى ستمگران [مايه آزمايش و] عذابى گردانيديم

we have made this (tree) a trial for the evildoers.

إِنَّهَا شَجَرَةٌ تَخْرُجُ فِي أَصْلِ الْجَحِيمِ

آن درختى است كه از قعر آتش سوزان می رويد

it is a tree that grows from the bottom of hell;

طَلْعُهَا كَأَنَّهُ رُؤُوسُ الشَّيَاطِينِ

ميوه اش گويى چون كله هاى شياطين است

its spathes are like the heads of satans

فَإِنَّهُمْ لَآكِلُونَ مِنْهَا فَمَالِؤُونَ مِنْهَا الْبُطُونَ

پس [دوزخيان] حتما از آن می خورند و شكمها را از آن پر می كنند

on it they shall feed, and with it they shall fill their bellies.

ثُمَّ إِنَّ لَهُمْ عَلَيْهَا لَشَوْبًا مِّنْ حَمِيمٍ

سپس ايشان را بر سر آن آميغى از آب جوشان است

on top of it they shall have a brew of boiling water,

ثُمَّ إِنَّ مَرْجِعَهُمْ لَإِلَى الْجَحِيمِ

آنگاه بازگشتشان بی گمان به سوى دوزخ است

then their return is to hell.

إِنَّهُمْ أَلْفَوْا آبَاءهُمْ ضَالِّينَ

آنها پدران خود را گمراه يافتند

they found their fathers in error,

فَهُمْ عَلَى آثَارِهِمْ يُهْرَعُونَ

پس ايشان به دنبال آنها می شتابند

yet they run in their footsteps,

وَلَقَدْ ضَلَّ قَبْلَهُمْ أَكْثَرُ الْأَوَّلِينَ

و قطعا پيش از آنها بيشتر پيشينيان به گمراهى افتادند

yet before them most of the ancients went astray,

وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا فِيهِم مُّنذِرِينَ

و حال آنكه مسلما در ميانشان هشداردهندگانى فرستاديم

though we had sent among them warners.

فَانظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُنذَرِينَ

پس ببين فرجام هشدارداده شدگان چگونه بود

see then the end of those who were warned,

إِلَّا عِبَادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِينَ

به استثناى بندگان پاكدل خدا

except the sincere worshipers of allah.

وَلَقَدْ نَادَانَا نُوحٌ فَلَنِعْمَ الْمُجِيبُونَ

و نوح ما را ندا داد و چه نيك اجابت كننده بوديم

noah called to us, and we are the best to answer.

وَنَجَّيْنَاهُ وَأَهْلَهُ مِنَ الْكَرْبِ الْعَظِيمِ

و او و كسانش را از اندوه بزرگ رهانيديم

we saved him and his people from the great distress,

وَجَعَلْنَا ذُرِّيَّتَهُ هُمْ الْبَاقِينَ

و [تنها] نسل او را باقى گذاشتيم

and we made his offspring the survivors.

وَتَرَكْنَا عَلَيْهِ فِي الْآخِرِينَ

و در ميان آيندگان [آوازه نيك] او را بر جاى گذاشتيم

and we let it remain upon him in the latter:

سَلَامٌ عَلَى نُوحٍ فِي الْعَالَمِينَ

درود بر نوح در ميان جهانيان

`peace be upon noah among all the worlds. `

إِنَّا كَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ

ما اين گونه نيكوكاران را پاداش می دهيم

as such we recompense the gooddoers,

إِنَّهُ مِنْ عِبَادِنَا الْمُؤْمِنِينَ

به راستى او از بندگان مؤمن ما بود

he was one of our believing worshipers.

ثُمَّ أَغْرَقْنَا الْآخَرِينَ

سپس ديگران را غرق كرديم

afterwards we drowned the others.

وَإِنَّ مِن شِيعَتِهِ لَإِبْرَاهِيمَ

و بی گمان ابراهيم از پيروان اوست

of his party was abraham.

إِذْ جَاء رَبَّهُ بِقَلْبٍ سَلِيمٍ

آنگاه كه با دلى پاك به [پيشگاه] پروردگارش آمد

(remember when) he came to his lord with a pure heart;

إِذْ قَالَ لِأَبِيهِ وَقَوْمِهِ مَاذَا تَعْبُدُونَ

چون به پدر[خوانده] و قوم خود گفت چه می پرستيد

and when he said to his father and to his nation: `what do you worship?

أَئِفْكًا آلِهَةً دُونَ اللَّهِ تُرِيدُونَ

آيا غير از آنها به دروغ خدايانى [ديگر] می خواهيد

it is falsehood that you desire gods other than allah!

فَمَا ظَنُّكُم بِرَبِّ الْعَالَمِينَ

پس گمانتان به پروردگار جهانها چيست

what do you think of the lord of the worlds? `

فَنَظَرَ نَظْرَةً فِي النُّجُومِ

پس نظرى به ستارگان افكند

he cast a glance at the stars

فَقَالَ إِنِّي سَقِيمٌ

و گفت من كسالت دارم

and said: `surely, i am sick (of what you worship)! `

فَتَوَلَّوْا عَنْهُ مُدْبِرِينَ

پس پشت كنان از او روى برتافتند

but they turned their backs and went away from him.

فَرَاغَ إِلَى آلِهَتِهِمْ فَقَالَ أَلَا تَأْكُلُونَ

تا نهانى به سوى خدايانشان رفت و [به ريشخند] گفت آيا غذا نمی خوريد

then he turned to their gods, and said: `what do you eat?

مَا لَكُمْ لَا تَنطِقُونَ

شما را چه شده كه سخن نمی گوييد

what is the matter with you, that you do not speak? `

فَرَاغَ عَلَيْهِمْ ضَرْبًا بِالْيَمِينِ

پس با دست راست بر سر آنها زدن گرفت

and he turned upon them striking them with the right hand.

فَأَقْبَلُوا إِلَيْهِ يَزِفُّونَ

تا دوان دوان سوى او روی آور شدند

thereafter they (the people) came to him in haste.

قَالَ أَتَعْبُدُونَ مَا تَنْحِتُونَ

[ابراهيم] گفت آيا آنچه را می تراشيد می پرستيد

he said: `do you worship what you, yourselves have carved

وَاللَّهُ خَلَقَكُمْ وَمَا تَعْمَلُونَ

با اينكه خدا شما و آنچه را كه برمی سازيد آفريده است

when it is allah who created you and all that you do? `

قَالُوا ابْنُوا لَهُ بُنْيَانًا فَأَلْقُوهُ فِي الْجَحِيمِ

گفتند برايش [كوره]خانه اى بسازيد و در آتشش بيندازيد

they replied: `build for him a building and cast him into the fire. `

فَأَرَادُوا بِهِ كَيْدًا فَجَعَلْنَاهُمُ الْأَسْفَلِينَ

پس خواستند به از نيرنگى زنند و[لى] ما آنان را پست گردانيديم

their desire was to outwit him, but we made them to be the humiliated.

وَقَالَ إِنِّي ذَاهِبٌ إِلَى رَبِّي سَيَهْدِينِ

و [ابراهيم] گفت من به سوى پروردگارم رهسپارم زودا كه مرا راه نمايد

he said: `i will go to my lord; he will guide me.

رَبِّ هَبْ لِي مِنَ الصَّالِحِينَ 0

اى پروردگار من مرا [فرزندى] از شايستگان بخش 0

my lord, grant me a righteous (son). `

فَبَشَّرْنَاهُ بِغُلَامٍ حَلِيمٍ 0

پس او را به پسرى بردبار مژده داديم 0

and we gave him the glad tidings of a very gentle son (ishmael).

فَلَمَّا بَلَغَ مَعَهُ السَّعْيَ قَالَ يَا بُنَيَّ إِنِّي أَرَى فِي الْمَنَامِ أَنِّي أَذْبَحُكَ فَانظُرْ مَاذَا تَرَى قَالَ يَا أَبَتِ افْعَلْ مَا تُؤْمَرُ سَتَجِدُنِي إِن شَاء اللَّهُ مِنَ الصَّابِرِينَ 0

و وقتى با او به جايگاه سعى رسيد گفت اى پسرك من من در خواب [چنين] می بينم كه تو را سر می برم پس ببين چه به نظرت می آيد گفت اى پدر من آنچه را مامورى بكن ان شاء الله مرا از شكيبايان خواهى يافت 0

and when he reached the age of traveling with him, he said: `my son, while i was sleeping i saw that i shall slaughter (sacrifice) you, tell me what is your opinion. ` he replied: `father, do as you are ordered (by allah). allah willing, you shall find me one of those who are steadfast. `

فَلَمَّا أَسْلَمَا وَتَلَّهُ لِلْجَبِينِ 0

پس وقتى هر دو تن دردادند [و همديگر را بدرود گفتند] و [پسر] را به پيشانى بر خاك افكند 0

and when they had both submitted, and his son had laid down prostrate upon his forehead,

وَنَادَيْنَاهُ أَنْ يَا إِبْرَاهِيمُ 0

او را ندا داديم كه اى ابراهيم 0

we called to him, saying: `o abraham,

قَدْ صَدَّقْتَ الرُّؤْيَا إِنَّا كَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ 0

رؤيا[ى خود] را حقيقت بخشيدى ما نيكوكاران را چنين پاداش می دهيم 0

you have confirmed your vision. ` as such we recompense the gooddoers.

إِنَّ هَذَا لَهُوَ الْبَلَاء الْمُبِينُ 0

راستى كه اين همان آزمايش آشكار بود 0

that was indeed a clear trial.

وَفَدَيْنَاهُ بِذِبْحٍ عَظِيمٍ 0

و او را در ازاى قربانى بزرگى باز رهانيديم 0

so, we ransomed him with a mighty sacrifice,

وَتَرَكْنَا عَلَيْهِ فِي الْآخِرِينَ 0

و در [ميان] آيندگان براى او [آوازه نيك] به جاى گذاشتيم 0

and we let it (the beautiful praise) remain upon him in the latter (generations),

سَلَامٌ عَلَى إِبْرَاهِيمَ 0

درود بر ابراهيم 0

`peace be upon abraham! `

كَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ 1

نيكوكاران را چنين پاداش می دهيم 1

as such we recompense the gooddoers.

إِنَّهُ مِنْ عِبَادِنَا الْمُؤْمِنِينَ 1

در حقيقت او از بندگان با ايمان ما بود 1

he was one of our believing worshipers.

وَبَشَّرْنَاهُ بِإِسْحَاقَ نَبِيًّا مِّنَ الصَّالِحِينَ 1

و او را به اسحاق كه پيامبرى از [جمله] شايستگان است مژده داديم 1

then, we gave him the glad tidings of isaac, a prophet, one of the righteous,

وَبَارَكْنَا عَلَيْهِ وَعَلَى إِسْحَاقَ وَمِن ذُرِّيَّتِهِمَا مُحْسِنٌ وَظَالِمٌ لِّنَفْسِهِ مُبِينٌ 1

و به او و به اسحاق بركت داديم و از نسل آن دو برخى نيكوكار و [برخى] آشكارا به خود ستمكار بودند 1

and we blessed him and isaac, and from their offspring are some gooddoers, and others who clearly wronged themselves.

وَلَقَدْ مَنَنَّا عَلَى مُوسَى وَهَارُونَ 1

و در حقيقت بر موسى و هارون منت نهاديم 1

we also favored moses and aaron

وَنَجَّيْنَاهُمَا وَقَوْمَهُمَا مِنَ الْكَرْبِ الْعَظِيمِ 1

و آن دو و قومشان را از اندوه بزرگ رهانيديم 1

and we saved them with their nation from a great distress.

وَنَصَرْنَاهُمْ فَكَانُوا هُمُ الْغَالِبِينَ 1

و آنان را يارى داديم تا ايشان غالب آمدند 1

we helped them, and they became victorious,

وَآتَيْنَاهُمَا الْكِتَابَ الْمُسْتَبِينَ 1

و آن دو را كتاب روشن داديم 1

and we gave them the clear book,

وَهَدَيْنَاهُمَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيمَ 1

و هر دو را به راه راست هدايت كرديم 1

and guided them upon the straight path.

وَتَرَكْنَا عَلَيْهِمَا فِي الْآخِرِينَ 1

و براى آن دو در [ميان] آيندگان [نام نيك] به جاى گذاشتيم 1

and we let it (the beautiful praise) remain upon on both of them in the latter (generations),

سَلَامٌ عَلَى مُوسَى وَهَارُونَ 2

درود بر موسى و هارون 2

`peace be upon moses and aaron! `

إِنَّا كَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ 2

ما نيكوكاران را چنين پاداش می دهيم 2

as such we recompense the gooddoers.

إِنَّهُمَا مِنْ عِبَادِنَا الْمُؤْمِنِينَ 2

زيرا آن دو از بندگان با ايمان ما بودند 2

they were among our believing worshipers.

وَإِنَّ إِلْيَاسَ لَمِنْ الْمُرْسَلِينَ 2

و به راستى الياس از فرستادگان [ما] بود 2

and elias (el yaseen) was among the messengers.

إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ أَلَا تَتَّقُونَ 2

چون به قوم خود گفت آيا پروا نمی داريد 2

he asked his people: `do you not fear (allah)?

أَتَدْعُونَ بَعْلًا وَتَذَرُونَ أَحْسَنَ الْخَالِقِينَ 2

آيا بعل را می پرستيد و بهترين آفرينندگان را وامی گذاريد 2

do you call on ba`lan (the idol baal) and abandon the best creator,

اللَّهَ رَبَّكُمْ وَرَبَّ آبَائِكُمُ الْأَوَّلِينَ 2

[يعنى] خدا را كه پروردگار شما و پروردگار پدران پيشين شماست 2

allah is your lord and the lord of your fathers, the ancients. `

فَكَذَّبُوهُ فَإِنَّهُمْ لَمُحْضَرُونَ 2

پس او را دروغگو شمردند و قطعا آنها [در آتش] احضار خواهند شد 2

but they belied him, so they will be among the arraigned (in hell),

إِلَّا عِبَادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِينَ 2

مگر بندگان پاكدين خدا 2

except the sincere worshipers of allah.

وَتَرَكْنَا عَلَيْهِ فِي الْآخِرِينَ 2

و براى او در [ميان] آيندگان [آوازه نيك] به جاى گذاشتيم 2

and we let it (the beautiful praise) remain upon him in the latter (generations),

سَلَامٌ عَلَى إِلْ يَاسِينَ 3

درود بر پيروان الياس 3

`peace be upon el yaseen! `

إِنَّا كَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ 3

ما نيكوكاران را اين گونه پاداش می دهيم 3

as such we recompense the gooddoers.

إِنَّهُ مِنْ عِبَادِنَا الْمُؤْمِنِينَ 3

زيرا او از بندگان با ايمان ما بود 3

he was among our believing worshipers.

وَإِنَّ لُوطًا لَّمِنَ الْمُرْسَلِينَ 3

و در حقيقت لوط از زمره فرستادگان بود 3

lot, too, was among the messengers.

إِذْ نَجَّيْنَاهُ وَأَهْلَهُ أَجْمَعِينَ 3

آنگاه كه او و همه كسانش را رهانيديم 3

we saved him and all his kinsmen,

إِلَّا عَجُوزًا فِي الْغَابِرِينَ 3

جز پيرزنى كه در ميان باقی ماندگان [و خاكسترشدگان] بود 3

except an old woman who lingered,

ثُمَّ دَمَّرْنَا الْآخَرِينَ 3

سپس ديگران را هلاك كرديم 3

and we destroyed the others.

وَإِنَّكُمْ لَتَمُرُّونَ عَلَيْهِم مُّصْبِحِينَ 3

و در حقيقت شما بر آنان صبحگاهان 3

you pass by them in the morning

وَبِاللَّيْلِ أَفَلَا تَعْقِلُونَ 3

و شامگاهان می گذريد آيا به فكر فرو نمی رويد 3

and at night, will you not understand?

وَإِنَّ يُونُسَ لَمِنَ الْمُرْسَلِينَ 3

و در حقيقت يونس از زمره فرستادگان بود 3

jonah, too, was one of the messengers.

إِذْ أَبَقَ إِلَى الْفُلْكِ الْمَشْحُونِ 4

آنگاه كه به سوى كشتى پر بگريخت 4

he ran away to the laden ship,

فَسَاهَمَ فَكَانَ مِنْ الْمُدْحَضِينَ 4

پس [سرنشينان] با هم قرعه انداختند و [يونس] از باختگان شد 4

and cast lots, and he was among the losers (of the lots that were cast).

فَالْتَقَمَهُ الْحُوتُ وَهُوَ مُلِيمٌ 4

[او را به دريا افكندند] و عنبرماهى او را بلعيد در حالى كه او نكوهشگر خويش بود 4

so the whale swallowed him, for he was blameworthy,

فَلَوْلَا أَنَّهُ كَانَ مِنْ الْمُسَبِّحِينَ 4

و اگر او از زمره تسبيح كنندگان نبود 4

and had he not been among those who exalt (allah),

لَلَبِثَ فِي بَطْنِهِ إِلَى يَوْمِ يُبْعَثُونَ 4

قطعا تا روزى كه برانگيخته می شوند در شكم آن [ماهى] می ماند 4

he would have lingered in its belly till the day they are resurrected.

فَنَبَذْنَاهُ بِالْعَرَاء وَهُوَ سَقِيمٌ 4

پس او را در حالى كه ناخوش بود به زمين خشكى افكنديم 4

but we cast him, upon the shore, and he was ill,

وَأَنبَتْنَا عَلَيْهِ شَجَرَةً مِّن يَقْطِينٍ 4

و بر بالاى [سر] او درختى از [نوع] كدوبن رويانيديم 4

and we caused a pumpkin tree to grow over him.

وَأَرْسَلْنَاهُ إِلَى مِئَةِ أَلْفٍ أَوْ يَزِيدُونَ 4

و او را به سوى يكصدهزار [نفر از ساكنان نينوا] يا بيشتر روانه كرديم 4

then we sent him to a hundred thousand or more,

فَآمَنُوا فَمَتَّعْنَاهُمْ إِلَى حِينٍ 4

پس ايمان آوردند و تا چندى برخوردارشان كرديم 4

and they believed, and we gave them enjoyment for awhile.

فَاسْتَفْتِهِمْ أَلِرَبِّكَ الْبَنَاتُ وَلَهُمُ الْبَنُونَ 4

پس از مشركان جويا شو آيا پروردگارت را دختران و آنان را پسران است 4

now, ask them, has your lord daughters, and they sons?

أَمْ خَلَقْنَا الْمَلَائِكَةَ إِنَاثًا وَهُمْ شَاهِدُونَ 5

يا فرشتگان را مادينه آفريديم و آنان شاهد بودند 5

or, did we create the angels females while they were witnessing?

أَلَا إِنَّهُم مِّنْ إِفْكِهِمْ لَيَقُولُونَ 5

هش دار كه اينان از دروغ پردازى خود قطعا خواهند گفت 5

then is it of their lying that they say:

وَلَدَ اللَّهُ وَإِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ 5

خدا فرزند آورده در حالى كه آنها قطعا دروغگويانند 5

`allah has begotten? ` they are truly liars.

أَصْطَفَى الْبَنَاتِ عَلَى الْبَنِينَ 5

آيا [خدا] دختران را بر پسران برگزيده است 5

has he chosen daughters above sons?

مَا لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ 5

شما را چه شده چگونه داورى می كنيد 5

what is the matter with you? how do you judge?

أَفَلَا تَذَكَّرُونَ 5

آيا سر پند گرفتن نداريد 5

what, will you not remember?

أَمْ لَكُمْ سُلْطَانٌ مُّبِينٌ 5

يا دليلى آشكار [در دست] داريد 5

or, do you have a clear authority?

فَأْتُوا بِكِتَابِكُمْ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ 5

پس اگر راست می گوييد كتابتان را بياوريد 5

bring your book, if what you say is true!

وَجَعَلُوا بَيْنَهُ وَبَيْنَ الْجِنَّةِ نَسَبًا وَلَقَدْ عَلِمَتِ الْجِنَّةُ إِنَّهُمْ لَمُحْضَرُونَ 5

و ميان خدا و جن ها پيوندى انگاشتند و حال آنكه جنيان نيك دانسته اند كه [براى حساب پس دادن] خودشان احضار خواهند شد 5

they assert kinship between him and the angels. but the angels know that they (the liars) will be arraigned (in hell).

سُبْحَانَ اللَّهِ عَمَّا يَصِفُونَ 5

خدا منزه است از آنچه در وصف می آورند 5

exaltations to allah above what they describe,

إِلَّا عِبَادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِينَ 6

به استثناى بندگان پاكدل خدا 6

except for the sincere worshipers of allah.

فَإِنَّكُمْ وَمَا تَعْبُدُونَ 6

در حقيقت شما و آنچه [كه شما آن را] می پرستيد 6

but as for you, and that you worship,

مَا أَنتُمْ عَلَيْهِ بِفَاتِنِينَ 6

بر ضد او گمراه گر نيستيد 6

you shall tempt none against him

إِلَّا مَنْ هُوَ صَالِ الْجَحِيمِ 6

مگر كسى را كه به دوزخ رفتنى است 6

except for he who shall roast in hell.

وَمَا مِنَّا إِلَّا لَهُ مَقَامٌ مَّعْلُومٌ 6

و هيچ يك از ما [فرشتگان] نيست مگر [اينكه] براى او [مقام و] مرتبه اى معين است 6

(gabriel said to the prophet): `each of us has a known place.

وَإِنَّا لَنَحْنُ الصَّافُّونَ 6

و در حقيقت ماييم كه [براى انجام فرمان خدا] صف بسته ايم 6

we are surely those who are arranged in ranks.

وَإِنَّا لَنَحْنُ الْمُسَبِّحُونَ 6

و ماييم كه خود تسبيح گويانيم 6

and we are they who exalt (allah). `

وَإِنْ كَانُوا لَيَقُولُونَ 6

و [مشركان] به تاكيد می گفتند 6

what, would they then say:

لَوْ أَنَّ عِندَنَا ذِكْرًا مِّنْ الْأَوَّلِينَ 6

اگر پند [نامه ا]ى از پيشينيان نزد ما بود 6

`if only we had a reminder from the ancients,

لَكُنَّا عِبَادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِينَ 6

قطعا از بندگان خالص خدا می شديم 6

we would have been sincere worshipers of allah. `

فَكَفَرُوا بِهِ فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ 7

ولى [وقتى قرآن آمد] به آن كافر شدند و زودا كه بدانند 7

but they disbelieve in it (the koran), but soon they shall know!

وَلَقَدْ سَبَقَتْ كَلِمَتُنَا لِعِبَادِنَا الْمُرْسَلِينَ 7

و قطعا فرمان ما در باره بندگان فرستاده ما از پيش [چنين] رفته است 7

our word had already preceded our worshipers, the messengers,

إِنَّهُمْ لَهُمُ الْمَنصُورُونَ 7

كه آنان [بر دشمنان خودشان] حتما پيروز خواهند شد 7

that they shall receive our help

وَإِنَّ جُندَنَا لَهُمُ الْغَالِبُونَ 7

و سپاه ما هرآينه غالب آيندگانند 7

and our armies shall be the victors.

فَتَوَلَّ عَنْهُمْ حَتَّى حِينٍ 7

پس تا مدتى [معين] از آنان روى برتاب 7

so turn (away) from them for a while.

وَأَبْصِرْهُمْ فَسَوْفَ يُبْصِرُونَ 7

و آنان را بنگر كه خواهند ديد 7

see them and soon they shall see.

أَفَبِعَذَابِنَا يَسْتَعْجِلُونَ 7

آيا عذاب ما را شتابزده خواستارند 7

what, do they seek to hasten our punishment?

فَإِذَا نَزَلَ بِسَاحَتِهِمْ فَسَاء صَبَاحُ الْمُنذَرِينَ 7

[پس هشدارداده شدگان را] آنگاه كه عذاب به خانه آنان فرود آيد چه بد صبحگاهى است 7

when it descends upon their courtyards, evil will be the morning of those forewarned.

وَتَوَلَّ عَنْهُمْ حَتَّى حِينٍ 7

و از ايشان تا مدتى [معين] روى برتاب 7

so turn (away) from them for a while,

وَأَبْصِرْ فَسَوْفَ يُبْصِرُونَ 7

و بنگر كه خواهند ديد 7

and see, soon they shall see!

سُبْحَانَ رَبِّكَ رَبِّ الْعِزَّةِ عَمَّا يَصِفُونَ 8

منزه است پروردگار تو پروردگار شكوهمند از آنچه وصف می كنند 8

exaltations be to your lord, the lord of might, above that they describe!

وَسَلَامٌ عَلَى الْمُرْسَلِينَ 8

و درود بر فرستادگان 8

peace be on the messengers.

وَالْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ 8

و ستايش ويژه خدا پروردگار جهانهاست 8

and praise belongs to allah, lord of the worlds.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

به نام خداوند رحمتگر مهربان

In the name of Allah, Most Gracious, Most Merciful

ص وَالْقُرْآنِ ذِي الذِّكْرِ

صاد سوگند به قرآن پراندرز

saad, by the holy reading (koran) of the remembrance.

بَلِ الَّذِينَ كَفَرُوا فِي عِزَّةٍ وَشِقَاقٍ

آرى آنان كه كفر ورزيدند در سركشى و ستيزه اند

no, the unbelievers exalt in their division.

كَمْ أَهْلَكْنَا مِن قَبْلِهِم مِّن قَرْنٍ فَنَادَوْا وَلَاتَ حِينَ مَنَاصٍ

چه بسيار نسلها كه پيش از ايشان هلاك كرديم كه [ما را] به فرياد خواندند و[لى] ديگر مجال گريز نبود

how many generations have we destroyed before them. they called: `the time is neither of escape, nor safety. `

وَعَجِبُوا أَن جَاءهُم مُّنذِرٌ مِّنْهُمْ وَقَالَ الْكَافِرُونَ هَذَا سَاحِرٌ كَذَّابٌ

و از اينكه هشداردهنده اى از خودشان برايشان آمده درشگفتند و كافران مى گويند اين ساحرى شياد است

they marvel now that, from among themselves, a warner has come to them. the unbelievers say: `this is a lying sorcerer.

أَجَعَلَ الْآلِهَةَ إِلَهًا وَاحِدًا إِنَّ هَذَا لَشَيْءٌ عُجَابٌ

آيا خدايان [متعدد] را خداى واحدى قرار داده اين واقعا چيز عجيبى است

what, has he made the gods one god? this is indeed a wondrous thing. `

وَانطَلَقَ الْمَلَأُ مِنْهُمْ أَنِ امْشُوا وَاصْبِرُوا عَلَى آلِهَتِكُمْ إِنَّ هَذَا لَشَيْءٌ يُرَادُ

و بزرگانشان روان شدند [و گفتند] برويد و بر خدايان خود ايستادگى نماييد كه اين امر قطعا هدف [ما]ست

their assembly left (saying): `go, and be patient to your gods, this is something to be desired.

مَا سَمِعْنَا بِهَذَا فِي الْمِلَّةِ الْآخِرَةِ إِنْ هَذَا إِلَّا اخْتِلَاقٌ

[از طرفى] اين [مطلب] را در آيين اخير [عيسوى هم] نشنيده ايم اين [ادعا] جز دروغ بافى نيست

we never heard of this in the former religion. it is nothing but an invention.

أَأُنزِلَ عَلَيْهِ الذِّكْرُ مِن بَيْنِنَا بَلْ هُمْ فِي شَكٍّ مِّن ذِكْرِي بَلْ لَمَّا يَذُوقُوا عَذَابِ

آيا از ميان ما قرآن بر او نازل شده است [نه] بلكه آنان در باره قرآن من دودلند [نه] بلكه هنوز عذاب [مرا] نچشيده اند

what, out of all of us, has the remembrance been sent down to him (prophet muhammad)? ` no, they are doubtful about my remembrance, no, they have not yet tasted my punishment.

أَمْ عِندَهُمْ خَزَائِنُ رَحْمَةِ رَبِّكَ الْعَزِيزِ الْوَهَّابِ

آيا گنجينه هاى رحمت پروردگار ارجمند بسيار بخشنده تو نزد ايشان است

or, have they the treasuries of the mercy of your lord, the almighty, the giving?

أَمْ لَهُم مُّلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا فَلْيَرْتَقُوا فِي الْأَسْبَابِ

آيا فرمانروايى آسمانها و زمين و آنچه ميان آن دو است از آن ايشان است [اگر چنين است] پس [با چنگ زدن] در آن اسباب به بالا روند

or, is theirs the kingdom of the heavens and the earth and all that is between them? then let them ascend by (their) means!

جُندٌ مَّا هُنَالِكَ مَهْزُومٌ مِّنَ الْأَحْزَابِ

اين سپاهك دسته هاى دشمن در آنجا [=ب در] در هم شكستنی اند

the army is defeated as (were) the confederates.

كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍ وَعَادٌ وَفِرْعَوْنُ ذُو الْأَوْتَادِ

پيش از ايشان قوم نوح و عاد و فرعون صاحب [عمارت و] خرگاهها تكذيب كردند

before them the nations of noah, aad and pharaoh, and he of the tentpegs belied,

وَثَمُودُ وَقَوْمُ لُوطٍ وَأَصْحَابُ الأَيْكَةِ أُوْلَئِكَ الْأَحْزَابُ

و ثمود و قوم لوط و اصحاب ايكه [نيز به تكذيب پرداختند] آنها دسته هاى مخالف بودند

thamood, the nation of lot and the dwellers of the thicket such were the confederates.

إِن كُلٌّ إِلَّا كَذَّبَ الرُّسُلَ فَحَقَّ عِقَابِ

هيچ كدام نبودند كه پيامبران [ما] را تكذيب نكنند پس عقوبت [من بر آنان] سزاوار آمد

there was not one of those that did not belie the messengers. therefore, my retribution was realized.

وَمَا يَنظُرُ هَؤُلَاء إِلَّا صَيْحَةً وَاحِدَةً مَّا لَهَا مِن فَوَاقٍ

و اينان جز يك فرياد را انتظار نمی ب رند كه هيچ [مجال] سر خاراندنى در آن نيست

these only wait for a single shout for which there will be no delay.

وَقَالُوا رَبَّنَا عَجِّل لَّنَا قِطَّنَا قَبْلَ يَوْمِ الْحِسَابِ

و گفتند پروردگارا پيش از [رسيدن] روز حساب بهره ما را [از عذاب] به شتاب به ما بده

they say: `our lord, hasten to us our share before the day of recompense. `

اصْبِرْ عَلَى مَا يَقُولُونَ وَاذْكُرْ عَبْدَنَا دَاوُودَ ذَا الْأَيْدِ إِنَّهُ أَوَّابٌ

بر آنچه می گويند صبر كن و داوود بنده ما را كه داراى امكانات [متعدد] بود به ياد آور آرى او بسيار بازگشت كننده [به سوى خدا] بود

bear patiently with what they say, and remember our worshiper david, a man of might. he was ever turning in repentance.

إِنَّا سَخَّرْنَا الْجِبَالَ مَعَهُ يُسَبِّحْنَ بِالْعَشِيِّ وَالْإِشْرَاقِ

ما كوهها را با او مسخر ساختيم [كه] شامگاهان و بامدادان خداوند را نيايش می كردند

we subjected the mountains to exalt (me) with him in the evening and at sunrise,

وَالطَّيْرَ مَحْشُورَةً كُلٌّ لَّهُ أَوَّابٌ

و پرندگان را از هر سو [بر او] گرد [آورديم] همگى [به نواى دلنوازش] به سوى او بازگشت كننده [و خدا را ستايشگر] بودند

and the birds, too, gathered each obedient to him.

وَشَدَدْنَا مُلْكَهُ وَآتَيْنَاهُ الْحِكْمَةَ وَفَصْلَ الْخِطَابِ

و پادشاهيش را استوار كرديم و او را حكمت و كلام فيصله دهنده عطا كرديم

we made his kingdom strong and gave him wisdom and decisive speech.

وَهَلْ أَتَاكَ نَبَأُ الْخَصْمِ إِذْ تَسَوَّرُوا الْمِحْرَابَ

و آيا خبر دادخواهان چون از نمازخانه [او] بالا رفتند به تو رسيد

has the news of the dispute reached you (prophet muhammad)? when they scaled the sanctuary

إِذْ دَخَلُوا عَلَى دَاوُودَ فَفَزِعَ مِنْهُمْ قَالُوا لَا تَخَفْ خَصْمَانِ بَغَى بَعْضُنَا عَلَى بَعْضٍ فَاحْكُم بَيْنَنَا بِالْحَقِّ وَلَا تُشْطِطْ وَاهْدِنَا إِلَى سَوَاء الصِّرَاطِ

وقتى [به طور ناگهانى] بر داوود درآمدند و او از آنان به هراس افتاد گفتند مترس [ما] دو مدعى [هستيم] كه يكى از ما بر ديگرى تجاوز كرده پس ميان ما به حق داورى كن و از حق دور مشو و ما را به راه راست راهبر باش

they went to david whereupon he was afraid of them, but they said: `do not be afraid, we are two that have a dispute, one of us has wronged the other. judge between us justly, and do not transgress, and guide us to the right path.

إِنَّ هَذَا أَخِي لَهُ تِسْعٌ وَتِسْعُونَ نَعْجَةً وَلِيَ نَعْجَةٌ وَاحِدَةٌ فَقَالَ أَكْفِلْنِيهَا وَعَزَّنِي فِي الْخِطَابِ

اين [شخص] برادر من است او را نود و نه ميش و مرا يك ميش است و می گويد آن را به من بسپار و در سخنورى بر من غالب آمده است

this, my brother has ninetynine ewes, but i have only one ewe (a female sheep). he said: "give her into my keeping" and overcame me in the argument. `

قَالَ لَقَدْ ظَلَمَكَ بِسُؤَالِ نَعْجَتِكَ إِلَى نِعَاجِهِ وَإِنَّ كَثِيرًا مِّنْ الْخُلَطَاء لَيَبْغِي بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَقَلِيلٌ مَّا هُمْ وَظَنَّ دَاوُودُ أَنَّمَا فَتَنَّاهُ فَاسْتَغْفَرَ رَبَّهُ وَخَرَّ رَاكِعًا وَأَنَابَ

[داوود] گفت قطعا او در مطالبه ميش تو [اضافه] بر ميش هاى خودش بر تو ستم كرده و در حقيقت بسيارى از شريكان به همديگر ستم روا می دارند به استثناى كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند و اينها بس اندكند و داوود دانست كه ما او را آزمايش كرده ايم پس از پروردگارش آمرزش خواست و به رو درافتاد و توبه كرد

he (david) replied: `he has without doubt wronged you in seeking to add your ewe to his sheep. many intermixers wrong one another; except those who believe, and do good works, and they are few indeed. ` david realized that we had tried him and sought the forgiveness of his lord and fell down, prostrate and repented.

فَغَفَرْنَا لَهُ ذَلِكَ وَإِنَّ لَهُ عِندَنَا لَزُلْفَى وَحُسْنَ مَآبٍ

و بر او اين [ماجرا] را بخشوديم و در حقيقت براى او پيش ما تقرب و فرجامى خوش خواهد بود

so, we forgave him that, and he has a near place with us and a fine return.

يَا دَاوُودُ إِنَّا جَعَلْنَاكَ خَلِيفَةً فِي الْأَرْضِ فَاحْكُم بَيْنَ النَّاسِ بِالْحَقِّ وَلَا تَتَّبِعِ الْهَوَى فَيُضِلَّكَ عَن سَبِيلِ اللَّهِ إِنَّ الَّذِينَ يَضِلُّونَ عَن سَبِيلِ اللَّهِ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيدٌ بِمَا نَسُوا يَوْمَ الْحِسَابِ

اى داوود ما تو را در زمين خليفه [و جانشين] گردانيديم پس ميان مردم به حق داورى كن و زنهار از هوس پيروى مكن كه تو را از راه خدا به در كند در حقيقت كسانى كه از راه خدا به در می روند به [سزاى] آنكه روز حساب را فراموش كرده اند عذابى سخت خواهند داشت

(we said): `david, we have made you a caliph in the earth. judge with justice among people and do not yield to your own preference in case it should lead you from the path of allah. surely, a terrible punishment awaits those who stray from the path of allah, because they forget the day of reckoning. `

وَمَا خَلَقْنَا السَّمَاء وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا بَاطِلًا ذَلِكَ ظَنُّ الَّذِينَ كَفَرُوا فَوَيْلٌ لِّلَّذِينَ كَفَرُوا مِنَ النَّارِ

و آسمان و زمين و آنچه را كه ميان اين دو است به باطل نيافريديم اين گمان كسانى است كه كافر شده [و حق پوشى كرده]اند پس واى از آتش بر كسانى كه كافر شده اند

it was not in falsehood that we created the heavens and the earth and all that is between them. that is the thought of the unbelievers. but woe to the unbelievers because of the fire!

أَمْ نَجْعَلُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ كَالْمُفْسِدِينَ فِي الْأَرْضِ أَمْ نَجْعَلُ الْمُتَّقِينَ كَالْفُجَّارِ

يا [مگر] كسانى را كه گرويده و كارهاى شايسته كرده اند چون مفسدان در زمين می گردانيم يا پرهيزگاران را چون پليدكاران قرار می دهيم

are we to make those who believe and do good works the same as those who corrupt the earth? are we to make the righteous as the wicked?

كِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ إِلَيْكَ مُبَارَكٌ لِّيَدَّبَّرُوا آيَاتِهِ وَلِيَتَذَكَّرَ أُوْلُوا الْأَلْبَابِ

[اين] كتابى مبارك است كه آن را به سوى تو نازل كرده ايم تا در [باره] آيات آن بينديشند و خردمندان پند گيرند

it is a blessed book that we have sent down to you (prophet muhammad), so that those possessed with minds might ponder its verses and remember.

وَوَهَبْنَا لِدَاوُودَ سُلَيْمَانَ نِعْمَ الْعَبْدُ إِنَّهُ أَوَّابٌ

و سليمان را به داوود بخشيديم چه نيكو بنده اى به راستى او توبه كار [و ستايشگر] بود

we gave solomon to david; and he was an excellent worshiper, he was penitent.

إِذْ عُرِضَ عَلَيْهِ بِالْعَشِيِّ الصَّافِنَاتُ الْجِيَادُ

هنگامى كه [طرف] غروب اسبهاى اصيل را بر او عرضه كردند

when his dressage steeds were presented to him in the evening,

فَقَالَ إِنِّي أَحْبَبْتُ حُبَّ الْخَيْرِ عَن ذِكْرِ رَبِّي حَتَّى تَوَارَتْ بِالْحِجَابِ

[سليمان] گفت واقعا من دوستى اسبان را بر ياد پروردگارم ترجيح دادم تا [هنگام نماز گذشت و خورشيد] در پس حجاب ظلمت شد

he said: `indeed i have loved the love of good things better than the remembrance of my lord until the sun has vanished behind a veil.

رُدُّوهَا عَلَيَّ فَطَفِقَ مَسْحًا بِالسُّوقِ وَالْأَعْنَاقِ

[گفت اسبها] را نزد من باز آوريد پس شروع كرد به دست كشيدن بر ساقها و گردن آنها [و سرانجام وقف كردن آنها در راه خدا]

bring them back to me! ` and he hacked their legs and necks (slaughtering them for allah).

وَلَقَدْ فَتَنَّا سُلَيْمَانَ وَأَلْقَيْنَا عَلَى كُرْسِيِّهِ جَسَدًا ثُمَّ أَنَابَ

و قطعا سليمان را آزموديم و بر تخت او جسدى بيفكنديم پس به توبه باز آمد

indeed, we tried solomon and placed a body (of a child) upon his throne, then he repented.

قَالَ رَبِّ اغْفِرْ لِي وَهَبْ لِي مُلْكًا لَّا يَنبَغِي لِأَحَدٍ مِّنْ بَعْدِي إِنَّكَ أَنتَ الْوَهَّابُ

گفت پروردگارا مرا ببخش و ملكى به من ارزانى دار كه هيچ كس را پس از من سزاوار نباشد در حقيقت تويى كه خود بسيار بخشنده اى

he said: `forgive me my lord, and give me a kingdom the like of which will not befall any after me, surely, you are the giver. `

فَسَخَّرْنَا لَهُ الرِّيحَ تَجْرِي بِأَمْرِهِ رُخَاء حَيْثُ أَصَابَ

پس باد را در اختيار او قرار داديم كه هر جا تصميم می گرفت به فرمان او نرم روان می شد

so we subjected the wind to him, so that it ran softly by his command wherever he wished;

وَالشَّيَاطِينَ كُلَّ بَنَّاء وَغَوَّاصٍ

و شيطانها را [از] بنا و غواص

and the satans, every builder and diver

وَآخَرِينَ مُقَرَّنِينَ فِي الْأَصْفَادِ

تا [وحشيان] ديگر را كه جفت جفت با زنجيرها به هم بسته بودند [تحت فرمانش درآورديم]

and others joined together by (iron) fetters.

هَذَا عَطَاؤُنَا فَامْنُنْ أَوْ أَمْسِكْ بِغَيْرِ حِسَابٍ

[گفتيم] اين بخشش ماست [آن را] بی شمار ببخش يا نگاه دار

`this is our gift, give or withhold without reckoning. `

وَإِنَّ لَهُ عِندَنَا لَزُلْفَى وَحُسْنَ مَآبٍ

و قطعا براى او در پيشگاه ما تقرب و فرجام نيكوست

and he has a place near to us, and a fine return.

وَاذْكُرْ عَبْدَنَا أَيُّوبَ إِذْ نَادَى رَبَّهُ أَنِّي مَسَّنِيَ الشَّيْطَانُ بِنُصْبٍ وَعَذَابٍ

و بنده ما ايوب را به ياد آور آنگاه كه پروردگارش را ندا داد كه شيطان مرا به رنج و عذاب مبتلا كرد

also, remember our worshiper job. he called out to his lord, (saying): `satan has afflicted me with harm and pain. `

ارْكُضْ بِرِجْلِكَ هَذَا مُغْتَسَلٌ بَارِدٌ وَشَرَابٌ

[به او گفتيم] با پاى خود [به زمين] بكوب اينك اين چشمه سارى است سرد و آشاميدنى

(we said): `stamp your foot on the ground, here is cool water with which to wash and a drink. `

وَوَهَبْنَا لَهُ أَهْلَهُ وَمِثْلَهُم مَّعَهُمْ رَحْمَةً مِّنَّا وَذِكْرَى لِأُوْلِي الْأَلْبَابِ

و [مجددا] كسانش را و نظاير آنها را همراه آنها به او بخشيديم تا رحمتى از جانب ما و عبرتى براى خردمندان باشد

we restored to him to his family and like those with them, a mercy from us and a reminder to a nation that understand.

وَخُذْ بِيَدِكَ ضِغْثًا فَاضْرِب بِّهِ وَلَا تَحْنَثْ إِنَّا وَجَدْنَاهُ صَابِرًا نِعْمَ الْعَبْدُ إِنَّهُ أَوَّابٌ

[و به او گفتيم] يك بسته تركه به دستت برگير و [همسرت را] با آن بزن و سوگند مشكن ما او را شكيبا يافتيم چه نيكوبنده اى به راستى او توبه كار بود

(we said to him): `take a bundle of rushes and strike with it; and do not break your oath. ` we found him to be patient, a good worshiper and he was penitent.

وَاذْكُرْ عِبَادَنَا إبْرَاهِيمَ وَإِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ أُوْلِي الْأَيْدِي وَالْأَبْصَارِ

و بندگان ما ابراهيم و اسحاق و يعقوب را كه نيرومند و ديده ور بودند به يادآور

also, remember our worshipers abraham, isaac, and jacob, those of might and vision.

إِنَّا أَخْلَصْنَاهُم بِخَالِصَةٍ ذِكْرَى الدَّارِ

ما آنان را با موهبت ويژه اى كه يادآورى آن سراى بود خالص گردانيديم

indeed, we purified them with a most pure quality, the remembrance of the everlasting life.

وَإِنَّهُمْ عِندَنَا لَمِنَ الْمُصْطَفَيْنَ الْأَخْيَارِ

و آنان در پيشگاه ما جدا از برگزيدگان نيكانند

indeed with us they are among the chosen, the excellent.

وَاذْكُرْ إِسْمَاعِيلَ وَالْيَسَعَ وَذَا الْكِفْلِ وَكُلٌّ مِّنْ الْأَخْيَارِ

و اسماعيل و يسع و ذوالكفل را به ياد آور [كه] همه از نيكانند

also, remember our worshipers ishmael, elisha, and thulkifl, they are among the good.

هَذَا ذِكْرٌ وَإِنَّ لِلْمُتَّقِينَ لَحُسْنَ مَآبٍ

اين يادكردى است و قطعا براى پرهيزگاران فرجامى نيك است

this is a reminder, and indeed for the cautious is a fine return,

جَنَّاتِ عَدْنٍ مُّفَتَّحَةً لَّهُمُ الْأَبْوَابُ

باغهاى هميشگى در حالى كه درهاى [آنها] برايشان گشوده است

the gardens of eden whose gates shall be open to them,

مُتَّكِئِينَ فِيهَا يَدْعُونَ فِيهَا بِفَاكِهَةٍ كَثِيرَةٍ وَشَرَابٍ

در آنجا تكيه می زنند [و] ميوه هاى فراوان و نوشيدنى در آنجا طلب می كنند

in which they will recline, and call for abundant fruit and drink therein.

وَعِندَهُمْ قَاصِرَاتُ الطَّرْفِ أَتْرَابٌ

و نزدشان [دلبران] فروهشته نگاه همسال است

and with them will be maidens of equal age with modest gaze.

هَذَا مَا تُوعَدُونَ لِيَوْمِ الْحِسَابِ

اين است آنچه براى روز حساب به شما وعده داده می شد

`this is what you are promised on the day of recompense,

إِنَّ هَذَا لَرِزْقُنَا مَا لَهُ مِن نَّفَادٍ

[می گويند] در حقيقت اين روزى ماست و آن را پايانى نيست

this is our unending provision. `

هَذَا وَإِنَّ لِلطَّاغِينَ لَشَرَّ مَآبٍ

اين است [حال بهشتيان] و [اما] براى طغيانگران واقعا بد فرجامى است

all of this; but, for the proud there is an ill return.

جَهَنَّمَ يَصْلَوْنَهَا فَبِئْسَ الْمِهَادُ

به جهنم درمی آيند و چه بد آرامگاهى است

they shall roast in (the fire) of gehenna, an evil cradling.

هَذَا فَلْيَذُوقُوهُ حَمِيمٌ وَغَسَّاقٌ

اين جوشاب و چركاب است بايد آن را بچشند

all of this; so let them taste it, boiling water and pus,

وَآخَرُ مِن شَكْلِهِ أَزْوَاجٌ

و از همين گونه انواع ديگر [عذابها]

and other similar to it, joined together.

هَذَا فَوْجٌ مُّقْتَحِمٌ مَّعَكُمْ لَا مَرْحَبًا بِهِمْ إِنَّهُمْ صَالُوا النَّارِ

اينها گروهی اند كه با شما به اجبار [در آتش] درمی آيند بدا به حال آنها زيرا آنان داخل آتش می شوند

(we shall say to their leaders): `this is a troop rushing in with you, there is no welcome for them, they shall roast in the fire. `

قَالُوا بَلْ أَنتُمْ لَا مَرْحَبًا بِكُمْ أَنتُمْ قَدَّمْتُمُوهُ لَنَا فَبِئْسَ الْقَرَارُ

[به رؤساى خود] می گويند بلكه بر خود شما خوش مباد اين [عذاب] را شما خود براى ما از پيش فراهم آورديد و چه بد قرارگاهى است

but they will say: `no, it is you that has no welcome. it was you who brought it upon us, an evil place! `

قَالُوا رَبَّنَا مَن قَدَّمَ لَنَا هَذَا فَزِدْهُ عَذَابًا ضِعْفًا فِي النَّارِ

می گويند پروردگارا هر كس اين [عذاب] را از پيش براى ما فراهم آورده عذاب او را در آتش دو چندان كن

they will say: `our lord, give those who brought this upon us double the punishment of the fire! `

وَقَالُوا مَا لَنَا لَا نَرَى رِجَالًا كُنَّا نَعُدُّهُم مِّنَ الْأَشْرَارِ

و می گويند ما را چه شده است كه مردانى را كه ما آنان را از [زمره] اشرار می شمرديم نمی بينيم

and they will say: `why do we not see the men that we counted as being among the wicked in here?

أَتَّخَذْنَاهُمْ سِخْرِيًّا أَمْ زَاغَتْ عَنْهُمُ الْأَبْصَارُ

آيا آنان را [در دنيا] به ريشخند می گرفتيم يا چشمها[ى ما] بر آنها نمی افتد

have we taken them in mockery? or, have our eyes swerved from them?`

إِنَّ ذَلِكَ لَحَقٌّ تَخَاصُمُ أَهْلِ النَّارِ

اين مجادله اهل آتش قطعا راست است

surely that is true the disputing of the inhabitants of the fire

قُلْ إِنَّمَا أَنَا مُنذِرٌ وَمَا مِنْ إِلَهٍ إِلَّا اللَّهُ الْوَاحِدُ الْقَهَّارُ

بگو من فقط هشداردهنده اى هستم و جز خداى يگانه قهار معبودى ديگر نيست

say: `i am only a warner. there is no god except allah, the one, the conqueror,

رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا الْعَزِيزُ الْغَفَّارُ

پروردگار آسمانها و زمين و آنچه ميان آن دو است همان شكست ناپذير آمرزنده

the lord of the heavens and the earth and all that is between them; the almighty, the forgiving. `

قُلْ هُوَ نَبَأٌ عَظِيمٌ

بگو اين خبرى بزرگ است

say: `this is a mighty message

أَنتُمْ عَنْهُ مُعْرِضُونَ

[كه] شما از آن روى برمی تابيد

from which you turn away.

مَا كَانَ لِي مِنْ عِلْمٍ بِالْمَلَإِ الْأَعْلَى إِذْ يَخْتَصِمُونَ

مرا در باره ملاء اعلى هيچ دانشى نبود آنگاه كه مجادله می كردند

i had no knowledge of the high assembly`s dispute.

إِن يُوحَى إِلَيَّ إِلَّا أَنَّمَا أَنَا نَذِيرٌ مُّبِينٌ

به من هيچ [چيز] وحى نمی شود جز اينكه من هشداردهنده اى آشكارم

this alone is revealed to me, i am only a clear warner. `

إِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلَائِكَةِ إِنِّي خَالِقٌ بَشَرًا مِن طِينٍ

آنگاه كه پروردگارت به فرشتگان گفت من بشرى را از گل خواهم آفريد

when your lord said to the angels: `i am creating a human from clay,

فَإِذَا سَوَّيْتُهُ وَنَفَخْتُ فِيهِ مِن رُّوحِي فَقَعُوا لَهُ سَاجِدِينَ

پس چون او را [كاملا] درست كردم و از روح خويش در آن دميدم سجده كنان براى او [به خاك] بيفتيد

after i have shaped him and breathed of my spirit (i created) into him, fall down prostrate before him. `

فَسَجَدَ الْمَلَائِكَةُ كُلُّهُمْ أَجْمَعُونَ

پس همه فرشتگان يكسره سجده كردند

so all the angels prostrated themselves

إِلَّا إِبْلِيسَ اسْتَكْبَرَ وَكَانَ مِنْ الْكَافِرِينَ

مگر ابليس [كه] تكبر نمود و از كافران شد

except iblis (satan, the father of the jinn), he became too proud, for he was one of the unbelievers.

قَالَ يَا إِبْلِيسُ مَا مَنَعَكَ أَن تَسْجُدَ لِمَا خَلَقْتُ بِيَدَيَّ أَسْتَكْبَرْتَ أَمْ كُنتَ مِنَ الْعَالِينَ

فرمود اى ابليس چه چيز تو را مانع شد كه براى چيزى كه به دستان قدرت خويش خلق كردم سجده آورى آيا تكبر نمودى يا از [جمله] برتری جويانى

he (allah) said: `iblis, what prevented you from prostrating yourself towards that which i have created with my hands? have you become too proud, or are you among the grand? `

قَالَ أَنَا خَيْرٌ مِّنْهُ خَلَقْتَنِي مِن نَّارٍ وَخَلَقْتَهُ مِن طِينٍ

گفت من از او بهترم مرا از آتش آفريده اى و او را از گل آفريده اى

he (satan) replied: `i am better than he. you created me from fire, and you created him from clay. `

قَالَ فَاخْرُجْ مِنْهَا فَإِنَّكَ رَجِيمٌ

فرمود پس از آن [مقام] بيرون شو كه تو رانده اى

`begone! ` said he, `you are stoned`.

وَإِنَّ عَلَيْكَ لَعْنَتِي إِلَى يَوْمِ الدِّينِ

و تا روز جزا لعنت من بر تو باد

`my curse shall rest on you until the day of recompense. `

قَالَ رَبِّ فَأَنظِرْنِي إِلَى يَوْمِ يُبْعَثُونَ

گفت پروردگارا پس مرا تا روزى كه برانگيخته می شوند مهلت ده

he (satan) replied: `respite me my lord till the day of resurrection. `

قَالَ فَإِنَّكَ مِنَ الْمُنظَرِينَ

فرمود در حقيقت تو از مهلت يافتگانى

he (allah) said: `you are among those that are respited

إِلَى يَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ

تا روز معين معلوم

till the day of the known time. `

قَالَ فَبِعِزَّتِكَ لَأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعِينَ

[شيطان] گفت پس به عزت تو سوگند كه همگى را جدا از راه به در می برم

he (satan) said: `i swear by your might, that i will seduce all of them

إِلَّا عِبَادَكَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِينَ

مگر آن بندگان پاكدل تو را

except those among them who are your sincere worshipers. `

قَالَ فَالْحَقُّ وَالْحَقَّ أَقُولُ

فرمود حق [از من] است و حق را می گويم

he (allah) said: `this is the truth, and i speak the truth:

لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنكَ وَمِمَّن تَبِعَكَ مِنْهُمْ أَجْمَعِينَ

هرآينه جهنم را از تو و از هر كس از آنان كه تو را پيروى كند از همگی شان خواهم انباشت

i shall certainly fill gehenna with you and every one of them that follows you. `

قُلْ مَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ وَمَا أَنَا مِنَ الْمُتَكَلِّفِينَ

بگو مزدى بر اين [رسالت] از شما طلب نمی كنم و من از كسانى نيستم كه چيزى از خود بسازم و به خدا نسبت دهم

say (prophet muhammad): `for this i ask of you no wage, and i am not of those who take things upon themselves.

إِنْ هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ لِّلْعَالَمِينَ

اين [قرآن] جز پندى براى جهانيان نيست

this is nothing else but a reminder to all the worlds,

وَلَتَعْلَمُنَّ نَبَأَهُ بَعْدَ حِينٍ

و قطعا پس از چندى خبر آن را خواهيد دانست

and after a while you shall know its news. `

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

به نام خداوند رحمتگر مهربان

In the name of Allah, Most Gracious, Most Merciful

تَنزِيلُ الْكِتَابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ

نازل شدن [اين كتاب] از جانب خداى شكست ناپذير سنجيده كار است

the sending down of the book is from allah, the almighty, the wise,

إِنَّا أَنزَلْنَا إِلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ فَاعْبُدِ اللَّهَ مُخْلِصًا لَّهُ الدِّينَ

ما [اين] كتاب را به حق به سوى تو فرود آورديم پس خدا را در حالى كه اعتقاد [خود] را براى او خالص كننده اى عبادت كن

we have sent down the book with the truth to you (prophet muhammad), therefore worship allah, and make your religion sincerely his.

أَلَا لِلَّهِ الدِّينُ الْخَالِصُ وَالَّذِينَ اتَّخَذُوا مِن دُونِهِ أَوْلِيَاء مَا نَعْبُدُهُمْ إِلَّا لِيُقَرِّبُونَا إِلَى اللَّهِ زُلْفَى إِنَّ اللَّهَ يَحْكُمُ بَيْنَهُمْ فِي مَا هُمْ فِيهِ يَخْتَلِفُونَ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي مَنْ هُوَ كَاذِبٌ كَفَّارٌ

آگاه باشيد آيين پاك از آن خداست و كسانى كه به جاى او دوستانى براى خود گرفته اند [به اين بهانه كه] ما آنها را جز براى اينكه ما را هر چه بيشتر به خدا نزديك گردانند نمی پرستيم البته خدا ميان آنان در باره آنچه كه بر سر آن اختلاف دارند داورى خواهد كرد در قيقت خدا آن كسى را كه دروغ پرداز ناسپاس است هدايت نمی كند

is it not that the sincere religion belongs to allah? as for those who choose guardians, other than him, (saying): `we only worship them so that they will bring us near to allah, ` indeed, allah will judge between them concerning their differences. indeed, allah does not guide he who is an unthankful liar.

لَوْ أَرَادَ اللَّهُ أَنْ يَتَّخِذَ وَلَدًا لَّاصْطَفَى مِمَّا يَخْلُقُ مَا يَشَاءُ سُبْحَانَهُ هُوَ اللَّهُ الْوَاحِدُ الْقَهَّارُ

اگر خدا می خواست براى خود فرزندى بگيرد قطعا از [ميان] آنچه خلق می كند آنچه را می خواست برمی گزيد منزه است او اوست خداى يگانه قهار

if allah had desired to take a son, he would have chosen whatever he willed out of his creation. exaltations to him! he is allah, the one, the conqueror.

خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ يُكَوِّرُ اللَّيْلَ عَلَى النَّهَارِ وَيُكَوِّرُ النَّهَارَ عَلَى اللَّيْلِ وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ كُلٌّ يَجْرِي لِأَجَلٍ مُسَمًّى أَلَا هُوَ الْعَزِيزُ الْغَفَّارُ

آسمانها و زمين را به حق آفريد شب را به روز درمی پيچد و روز را به شب درمی پيچد و آفتاب و ماه را تسخير كرد هر كدام تا مدتى معين روانند آگاه باش كه او همان شكست ناپذير آمرزنده است

he created the heavens and the earth in truth, wrapping the night about the day and wrapping the day about the night, he has subjected the sun and the moon each to run for a stated term. is he not the almighty, the forgiving?

خَلَقَكُم مِّن نَّفْسٍ وَاحِدَةٍ ثُمَّ جَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَأَنزَلَ لَكُم مِّنْ الْأَنْعَامِ ثَمَانِيَةَ أَزْوَاجٍ يَخْلُقُكُمْ فِي بُطُونِ أُمَّهَاتِكُمْ خَلْقًا مِن بَعْدِ خَلْقٍ فِي ظُلُمَاتٍ ثَلَاثٍ ذَلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ لَهُ الْمُلْكُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ فَأَنَّى تُصْرَفُونَ

شما را از نفسى واحد آفريد سپس جفتش را از آن قرار داد و براى شما از دامها هشت قسم پديد آورد شما را در شكمهاى مادرانتان آفرينشى پس از آفرينشى [ديگر] در تاريكيهاى سه گانه [م شيمه و رحم و شكم] خلق كرد اين است خدا پروردگار شما فرمانروايى [و حكومت مطلق] از آن اوست خدايى جز او نيست پس چگونه [و كجا از حق] برگردانيده می شويد

he created you from a single soul, then from it he created its spouse. and he sent down to you eight pairs of the cattle. he creates you in your mothers` womb, creation after creation, in three (stages of) darkness. such then is allah, your lord. for him is the kingdom. there is no god except him. how, then, can you turn away?

إِن تَكْفُرُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ عَنكُمْ وَلَا يَرْضَى لِعِبَادِهِ الْكُفْرَ وَإِن تَشْكُرُوا يَرْضَهُ لَكُمْ وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى ثُمَّ إِلَى رَبِّكُم مَّرْجِعُكُمْ فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ إِنَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ

اگر كفر ورزيد خدا از شما سخت بی نياز است و براى بندگانش كفران را خوش نمی دارد و اگر سپاس داريد آن را براى شما می پسندد و هيچ بردارنده اى بار [گناه] ديگرى را برنمی دارد آنگاه بازگشت شما به سوى پروردگارتان است و شما را به آنچه می كرديد خبر خواهد داد كه او به راز دلها داناست

if you disbelieve, allah is rich, independent of you. yet he does not approve of disbelief to his worshipers, but if you believe he will approve it in you. no laden soul shall bear another`s load. then, to allah you shall return and he will tell to you what you have done. he knows the innermost of your chests.

وَإِذَا مَسَّ الْإِنسَانَ ضُرٌّ دَعَا رَبَّهُ مُنِيبًا إِلَيْهِ ثُمَّ إِذَا خَوَّلَهُ نِعْمَةً مِّنْهُ نَسِيَ مَا كَانَ يَدْعُو إِلَيْهِ مِن قَبْلُ وَجَعَلَ لِلَّهِ أَندَادًا لِّيُضِلَّ عَن سَبِيلِهِ قُلْ تَمَتَّعْ بِكُفْرِكَ قَلِيلًا إِنَّكَ مِنْ أَصْحَابِ النَّارِ

و چون به انسان آسيبى رسد پروردگارش را در حالى كه به سوى او بازگشت كننده است می خواند سپس چون او را از جانب خود نعمتى عطا كند آن [مصيبتى] را كه در رفع آن پيشتر به درگاه او دعا می كرد فراموش می نمايد و براى خدا همتايانى قرار می دهد تا [خود و ديگران را] از راه او گمراه گرداند بگو به كفرت اندكى برخوردار شو كه تو از اهل آتشى

when an affliction befalls a human, he supplicates to his lord and turns to him (in repentance) yet, no sooner does he bestow on him his blessing than he forgets that for which he had just supplicated and sets up associates with allah in order to lead (people) away from his path. say: `enjoy your disbelief for awhile, you shall surely be among the companions of the fire.

أَمَّنْ هُوَ قَانِتٌ آنَاء اللَّيْلِ سَاجِدًا وَقَائِمًا يَحْذَرُ الْآخِرَةَ وَيَرْجُو رَحْمَةَ رَبِّهِ قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الَّذِينَ يَعْلَمُونَ وَالَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ إِنَّمَا يَتَذَكَّرُ أُوْلُوا الْأَلْبَابِ

[آيا چنين كسى بهتر است] يا آن كسى كه او در طول شب در سجده و قيام اطاعت [خدا] می كند [و] از آخرت می ترسد و رحمت پروردگارش را اميد دارد بگو آيا كسانى كه می دانند و كسانى كه نمی دانند يكسانند تنها خردمندانند كه پندپذيرند

or, is he who is obedient that prostrates himself and stands during parts of the night, being afraid of the everlasting life but hoping for the mercy of the lord (to be compared to the unbeliever)? ` say: `are they equal, those who know and those who do not know? ` only those with minds remember.

قُلْ يَا عِبَادِ الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا رَبَّكُمْ لِلَّذِينَ أَحْسَنُوا فِي هَذِهِ الدُّنْيَا حَسَنَةٌ وَأَرْضُ اللَّهِ وَاسِعَةٌ إِنَّمَا يُوَفَّى الصَّابِرُونَ أَجْرَهُم بِغَيْرِ حِسَابٍ

بگو اى بندگان من كه ايمان آورده ايد از پروردگارتان پروا بداريد براى كسانى كه در اين دنيا خوبى كرده اند نيكى خواهد بود و زمين خدا فراخ است بی ترديد شكيبايان پاداش خود را بی حساب [و] به تمام خواهند يافت

say: `my worshipers who believe, fear your lord. for those who do good in this world there is good and the earth of allah is wide surely, those who are patient will be recompensed in full without count. `

قُلْ إِنِّي أُمِرْتُ أَنْ أَعْبُدَ اللَّهَ مُخْلِصًا لَّهُ الدِّينَ

بگو من مامورم كه خدا را در حالى كه آيينم را براى او خالص گردانيده ام بپرستم

say: `i am ordered to worship allah making my religion sincerely his.

وَأُمِرْتُ لِأَنْ أَكُونَ أَوَّلَ الْمُسْلِمِينَ

و مامورم كه نخستين مسلمانان باشم

i am ordered to be the first of those to be submissive (muslims to him). `

قُلْ إِنِّي أَخَافُ إِنْ عَصَيْتُ رَبِّي عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ

بگو من اگر به پروردگارم عصيان ورزم از عذاب روزى هولناك می ترسم

say: `indeed, if i rebel against my lord i fear the punishment of a dreadful day. `

قُلِ اللَّهَ أَعْبُدُ مُخْلِصًا لَّهُ دِينِي

بگو خدا را می پرستم در حالى كه دينم را براى او بی آلايش می گردانم

say: `i worship allah and make my religion sincerely his.

فَاعْبُدُوا مَا شِئْتُم مِّن دُونِهِ قُلْ إِنَّ الْخَاسِرِينَ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنفُسَهُمْ وَأَهْلِيهِمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَلَا ذَلِكَ هُوَ الْخُسْرَانُ الْمُبِينُ

پس هر چه را غير از او می خواهيد بپرستيد [ولى به آنان] بگو زيانكاران در حقيقت كسانی اند كه به خود و كسانشان در روز قيامت زيان رسانده اند آرى اين همان خسران آشكار است

(as for yourselves) worship what you will, other than him. ` say: `the losers are surely those who lose themselves and their families on the day of resurrection. is that not a clear loss? `

لَهُم مِّن فَوْقِهِمْ ظُلَلٌ مِّنَ النَّارِ وَمِن تَحْتِهِمْ ظُلَلٌ ذَلِكَ يُخَوِّفُ اللَّهُ بِهِ عِبَادَهُ يَا عِبَادِ فَاتَّقُونِ

آنها از بالاى سرشان چترهايى از آتش خواهند داشت و از زير پايشان [نيز] طبق هايى [آتشين است] اين [كيفرى] است كه خدا بندگانش را به آن بيم می دهد اى بندگان من از من بترسيد

above them they shall have layers of fire and beneath them layers. by this allah puts fear into his worshipers. ` `o my worshipers, fear me! `

وَالَّذِينَ اجْتَنَبُوا الطَّاغُوتَ أَن يَعْبُدُوهَا وَأَنَابُوا إِلَى اللَّهِ لَهُمُ الْبُشْرَى فَبَشِّرْ عِبَادِ

و[لى] آنان كه خود را از طاغوت به دور می دارند تا مبادا او را بپرستند و به سوى خدا بازگشته اند آنان را مژده باد پس بشارت ده به آن بندگان من كه

those who shun the worship of idols and turn in repentance to allah for them glad tidings. therefore give good tidings to my worshipers,

الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُوْلَئِكَ الَّذِينَ هَدَاهُمُ اللَّهُ وَأُوْلَئِكَ هُمْ أُوْلُوا الْأَلْبَابِ

به سخن گوش فرامی دهند و بهترين آن را پيروى می كنند اينانند كه خدايشان راه نموده و اينانند همان خردمندان

who listen to the words and follow what is finest of it. these are they whom allah has guided. they are those of understanding.

أَفَمَنْ حَقَّ عَلَيْهِ كَلِمَةُ الْعَذَابِ أَفَأَنتَ تُنقِذُ مَن فِي النَّارِ

پس آيا كسى كه فرمان عذاب بر او واجب آمده [كجا روى رهايى دارد] آيا تو كسى را كه در آتش است می رهانى

can you save from the fire he whom against the word of punishment has been realized?

لَكِنِ الَّذِينَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ لَهُمْ غُرَفٌ مِّن فَوْقِهَا غُرَفٌ مَّبْنِيَّةٌ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ وَعْدَ اللَّهِ لَا يُخْلِفُ اللَّهُ الْمِيعَادَ

ليكن كسانى كه از پروردگارشان پروا داشتند براى ايشان غرفه هايى است كه بالاى آنها غرفه هايى [ديگر] بنا شده است نهرها از زير آن روان است وعده خداست خدا خلاف وعده نمی كند

as for those who fear their lord, there await high mansions above which are built (more) high mansions, beneath which rivers flow, such is the promise of allah; allah will not fail his promise.

أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ أَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَسَلَكَهُ يَنَابِيعَ فِي الْأَرْضِ ثُمَّ يُخْرِجُ بِهِ زَرْعًا مُّخْتَلِفًا أَلْوَانُهُ ثُمَّ يَهِيجُ فَتَرَاهُ مُصْفَرًّا ثُمَّ يَجْعَلُهُ حُطَامًا إِنَّ فِي ذَلِكَ لَذِكْرَى لِأُوْلِي الْأَلْبَابِ

مگر نديده اى كه خدا از آسمان آبى فرود آورد پس آن را به چشمه هايى كه در [طبقات زيرين] زمين است راه داد آنگاه به وسيله آن كشتزارى را كه رنگهاى آن گوناگون است بيرون می آورد سپس خشك می گردد آنگاه آن را زرد می بينى سپس خاشاكش می گرداند قطعا در اين [دگرگونيها] براى صاحبان خرد عبرتى است

have you not seen how allah sends down water from the sky and threaded it as springs in the earth? then, he brings forth plants of various colors, after which they wither, and you see them turning yellow, and then he makes them into broken stubble. surely, in this there is a reminder for those of understanding.

أَفَمَن شَرَحَ اللَّهُ صَدْرَهُ لِلْإِسْلَامِ فَهُوَ عَلَى نُورٍ مِّن رَّبِّهِ فَوَيْلٌ لِّلْقَاسِيَةِ قُلُوبُهُم مِّن ذِكْرِ اللَّهِ أُوْلَئِكَ فِي ضَلَالٍ مُبِينٍ

پس آيا كسى كه خدا سينه اش را براى [پذيرش] اسلام گشاده و [در نتيجه] برخوردار از نورى از جانب پروردگارش می باشد [همانند فرد تاريكدل است] پس واى بر آنان كه از سخت دلى ياد خدا نمی كنند اينانند كه در گمراهى آشكارند

is he whose chest allah has expanded to islam, so that he walks upon a light from his lord (as those whose heart is sealed)? but woe to those whose hearts are hardened against the remembrance of allah! those are in clear error.

اللَّهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ الْحَدِيثِ كِتَابًا مُّتَشَابِهًا مَّثَانِيَ تَقْشَعِرُّ مِنْهُ جُلُودُ الَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ ثُمَّ تَلِينُ جُلُودُهُمْ وَقُلُوبُهُمْ إِلَى ذِكْرِ اللَّهِ ذَلِكَ هُدَى اللَّهِ يَهْدِي بِهِ مَنْ يَشَاءُ وَمَن يُضْلِلْ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ هَادٍ

خدا زيباترين سخن را [به صورت] كتابى متشابه متضمن وعد و وعيد نازل كرده است آنان كه از پروردگارشان می هراسند پوست بدنشان از آن به لرزه می افتد سپس پوستشان و دلشان به ياد خدا نرم می گردد اين است هدايت خدا هر كه را بخواهد به آن راه نمايد و هر كه را خدا گمراه كند او را راهبرى نيست

allah has sent down the best discourse, a book, consimilar in its oftrepeated (verses) that the skins of those who fear their lord tremble; and thereafter their skins and hearts soften to the remembrance of allah. such is the guidance of allah, whereby he guides whosoever he will; and whosoever allah leads astray, he has no guide.

أَفَمَن يَتَّقِي بِوَجْهِهِ سُوءَ الْعَذَابِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَقِيلَ لِلظَّالِمِينَ ذُوقُوا مَا كُنتُمْ تَكْسِبُونَ

پس آيا آن كس كه [به جاى دستها] با چهره خود گزند عذاب را روز قيامت دفع می كند [مانند كسى است كه از عذاب ايمن است] و به ستمگران گفته می شود آنچه را كه دستاوردتان بوده است بچشيد

is he whose face is cautious of the evil of the punishment on the day of resurrection (to be compared to the unbeliever)! to the evildoers it shall be said: `now taste that which you have been earning. `

كَذَّبَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ فَأَتَاهُمْ الْعَذَابُ مِنْ حَيْثُ لَا يَشْعُرُونَ

كسانى [هم] كه پيش از آنان بودند به تكذيب پرداختند و از آنجا كه حدس نمی زدند عذاب برايشان آمد

those who went before them also belied, then our punishment overtook them from where they were unaware;

فَأَذَاقَهُمُ اللَّهُ الْخِزْيَ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَلَعَذَابُ الْآخِرَةِ أَكْبَرُ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ

پس خدا در زندگى دنيا رسوايى را به آنان چشانيد و اگر می دانستند قطعا عذاب آخرت بزرگتر است

allah let them taste degradation in this present life, but the punishment of the everlasting life shall be greater if they but knew.

وَلَقَدْ ضَرَبْنَا لِلنَّاسِ فِي هَذَا الْقُرْآنِ مِن كُلِّ مَثَلٍ لَّعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ

و در اين قرآن از هر گونه مث لى براى مردم آورديم باشد كه آنان پندگيرند

indeed, we have struck of every manner of parable for mankind in this koran in order that they will remember.

قُرآنًا عَرَبِيًّا غَيْرَ ذِي عِوَجٍ لَّعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ

قرآنى عربى بی هيچ كژى باشد كه آنان راه تقوا پويند

it is an arabic koran free from all crookedness, in order that they will be cautious.

ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا رَّجُلًا فِيهِ شُرَكَاء مُتَشَاكِسُونَ وَرَجُلًا سَلَمًا لِّرَجُلٍ هَلْ يَسْتَوِيَانِ مَثَلًا الْحَمْدُ لِلَّهِ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْلَمُونَ

خدا مث لى زده است مردى است كه چند خواجه ناسازگار در [مالكيت] او شركت دارند [و هر يك او را به كارى می گمارند] و مردى است كه تنها فرمانبر يك مرد است آيا اين دو در مث ل يكسانند سپاس خداى را [نه] بلكه بيشترشان نمی دانند

allah has struck an example of a man shared by disagreeing partners, and a man who is owned by just one man, are the two equally alike? praise belongs to allah, but most of them do not know.

إِنَّكَ مَيِّتٌ وَإِنَّهُم مَّيِّتُونَ

قطعا تو خواهى مرد و آنان [نيز] خواهند مرد

you are mortal, and they are mortal

ثُمَّ إِنَّكُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ عِندَ رَبِّكُمْ تَخْتَصِمُونَ

سپس شما روز قيامت پيش پروردگارتان مجادله خواهيد كرد

then, on the day of resurrection, you shall dispute before your lord.