بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

به نام خداوند رحمتگر مهربان

In the name of Allah, Most Gracious, Most Merciful

سُبْحَانَ الَّذِي أَسْرَى بِعَبْدِهِ لَيْلًا مِّنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الأَقْصَى الَّذِي بَارَكْنَا حَوْلَهُ لِنُرِيَهُ مِنْ آيَاتِنَا إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ البَصِيرُ

منزه است آن [خدايى] كه بنده اش را شبانگاهى از مسجد الحرام به سوى مسجد الاقصى كه پيرامون آن را بركت داده ايم سير داد تا از نشانه هاى خود به او بنمايانيم كه او همان شنواى بيناست

exalted is he who carried his worshiper (prophet muhammad) to travel in the night from the sacred mosque to the furthest mosque which we have blessed around it so that we might show him some of our signs. he is the hearer, the seer.

وَآتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ وَجَعَلْنَاهُ هُدًى لِّبَنِي إِسْرَائِيلَ أَلاَّ تَتَّخِذُواْ مِن دُونِي وَكِيلًا

و كتاب آسمانى را به موسى داديم و آن را براى فرزندان اسرائيل رهنمودى گردانيديم كه زنهار غير از من كارسازى مگيريد

we gave moses the book and made it a guide for the children of israel. `take no guardian other than me.

ذُرِّيَّةَ مَنْ حَمَلْنَا مَعَ نُوحٍ إِنَّهُ كَانَ عَبْدًا شَكُورًا

[اى] فرزندان كسانى كه [آنان را در كشتى] با نوح برداشتيم راستى كه او بنده اى سپاسگزار بود

(you are) the descendants of those whom we carried (in the ark) with noah. he was a truly thankful worshiper. `

وَقَضَيْنَا إِلَى بَنِي إِسْرَائِيلَ فِي الْكِتَابِ لَتُفْسِدُنَّ فِي الأَرْضِ مَرَّتَيْنِ وَلَتَعْلُنَّ عُلُوًّا كَبِيرًا

و در كتاب آسمانى[شان] به فرزندان اسرائيل خبر داديم كه قطعا دو بار در زمين فساد خواهيد كرد و قطعا به سركشى بسيار بزرگى برخواهيد خاست

and we decreed for the children of israel in the book: `you shall corrupt the land twice, and you shall ascend exceedingly high. `

فَإِذَا جَاء وَعْدُ أُولاهُمَا بَعَثْنَا عَلَيْكُمْ عِبَادًا لَّنَا أُوْلِي بَأْسٍ شَدِيدٍ فَجَاسُواْ خِلاَلَ الدِّيَارِ وَكَانَ وَعْدًا مَّفْعُولًا

پس آنگاه كه وعده [تحقق] نخستين آن دو فرا رسد بندگانى از خود را كه سخت نيرومندند بر شما می گماريم تا ميان خانه ها[يتان براى قتل و غارت شما] به جستجو درآيند و اين تهديد تحقق يافتنى است

and when the promise of the first came, we sent against you our worshipers, those of great might, and they went through the habitations, and the promise was accomplished.

ثُمَّ رَدَدْنَا لَكُمُ الْكَرَّةَ عَلَيْهِمْ وَأَمْدَدْنَاكُم بِأَمْوَالٍ وَبَنِينَ وَجَعَلْنَاكُمْ أَكْثَرَ نَفِيرًا

پس [از چندى] دوباره شما را بر آنان چيره می كنيم و شما را با اموال و پسران يارى می دهيم و [تعداد] نفرات شما را بيشتر می گردانيم

then, we gave the turn back to you to prevail over them, and we helped you with wealth and children, and made you the greater host.

إِنْ أَحْسَنتُمْ أَحْسَنتُمْ لِأَنفُسِكُمْ وَإِنْ أَسَأْتُمْ فَلَهَا فَإِذَا جَاء وَعْدُ الآخِرَةِ لِيَسُوؤُواْ وُجُوهَكُمْ وَلِيَدْخُلُواْ الْمَسْجِدَ كَمَا دَخَلُوهُ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَلِيُتَبِّرُواْ مَا عَلَوْاْ تَتْبِيرًا

اگر نيكى كنيد به خود نيكى كرده ايد و اگر بدى كنيد به خود [بد نموده ايد] و چون تهديد آخر فرا رسد [بيايند] تا شما را اندوهگين كنند و در معبد[تان] چنانكه بار اول داخل شدند [به زور] درآيند و بر هر چه دست يافتند يكسره [آن را] نابود كنند

(we said): `if you do good, it shall be for your own souls; but if you do evil it is likewise. ` and when the second promise came (we sent them against you), to sadden your faces and to enter the mosque as they entered it the first time, they utterly destroyed whatever they came across.

عَسَى رَبُّكُمْ أَن يَرْحَمَكُمْ وَإِنْ عُدتُّمْ عُدْنَا وَجَعَلْنَا جَهَنَّمَ لِلْكَافِرِينَ حَصِيرًا

اميد است كه پروردگارتان شما را رحمت كند و[لى] اگر [به گناه] بازگرديد [ما نيز به كيفر شما] بازمی گرديم و دوزخ را براى كافران زندان قرار داديم

perhaps allah will have mercy on you. but if you return, we will return. we have made gehenna (hell) a prison for the unbelievers.

إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ يِهْدِي لِلَّتِي هِيَ أَقْوَمُ وَيُبَشِّرُ الْمُؤْمِنِينَ الَّذِينَ يَعْمَلُونَ الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْرًا كَبِيرًا

قطعا اين قرآن به [آيينى] كه خود پايدارتر است راه می نمايد و به آن مؤمنانى كه كارهاى شايسته می كنند مژده می دهد كه پاداشى بزرگ برايشان خواهد بود

this koran guides to the straightest way. it gives glad tidings of a great wage to the believers who do good deeds,

وأَنَّ الَّذِينَ لاَ يُؤْمِنُونَ بِالآخِرَةِ أَعْتَدْنَا لَهُمْ عَذَابًا أَلِيمًا

و اينكه براى كسانى كه به آخرت ايمان نمی آورند عذابى پر درد آماده كرده ايم

and for those who do not believe in the everlasting life we have prepared for them a painful punishment.

وَيَدْعُ الإِنسَانُ بِالشَّرِّ دُعَاءهُ بِالْخَيْرِ وَكَانَ الإِنسَانُ عَجُولًا

و انسان [همان گونه كه] خير را فرا می خواند [پيشامد] بد را می خواند و انسان همواره شتابزده است

yet the human prays for evil as he prays for good mankind is always hasty.

وَجَعَلْنَا اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ آيَتَيْنِ فَمَحَوْنَا آيَةَ اللَّيْلِ وَجَعَلْنَا آيَةَ النَّهَارِ مُبْصِرَةً لِتَبْتَغُواْ فَضْلًا مِّن رَّبِّكُمْ وَلِتَعْلَمُواْ عَدَدَ السِّنِينَ وَالْحِسَابَ وَكُلَّ شَيْءٍ فَصَّلْنَاهُ تَفْصِيلًا

و شب و روز را دو نشانه قرار داديم نشانه شب را تيره گون و نشانه روز را روشنی بخش گردانيديم تا [در آن] فضلى از پروردگارتان بجوييد و تا شماره سالها و حساب [عمرها و رويدادها] را بدانيد و هر چيزى را به روشنى باز نموديم

we appointed the night and the day as two signs. then, we blotted out the sign of the night and made the sign of the day to see, so that you seek the bounty of your lord and that you know the number of years and the reckoning. and we have clearly distinguished everything.

وَكُلَّ إِنسَانٍ أَلْزَمْنَاهُ طَآئِرَهُ فِي عُنُقِهِ وَنُخْرِجُ لَهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ كِتَابًا يَلْقَاهُ مَنشُورًا

و كارنامه هر انسانى را به گردن او بسته ايم و روز قيامت براى او نامه اى كه آن را گشاده می بيند بيرون می آوريم

and to every human ? we have fastened to him his bird of deeds upon his neck; and on the day of resurrection we shall bring forth to him a book spread open wide.

اقْرَأْ كَتَابَكَ كَفَى بِنَفْسِكَ الْيَوْمَ عَلَيْكَ حَسِيبًا

نامه ات را بخوان كافى است كه امروز خودت حسابرس خود باشى

`read your book. your self suffices you this day as a reckoner against you. `

مَّنِ اهْتَدَى فَإِنَّمَا يَهْتَدي لِنَفْسِهِ وَمَن ضَلَّ فَإِنَّمَا يَضِلُّ عَلَيْهَا وَلاَ تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى وَمَا كُنَّا مُعَذِّبِينَ حَتَّى نَبْعَثَ رَسُولًا

هر كس به راه آمده تنها به سود خود به راه آمده و هر كس بيراهه رفته تنها به زيان خود بيراهه رفته است و هيچ بردارنده اى بار گناه ديگرى را بر نمی دارد و ما تا پيامبرى برنينگيزيم به عذاب نمی پردازيم

whosoever is guided is only guided for his own self, and whosoever goes astray it is only against it. no soul shall bear another`s burden. nor do we punish until we have sent a messenger.

وَإِذَا أَرَدْنَا أَن نُّهْلِكَ قَرْيَةً أَمَرْنَا مُتْرَفِيهَا فَفَسَقُواْ فِيهَا فَحَقَّ عَلَيْهَا الْقَوْلُ فَدَمَّرْنَاهَا تَدْمِيرًا

و چون بخواهيم شهرى را هلاك كنيم خوشگذرانانش را وا می داريم تا در آن به انحراف [و فساد] بپردازند و در نتيجه عذاب بر آن [شهر] لازم گردد پس آن را [يكسره] زير و زبر كنيم

when we desire to annihilate a village, we command those who live in ease, but they commit evil therein, then the word is realized against it and it is utterly annihilated.

وَكَمْ أَهْلَكْنَا مِنَ الْقُرُونِ مِن بَعْدِ نُوحٍ وَكَفَى بِرَبِّكَ بِذُنُوبِ عِبَادِهِ خَبِيرًَا بَصِيرًا

و چه بسيار نسلها را كه ما پس از نوح به هلاكت رسانديم و پروردگار تو به گناهان بندگانش بس آگاه و بيناست

how many generations have we destroyed since noah! your lord suffices as one who is aware of and sees the sins of his worshipers.

مَّن كَانَ يُرِيدُ الْعَاجِلَةَ عَجَّلْنَا لَهُ فِيهَا مَا نَشَاء لِمَن نُّرِيدُ ثُمَّ جَعَلْنَا لَهُ جَهَنَّمَ يَصْلاهَا مَذْمُومًا مَّدْحُورًا

هر كس خواهان [دنياى] زودگذر است به زودى هر كه را خواهيم [نصيبى] از آن می دهيم آنگاه جهنم را كه در آن خوار و رانده داخل خواهد شد براى او مقرر می داريم

for whosoever desires this fleeting life we hasten for him whatever we will and to whom we want. then, we have prepared gehenna for him where he will be roasted, condemned and rejected.

وَمَنْ أَرَادَ الآخِرَةَ وَسَعَى لَهَا سَعْيَهَا وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولَئِكَ كَانَ سَعْيُهُم مَّشْكُورًا

و هر كس خواهان آخرت است و نهايت كوشش را براى آن بكند و مؤمن باشد آنانند كه تلاش آنها مورد حق شناسى واقع خواهد شد

whosoever, being a believer, desires the everlasting life and strives for it as he should those their striving will be thanked.

كُلاًّ نُّمِدُّ هَؤُلاء وَهَؤُلاء مِنْ عَطَاء رَبِّكَ وَمَا كَانَ عَطَاء رَبِّكَ مَحْظُورًا

هر دو [دسته] اينان و آنان را از عطاى پروردگارت مدد می بخشيم و عطاى پروردگارت [از كسى] منع نشده است

we help these and those, a gift from your lord; and your lord`s gift is not restricted.

انظُرْ كَيْفَ فَضَّلْنَا بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ وَلَلآخِرَةُ أَكْبَرُ دَرَجَاتٍ وَأَكْبَرُ تَفْضِيلًا

ببين چگونه بعضى از آنان را بر بعضى ديگر برترى داده ايم و قطعا درجات آخرت و برترى آن بزرگتر و بيشتر است

see how we have preferred some above others. yet the everlasting life is greater in rank and greater in preferment.

لاَّ تَجْعَل مَعَ اللّهِ إِلَهًا آخَرَ فَتَقْعُدَ مَذْمُومًا مَّخْذُولًا

معبود ديگرى با خدا قرار مده تا نكوهيده و وامانده بنشينى

do not set up with allah another god, or you will sit condemned and forsaken.

وَقَضَى رَبُّكَ أَلاَّ تَعْبُدُواْ إِلاَّ إِيَّاهُ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِندَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ كِلاَهُمَا فَلاَ تَقُل لَّهُمَآ أُفٍّ وَلاَ تَنْهَرْهُمَا وَقُل لَّهُمَا قَوْلًا كَرِيمًا

و پروردگار تو مقرر كرد كه جز او را مپرستيد و به پدر و مادر [خود] احسان كنيد اگر يكى از آن دو يا هر دو در كنار تو به سالخوردگى رسيدند به آنها [حتى] اوف مگو و به آنان پرخاش مكن و با آنها سخنى شايسته بگوى

your lord has ordered you to worship none except him, and to be good to your parents. if either or both of them attain old age with you, do not say: "fie on you", nor rebuke them, but speak to them with words of respect.

وَاخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَقُل رَّبِّ ارْحَمْهُمَا كَمَا رَبَّيَانِي صَغِيرًا

و از سر مهربانى بال فروتنى بر آنان بگستر و بگو پروردگارا آن دو را رحمت كن چنانكه مرا در خردى پروردند

and lower to them the wing of humbleness out of mercy and say: `my lord, be merciful to them, as they raised me since i was little. `

رَّبُّكُمْ أَعْلَمُ بِمَا فِي نُفُوسِكُمْ إِن تَكُونُواْ صَالِحِينَ فَإِنَّهُ كَانَ لِلأَوَّابِينَ غَفُورًا

پروردگار شما به آنچه در دلهاى خود داريد آگاه تر است اگر شايسته باشيد قطعا او آمرزنده توبه كنندگان است

your lord knows very well what is in your hearts. if you are good, he is forgiving to those who are penitent.

وَآتِ ذَا الْقُرْبَى حَقَّهُ وَالْمِسْكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ وَلاَ تُبَذِّرْ تَبْذِيرًا

و حق خويشاوند را به او بده و مستمند و در راه مانده را [دستگيرى كن] و ولخرجى و اسراف مكن

give to the near of kin, the needy and the destitute traveler their rights and do not squander,

إِنَّ الْمُبَذِّرِينَ كَانُواْ إِخْوَانَ الشَّيَاطِينِ وَكَانَ الشَّيْطَانُ لِرَبِّهِ كَفُورًا

چرا كه اسرافكاران برادران شيطانهايند و شيطان همواره نسبت به پروردگارش ناسپاس بوده است

for the wasteful are the brothers of satan; and satan is ungrateful to his lord.

وَإِمَّا تُعْرِضَنَّ عَنْهُمُ ابْتِغَاء رَحْمَةٍ مِّن رَّبِّكَ تَرْجُوهَا فَقُل لَّهُمْ قَوْلًا مَّيْسُورًا

و اگر به اميد رحمتى كه از پروردگارت جوياى آنى از ايشان روى می گردانى پس با آنان سخنى نرم بگوى

but if you turn away from them to seek the mercy of your lord, hoping to attain it, then speak to them with gentle words.

وَلاَ تَجْعَلْ يَدَكَ مَغْلُولَةً إِلَى عُنُقِكَ وَلاَ تَبْسُطْهَا كُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُومًا مَّحْسُورًا

و دستت را به گردنت زنجير مكن و بسيار [هم] گشاده دستى منما تا ملامت شده و حسرت زده بر جاى مانى

and do not keep your hand chained to your neck (when spending), nor open it completely, so that you will sit blamed and destitute.

إِنَّ رَبَّكَ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَن يَشَاءُ وَيَقْدِرُ إِنَّهُ كَانَ بِعِبَادِهِ خَبِيرًا بَصِيرًا

بی گمان پروردگار تو براى هر كه بخواهد روزى را گشاده يا تنگ می گرداند در حقيقت او به [حال] بندگانش آگاه بيناست

your lord gives to whom he will his provisions both abundantly and sparingly. he is aware and sees his worshipers.

وَلاَ تَقْتُلُواْ أَوْلادَكُمْ خَشْيَةَ إِمْلاقٍ نَّحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَإِيَّاكُم إنَّ قَتْلَهُمْ كَانَ خِطْءًا كَبِيرًا

و از بيم تنگدستى فرزندان خود را مكشيد ماييم كه به آنها و شما روزى می بخشيم آرى كشتن آنان همواره خطايى بزرگ است

do not kill your children because you fear poverty. we will provide for you and them. killing them is a great sin.

وَلاَ تَقْرَبُواْ الزِّنَى إِنَّهُ كَانَ فَاحِشَةً وَسَاء سَبِيلًا

و به زنا نزديك مشويد چرا كه آن همواره زشت و بد راهى است

do not draw near to fornication, for it is an indecency, and its way is evil.

وَلاَ تَقْتُلُواْ النَّفْسَ الَّتِي حَرَّمَ اللّهُ إِلاَّ بِالحَقِّ وَمَن قُتِلَ مَظْلُومًا فَقَدْ جَعَلْنَا لِوَلِيِّهِ سُلْطَانًا فَلاَ يُسْرِف فِّي الْقَتْلِ إِنَّهُ كَانَ مَنْصُورًا

و نفسى را كه خداوند حرام كرده است جز به حق مكشيد و هر كس مظلوم كشته شود به سرپرست وى قدرتى داده ايم پس [او] نبايد در قتل زياده روى كند زيرا او [از طرف شرع] يارى شده است

do not kill the soul whom allah has forbidden except by right. if he is slain unjustly, we have given his heir authority. but let him not exceed the limit in slaying, for he will be helped.

وَلاَ تَقْرَبُواْ مَالَ الْيَتِيمِ إِلاَّ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ حَتَّى يَبْلُغَ أَشُدَّهُ وَأَوْفُواْ بِالْعَهْدِ إِنَّ الْعَهْدَ كَانَ مَسْؤُولًا

و به مال يتيم جز به بهترين وجه نزديك مشويد تا به رشد برسد و به پيمان [خود] وفا كنيد زيرا كه از پيمان پرسش خواهد شد

do not draw near the wealth of the orphan except in the best manner, until he reaches maturity. and keep your promise. surely, the promise will be questioned.

وَأَوْفُوا الْكَيْلَ إِذا كِلْتُمْ وَزِنُواْ بِالقِسْطَاسِ الْمُسْتَقِيمِ ذَلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلًا

و چون پيمانه می كنيد پيمانه را تمام دهيد و با ترازوى درست بسنجيد كه اين بهتر و خوش فرجام تر است

give full measure when you measure, and weigh with even scales. that is better, and fairer in the end.

وَلاَ تَقْفُ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ كُلُّ أُولئِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْؤُولًا

و چيزى را كه بدان علم ندارى دنبال مكن زيرا گوش و چشم و قلب همه مورد پرسش واقع خواهند شد

do not follow what you do not know. the hearing, sight and heart about all these you shall be questioned.

وَلاَ تَمْشِ فِي الأَرْضِ مَرَحًا إِنَّكَ لَن تَخْرِقَ الأَرْضَ وَلَن تَبْلُغَ الْجِبَالَ طُولًا

و در [روى] زمين به نخوت گام برمدار چرا كه هرگز زمين را نمی توانى شكافت و در بلندى به كوهها نمی توانى رسيد

do not walk proudly in the earth. indeed, you will never tear open the earth, nor attain the height of mountains.

كُلُّ ذَلِكَ كَانَ سَيٍّئُهُ عِنْدَ رَبِّكَ مَكْرُوهًا

همه اين [كارها] بدش نزد پروردگار تو ناپسنديده است

the wickedness of all this is hateful with your lord.

ذَلِكَ مِمَّا أَوْحَى إِلَيْكَ رَبُّكَ مِنَ الْحِكْمَةِ وَلاَ تَجْعَلْ مَعَ اللّهِ إِلَهًا آخَرَ فَتُلْقَى فِي جَهَنَّمَ مَلُومًا مَّدْحُورًا

اين [سفارشها] از حكمتهايى است كه پروردگارت به تو وحى كرده است و با خداى يگانه معبودى ديگر قرار مده و گرنه حسرت زده و مطرود در جهنم افكنده خواهى شد

that is of the wisdom your lord has revealed to you. do not set up with allah another god, or you will be cast into gehenna, condemned and rejected.

أَفَأَصْفَاكُمْ رَبُّكُم بِالْبَنِينَ وَاتَّخَذَ مِنَ الْمَلآئِكَةِ إِنَاثًا إِنَّكُمْ لَتَقُولُونَ قَوْلًا عَظِيمًا

آيا [پنداشتيد كه] پروردگارتان شما را به [داشتن] پسران اختصاص داده و خود از فرشتگان دخترانى برگرفته است حقا كه شما سخنى بس بزرگ می گوييد

what! has your lord favored you with sons and taken to himself females from among the angels? indeed, you utter a monstrous thing!

وَلَقَدْ صَرَّفْنَا فِي هَذَا الْقُرْآنِ لِيَذَّكَّرُواْ وَمَا يَزِيدُهُمْ إِلاَّ نُفُورًا

و به راستى ما در اين قرآن [حقايق را] گونه گون بيان كرديم تا پند گيرند و[لى] آنان را جز نفرت نمی افزايد

in this koran we have clarified so that they may remember; but it has only increased their aversion.

قُل لَّوْ كَانَ مَعَهُ آلِهَةٌ كَمَا يَقُولُونَ إِذًا لاَّبْتَغَوْاْ إِلَى ذِي الْعَرْشِ سَبِيلًا

بگو اگر چنانكه می گويند با او خدايانى [ديگر] بود در آن صورت حتما در صدد جستن راهى به سوى [خداوند] صاحب عرش برمی آمدند

say: `if there had been other gods with him, as they say, they would surely have sought a way to the lord of the throne. `

سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى عَمَّا يَقُولُونَ عُلُوًّا كَبِيرًا

او [پاك و] منزه است و از آنچه می گويند بسى والاتر است

exaltations be to him! high indeed be he exalted above what they say!

تُسَبِّحُ لَهُ السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ وَالأَرْضُ وَمَن فِيهِنَّ وَإِن مِّن شَيْءٍ إِلاَّ يُسَبِّحُ بِحَمْدَهِ وَلَكِن لاَّ تَفْقَهُونَ تَسْبِيحَهُمْ إِنَّهُ كَانَ حَلِيمًا غَفُورًا

آسمانهاى هفتگانه و زمين و هر كس كه در آنهاست او را تسبيح می گويند و هيچ چيز نيست مگر اينكه در حال ستايش تسبيح او می گويد ولى شما تسبيح آنها را درنمی يابيد به راستى كه او همواره بردبار [و] آمرزنده است

the seven heavens, the earth, and whosoever in them, exalt him. there is nothing that does not exalt with his praise, but you do not understand their exaltation. surely, he is clement, forgiving.

وَإِذَا قَرَأْتَ الْقُرآنَ جَعَلْنَا بَيْنَكَ وَبَيْنَ الَّذِينَ لاَ يُؤْمِنُونَ بِالآخِرَةِ حِجَابًا مَّسْتُورًا

و چون قرآن بخوانى ميان تو و كسانى كه به آخرت ايمان ندارند پرده اى پوشيده قرار می دهيم

when you recite the koran, we place between you and those who do not believe in the everlasting life an obstructing barrier.

وَجَعَلْنَا عَلَى قُلُوبِهِمْ أَكِنَّةً أَن يَفْقَهُوهُ وَفِي آذَانِهِمْ وَقْرًا وَإِذَا ذَكَرْتَ رَبَّكَ فِي الْقُرْآنِ وَحْدَهُ وَلَّوْاْ عَلَى أَدْبَارِهِمْ نُفُورًا

و بر دلهايشان پوششها می نهيم تا آن را نفهمند و در گوشهايشان سنگينى [قرار می دهيم] و چون در قرآن پروردگار خود را به يگانگى ياد كنى با نفرت پشت می كنند

we lay veils upon their hearts and heaviness in their ears, lest they understand it. when you (prophet muhammad) mention your lord alone in the koran, they turn their backs in aversion.

نَّحْنُ أَعْلَمُ بِمَا يَسْتَمِعُونَ بِهِ إِذْ يَسْتَمِعُونَ إِلَيْكَ وَإِذْ هُمْ نَجْوَى إِذْ يَقُولُ الظَّالِمُونَ إِن تَتَّبِعُونَ إِلاَّ رَجُلًا مَّسْحُورًا

هنگامى كه به سوى تو گوش فرا می دارند ما بهتر می دانيم به چه [منظور] گوش می دهند و [نيز] آنگاه كه به نجوا می پردازند وقتى كه ستمگران گويند جز مردى افسون شده را پيروى نمی كنيد

when they listen to you, we know very well how they listen. when they conspire, when the evildoers declare: `you are only following a man who is bewitched! `

انظُرْ كَيْفَ ضَرَبُواْ لَكَ الأَمْثَالَ فَضَلُّواْ فَلاَ يَسْتَطِيعْونَ سَبِيلًا

ببين چگونه براى تو مثلها زدند و گمراه شدند در نتيجه راه به جايى نمی توانند ببرند

see what they compared you to. they have surely gone astray and cannot find a path.

وَقَالُواْ أَئِذَا كُنَّا عِظَامًا وَرُفَاتًا أَإِنَّا لَمَبْعُوثُونَ خَلْقًا جَدِيدًا

و گفتند آيا وقتى استخوان و خاك شديم [باز] به آفرينشى جديد برانگيخته می شويم

`what! ` they say. `when we are (turned to) bones and broken bits, shall we be raised again in a new creation? `

قُل كُونُواْ حِجَارَةً أَوْ حَدِيدًا

بگو سنگ باشيد يا آهن

say: `let you be stones or iron,

أَوْ خَلْقًا مِّمَّا يَكْبُرُ فِي صُدُورِكُمْ فَسَيَقُولُونَ مَن يُعِيدُنَا قُلِ الَّذِي فَطَرَكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ فَسَيُنْغِضُونَ إِلَيْكَ رُؤُوسَهُمْ وَيَقُولُونَ مَتَى هُوَ قُلْ عَسَى أَن يَكُونَ قَرِيبًا

يا آفريده اى از آنچه در خاطر شما بزرگ می نمايد [باز هم برانگيخته خواهيد شد] پس خواهند گفت چه كسى ما را بازمی گرداند بگو همان كس كه نخستين بار شما را پديد آورد [باز] سرهاى خود را به طرف تو تكان می دهند و می گويندآن كى خواهد بود بگو شايد كه نزديك باشد

or any other creation yet more monstrous in your minds. ` they will ask: `who will restore us? ` say: `he who originated you at first. ` they will shake their heads and ask: `when will this be? ` say: `maybe it is near,

يَوْمَ يَدْعُوكُمْ فَتَسْتَجِيبُونَ بِحَمْدِهِ وَتَظُنُّونَ إِن لَّبِثْتُمْ إِلاَّ قَلِيلًا

روزى كه شما را فرا می خواند پس در حالى كه او را ستايش می كنيد اجابتش می نماييد و می پنداريد كه جز اندكى [در دنيا] نمانده ايد

on that day, he will summon you, and you shall answer him with praise and you shall think you have stayed but for a little. `

وَقُل لِّعِبَادِي يَقُولُواْ الَّتِي هِيَ أَحْسَنُ إِنَّ الشَّيْطَانَ يَنزَغُ بَيْنَهُمْ إِنَّ الشَّيْطَانَ كَانَ لِلإِنْسَانِ عَدُوًّا مُّبِينًا

و به بندگانم بگو آنچه را كه بهتر است بگويند كه شيطان ميانشان را به هم می زند زيرا شيطان همواره براى انسان دشمنى آشكار است

tell my worshipers, that they should say words that are the finest, satan would arouse discord among them; he is the clear enemy of mankind.

رَّبُّكُمْ أَعْلَمُ بِكُمْ إِن يَشَأْ يَرْحَمْكُمْ أَوْ إِن يَشَأْ يُعَذِّبْكُمْ وَمَا أَرْسَلْنَاكَ عَلَيْهِمْ وَكِيلًا

پروردگار شما به [حال] شما داناتر است اگر بخواهد بر شما رحمت می آورد يا اگر بخواهد شما را عذاب می كند و تو را بر ايشان نگهبان نفرستاده ايم

your lord knows you very well. he will have mercy on you if he will, or punish you if he will. we have not sent you to be their guardian.

وَرَبُّكَ أَعْلَمُ بِمَن فِي السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَلَقَدْ فَضَّلْنَا بَعْضَ النَّبِيِّينَ عَلَى بَعْضٍ وَآتَيْنَا دَاوُودَ زَبُورًا

و پروردگار تو به هر كه [و هر چه] در آسمانها و زمين است داناتر است و در حقيقت بعضى از انبيا را بر بعضى برترى بخشيديم و به داوود زبور داديم

your lord knows very well all who are in the heavens and the earth. we have preferred some prophets above others, and to david we gave the psalms.

قُلِ ادْعُواْ الَّذِينَ زَعَمْتُم مِّن دُونِهِ فَلاَ يَمْلِكُونَ كَشْفَ الضُّرِّ عَنكُمْ وَلاَ تَحْوِيلًا

بگو كسانى را كه به جاى او [معبود خود] پنداشتيد بخوانيد [آنها] نه اختيارى دارند كه از شما دفع زيان كنند و نه [آنكه بلايى را از شما] بگردانند

say: `call to those whom you assert, other than him. they have neither the power to remove your affliction nor to transfer it. `

أُولَئِكَ الَّذِينَ يَدْعُونَ يَبْتَغُونَ إِلَى رَبِّهِمُ الْوَسِيلَةَ أَيُّهُمْ أَقْرَبُ وَيَرْجُونَ رَحْمَتَهُ وَيَخَافُونَ عَذَابَهُ إِنَّ عَذَابَ رَبِّكَ كَانَ مَحْذُورًا

آن كسانى را كه ايشان می خوانند [خود] به سوى پروردگارشان تقرب می جويند [تا بدانند] كدام يك از آنها [به او] نزديكترند و به رحمت وى اميدوارند و از عذابش می ترسند چرا كه عذاب پروردگارت همواره در خور پرهيز است

those, they call upon are themselves seeking a means to come to their lord, competing with each other to be nearer; they hope for his mercy and fear his punishment. indeed, the punishment of your lord is the subject of caution.

وَإِن مَّن قَرْيَةٍ إِلاَّ نَحْنُ مُهْلِكُوهَا قَبْلَ يَوْمِ الْقِيَامَةِ أَوْ مُعَذِّبُوهَا عَذَابًا شَدِيدًا كَانَ ذَلِك فِي الْكِتَابِ مَسْطُورًا

و هيچ شهرى نيست مگر اينكه ما آن را [در صورت نافرمانى] پيش از روز رستاخيز به هلاكت می رسانيم يا آن را سخت عذاب می كنيم اين [عقوبت] در كتاب [الهى] به قلم رفته است

there is no village except that it shall be destroyed or that we will punish it with a stern punishment before the day of resurrection. that is inscribed in the book.

وَمَا مَنَعَنَا أَن نُّرْسِلَ بِالآيَاتِ إِلاَّ أَن كَذَّبَ بِهَا الأَوَّلُونَ وَآتَيْنَا ثَمُودَ النَّاقَةَ مُبْصِرَةً فَظَلَمُواْ بِهَا وَمَا نُرْسِلُ بِالآيَاتِ إِلاَّ تَخْوِيفًا

و [چيزى] ما را از فرستادن معجزات باز نداشت جز اينكه پيشينيان آنها را به دروغ گرفتند و به ثمود ماده شتر داديم كه [پديده اى] روشنگر بود و[لى] به آن ستم كردند و ما معجزه ها را جز براى بيم دادن [مردم] نمی فرستيم

nothing prevented us from sending the signs but that the ancients belied them. to thamood, we brought the shecamel as a visible (sign), yet they wronged her. we do not send signs except to frighten.

وَإِذْ قُلْنَا لَكَ إِنَّ رَبَّكَ أَحَاطَ بِالنَّاسِ وَمَا جَعَلْنَا الرُّؤيَا الَّتِي أَرَيْنَاكَ إِلاَّ فِتْنَةً لِّلنَّاسِ وَالشَّجَرَةَ الْمَلْعُونَةَ فِي القُرْآنِ وَنُخَوِّفُهُمْ فَمَا يَزِيدُهُمْ إِلاَّ طُغْيَانًا كَبِيرًا

و [ياد كن] هنگامى را كه به تو گفتيم به راستى پروردگارت بر مردم احاطه دارد و آن رؤيايى را كه به تو نمايانديم و [نيز] آن درخت لعنت شده در قرآن را جز براى آزمايش مردم قرار نداديم و ما آنان را بيم می دهيم ولى جز بر طغيان بيشتر آنها نمی افزايد

when we said to you: `indeed, your lord encompasses all people. ` we did not make the vision which we showed to you, and the tree cursed in the koran except to be a trial for people, and we frighten them, but it only increases them in great insolence.

وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلآئِكَةِ اسْجُدُواْ لآدَمَ فَسَجَدُواْ إَلاَّ إِبْلِيسَ قَالَ أَأَسْجُدُ لِمَنْ خَلَقْتَ طِينًا

و هنگامى را كه به فرشتگان گفتيم براى آدم سجده كنيد پس [همه] جز ابليس سجده كردند گفت آيا براى كسى كه از گل آفريدى سجده كنم

when we said to the angels: `prostrate yourselves before adam, ` they all prostrated themselves, except iblis (father of the jinn), who said: `shall i prostrate to him whom you have created from clay?

قَالَ أَرَأَيْتَكَ هَذَا الَّذِي كَرَّمْتَ عَلَيَّ لَئِنْ أَخَّرْتَنِ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ لأَحْتَنِكَنَّ ذُرِّيَّتَهُ إَلاَّ قَلِيلًا

[سپس] گفت به من بگو اين كسى را كه بر من برترى دادى [براى چه بود] اگر تا روز قيامت مهلتم دهى قطعا فرزندانش را جز اندكى [از آنها] ريشه كن خواهم كرد

what do you think? ` he said: `this whom you have honored above me, if you defer me until the day of resurrection, i will root out all but a few of his seed (by misleading them). `

قَالَ اذْهَبْ فَمَن تَبِعَكَ مِنْهُمْ فَإِنَّ جَهَنَّمَ جَزَآؤُكُمْ جَزَاء مَّوْفُورًا

فرمود برو كه هر كس از آنان تو را پيروى كند مسلما جهنم سزايتان خواهد بود كه كيفرى تمام است

`begone! ` said he. `indeed, gehenna is your recompense, and the reward of those who follow you, an ample recompense.

وَاسْتَفْزِزْ مَنِ اسْتَطَعْتَ مِنْهُمْ بِصَوْتِكَ وَأَجْلِبْ عَلَيْهِم بِخَيْلِكَ وَرَجِلِكَ وَشَارِكْهُمْ فِي الأَمْوَالِ وَالأَوْلادِ وَعِدْهُمْ وَمَا يَعِدُهُمُ الشَّيْطَانُ إِلاَّ غُرُورًا

و از ايشان هر كه را توانستى با آواى خود تحريك كن و با سواران و پيادگانت بر آنها بتاز و با آنان در اموال و اولاد شركت كن و به ايشان وعده بده و شيطان جز فريب به آنها وعده نمی دهد

rouse with your voice whoever you are able from among them. rally against them your cavalry and those on foot. share their wealth and children with them, and promise them. ` but satan promises them nothing except delusion.

إِنَّ عِبَادِي لَيْسَ لَكَ عَلَيْهِمْ سُلْطَانٌ وَكَفَى بِرَبِّكَ وَكِيلًا

در حقيقت تو را بر بندگان من تسلطى نيست و حمايتگرى [چون] پروردگارت بس است

`over my worshipers you shall have no authority. ` your lord is their sufficing guardian.

رَّبُّكُمُ الَّذِي يُزْجِي لَكُمُ الْفُلْكَ فِي الْبَحْرِ لِتَبْتَغُواْ مِن فَضْلِهِ إِنَّهُ كَانَ بِكُمْ رَحِيمًا

پروردگار شما كسى است كه كشتى را در دريا براى شما به حركت در می آورد تا از فضل او براى خود بجوييد چرا كه او همواره به شما مهربان است

it is your lord who drives your ships at sea so that you may seek his bounty. he is indeed the most merciful towards you.

وَإِذَا مَسَّكُمُ الْضُّرُّ فِي الْبَحْرِ ضَلَّ مَن تَدْعُونَ إِلاَّ إِيَّاهُ فَلَمَّا نَجَّاكُمْ إِلَى الْبَرِّ أَعْرَضْتُمْ وَكَانَ الإِنْسَانُ كَفُورًا

و چون در دريا به شما صدمه اى برسد هر كه را جز او می خوانيد ناپديد [و فراموش] می گردد و چون [خدا] شما را به سوى خشكى رهانيد رويگردان می شويد و انسان همواره ناسپاس است

when misfortune befalls you at sea, all except he of those to whom you supplicate forsake you; yet when he delivers you safely to the land, you turn away. the human is unthankful.

أَفَأَمِنتُمْ أَن يَخْسِفَ بِكُمْ جَانِبَ الْبَرِّ أَوْ يُرْسِلَ عَلَيْكُمْ حَاصِبًا ثُمَّ لاَ تَجِدُواْ لَكُمْ وَكِيلًا

مگر ايمن شديد از اينكه شما را در كنار خشكى در زمين فرو برد يا بر شما طوفانى از سنگريزه ها بفرستد سپس براى خود نگاهبانى نيابيد

do you feel secure that he will not cause the shore to swallow you, or let loose a squall of pebbles upon you? then you shall find no guardian for yourself.

أَمْ أَمِنتُمْ أَن يُعِيدَكُمْ فِيهِ تَارَةً أُخْرَى فَيُرْسِلَ عَلَيْكُمْ قَاصِفا مِّنَ الرِّيحِ فَيُغْرِقَكُم بِمَا كَفَرْتُمْ ثُمَّ لاَ تَجِدُواْ لَكُمْ عَلَيْنَا بِهِ تَبِيعًا

يا [مگر] ايمن شديد از اينكه بار ديگر شما را در آن [دريا] باز گرداند و تندبادى شكننده بر شما بفرستد و به سزاى آنكه كفر ورزيديد غرقتان كند آنگاه براى خود در برابر ما كسى را نيابيد كه آن را دنبال كند

or, do you feel secure that he will not send you back into it a second time, and send against you a violent tempest and drown you because of disbelief? then you shall find no prosecutor (to help) you against us.

وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُم مِّنَ الطَّيِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَى كَثِيرٍ مِّمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِيلًا

و به راستى ما فرزندان آدم را گرامى داشتيم و آنان را در خشكى و دريا [بر مركبها] برنشانديم و از چيزهاى پاكيزه به ايشان روزى داديم و آنها را بر بسيارى از آفريده هاى خود برترى آشكار داديم

we have honored the children of adam and carried them on both land and sea. we have provided them with good things and greatly preferred them above much of our creation.

يَوْمَ نَدْعُو كُلَّ أُنَاسٍ بِإِمَامِهِمْ فَمَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ بِيَمِينِهِ فَأُوْلَئِكَ يَقْرَؤُونَ كِتَابَهُمْ وَلاَ يُظْلَمُونَ فَتِيلًا

[ياد كن] روزى را كه هر گروهى را با پيشوايشان فرا می خوانيم پس هر كس كارنامه اش را به دست راستش دهند آنان كارنامه خود را می خوانند و به قدر نخك هسته خرمايى به آنها ستم نمی شود

on the day when we call all the people with their record, whosoever is given his book in his right hand shall read their book, and they shall not be wronged by as much as a single datefiber.

وَمَن كَانَ فِي هَذِهِ أَعْمَى فَهُوَ فِي الآخِرَةِ أَعْمَى وَأَضَلُّ سَبِيلًا

و هر كه در اين [دنيا] كور[دل] باشد در آخرت [هم] كور[دل] و گمراهتر خواهد بود

but he who is blind in this life, shall be blind in the everlasting life and will be further astray from the path.

وَإِن كَادُواْ لَيَفْتِنُونَكَ عَنِ الَّذِي أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ لِتفْتَرِيَ عَلَيْنَا غَيْرَهُ وَإِذًا لاَّتَّخَذُوكَ خَلِيلًا

و چيزى نمانده بود كه تو را از آنچه به سوى تو وحى كرده ايم گمراه كنند تا غير از آن را بر ما ببندى و در آن صورت تو را به دوستى خود بگيرند

indeed, they were near to seducing you from that we revealed to you, so that you might forge against us another, and then they would surely have taken you as a friend;

وَلَوْلاَ أَن ثَبَّتْنَاكَ لَقَدْ كِدتَّ تَرْكَنُ إِلَيْهِمْ شَيْئًا قَلِيلًا

و اگر تو را استوار نمی داشتيم قطعا نزديك بود كمى به سوى آنان متمايل شوى

and if we had not fortified you, you would have been very slightly inclining towards them;

إِذًا لَّأَذَقْنَاكَ ضِعْفَ الْحَيَاةِ وَضِعْفَ الْمَمَاتِ ثُمَّ لاَ تَجِدُ لَكَ عَلَيْنَا نَصِيرًا

در آن صورت حتما تو را دو برابر [در] زندگى و دو برابر [پس از] مرگ [عذاب] می چشانيديم آنگاه در برابر ما براى خود ياورى نمی يافتى

then we would have let you taste the double of life and death; and you would have found none to help you against us.

وَإِن كَادُواْ لَيَسْتَفِزُّونَكَ مِنَ الأَرْضِ لِيُخْرِجوكَ مِنْهَا وَإِذًا لاَّ يَلْبَثُونَ خِلافَكَ إِلاَّ قَلِيلًا

و چيزى نمانده بود كه تو را از اين سرزمين بركنند تا تو را از آنجا بيرون سازند و در آن صورت آنان [هم] پس از تو جز [زمان] اندكى نمی ماندند

they very nearly provoked you to drive you out of the land, but they would have only lingered for a little while after you.

سُنَّةَ مَن قَدْ أَرْسَلْنَا قَبْلَكَ مِن رُّسُلِنَا وَلاَ تَجِدُ لِسُنَّتِنَا تَحْوِيلًا

سنتى كه همواره در ميان [امتهاى] فرستادگانى كه پيش از تو گسيل داشته ايم [جارى] بوده است و براى سنت [و قانون] ما تغييرى نخواهى يافت

such was our way with those whom we sent before you. you shall find no change in our way.

أَقِمِ الصَّلاَةَ لِدُلُوكِ الشَّمْسِ إِلَى غَسَقِ اللَّيْلِ وَقُرْآنَ الْفَجْرِ إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ كَانَ مَشْهُودًا

نماز را از زوال آفتاب تا نهايت تاريكى شب برپادار و [نيز] نماز صبح را زيرا نماز صبح همواره [مقرون با] حضور [فرشتگان] است

establish the prayer at the decline of the sun till the darkening of the night and the koran recital at dawn. surely, the koran recital at dawn is witnessed.

وَمِنَ اللَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَّكَ عَسَى أَن يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقَامًا مَّحْمُودًا

و پاسى از شب را زنده بدار تا براى تو [به منزله] نافله اى باشد اميد كه پروردگارت تو را به مقامى ستوده برساند

as for the night there is a voluntary deed for you to keep vigil in part it. perhaps your lord will raise you to a praiseworthy station.

وَقُل رَّبِّ أَدْخِلْنِي مُدْخَلَ صِدْقٍ وَأَخْرِجْنِي مُخْرَجَ صِدْقٍ وَاجْعَل لِّي مِن لَّدُنكَ سُلْطَانًا نَّصِيرًا

و بگو پروردگارا مرا [در هر كارى] به طرز درست داخل كن و به طرز درست خارج ساز و از جانب خود براى من تسلطى ياری بخش قرار ده

say: `lord, grant me an entrance of sincerity and an exit of sincerity, and give me from yours a victorious power. `

وَقُلْ جَاء الْحَقُّ وَزَهَقَ الْبَاطِلُ إِنَّ الْبَاطِلَ كَانَ زَهُوقًا

و بگو حق آمد و باطل نابود شد آرى باطل همواره نابودشدنى است

say: `truth has come and falsehood has vanished. indeed, falsehood will certainly vanish. `

وَنُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَاء وَرَحْمَةٌ لِّلْمُؤْمِنِينَ وَلاَ يَزِيدُ الظَّالِمِينَ إَلاَّ خَسَارًا

و ما آنچه را براى مؤمنان مايه درمان و رحمت است از قرآن نازل می كنيم و[لى] ستمگران را جز زيان نمی افزايد

we sent down of the koran that which is a healing and a mercy to believers, but to the harmdoers it does not increase them, except in loss.

وَإِذَآ أَنْعَمْنَا عَلَى الإِنسَانِ أَعْرَضَ وَنَأَى بِجَانِبِهِ وَإِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ كَانَ يَؤُوسًا

و چون به انسان نعمت ارزانى داريم روى می گرداند و پهلو تهى می كند و چون آسيبى به وى رسد نوميد می گردد

yet when we bestow favors upon mankind he turns his back and withdraws to one side. but when evil befalls him, he despairs.

قُلْ كُلٌّ يَعْمَلُ عَلَى شَاكِلَتِهِ فَرَبُّكُمْ أَعْلَمُ بِمَنْ هُوَ أَهْدَى سَبِيلًا

بگو هر كس بر حسب ساختار [روانى و بدنى] خود عمل می كند و پروردگار شما به هر كه راه يافته تر باشد داناتر است

say: `each human works in his own manner. but your lord knows very well who is best guided on the way. `

وَيَسْأَلُونَكَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّي وَمَا أُوتِيتُم مِّن الْعِلْمِ إِلاَّ قَلِيلًا

و در باره روح از تو می پرسند بگو روح از [سنخ] فرمان پروردگار من است و به شما از دانش جز اندكى داده نشده است

they question you about the spirit. say: `the spirit is from the command of my lord. except for a little knowledge you have been given nothing. `

وَلَئِن شِئْنَا لَنَذْهَبَنَّ بِالَّذِي أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ ثُمَّ لاَ تَجِدُ لَكَ بِهِ عَلَيْنَا وَكِيلًا

و اگر بخواهيم قطعا آنچه را به تو وحى كرده ايم می ب ريم آنگاه براى [حفظ] آن در برابر ما براى خود مدافعى نمی يابى

if we pleased we could take away that which we have revealed to you then you should find none to guard you against us,

إِلاَّ رَحْمَةً مِّن رَّبِّكَ إِنَّ فَضْلَهُ كَانَ عَلَيْكَ كَبِيرًا

مگر رحمتى از جانب پروردگارت [به تو برسد] زيرا فضل او بر تو همواره بسيار است

except for mercy from your lord; for his favor to you is great indeed.

قُل لَّئِنِ اجْتَمَعَتِ الإِنسُ وَالْجِنُّ عَلَى أَن يَأْتُواْ بِمِثْلِ هَذَا الْقُرْآنِ لاَ يَأْتُونَ بِمِثْلِهِ وَلَوْ كَانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهِيرًا

بگو اگر انس و جن گرد آيند تا نظير اين قرآن را بياورند مانند آن را نخواهند آورد هر چند برخى از آنها پشتيبان برخى [ديگر] باشند

say: `if mankind and jinn combined together to produce the like of this koran, they would never be able to produce one like it, not even if they were to help one another. `

وَلَقَدْ صَرَّفْنَا لِلنَّاسِ فِي هَذَا الْقُرْآنِ مِن كُلِّ مَثَلٍ فَأَبَى أَكْثَرُ النَّاسِ إِلاَّ كُفُورًا

و به راستى در اين قرآن از هر گونه مثلى گوناگون آورديم ولى بيشتر مردم جز سر انكار ندارند

indeed, we have set forth for mankind in this koran every kind of parable, yet most people refuse all except disbelief.

وَقَالُواْ لَن نُّؤْمِنَ لَكَ حَتَّى تَفْجُرَ لَنَا مِنَ الأَرْضِ يَنبُوعًا

و گفتند تا از زمين چشمه اى براى ما نجوشانى هرگز به تو ايمان نخواهيم آورد

they say: `we will not believe in you until you make a spring gush from the earth for us,

أَوْ تَكُونَ لَكَ جَنَّةٌ مِّن نَّخِيلٍ وَعِنَبٍ فَتُفَجِّرَ الأَنْهَارَ خِلالَهَا تَفْجِيرًا

يا [بايد] براى تو باغى از درختان خرما و انگور باشد و آشكارا از ميان آنها جويبارها روان سازى

or, until you own a garden of palms and vines and cause rivers to gush forth with abundant water in them;

أَوْ تُسْقِطَ السَّمَاء كَمَا زَعَمْتَ عَلَيْنَا كِسَفًا أَوْ تَأْتِيَ بِاللّهِ وَالْمَلآئِكَةِ قَبِيلًا

يا چنانكه ادعا می كنى آسمان را پاره پاره بر [سر] ما فرو اندازى يا خدا و فرشتگان را در برابر [ما حاضر] آورى

or, until you cause the sky to fall upon us in pieces, as you have claimed, or, as a surety bring allah with the angels in front;

أَوْ يَكُونَ لَكَ بَيْتٌ مِّن زُخْرُفٍ أَوْ تَرْقَى فِي السَّمَاء وَلَن نُّؤْمِنَ لِرُقِيِّكَ حَتَّى تُنَزِّلَ عَلَيْنَا كِتَابًا نَّقْرَؤُهُ قُلْ سُبْحَانَ رَبِّي هَلْ كُنتُ إَلاَّ بَشَرًا رَّسُولًا

يا براى تو خانه اى از طلا[كارى] باشد يا به آسمان بالا روى و به بالا رفتن تو [هم] اطمينان نخواهيم داشت تا بر ما كتابى نازل كنى كه آن را بخوانيم بگو پاك است پروردگار من آيا [من] جز بشرى فرستاده هستم

or, until you possess an ornate house of gold, or ascend into the heavens; and we will not believe in your ascension until you have brought down for us a book which we can read. ` say: `exaltations to my lord! am i anything except a human messenger? `

وَمَا مَنَعَ النَّاسَ أَن يُؤْمِنُواْ إِذْ جَاءهُمُ الْهُدَى إِلاَّ أَن قَالُواْ أَبَعَثَ اللّهُ بَشَرًا رَّسُولًا

و [چيزى] مردم را از ايمان آوردن باز نداشت آنگاه كه هدايت برايشان آمد جز اينكه گفتند آيا خدا بشرى را به سمت رسول مبعوث كرده است

nothing prevented people from believing when guidance came to them but (the excuse): `has allah sent a human as a messenger? `

قُل لَّوْ كَانَ فِي الأَرْضِ مَلآئِكَةٌ يَمْشُونَ مُطْمَئِنِّينَ لَنَزَّلْنَا عَلَيْهِم مِّنَ السَّمَاءِ مَلَكًا رَّسُولًا

بگو اگر در روى زمين فرشتگانى بودند كه با اطمينان راه می رفتند البته بر آنان [نيز] فرشته اى را بعنوان پيامبر از آسمان نازل می كرديم

say: `had there been angels walking at peace in the earth, we would have sent down an angel from heaven to them as a messenger. `

قُلْ كَفَى بِاللّهِ شَهِيدًا بَيْنِي وَبَيْنَكُمْ إِنَّهُ كَانَ بِعِبَادِهِ خَبِيرًا بَصِيرًا

بگو ميان من و شما گواه بودن خدا كافى است چرا كه او همواره به [حال] بندگانش آگاه بينا است

say: `allah is sufficient as a witness between me and you. he knows and observes his worshipers. `

وَمَن يَهْدِ اللّهُ فَهُوَ الْمُهْتَدِ وَمَن يُضْلِلْ فَلَن تَجِدَ لَهُمْ أَوْلِيَاء مِن دُونِهِ وَنَحْشُرُهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ عَلَى وُجُوهِهِمْ عُمْيًا وَبُكْمًا وَصُمًّا مَّأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ كُلَّمَا خَبَتْ زِدْنَاهُمْ سَعِيرًا

و هر كه را خدا هدايت كند او رهيافته است و هر كه را گمراه سازد در برابر او براى آنان هرگز دوستانى نيابى و روز قيامت آنها را كور و لال و كر به روى چهره شان درافتاده برخواهيم انگيخت جايگاهشان دوزخ است هر بار كه آتش آن فرو نشيند شراره اى [تازه] برايشان می افزاييم

those whom allah guides are rightly guided; but for those whom he leads astray you shall find no guardian, other than him. on the day of resurrection we shall gather all of them upon their faces, blind, dumb, deaf. gehenna shall be their refuge, whenever it dwindles, we will increase the blaze for them.

ذَلِكَ جَزَآؤُهُم بِأَنَّهُمْ كَفَرُواْ بِآيَاتِنَا وَقَالُواْ أَئِذَا كُنَّا عِظَامًا وَرُفَاتًا أَإِنَّا لَمَبْعُوثُونَ خَلْقًا جَدِيدًا

جزاى آنها اين است چرا كه آيات ما را انكار كردند و گفتند آيا وقتى ما استخوان و خاك شديم [باز] در آفرينشى جديد برانگيخته خواهيم شد

that will be their recompense because they disbelieved our verses and said: `when we are turned to bones and broken bits, shall we really be raised up once more as a new creation? `

أَوَلَمْ يَرَوْاْ أَنَّ اللّهَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ قَادِرٌ عَلَى أَن يَخْلُقَ مِثْلَهُمْ وَجَعَلَ لَهُمْ أَجَلًا لاَّ رَيْبَ فِيهِ فَأَبَى الظَّالِمُونَ إَلاَّ كُفُورًا

آيا ندانستند كه خدايى كه آسمانها و زمين را آفريده تواناست كه مانند آنان را بيافريند و [همان خداست كه] برايشان زمانى مقرر فرموده كه در آن هيچ شكى نيست و[لى] ستمگران جز انكار [چيزى را] نپذيرفتند

have they not seen that allah, who has created the heavens and the earth, has power to create their like? there is no doubt that he has appointed for them a term, yet the unbelievers refuse all but disbelief.

قُل لَّوْ أَنتُمْ تَمْلِكُونَ خَزَآئِنَ رَحْمَةِ رَبِّي إِذًا لَّأَمْسَكْتُمْ خَشْيَةَ الإِنفَاقِ وَكَانَ الإنسَانُ قَتُورًا

بگو اگر شما مالك گنجينه هاى رحمت پروردگارم بوديد باز هم از بيم خرج كردن قطعا امساك می ورزيديد و انسان همواره بخيل است

say: `if you possessed the treasuries of my lord`s mercy, you would hold them back for fear of spending and mankind is ever grudging!

وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى تِسْعَ آيَاتٍ بَيِّنَاتٍ فَاسْأَلْ بَنِي إِسْرَائِيلَ إِذْ جَاءهُمْ فَقَالَ لَهُ فِرْعَونُ إِنِّي لَأَظُنُّكَ يَا مُوسَى مَسْحُورًا

و در حقيقت ما به موسى نه نشانه آشكار داديم پس از فرزندان اسرائيل بپرس آنگاه كه نزد آنان آمد و فرعون به او گفت اى موسى من جدا تو را افسون شده می پندارم

to moses we gave nine clear signs. ask the children of israel about how he came to them. when pharaoh said to him: `moses, i think you are bewitched.`

قَالَ لَقَدْ عَلِمْتَ مَا أَنزَلَ هَؤُلاء إِلاَّ رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ بَصَآئِرَ وَإِنِّي لَأَظُنُّكَ يَا فِرْعَونُ مَثْبُورًا

گفت قطعا می دانى كه اين [نشانه ها] را كه باعث بينشهاست جز پروردگار آسمانها و زمين نازل نكرده است و راستى اى فرعون تو را تباه شده می پندارم

`you know, ` he replied, `that none except the lord of the heavens and the earth has sent down these as clear proofs. pharaoh, i believe you are destroyed.`

فَأَرَادَ أَن يَسْتَفِزَّهُم مِّنَ الأَرْضِ فَأَغْرَقْنَاهُ وَمَن مَّعَهُ جَمِيعًا

پس [فرعون] تصميم گرفت كه آنان را از سرزمين [مصر] بركند پس او و هر كه را با وى بود همه را غرق كرديم

pharaoh sought to provoke them so that they would leave the land, but we drowned him, together with all who were with him.

وَقُلْنَا مِن بَعْدِهِ لِبَنِي إِسْرَائِيلَ اسْكُنُواْ الأَرْضَ فَإِذَا جَاء وَعْدُ الآخِرَةِ جِئْنَا بِكُمْ لَفِيفًا

و پس از او به فرزندان اسرائيل گفتيم در اين سرزمين ساكن شويد پس چون وعده آخرت فرا رسد شما را همه با هم محشور می كنيم

and thereafter we said to the children of israel: `dwell in the land. when the promise of the everlasting life comes we shall bring you all together. `

وَبِالْحَقِّ أَنزَلْنَاهُ وَبِالْحَقِّ نَزَلَ وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلاَّ مُبَشِّرًا وَنَذِيرًا

و آن [قرآن] را به حق فرود آورديم و به حق فرود آمد و تو را جز بشارت دهنده و بيم رسان نفرستاديم

we have sent it down with the truth, and with the truth it has come down. we have not sent you except a bearer of glad tidings and a warner,

وَقُرْآنًا فَرَقْنَاهُ لِتَقْرَأَهُ عَلَى النَّاسِ عَلَى مُكْثٍ وَنَزَّلْنَاهُ تَنزِيلًا

و قرآنى [با عظمت را] بخش بخش [بر تو] نازل كرديم تا آن را به آرامى به مردم بخوانى و آن را به تدريج نازل كرديم

and we have divided the koran for you to recite at intervals to mankind and we have sent it down successively.

قُلْ آمِنُواْ بِهِ أَوْ لاَ تُؤْمِنُواْ إِنَّ الَّذِينَ أُوتُواْ الْعِلْمَ مِن قَبْلِهِ إِذَا يُتْلَى عَلَيْهِمْ يَخِرُّونَ لِلأَذْقَانِ سُجَّدًا

بگو [چه] به آن ايمان بياوريد يا نياوريد بی گمان كسانى كه پيش از [نزول] آن دانش يافته اند چون [اين كتاب] بر آنان خوانده شود سجده كنان به روى درمی افتند

say: `believe in it, or do not believe. when it is recited to those to whom knowledge was given before they fall prostrate upon their faces

وَيَقُولُونَ سُبْحَانَ رَبِّنَا إِن كَانَ وَعْدُ رَبِّنَا لَمَفْعُولًا

و می گويند منزه است پروردگار ما كه وعده پروردگار ما قطعا انجام شدنى است

and say, "exaltations be to our lord! the promise of our lord is done." `

وَيَخِرُّونَ لِلأَذْقَانِ يَبْكُونَ وَيَزِيدُهُمْ خُشُوعًا

و بر روى زمين می افتند و می گريند و بر فروتنى آنها می افزايد

they fall down upon their chin, weeping and it increases them in humility.

قُلِ ادْعُواْ اللّهَ أَوِ ادْعُواْ الرَّحْمَنَ أَيًّا مَّا تَدْعُواْ فَلَهُ الأَسْمَاء الْحُسْنَى وَلاَ تَجْهَرْ بِصَلاَتِكَ وَلاَ تُخَافِتْ بِهَا وَابْتَغِ بَيْنَ ذَلِكَ سَبِيلًا

بگو خدا را بخوانيد يا رحمان را بخوانيد هر كدام را بخوانيد براى او نامهاى نيكوتر است و نمازت را به آواز بلند مخوان و بسيار آهسته اش مكن و ميان اين [و آن] راهى [ميانه] جوى

say: `call upon allah, or call upon the merciful; whichever (name) you call upon, to him belong the most beautiful names. ` pray neither loudly nor to quietly, rather, seek a middle course between them.

وَقُلِ الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِي لَمْ يَتَّخِذْ وَلَدًا وَلَم يَكُن لَّهُ شَرِيكٌ فِي الْمُلْكِ وَلَمْ يَكُن لَّهُ وَلِيٌّ مِّنَ الذُّلَّ وَكَبِّرْهُ تَكْبِيرًا

و بگو ستايش خدايى را كه نه فرزندى گرفته و نه در جهاندارى شريكى دارد و نه خوار بوده كه [نياز به] دوستى داشته باشد و او را بسيار بزرگ شمار

say: `praise be to allah who has not taken a son; who has no associate in the kingdom; nor out of humility any guardian. ` and exalt him repeatedly with exaltations.