بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

به نام خداوند رحمتگر مهربان

In the name of Allah, Most Gracious, Most Merciful

الم

الف لام ميم

aliflaammeem.

أَحَسِبَ النَّاسُ أَن يُتْرَكُوا أَن يَقُولُوا آمَنَّا وَهُمْ لَا يُفْتَنُونَ

آيا مردم پنداشتند كه تا گفتند ايمان آورديم رها می شوند و مورد آزمايش قرار نمی گيرند

do people think that they are left alone by saying: `we are believers, ` and will not be tried?

وَلَقَدْ فَتَنَّا الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ فَلَيَعْلَمَنَّ اللَّهُ الَّذِينَ صَدَقُوا وَلَيَعْلَمَنَّ الْكَاذِبِينَ

و به يقين كسانى را كه پيش از اينان بودند آزموديم تا خدا آنان را كه راست گفته اند معلوم دارد و دروغگويان را [نيز] معلوم دارد

we tried those who have gone before them. allah knows those who are truthful and those who lie.

أَمْ حَسِبَ الَّذِينَ يَعْمَلُونَ السَّيِّئَاتِ أَن يَسْبِقُونَا سَاء مَا يَحْكُمُونَ

آيا كسانى كه كارهاى بد می كنند می پندارند كه بر ما پيشى خواهند جست چه بد داورى می كنند

or do the evildoers think that they will outstrip us? how evil is their judgment!

مَن كَانَ يَرْجُو لِقَاء اللَّهِ فَإِنَّ أَجَلَ اللَّهِ لَآتٍ وَهُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ

كسى كه به ديدار خدا اميد دارد [بداند كه] ا ج ل [او از سوى] خدا آمدنى است و وست شنواى دانا

he who hopes to meet allah (must know) that the term of allah is coming. he is the hearer, the knower.

وَمَن جَاهَدَ فَإِنَّمَا يُجَاهِدُ لِنَفْسِهِ إِنَّ اللَّهَ لَغَنِيٌّ عَنِ الْعَالَمِينَ

و هر كه بكوشد تنها براى خود می كوشد زيرا خدا از جهانيان سخت بی نياز است

he who strives, strives for himself. allah is the rich, independent of the worlds.

وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَنُكَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَيِّئَاتِهِمْ وَلَنَجْزِيَنَّهُمْ أَحْسَنَ الَّذِي كَانُوا يَعْمَلُونَ

و كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند قطعا گناهانشان را از آنان مى زداييم و بهتر از آنچه می كردند پاداششان می دهيم

as for those who believe and do good works, we shall acquit them of their sins, and recompense them with the best for what they were doing.

وَوَصَّيْنَا الْإِنسَانَ بِوَالِدَيْهِ حُسْنًا وَإِن جَاهَدَاكَ لِتُشْرِكَ بِي مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ فَلَا تُطِعْهُمَا إِلَيَّ مَرْجِعُكُمْ فَأُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ

و به انسان سفارش كرديم كه به پدر و مادر خود نيكى كند و[لى] اگر آنها با تو دركوشند تا چيزى را كه بدان علم ندارى با من شريك گردانى از ايشان اطاعت مكن سرانجامتان به سوى من است و شما را از [حقيقت] آنچه انجام می داديد باخبر خواهم كرد

we have charged the human to be kind to his parents. but if they bid you to associate with me that which you have no knowledge, do not obey them. to me you will return, and i shall inform you of all that you have done.

وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَنُدْخِلَنَّهُمْ فِي الصَّالِحِينَ

و كسانى كه گرويده و كارهاى شايسته كرده اند البته آنان را در زمره شايستگان درمی آوريم

those who believe and do good works shall be admitted among the righteous.

وَمِنَ النَّاسِ مَن يَقُولُ آمَنَّا بِاللَّهِ فَإِذَا أُوذِيَ فِي اللَّهِ جَعَلَ فِتْنَةَ النَّاسِ كَعَذَابِ اللَّهِ وَلَئِن جَاء نَصْرٌ مِّن رَّبِّكَ لَيَقُولُنَّ إِنَّا كُنَّا مَعَكُمْ أَوَلَيْسَ اللَّهُ بِأَعْلَمَ بِمَا فِي صُدُورِ الْعَالَمِينَ

و از ميان مردم كسانی اند كه می گويند به خدا ايمان آورده ايم و چون در [راه] خدا آزار كشند آزمايش مردم را مانند عذاب خدا قرار می دهند و اگر از جانب پروردگارت پيروزى رسد حتما خواهند گفت ما با شما بوديم آيا خدا به آنچه در دلهاى جهانيان است داناتر نيست

there are some people who say: `we believe in allah, ` yet when such is hurt in the cause of allah, he makes the persecution of people as though it were the punishment of allah. but then if help comes from his lord, he will say: `we were with you. ` does allah not know what is in the (people`s) chests of the worlds?

وَلَيَعْلَمَنَّ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَلَيَعْلَمَنَّ الْمُنَافِقِينَ

و قطعا خدا كسانى را كه ايمان آورده اند می شناسد و يقينا منافقان را [نيز] می شناسد

most certainly allah knows the believers and the hypocrites.

وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِلَّذِينَ آمَنُوا اتَّبِعُوا سَبِيلَنَا وَلْنَحْمِلْ خَطَايَاكُمْ وَمَا هُم بِحَامِلِينَ مِنْ خَطَايَاهُم مِّن شَيْءٍ إِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ

و كسانى كه كافر شده اند به كسانى كه ايمان آورده اند می گويند راه ما را پيروى كنيد و گناهانتان به گردن ما و[لى] چيزى از گناهانشان را به گردن نخواهند گرفت قطعا آنان دروغگويانند

the unbelievers say to those who believe: `follow our path, and we will carry your sins. ` yet they cannot carry even a thing of their sins. they are surely lying.

وَلَيَحْمِلُنَّ أَثْقَالَهُمْ وَأَثْقَالًا مَّعَ أَثْقَالِهِمْ وَلَيُسْأَلُنَّ يَوْمَ الْقِيَامَةِ عَمَّا كَانُوا يَفْتَرُونَ

و قطعا بارهاى گران خودشان و بارهاى گران [ديگر] را با بارهاى گران خود برخواهند گرفت و مسلما روز قيامت از آنچه به دروغ برمی بستند پرسيده خواهند شد

they shall certainly carry their loads, and other loads besides their loads, and on the day of resurrection, they shall be questioned about what they forged.

وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحًا إِلَى قَوْمِهِ فَلَبِثَ فِيهِمْ أَلْفَ سَنَةٍ إِلَّا خَمْسِينَ عَامًا فَأَخَذَهُمُ الطُّوفَانُ وَهُمْ ظَالِمُونَ

و به راستى نوح را به سوى قومش فرستاديم پس در ميان آنان نهصد و پنجاه سال درنگ كرد تا طوفان آنها را در حالى كه ستمكار بودند فرا گرفت

indeed, we sent noah to his nation, and he lived amongst them for a thousand years, less fifty (but they belied him), then the flood seized them while they were harmdoers.

فَأَنجَيْنَاهُ وَأَصْحَابَ السَّفِينَةِ وَجَعَلْنَاهَا آيَةً لِّلْعَالَمِينَ

و او را با كشتی نشينان برهانيديم و آن [سفينه] را براى جهانيان عبرتى گردانيديم

but we saved him and all who were in the ark, and made (the event) a sign to the worlds.

وَإِبْرَاهِيمَ إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاتَّقُوهُ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ

و [ياد كن] ابراهيم را چون به قوم خويش گفت خدا را بپرستيد و از او پروا بداريد اگر بدانيد اين [كار] براى شما بهتر است

and (remember) abraham. when he said to his people `worship allah and fear him. that would be best for you, if you but knew.

إِنَّمَا تَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ أَوْثَانًا وَتَخْلُقُونَ إِفْكًا إِنَّ الَّذِينَ تَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ لَا يَمْلِكُونَ لَكُمْ رِزْقًا فَابْتَغُوا عِندَ اللَّهِ الرِّزْقَ وَاعْبُدُوهُ وَاشْكُرُوا لَهُ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ

واقعا آنچه را كه شما سواى خدا می پرستيد جز بتانى [بيش] نيستند و دروغى برمی سازيد در حقيقت كسانى را كه جز خدا می پرستيد اختيار روزى شما را در دست ندارند پس روزى را پيش خدا بجوييد و او را بپرستيد و وى را سپاس گوييد كه به سوى او بازگردانيده می شويد

you only worship, other than allah, idols and invent falsehoods. those whom you worship, other than allah, have no power to give you provision. therefore seek the provision of allah, and worship him. give thanks to him, to him you shall return. `

وَإِن تُكَذِّبُوا فَقَدْ كَذَّبَ أُمَمٌ مِّن قَبْلِكُمْ وَمَا عَلَى الرَّسُولِ إِلَّا الْبَلَاغُ الْمُبِينُ

و اگر تكذيب كنيد قطعا امتهاى پيش از شما [هم] تكذيب كردند و بر پيامبر [خدا] جز ابلاغ آشكار [وظيفه اى] نيست

if you belie me, other nations before you also belied. it is only for a messenger to deliver the clear deliverance.

أَوَلَمْ يَرَوْا كَيْفَ يُبْدِئُ اللَّهُ الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ إِنَّ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرٌ

آيا نديده اند كه خدا چگونه آفرينش را آغاز می كند سپس آن را باز می گرداند در حقيقت اين [كار] بر خدا آسان است

do they not see how allah originates the creation, and then brings it back? that is an easy matter for allah.

قُلْ سِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانظُرُوا كَيْفَ بَدَأَ الْخَلْقَ ثُمَّ اللَّهُ يُنشِئُ النَّشْأَةَ الْآخِرَةَ إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ

بگو در زمين بگرديد و بنگريد چگونه آفرينش را آغاز كرده است سپس [باز ] خداست كه نشاه آخرت را پديد می آورد خداست كه بر هر چيزى تواناست

say: `travel in the land and see how he started the creation. then allah will originate the everlasting life. allah has power over all things.

يُعَذِّبُُ مَن يَشَاءُ وَيَرْحَمُ مَن يَشَاءُ وَإِلَيْهِ تُقْلَبُونَ

هر كه را بخواهد عذاب و هر كه را بخواهد رحمت می كند و به سوى او بازگردانيده مى شويد

he punishes whom he will and has mercy to whom he will. to him you shall be turned.

وَمَا أَنتُم بِمُعْجِزِينَ فِي الْأَرْضِ وَلَا فِي السَّمَاء وَمَا لَكُم مِّن دُونِ اللَّهِ مِن وَلِيٍّ وَلَا نَصِيرٍ

و شما نه در زمين و نه در آسمان درمانده كننده [او] نيستيد و جز خدا براى شما يار و ياورى نيست

you are not able to frustrate him either in the earth or heaven, nor have you, other than allah, a guardian or helper.

وَالَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِ اللَّهِ وَلِقَائِهِ أُوْلَئِكَ يَئِسُوا مِن رَّحْمَتِي وَأُوْلَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ

و كسانى كه آيات خدا و لقاى او را منكر شدند آنانند كه از رحمت من نوميدند و ايشان را عذابى پر درد خواهد بود

those who disbelieve the verses of allah and the meeting with him shall despair of my mercy, for them there awaits a painful punishment.

فَمَا كَانَ جَوَابَ قَوْمِهِ إِلَّا أَن قَالُوا اقْتُلُوهُ أَوْ حَرِّقُوهُ فَأَنجَاهُ اللَّهُ مِنَ النَّارِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ

و پاسخ قومش جز اين نبود كه گفتند بكشيدش يا بسوزانيدش ولى خدا او را از آتش نجات بخشيد آرى در اين [نجات بخشى خدا] براى مردمى كه ايمان دارند قطعا دلايلى است

the only answer his nation gave was that they said: `kill him, or burn him! `but allah saved him from the fire. surely, in this there are signs for a nation who believe.

وَقَالَ إِنَّمَا اتَّخَذْتُم مِّن دُونِ اللَّهِ أَوْثَانًا مَّوَدَّةَ بَيْنِكُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا ثُمَّ يَوْمَ الْقِيَامَةِ يَكْفُرُ بَعْضُكُم بِبَعْضٍ وَيَلْعَنُ بَعْضُكُم بَعْضًا وَمَأْوَاكُمُ النَّارُ وَمَا لَكُم مِّن نَّاصِرِينَ

و [ابراهيم] گفت جز خدا فقط بتهايى را اختيار كرده ايد كه آن هم براى دوستى ميان شما در زندگى دنياست آنگاه روز قيامت بعضى از شما بعضى ديگر را انكار و برخى از شما برخى ديگر را لعنت می كنند و جايتان در آتش است و براى شما ياورانى نخواهد بود

he said: `other than allah, you have taken to yourselves idols as an affection between yourselves in the present life. then, on the day of resurrection, you shall deny one another and curse one another, and your refuge will be the fire, and none shall help you. `

فَآمَنَ لَهُ لُوطٌ وَقَالَ إِنِّي مُهَاجِرٌ إِلَى رَبِّي إِنَّهُ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ

پس لوط به او ايمان آورد و [ابراهيم] گفت من به سوى پروردگار خود روى مى آورم كه اوست ارجمند حكيم

lot believed him, and said: `i will migrate to my lord; he is the almighty, the wise. `

وَوَهَبْنَا لَهُ إِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ وَجَعَلْنَا فِي ذُرِّيَّتِهِ النُّبُوَّةَ وَالْكِتَابَ وَآتَيْنَاهُ أَجْرَهُ فِي الدُّنْيَا وَإِنَّهُ فِي الْآخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِينَ

و اسحاق و يعقوب را به او عطا كرديم و در ميان فرزندانش پيامبرى و كتاب قرار داديم و در دنيا پاداشش را به او بخشيديم و قطعا او در آخرت [نيز] از شايستگان خواهد بود

and, we gave him (abraham), isaac and jacob and appointed on his descendants the prophethood and the book. we gave him his wage in this world, and in the everlasting life he shall be among the righteous.

وَلُوطًا إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ إِنَّكُمْ لَتَأْتُونَ الْفَاحِشَةَ مَا سَبَقَكُم بِهَا مِنْ أَحَدٍ مِّنَ الْعَالَمِينَ

و [ياد كن] لوط را هنگامى كه به قوم خود گفت شما به كارى زشت می پردازيد كه هيچ يك از مردم زمين در آن [كار] بر شما پيشى نگرفته است

and lot who said to his nation: `you commit indecency which no other being in all the world has committed before you.

أَئِنَّكُمْ لَتَأْتُونَ الرِّجَالَ وَتَقْطَعُونَ السَّبِيلَ وَتَأْتُونَ فِي نَادِيكُمُ الْمُنكَرَ فَمَا كَانَ جَوَابَ قَوْمِهِ إِلَّا أَن قَالُوا ائْتِنَا بِعَذَابِ اللَّهِ إِن كُنتَ مِنَ الصَّادِقِينَ

آيا شما با مردها درمی آميزيد و راه [توالد و تناسل] را قطع می كنيد و در محافل [انس] خود پليدكارى می كنيد و[لى] پاسخ قومش جز اين نبود كه گفتند اگر راست مى گويى عذاب خدا را براى ما بياور

what, do you approach men and cause a detour on the road, and commit dishonor (sodomy) in your assembly? ` but the only reply of his nation was: `then bring down the punishment of allah, if what you say is true. `

قَالَ رَبِّ انصُرْنِي عَلَى الْقَوْمِ الْمُفْسِدِينَ

[لوط] گفت پروردگارا مرا بر قوم فسادكار غالب گردان

`my lord, ` he said, `help me against this corrupt nation. `

وَلَمَّا جَاءتْ رُسُلُنَا إِبْرَاهِيمَ بِالْبُشْرَى قَالُوا إِنَّا مُهْلِكُو أَهْلِ هَذِهِ الْقَرْيَةِ إِنَّ أَهْلَهَا كَانُوا ظَالِمِينَ

و چون فرستادگان ما براى ابراهيم مژده آوردند گفتند ما اهل اين شهر را هلاك خواهيم كرد زيرا مردمش ستمكار بوده اند

and when our messengers brought abraham the glad tidings they said: `we are destroying the people of this village, because its people are harmdoers. `

قَالَ إِنَّ فِيهَا لُوطًا قَالُوا نَحْنُ أَعْلَمُ بِمَن فِيهَا لَنُنَجِّيَنَّهُ وَأَهْلَهُ إِلَّا امْرَأَتَهُ كَانَتْ مِنَ الْغَابِرِينَ

گفت لوط [نيز] در آنجاست گفتند ما بهتر می دانيم چه كسانى در آنجا هستند او و كسانش را جز زنش كه از باقى ماندگان [در خاكستر آتش] است حتما نجات خواهيم داد

he said: `lot is in it. ` they replied: `we know who are in it, we shall save him and his family, except his wife, she has become of those that shall remain behind. `

وَلَمَّا أَن جَاءتْ رُسُلُنَا لُوطًا سِيءَ بِهِمْ وَضَاقَ بِهِمْ ذَرْعًا وَقَالُوا لَا تَخَفْ وَلَا تَحْزَنْ إِنَّا مُنَجُّوكَ وَأَهْلَكَ إِلَّا امْرَأَتَكَ كَانَتْ مِنَ الْغَابِرِينَ

و هنگامى كه فرستادگان ما به سوى لوط آمدند به علت [حضور] ايشان ناراحت شد و دستش از [حمايت] آنها كوتاه گرديد گفتند مترس و غم مدار كه ما تو و خانواده ات را جز زنت كه از باقی ماندگان [در خاكستر آتش] است حتما مى رهانيم

and when our messengers came to lot, he was troubled and distressed on their account. but they said: `have no fear, and do not be sad. surely, we will save you and your family except your wife, she has become of those that shall remain behind. `

إِنَّا مُنزِلُونَ عَلَى أَهْلِ هَذِهِ الْقَرْيَةِ رِجْزًا مِّنَ السَّمَاءِ بِمَا كَانُوا يَفْسُقُونَ

ما بر مردم اين شهر به [سزاى] فسقى كه می كردند عذابى از آسمان فرو خواهيم فرستاد

we shall send down anger out of heaven upon the people of this city because they are debauchers.

وَلَقَد تَّرَكْنَا مِنْهَا آيَةً بَيِّنَةً لِّقَوْمٍ يَعْقِلُونَ

و از آن [شهر سوخته] براى مردمى كه می انديشند نشانه اى روشن باقى گذاشتيم

indeed, we left a clear sign for a nation that understands.

وَإِلَى مَدْيَنَ أَخَاهُمْ شُعَيْبًا فَقَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَارْجُوا الْيَوْمَ الْآخِرَ وَلَا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ

و به سوى [مردم] مدين برادرشان شعيب را [فرستاديم] گفت اى قوم من خدا را بپرستيد و به روز بازپسين اميد داشته باشيد و در زمين سر به فساد برمداريد

and to midian their brother shu`aib. he said: `worship allah, my nation. look to the last day. do not make mischief in the land, doing corrupt works.

فَكَذَّبُوهُ فَأَخَذَتْهُمُ الرَّجْفَةُ فَأَصْبَحُوا فِي دَارِهِمْ جَاثِمِينَ

پس او را دروغگو خواندند و زلزله آنان را فرو گرفت و بامدادان در خانه هايشان از پا درآمدند

but they belied him, so the earthquake seized them, and when morning came, they were found fallen crouched in their dwellings, dead.

وَعَادًا وَثَمُودَ وَقَد تَّبَيَّنَ لَكُم مِّن مَّسَاكِنِهِمْ وَزَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطَانُ أَعْمَالَهُمْ فَصَدَّهُمْ عَنِ السَّبِيلِ وَكَانُوا مُسْتَبْصِرِينَ

و عاد و ثمود را [نيز هلاك نموديم] قطعا [فرجام آنان] از سراهايشان بر شما آشكار گرديده است و شيطان كارهايشان را در نظرشان بياراست و از راه بازشان داشت با آنكه [در كار دنيا] بينا بودند

aad and thamood, it has become clear to you from their dwellings; satan made their works seem fair to them and barred them from the path, although they saw clearly.

وَقَارُونَ وَفِرْعَوْنَ وَهَامَانَ وَلَقَدْ جَاءهُم مُّوسَى بِالْبَيِّنَاتِ فَاسْتَكْبَرُوا فِي الْأَرْضِ وَمَا كَانُوا سَابِقِينَ

و قارون و فرعون و هامان را [هم هلاك كرديم] و به راستى موسى براى آنان دلايل آشكار آورد و[لى آنها] در آن سرزمين سركشى نمودند و [با اين همه بر ما] پيشى نجستند

and korah, pharaoh, and haman moses came to them with clear signs, but they became very insolent in the earth, yet they did not outstrip us.

فَكُلًّا أَخَذْنَا بِذَنبِهِ فَمِنْهُم مَّنْ أَرْسَلْنَا عَلَيْهِ حَاصِبًا وَمِنْهُم مَّنْ أَخَذَتْهُ الصَّيْحَةُ وَمِنْهُم مَّنْ خَسَفْنَا بِهِ الْأَرْضَ وَمِنْهُم مَّنْ أَغْرَقْنَا وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيَظْلِمَهُمْ وَلَكِن كَانُوا أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ

و هر يك [از ايشان] را به گناهش گرفتار [عذاب] كرديم از آنان كسانى بودند كه بر [سر] ايشان بادى همراه با شن فرو فرستاديم و از آنان كسانى بودند كه فرياد [مرگبار] آنها را فرو گرفت و برخى از آنان را در زمين فرو برديم و بعضى را غرق كرديم و [اين] خدا نبود كه بر ايشان ستم كرد بلكه خودشان بر خود ستم می كردند

each of them we seized for his sin. on some we loosed a squall of pebbles, and others were seized by the cry. some we caused to be swallowed up by the earth, and some we drowned. allah would never wrong them but they wronged themselves.

مَثَلُ الَّذِينَ اتَّخَذُوا مِن دُونِ اللَّهِ أَوْلِيَاء كَمَثَلِ الْعَنكَبُوتِ اتَّخَذَتْ بَيْتًا وَإِنَّ أَوْهَنَ الْبُيُوتِ لَبَيْتُ الْعَنكَبُوتِ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ

داستان كسانى كه غير از خدا دوستانى اختيار كرده اند همچون عنكبوت است كه [با آب دهان خود] خانه اى براى خويش ساخته و در حقيقت اگر می دانستند سست ترين خانه ها همان خانه عنكبوت است

the likeness of those who have taken guardians, other than allah, is as the likeness of the spider that takes to itself a house; surely the spider`s house is the weakest house if they but knew.

إِنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ مَا يَدْعُونَ مِن دُونِهِ مِن شَيْءٍ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ

خدا می داند هر آنچه را كه جز او می خوانند و هم اوست شكست ناپذير سنجيده كار

allah knows whatever they call upon other than him; he is the almighty, the wise.

وَتِلْكَ الْأَمْثَالُ نَضْرِبُهَا لِلنَّاسِ وَمَا يَعْقِلُهَا إِلَّا الْعَالِمُونَ

و اين مثلها را براى مردم می زنيم و[لى] جز دانشوران آنها را درنيابند

and we strike these parables for the people, but none understands except the knowledgeable.

خَلَقَ اللَّهُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً لِّلْمُؤْمِنِينَ

خداوند آسمانها و زمين را به حق آفريد قطعا در اين [آفرينش] براى مؤمنان عبرتى است

allah has created the heavens and the earth with the truth. surely, in that there is a sign for believers.

اتْلُ مَا أُوحِيَ إِلَيْكَ مِنَ الْكِتَابِ وَأَقِمِ الصَّلَاةَ إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاء وَالْمُنكَرِ وَلَذِكْرُ اللَّهِ أَكْبَرُ وَاللَّهُ يَعْلَمُ مَا تَصْنَعُونَ

آنچه از كتاب به سوى تو وحى شده است بخوان و نماز را برپا دار كه نماز از كار زشت و ناپسند باز می دارد و قطعا ياد خدا بالاتر است و خدا می داند چه می كنيد

recite what has been sent down to you of the book, and establish the prayer. prayer forbids indecency and dishonor. the remembrance of allah is greater, and allah knows what you do.

وَلَا تُجَادِلُوا أَهْلَ الْكِتَابِ إِلَّا بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ إِلَّا الَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْهُمْ وَقُولُوا آمَنَّا بِالَّذِي أُنزِلَ إِلَيْنَا وَأُنزِلَ إِلَيْكُمْ وَإِلَهُنَا وَإِلَهُكُمْ وَاحِدٌ وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ

و با اهل كتاب جز به [شيوه اى] كه بهتر است مجادله مكنيد مگر [با] كسانى از آنان كه ستم كرده اند و بگوييد به آنچه به سوى ما نازل شده و [آنچه] به سوى شما نازل گرديده ايمان آورديم و خداى ما و خداى شما يكى است و ما تسليم اوييم

and do not dispute with the people of the book (nazarenes) except in the best manner, except for those among them who do wrong and say (to them): `we believe in that which was sent down to us and that which was sent down to you. our god and your god is one, and to him we have surrendered. `

وَكَذَلِكَ أَنزَلْنَا إِلَيْكَ الْكِتَابَ فَالَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَمِنْ هَؤُلَاء مَن يُؤْمِنُ بِهِ وَمَا يَجْحَدُ بِآيَاتِنَا إِلَّا الْكَافِرُونَ

و همچنين ما قرآن را بر تو نازل كرديم پس آنان كه بديشان كتاب داده ايم بدان ايمان می آورند و از ميان اينان كسانی اند كه به آن می گروند و جز كافران [كسى] آيات ما را انكار نمی كند

as such, we have sent down to you the book. those to whom we gave the book believe in it, and so do some of these. none reject our verses except the unbelievers.

وَمَا كُنتَ تَتْلُو مِن قَبْلِهِ مِن كِتَابٍ وَلَا تَخُطُّهُ بِيَمِينِكَ إِذًا لَّارْتَابَ الْمُبْطِلُونَ

و تو هيچ كتابى را پيش از اين نمی خواندى و با دست [راست] خود [كتابى] نمی نوشتى و گر نه باطل انديشان قطعا به شك می افتادند

never before did you recited any book, or inscribe it with your right hand. if you had done so, those who follow falsehood would have doubted.

بَلْ هُوَ آيَاتٌ بَيِّنَاتٌ فِي صُدُورِ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ وَمَا يَجْحَدُ بِآيَاتِنَا إِلَّا الظَّالِمُونَ

بلكه [قرآن] آياتى روشن در سينه هاى كسانى است كه علم [الهى] يافته اند و جز ستمگران منكر آيات ما نمی شوند

no, rather they are clear verses in the chests of those who have been given knowledge. none disbelieves our verses except the harmdoers.

وَقَالُوا لَوْلَا أُنزِلَ عَلَيْهِ آيَاتٌ مِّن رَّبِّهِ قُلْ إِنَّمَا الْآيَاتُ عِندَ اللَّهِ وَإِنَّمَا أَنَا نَذِيرٌ مُّبِينٌ

و گفتند چرا بر او از جانب پروردگارش نشانه هايى [معجزه آسا] نازل نشده است بگو آن نشانه ها پيش خداست و من تنها هشداردهنده اى آشكارم

they ask: `why has not a sign been sent down upon him from his lord? ` say: `the signs are only with allah. i am only a clear warner. `

أَوَلَمْ يَكْفِهِمْ أَنَّا أَنزَلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ يُتْلَى عَلَيْهِمْ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَرَحْمَةً وَذِكْرَى لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ

آيا براى ايشان بس نيست كه اين كتاب را كه بر آنان خوانده می شود بر تو فرو فرستاديم در حقيقت در اين [كار] براى مردمى كه ايمان دارند رحمت و يادآورى است

is it not enough for them that we have sent down to you the book that is recited to them? surely, in this there is a mercy and a reminder to a nation who believe.

قُلْ كَفَى بِاللَّهِ بَيْنِي وَبَيْنَكُمْ شَهِيدًا يَعْلَمُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَالَّذِينَ آمَنُوا بِالْبَاطِلِ وَكَفَرُوا بِاللَّهِ أُوْلَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ

بگو كافى است خدا ميان من و شما شاهد باشد آنچه را كه در آسمانها و زمين است می داند و آنان كه به باطل گرويده و خدا را انكار كرده اند همان زيانكارانند

say: `allah suffices as a witness between me and you. he knows whatsoever is in the heavens and the earth. those who believe in falsehood and disbelieve in allah those are they who are the losers. `

وَيَسْتَعْجِلُونَكَ بِالْعَذَابِ وَلَوْلَا أَجَلٌ مُّسَمًّى لَجَاءهُمُ الْعَذَابُ وَلَيَأْتِيَنَّهُم بَغْتَةً وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ

و از تو به شتاب درخواست عذاب [الهى را] دارند و اگر سرآمدى معين نبود قطعا عذاب به آنان می رسيد و بی آنكه خبردار شوند غافلگيرشان می كرد

they demand that you hasten the punishment! but had it not been for the stated term, the punishment would come to them; it will come upon them suddenly when they are unaware.

يَسْتَعْجِلُونَكَ بِالْعَذَابِ وَإِنَّ جَهَنَّمَ لَمُحِيطَةٌ بِالْكَافِرِينَ

و شتابزده از تو عذاب می خواهند و حال آنكه جهنم قطعا بر كافران احاطه دارد

they demand that you hasten on the punishment! gehenna (hell) will encompass the unbelievers.

يَوْمَ يَغْشَاهُمُ الْعَذَابُ مِن فَوْقِهِمْ وَمِن تَحْتِ أَرْجُلِهِمْ وَيَقُولُ ذُوقُوا مَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ

آن روز كه عذاب از بالاى [سر] آنها و از زير پاهايشان آنها را فرو گيرد و [خدا] می فرمايد [نتيجه] آنچه را می كرديد بچشيد

on the day the punishment shall cover them from above them and from beneath their feet, he shall say: `taste now what you were doing! `

يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ أَرْضِي وَاسِعَةٌ فَإِيَّايَ فَاعْبُدُونِ

اى بندگان من كه ايمان آورده ايد زمين من فراخ است تنها مرا بپرستيد

o my worshipers who believe, my earth is vast, therefore worship me!

كُلُّ نَفْسٍ ذَائِقَةُ الْمَوْتِ ثُمَّ إِلَيْنَا تُرْجَعُونَ

هر نفسى چشنده مرگ است آنگاه به سوى ما بازگردانيده خواهيد شد

every soul shall taste death, and to us you shall be returned.

وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَنُبَوِّئَنَّهُم مِّنَ الْجَنَّةِ غُرَفًا تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا نِعْمَ أَجْرُ الْعَامِلِينَ

و كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند قطعا آنان را در غرفه هايى از بهشت جاى می دهيم كه از زير آنها جويها روان است جاودان در آنجا خواهند بود چه نيكوست پاداش عمل كنندگان

those who believe and do good deeds we shall lodge them in the rooms of paradise underneath which rivers flow, therein living for ever, an excellent wage for those who labor,

الَّذِينَ صَبَرُوا وَعَلَى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ

همان كسانى كه شكيبايى ورزيده و بر پروردگارشان توكل نموده اند

those who are patient, and put their trust in their lord.

وَكَأَيِّن مِن دَابَّةٍ لَا تَحْمِلُ رِزْقَهَا اللَّهُ يَرْزُقُهَا وَإِيَّاكُمْ وَهُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ

و چه بسيار جاندارانى كه نمی توانند متحمل روزى خود شوند خداست كه آنها و شما را روزى می دهد و اوست شنواى دانا

how many a beast does not bear its own provision. allah provides for it, as (he provides) for you. he is the hearer, the knower.

وَلَئِن سَأَلْتَهُم مَّنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ لَيَقُولُنَّ اللَّهُ فَأَنَّى يُؤْفَكُونَ

و اگر از ايشان بپرسى چه كسى آسمانها و زمين را آفريده و خورشيد و ماه را [چنين] رام كرده است حتما خواهند گفت الله پس چگونه [از حق] بازگردانيده می شوند

if you ask them: `who has created the heavens and the earth and subjected the sun and the moon? ` they will say: `allah. ` how perverted they are!

اللَّهُ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَن يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَيَقْدِرُ لَهُ إِنَّ اللَّهَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ

خدا بر هر كس از بندگانش كه بخواهد روزى را گشاده می گرداند و [يا] بر او تنگ می سازد زيرا خدا به هر چيزى داناست

allah outspreads and restricts his provision to whomsoever he will of his worshipers. allah has knowledge of all things.

وَلَئِن سَأَلْتَهُم مَّن نَّزَّلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَحْيَا بِهِ الْأَرْضَ مِن بَعْدِ مَوْتِهَا لَيَقُولُنَّ اللَّهُ قُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْقِلُونَ

و اگر از آنان بپرسى چه كسى از آسمان آبى فرو فرستاده و زمين را پس از مرگش به وسيله آن زنده گردانيده است حتما خواهند گفت الله بگو ستايش از آن خداست با اين همه بيشترشان نمی انديشند

if you were to ask them: ``who sends down water out of the sky and thereby revives the earth after it was dead, ` they will reply: `allah. ` say: `praise, belongs to allah! ` no, but most of them do not understand.

وَمَا هَذِهِ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلَّا لَهْوٌ وَلَعِبٌ وَإِنَّ الدَّارَ الْآخِرَةَ لَهِيَ الْحَيَوَانُ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ

اين زندگى دنيا جز سرگرمى و بازيچه نيست و زندگى حقيقى همانا [در] سراى آخرت است اى كاش می دانستند

the life of this world is nothing but a diversion and play. indeed, the everlasting residence is the eternal life, if they but knew.

فَإِذَا رَكِبُوا فِي الْفُلْكِ دَعَوُا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ فَلَمَّا نَجَّاهُمْ إِلَى الْبَرِّ إِذَا هُمْ يُشْرِكُونَ

و هنگامى كه بر كشتى سوار می شوند خدا را پاكدلانه می خوانند و[لى] چون به سوى خشكى رساند و نجاتشان داد بناگاه شرك می ورزند

when they embark upon ships, they call to allah making their religion sincerely his; but when he brings them safe to the land, they associate others with him

لِيَكْفُرُوا بِمَا آتَيْنَاهُمْ وَلِيَتَمَتَّعُوا فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ

بگذار تا به آنچه بديشان داده ايم انكار آورند و بگذار تا برخوردار شوند زودا كه بدانند

showing ingratitude for what we have given them and take their enjoyment; soon they shall know!

أَوَلَمْ يَرَوْا أَنَّا جَعَلْنَا حَرَمًا آمِنًا وَيُتَخَطَّفُ النَّاسُ مِنْ حَوْلِهِمْ أَفَبِالْبَاطِلِ يُؤْمِنُونَ وَبِنِعْمَةِ اللَّهِ يَكْفُرُونَ

آيا نديده اند كه ما [براى آنان] حرمى امن قرار داديم و حال آنكه مردم از حوالى آنان ربوده می شوند آيا به باطل ايمان می آورند و به نعمت خدا كفر می ورزند

do they not see how we appointed a safe sanctuary while all around them people are snatched away? would they believe in falsehood and do they disbelieve in the favor of allah!

وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ كَذِبًا أَوْ كَذَّبَ بِالْحَقِّ لَمَّا جَاءهُ أَلَيْسَ فِي جَهَنَّمَ مَثْوًى لِّلْكَافِرِينَ

و كيست ستمكارتر از آن كس كه بر خدا دروغ بندد يا چون حق به سوى او آيد آن را تكذيب كند آيا جاى كافران [در] جهنم نيست

and who does greater evil that he who forges a lie against allah or belied the truth when it comes to him! is there not a lodging in gehenna for the unbelievers?

وَالَّذِينَ جَاهَدُوا فِينَا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنَا وَإِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِينَ

و كسانى كه در راه ما كوشيده اند به يقين راه هاى خود را بر آنان می نماييم و در حقيقت خدا با نيكوكاران است

those who struggle in our cause, we will surely guide them to our ways; and allah is with those who do good.