بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

به نام خداوند رحمتگر مهربان

In the name of Allah, Most Gracious, Most Merciful

حم

حاء ميم

hameem.

تَنزِيلُ الْكِتَابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ

فرو فرستادن اين كتاب از جانب خداى ارجمند سنجيده كار است

the sending down of the book is from allah, the almighty, the wise.

إِنَّ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لَآيَاتٍ لِّلْمُؤْمِنِينَ

به راستى در آسمانها و زمين براى مؤمنان نشانه هايى است

indeed, there are signs in the heavens and earth for believers,

وَفِي خَلْقِكُمْ وَمَا يَبُثُّ مِن دَابَّةٍ آيَاتٌ لِّقَوْمٍ يُوقِنُونَ

و در آفرينش خودتان و آنچه از [انواع] جنبنده[ها] پراكنده می گرداند براى مردمى كه يقين دارند نشانه هايى است

and in your creation, and in the crawling things that he has scattered far and near, there are signs for a nation whose belief is certain,

وَاخْتِلَافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَمَا أَنزَلَ اللَّهُ مِنَ السَّمَاءِ مِن رِّزْقٍ فَأَحْيَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَتَصْرِيفِ الرِّيَاحِ آيَاتٌ لِّقَوْمٍ يَعْقِلُونَ

و [نيز در] پياپى آمدن شب و روز و آنچه خدا از روزى از آسمان فرود آورده و به [وسيله] آن زمين را پس از مرگش زنده گردانيده است و [همچنين در] گردش بادها [به هر سو] براى مردمى كه می انديشند نشانه هايى است

and in the alternation of the night and day, in the provision allah sends down from heaven with which the earth is revived after its death, and in the changing about of the winds, there are signs for people who understand.

تِلْكَ آيَاتُ اللَّهِ نَتْلُوهَا عَلَيْكَ بِالْحَقِّ فَبِأَيِّ حَدِيثٍ بَعْدَ اللَّهِ وَآيَاتِهِ يُؤْمِنُونَ

اين[ها]ست آيات خدا كه به راستى آن را بر تو می خوانيم پس بعد از خدا و نشانه هاى او به كدام سخن خواهند گرويد

such are the verses of allah. we recite them to you in truth. so in what speech, after allah and his signs, will they believe?

وَيْلٌ لِّكُلِّ أَفَّاكٍ أَثِيمٍ

واى بر هر دروغزن گناه پيشه

woe to all the guilty impostors!

يَسْمَعُ آيَاتِ اللَّهِ تُتْلَى عَلَيْهِ ثُمَّ يُصِرُّ مُسْتَكْبِرًا كَأَن لَّمْ يَسْمَعْهَا فَبَشِّرْهُ بِعَذَابٍ أَلِيمٍ

[كه] آيات خدا را كه بر او خوانده می شود می شنود و باز به حال تكبر چنانكه گويى آن را نشنيده است سماجت می ورزد پس او را از عذابى پردرد خبر ده

he hears the verses of allah recited to him and then, as though he never heard them, persists in insolence. give to him the glad tidings of a painful punishment.

وَإِذَا عَلِمَ مِنْ آيَاتِنَا شَيْئًا اتَّخَذَهَا هُزُوًا أُوْلَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ مُّهِينٌ

و چون از نشانه هاى ما چيزى بداند آن را به ريشخند می گيرد آنان عذابى خفت آور خواهند داشت

as for he who knows something of our verses and then mocks them for those there is a humiliating punishment.

مِن وَرَائِهِمْ جَهَنَّمُ وَلَا يُغْنِي عَنْهُم مَّا كَسَبُوا شَيْئًا وَلَا مَا اتَّخَذُوا مِن دُونِ اللَّهِ أَوْلِيَاء وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ

پيشاپيش آنها دوزخ است و نه آنچه را اندوخته و نه آن دوستانى را كه غير از خدا اختيار كرده اند به كارشان می آيد و عذابى بزرگ خواهند داشت

gehenna (hell) is behind them, all that they have earned shall not help them at all, nor shall those they took as guardians, other than allah. for them there is a mighty punishment.

هَذَا هُدًى وَالَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِ رَبِّهِمْ لَهُمْ عَذَابٌ مَّن رِّجْزٍ أَلِيمٌ

اين رهنمودى است و كسانى كه آيات پروردگارشان را انكار كردند بر ايشان عذابى دردناك از پليدى است

this is guidance; for those who disbelieve in the verses of their lord the anger of the painful punishment awaits them.

اللَّهُ الَّذِي سخَّرَ لَكُمُ الْبَحْرَ لِتَجْرِيَ الْفُلْكُ فِيهِ بِأَمْرِهِ وَلِتَبْتَغُوا مِن فَضْلِهِ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ

خدا همان كسى است كه دريا را به سود شما رام گردانيد تا كشتيها در آن به فرمانش روان شوند و تا از فزون بخشى او [روزى خويش را] طلب نماييد و باشد كه سپاس داريد

it is allah who has subjected to you the sea so that ships run upon it at his command, and so that you may seek his bounty and be thankful.

وَسَخَّرَ لَكُم مَّا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا مِّنْهُ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لَّقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ

و آنچه را در آسمانها و آنچه را در زمين است به سود شما رام كرد همه از اوست قطعا در اين [امر] براى مردمى كه می انديشند نشانه هايى است

he has subjected to you whatsoever is in the heavens and the earth; all is from him. surely, there are signs in this for people who contemplate.

قُل لِّلَّذِينَ آمَنُوا يَغْفِرُوا لِلَّذِينَ لا يَرْجُون أَيَّامَ اللَّهِ لِيَجْزِيَ قَوْمًا بِما كَانُوا يَكْسِبُونَ

به كسانى كه ايمان آورده اند بگو تا از كسانى كه به روزهاى [پيروزى] خدا اميد ندارند درگذرند تا [خدا هر] گروهى را به [سبب] آنچه مرتكب می شده اند به مجازات رساند

tell the believers to forgive those who do not look for the days of allah, so that he recompenses the people for what they have earned.

مَنْ عَمِلَ صَالِحًا فَلِنَفْسِهِ وَمَنْ أَسَاء فَعَلَيْهَا ثُمَّ إِلَى رَبِّكُمْ تُرْجَعُونَ

هر كه كارى شايسته كند به سود خود اوست و هر كه بدى كند به زيانش باشد سپس به سوى پروردگارتان برگردانيده می شويد

he who does what is right does it for his own gain, and he who does evil does so at his own loss, then to your lord you shall all return.

وَلَقَدْ آتَيْنَا بَنِي إِسْرَائِيلَ الْكِتَابَ وَالْحُكْمَ وَالنُّبُوَّةَ وَرَزَقْنَاهُم مِّنَ الطَّيِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَى الْعَالَمِينَ

و به يقين فرزندان اسرائيل را كتاب [تورات] و حكم و پيامبرى داديم و از چيزهاى پاكيزه روزيشان كرديم و آنان را بر مردم روزگار برترى داديم

we gave to the children of israel the book, judgment and prophethood. we provided them with good things and preferred them above the worlds (of their time).

وَآتَيْنَاهُم بَيِّنَاتٍ مِّنَ الْأَمْرِ فَمَا اخْتَلَفُوا إِلَّا مِن بَعْدِ مَا جَاءهُمْ الْعِلْمُ بَغْيًا بَيْنَهُمْ إِنَّ رَبَّكَ يَقْضِي بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فِيمَا كَانُوا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ

و دلايل روشنى در امر [دين] به آنان عطا كرديم و جز بعد از آنكه علم برايشان [حاصل] آمد [آن هم] از روى رشك و رقابت ميان خودشان دستخوش اختلاف نشدند قطعا پروردگارت روز قيامت ميانشان در باره آنچه در آن اختلاف می كردند داورى خواهد كرد

we gave them clear signs of the command; yet it was not until after knowledge had come to them that they differed among themselves, and were insolent to each other. on the day of resurrection your lord will indeed decide their differences.

ثُمَّ جَعَلْنَاكَ عَلَى شَرِيعَةٍ مِّنَ الْأَمْرِ فَاتَّبِعْهَا وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاء الَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ

سپس تو را در طريقه آيينى [كه ناشى] از امر [خداست] نهاديم پس آن را پيروى كن و هوسهاى كسانى را كه نمی دانند پيروى مكن

and now, we have set you on the jurisprudence of the command, therefore follow it and do not follow the desires of those who do not know.

إِنَّهُمْ لَن يُغْنُوا عَنكَ مِنَ اللَّهِ شَيئًا وإِنَّ الظَّالِمِينَ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاء بَعْضٍ وَاللَّهُ وَلِيُّ الْمُتَّقِينَ

آنان هرگز در برابر خدا از تو حمايت نمی كنند [و به هيچ وجه به كار تو نمی آيند ] و ستمگران بعضی شان دوستان بعضى [ديگر]ند و خدا يار پرهيزگاران است

indeed, they will not help you at all against allah. the harmdoers are guides of each other; but allah is the guide of the cautious.

هَذَا بَصَائِرُ لِلنَّاسِ وَهُدًى وَرَحْمَةٌ لِّقَوْمِ يُوقِنُونَ

اين [كتاب] براى مردم بينش بخش و براى قومى كه يقين دارند رهنمود و رحمتى است

these are clear proofs for people, a guidance, and mercy for those who are certain (of the resurrection) in belief.

أًمْ حَسِبَ الَّذِينَ اجْتَرَحُوا السَّيِّئَاتِ أّن نَّجْعَلَهُمْ كَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَوَاء مَّحْيَاهُم وَمَمَاتُهُمْ سَاء مَا يَحْكُمُونَ

آيا كسانى كه مرتكب كارهاى بد شده اند پنداشته اند كه آنان را مانند كسانى قرار می دهيم كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند [به طورى كه] زندگى آنها و مرگشان يكسان باشد چه بد داورى می كنند

do those who commit evil deeds think that we will make them (equal) to the believers who do good works, so that in life and death they shall be alike? how evil they judge!

وَخَلَقَ اللَّهُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ وَلِتُجْزَى كُلُّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ

و خدا آسمانها و زمين را به حق آفريده است و تا هر كسى به [موجب] آنچه به دست آورده پاداش يابد و آنان مورد ستم قرار نخواهند گرفت

allah created the heavens and the earth in truth and that each soul shall be recompensed for what it earned, they shall not be wronged.

أَفَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلَهَهُ هَوَاهُ وَأَضَلَّهُ اللَّهُ عَلَى عِلْمٍ وَخَتَمَ عَلَى سَمْعِهِ وَقَلْبِهِ وَجَعَلَ عَلَى بَصَرِهِ غِشَاوَةً فَمَن يَهْدِيهِ مِن بَعْدِ اللَّهِ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ

پس آيا ديدى كسى را كه هوس خويش را معبود خود قرار داده و خدا او را دانسته گمراه گردانيده و بر گوش او و دلش مهر زده و بر ديده اش پرده نهاده است آيا پس از خدا چه كسى او را هدايت خواهد كرد آيا پند نمی گيريد

have you seen he who took his desire for a god? with knowledge, allah has led him astray, setting a seal upon his hearing and heart, and has made a veil over his eyes, who then shall guide him after allah? will you not then remember!

وَقَالُوا مَا هِيَ إِلَّا حَيَاتُنَا الدُّنْيَا نَمُوتُ وَنَحْيَا وَمَا يُهْلِكُنَا إِلَّا الدَّهْرُ وَمَا لَهُم بِذَلِكَ مِنْ عِلْمٍ إِنْ هُمْ إِلَّا يَظُنُّونَ

و گفتند غير از زندگانى دنياى ما [چيز ديگرى] نيست می ميريم و زنده می شويم و ما را جز طبيعت هلاك نمی كند و[لى] به اين [مطلب] هيچ دانشى ندارند [و] جز [طريق] گمان نمی سپرند

they say: `there is nothing except this life, we die and we live, it is only time that destroys us. ` surely, of this they have no knowledge, they are just guessing.

وَإِذَا تُتْلَى عَلَيْهِمْ آيَاتُنَا بَيِّنَاتٍ مَّا كَانَ حُجَّتَهُمْ إِلَّا أَن قَالُوا ائْتُوا بِآبَائِنَا إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ

و چون آيات روشن ما بر آنان خوانده شود دليلشان همواره جز اين نيست كه مى گويند اگر راست می گوييد پدران ما را [حاضر] آوريد

and when our verses are recited to them, their only argument is: `bring our fathers back to us, if what you say is true! `

قُلِ اللَّهُ يُحْيِيكُمْ ثُمَّ يُمِيتُكُمْ ثُمَّ يَجْمَعُكُمْ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ لَا رَيبَ فِيهِ وَلَكِنَّ أَكَثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ

بگو خدا[ست كه] شما را زندگى می بخشد سپس می ميراند آنگاه شما را به سوى روز رستاخيز كه ترديدى در آن نيست گرد می آورد ولى بيشتر مردم [اين را] نمی دانند

say: `allah revives you and causes you to die. then, he shall gather you on the day of resurrection, and of this there is no doubt, yet most people do not know. `

وَلَلَّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرضِ وَيَومَ تَقُومُ السَّاعَةُ يَوْمَئِذٍ يَخْسَرُ الْمُبْطِلُونَ

و فرمانروايى آسمانها و زمين از آن خداست و روزى كه رستاخيز بر پا شود آن روز است كه باطل انديشان زيان خواهند ديد

to allah belongs the kingdom in the heavens and the earth. on the day when the hour comes, those who disbelieved shall be the losers.

وَتَرَى كُلَّ أُمَّةٍ جَاثِيَةً كُلُّ أُمَّةٍ تُدْعَى إِلَى كِتَابِهَا الْيَوْمَ تُجْزَوْنَ مَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ

و هر امتى را به زانو در آمده می بينى هر امتى به سوى كارنامه خود فراخوانده می شود [و بديشان می گويند] آنچه را می كرديد امروز پاداش می يابيد

you shall see every nation hobbling on their knees. each nation shall be summoned to its book. (and it will be said:) `this day, you shall be recompensed for what you were doing.

هَذَا كِتَابُنَا يَنطِقُ عَلَيْكُم بِالْحَقِّ إِنَّا كُنَّا نَسْتَنسِخُ مَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ

اين است كتاب ما كه عليه شما به حق سخن می گويد ما از آنچه می كرديد نسخه بر می داشتيم

this is our book that speaks with the truth over you. we have recorded all that you were doing. `

فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَيُدْخِلُهُمْ رَبُّهُمْ فِي رَحْمَتِهِ ذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْمُبِينُ

و اما كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند پس پروردگارشان آنان را در جوار رحمت خويش داخل می گرداند اين همان كاميابى آشكار است

as for those who have believed and done good works, their lord will admit them into his mercy that is a mighty triumph!

وَأَمَّا الَّذِينَ كَفَرُوا أَفَلَمْ تَكُنْ آيَاتِي تُتْلَى عَلَيْكُمْ فَاسْتَكْبَرْتُمْ وَكُنتُمْ قَوْمًا مُّجْرِمِينَ

و اما كسانى كه كافر شدند [بدانها می گويند] پس مگر آيات من بر شما خوانده نمی شد و[لى] تكبر نموديد و مردمى بدكار بوديد

but, to the unbelievers (it will be said): `were my verses not recited to you, but you were proud and were you not a sinful nation? `

وَإِذَا قِيلَ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَالسَّاعَةُ لَا رَيْبَ فِيهَا قُلْتُم مَّا نَدْرِي مَا السَّاعَةُ إِن نَّظُنُّ إِلَّا ظَنًّا وَمَا نَحْنُ بِمُسْتَيْقِنِينَ

و چون گفته شد وعده خدا راست است و شكى در رستاخيز نيست گفتيد ما نمی دانيم رستاخيز چيست جز گمان نمی ورزيم و ما يقين نداريم

when it was said: `the promise of allah is true, and of the hour there is no doubt, ` you replied: `we do not know what the hour is, we guess, assuming, and we are by no means certain. `

وَبَدَا لَهُمْ سَيِّئَاتُ مَا عَمِلُوا وَحَاقَ بِهِم مَّا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُون

و [حقيقت] بديهايى كه كرده اند بر آنان پديدار می شود و آنچه را كه بدان ريشخند می كردند آنان را فرو می گيرد

the evil of their deeds will appear to them, and they shall be encompassed by that they mocked,

وَقِيلَ الْيَوْمَ نَنسَاكُمْ كَمَا نَسِيتُمْ لِقَاء يَوْمِكُمْ هَذَا وَمَأْوَاكُمْ النَّارُ وَمَا لَكُم مِّن نَّاصِرِينَ

و گفته شود همان گونه كه ديدار امروزتان را فراموش كرديد امروز شما را فراموش خواهيم كرد و جايگاهتان در آتش است و براى شما ياورانى نخواهد بود

and it shall be said: `today, we will forget you as you yourselves forgot that you would encounter this day. the fire shall be your refuge, and none will help you.

ذَلِكُم بِأَنَّكُمُ اتَّخَذْتُمْ آيَاتِ اللَّهِ هُزُوًا وَغَرَّتْكُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا فَالْيَوْمَ لَا يُخْرَجُونَ مِنْهَا وَلَا هُمْ يُسْتَعْتَبُونَ

اين بدان سبب است كه شما آيات خدا را به ريشخند گرفتيد و زندگى دنيا فريبتان داد پس امروز نه از اين [آتش] بيرون آورده می شوند و نه عذرشان پذيرفته می گردد

that is because you took the verses of allah (the koran) in mockery, and you were deluded by your worldly life. ` so that day they will not be brought out of it; nor shall they be repentant.

فَلِلَّهِ الْحَمْدُ رَبِّ السَّمَاوَاتِ وَرَبِّ الْأَرْضِ رَبِّ الْعَالَمِينَ

پس سپاس از آن خداست پروردگار آسمانها و پروردگار زمين پروردگار جهانيان

praise, belongs to allah, the lord of the heavens and the earth, the lord of the worlds.

وَلَهُ الْكِبْرِيَاء فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ

و در آسمانها و زمين بزرگى از آن اوست و اوست شكست ناپذير سنجيده كار

his is the pride in the heavens and earth. he is the almighty, the wise.