وَلَقَدْ فَتَنَّا قَبْلَهُمْ قَوْمَ فِرْعَوْنَ وَجَاءهُمْ رَسُولٌ كَرِيمٌ

و به يقين پيش از آنان قوم فرعون را بيازموديم و پيامبرى بزرگوار برايشان آمد

we tried pharaoh`s nation before them. a noble messenger came to them,

أَنْ أَدُّوا إِلَيَّ عِبَادَ اللَّهِ إِنِّي لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌ

كه [به آنان گفت] بندگان خدا را به من بسپاريد زيرا كه من شما را فرستاده اى امينم

(saying:) `be obedient to me o worshipers of allah. i am your honest messenger.

وَأَنْ لَّا تَعْلُوا عَلَى اللَّهِ إِنِّي آتِيكُم بِسُلْطَانٍ مُّبِينٍ

و بر خدا برترى مجوييد كه من براى شما حجتى آشكار آورده ام

do not rise up against allah, i come to you with clear authority.

وَإِنِّي عُذْتُ بِرَبِّي وَرَبِّكُمْ أَن تَرْجُمُونِ

و من به پروردگار خود و پروردگار شما پناه می برم از اينكه مرا سنگباران كنيد

i take refuge with my lord and your lord lest you stone me.

وَإِنْ لَّمْ تُؤْمِنُوا لِي فَاعْتَزِلُونِ

و اگر به من ايمان نمی آوريد پس از من كناره گيريد

and if you do not believe me, then leave me! `

فَدَعَا رَبَّهُ أَنَّ هَؤُلَاء قَوْمٌ مُّجْرِمُونَ

پس پروردگار خود را خواند كه اينها مردمى گناهكارند

then he supplicated to his lord saying: `these are sinful people. `

فَأَسْرِ بِعِبَادِي لَيْلًا إِنَّكُم مُّتَّبَعُونَ

[فرمود] بندگانم را شبانه ببر زيرا شما مورد تعقيب واقع خواهيد شد

(his lord answered): `set out with my worshipers in the night, for you will surely be followed.

وَاتْرُكْ الْبَحْرَ رَهْوًا إِنَّهُمْ جُندٌ مُّغْرَقُونَ

و دريا را هنگامى كه آرام است پشت سر بگذار كه آنان سپاهى غرق شدنی اند

then leave the sea calm they are an army that will be drowned.

كَمْ تَرَكُوا مِن جَنَّاتٍ وَعُيُونٍ

[وه] چه باغها و چشمه سارانى [كه آنها بعد از خود] بر جاى نهادند

how many gardens and fountains did they leave behind,

وَزُرُوعٍ وَمَقَامٍ كَرِيمٍ

و كشتزارها و جايگاه هاى نيكو

and sown fields, fine sitting places,

وَنَعْمَةٍ كَانُوا فِيهَا فَاكِهِينَ

و نعمتى كه از آن برخوردار بودند

and good things in which they took delight.

كَذَلِكَ وَأَوْرَثْنَاهَا قَوْمًا آخَرِينَ

[آرى] اين چنين [بود] و آنها را به مردمى ديگر ميراث داديم

as such (it was). and we made other people inherit them.

فَمَا بَكَتْ عَلَيْهِمُ السَّمَاء وَالْأَرْضُ وَمَا كَانُوا مُنظَرِينَ

و آسمان و زمين بر آنان زارى نكردند و مهلت نيافتند

neither heaven nor earth shed tears for them; nor were they respited,

وَلَقَدْ نَجَّيْنَا بَنِي إِسْرَائِيلَ مِنَ الْعَذَابِ الْمُهِينِ

و به راستى فرزندان اسرائيل را از عذاب خفت آور رهانيديم

and we saved the children of israel from a humiliating punishment

مِن فِرْعَوْنَ إِنَّهُ كَانَ عَالِيًا مِّنَ الْمُسْرِفِينَ

از [دست] فرعون كه متكبرى از افراطكاران بود

from pharaoh, who ranked high in sin,

وَلَقَدِ اخْتَرْنَاهُمْ عَلَى عِلْمٍ عَلَى الْعَالَمِينَ

و قطعا آنان را دانسته بر مردم جهان ترجيح داديم

and we chose them, out of a knowledge above the nations (of their time).

وَآتَيْنَاهُم مِّنَ الْآيَاتِ مَا فِيهِ بَلَاء مُّبِينٌ

و از نشانه ها [ى الهى] آنچه را كه در آن آزمايشى آشكار بود بديشان داديم

and gave signs to them in which there was a clear trial.

إِنَّ هَؤُلَاء لَيَقُولُونَ

هر آينه اين [كافران] می گويند

yet these say:

إِنْ هِيَ إِلَّا مَوْتَتُنَا الْأُولَى وَمَا نَحْنُ بِمُنشَرِينَ

جز مرگ نخستين ديگر [واقعه اى] نيست و ما زنده شدنى نيستيم

`there is nothing except the first death, we shall never be revived.

فَأْتُوا بِآبَائِنَا إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ

اگر راست می گوييد پس پدران ما را [باز] آوريد

bring us our fathers, if what you say is true. `

أَهُمْ خَيْرٌ أَمْ قَوْمُ تُبَّعٍ وَالَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ أَهْلَكْنَاهُمْ إِنَّهُمْ كَانُوا مُجْرِمِينَ

آيا ايشان بهترند يا قوم تبع و كسانى كه پيش از آنها بودند آنها را هلاك كرديم زيرا كه گنهكار بودند

are they better or the people of tubba` and those who were before them whom we destroyed? indeed they were sinners.

وَمَا خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا لَاعِبِينَ

و آسمانها و زمين و آنچه را كه ميان آن دو است به بازى نيافريده ايم

it was not in play that we created the heavens and the earth and all that is between them.

مَا خَلَقْنَاهُمَا إِلَّا بِالْحَقِّ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ

آنها را جز به حق نيافريده ايم ليكن بيشترشان نمی دانند

we created them in nothing else except the truth. but most do not know.

إِنَّ يَوْمَ الْفَصْلِ مِيقَاتُهُمْ أَجْمَعِينَ

در حقيقت روز جدا سازى موعد همه آنهاست

the day of decision is the appointed time for all.

يَوْمَ لَا يُغْنِي مَوْلًى عَن مَّوْلًى شَيْئًا وَلَا هُمْ يُنصَرُونَ

همان روزى كه هيچ دوستى از هيچ دوستى نمی تواند حمايتى كند و آنان يارى نمی شوند

on that day no cousin shall help his cousin and they shall not be helped

إِلَّا مَن رَّحِمَ اللَّهُ إِنَّهُ هُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ

مگر كسى را كه خدا رحمت كرده است زيرا كه اوست همان ارجمند مهربان

except those on whom allah will have mercy. he is the almighty, the most merciful.

إِنَّ شَجَرَةَ الزَّقُّومِ

آرى درخت زقوم

the food of the zakkum tree

طَعَامُ الْأَثِيمِ

خوراك گناه پيشه است

shall be the food of the guilty sinners.

كَالْمُهْلِ يَغْلِي فِي الْبُطُونِ

چون مس گداخته در شكمها می گدازد

like molten copper boiling in the belly

كَغَلْيِ الْحَمِيمِ

همانند جوشش آب جوشان

as the boiling of the hot water.

خُذُوهُ فَاعْتِلُوهُ إِلَى سَوَاء الْجَحِيمِ

او را بگيريد و به ميان دوزخش بكشانيد

`seize him and drag him into the center of hell.

ثُمَّ صُبُّوا فَوْقَ رَأْسِهِ مِنْ عَذَابِ الْحَمِيمِ

آنگاه از عذاب آب جوشان بر سرش فرو ريزيد

then pour the punishment of boiling water over his head,

ذُقْ إِنَّكَ أَنتَ الْعَزِيزُ الْكَرِيمُ

بچش كه تو همان ارجمند بزرگوارى

(saying): `taste, surely you are the mighty and noble!

إِنَّ هَذَا مَا كُنتُم بِهِ تَمْتَرُونَ

اين است همان چيزى كه در باره آن ترديد می كرديد

this is that which you doubted. `

إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي مَقَامٍ أَمِينٍ

به راستى پرهيزگاران در جايگاهى آسوده [اند]

indeed, for those who feared (allah) is a secure place

فِي جَنَّاتٍ وَعُيُونٍ

در بوستانها و كنار چشمه سارها

amidst gardens and fountains,

يَلْبَسُونَ مِن سُندُسٍ وَإِسْتَبْرَقٍ مُّتَقَابِلِينَ

پرنيان نازك و ديباى ستبر می پوشند [و] برابر هم نشسته اند

dressed in silks and brocade, set face to face.

كَذَلِكَ وَزَوَّجْنَاهُم بِحُورٍ عِينٍ

[آرى] چنين [خواهد بود] و آنها را با حوريان درشت چشم همسر می گردانيم

as such, we shall wed them to wideeyed houris (the virgins of paradise).

يَدْعُونَ فِيهَا بِكُلِّ فَاكِهَةٍ آمِنِينَ

در آنجا هر ميوه اى را [كه بخواهند] آسوده خاطر می طلبند

there in security, they will call for every kind of fruit.

لَا يَذُوقُونَ فِيهَا الْمَوْتَ إِلَّا الْمَوْتَةَ الْأُولَى وَوَقَاهُمْ عَذَابَ الْجَحِيمِ

در آنجا جز مرگ نخستين مرگ نخواهند چشيد و [خدا] آنها را از عذاب دوزخ نگاه می دارد

there they shall not taste death, except the first death, and he will shield them from the punishment of hell,

فَضْلًا مِّن رَّبِّكَ ذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ

[اين] بخششى است از جانب پروردگار تو اين است همان كاميابى بزرگ

as a bounty from your lord. that will be the mighty triumph.

فَإِنَّمَا يَسَّرْنَاهُ بِلِسَانِكَ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ

در حقيقت [قرآن] را بر زبان تو آسان گردانيديم اميد كه پند پذيرند

we have now made it easy on your tongue, in order that they remember.

فَارْتَقِبْ إِنَّهُم مُّرْتَقِبُونَ

پس مراقب باش زيرا كه آنان هم مراقبند

so be watchful, they too are watching.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

به نام خداوند رحمتگر مهربان

In the name of Allah, Most Gracious, Most Merciful

حم

حاء ميم

hameem.

تَنزِيلُ الْكِتَابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ

فرو فرستادن اين كتاب از جانب خداى ارجمند سنجيده كار است

the sending down of the book is from allah, the almighty, the wise.

إِنَّ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لَآيَاتٍ لِّلْمُؤْمِنِينَ

به راستى در آسمانها و زمين براى مؤمنان نشانه هايى است

indeed, there are signs in the heavens and earth for believers,

وَفِي خَلْقِكُمْ وَمَا يَبُثُّ مِن دَابَّةٍ آيَاتٌ لِّقَوْمٍ يُوقِنُونَ

و در آفرينش خودتان و آنچه از [انواع] جنبنده[ها] پراكنده می گرداند براى مردمى كه يقين دارند نشانه هايى است

and in your creation, and in the crawling things that he has scattered far and near, there are signs for a nation whose belief is certain,

وَاخْتِلَافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَمَا أَنزَلَ اللَّهُ مِنَ السَّمَاءِ مِن رِّزْقٍ فَأَحْيَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَتَصْرِيفِ الرِّيَاحِ آيَاتٌ لِّقَوْمٍ يَعْقِلُونَ

و [نيز در] پياپى آمدن شب و روز و آنچه خدا از روزى از آسمان فرود آورده و به [وسيله] آن زمين را پس از مرگش زنده گردانيده است و [همچنين در] گردش بادها [به هر سو] براى مردمى كه می انديشند نشانه هايى است

and in the alternation of the night and day, in the provision allah sends down from heaven with which the earth is revived after its death, and in the changing about of the winds, there are signs for people who understand.

تِلْكَ آيَاتُ اللَّهِ نَتْلُوهَا عَلَيْكَ بِالْحَقِّ فَبِأَيِّ حَدِيثٍ بَعْدَ اللَّهِ وَآيَاتِهِ يُؤْمِنُونَ

اين[ها]ست آيات خدا كه به راستى آن را بر تو می خوانيم پس بعد از خدا و نشانه هاى او به كدام سخن خواهند گرويد

such are the verses of allah. we recite them to you in truth. so in what speech, after allah and his signs, will they believe?

وَيْلٌ لِّكُلِّ أَفَّاكٍ أَثِيمٍ

واى بر هر دروغزن گناه پيشه

woe to all the guilty impostors!

يَسْمَعُ آيَاتِ اللَّهِ تُتْلَى عَلَيْهِ ثُمَّ يُصِرُّ مُسْتَكْبِرًا كَأَن لَّمْ يَسْمَعْهَا فَبَشِّرْهُ بِعَذَابٍ أَلِيمٍ

[كه] آيات خدا را كه بر او خوانده می شود می شنود و باز به حال تكبر چنانكه گويى آن را نشنيده است سماجت می ورزد پس او را از عذابى پردرد خبر ده

he hears the verses of allah recited to him and then, as though he never heard them, persists in insolence. give to him the glad tidings of a painful punishment.

وَإِذَا عَلِمَ مِنْ آيَاتِنَا شَيْئًا اتَّخَذَهَا هُزُوًا أُوْلَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ مُّهِينٌ

و چون از نشانه هاى ما چيزى بداند آن را به ريشخند می گيرد آنان عذابى خفت آور خواهند داشت

as for he who knows something of our verses and then mocks them for those there is a humiliating punishment.

مِن وَرَائِهِمْ جَهَنَّمُ وَلَا يُغْنِي عَنْهُم مَّا كَسَبُوا شَيْئًا وَلَا مَا اتَّخَذُوا مِن دُونِ اللَّهِ أَوْلِيَاء وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ

پيشاپيش آنها دوزخ است و نه آنچه را اندوخته و نه آن دوستانى را كه غير از خدا اختيار كرده اند به كارشان می آيد و عذابى بزرگ خواهند داشت

gehenna (hell) is behind them, all that they have earned shall not help them at all, nor shall those they took as guardians, other than allah. for them there is a mighty punishment.

هَذَا هُدًى وَالَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِ رَبِّهِمْ لَهُمْ عَذَابٌ مَّن رِّجْزٍ أَلِيمٌ

اين رهنمودى است و كسانى كه آيات پروردگارشان را انكار كردند بر ايشان عذابى دردناك از پليدى است

this is guidance; for those who disbelieve in the verses of their lord the anger of the painful punishment awaits them.

اللَّهُ الَّذِي سخَّرَ لَكُمُ الْبَحْرَ لِتَجْرِيَ الْفُلْكُ فِيهِ بِأَمْرِهِ وَلِتَبْتَغُوا مِن فَضْلِهِ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ

خدا همان كسى است كه دريا را به سود شما رام گردانيد تا كشتيها در آن به فرمانش روان شوند و تا از فزون بخشى او [روزى خويش را] طلب نماييد و باشد كه سپاس داريد

it is allah who has subjected to you the sea so that ships run upon it at his command, and so that you may seek his bounty and be thankful.

وَسَخَّرَ لَكُم مَّا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا مِّنْهُ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لَّقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ

و آنچه را در آسمانها و آنچه را در زمين است به سود شما رام كرد همه از اوست قطعا در اين [امر] براى مردمى كه می انديشند نشانه هايى است

he has subjected to you whatsoever is in the heavens and the earth; all is from him. surely, there are signs in this for people who contemplate.

قُل لِّلَّذِينَ آمَنُوا يَغْفِرُوا لِلَّذِينَ لا يَرْجُون أَيَّامَ اللَّهِ لِيَجْزِيَ قَوْمًا بِما كَانُوا يَكْسِبُونَ

به كسانى كه ايمان آورده اند بگو تا از كسانى كه به روزهاى [پيروزى] خدا اميد ندارند درگذرند تا [خدا هر] گروهى را به [سبب] آنچه مرتكب می شده اند به مجازات رساند

tell the believers to forgive those who do not look for the days of allah, so that he recompenses the people for what they have earned.

مَنْ عَمِلَ صَالِحًا فَلِنَفْسِهِ وَمَنْ أَسَاء فَعَلَيْهَا ثُمَّ إِلَى رَبِّكُمْ تُرْجَعُونَ

هر كه كارى شايسته كند به سود خود اوست و هر كه بدى كند به زيانش باشد سپس به سوى پروردگارتان برگردانيده می شويد

he who does what is right does it for his own gain, and he who does evil does so at his own loss, then to your lord you shall all return.

وَلَقَدْ آتَيْنَا بَنِي إِسْرَائِيلَ الْكِتَابَ وَالْحُكْمَ وَالنُّبُوَّةَ وَرَزَقْنَاهُم مِّنَ الطَّيِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَى الْعَالَمِينَ

و به يقين فرزندان اسرائيل را كتاب [تورات] و حكم و پيامبرى داديم و از چيزهاى پاكيزه روزيشان كرديم و آنان را بر مردم روزگار برترى داديم

we gave to the children of israel the book, judgment and prophethood. we provided them with good things and preferred them above the worlds (of their time).

وَآتَيْنَاهُم بَيِّنَاتٍ مِّنَ الْأَمْرِ فَمَا اخْتَلَفُوا إِلَّا مِن بَعْدِ مَا جَاءهُمْ الْعِلْمُ بَغْيًا بَيْنَهُمْ إِنَّ رَبَّكَ يَقْضِي بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فِيمَا كَانُوا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ

و دلايل روشنى در امر [دين] به آنان عطا كرديم و جز بعد از آنكه علم برايشان [حاصل] آمد [آن هم] از روى رشك و رقابت ميان خودشان دستخوش اختلاف نشدند قطعا پروردگارت روز قيامت ميانشان در باره آنچه در آن اختلاف می كردند داورى خواهد كرد

we gave them clear signs of the command; yet it was not until after knowledge had come to them that they differed among themselves, and were insolent to each other. on the day of resurrection your lord will indeed decide their differences.

ثُمَّ جَعَلْنَاكَ عَلَى شَرِيعَةٍ مِّنَ الْأَمْرِ فَاتَّبِعْهَا وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاء الَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ

سپس تو را در طريقه آيينى [كه ناشى] از امر [خداست] نهاديم پس آن را پيروى كن و هوسهاى كسانى را كه نمی دانند پيروى مكن

and now, we have set you on the jurisprudence of the command, therefore follow it and do not follow the desires of those who do not know.

إِنَّهُمْ لَن يُغْنُوا عَنكَ مِنَ اللَّهِ شَيئًا وإِنَّ الظَّالِمِينَ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاء بَعْضٍ وَاللَّهُ وَلِيُّ الْمُتَّقِينَ

آنان هرگز در برابر خدا از تو حمايت نمی كنند [و به هيچ وجه به كار تو نمی آيند ] و ستمگران بعضی شان دوستان بعضى [ديگر]ند و خدا يار پرهيزگاران است

indeed, they will not help you at all against allah. the harmdoers are guides of each other; but allah is the guide of the cautious.

هَذَا بَصَائِرُ لِلنَّاسِ وَهُدًى وَرَحْمَةٌ لِّقَوْمِ يُوقِنُونَ

اين [كتاب] براى مردم بينش بخش و براى قومى كه يقين دارند رهنمود و رحمتى است

these are clear proofs for people, a guidance, and mercy for those who are certain (of the resurrection) in belief.

أًمْ حَسِبَ الَّذِينَ اجْتَرَحُوا السَّيِّئَاتِ أّن نَّجْعَلَهُمْ كَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَوَاء مَّحْيَاهُم وَمَمَاتُهُمْ سَاء مَا يَحْكُمُونَ

آيا كسانى كه مرتكب كارهاى بد شده اند پنداشته اند كه آنان را مانند كسانى قرار می دهيم كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند [به طورى كه] زندگى آنها و مرگشان يكسان باشد چه بد داورى می كنند

do those who commit evil deeds think that we will make them (equal) to the believers who do good works, so that in life and death they shall be alike? how evil they judge!

وَخَلَقَ اللَّهُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ وَلِتُجْزَى كُلُّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ

و خدا آسمانها و زمين را به حق آفريده است و تا هر كسى به [موجب] آنچه به دست آورده پاداش يابد و آنان مورد ستم قرار نخواهند گرفت

allah created the heavens and the earth in truth and that each soul shall be recompensed for what it earned, they shall not be wronged.

أَفَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلَهَهُ هَوَاهُ وَأَضَلَّهُ اللَّهُ عَلَى عِلْمٍ وَخَتَمَ عَلَى سَمْعِهِ وَقَلْبِهِ وَجَعَلَ عَلَى بَصَرِهِ غِشَاوَةً فَمَن يَهْدِيهِ مِن بَعْدِ اللَّهِ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ

پس آيا ديدى كسى را كه هوس خويش را معبود خود قرار داده و خدا او را دانسته گمراه گردانيده و بر گوش او و دلش مهر زده و بر ديده اش پرده نهاده است آيا پس از خدا چه كسى او را هدايت خواهد كرد آيا پند نمی گيريد

have you seen he who took his desire for a god? with knowledge, allah has led him astray, setting a seal upon his hearing and heart, and has made a veil over his eyes, who then shall guide him after allah? will you not then remember!

وَقَالُوا مَا هِيَ إِلَّا حَيَاتُنَا الدُّنْيَا نَمُوتُ وَنَحْيَا وَمَا يُهْلِكُنَا إِلَّا الدَّهْرُ وَمَا لَهُم بِذَلِكَ مِنْ عِلْمٍ إِنْ هُمْ إِلَّا يَظُنُّونَ

و گفتند غير از زندگانى دنياى ما [چيز ديگرى] نيست می ميريم و زنده می شويم و ما را جز طبيعت هلاك نمی كند و[لى] به اين [مطلب] هيچ دانشى ندارند [و] جز [طريق] گمان نمی سپرند

they say: `there is nothing except this life, we die and we live, it is only time that destroys us. ` surely, of this they have no knowledge, they are just guessing.

وَإِذَا تُتْلَى عَلَيْهِمْ آيَاتُنَا بَيِّنَاتٍ مَّا كَانَ حُجَّتَهُمْ إِلَّا أَن قَالُوا ائْتُوا بِآبَائِنَا إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ

و چون آيات روشن ما بر آنان خوانده شود دليلشان همواره جز اين نيست كه مى گويند اگر راست می گوييد پدران ما را [حاضر] آوريد

and when our verses are recited to them, their only argument is: `bring our fathers back to us, if what you say is true! `

قُلِ اللَّهُ يُحْيِيكُمْ ثُمَّ يُمِيتُكُمْ ثُمَّ يَجْمَعُكُمْ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ لَا رَيبَ فِيهِ وَلَكِنَّ أَكَثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ

بگو خدا[ست كه] شما را زندگى می بخشد سپس می ميراند آنگاه شما را به سوى روز رستاخيز كه ترديدى در آن نيست گرد می آورد ولى بيشتر مردم [اين را] نمی دانند

say: `allah revives you and causes you to die. then, he shall gather you on the day of resurrection, and of this there is no doubt, yet most people do not know. `

وَلَلَّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرضِ وَيَومَ تَقُومُ السَّاعَةُ يَوْمَئِذٍ يَخْسَرُ الْمُبْطِلُونَ

و فرمانروايى آسمانها و زمين از آن خداست و روزى كه رستاخيز بر پا شود آن روز است كه باطل انديشان زيان خواهند ديد

to allah belongs the kingdom in the heavens and the earth. on the day when the hour comes, those who disbelieved shall be the losers.

وَتَرَى كُلَّ أُمَّةٍ جَاثِيَةً كُلُّ أُمَّةٍ تُدْعَى إِلَى كِتَابِهَا الْيَوْمَ تُجْزَوْنَ مَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ

و هر امتى را به زانو در آمده می بينى هر امتى به سوى كارنامه خود فراخوانده می شود [و بديشان می گويند] آنچه را می كرديد امروز پاداش می يابيد

you shall see every nation hobbling on their knees. each nation shall be summoned to its book. (and it will be said:) `this day, you shall be recompensed for what you were doing.

هَذَا كِتَابُنَا يَنطِقُ عَلَيْكُم بِالْحَقِّ إِنَّا كُنَّا نَسْتَنسِخُ مَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ

اين است كتاب ما كه عليه شما به حق سخن می گويد ما از آنچه می كرديد نسخه بر می داشتيم

this is our book that speaks with the truth over you. we have recorded all that you were doing. `

فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَيُدْخِلُهُمْ رَبُّهُمْ فِي رَحْمَتِهِ ذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْمُبِينُ

و اما كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند پس پروردگارشان آنان را در جوار رحمت خويش داخل می گرداند اين همان كاميابى آشكار است

as for those who have believed and done good works, their lord will admit them into his mercy that is a mighty triumph!

وَأَمَّا الَّذِينَ كَفَرُوا أَفَلَمْ تَكُنْ آيَاتِي تُتْلَى عَلَيْكُمْ فَاسْتَكْبَرْتُمْ وَكُنتُمْ قَوْمًا مُّجْرِمِينَ

و اما كسانى كه كافر شدند [بدانها می گويند] پس مگر آيات من بر شما خوانده نمی شد و[لى] تكبر نموديد و مردمى بدكار بوديد

but, to the unbelievers (it will be said): `were my verses not recited to you, but you were proud and were you not a sinful nation? `

وَإِذَا قِيلَ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَالسَّاعَةُ لَا رَيْبَ فِيهَا قُلْتُم مَّا نَدْرِي مَا السَّاعَةُ إِن نَّظُنُّ إِلَّا ظَنًّا وَمَا نَحْنُ بِمُسْتَيْقِنِينَ

و چون گفته شد وعده خدا راست است و شكى در رستاخيز نيست گفتيد ما نمی دانيم رستاخيز چيست جز گمان نمی ورزيم و ما يقين نداريم

when it was said: `the promise of allah is true, and of the hour there is no doubt, ` you replied: `we do not know what the hour is, we guess, assuming, and we are by no means certain. `

وَبَدَا لَهُمْ سَيِّئَاتُ مَا عَمِلُوا وَحَاقَ بِهِم مَّا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُون

و [حقيقت] بديهايى كه كرده اند بر آنان پديدار می شود و آنچه را كه بدان ريشخند می كردند آنان را فرو می گيرد

the evil of their deeds will appear to them, and they shall be encompassed by that they mocked,

وَقِيلَ الْيَوْمَ نَنسَاكُمْ كَمَا نَسِيتُمْ لِقَاء يَوْمِكُمْ هَذَا وَمَأْوَاكُمْ النَّارُ وَمَا لَكُم مِّن نَّاصِرِينَ

و گفته شود همان گونه كه ديدار امروزتان را فراموش كرديد امروز شما را فراموش خواهيم كرد و جايگاهتان در آتش است و براى شما ياورانى نخواهد بود

and it shall be said: `today, we will forget you as you yourselves forgot that you would encounter this day. the fire shall be your refuge, and none will help you.

ذَلِكُم بِأَنَّكُمُ اتَّخَذْتُمْ آيَاتِ اللَّهِ هُزُوًا وَغَرَّتْكُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا فَالْيَوْمَ لَا يُخْرَجُونَ مِنْهَا وَلَا هُمْ يُسْتَعْتَبُونَ

اين بدان سبب است كه شما آيات خدا را به ريشخند گرفتيد و زندگى دنيا فريبتان داد پس امروز نه از اين [آتش] بيرون آورده می شوند و نه عذرشان پذيرفته می گردد

that is because you took the verses of allah (the koran) in mockery, and you were deluded by your worldly life. ` so that day they will not be brought out of it; nor shall they be repentant.

فَلِلَّهِ الْحَمْدُ رَبِّ السَّمَاوَاتِ وَرَبِّ الْأَرْضِ رَبِّ الْعَالَمِينَ

پس سپاس از آن خداست پروردگار آسمانها و پروردگار زمين پروردگار جهانيان

praise, belongs to allah, the lord of the heavens and the earth, the lord of the worlds.

وَلَهُ الْكِبْرِيَاء فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ

و در آسمانها و زمين بزرگى از آن اوست و اوست شكست ناپذير سنجيده كار

his is the pride in the heavens and earth. he is the almighty, the wise.