بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

به نام خدا که رحمتش بی اندازه است و مهربانی اش همیشگی.

به نام خداوند بخشنده مهربان

In the name of Allah, Most Gracious, Most Merciful

شروع الله کا نام لے کر جو بڑا مہربان نہایت رحم والا ہے.

سَبِّحِ اسْمَ رَبِّكَ الْأَعْلَى

نام پروردگار برتر و بلند مرتبه ات را [از هرچه رنگ شرک خفی و جلی دارد] منزّه و پاک بدار.

(ای رسول ما) نام خدای خود را که برتر و بالاتر (از همه موجودات) است به پاکی یاد کن.

exalt the name of your lord, the highest,

الَّذِي خَلَقَ فَسَوَّى

آنکه آفرید، پس درست و نیکو گردانید.

آن خدایی که (عالم را) خلق کرد و (همه را) به حد کمال خود رسانید.

who has created and shaped,

وَالَّذِي قَدَّرَ فَهَدَى

و آنکه اندازه قرار داد و هدایت کرد،

آن خدایی که (هر چیز را) قدر و اندازه‌ای داد و (به راه کمالش) هدایت نمود.

who has ordained and guided,

وَالَّذِي أَخْرَجَ الْمَرْعَى

و آنکه چراگاه را رویانید،

آن خدایی که گیاه را سبز و خرم از زمین برویانید.

who brings forth the pastures,

فَجَعَلَهُ غُثَاء أَحْوَى

و آن را خاشاکی سیاه گردانید،

و آن گاه خشک و سیاهش گردانید.

then made it dry dark, flaky stubble,

سَنُقْرِؤُكَ فَلَا تَنسَى

به زودی قرآن را بر تو می خوانیم، پس هرگز فراموش نخواهی کرد،

ما تو را قرائت آیات قرآن چندان آموزیم که هیچ فراموش نکنی.

we shall make you recite so that you will not forget,

إِلَّا مَا شَاء اللَّهُ إِنَّهُ يَعْلَمُ الْجَهْرَ وَمَا يَخْفَى

جز آنچه را خدا بخواهد، که او آشکار و آنچه را پنهان است، می داند.

مگر آنچه خدا خواهد (که از یادت برد) که او به امور آشکار و پنهان عالم آگاه است.

except what allah wills, surely, he knows all that is (spoken) aloud and what is hidden.

وَنُيَسِّرُكَ لِلْيُسْرَى

و تو را برای آسان ترین راه [که شریعت سمحه و سهله است] آماده می کنیم.

و ما تو را بر طریقه (شریعت سهل و) آسان موفق می‌داریم.

we shall ease you to the easy.

فَذَكِّرْ إِن نَّفَعَتِ الذِّكْرَى

پس [مردم را] اندرز ده، اگر اندرز سودمند افتد.

پس (به آیات الهی خلق را) متذکر ساز اگر سودمند افتد.

therefore remind, if the reminder benefits,

سَيَذَّكَّرُ مَن يَخْشَى

کسی که از خدا می ترسد، به زودی متذکّر می شود.

البته هر که خدا ترس باشد (به این تذکر) پند می‌گیرد.

and he who fears shall remember,

وَيَتَجَنَّبُهَا الْأَشْقَى

و کسی که از همه بدبخت تر است از آن کناره می گیرد.

و آن که شقی‌ترین مردم است از آن دوری گزیند.

but the most wretched shall avoid it,

الَّذِي يَصْلَى النَّارَ الْكُبْرَى

همان کسی که در آتش بزرگ تر در می آید.

همان کس که عاقبت به آتش بسیار سخت دوزخ در افتد.

who will roast in the great fire,

ثُمَّ لَا يَمُوتُ فِيهَا وَلَا يَحْيَى

آن گاه در آنجا نه می میرد و نه به خوشی زندگی می کند.

و در آن دوزخ نه بمیرد (تا راحت شود) و نه زنده ماند (و برخوردار از زندگانی باشد).

in which he will neither die nor live therein.

قَدْ أَفْلَحَ مَن تَزَكَّى

بی تردید کسی که خود را [از زشتی های باطن و ظاهر] پاک کرد، رستگار شد.

حقّا فلاح و رستگاری یافت آن کسی که تزکیه نفس کرد.

prosperous is he who purifies himself,

وَذَكَرَ اسْمَ رَبِّهِ فَصَلَّى

و نام پروردگارش را یاد کرد، پس نماز خواند.

و به ذکر نام خدا به نماز و طاعت پرداخت.

and remembers the name of his lord, so he prays.

بَلْ تُؤْثِرُونَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا

[ولی شما منکران لجوج به سوی راه رستگاری نمی روید] بلکه زندگی دنیا را [بر آن] ترجیح می دهید.

(اما شما مردم از جهل و غفلت از پی این سعادت نروید) بلکه زندگانی دنیا را بگزینید و عزیز دارید.

but you prefer the present life,

وَالْآخِرَةُ خَيْرٌ وَأَبْقَى

در حالی که آخرت بهتر و پایدارتر است.

در صورتی که منزل آخرت بسی بهتر و پاینده‌تر (از دنیای چند روزه) است.

but the everlasting life is better, and more enduring.

إِنَّ هَذَا لَفِي الصُّحُفِ الْأُولَى

همانا این [حقایق] در کتاب های آسمانی پیشین هست.

این گفتار به حقیقت در کتب پیشین ذکر شده.

surely, this is in the ancient scrolls,

صُحُفِ إِبْرَاهِيمَ وَمُوسَى

[در] کتاب های ابراهیم وموسی.

بخصوص در صحف ابراهیم و تورات موسی (مفصل بیان گردیده است).

the scrolls of abraham and moses.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

به نام خدا که رحمتش بی اندازه است و مهربانی اش همیشگی.

به نام خداوند بخشنده مهربان

In the name of Allah, Most Gracious, Most Merciful

شروع الله کا نام لے کر جو بڑا مہربان نہایت رحم والا ہے.

هَلْ أَتَاكَ حَدِيثُ الْغَاشِيَةِ

آیا خبر حادثه هولناکی که [همه انسان ها را از هر سو] فرا می گیرد، به تو رسیده است؟

(ای رسول ما) آیا خبر هولناک قیامت و بلیّه عالم گیر محشر بر تو حکایت شده است؟

have you received the news of the enveloper?

وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ خَاشِعَةٌ

در آن روز چهره هایی زبون و شرمسارند؛

که آن روز رخسار گروهی (کافر و متکبر) ترسناک و ذلیل باشد.

on that day faces shall be humbled,

عَامِلَةٌ نَّاصِبَةٌ

[آنان که همواره در دنیا] کوشیده اند و خسته شده اند [و سرانجام سودی نیافته اند]

و همه کارشان رنج و مشقّت است.

laboring, wornout,

تَصْلَى نَارًا حَامِيَةً

در آتشی سوزان درآیند.

به آتش فروزان دوزخ در آیند.

roasting at a scorching fire

تُسْقَى مِنْ عَيْنٍ آنِيَةٍ

آنان را از چشمه ای بسیار داغ می نوشانند؛

از چشمه آب گرم جهنم آبشان نوشانند.

that is fueled from a tremendously hot fountain,

لَّيْسَ لَهُمْ طَعَامٌ إِلَّا مِن ضَرِيعٍ

برای آنان طعامی جز خار خشک و زهرآگین وجود ندارد

طعامی غیر ضریع دوزخ (که علفی بد طعم و بوست) غذای آنها نیست.

no food for them except thorny plants

لَا يُسْمِنُ وَلَا يُغْنِي مِن جُوعٍ

که نه فربه می کند و نه از گرسنگی بی نیاز می نماید.

که آن طعام (هر چه خورند) نه فربه‌شان کند و نه سیرشان گرداند.

which neither sustains, nor satisfy hunger.

وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ نَّاعِمَةٌ

در آن روز چهره هایی شاداب و باطراوت اند

جمعی دیگر رخسارشان شادمان و خندان است.

(whereas other) faces on that day will be joyful,

لِسَعْيِهَا رَاضِيَةٌ

از تلاش و کوشش خود خشنودند

از سعی و کوشش خود (در طاعت خدا) خشنودند.

well pleased with their striving,

فِي جَنَّةٍ عَالِيَةٍ

در بهشتی برین اند

در بهشت بلند مرتبت مقام عالی یافته‌اند.

in a garden on high,

لَّا تَسْمَعُ فِيهَا لَاغِيَةً

در آنجا سخن لغو وبیهوده نشنوند

و در آنجا هیچ سخن زشت و بیهوده نشنوند.

where they will hear no idle talk.

فِيهَا عَيْنٌ جَارِيَةٌ

در آن چشمه ای روان است

در آن بهشت چشمه‌ها (ی آب زلال و گوارا) جاری است.

a gushing fountain shall be there

فِيهَا سُرُرٌ مَّرْفُوعَةٌ

[و] در آنجا تخت هایی بلند و با ارزش قرار دارد

و هم آنجا تختهای عالی و کرسیهای بلند پایه نهاده‌اند.

and raised couches,

وَأَكْوَابٌ مَّوْضُوعَةٌ

و [در کنار چشمه هایش] قدح ها نهاده شده است

و قدحهای بزرگ (بهترین شراب) گذاشته‌اند.

and prepared goblets,

وَنَمَارِقُ مَصْفُوفَةٌ

و [دیگر از نعمت هایش] بالش هایی پهلوی هم چیده [برای تکیه زدن بهشتی ها] ست

و مسند و بالشهای لطیف مرتب داشته‌اند.

and arranged cushions

وَزَرَابِيُّ مَبْثُوثَةٌ

و فرش هایی زربافت و گسترده [که روی آن می نشینند.]

و فرشهای عالی گرانبها گسترده‌اند.

and outspread carpets.

أَفَلَا يَنظُرُونَ إِلَى الْإِبِلِ كَيْفَ خُلِقَتْ

آیا با تأمل به شتر نمی نگرند که چگونه آفریده شده؟

آیا مردم در خلقت شتر نمی‌نگرند که چگونه (به انواع حکمت و منفعت برای بشر) خلق شده است؟

what, do they not reflect upon how the camel was created?

وَإِلَى السَّمَاء كَيْفَ رُفِعَتْ

و به آسمان که چگونه بر افراشته شده؟

و در خلقت کاخ بلند آسمان فکر نمی‌کنند که چگونه آن را بر افراشته‌اند؟

and how the heaven was raised up,

وَإِلَى الْجِبَالِ كَيْفَ نُصِبَتْ

و به کوه ها که چگونه در جای خود نصب شده؟

و کوهها را نمی‌بینند که چگونه بر زمین کوبیده‌اند؟

and how the mountains were firmly fixed?

وَإِلَى الْأَرْضِ كَيْفَ سُطِحَتْ

و به زمین که چگونه گسترده شده؟

و به زمین نظر نمی‌کنند که چگونه گسترده‌اند؟

and how the earth was outstretched?

فَذَكِّرْ إِنَّمَا أَنتَ مُذَكِّرٌ

پس تذکر ده که تو فقط تذکر دهنده ای؛

پس خلق را (به حکمتهای الهی) متذکر ساز که وظیفه پیغمبری تو غیر از این نیست.

therefore remind, you are only a reminder.

لَّسْتَ عَلَيْهِم بِمُصَيْطِرٍ

تو بر آنان مسلط نیستی [که به قبول ایمان می بورشان کنی،]

تو مسلط و توانا بر (تبدیل کفر و ایمان) آنها نیستی.

you are not charged to oversee them.

إِلَّا مَن تَوَلَّى وَكَفَرَ

ولی کسی که [به دنبال تذکر پی در پی] روی گردانید و کفر ورزید.

جز آنکه هر کس (پس از تذکر) روی از حق بگرداند و کافر شود.

as for those who turn their back and disbelieve,

فَيُعَذِّبُهُ اللَّهُ الْعَذَابَ الْأَكْبَرَ

پس خدا او را به عذاب بزرگ تر عذاب خواهد کرد.

او را خدا به عذابی بزرگ (در دوزخ) معذب کند.

allah will punish them with the greatest punishment.

إِنَّ إِلَيْنَا إِيَابَهُمْ

قطعاً بازگشت آنان به سوی ماست.

البته باز گشت آنها به سوی ماست.

indeed, to us they shall return,

ثُمَّ إِنَّ عَلَيْنَا حِسَابَهُمْ

آن گاه بی تردید حسابشان بر عهده ماست.

آن گاه حسابشان بر ما خواهد بود.

then upon us shall rest their reckoning.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

به نام خدا که رحمتش بی اندازه است و مهربانی اش همیشگی.

به نام خداوند بخشنده مهربان

In the name of Allah, Most Gracious, Most Merciful

شروع الله کا نام لے کر جو بڑا مہربان نہایت رحم والا ہے.

وَالْفَجْرِ

سوگند به سپیده دم

قسم به صبحگاه (هنگامی که خدا جهان را به نور خورشید تابان روشن می‌سازد).

by the dawn

وَلَيَالٍ عَشْرٍ

و به شب های ده گانه

و قسم به ده شب (اول ذیحجه که بندگان خدا به دعا و ذکر مشغولند).

and ten nights (of pilgrimage or the last ten days of ramadan),

وَالشَّفْعِ وَالْوَتْرِ

و به زوج و فرد

قسم به حق جفت (که کلیه موجودات عالم است) و به حقّ فرد (که ذات یکتای خداست).

by the even, and the odd,

وَاللَّيْلِ إِذَا يَسْرِ

و به شب هنگامی که می گذرد.

و قسم به شب تار هنگامی که برود.

by the night when it journeys on!

هَلْ فِي ذَلِكَ قَسَمٌ لِّذِي حِجْرٍ

آیا در آنچه گفته شد، سوگندی برای خردمند هست؟

آیا در این امور که (قسم به آنها یاد شد) نزد اهل خرد لیاقت سوگند نیست؟

is there in that an oath for the mindful?

أَلَمْ تَرَ كَيْفَ فَعَلَ رَبُّكَ بِعَادٍ

آیا ندانسته ای که پروردگارت با قوم عاد چه کرد؟

آیا ندیدی که خدای تو با عاد (قوم هود) چه کرد؟

have you not heard how your lord dealt with aad?

إِرَمَ ذَاتِ الْعِمَادِ

و [با آن شهر] اِرم که دارای کاخ های باعظمت و ساختمان های بلند بود؟

و نیز به اهل شهر ارم (یا قوم ارم) که صاحب قدرت و عظمت بودند چگونه کیفر داد؟

of the columned (city) of iram,

الَّتِي لَمْ يُخْلَقْ مِثْلُهَا فِي الْبِلَادِ

همان که مانندش در شهرها ساخته نشده بود؟

در صورتی که مانند آن شهری (در استحکام و بزرگی و تنعّم) در بلاد عالم ساخته نشده بود.

the like of which was never created in the countries?

وَثَمُودَ الَّذِينَ جَابُوا الصَّخْرَ بِالْوَادِ

و با قوم ثمود آنان که در آن وادی [برای ساختن بناهای استوار و محکم] تخته سنگ ها را می بریدند؟

و نیز به قوم ثمود که در دل آن وادی سنگ را شکافته و کاخها بر خود از سنگ می‌ساختند چه کیفر سخت داد؟

and thamood, who hewed out the rocks of the valley?

وَفِرْعَوْنَ ذِي الْأَوْتَادِ

و با فرعون نیرومند که دارای میخ های شکنجه بود؟

و نیز فرعون (و فرعونیان) را که صاحب قدرت و سپاه بسیار بود (چگونه به دریای هلاک غرق نمود).

and pharaoh, of the pegs (impaling his victims)?

الَّذِينَ طَغَوْا فِي الْبِلَادِ

همانان که در شهرها، طغیان وسرکشی کردند؟

آنان که در روی زمین ظلم و طغیان کردند.

they were tyrants in the land

فَأَكْثَرُوا فِيهَا الْفَسَادَ

و در آنها فساد وتباه کاری فراوانی به بار آوردند؟

و بسیار فساد و فتنه انگیختند.

and exceeded in corruption therein.

فَصَبَّ عَلَيْهِمْ رَبُّكَ سَوْطَ عَذَابٍ

پس پروردگارت تازیانه عذاب های گوناگون را بر آنان فرو ریخت.

تا آنکه خدای تو بر آنها تازیانه عذاب پی در پی فرستاد.

(therefore) your lord let loose upon them a scourge of punishment;

إِنَّ رَبَّكَ لَبِالْمِرْصَادِ

بی تردید پروردگارت در کمین گاه است؛

خدای تو البته در کمینگاه (ستمکاران) است.

indeed, your lord is ever watchful.

فَأَمَّا الْإِنسَانُ إِذَا مَا ابْتَلَاهُ رَبُّهُ فَأَكْرَمَهُ وَنَعَّمَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أَكْرَمَنِ

اما انسان، هنگامی که پروردگارش او را بیازماید و گرامی داردش و نعمتش بخشد، می گوید: پروردگارم [چون شایسته و سزاوار بودم] مرا گرامی داشت،

اما انسان (کم ظرف ضعیف بی صبر) چون خدا او را برای آزمایش و امتحان کرامت و نعمتی بخشد در آن حال (مغرور ناز و نعمت شود و) گوید: خدا مرا عزیز و گرامی داشت.

as for man, when his lord tests him by honoring him and favoring him, he says: `my lord, has honored me. `

وَأَمَّا إِذَا مَا ابْتَلَاهُ فَقَدَرَ عَلَيْهِ رِزْقَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أَهَانَنِ

و اما چون او را بیازماید، پس روزی اش را بر او تنگ گیرد، گوید: پروردگارم مرا خوار و زبون کرد.

و چون او را باز برای آزمودن تنگ روزی کند (دلتنگ و غمین شود و) گوید: خدا مرا خوار گردانید.

but when he tests him by restricting his provision, he says: `my lord has humiliated me. `

كَلَّا بَل لَّا تُكْرِمُونَ الْيَتِيمَ

این چنین نیست که می پندارید، بلکه [زبونی، خواری و دور شدن شما از رحمت خدا برای این است که] یتیم را گرامی نمی دارید

چنین نیست بلکه (به گناه بخل و طمع خوار شوید چون) هرگز یتیم نوازی نکنید.

no! but you show no good to the orphan,

وَلَا تَحَاضُّونَ عَلَى طَعَامِ الْمِسْكِينِ

و یکدیگر را بر طعام دادن به مستمند تشویق نمی کنید

و فقیر را بر سفره طعام خود به میل و رغبت ننشانید.

nor do you urge one another to feed the needy.

وَتَأْكُلُونَ التُّرَاثَ أَكْلًا لَّمًّا

و میراث خود را [با میراث دیگران بی توجه به حلال وحرام بودنش] یک جا و کامل می خورید

و مال ارث را به تمامی می‌خورید (و مراعات حق وارثان ضعیف مانند زنان و دختران و صغیران را نمی‌کنید).

and you devour the inheritance with greed,

وَتُحِبُّونَ الْمَالَ حُبًّا جَمًّا

وثروت را بسیار دوست دارید.

و سخت فریفته و مایل به مال دنیا می‌باشید (و به ثواب آخرت هیچ نمی‌پردازید).

and you ardently love wealth.

كَلَّا إِذَا دُكَّتِ الْأَرْضُ دَكًّا دَكًّا

این چنین نیست که می پندارید، هنگامی که زمین را به شدت درهم کوبند

چنین نیستت (که دنیا طلبان پندارند روز قیامتی نیست) روزی کهه (از زلزله پی در پی) زمین به کلی خرد و متلاشی شود.

no! but when the earth quakes and is pounded,

وَجَاء رَبُّكَ وَالْمَلَكُ صَفًّا صَفًّا

و [فرمان] پروردگارت برسد، وفرشتگان صف اندر صف حاضر شوند،

و (آن هنگام امر) خدا و فرشتگان صف در صف به عرصه محشر آیند.

and your lord comes with the angels, rank upon rank,

وَجِيءَ يَوْمَئِذٍ بِجَهَنَّمَ يَوْمَئِذٍ يَتَذَكَّرُ الْإِنسَانُ وَأَنَّى لَهُ الذِّكْرَى

در آن روز دوزخ را بیاورند، در آن روز انسان متذکّر شود و کجا این تذکر برای او سودمند افتد؟!

و آن روز جهنم را (پدید) بیاورند، همان روز آدمی متذکر کار خود گردد، و آن تذکر چه سود به حال او بخشد؟

and gehenna (hell) is brought near on that day the human will remember, and how shall the reminder be for him?

يَقُولُ يَا لَيْتَنِي قَدَّمْتُ لِحَيَاتِي

می گوید: ای کاش برای این زندگی ام [عبادت خالصانه و کار نیک] پیش فرستاده بودم.

(با حسرت و ندامت) گوید: ای کاش برای زندگانی ابدی امروزم کار خیری انجام می‌دادم.

he will say: `would that i had forwarded (good works) for my life!`

فَيَوْمَئِذٍ لَّا يُعَذِّبُ عَذَابَهُ أَحَدٌ

پس در آن روز هیچ کس چون عذاب کردن او عذاب نکند،

و آن روز به مانند عذاب خدا هیچ کس عذاب نکند.

but on that day none will punish as he (allah) will punish,

وَلَا يُوثِقُ وَثَاقَهُ أَحَدٌ

و هیچ کس چون به بند کشیدن او به بند نکشد.

و به مانند به بند هلاک کشیدن او هیچ کس به بند نکشد.

nor will any bind as he binds.

يَا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ

ای جان آرام گرفته و اطمینان یافته!

(آن هنگام به اهل ایمان خطاب لطف رسد که) ای نفس (قدسی) مطمئن و دل آرام.

o satisfied soul,

ارْجِعِي إِلَى رَبِّكِ رَاضِيَةً مَّرْضِيَّةً

به سوی پروردگارت در حالی که از او خشنودی و او هم از تو خشنود است، باز گرد.

به حضور پروردگارت باز آی که تو خشنود به (نعمتهای ابدی) او و او راضی از توست.

return to your lord wellpleased, wellpleasing.

فَادْخُلِي فِي عِبَادِي

پس در میان بندگانم درآی

باز آی و در صف بندگان خاص من در آی.

join my worshipers and

وَادْخُلِي جَنَّتِي

و در بهشتم وارد شو.

و در بهشت من داخل شو.

enter my paradise!

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

به نام خدا که رحمتش بی اندازه است و مهربانی اش همیشگی.

به نام خداوند بخشنده مهربان

In the name of Allah, Most Gracious, Most Merciful

شروع الله کا نام لے کر جو بڑا مہربان نہایت رحم والا ہے.

لَا أُقْسِمُ بِهَذَا الْبَلَدِ

قسم می خورم به این شهر،

نه، سوگند به این بلد (مکّه معظّم و مسجد کعبه محترم).

no, i swear by this country (mecca),

وَأَنتَ حِلٌّ بِهَذَا الْبَلَدِ

در حالی که تو در آن جای داری

و حال آنکه تو (ای رسول گرامی) در این بلد منزل داری.

and you are a lodger in this country.

وَوَالِدٍ وَمَا وَلَدَ

و سوگند به پدر و آنچه زاده است؛

و قسم به پدر (بزرگوار انسان، آدم صفی) و فرزندان (خدا پرست) او.

and by the giver of birth, and whom he fathered,

لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ فِي كَبَدٍ

همانا ما انسان را در رنج و زحمت آفریدیم.

که ما انسان را به حقیقت در رنج و مشقّت آفریدیم (و به بلا و محنتش آزمودیم).

we created the human in fatigue.

أَيَحْسَبُ أَن لَّن يَقْدِرَ عَلَيْهِ أَحَدٌ

آیا گمان می کند که هرگز کسی بر او دست نیابد؟!

آیا انسان پندارد که هیچ کس بر او توانایی ندارد؟

does he think that none has power over him!

يَقُولُ أَهْلَكْتُ مَالًا لُّبَدًا

می گوید: ثروت فراوانی را [برای مبارزه با پیامبر و اسلام] تباه کرده ام!

می‌گوید: من مال بسیاری تلف کردم.

he will say: `i have destroyed a vast wealth. `

أَيَحْسَبُ أَن لَّمْ يَرَهُ أَحَدٌ

آیا گمان می کند که هیچ کس او را ندیده است [که همه اعمال و کردارش را ثبت کند؟]

آیا پندارد احدی او را ندیده (و افکار و اعمال بدش را ندانسته و ریا و نفاقش را نمی‌داند).

does he think that none has observed him?

أَلَمْ نَجْعَل لَّهُ عَيْنَيْنِ

آیا برای او دو چشم قرار ندادیم؟

آیا ما به او دو چشم عطا نکردیم؟

have we not given him two eyes,

وَلِسَانًا وَشَفَتَيْنِ

و یک زبان و دو لب؟

و زبان و دو لب به او ندادیم؟

a tongue, and two lips,

وَهَدَيْنَاهُ النَّجْدَيْنِ

و او را به راه خیر و شر هدایت نکردیم [تا راه خیر را بگزیند و راه شر را واگذارد؟]

و راه خیر و شر را به او ننمودیم؟

and guided him on the two paths (of good and evil)?

فَلَا اقْتَحَمَ الْعَقَبَةَ

پس شتابان و با شدت به آن گردنه سخت وارد نشد؛

باز هم به عقبه (تکلیف) تن در نداد.

yet he has not scaled the height.

وَمَا أَدْرَاكَ مَا الْعَقَبَةُ

و تو چه می دانی آن گردنه سخت چیست؟

و چگونه توان دانست که آن عقبه (تکلیف و ایمان) چیست؟

what could let you know what the height is!

فَكُّ رَقَبَةٍ

آزاد کردن برده،

آن بنده (در راه خدا) آزاد کردن است.

(it is) the freeing of a slave,

أَوْ إِطْعَامٌ فِي يَوْمٍ ذِي مَسْغَبَةٍ

یا طعام دادن در روز گرسنگی و قحطی،

و طعام دادن در روز قحطی و گرسنگی است.

the giving of food upon the day of hunger

يَتِيمًا ذَا مَقْرَبَةٍ

به یتیمی خویشاوند،

به یتیم خویشاوندان خود.

to an orphaned relative

أَوْ مِسْكِينًا ذَا مَتْرَبَةٍ

یا مستمندی خاک نشین؛

یا به فقیر مضطرّ خاک نشین.

or to a needy person in distress;

ثُمَّ كَانَ مِنَ الَّذِينَ آمَنُوا وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ وَتَوَاصَوْا بِالْمَرْحَمَةِ

علاوه بر [انجام] این [تکالیف] ، از کسانی باشد که ایمان آورده اند و یکدیگر را به صبر و مهربانی سفارش کرده اند؛

و آن گاه هم از آنان باشد که ایمان آورده و یکدیگر را به اهمیتت صبر و مهربانی با خلق سفارش می‌کنند.

so that he becomes one of those who believe, charge each other to be patient, and charge each other to be merciful.

أُوْلَئِكَ أَصْحَابُ الْمَيْمَنَةِ

اینان سعادتمندان اند؛

که آنها اهل یمین و سعادتند (و نامه عمل به دست راست گیرند).

those are the companions of the right.

وَالَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِنَا هُمْ أَصْحَابُ الْمَشْأَمَةِ

و کسانی که به آیات ما کفر ورزیدند، آنان شقاوتمندان اند

و آنان که به آیات ما (قرآن و دیگر کتب آسمانی) کافر شدند آنها اهل شومی و شقاوتند (نامه عمل به دست چپ دارند).

but those who disbelieve in our verses, they are the companions of the left,

عَلَيْهِمْ نَارٌ مُّؤْصَدَةٌ

بر آنان آتشی سرپوشیده احاطه دارد [که هیچ راه گریزی از آن ندارند.]

بر آن کافران آتشی سر پوشیده (که از آن راه گریزی نیست) احاطه خواهد کرد.

with the fire closed above them.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

به نام خدا که رحمتش بی اندازه است و مهربانی اش همیشگی.

به نام خداوند بخشنده مهربان

In the name of Allah, Most Gracious, Most Merciful

شروع الله کا نام لے کر جو بڑا مہربان نہایت رحم والا ہے.

وَالشَّمْسِ وَضُحَاهَا

سوگند به خورشید و گسترش روشنی اش

قسم به آفتاب و تابش آن (هنگام رفعتش).

by the sun and its midmorning,

وَالْقَمَرِ إِذَا تَلَاهَا

و به ماه هنگامی که از پی آن برآید

و قسم به ماه آن گاه که در پی آفتاب تابان در آید.

by the moon, which follows it,

وَالنَّهَارِ إِذَا جَلَّاهَا

و به روزچون خورشید را به خوبی آشکار کند

و قسم به روز هنگامی که جهان را روشن سازد.

by the day, when it displays it,

وَاللَّيْلِ إِذَا يَغْشَاهَا

و به شب هنگامی که خورشید را فرو پوشد

و به شب وقتی که عالم را در پرده سیاهی کشد.

by the night, when it envelops it!

وَالسَّمَاء وَمَا بَنَاهَا

و به آسمان و آنکه آن را بنا کرد

و قسم به آسمان بلند و آن که این کاخ رفیع را بنا کرد.

by the heaven and who built it,

وَالْأَرْضِ وَمَا طَحَاهَا

و به زمین و آنکه آن را گستراند

و به زمین و آن که آن را بگسترد.

by the earth and who spread it,

وَنَفْسٍ وَمَا سَوَّاهَا

و به نفس و آنکه آن را درست و نیکو نمود،

و قسم به نفس ناطقه انسان و آن که او را نیکو به حد کمال بیافرید.

by the soul and who shaped it

فَأَلْهَمَهَا فُجُورَهَا وَتَقْوَاهَا

پس بزه کاری و پرهیزکاری اش را به او الهام کرد.

و به او شر و خیر او را الهام کرد.

and inspired it with its sin and its piety,

قَدْ أَفْلَحَ مَن زَكَّاهَا

بی تردید کسی که نفس را [از آلودگی پاک کرد و] رشد داد، رستگار شد.

(قسم به این آیات الهی) که هر کس نفس ناطقه خود را از گناه و بدکاری پاک و منزه سازد به یقین (در دو عالم) رستگار خواهد بود.

prosperous is he who purified it,

وَقَدْ خَابَ مَن دَسَّاهَا

و کسی که آن را [به آلودگی ها و امور بازدارنده از رشد] بیالود [از رحمت حق] نومید شد.

و هر که او را (به کفر و گناه) پلید گرداند البته (در دو جهان) زیانکار خواهد گشت.

and failed is he who buried it!

كَذَّبَتْ ثَمُودُ بِطَغْوَاهَا

قوم ثمود به سبب سرکشی و طغیانش [پیامبرشان را] تکذیب کرد،

طایفه ثمود از غرور و سرکشی (پیغمبر خود صالح را) تکذیب کردند.

thamood belied in their pride

إِذِ انبَعَثَ أَشْقَاهَا

زمانی که بدبخت ترینشان به پا خاست.

هنگامی که شقی‌ترینشان (قدار بن سالف) بر انگیخته شد (تا ناقه صالح را پی کند).

when the most wicked of them broke forth,

فَقَالَ لَهُمْ رَسُولُ اللَّهِ نَاقَةَ اللَّهِ وَسُقْيَاهَا

پس فرستاده خدا به آنان گفت: ناقه خدا و آبشخورش را [واگذارید]

و رسول خدا (صالح) به آنها گفت: این ناقه آیت خداست، از خدا بترسید و آن را سیراب گردانید.

the messenger of allah said to them: `( this is) the shecamel of allah, let her drink. `

فَكَذَّبُوهُ فَعَقَرُوهَا فَدَمْدَمَ عَلَيْهِمْ رَبُّهُم بِذَنبِهِمْ فَسَوَّاهَا

ولی به تکذیب او برخاستند و ناقه را پی کردند، و در نتیجه پروردگارشان به خاطر گناهشان عذاب سختی بر آنان فرو ریخت و همه قوم را با خاک یکسان و برابر ساخت؛

آن قوم رسول را تکذیب و ناقه او را پی کردند، خدا هم آنان را به کیفر (ظلم و) گناهشان هلاک ساخت و شهرشان را با خاک یکسان نمود.

but they belied him, and hamstrung her. so their lord crushed them for their sin and leveled it (their village).

وَلَا يَخَافُ عُقْبَاهَا

و خدا از سرانجام آن کار [که نابودی ستمکاران است] پروایی ندارد.

و هیچ باک از هلاک آنها نمی‌داشت (یا آنها هیچ از عاقبت بدگناه خود نمی‌ترسیدند).

he does not fear the result (of their destruction).

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

به نام خدا که رحمتش بی اندازه است و مهربانی اش همیشگی.

به نام خداوند بخشنده مهربان

In the name of Allah, Most Gracious, Most Merciful

شروع الله کا نام لے کر جو بڑا مہربان نہایت رحم والا ہے.

وَاللَّيْلِ إِذَا يَغْشَى

سوگند به شب هنگامی که فرو پوشد

قسم به شب تار هنگامی که (جهان را در پرده سیاه) بپوشاند.

by the night, when it envelops,

وَالنَّهَارِ إِذَا تَجَلَّى

و به روز هنگامی که آشکار شود

و قسم به روز هنگامی که روشن و فروزان گردد.

and by the day when it unveils.

وَمَا خَلَقَ الذَّكَرَ وَالْأُنثَى

و به آنکه نر و ماده آفرید؛

و قسم به مخلوقات عالم که خدا همه را جفت نر و ماده بیافرید.

and by who created the male and female,

إِنَّ سَعْيَكُمْ لَشَتَّى

همانا تلاشتان گوناگون و پراکنده است؛

(قسم به این آیات الهی) که سعی و کوشش شما مردم بسیار مختلف است (برخی بر صلاح و برخی بر فساد می‌کوشید).

your striving is indeed to different ends!

فَأَمَّا مَن أَعْطَى وَاتَّقَى

اما کسی که [ثروتش را در راه خدا] انفاق کرد و پرهیزکاری پیشه ساخت

اما هر کس عطا و احسان کرد و خدا ترس و پرهیزکار شد.

for him that gives and fears (allah)

وَصَدَّقَ بِالْحُسْنَى

و وعده نیکوتر را [که وعده خدا نسبت به پاداش انفاق و پرهیزکاری است] باور کرد؛

و به نیکویی (یعنی به نعیم آخرت با هر خیر و سعادت که در قرآن بیان شده) تصدیق کرد.

and believes in the finest,

فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْيُسْرَى

پس به زودی او را برای راه آسانی [که انجام همه اعمال نیک به توفیق خداست] آماده می کنیم

ما هم البته کار او را (در دو عالم) سهل و آسان می‌گردانیم.

we shall surely ease him to the path of easing;

وَأَمَّا مَن بَخِلَ وَاسْتَغْنَى

و اما کسی که [از انفاق ثروت] بخل ورزید و خود را بی نیاز نشان داد

اما هر کس بخل ورزید و خود را (از لطف خدا) بی نیاز دانست.

but for him that is a miser, and sufficed,

وَكَذَّبَ بِالْحُسْنَى

و وعده نیکوتر را تکذیب کرد،

و نیکویی را تکذیب کرد.

and he belied the finest

فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْعُسْرَى

پس او را برای راه سخت و دشواری [که سلب هرگونه توفیق از اوست] آماده می کنیم،

پس به زودی کار او را (در دو عالم) دشوار می‌کنیم.

we shall surely ease for him the path of hardship (the fire).

وَمَا يُغْنِي عَنْهُ مَالُهُ إِذَا تَرَدَّى

و هنگامی که [به چاه هلاکت و گودال گور] سقوط کند ثروتش [چیزی از عذاب خدا] را از او دفع نمی کند.

و گاه عذاب و هلاکت داراییش وی را هیچ نجات نتواند داد.

when he falls (into hell), his wealth will not help him.

إِنَّ عَلَيْنَا لَلْهُدَى

بی تردید هدایت کردن بر عهده ماست.

و البته بر ماست که (خلق را) هدایت کنیم.

indeed, guidance is ours,

وَإِنَّ لَنَا لَلْآخِرَةَ وَالْأُولَى

و به یقین دنیا و آخرت در سیطره مالکیّت ماست.

و ملک دنیا و آخرت از ماست (به هر که بخواهیم و صلاح دانیم می‌بخشیم).

and to us belong the last and the first.

فَأَنذَرْتُكُمْ نَارًا تَلَظَّى

پس شما را از آتشی که زبانه می کشد بیم می دهم.

من شما را از آتش شعله‌ور دوزخ ترسانیدم و آگاه ساختم.

i have now warned you of the blazing fire,

لَا يَصْلَاهَا إِلَّا الْأَشْقَى

[که] جز بدبخت ترین مردم در آن در نیایند.

که هیچ کس در آن آتش در نیفتد مگر شقی‌ترین خلق.

in which none shall be roasted except the most wretched sinner,

الَّذِي كَذَّبَ وَتَوَلَّى

همان که [دین را] تکذیب کرد و از آن روی گردانید.

همان کس که (آیات و رسل حق را) تکذیب کرد و روی از آن بگردانید.

who belied and turned away,

وَسَيُجَنَّبُهَا الْأَتْقَى

و به زودی پرهیزکارترین [مردم] را از آن دور می دارند.

و اهل تقوا را از آن آتش دور سازند.

and from which the cautious shall be distanced.

الَّذِي يُؤْتِي مَالَهُ يَتَزَكَّى

همان که مال خود را انفاق می کند تا [مال] رشد و نمو کند.

آن کس که مال خود را (به فقیران اسلام) به وجه زکات بدهد.

he who gives his wealth to be purified,

وَمَا لِأَحَدٍ عِندَهُ مِن نِّعْمَةٍ تُجْزَى

و هیچ کس را نزد خدا حق نعمتی نیست تا این مالی که انفاق کرده به عنوان پاداش آن نعمت به حساب او گذارد.

و حال آنکه هیچ کس بر وی حق نعمت ندارد تا به پاداش آن بدهد.

and confers no favor upon anyone for recompense

إِلَّا ابْتِغَاء وَجْهِ رَبِّهِ الْأَعْلَى

بلکه [انفاق کننده با تقوا مال خود را در راه خدا انفاق می کند] تا خشنودی پروردگار والایش را به دست آورد.

(او احسان نکند) جز در طلب رضای خدای خود که برتر و بالاترین موجودات است.

seeking only the face of his lord, the most high,

وَلَسَوْفَ يَرْضَى

و [بی تردید] به زودی [در قیامت با دریافت لطف، رحمت حق و پاداش بی پایان او] خشنود خواهد شد.

و البته (در بهشت آخرت به آن نعمتهای ابدی) خشنود خواهد گردید.

surely, he shall be satisfied.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

به نام خدا که رحمتش بی اندازه است و مهربانی اش همیشگی.

به نام خداوند بخشنده مهربان

In the name of Allah, Most Gracious, Most Merciful

شروع الله کا نام لے کر جو بڑا مہربان نہایت رحم والا ہے.

وَالضُّحَى

سوگند به ابتدای روز [وقتی که خورشید پرتو افشانی می کند]

قسم به روز روشن (یا هنگام ظهر آن).

by the midmorning,

وَاللَّيْلِ إِذَا سَجَى

و سوگند به شب آن گاه که آرام گیرد،

و قسم به شب به هنگام آرامش آن.

and by the night when it covers,

مَا وَدَّعَكَ رَبُّكَ وَمَا قَلَى

که پروردگارت تو را رها نکرده و مورد خشم و کینه قرار نداده است.

که خدای تو هیچ گاه تو را ترک نگفته و بر تو خشم ننموده است (چهل روز بر رسول وحی نیامد، دشمنان به طعنه گفتند: خدا از محمد قهر کرده. این آیه رد بر آنهاست).

your lord has not forsaken you (prophet muhammad), nor does he hate you.

وَلَلْآخِرَةُ خَيْرٌ لَّكَ مِنَ الْأُولَى

و بی تردید آخرت برای تو از دنیا بهتر است،

و البته عالم آخرت برای تو بسی بهتر از نشأه دنیاست.

the last shall be better for you than the first.

وَلَسَوْفَ يُعْطِيكَ رَبُّكَ فَتَرْضَى

و به زودی پروردگارت بخششی به تو خواهد کرد تا خشنود شوی.

و پروردگار تو به زودی به تو چندان عطا کند که تو راضی شوی (در دنیا نصرت و در آخرت مقام شفاعت به تو بخشد).

your lord will give you, and you will be satisfied.

أَلَمْ يَجِدْكَ يَتِيمًا فَآوَى

آیا تو را یتیم نیافت، پس پناه داد؟

آیا خدا تو را یتیمی نیافت که در پناه خود جای داد؟

did he not find you an orphan and give you shelter?

وَوَجَدَكَ ضَالًّا فَهَدَى

و تو را بدون شریعت نیافت، پس به شریعت هدایت کرد؟

و تو را (در بیابان مکه) ره گم کرده و حیران یافت (در طفولیت که حلیمه دایه‌ات آورد تا به جدّت عبد المطّلب سپارد در راه مکه گم شدی، حلیمه و عبد المطلب سخت پریشان شدند و خدا زود آنها را به تو) ره نمایی کرد.

did he not find you a wanderer so he guided you?

وَوَجَدَكَ عَائِلًا فَأَغْنَى

و تو را تهیدست نیافت، پس بی نیاز ساخت؟

و باز تو را فقیر (الی الله) یافت (به دولت نبوت) توانگر کرد (و نعمت رسالت عطا نمود).

did he not find you poor and suffice you?

فَأَمَّا الْيَتِيمَ فَلَا تَقْهَرْ

و اما [به شکرانه این همه نعمت] یتیم را خوار و رانده مکن

پس تو هم یتیم را هرگز میازار.

do not oppress the orphan,

وَأَمَّا السَّائِلَ فَلَا تَنْهَرْ

و تهیدست حاجت خواه را [به بانگ زدن] از خود مران

و فقیر و گدای سائل را به زجر مران.

nor drive away the one who asks.

وَأَمَّا بِنِعْمَةِ رَبِّكَ فَحَدِّثْ

و نعمت های پروردگارت را بازگو کن.

و اما نعمت پروردگارت را (که مقام نبوت و تقرب کامل به خدا یافتی، بر امت) باز گو.

but tell of the favors of your lord!