يَوْمَ يَجْمَعُ اللّهُ الرُّسُلَ فَيَقُولُ مَاذَا أُجِبْتُمْ قَالُواْ لاَ عِلْمَ لَنَا إِنَّكَ أَنتَ عَلاَّمُ الْغُيُوبِ

[ياد كن] روزى را كه خدا پيامبران را گرد می آورد پس می فرمايد چه پاسخى به شما داده شد می گويند ما را هيچ دانشى نيست تويى كه داناى رازهاى نهانى

on a day, allah will gather all the messengers and ask them: `how were you answered? ` they will reply: `we have no knowledge, you are the knower of the unseen. `

إِذْ قَالَ اللّهُ يَا عِيسى ابْنَ مَرْيَمَ اذْكُرْ نِعْمَتِي عَلَيْكَ وَعَلَى وَالِدَتِكَ إِذْ أَيَّدتُّكَ بِرُوحِ الْقُدُسِ تُكَلِّمُ النَّاسَ فِي الْمَهْدِ وَكَهْلًا وَإِذْ عَلَّمْتُكَ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَالتَّوْرَاةَ وَالإِنجِيلَ وَإِذْ تَخْلُقُ مِنَ الطِّينِ كَهَيْئَةِ الطَّيْرِ بِإِذْنِي فَتَنفُخُ فِيهَا فَتَكُونُ طَيْرًا بِإِذْنِي وَتُبْرِئُ الأَكْمَهَ وَالأَبْرَصَ بِإِذْنِي وَإِذْ تُخْرِجُ الْمَوتَى بِإِذْنِي وَإِذْ كَفَفْتُ بَنِي إِسْرَائِيلَ عَنكَ إِذْ جِئْتَهُمْ بِالْبَيِّنَاتِ فَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُواْ مِنْهُمْ إِنْ هَذَا إِلاَّ سِحْرٌ مُّبِينٌ

[ياد كن] هنگامى را كه خدا فرمود اى عيسى پسر مريم نعمت مرا بر خود و بر مادرت به ياد آور آنگاه كه تو را به روح القدس تاييد كردم كه در گهواره [به اعجاز] و در ميانسالى [به وحى] با مردم سخن گفتى و آنگاه كه تو را كتاب و حكمت و تورات و انجيل آموختم و آنگاه كه به اذن من از گل [چيزى] به شكل پرنده می ساختى پس در آن می دميدى و به اذن من پرنده اى می شد و كور مادرزاد و پيس را به اذن من شفا می دادى و آنگاه كه مردگان را به اذن من [زنده از قبر] بيرون می آوردى و آنگاه كه [آسيب] بنی اسرائيل را هنگامى كه براى آنان حجتهاى آشكار آورده بودى از تو باز داشتم پس كسانى از آنان كه كافر شده بودند گفتند اين[ها چيزى] جز افسونى آشكار نيست

when allah said: `( prophet) jesus, son of mary, remember the favor upon you and on your mother; how i strengthened you with the holy spirit (gabriel), to speak to people in your cradle and of age (when he descends and dies); how i taught you the book and wisdom, the torah and the gospel; and how, by my permission, you fashioned from clay the likeness of a bird, and breathed into it so that, by my permission, it became a living bird. how, by my permission, you healed the blind man and the leper, and by my permission you brought the dead forth; and how i protected you from the children of israel when you brought them clear signs; whereupon the unbelievers among them said: "this is nothing but plain magic".

وَإِذْ أَوْحَيْتُ إِلَى الْحَوَارِيِّينَ أَنْ آمِنُواْ بِي وَبِرَسُولِي قَالُوَاْ آمَنَّا وَاشْهَدْ بِأَنَّنَا مُسْلِمُونَ

و [ياد كن] هنگامى را كه به حواريون وحى كردم كه به من و فرستاده ام ايمان آوريد گفتند ايمان آورديم و گواه باش كه ما مسلمانيم

when i revealed to the disciples to believe in me and in my messenger they replied: "we believe, bear witness that we submit."

إِذْ قَالَ الْحَوَارِيُّونَ يَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ هَلْ يَسْتَطِيعُ رَبُّكَ أَن يُنَزِّلَ عَلَيْنَا مَآئِدَةً مِّنَ السَّمَاءِ قَالَ اتَّقُواْ اللّهَ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ

و [ياد كن] هنگامى را كه حواريون گفتند اى عيسى پسر مريم آيا پروردگارت می تواند از آسمان خوانى براى ما فرود آورد [عيسى] گفت اگر ايمان داريد از خدا پروا داريد

when the disciples said: `o (prophet) jesus, son of mary, can your lord send down to us a table from heaven? ` he replied: `have fear of allah, if you are believers. `

قَالُواْ نُرِيدُ أَن نَّأْكُلَ مِنْهَا وَتَطْمَئِنَّ قُلُوبُنَا وَنَعْلَمَ أَن قَدْ صَدَقْتَنَا وَنَكُونَ عَلَيْهَا مِنَ الشَّاهِدِينَ

گفتند می خواهيم از آن بخوريم و دلهاى ما آرامش يابد و بدانيم كه به ما راست گفته اى و بر آن از گواهان باشيم

`we wish to eat of it, ` they said, `so that we can satisfy our hearts and know that what you said to us is true, and that we become witnesses to it. `

قَالَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ اللَّهُمَّ رَبَّنَا أَنزِلْ عَلَيْنَا مَآئِدَةً مِّنَ السَّمَاءِ تَكُونُ لَنَا عِيدًا لِّأَوَّلِنَا وَآخِرِنَا وَآيَةً مِّنكَ وَارْزُقْنَا وَأَنتَ خَيْرُ الرَّازِقِينَ

عيسى پسر مريم گفت بار الها پروردگارا از آسمان خوانى بر ما فرو فرست تا عيدى براى اول و آخر ما باشد و نشانه اى از جانب تو و ما را روزى ده كه تو بهترين روزی دهندگانى

`allah, our lord, ` said (prophet) jesus, the son of mary, `send down upon us a table out of heaven, that shall be a festival for us the first and the last of us and a sign from you. and provide for us; you are the best of providers. `

قَالَ اللّهُ إِنِّي مُنَزِّلُهَا عَلَيْكُمْ فَمَن يَكْفُرْ بَعْدُ مِنكُمْ فَإِنِّي أُعَذِّبُهُ عَذَابًا لاَّ أُعَذِّبُهُ أَحَدًا مِّنَ الْعَالَمِينَ

خدا فرمود من آن را بر شما فرو خواهم فرستاد و[لى] هر كس از شما پس از آن انكار ورزد وى را [چنان] عذابى كنم كه هيچ يك از جهانيان را [آن چنان] عذاب نكرده باشم

allah replied: `i am sending it to you. but whoever of you disbelieves thereafter i shall punish him with a punishment that i do not punish anyone from the worlds. `

وَإِذْ قَالَ اللّهُ يَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ أَأَنتَ قُلتَ لِلنَّاسِ اتَّخِذُونِي وَأُمِّيَ إِلَهَيْنِ مِن دُونِ اللّهِ قَالَ سُبْحَانَكَ مَا يَكُونُ لِي أَنْ أَقُولَ مَا لَيْسَ لِي بِحَقٍّ إِن كُنتُ قُلْتُهُ فَقَدْ عَلِمْتَهُ تَعْلَمُ مَا فِي نَفْسِي وَلاَ أَعْلَمُ مَا فِي نَفْسِكَ إِنَّكَ أَنتَ عَلاَّمُ الْغُيُوبِ

و [ياد كن] هنگامى را كه خدا فرمود اى عيسى پسر مريم آيا تو به مردم گفتى من و مادرم را همچون دو خدا به جاى خداوند بپرستيد گفت منزهى تو مرا نزيبد كه [در باره خويشتن] چيزى را كه حق من نيست بگويم اگر آن را گفته بودم قطعا آن را می دانستى آنچه در نفس من است تو می دانى و آنچه در ذات توست من نمی دانم چرا كه تو خود داناى رازهاى نهانى

and when allah said: `( prophet) jesus, son of mary, did you ever say to the people: "take me and my mother for two gods, other than allah?" `exaltations to you, ` he said, `how could i say that to which i have no right? if i had said that, you would have surely known. you know what is in my self, but i do not know what is in yours. indeed, you are the knowledgeable of the unseen.

مَا قُلْتُ لَهُمْ إِلاَّ مَا أَمَرْتَنِي بِهِ أَنِ اعْبُدُواْ اللّهَ رَبِّي وَرَبَّكُمْ وَكُنتُ عَلَيْهِمْ شَهِيدًا مَّا دُمْتُ فِيهِمْ فَلَمَّا تَوَفَّيْتَنِي كُنتَ أَنتَ الرَّقِيبَ عَلَيْهِمْ وَأَنتَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ

جز آنچه مرا بدان فرمان دادى [چيزى] به آنان نگفتم [گفته ام] كه خدا پروردگار من و پروردگار خود را عبادت كنيد و تا وقتى در ميانشان بودم بر آنان گواه بودم پس چون روح مرا گرفتى تو خود بر آنان نگهبان بودى و تو بر هر چيز گواهى

i spoke to them of nothing except that which you ordered me, that you worship allah, my lord and our lord. i witnessed them whilst living in their midst and ever since you took me to you, you have been the watcher over them. you are the witness of everything.

إِن تُعَذِّبْهُمْ فَإِنَّهُمْ عِبَادُكَ وَإِن تَغْفِرْ لَهُمْ فَإِنَّكَ أَنتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ

اگر عذابشان كنى آنان بندگان تواند و اگر بر ايشان ببخشايى تو خود توانا و حكيمى

if you punish them (for their disbelief), they surely are your subjects; and if you forgive them, surely you are the almighty, the wise. `

قَالَ اللّهُ هَذَا يَوْمُ يَنفَعُ الصَّادِقِينَ صِدْقُهُمْ لَهُمْ جَنَّاتٌ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا رَّضِيَ اللّهُ عَنْهُمْ وَرَضُواْ عَنْهُ ذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ

خدا فرمود اين روزى است كه راستگويان را راستی شان سود بخشد براى آنان باغهايى است كه از زير [درختان] آن نهرها روان است هميشه در آن جاودانند خدا از آنان خشنود است و آنان [نيز] از او خشنودند اين است رستگارى بزرگ

allah will say: `this is the day the truthful shall benefit by their truthfulness. they shall live for ever in gardens underneath which rivers flow. allah is pleased with them, and they are pleased with him. that is the great winning. `

لِلّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَمَا فِيهِنَّ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ

فرمانروايى آسمانها و زمين و آنچه در آنهاست از آن خداست و او بر هر چيزى تواناست

to allah belongs the kingdom of the heavens and the earth and what is in them. he has power over all things.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

به نام خداوند رحمتگر مهربان

In the name of Allah, Most Gracious, Most Merciful

الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ وَجَعَلَ الظُّلُمَاتِ وَالنُّورَ ثُمَّ الَّذِينَ كَفَرُواْ بِرَبِّهِم يَعْدِلُونَ

ستايش خدايى را كه آسمانها و زمين را آفريد و تاريكيها و روشنايى را پديد آورد با اين همه كسانى كه كفر ورزيده اند [غير او را] با پروردگار خود برابر می كنند

praise is due to allah, who has created the heavens and the earth and made darkness and light. yet the unbelievers make (others) equal with their lord.

هُوَ الَّذِي خَلَقَكُم مِّن طِينٍ ثُمَّ قَضَى أَجَلًا وَأَجَلٌ مُّسمًّى عِندَهُ ثُمَّ أَنتُمْ تَمْتَرُونَ

اوست كسى كه شما را از گل آفريد آنگاه مدتى را [براى شما عمر] مقرر داشت و ا ج ل حتمى نزد اوست با اين همه [بعضى از] شما [در قدرت او] ترديد می كنيد

it is he who has created you from clay. he has decreed a term for you and another one set with him. yet you are still in doubt.

وَهُوَ اللّهُ فِي السَّمَاوَاتِ وَفِي الأَرْضِ يَعْلَمُ سِرَّكُمْ وَجَهرَكُمْ وَيَعْلَمُ مَا تَكْسِبُونَ

و او در آسمانها و زمين خداست نهان و آشكار شما را می داند و آنچه را به دست می آوريد [نيز] می داند

he is allah in the heavens and earth. he has knowledge of all that you hide and all that you reveal. he knows what you earn.

وَمَا تَأْتِيهِم مِّنْ آيَةٍ مِّنْ آيَاتِ رَبِّهِمْ إِلاَّ كَانُواْ عَنْهَا مُعْرِضِينَ

و هيچ نشانه اى از نشانه هاى پروردگارشان به سويشان نمی آمد مگر آنكه از آن روى بر می تافتند

yet every time a sign comes to them from the signs of their lord, they turn away from it.

فَقَدْ كَذَّبُواْ بِالْحَقِّ لَمَّا جَاءهُمْ فَسَوْفَ يَأْتِيهِمْ أَنبَاء مَا كَانُواْ بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ

آنان حق را هنگامى كه به سويشان آمد تكذيب كردند پس به زودى [حقيقت] خبرهاى آنچه را كه به ريشخند می گرفتند به آنان خواهد رسيد

they belied the truth when it came to them, but there shall come to them news of that they were mocking.

أَلَمْ يَرَوْاْ كَمْ أَهْلَكْنَا مِن قَبْلِهِم مِّن قَرْنٍ مَّكَّنَّاهُمْ فِي الأَرْضِ مَا لَمْ نُمَكِّن لَّكُمْ وَأَرْسَلْنَا السَّمَاء عَلَيْهِم مِّدْرَارًا وَجَعَلْنَا الأَنْهَارَ تَجْرِي مِن تَحْتِهِمْ فَأَهْلَكْنَاهُم بِذُنُوبِهِمْ وَأَنْشَأْنَا مِن بَعْدِهِمْ قَرْنًا آخَرِينَ

آيا نديده اند كه پيش از آنان چه بسيار امتها را هلاك كرديم [امتهايى كه] در زمين به آنان امكاناتى داديم كه براى شما آن امكانات را فراهم نكرده ايم و [بارانهاى] آسمان را پى در پى بر آنان فرو فرستاديم و رودبارها از زير [شهرهاى] آنان روان ساختيم پس ايشان را به [سزاى] گناهانشان هلاك كرديم و پس از آنان نسلهاى ديگرى پديد آورديم

have they not seen how many generations we have destroyed before them whom we had established in the land in a way we never established you, sending down for them abundant water from the sky and made the rivers to flow underneath them? yet because they sinned, we destroyed them and raised up other generations after them.

وَلَوْ نَزَّلْنَا عَلَيْكَ كِتَابًا فِي قِرْطَاسٍ فَلَمَسُوهُ بِأَيْدِيهِمْ لَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُواْ إِنْ هَذَا إِلاَّ سِحْرٌ مُّبِينٌ

و اگر مكتوبى نوشته بر كاغذ بر تو نازل می كرديم و آنان آن را با دستهاى خود لمس می كردند قطعا كافران می گفتند اين [چيزى] جز سحر آشكار نيست

had we sent down to you a book on parchment and they touched it with their own hands, those who disbelieved would say: `this is nothing but plain magic. `

وَقَالُواْ لَوْلا أُنزِلَ عَلَيْهِ مَلَكٌ وَلَوْ أَنزَلْنَا مَلَكًا لَّقُضِيَ الأمْرُ ثُمَّ لاَ يُنظَرُونَ

و گفتند چرا فرشته اى بر او نازل نشده است و اگر فرشته اى فرود می آورديم قطعا كار تمام شده بود سپس مهلت نمی يافتند

they ask: `why has no angel been sent down to him? ` if we had sent down an angel, their fate would have been determined and they would never have been respited.

وَلَوْ جَعَلْنَاهُ مَلَكًا لَّجَعَلْنَاهُ رَجُلًا وَلَلَبَسْنَا عَلَيْهِم مَّا يَلْبِسُونَ

و اگر او را فرشته اى قرار می داديم حتما وى را [به صورت] مردى در می آورديم و امر را همچنان بر آنان مشتبه می ساختيم

if we had made him an angel, we would have given him the resemblance of a man, and would have as such confused them with that in which they are already confused.

وَلَقَدِ اسْتُهْزِئَ بِرُسُلٍ مِّن قَبْلِكَ فَحَاقَ بِالَّذِينَ سَخِرُواْ مِنْهُم مَّا كَانُواْ بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ

و پيش از تو پيامبرانى به استهزا گرفته شدند پس آنچه را ريشخند می كردند گريبانگير ريشخندكنندگان ايشان گرديد

other messengers have been mocked before you. but those who scoffed at them were encompassed by that they had mocked. `

قُلْ سِيرُواْ فِي الأَرْضِ ثُمَّ انظُرُواْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ

بگو در زمين بگرديد آنگاه بنگريد كه فرجام تكذيب كنندگان چگونه بوده است

say: `travel the land and see what was the fate of those who belied. `

قُل لِّمَن مَّا فِي السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ قُل لِلّهِ كَتَبَ عَلَى نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ لَيَجْمَعَنَّكُمْ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ لاَ رَيْبَ فِيهِ الَّذِينَ خَسِرُواْ أَنفُسَهُمْ فَهُمْ لاَ يُؤْمِنُونَ

بگو آنچه در آسمانها و زمين است از آن كيست بگو از آن خداست كه رحمت را بر خويشتن واجب گردانيده است يقينا شما را در روز قيامت كه در آن هيچ شكى نيست گرد خواهد آورد خودباختگان كسانی اند كه ايمان نمی آورند

say: `to whom belongs that which is in the heavens and the earth? ` say: `to allah. he has written for himself mercy, and will gather you on the day of resurrection in which there is no doubt. those who have lost their souls, they do not believe. `

وَلَهُ مَا سَكَنَ فِي اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَهُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ

و آنچه در شب و روز آرام [و تكاپو] دارد از آن اوست و او شنواى داناست

his is whatever is at rest in the night and in the day. he is the hearing, the knowing.

قُلْ أَغَيْرَ اللّهِ أَتَّخِذُ وَلِيًّا فَاطِرِ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَهُوَ يُطْعِمُ وَلاَ يُطْعَمُ قُلْ إِنِّيَ أُمِرْتُ أَنْ أَكُونَ أَوَّلَ مَنْ أَسْلَمَ وَلاَ تَكُونَنَّ مِنَ الْمُشْرِكَينَ

بگو آيا غير از خدا پديدآورنده آسمانها و زمين سرپرستى برگزينم و اوست كه خوراك می دهد و خوراك داده نمی شود بگو من مامورم كه نخستين كسى باشم كه اسلام آورده است و [به من فرمان داده شده كه] هرگز از مشركان مباش

say: `should i take any but allah for a guardian? he is the originator of the heavens and the earth. he feeds and is not fed. ` say: `i was commanded to be the first to submit to him. ` do not be one of the idolaters.

قُلْ إِنِّيَ أَخَافُ إِنْ عَصَيْتُ رَبِّي عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ

بگو اگر به پروردگارم عصيان ورزم از عذاب روزى بزرگ می ترسم

say: `indeed i fear, if i should disobey my lord, the punishment of a great day. `

مَّن يُصْرَفْ عَنْهُ يَوْمَئِذٍ فَقَدْ رَحِمَهُ وَذَلِكَ الْفَوْزُ الْمُبِينُ

آن روز كسى كه [عذاب] از او برگردانده شود قطعا [خدا] بر او رحمت آورده و اين است همان رستگارى آشكار

from whomsoever it is averted on that day, he will have mercy on him; that is a clear triumph.

وَإِن يَمْسَسْكَ اللّهُ بِضُرٍّ فَلاَ كَاشِفَ لَهُ إِلاَّ هُوَ وَإِن يَمْسَسْكَ بِخَيْرٍ فَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدُيرٌ

و اگر خدا به تو زيانى برساند كسى جز او برطرف كننده آن نيست و اگر خيرى به تو برساند پس او بر هر چيزى تواناست

if allah visits you with affliction, none can remove it except he; and if he touches you with good, indeed, he has power over all things.

وَهُوَ الْقَاهِرُ فَوْقَ عِبَادِهِ وَهُوَ الْحَكِيمُ الْخَبِيرُ

و اوست كه بر بندگان خويش چيره است و اوست حكيم آگاه

he is the conqueror over his worshipers. he is the wise, the aware.

قُلْ أَيُّ شَيْءٍ أَكْبَرُ شَهَادةً قُلِ اللّهِ شَهِيدٌ بِيْنِي وَبَيْنَكُمْ وَأُوحِيَ إِلَيَّ هَذَا الْقُرْآنُ لأُنذِرَكُم بِهِ وَمَن بَلَغَ أَئِنَّكُمْ لَتَشْهَدُونَ أَنَّ مَعَ اللّهِ آلِهَةً أُخْرَى قُل لاَّ أَشْهَدُ قُلْ إِنَّمَا هُوَ إِلَهٌ وَاحِدٌ وَإِنَّنِي بَرِيءٌ مِّمَّا تُشْرِكُونَ

بگو گواهى چه كسى از همه برتر است بگو خدا ميان من و شما گواه است و اين قرآن به من وحى شده تا به وسيله آن شما و هر كس را [كه اين پيام به او] برسد هشدار دهم آيا واقعا شما گواهى می دهيد كه در جنب خدا خدايان ديگرى است بگو من گواهى نمی دهم بگو او تنها معبودى يگانه است و بی ترديد من از آنچه شريك [او] قرار می دهيد بيزارم

say: `what thing is greatest in testimony? ` say: `allah is a witness between me and you. this koran has been revealed to me in order that i can warn you and all whom it reaches. do you indeed testify that there are gods other than allah? ` say: `i do not testify! ` say: `he is only one god, and i am quit of that which you associate. `

الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يَعْرِفُونَهُ كَمَا يَعْرِفُونَ أَبْنَاءهُمُ الَّذِينَ خَسِرُواْ أَنفُسَهُمْ فَهُمْ لاَ يُؤْمِنُونَ

كسانى كه كتاب [آسمانى] به آنان داده ايم همان گونه كه پسران خود را می شناسد او [=پيامبر] را می شناسد كسانى كه به خود زيان زده اند ايمان نمی آورند

those to whom we have given the book know him (prophet muhammad) as they know their own children. but those who have lost their own souls do not believe.

وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللّهِ كَذِبًا أَوْ كَذَّبَ بِآيَاتِهِ إِنَّهُ لاَ يُفْلِحُ الظَّالِمُونَ

و كيست ستمكارتر از آن كس كه بر خدا دروغ بسته يا آيات او را تكذيب نموده بى ترديد ستمكاران رستگار نمی شوند

who is more wicked than he who invents a lie about allah or belies his verses? the harmdoers shall never prosper.

وَيَوْمَ نَحْشُرُهُمْ جَمِيعًا ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذِينَ أَشْرَكُواْ أَيْنَ شُرَكَآؤُكُمُ الَّذِينَ كُنتُمْ تَزْعُمُونَ

و [ياد كن] روزى را كه همه آنان را محشور می كنيم آنگاه به كسانى كه شرك آورده اند می گوييم كجايند شريكان شما كه [آنها را شريك خدا] می پنداشتيد

on the day when we gather them all together we shall say to the idolaters: `where are your partners now, those whom you claimed? `

ثُمَّ لَمْ تَكُن فِتْنَتُهُمْ إِلاَّ أَن قَالُواْ وَاللّهِ رَبِّنَا مَا كُنَّا مُشْرِكِينَ

آنگاه عذرشان جز اين نيست كه می گويند به خدا پروردگارمان سوگند كه ما مشرك نبوديم

then it was not their trial, but they will say: `by allah, our lord we have never been idolaters. `

انظُرْ كَيْفَ كَذَبُواْ عَلَى أَنفُسِهِمْ وَضَلَّ عَنْهُم مَّا كَانُواْ يَفْتَرُونَ

ببين چگونه به خود دروغ می گويند و آنچه برمی بافتند از ايشان ياوه شد

look how they lie against themselves, and how that which they were forging has gone astray from them!

وَمِنْهُم مَّن يَسْتَمِعُ إِلَيْكَ وَجَعَلْنَا عَلَى قُلُوبِهِمْ أَكِنَّةً أَن يَفْقَهُوهُ وَفِي آذَانِهِمْ وَقْرًا وَإِن يَرَوْاْ كُلَّ آيَةٍ لاَّ يُؤْمِنُواْ بِهَا حَتَّى إِذَا جَآؤُوكَ يُجَادِلُونَكَ يَقُولُ الَّذِينَ كَفَرُواْ إِنْ هَذَآ إِلاَّ أَسَاطِيرُ الأَوَّلِينَ

و برخى از آنان به تو گوش فرا می دهند و[لى] ما بر دلهايشان پرده ها افكنده ايم تا آن را نفهمند و در گوشهايشان سنگينى [قرار داده ايم] و اگر هر معجزه اى را ببينند به آن ايمان نمی آورند تا آنجا كه وقتى نزد تو می آيند و با تو جدال می كنند كسانى كه كفر ورزيدند می گويند اين [كتاب] چيزى جز افسانه هاى پيشينيان نيست

some of them listen to you. but we have cast veils over their hearts lest they understand it and in their ears heaviness; and if they see every sign they do not believe in it. when they come to you they argue, the unbelievers say: `this is nothing but the tales of the ancient ones. `

وَهُمْ يَنْهَوْنَ عَنْهُ وَيَنْأَوْنَ عَنْهُ وَإِن يُهْلِكُونَ إِلاَّ أَنفُسَهُمْ وَمَا يَشْعُرُونَ

و آنان [مردم را] از آن باز می دارند و [خود نيز] از آن دورى می كنند و[لى] جز خويشتن را به هلاكت نمی افكنند و نمی دانند

they forbid from it (the koran) and keep away from it. they destroy none except themselves, though they do not sense it.

وَلَوْ تَرَىَ إِذْ وُقِفُواْ عَلَى النَّارِ فَقَالُواْ يَا لَيْتَنَا نُرَدُّ وَلاَ نُكَذِّبَ بِآيَاتِ رَبِّنَا وَنَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ

و اى كاش [منكران را] هنگامى كه بر آتش عرضه می شوند می ديدى كه می گويند كاش بازگردانده می شديم و [ديگر] آيات پروردگارمان را تكذيب نمی كرديم و از مؤمنان می شديم

if you could see them when they are set before the fire! they will say: `would that we could return! then we would not belie the verses of our lord and would be believers. `

بَلْ بَدَا لَهُم مَّا كَانُواْ يُخْفُونَ مِن قَبْلُ وَلَوْ رُدُّواْ لَعَادُواْ لِمَا نُهُواْ عَنْهُ وَإِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ

[ولى چنين نيست] بلكه آنچه را پيش از اين نهان می داشتند براى آنان آشكار شده است و اگر هم بازگردانده شوند قطعا به آنچه از آن منع شده بودند برمی گردند و آنان دروغگويند

indeed, that which they concealed will appear to them. but if they were sent back, they would return to that which they have been forbidden. they are indeed liars.

وَقَالُواْ إِنْ هِيَ إِلاَّ حَيَاتُنَا الدُّنْيَا وَمَا نَحْنُ بِمَبْعُوثِينَ

و گفتند جز زندگى دنياى ما [زندگى ديگرى] نيست و برانگيخته نخواهيم شد

they say: `there is only but our present life; we shall not be resurrected. `

وَلَوْ تَرَى إِذْ وُقِفُواْ عَلَى رَبِّهِمْ قَالَ أَلَيْسَ هَذَا بِالْحَقِّ قَالُواْ بَلَى وَرَبِّنَا قَالَ فَذُوقُواْ العَذَابَ بِمَا كُنتُمْ تَكْفُرُونَ

و اگر بنگرى هنگامى را كه در برابر پروردگارشان باز داشته می شوند [خدا] می فرمايد آيا اين حق نيست می گويند چرا سوگند به پروردگارمان [كه حق است] می فرمايد پس به [كيفر] آنكه كفر می ورزيديد اين عذاب را بچشيد

if you could see them when they are made to stand before their lord! he will say: `is this not the truth? ` `yes, by our lord` they will reply, and he will say: `taste then the punishment, for that which you disbelieved! `

قَدْ خَسِرَ الَّذِينَ كَذَّبُواْ بِلِقَاء اللّهِ حَتَّى إِذَا جَاءتْهُمُ السَّاعَةُ بَغْتَةً قَالُواْ يَا حَسْرَتَنَا عَلَى مَا فَرَّطْنَا فِيهَا وَهُمْ يَحْمِلُونَ أَوْزَارَهُمْ عَلَى ظُهُورِهِمْ أَلاَ سَاء مَا يَزِرُونَ

كسانى كه لقاى الهى را دروغ انگاشتند قطعا زيان ديدند تا آنگاه كه قيامت بناگاه بر آنان دررسد می گويند اى دريغ بر ما بر آنچه در باره آن كوتاهى كرديم و آنان بار سنگين گناهانشان را به دوش می كشند چه بد است بارى كه می كشند

they are lost indeed, those who belied the meeting with allah. when the hour overtakes them suddenly, they will say: `alas, for us, that we neglected it! ` on their backs they shall be bearing their sinful loads; how evil is what they sin!

وَمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلاَّ لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَلَلدَّارُ الآخِرَةُ خَيْرٌ لِّلَّذِينَ يَتَّقُونَ أَفَلاَ تَعْقِلُونَ

و زندگى دنيا جز بازى و سرگرمى نيست و قطعا سراى بازپسين براى كسانى كه پرهيزگارى می كنند بهتر است آيا نمی انديشيد

the life of this world is but playing and an amusement. surely, the everlasting home is better for the cautious. will you not understand?

قَدْ نَعْلَمُ إِنَّهُ لَيَحْزُنُكَ الَّذِي يَقُولُونَ فَإِنَّهُمْ لاَ يُكَذِّبُونَكَ وَلَكِنَّ الظَّالِمِينَ بِآيَاتِ اللّهِ يَجْحَدُونَ

به يقين می دانيم كه آنچه می گويند تو را سخت غمگين می كند در واقع آنان تو را تكذيب نمی كنند ولى ستمكاران آيات خدا را انكار می كنند

we know what they say saddens you. it is not you that they belie; but the harmdoers deny the verses of allah.

وَلَقَدْ كُذِّبَتْ رُسُلٌ مِّن قَبْلِكَ فَصَبَرُواْ عَلَى مَا كُذِّبُواْ وَأُوذُواْ حَتَّى أَتَاهُمْ نَصْرُنَا وَلاَ مُبَدِّلَ لِكَلِمَاتِ اللّهِ وَلَقدْ جَاءكَ مِن نَّبَإِ الْمُرْسَلِينَ

و پيش از تو نيز پيامبرانى تكذيب شدند ولى بر آنچه تكذيب شدند و آزار ديدند شكيبايى كردند تا يارى ما به آنان رسيد و براى كلمات خدا هيچ تغييردهنده اى نيست و مسلما اخبار پيامبران به تو رسيده است

messengers indeed were belied before you, yet they became patient with that which they were belied, and were hurt until our help came to them. there is none to alter the words of allah; and there has already come to you some news of the messengers.

وَإِن كَانَ كَبُرَ عَلَيْكَ إِعْرَاضُهُمْ فَإِنِ اسْتَطَعْتَ أَن تَبْتَغِيَ نَفَقًا فِي الأَرْضِ أَوْ سُلَّمًا فِي السَّمَاء فَتَأْتِيَهُم بِآيَةٍ وَلَوْ شَاء اللّهُ لَجَمَعَهُمْ عَلَى الْهُدَى فَلاَ تَكُونَنَّ مِنَ الْجَاهِلِينَ

و اگر اعراض كردن آنان [از قرآن] بر تو گران است اگر می توانى نقبى در زمين يا نردبانى در آسمان بجويى تا معجزه اى [ديگر] برايشان بياورى [پس چنين كن] و اگر خدا می خواست قطعا آنان را بر هدايت گرد می آورد پس زنهار از نادانان مباش

if their turning away is hard upon you, seek if you can, a tunnel in the ground or a ladder to the sky by which you can bring them a sign. had allah willed, he would gather them to guidance. do not then be among the ignorant.