فَحَمَلَتْهُ فَانتَبَذَتْ بِهِ مَكَانًا قَصِيًّا

پس [مريم] به او [=عيسى] آبستن شد و با او به مكان دورافتاده اى پناه جست

thereupon she carried him, and retired to a far off place.

فَأَجَاءهَا الْمَخَاضُ إِلَى جِذْعِ النَّخْلَةِ قَالَتْ يَا لَيْتَنِي مِتُّ قَبْلَ هَذَا وَكُنتُ نَسْيًا مَّنسِيًّا

تا درد زايمان او را به سوى تنه درخت خرمايى كشانيد گفت اى كاش پيش از اين مرده بودم و يكسر فراموش شده بودم

and when the birthpangs came upon her by the trunk of a palmtree, she said: `oh, would that i had died before this and become a thing forgotten! `

فَنَادَاهَا مِن تَحْتِهَا أَلَّا تَحْزَنِي قَدْ جَعَلَ رَبُّكِ تَحْتَكِ سَرِيًّا

پس از زير [پاى] او [فرشته] وى را ندا داد كه غم مدار پروردگارت زير [پاى] تو چشمه آبى پديد آورده است

he called from below to her: `do not sorrow, look, your lord has provided a rivulet below you,

وَهُزِّي إِلَيْكِ بِجِذْعِ النَّخْلَةِ تُسَاقِطْ عَلَيْكِ رُطَبًا جَنِيًّا

و تنه درخت خرما را به طرف خود [بگير و] بتكان بر تو خرماى تازه می ريزد

and shake the trunk of this palmtree it will drop fresh ripe dates upon you.

فَكُلِي وَاشْرَبِي وَقَرِّي عَيْنًا فَإِمَّا تَرَيِنَّ مِنَ الْبَشَرِ أَحَدًا فَقُولِي إِنِّي نَذَرْتُ لِلرَّحْمَنِ صَوْمًا فَلَنْ أُكَلِّمَ الْيَوْمَ إِنسِيًّا

و بخور و بنوش و ديده روشن دار پس اگر كسى از آدميان را ديدى بگوى من براى [خداى] رحمان روزه نذر كرده ام و امروز مطلقا با انسانى سخن نخواهم گفت

therefore eat and drink and rejoice with your eyes. if you meet any human say to him: "i have vowed a fast to the merciful and will not speak with anyone today." `

فَأَتَتْ بِهِ قَوْمَهَا تَحْمِلُهُ قَالُوا يَا مَرْيَمُ لَقَدْ جِئْتِ شَيْئًا فَرِيًّا

پس [مريم] در حالى كه او را در آغوش گرفته بود به نزد قومش آورد گفتند اى مريم به راستى كار بسيار ناپسندى مرتكب شده اى

she came to her nation, carrying him; and they said: `o mary, you have committed a monstrous thing.

يَا أُخْتَ هَارُونَ مَا كَانَ أَبُوكِ امْرَأَ سَوْءٍ وَمَا كَانَتْ أُمُّكِ بَغِيًّا

اى خواهر هارون پدرت مرد بدى نبود و مادرت [نيز] بدكاره نبود

o sister of aaron, your father was never an evil man, nor was your mother unchaste. `

فَأَشَارَتْ إِلَيْهِ قَالُوا كَيْفَ نُكَلِّمُ مَن كَانَ فِي الْمَهْدِ صَبِيًّا

[مريم] به سوى [عيسى] اشاره كرد گفتند چگونه با كسى كه در گهواره [و] كودك است سخن بگوييم

so she pointed to him (prophet jesus). but they replied: `how can we speak with a baby in the cradle? `

قَالَ إِنِّي عَبْدُ اللَّهِ آتَانِيَ الْكِتَابَ وَجَعَلَنِي نَبِيًّا

[كودك] گفت منم بنده خدا به من كتاب داده و مرا پيامبر قرار داده است

he (the baby) said: `i am the worshiper of allah. allah has given me the book and made me a prophet.

وَجَعَلَنِي مُبَارَكًا أَيْنَ مَا كُنتُ وَأَوْصَانِي بِالصَّلَاةِ وَالزَّكَاةِ مَا دُمْتُ حَيًّا

و هر جا كه باشم مرا با بركت ساخته و تا زنده ام به نماز و زكات سفارش كرده است

he made me to be blessed wherever i am, and he has charged me with prayer and charity for as long as i shall live.

وَبَرًّا بِوَالِدَتِي وَلَمْ يَجْعَلْنِي جَبَّارًا شَقِيًّا

و مرا نسبت به مادرم نيكوكار كرده و زورگو و نافرمانم نگردانيده است

(he has made me) kind to my mother; he has not made me arrogant, unprosperous.

وَالسَّلَامُ عَلَيَّ يَوْمَ وُلِدتُّ وَيَوْمَ أَمُوتُ وَيَوْمَ أُبْعَثُ حَيًّا

و درود بر من روزى كه زاده شدم و روزى كه می ميرم و روزى كه زنده برانگيخته می شوم

peace be upon me on the day i was born, and on the day i die; and on the day when i shall be raised up alive. `

ذَلِكَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ قَوْلَ الْحَقِّ الَّذِي فِيهِ يَمْتَرُونَ

اين است [ماجراى] عيسى پسر مريم [همان] گفتار درستى كه در آن شك می كنند

such was (prophet) jesus, the son of mary. a saying of truth, concerning what they doubt.

مَا كَانَ لِلَّهِ أَن يَتَّخِذَ مِن وَلَدٍ سُبْحَانَهُ إِذَا قَضَى أَمْرًا فَإِنَّمَا يَقُولُ لَهُ كُن فَيَكُونُ

خدا را نسزد كه فرزندى برگيرد منزه است او چون كارى را اراده كند همين قدر به آن می گويد موجود شو پس بی درنگ موجود می شود

it is not for allah to take a son! exaltations to him! when he decrees a thing he only says: `be, ` and it is.

وَإِنَّ اللَّهَ رَبِّي وَرَبُّكُمْ فَاعْبُدُوهُ هَذَا صِرَاطٌ مُّسْتَقِيمٌ

و در حقيقت خداست كه پروردگار من و پروردگار شماست پس او را بپرستيد اين است راه راست

indeed, allah is my lord and your lord therefore worship him. that is the straight path.

فَاخْتَلَفَ الْأَحْزَابُ مِن بَيْنِهِمْ فَوَيْلٌ لِّلَّذِينَ كَفَرُوا مِن مَّشْهَدِ يَوْمٍ عَظِيمٍ

اما دسته ها[ى گوناگون] از ميان آنها به اختلاف پرداختند پس واى بر كسانى كه كافر شدند از مشاهده روزى دهشتناك

but the parties have fallen into variance among themselves, then woe to those who disbelieve for the scene of a dreadful day.

أَسْمِعْ بِهِمْ وَأَبْصِرْ يَوْمَ يَأْتُونَنَا لَكِنِ الظَّالِمُونَ الْيَوْمَ فِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ

چه شنوا و بينايند روزى كه به سوى ما می آيند ولى ستمگران امروز در گمراهى آشكارند

how well they will hear and see on the day when they come before us! the evildoers are today in clear error.

وَأَنذِرْهُمْ يَوْمَ الْحَسْرَةِ إِذْ قُضِيَ الْأَمْرُ وَهُمْ فِي غَفْلَةٍ وَهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ

و آنان را از روز حسرت بيم ده آنگاه كه داورى انجام گيرد و حال آنكه آنها [اكنون] در غفلتند و سر ايمان آوردن ندارند

warn them of that day of anguish, when the matter is determined whilst heedlessly they disbelieve.

إِنَّا نَحْنُ نَرِثُ الْأَرْضَ وَمَنْ عَلَيْهَا وَإِلَيْنَا يُرْجَعُونَ

ماييم كه زمين را با هر كه در آن است به ميراث می بريم و [همه] به سوى ما بازگردانيده می شوند

for we shall inherit the earth and all that are on it. to us, they shall return.

وَاذْكُرْ فِي الْكِتَابِ إِبْرَاهِيمَ إِنَّهُ كَانَ صِدِّيقًا نَّبِيًّا

و در اين كتاب به ياد ابراهيم پرداز زيرا او پيامبرى بسيار راستگوى بود

mention in the book abraham; he was truthful and a prophet.

إِذْ قَالَ لِأَبِيهِ يَا أَبَتِ لِمَ تَعْبُدُ مَا لَا يَسْمَعُ وَلَا يُبْصِرُ وَلَا يُغْنِي عَنكَ شَيْئًا

چون به پدرش گفت پدر جان چرا چيزى را كه نمی شنود و نمی بيند و از تو چيزى را دور نمی كند می پرستى

he said to his father: `o father, why worship that which can neither see nor hear, nor helps you in anything?

يَا أَبَتِ إِنِّي قَدْ جَاءنِي مِنَ الْعِلْمِ مَا لَمْ يَأْتِكَ فَاتَّبِعْنِي أَهْدِكَ صِرَاطًا سَوِيًّا

اى پدر به راستى مرا از دانش [وحى حقايقى به دست] آمده كه تو را نيامده است پس از من پيروى كن تا تو را به راهى راست هدايت نمايم

father, knowledge has come to me which has not come you, therefore, follow me. i will guide you to a level path.

يَا أَبَتِ لَا تَعْبُدِ الشَّيْطَانَ إِنَّ الشَّيْطَانَ كَانَ لِلرَّحْمَنِ عَصِيًّا

پدر جان شيطان را مپرست كه شيطان [خداى] رحمان را عصيانگر است

father, do not worship satan; for satan has rebelled against the merciful.

يَا أَبَتِ إِنِّي أَخَافُ أَن يَمَسَّكَ عَذَابٌ مِّنَ الرَّحْمَن فَتَكُونَ لِلشَّيْطَانِ وَلِيًّا

پدر جان من می ترسم از جانب [خداى] رحمان عذابى به تو رسد و تو يار شيطان باشى

father, i fear that the punishment of the merciful will fall upon you and you will become a guide of satan. `

قَالَ أَرَاغِبٌ أَنتَ عَنْ آلِهَتِي يَا إِبْراهِيمُ لَئِن لَّمْ تَنتَهِ لَأَرْجُمَنَّكَ وَاهْجُرْنِي مَلِيًّا

گفت اى ابراهيم آيا تو از خدايان من متنفرى اگر باز نايستى تو را سنگسار خواهم كرد و [برو] براى مدتى طولانى از من دور شو

but he replied: `do you shrink away from my gods, abraham? surely, if you do not cease i will stone you, so leave me for awhile. `

قَالَ سَلَامٌ عَلَيْكَ سَأَسْتَغْفِرُ لَكَ رَبِّي إِنَّهُ كَانَ بِي حَفِيًّا

[ابراهيم] گفت درود بر تو باد به زودى از پروردگارم براى تو آمرزش می خواهم زيرا او همواره نسبت به من پر مهر بوده است

`peace be on you, ` he (abraham) said, `i shall call upon my lord to forgive you, for to me he has been gracious.

وَأَعْتَزِلُكُمْ وَمَا تَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ وَأَدْعُو رَبِّي عَسَى أَلَّا أَكُونَ بِدُعَاء رَبِّي شَقِيًّا

و از شما و [از] آنچه غير از خدا می خوانيد كناره می گيرم و پروردگارم را می خوانم اميدوارم كه در خواندن پروردگارم نااميد نباشم

now i will go away from you and that you call upon, other than allah. i will call on my lord. perhaps i shall not be unblessed in calling my lord. `

فَلَمَّا اعْتَزَلَهُمْ وَمَا يَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ وَهَبْنَا لَهُ إِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ وَكُلًّا جَعَلْنَا نَبِيًّا

و چون از آنها و [از] آنچه به جاى خدا می پرستيدند كناره گرفت اسحاق و يعقوب را به او عطا كرديم و همه را پيامبر گردانيديم

so when he turned away from them and those they worshipped, other than allah, we gave him isaac and jacob. each of them we made a prophet,

وَوَهَبْنَا لَهُم مِّن رَّحْمَتِنَا وَجَعَلْنَا لَهُمْ لِسَانَ صِدْقٍ عَلِيًّا

و از رحمت خويش به آنان ارزانى داشتيم و ذكر خير بلندى برايشان قرار داديم

and we gave them of our mercy and we appointed to them a truthful, highly sincere tongue,

وَاذْكُرْ فِي الْكِتَابِ مُوسَى إِنَّهُ كَانَ مُخْلَصًا وَكَانَ رَسُولًا نَّبِيًّا

و در اين كتاب از موسى ياد كن زيرا كه او پاكدل و فرستاده اى پيامبر بود

mention in the book, moses. he was devoted, a messenger, and a prophet.

وَنَادَيْنَاهُ مِن جَانِبِ الطُّورِ الْأَيْمَنِ وَقَرَّبْنَاهُ نَجِيًّا

و از جانب راست طور او را ندا داديم و در حالى كه با وى راز گفتيم او را به خود نزديك ساختيم

we called out to him from the right side of the mountain, and drew him near in (divine) conversation.

وَوَهَبْنَا لَهُ مِن رَّحْمَتِنَا أَخَاهُ هَارُونَ نَبِيًّا

و به رحمت خويش برادرش هارون پيامبر را به او بخشيديم

from our mercy we gave him, his brother aaron, a prophet.

وَاذْكُرْ فِي الْكِتَابِ إِسْمَاعِيلَ إِنَّهُ كَانَ صَادِقَ الْوَعْدِ وَكَانَ رَسُولًا نَّبِيًّا

و در اين كتاب از اسماعيل ياد كن زيرا كه او درست وعده و فرستاده اى پيامبر بود

and mention in the book, ishmael; he too was true to his promise, a messenger and a prophet.

وَكَانَ يَأْمُرُ أَهْلَهُ بِالصَّلَاةِ وَالزَّكَاةِ وَكَانَ عِندَ رَبِّهِ مَرْضِيًّا

و خاندان خود را به نماز و زكات فرمان می داد و همواره نزد پروردگارش پسنديده[رفتار] بود

and he ordered his people to pray and to give charity and his lord was pleased with him.

وَاذْكُرْ فِي الْكِتَابِ إِدْرِيسَ إِنَّهُ كَانَ صِدِّيقًا نَّبِيًّا

و در اين كتاب از ادريس ياد كن كه او راستگويى پيامبر بود

and mention in the book, idris; he too was of the truth and a prophet,

وَرَفَعْنَاهُ مَكَانًا عَلِيًّا

و [ما] او را به مقامى بلند ارتقا داديم

we raised him to a high place.

أُوْلَئِكَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِم مِّنَ النَّبِيِّينَ مِن ذُرِّيَّةِ آدَمَ وَمِمَّنْ حَمَلْنَا مَعَ نُوحٍ وَمِن ذُرِّيَّةِ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْرَائِيلَ وَمِمَّنْ هَدَيْنَا وَاجْتَبَيْنَا إِذَا تُتْلَى عَلَيْهِمْ آيَاتُ الرَّحْمَن خَرُّوا سُجَّدًا وَبُكِيًّا

آنان كسانى از پيامبران بودند كه خداوند بر ايشان نعمت ارزانى داشت از فرزندان آدم بودند و از كسانى كه همراه نوح [بر كشتى] سوار كرديم و از فرزندان ابراهيم و اسرائيل و از كسانى كه [آنان را] هدايت نموديم و برگزيديم [و] هر گاه آيات [خداى] رحمان بر ايشان خوانده می شد سجده كنان و گريان به خاك می افتادند

these are whom allah has blessed among the prophets from among the seed of adam and of those whom we bore with noah; the descendants of abraham, of israel, and of those whom we have guided and chose. for when the verses of the merciful were recited to them, they fell down prostrate, weeping.

فَخَلَفَ مِن بَعْدِهِمْ خَلْفٌ أَضَاعُوا الصَّلَاةَ وَاتَّبَعُوا الشَّهَوَاتِ فَسَوْفَ يَلْقَوْنَ غَيًّا

آنگاه پس از آنان جانشينانى به جاى ماندند كه نماز را تباه ساخته و از هوسها پيروى كردند و به زودى [سزاى] گمراهى [خود] را خواهند ديد

but the generation that succeeded them wasted their prayers and followed their desires, so they shall encounter error

إِلَّا مَن تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا فَأُوْلَئِكَ يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ وَلَا يُظْلَمُونَ شَيْئًا

مگر آنان كه توبه كرده و ايمان آورده و كار شايسته انجام دادند كه آنان به بهشت درمی آيند و ستمى بر ايشان نخواهد رفت

except he who repents and believes and does good works; those shall be admitted to paradise and shall not be wronged in any way.

جَنَّاتِ عَدْنٍ الَّتِي وَعَدَ الرَّحْمَنُ عِبَادَهُ بِالْغَيْبِ إِنَّهُ كَانَ وَعْدُهُ مَأْتِيًّا

باغهاى جاودانى كه [خداى] رحمان به بندگانش در جهان ناپيدا وعده داده است در حقيقت وعده او انجام شدنى است

(they shall enter the) gardens of eden, which the merciful has promised his worshipers in the unseen. indeed, his promise shall come.

لَا يَسْمَعُونَ فِيهَا لَغْوًا إِلَّا سَلَامًا وَلَهُمْ رِزْقُهُمْ فِيهَا بُكْرَةً وَعَشِيًّا

در آنجا سخن بيهوده اى نمی شنوند جز درود و روزی شان صبح و شام در آنجا [آماده] است

there, they shall hear no idle talk, but only peace. and there they shall be given their provision at dawn and at the evening.

تِلْكَ الْجَنَّةُ الَّتِي نُورِثُ مِنْ عِبَادِنَا مَن كَانَ تَقِيًّا

اين همان بهشتى است كه به هر يك از بندگان ما كه پرهيزگار باشند به ميراث می دهيم

that is the paradise which we shall give the cautious worshipers to inherit.

وَمَا نَتَنَزَّلُ إِلَّا بِأَمْرِ رَبِّكَ لَهُ مَا بَيْنَ أَيْدِينَا وَمَا خَلْفَنَا وَمَا بَيْنَ ذَلِكَ وَمَا كَانَ رَبُّكَ نَسِيًّا

و [ما فرشتگان] جز به فرمان پروردگارت نازل نمی شويم آنچه پيش روى ما و آنچه پشت سر ما و آنچه ميان اين دو است [همه] به او اختصاص دارد و پروردگارت هرگز فراموشكار نبوده است

(gabriel said:) `we do not descend except at the command of your lord. to him belongs all that is before us and all that is behind us, and all that lies between. your lord does not forget.

رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا فَاعْبُدْهُ وَاصْطَبِرْ لِعِبَادَتِهِ هَلْ تَعْلَمُ لَهُ سَمِيًّا

پروردگار آسمانها و زمين و آنچه ميان آن دو است پس او را بپرست و در پرستش او شكيبا باش آيا براى او همنامى می شناسى

lord of the heavens and the earth and all that is between them, so worship him, be patient in his worship. do you know any that can be named with his name! `

وَيَقُولُ الْإِنسَانُ أَئِذَا مَا مِتُّ لَسَوْفَ أُخْرَجُ حَيًّا

و انسان می گويد آيا وقتى بميرم راستى زنده [از قبر] بيرون آورده می شوم

the human says: `what, when i am dead, shall i be raised to life? `

أَوَلَا يَذْكُرُ الْإِنسَانُ أَنَّا خَلَقْنَاهُ مِن قَبْلُ وَلَمْ يَكُ شَيْئًا

آيا انسان به ياد نمی آورد كه ما او را قبلا آفريده ايم و حال آنكه چيزى نبوده است

will the human not remember that we created him before when he was not a thing.

فَوَرَبِّكَ لَنَحْشُرَنَّهُمْ وَالشَّيَاطِينَ ثُمَّ لَنُحْضِرَنَّهُمْ حَوْلَ جَهَنَّمَ جِثِيًّا

پس به پروردگارت سوگند كه آنها را با شياطين محشور خواهيم ساخت سپس در حالى كه به زانو درآمده اند آنان را گرداگرد دوزخ حاضر خواهيم كرد

by your lord, we will gather them and the satans, and we shall parade them hobbling on their knees in gehenna:

ثُمَّ لَنَنزِعَنَّ مِن كُلِّ شِيعَةٍ أَيُّهُمْ أَشَدُّ عَلَى الرَّحْمَنِ عِتِيًّا

آنگاه از هر دسته اى كسانى از آنان را كه بر [خداى] رحمان سركش تر بوده اند بيرون خواهيم كشيد

from every party we will pluck out whichever of them was the most hardened in disdain of the most merciful.

ثُمَّ لَنَحْنُ أَعْلَمُ بِالَّذِينَ هُمْ أَوْلَى بِهَا صِلِيًّا

پس از آن به كسانى كه براى درآمدن به [جهنم] سزاوارترند خود داناتريم

we alone know who deserves most to be burned therein.

وَإِن مِّنكُمْ إِلَّا وَارِدُهَا كَانَ عَلَى رَبِّكَ حَتْمًا مَّقْضِيًّا

و هيچ كس از شما نيست مگر [اينكه] در آن وارد می گردد اين [امر] همواره بر پروردگارت حكمى قطعى است

there is not one of you who shall not go down to it: such is a thing decreed, determined by your lord.

ثُمَّ نُنَجِّي الَّذِينَ اتَّقَوا وَّنَذَرُ الظَّالِمِينَ فِيهَا جِثِيًّا

آنگاه كسانى را كه پرهيزگار بوده اند می رهانيم و ستمگران را به زانو درافتاده در [دوزخ] رها می كنيم

then, we will save those who were cautious of us, but the harmdoers shall be left there hobbling on their knees.

وَإِذَا تُتْلَى عَلَيْهِمْ آيَاتُنَا بَيِّنَاتٍ قَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِلَّذِينَ آمَنُوا أَيُّ الْفَرِيقَيْنِ خَيْرٌ مَّقَامًا وَأَحْسَنُ نَدِيًّا

و چون آيات روشن ما بر آنان خوانده شود كسانى كه كفر ورزيده اند به آنان كه ايمان آورده اند می گويند كدام يك از [ما] دو گروه جايگاهش بهتر و محفلش آراسته تر است

when our clear verses are recited to them the unbelievers say to the believers: `which of the two parties has a better position or company? `

وَكَمْ أَهْلَكْنَا قَبْلَهُم مِّن قَرْنٍ هُمْ أَحْسَنُ أَثَاثًا وَرِئْيًا

و چه بسيار نسلها را پيش از آنان نابود كرديم كه اثاثى بهتر و ظاهرى فريباتر داشتند

how many generations have we destroyed before them, who were far greater in riches and more boastful!

قُلْ مَن كَانَ فِي الضَّلَالَةِ فَلْيَمْدُدْ لَهُ الرَّحْمَنُ مَدًّا حَتَّى إِذَا رَأَوْا مَا يُوعَدُونَ إِمَّا الْعَذَابَ وَإِمَّا السَّاعَةَ فَسَيَعْلَمُونَ مَنْ هُوَ شَرٌّ مَّكَانًا وَأَضْعَفُ جُندًا

بگو هر كه در گمراهى است [خداى] رحمان به او تا زمانى مهلت می دهد تا وقتى آنچه به آنان وعده داده می شود يا عذاب يا روز رستاخيز را ببينند پس به زودى خواهند دانست جايگاه چه كسى بدتر و سپاهش ناتوان تر است

say: `whosoever is in error, let the most merciful prolong his life span until they see that which they were threatened, be it a punishment, or the hour. then shall they know whose is the worst place and who is weaker in hosts. `

وَيَزِيدُ اللَّهُ الَّذِينَ اهْتَدَوْا هُدًى وَالْبَاقِيَاتُ الصَّالِحَاتُ خَيْرٌ عِندَ رَبِّكَ ثَوَابًا وَخَيْرٌ مَّرَدًّا

و خداوند كسانى را كه هدايت يافته اند بر هدايتشان می افزايد و نيكيهاى ماندگار نزد پروردگارت از حيث پاداش بهتر و خوش فرجام تر است

allah will increase those who were guided in guidance and things that abide. good deeds are better in reward with your lord, and, better in return.

أَفَرَأَيْتَ الَّذِي كَفَرَ بِآيَاتِنَا وَقَالَ لَأُوتَيَنَّ مَالًا وَوَلَدًا

آيا ديدى آن كسى را كه به آيات ما كفر ورزيد و گفت قطعا به من مال و فرزند [بسيار] داده خواهد شد

have you seen he who disbelieves our verses and yet says: `i shall surely be given wealth and children! `

أَاطَّلَعَ الْغَيْبَ أَمِ اتَّخَذَ عِندَ الرَّحْمَنِ عَهْدًا

آيا بر غيب آگاه شده يا از [خداى] رحمان عهدى گرفته است

has he gained knowledge of the unseen? or taken a covenant with the merciful?

كَلَّا سَنَكْتُبُ مَا يَقُولُ وَنَمُدُّ لَهُ مِنَ الْعَذَابِ مَدًّا

نه چنين است به زودى آنچه را می گويد می نويسيم و عذاب را براى او خواهيم افزود

on the contrary, we will write down what he says and prolong the length of his punishment.

وَنَرِثُهُ مَا يَقُولُ وَيَأْتِينَا فَرْدًا

و آنچه را می گويد از او به ارث می بريم و تنها به سوى ما خواهد آمد

we shall inherit that of which he speaks and he will come before us alone.

وَاتَّخَذُوا مِن دُونِ اللَّهِ آلِهَةً لِّيَكُونُوا لَهُمْ عِزًّا

و به جاى خدا معبودانى اختيار كردند تا براى آنان [مايه] عزت باشد

and they have taken gods, other than allah, that they might be a power from them.

كَلَّا سَيَكْفُرُونَ بِعِبَادَتِهِمْ وَيَكُونُونَ عَلَيْهِمْ ضِدًّا

نه چنين است به زودى [آن معبودان] عبادت ايشان را انكار می كنند و دشمن آنان می گردند

indeed no! they will renounce their worship and turn against them.

أَلَمْ تَرَ أَنَّا أَرْسَلْنَا الشَّيَاطِينَ عَلَى الْكَافِرِينَ تَؤُزُّهُمْ أَزًّا

آيا ندانستى كه ما شيطانها را بر كافران گماشته ايم تا آنان را [به گناهان] تحريك كنند

have you not seen how we send down to the unbelievers satans who prick them?

فَلَا تَعْجَلْ عَلَيْهِمْ إِنَّمَا نَعُدُّ لَهُمْ عَدًّا

پس بر ضد آنان شتاب مكن كه ما [روزها] را براى آنها شماره می كنيم

therefore, do not hasten (things) against them, for we count out to them a number,

يَوْمَ نَحْشُرُ الْمُتَّقِينَ إِلَى الرَّحْمَنِ وَفْدًا

[ياد كن] روزى را كه پرهيزگاران را به سوى [خداى] رحمان گروه گروه محشور می كنيم

and on the day when we will ceremonially gather the righteous to the merciful,

وَنَسُوقُ الْمُجْرِمِينَ إِلَى جَهَنَّمَ وِرْدًا

و مجرمان را با حال تشنگى به سوى دوزخ می رانيم

and drive the evildoers as herds, into gehenna

لَا يَمْلِكُونَ الشَّفَاعَةَ إِلَّا مَنِ اتَّخَذَ عِندَ الرَّحْمَنِ عَهْدًا

[آنان] اختيار شفاعت را ندارند جز آن كس كه از جانب [خداى] رحمان پيمانى گرفته است

who have no power of intercession, except those who have taken a covenant with the merciful.

وَقَالُوا اتَّخَذَ الرَّحْمَنُ وَلَدًا

و گفتند [خداى] رحمان فرزندى اختيار كرده است

and they say: `the merciful has taken a son. `

لَقَدْ جِئْتُمْ شَيْئًا إِدًّا

واقعا چيز زشتى را [بر زبان] آورديد

surely, you have brought a monstrous thing!

تَكَادُ السَّمَاوَاتُ يَتَفَطَّرْنَ مِنْهُ وَتَنشَقُّ الْأَرْضُ وَتَخِرُّ الْجِبَالُ هَدًّا

چيزى نمانده است كه آسمانها از اين [سخن] بشكافند و زمين چاك خورد و كوهها به شدت فرو ريزند

thereby the heavens are nearly torn and the earth split asunder, and mountains fall crashing down

أَن دَعَوْا لِلرَّحْمَنِ وَلَدًا

از اينكه براى [خداى] رحمان فرزندى قايل شدند

because they have ascribed a son to the merciful.

وَمَا يَنبَغِي لِلرَّحْمَنِ أَن يَتَّخِذَ وَلَدًا

[خداى] رحمان را نسزد كه فرزندى اختيار كند

it is not for the merciful to take a son!

إِن كُلُّ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ إِلَّا آتِي الرَّحْمَنِ عَبْدًا

هر كه در آسمانها و زمين است جز بنده وار به سوى [خداى] رحمان نمی آيد

there is none in the heavens and earth except he comes to the merciful as a worshiper.

لَقَدْ أَحْصَاهُمْ وَعَدَّهُمْ عَدًّا

و يقينا آنها را به حساب آورده و به دقت شماره كرده است

he has counted them and exactly numbered all;

وَكُلُّهُمْ آتِيهِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فَرْدًا

و روز قيامت همه آنها تنها به سوى او خواهند آمد

and each one shall come to him on the day of resurrection, alone.

إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَيَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمَنُ وُدًّا

كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند به زودى [خداى] رحمان براى آنان محبتى [در دلها] قرار می دهد

those who believe and do righteous deeds, the merciful will assign for them love.

فَإِنَّمَا يَسَّرْنَاهُ بِلِسَانِكَ لِتُبَشِّرَ بِهِ الْمُتَّقِينَ وَتُنذِرَ بِهِ قَوْمًا لُّدًّا

در حقيقت ما اين [قرآن] را بر زبان تو آسان ساختيم تا پرهيزگاران را بدان نويد و مردم ستيزه جو را بدان بيم دهى

we have made it easy in your own tongue in order that you proclaim the glad tidings to the cautious and give warning to a stubborn nation.

وَكَمْ أَهْلَكْنَا قَبْلَهُم مِّن قَرْنٍ هَلْ تُحِسُّ مِنْهُم مِّنْ أَحَدٍ أَوْ تَسْمَعُ لَهُمْ رِكْزًا

و چه بسيار نسلها كه پيش از آنان هلاك كرديم آيا كسى از آنان را می يابى يا صدايى از ايشان می شنوى

how many generations have we destroyed before them! do you sense even one of them, or hear a whisper from them?