بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

به نام خداوند رحمتگر مهربان

In the name of Allah, Most Gracious, Most Merciful

قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ

به راستى كه مؤمنان رستگار شدند

prosperous are the believers,

الَّذِينَ هُمْ فِي صَلَاتِهِمْ خَاشِعُونَ

همانان كه در نمازشان فروتنند

who are humble in their prayers;

وَالَّذِينَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ

و آنان كه از بيهوده رويگردانند

who turn away from idle talk;

وَالَّذِينَ هُمْ لِلزَّكَاةِ فَاعِلُونَ

و آنان كه زكات می پردازند

who give charity,

وَالَّذِينَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَافِظُونَ

و كسانى كه پاكدامنند

who guard their privates,

إِلَّا عَلَى أَزْوَاجِهِمْ أوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُمْ فَإِنَّهُمْ غَيْرُ مَلُومِينَ

مگر در مورد همسرانشان يا كنيزانى كه به دست آورده اند كه در اين صورت بر آنان نكوهشى نيست

except with their wives and what their right hand possess, and then they are not blamed.

فَمَنِ ابْتَغَى وَرَاء ذَلِكَ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْعَادُونَ

پس هر كه فراتر از اين جويد آنان از حد درگذرندگانند

those who seek beyond that are transgressors.

وَالَّذِينَ هُمْ لِأَمَانَاتِهِمْ وَعَهْدِهِمْ رَاعُونَ

و آنان كه امانتها و پيمان خود را رعايت می كنند

(prosperous are those) who preserve their trusts and pledges

وَالَّذِينَ هُمْ عَلَى صَلَوَاتِهِمْ يُحَافِظُونَ

و آنان كه بر نمازهايشان مواظبت می نمايند

and those who observe their prayers.

أُوْلَئِكَ هُمُ الْوَارِثُونَ

آنانند كه خود وارثانند

those are the heirs

الَّذِينَ يَرِثُونَ الْفِرْدَوْسَ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ

همانان كه بهشت را به ارث می برند و در آنجا جاودان می مانند

who will inherit paradise; they shall live there for ever.

وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ مِن سُلَالَةٍ مِّن طِينٍ

و به يقين انسان را از عصاره اى از گل آفريديم

we created the human from an essence of clay:

ثُمَّ جَعَلْنَاهُ نُطْفَةً فِي قَرَارٍ مَّكِينٍ

سپس او را [به صورت] نطفه اى در جايگاهى استوار قرار داديم

then we made him, a drop, in a secure receptacle (the womb).

ثُمَّ خَلَقْنَا النُّطْفَةَ عَلَقَةً فَخَلَقْنَا الْعَلَقَةَ مُضْغَةً فَخَلَقْنَا الْمُضْغَةَ عِظَامًا فَكَسَوْنَا الْعِظَامَ لَحْمًا ثُمَّ أَنشَأْنَاهُ خَلْقًا آخَرَ فَتَبَارَكَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِينَ

آنگاه نطفه را به صورت علقه درآورديم پس آن علقه را [به صورت] مضغه گردانيديم و آنگاه مضغه را استخوانهايى ساختيم بعد استخوانها را با گوشتى پوشانيديم آنگاه [جنين را در] آفرينشى ديگر پديد آورديم آفرين باد بر خدا كه بهترين آفرينندگان است

then we created of the drop, a clot (of congealed blood) and we created the clot into bitesize tissue, then we created the bitesize tissue into bones, then we clothed the bones with flesh, and then produced it an other creation. blessed is allah, the best of creators!

ثُمَّ إِنَّكُمْ بَعْدَ ذَلِكَ لَمَيِّتُونَ

بعد از اين [مراحل] قطعا خواهيد مرد

after that you shall surely die,

ثُمَّ إِنَّكُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ تُبْعَثُونَ

آنگاه شما در روز رستاخيز برانگيخته خواهيد شد

and be resurrected on the day of resurrection.

وَلَقَدْ خَلَقْنَا فَوْقَكُمْ سَبْعَ طَرَائِقَ وَمَا كُنَّا عَنِ الْخَلْقِ غَافِلِينَ

و به راستى [ما] بالاى سر شما هفت راه [آسمانى] آفريديم و از [كار] آفرينش غافل نبوده ايم

we have created seven ways above you; of our creation, we are never inattentive.

وَأَنزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً بِقَدَرٍ فَأَسْكَنَّاهُ فِي الْأَرْضِ وَإِنَّا عَلَى ذَهَابٍ بِهِ لَقَادِرُونَ

و از آسمان آبى به اندازه [معين] فرود آورديم و آن را در زمين جاى داديم و ما براى از بين بردن آن مسلما تواناييم

we sent down water from the sky in due measure, and lodged it in the earth, and we are able to take it all away.

فَأَنشَأْنَا لَكُم بِهِ جَنَّاتٍ مِّن نَّخِيلٍ وَأَعْنَابٍ لَّكُمْ فِيهَا فَوَاكِهُ كَثِيرَةٌ وَمِنْهَا تَأْكُلُونَ

پس براى شما به وسيله آن باغهايى از درختان خرما و انگور پديدار كرديم كه در آنها براى شما ميوه هاى فراوان است و از آنها می خوريد

with it, we produced for you gardens of palms and vines, yielding abundant fruit for you to eat.

وَشَجَرَةً تَخْرُجُ مِن طُورِ سَيْنَاء تَنبُتُ بِالدُّهْنِ وَصِبْغٍ لِّلْآكِلِينَ

و از طور سينا درختى برمی آيد كه روغن و نان خورشى براى خورندگان است

also, a tree which grows on the tor of sinai and gives oil and relish for its eaters.

وَإِنَّ لَكُمْ فِي الْأَنْعَامِ لَعِبْرَةً نُّسقِيكُم مِّمَّا فِي بُطُونِهَا وَلَكُمْ فِيهَا مَنَافِعُ كَثِيرَةٌ وَمِنْهَا تَأْكُلُونَ

و البته براى شما در دامها[ى گله درس] عبرتى است از [شيرى] كه در شكم آنهاست به شما می نوشانيم و براى شما در آنها سودهاى فراوان است و از آنها می خوريد

in the cattle, too, is a lesson for you. we let you drink of that which is in their bellies, and there are many benefits in them for you, and you eat of them,

وَعَلَيْهَا وَعَلَى الْفُلْكِ تُحْمَلُونَ

و بر آنها و بر كشتيها سوار می شويد

and upon them and on the ships you are carried.

وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحًا إِلَى قَوْمِهِ فَقَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَكُم مِّنْ إِلَهٍ غَيْرُهُ أَفَلَا تَتَّقُونَ

و به يقين نوح را به سوى قومش فرستاديم پس [به آنان] گفت اى قوم من خدا را بپرستيد شما را جز او خدايى نيست مگر پروا نداريد

we sent noah to his nation. `worship allah, my nation, ` he said, `for you have no god except he. will you not be cautious? `

فَقَالَ الْمَلَأُ الَّذِينَ كَفَرُوا مِن قَوْمِهِ مَا هَذَا إِلَّا بَشَرٌ مِّثْلُكُمْ يُرِيدُ أَن يَتَفَضَّلَ عَلَيْكُمْ وَلَوْ شَاء اللَّهُ لَأَنزَلَ مَلَائِكَةً مَّا سَمِعْنَا بِهَذَا فِي آبَائِنَا الْأَوَّلِينَ

و اشراف قومش كه كافر بودند گفتند اين [مرد] جز بشرى چون شما نيست می خواهد بر شما برترى جويد و اگر خدا می خواست قطعا فرشتگانى می فرستاد [ما]در ميان پدران نخستين خود چنين [چيزى] نشنيده ايم

the unbelieving assembly of his nation said: `this is but a human like you, who desires to gain superiority over you. had allah willed, he could have sent down angels. we never heard of this among our ancient forefathers.

إِنْ هُوَ إِلَّا رَجُلٌ بِهِ جِنَّةٌ فَتَرَبَّصُوا بِهِ حَتَّى حِينٍ

او نيست جز مردى كه در وى [حال] جنون است پس تا چندى در باره اش دست نگاه داريد

he is nothing else except a man who is mad, so watch him for awhile.

قَالَ رَبِّ انصُرْنِي بِمَا كَذَّبُونِ

[نوح] گفت پروردگارا از آن روى كه دروغزنم خواندند مرا يارى كن

he (noah) said: `lord, help me, for they belie me. `

فَأَوْحَيْنَا إِلَيْهِ أَنِ اصْنَعِ الْفُلْكَ بِأَعْيُنِنَا وَوَحْيِنَا فَإِذَا جَاء أَمْرُنَا وَفَارَ التَّنُّورُ فَاسْلُكْ فِيهَا مِن كُلٍّ زَوْجَيْنِ اثْنَيْنِ وَأَهْلَكَ إِلَّا مَن سَبَقَ عَلَيْهِ الْقَوْلُ مِنْهُمْ وَلَا تُخَاطِبْنِي فِي الَّذِينَ ظَلَمُوا إِنَّهُم مُّغْرَقُونَ

پس به او وحى كرديم كه زير نظر ما و [به] وحى ما كشتى را بساز و چون فرمان ما دررسيد و تنور به فوران آمد پس در آن از هر نوع [حيوانى] دو تا [يكى نر و ديگرى ماده] با خانواده ات بجز كسى از آنان كه حكم [عذاب ] بر او پيشى گرفته است وارد كن در باره كسانى كه ظلم كرده اند با من سخن مگوى زيرا آنها غرق خواهند شد

we said to him: `make the ark under our eye, and our revelation, and then when our command comes and the oven gushes water, take onboard a pair from every kind and your family, except him against whom the decision has already been passed. do not address me concerning those who have done evil; they shall be drowned.

فَإِذَا اسْتَوَيْتَ أَنتَ وَمَن مَّعَكَ عَلَى الْفُلْكِ فَقُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي نَجَّانَا مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ

و چون تو با آنان كه همراه تواند بر كشتى نشستى بگو ستايش خدايى را كه ما را از [چنگ] گروه ظالمان رهانيد

and when you and all those with you are seated in the ark, say: `praise be to allah who has saved us from the harmdoing nation. `

وَقُل رَّبِّ أَنزِلْنِي مُنزَلًا مُّبَارَكًا وَأَنتَ خَيْرُ الْمُنزِلِينَ

و بگو پروردگارا مرا در جايى پربركت فرود آور [كه] تو نيكترين مهمان نوازانى

and say: `lord, let me land a blessed landing. you are the best of harborers. `

إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ وَإِن كُنَّا لَمُبْتَلِينَ

در حقيقت در اين [ماجرا] عبرتهايى است و قطعا ما آزمايش كننده بوديم

surely, in that are signs, and surely we will put (nations) to the test.

ثُمَّ أَنشَأْنَا مِن بَعْدِهِمْ قَرْنًا آخَرِينَ

سپس بعد از آنان نسل[هايى] ديگر پديد آورديم

then we produced after them another generation

فَأَرْسَلْنَا فِيهِمْ رَسُولًا مِنْهُمْ أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَكُم مِّنْ إِلَهٍ غَيْرُهُ أَفَلَا تَتَّقُونَ

و در ميانشان پيامبرى از خودشان روانه كرديم كه خدا را بپرستيد جز او براى شما معبودى نيست آيا سر پرهيزگارى نداريد

and we sent to them a messenger from themselves, saying: `worship allah, for you have no god except he. will you not be cautious? `

وَقَالَ الْمَلَأُ مِن قَوْمِهِ الَّذِينَ كَفَرُوا وَكَذَّبُوا بِلِقَاء الْآخِرَةِ وَأَتْرَفْنَاهُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا مَا هَذَا إِلَّا بَشَرٌ مِّثْلُكُمْ يَأْكُلُ مِمَّا تَأْكُلُونَ مِنْهُ وَيَشْرَبُ مِمَّا تَشْرَبُونَ

و اشراف قومش كه كافر شده و ديدار آخرت را دروغ پنداشته بودند و در زندگى دنيا آنان را مرفه ساخته بوديم گفتند اين [مرد] جز بشرى چون شما نيست از آنچه می خوريد می خورد و از آنچه می نوشيد می نوشد

the unbelieving assembly of his nation, who belied the encounter of the everlasting life, and on whom we had bestowed ease in this life, said: `this is but a human like yourselves; he eats of what you eat and drinks of what you drink.

وَلَئِنْ أَطَعْتُم بَشَرًا مِثْلَكُمْ إِنَّكُمْ إِذًا لَّخَاسِرُونَ

و اگر بشرى مثل خودتان را اطاعت كنيد در آن صورت قطعا زيانكار خواهيد بود

if you obey a mortal like yourselves, you shall be lost.

أَيَعِدُكُمْ أَنَّكُمْ إِذَا مِتُّمْ وَكُنتُمْ تُرَابًا وَعِظَامًا أَنَّكُم مُّخْرَجُونَ

آيا به شما وعده می دهد كه وقتى مرديد و خاك و استخوان شديد [باز] شما [از گور زنده] بيرون آورده می شويد

what, does he promise you that when you are dead and turned to dust and bones, you will be brought forth?

هَيْهَاتَ هَيْهَاتَ لِمَا تُوعَدُونَ

وه چه دور است آنچه كه وعده داده می شويد

after, after with that which you are promised!

إِنْ هِيَ إِلَّا حَيَاتُنَا الدُّنْيَا نَمُوتُ وَنَحْيَا وَمَا نَحْنُ بِمَبْعُوثِينَ

جز اين زندگانى دنياى ما چيزى نيست می ميريم و زندگى می كنيم و ديگر برانگيخته نخواهيم شد

there is nothing but our present life; we die, and we live, and we shall not be resurrected.

إِنْ هُوَ إِلَّا رَجُلٌ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ كَذِبًا وَمَا نَحْنُ لَهُ بِمُؤْمِنِينَ

او جز مردى كه بر خدا دروغ می بندد نيست و ما به او اعتقاد نداريم

he is nothing but a man who has forged against allah a lie, we will never believe him. `

قَالَ رَبِّ انصُرْنِي بِمَا كَذَّبُونِ

گفت پروردگارا از آن روى كه مرا دروغزن خواندند ياريم كن

he said: `help me, lord, they belie me. `

قَالَ عَمَّا قَلِيلٍ لَيُصْبِحُنَّ نَادِمِينَ

فرمود به زودى سخت پشيمان خواهند شد

he replied: `before long, by the morning, they shall be remorseful. `

فَأَخَذَتْهُمُ الصَّيْحَةُ بِالْحَقِّ فَجَعَلْنَاهُمْ غُثَاء فَبُعْدًا لِّلْقَوْمِ الظَّالِمِينَ

پس فرياد [مرگبار] آنان را به حق فرو گرفت و آنها را [چون] خاشاكى كه بر آب افتد گردانيديم دور باد [از رحمت خدا] گروه ستمكاران

and the cry seized them in justice and we made them withered. so begone with the harmdoing nation.

ثُمَّ أَنشَأْنَا مِن بَعْدِهِمْ قُرُونًا آخَرِينَ

آنگاه پس از آنان نسلهاى ديگرى پديد آورديم

after them we produced other generations

مَا تَسْبِقُ مِنْ أُمَّةٍ أَجَلَهَا وَمَا يَسْتَأْخِرُونَ

هيچ امتى نه از اجل خود پيشى می گيرد و نه باز پس می ماند

no nation outstrips its term, nor do they put it back.

ثُمَّ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا تَتْرَا كُلَّ مَا جَاء أُمَّةً رَّسُولُهَا كَذَّبُوهُ فَأَتْبَعْنَا بَعْضَهُم بَعْضًا وَجَعَلْنَاهُمْ أَحَادِيثَ فَبُعْدًا لِّقَوْمٍ لَّا يُؤْمِنُونَ

باز فرستادگان خود را پياپى روانه كرديم هر بار براى [هدايت] امتى پيامبرش آمد او را تكذيب كردند پس [ما امتهاى سركش را] يكى پس از ديگرى آورديم و آنها را مايه عبرت [و زبانزد مردم] گردانيديم دور باد [از رحمت خدا] مردمى كه ايمان نمی آورند

then we sent our messengers in succession. yet whenever its messenger came to a nation they belied him, so we made them follow others, and we made them but as tales, so begone the nation who did not believe!

ثُمَّ أَرْسَلْنَا مُوسَى وَأَخَاهُ هَارُونَ بِآيَاتِنَا وَسُلْطَانٍ مُّبِينٍ

سپس موسى و برادرش هارون را با آيات خود و حجتى آشكار فرستاديم

then we sent moses and his brother aaron with our signs and clear authority

إِلَى فِرْعَوْنَ وَمَلَئِهِ فَاسْتَكْبَرُوا وَكَانُوا قَوْمًا عَالِينَ

به سوى فرعون و سران [قوم] او ولى تكبر نمودند و مردمى گردنكش بودند

to pharaoh and his council, but they were very proud, and they were a tyrannical nation.

فَقَالُوا أَنُؤْمِنُ لِبَشَرَيْنِ مِثْلِنَا وَقَوْمُهُمَا لَنَا عَابِدُونَ

پس گفتند آيا به دو بشر كه مثل خود ما هستند و طايفه آنها بندگان ما می باشند ايمان بياوريم

`what! ` they said, `are we to believe in two mortals like us, whose nation are our worshipers? `

فَكَذَّبُوهُمَا فَكَانُوا مِنَ الْمُهْلَكِينَ

در نتيجه آن دو را دروغزن خواندند پس از زمره هلاك شدگان گشتند

so they belied them, and they were among the destroyed.

وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ لَعَلَّهُمْ يَهْتَدُونَ

و به يقين ما به موسى كتاب [آسمانى] داديم باشد كه آنان به راه راست روند

and we gave moses the book, in order that they might be guided.

وَجَعَلْنَا ابْنَ مَرْيَمَ وَأُمَّهُ آيَةً وَآوَيْنَاهُمَا إِلَى رَبْوَةٍ ذَاتِ قَرَارٍ وَمَعِينٍ

و پسر مريم و مادرش را نشانه اى گردانيديم و آن دو را در سرزمين بلندى كه جاى زيست و [داراى] آب زلال بود جاى داديم

we made the son of mary and his mother a sign, and gave them a refuge on a hillside where there was a hollow and a spring.

يَا أَيُّهَا الرُّسُلُ كُلُوا مِنَ الطَّيِّبَاتِ وَاعْمَلُوا صَالِحًا إِنِّي بِمَا تَعْمَلُونَ عَلِيمٌ

اى پيامبران از چيزهاى پاكيزه بخوريد و كار شايسته كنيد كه من به آنچه انجام می دهيد دانايم

messengers! eat of that which is good and do good deeds; i have knowledge of the things you do.

وَإِنَّ هَذِهِ أُمَّتُكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَأَنَا رَبُّكُمْ فَاتَّقُونِ

و در حقيقت اين امت شماست كه امتى يگانه است و من پروردگار شمايم پس از من پروا داريد

your nation is but one nation, and i am your lord, therefore fear me.

فَتَقَطَّعُوا أَمْرَهُم بَيْنَهُمْ زُبُرًا كُلُّ حِزْبٍ بِمَا لَدَيْهِمْ فَرِحُونَ

تا كار [دين]شان را ميان خود قطعه قطعه كردند [و] دسته دسته شدند هر دسته اى به آنچه نزدشان بود دل خوش كردند

yet they have split their affairs between themselves into sects, each rejoicing in what it has.

فَذَرْهُمْ فِي غَمْرَتِهِمْ حَتَّى حِينٍ

پس آنها را در ورطه گمراهی شان تا چندى واگذار

leave them in their perplexity for a time.

أَيَحْسَبُونَ أَنَّمَا نُمِدُّهُم بِهِ مِن مَّالٍ وَبَنِينَ

آيا می پندارند كه آنچه از مال و پسران كه بديشان مدد می دهيم

do they think that in giving them wealth and children

نُسَارِعُ لَهُمْ فِي الْخَيْرَاتِ بَل لَّا يَشْعُرُونَ

[از آن روى است كه] می خواهيم به سودشان در خيرات شتاب ورزيم [نه] بلكه نمی فهمند

we hasten in good works for them? no, they are not aware.

إِنَّ الَّذِينَ هُم مِّنْ خَشْيَةِ رَبِّهِم مُّشْفِقُونَ

در حقيقت كسانى كه از بيم پروردگارشان هراسانند

those who tremble in fear of their lord,

وَالَّذِينَ هُم بِآيَاتِ رَبِّهِمْ يُؤْمِنُونَ

و كسانى كه به نشانه هاى پروردگارشان ايمان می آورند

who believe in the verses of their lord;

وَالَّذِينَ هُم بِرَبِّهِمْ لَا يُشْرِكُونَ

و آنان كه به پروردگارشان شرك نمی آورند

who associate none with their lord,

وَالَّذِينَ يُؤْتُونَ مَا آتَوا وَّقُلُوبُهُمْ وَجِلَةٌ أَنَّهُمْ إِلَى رَبِّهِمْ رَاجِعُونَ

و كسانى كه آنچه را دادند [در راه خدا] می دهند در حالى كه دلهايشان ترسان است [و می دانند] كه به سوى پروردگارشان بازخواهند گشت

who give what they give, with their hearts quaking, that they will return to their lord:

أُوْلَئِكَ يُسَارِعُونَ فِي الْخَيْرَاتِ وَهُمْ لَهَا سَابِقُونَ

آنانند كه در كارهاى نيك شتاب می ورزند و آنانند كه در انجام آنها سبقت می جويند

those, hasten in good works, outracing to them.

وَلَا نُكَلِّفُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا وَلَدَيْنَا كِتَابٌ يَنطِقُ بِالْحَقِّ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ

و هيچ كس را جز به قدر توانش تكليف نمی كنيم و نزد ما كتابى است كه به حق سخن می گويد و آنان مورد ستم قرار نخواهند گرفت

we charge no soul with more than it can bear. we have a book with us which speaks the truth, and they shall not be wronged.

بَلْ قُلُوبُهُمْ فِي غَمْرَةٍ مِّنْ هَذَا وَلَهُمْ أَعْمَالٌ مِن دُونِ ذَلِكَ هُمْ لَهَا عَامِلُونَ

[نه] بلكه دلهاى آنان از اين [حقيقت] در غفلت است و آنان غير از اين [گناهان] كردارهايى [ديگر] دارند كه به انجام آن مبادرت می ورزند

but their hearts are in ignorance of this (koran); and they have deeds besides that which they are doing.

حَتَّى إِذَا أَخَذْنَا مُتْرَفِيهِم بِالْعَذَابِ إِذَا هُمْ يَجْأَرُونَ

تا وقتى خوشگذرانان آنها را به عذاب گرفتار ساختيم بناگاه به زارى درمی آيند

but when we seize with the punishment those of them that live in ease, they groan.

لَا تَجْأَرُوا الْيَوْمَ إِنَّكُم مِّنَّا لَا تُنصَرُونَ

امروز زارى مكنيد كه قطعا شما از جانب ما يارى نخواهيد شد

(we shall say): `do not groan today, surely you shall receive no help from us. `

قَدْ كَانَتْ آيَاتِي تُتْلَى عَلَيْكُمْ فَكُنتُمْ عَلَى أَعْقَابِكُمْ تَنكِصُونَ

در حقيقت آيات من بر شما خوانده می شد و شما بوديد كه همواره به قهقرا می رفتيد

my verses were recited to you, but you turned upon your heels,

مُسْتَكْبِرِينَ بِهِ سَامِرًا تَهْجُرُونَ

در حالى كه از [پذيرفتن] آن تكبر می ورزيديد و شب هنگام [در محافل خود] بدگويى می كرديد

being proud against it, talking foolishness by night.

أَفَلَمْ يَدَّبَّرُوا الْقَوْلَ أَمْ جَاءهُم مَّا لَمْ يَأْتِ آبَاءهُمُ الْأَوَّلِينَ

آيا در [عظمت] اين سخن نينديشيده اند يا چيزى براى آنان آمده كه براى پدران پيشين آنها نيامده است

should they not think upon the saying? or, did anything come upon them that had not come upon their ancient forefathers?

أَمْ لَمْ يَعْرِفُوا رَسُولَهُمْ فَهُمْ لَهُ مُنكِرُونَ

يا پيامبر خود را [درست] نشناخته و [لذا] به انكار او پرداخته اند

or, is it because they do not recognize their messenger that they denied him?

أَمْ يَقُولُونَ بِهِ جِنَّةٌ بَلْ جَاءهُم بِالْحَقِّ وَأَكْثَرُهُمْ لِلْحَقِّ كَارِهُونَ

يا می گويند او جنونى دارد [نه] بلكه [او] حق را براى ايشان آورده و[لى] بيشترشان حقيقت را خوش ندارند

do they say he is mad! no, he came to them with the truth, but most of them hate the truth.

وَلَوِ اتَّبَعَ الْحَقُّ أَهْوَاءهُمْ لَفَسَدَتِ السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ وَمَن فِيهِنَّ بَلْ أَتَيْنَاهُم بِذِكْرِهِمْ فَهُمْ عَن ذِكْرِهِم مُّعْرِضُونَ

و اگر حق از هوسهاى آنها پيروى می كرد قطعا آسمانها و زمين و هر كه در آنهاست تباه می شد [نه] بلكه يادنامه شان را به آنان داده ايم ولى آنها از [پيروى] يادنامه خود رويگردانند

had the truth followed their fancies, the heavens, the earth, and all who live in them would have surely been corrupted. no, we brought them their remembrance; but from their remembrance they turn away.

أَمْ تَسْأَلُهُمْ خَرْجًا فَخَرَاجُ رَبِّكَ خَيْرٌ وَهُوَ خَيْرُ الرَّازِقِينَ

يا از ايشان مزدى مطالبه می كنى و مزد پروردگارت بهتر است و اوست كه بهترين روزی دهندگان است

or, do you ask a tribute from them? your lord`s tribute is better. he is the best of providers.

وَإِنَّكَ لَتَدْعُوهُمْ إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ

و در حقيقت اين تويى كه جدا آنها را به راه راست می خوانى

indeed you are calling them to a straight path,

وَإِنَّ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ عَنِ الصِّرَاطِ لَنَاكِبُونَ

و به راستى كسانى كه به آخرت ايمان ندارند از راه [درست] سخت منحرفند

but those who disbelieve in the everlasting life deviate from the path.

وَلَوْ رَحِمْنَاهُمْ وَكَشَفْنَا مَا بِهِم مِّن ضُرٍّ لَّلَجُّوا فِي طُغْيَانِهِمْ يَعْمَهُونَ

و اگر ايشان را ببخشاييم و آنچه از صدمه بر آنان [وارد آمده] است برطرف كنيم در طغيان خود كوردلانه اصرار می ورزند

if we had mercy on them and removed their afflictions, they would still persist in their insolence, blindly wandering.

وَلَقَدْ أَخَذْنَاهُم بِالْعَذَابِ فَمَا اسْتَكَانُوا لِرَبِّهِمْ وَمَا يَتَضَرَّعُونَ

و به راستى ايشان را به عذاب گرفتار كرديم و[لى] نسبت به پروردگارشان فروتنى نكردند و به زارى درنيامدند

already we have seized them with the punishment, but they neither humbled themselves to their lord, nor did they beseech him,

حَتَّى إِذَا فَتَحْنَا عَلَيْهِم بَابًا ذَا عَذَابٍ شَدِيدٍ إِذَا هُمْ فِيهِ مُبْلِسُونَ

تا وقتى كه درى از عذاب دردناك بر آنان گشوديم بناگاه ايشان در آن [حال] نوميد شدند

when we opened on them a gate of severe punishment, they utterly despaired.

وَهُوَ الَّذِي أَنشَأَ لَكُمُ السَّمْعَ وَالْأَبْصَارَ وَالْأَفْئِدَةَ قَلِيلًا مَّا تَشْكُرُونَ

و اوست آن كس كه براى شما گوش و چشم و دل پديد آورد چه اندك سپاسگزاريد

it was he who produced for you hearing, eyes, and hearts, yet little is that you thank.

وَهُوَ الَّذِي ذَرَأَكُمْ فِي الْأَرْضِ وَإِلَيْهِ تُحْشَرُونَ

و اوست آن كس كه شما را در زمين پديد آورد و به سوى اوست كه گرد آورده خواهيد شد

it was he who scattered you on the earth, and before him you shall be gathered.

وَهُوَ الَّذِي يُحْيِي وَيُمِيتُ وَلَهُ اخْتِلَافُ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ أَفَلَا تَعْقِلُونَ

و اوست آن كس كه زنده می كند و می ميراند و اختلاف شب و روز از اوست مگر نمی انديشيد

it is he who revives and makes to die, and to him belong the alternation of the night and the day. will you not understand!

بَلْ قَالُوا مِثْلَ مَا قَالَ الْأَوَّلُونَ

[نه] بلكه آنان [نيز] مثل آنچه پيشينيان گفته بودند گفتند

no, but they said what the ancients said before them:

قَالُوا أَئِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا وَعِظَامًا أَئِنَّا لَمَبْعُوثُونَ

گفتند آيا چون بميريم و خاك و استخوان شويم آيا واقعا باز ما زنده خواهيم شد

`when we are dead and become dust and bones shall we be resurrected?

لَقَدْ وُعِدْنَا نَحْنُ وَآبَاؤُنَا هَذَا مِن قَبْلُ إِنْ هَذَا إِلَّا أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ

درست همين را قبلا به ما و پدرانمان وعده دادند اين جز افسانه هاى پيشينيان [چيزى] نيست

we and our fathers have been promised this before. it is but of the ancients` fictitious tales. `

قُل لِّمَنِ الْأَرْضُ وَمَن فِيهَا إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ

بگو اگر می دانيد [بگوييد] زمين و هر كه در آن است به چه كسى تعلق دارد

say: "if you have knowledge, `to whom belongs the earth? ` and, `whoever is in it? `"

سَيَقُولُونَ لِلَّهِ قُلْ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ

خواهند گفت به خدا بگو آيا عبرت نمی گيريد

they will say: `to allah. ` say: `then will you not remember! `

قُلْ مَن رَّبُّ السَّمَاوَاتِ السَّبْعِ وَرَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ

بگو پروردگار آسمانهاى هفتگانه و پروردگار عرش بزرگ كيست

say: `who is the lord of the seven heavens, and of the great throne? `

سَيَقُولُونَ لِلَّهِ قُلْ أَفَلَا تَتَّقُونَ

خواهند گفت خدا بگو آيا پرهيزگارى نمی كنيد

they will say: `allah, ` say: `will you not be cautious? `

قُلْ مَن بِيَدِهِ مَلَكُوتُ كُلِّ شَيْءٍ وَهُوَ يُجِيرُ وَلَا يُجَارُ عَلَيْهِ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ

بگو فرمانروايى هر چيزى به دست كيست و اگر می دانيد [كيست آنكه] او پناه می دهد و در پناه كسى نمی رود

say: `in whose hands is the kingdom of all things, he protects, and none protects against him, if you have knowledge! `

سَيَقُولُونَ لِلَّهِ قُلْ فَأَنَّى تُسْحَرُونَ

خواهند گفت خدا بگو پس چگونه دستخوش افسون شده ايد

`allah, ` they will reply. say: `how then can you be so bewitched? `

بَلْ أَتَيْنَاهُم بِالْحَقِّ وَإِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ

[نه] بلكه حقيقت را بر ايشان آورديم و قطعا آنان دروغگويند

no, we have brought the truth to them, but they are liars.

مَا اتَّخَذَ اللَّهُ مِن وَلَدٍ وَمَا كَانَ مَعَهُ مِنْ إِلَهٍ إِذًا لَّذَهَبَ كُلُّ إِلَهٍ بِمَا خَلَقَ وَلَعَلَا بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ سُبْحَانَ اللَّهِ عَمَّا يَصِفُونَ

خدا فرزندى اختيار نكرده و با او معبودى [ديگر] نيست و اگر جز اين بودقطعا هر خدايى آنچه را آفريده [بود] باخود می برد و حتما بعضى از آنان بر بعضى ديگر تفوق می جستند منزه است خدا از آنچه وصف می كنند

allah has not taken to himself any son, there is no other god with him. were this otherwise each god would have taken that which he created, and some of them would have risen above others; exalted is allah beyond that they describe!

عَالِمِ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ فَتَعَالَى عَمَّا يُشْرِكُونَ

داناى نهان و آشكار و برتر است از آنچه [با او] شريك می گردانند

(he is) the knower of the unseen and the seen, high exalted be he above that they associate.

قُل رَّبِّ إِمَّا تُرِيَنِّي مَا يُوعَدُونَ

بگو پروردگارا اگر آنچه را كه [از عذاب] به آنان وعده داده شده است به من نشان دهى

say: `lord, if you should show me that which they are promised,

رَبِّ فَلَا تَجْعَلْنِي فِي الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ

پروردگارا پس مرا در ميان قوم ستمكار قرار مده

o my lord, do not put me among the harmdoing people. `

وَإِنَّا عَلَى أَن نُّرِيَكَ مَا نَعِدُهُمْ لَقَادِرُونَ

و به راستى كه ما تواناييم كه آنچه را به آنان وعده داده ايم بر تو بنمايانيم

indeed, we are able to show you that which we promised them.

ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ السَّيِّئَةَ نَحْنُ أَعْلَمُ بِمَا يَصِفُونَ

بدى را به شيوه اى نيكو دفع كن ما به آنچه وصف می كنند داناتريم

repel evil with that which is better. we know that which they describe.

وَقُل رَّبِّ أَعُوذُ بِكَ مِنْ هَمَزَاتِ الشَّيَاطِينِ

و بگو پروردگارا از وسوسه هاى شيطانها به تو پناه می برم

and say: `o my lord, i seek refuge in you from evil suggestions of the satans.

وَأَعُوذُ بِكَ رَبِّ أَن يَحْضُرُونِ

و پروردگارا از اينكه [آنها] به پيش من حاضر شوند به تو پناه می برم

o my lord, i seek refuge in you lest they attend me. `

حَتَّى إِذَا جَاء أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ قَالَ رَبِّ ارْجِعُونِ

تا آنگاه كه مرگ يكى از ايشان فرا رسد می گويد پروردگارا مرا بازگردانيد

until, when death comes to one of them he says: `my lord, let me go back,

لَعَلِّي أَعْمَلُ صَالِحًا فِيمَا تَرَكْتُ كَلَّا إِنَّهَا كَلِمَةٌ هُوَ قَائِلُهَا وَمِن وَرَائِهِم بَرْزَخٌ إِلَى يَوْمِ يُبْعَثُونَ

شايد من در آنچه وانهاده ام كار نيكى انجام دهم نه چنين است اين سخنى است كه او گوينده آن است و پشاپيش آنان برزخى است تا روزى كه برانگيخته خواهند شد

that i should do righteousness in that i forsook. ` no! it is only a word which he will speak. behind them there shall stand a barrier till the day that they shall be resurrected.

فَإِذَا نُفِخَ فِي الصُّورِ فَلَا أَنسَابَ بَيْنَهُمْ يَوْمَئِذٍ وَلَا يَتَسَاءلُونَ

پس آنگاه كه در صور دميده شود [ديگر] ميانشان نسبت خويشاوندى وجود ندارد و از [حال] يكديگر نمی پرسند

and when the horn is blown, on that day their ties of kindred shall be no more, nor will they ask each other.

فَمَن ثَقُلَتْ مَوَازِينُهُ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ

پس كسانى كه كفه ميزان [اعمال] آنان سنگين باشد ايشان رستگارانند

those whose scales are heavy shall prosper,

وَمَنْ خَفَّتْ مَوَازِينُهُ فَأُوْلَئِكَ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنفُسَهُمْ فِي جَهَنَّمَ خَالِدُونَ

و كسانى كه كفه ميزان [اعمال]شان سبك باشد آنان به خويشتن زيان زده [و] هميشه در جهنم می مانند

but those whose scales are light shall forfeit their souls and live in gehenna (hell) for ever.

تَلْفَحُ وُجُوهَهُمُ النَّارُ وَهُمْ فِيهَا كَالِحُونَ

آتش چهره آنها را می سوزاند و آنان در آنجا ترش رويند

the fire lashes their faces and therein are shriveled lips.

أَلَمْ تَكُنْ آيَاتِي تُتْلَى عَلَيْكُمْ فَكُنتُم بِهَا تُكَذِّبُونَ

آيا آيات من بر شما خوانده نمی شد و [همواره] آن را مورد تكذيب قرار نمی داديد

(we shall say): `were my verses not recited to you, and did you not belie them? `

قَالُوا رَبَّنَا غَلَبَتْ عَلَيْنَا شِقْوَتُنَا وَكُنَّا قَوْمًا ضَالِّينَ

می گويند پروردگارا شقاوت ما بر ما چيره شد و ما مردمى گمراه بوديم

`lord, ` they will reply, `adversity prevailed over us and we were erring.

رَبَّنَا أَخْرِجْنَا مِنْهَا فَإِنْ عُدْنَا فَإِنَّا ظَالِمُونَ

پروردگارا ما را از اينجا بيرون بر پس اگر باز هم [به بدى] برگشتيم در آن صورت ستمگر خواهيم بود

our lord, bring us out of it. if we return (to sin), then we shall indeed be harmdoers. `

قَالَ اخْسَؤُوا فِيهَا وَلَا تُكَلِّمُونِ

می فرمايد [برويد] در آن گم شويد و با من سخن مگوييد

he will say: `slink there in it and do not speak to me. `

إِنَّهُ كَانَ فَرِيقٌ مِّنْ عِبَادِي يَقُولُونَ رَبَّنَا آمَنَّا فَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَا وَأَنتَ خَيْرُ الرَّاحِمِينَ

در حقيقت دسته اى از بندگان من بودند كه می گفتند پروردگارا ايمان آورديم بر ما ببخشاى و به ما رحم كن [كه] تو بهترين مهربانى

among my worshipers there were a party who said: "lord, we believed. forgive us and have mercy on us: you are the best of the merciful."

فَاتَّخَذْتُمُوهُمْ سِخْرِيًّا حَتَّى أَنسَوْكُمْ ذِكْرِي وَكُنتُم مِّنْهُمْ تَضْحَكُونَ

و شما آنان [=مؤمنان] را به ريشخند گرفتيد تا [با اين كار] ياد مرا از خاطرتان بردند و شما بر آنان می خنديديد

but you took them for laughingstock, mocking at them, until they caused you to forget my remembrance.

إِنِّي جَزَيْتُهُمُ الْيَوْمَ بِمَا صَبَرُوا أَنَّهُمْ هُمُ الْفَائِزُونَ

من [هم] امروز به [پاس] آنكه صبر كردند بدانان پاداش دادم آرى ايشانند كه رستگارانند

today i shall recompense them for their patience, for it is they that have won.

قَالَ كَمْ لَبِثْتُمْ فِي الْأَرْضِ عَدَدَ سِنِينَ

می فرمايد چه مدت به عدد سالها در زمين مانديد

and he will ask: `how many years did you live on earth? `

قَالُوا لَبِثْنَا يَوْمًا أَوْ بَعْضَ يَوْمٍ فَاسْأَلْ الْعَادِّينَ

می گويند يك روز يا پاره اى از يك روز مانديم از شما گران [خود] بپرس

they will reply: `a day, or part of a day; ask those who have kept count. `

قَالَ إِن لَّبِثْتُمْ إِلَّا قَلِيلًا لَّوْ أَنَّكُمْ كُنتُمْ تَعْلَمُونَ

می فرمايد جز اندكى درنگ نكرديد كاش شما می دانستيد

he will say: `you have tarried a little, did you know?

أَفَحَسِبْتُمْ أَنَّمَا خَلَقْنَاكُمْ عَبَثًا وَأَنَّكُمْ إِلَيْنَا لَا تُرْجَعُونَ

آيا پنداشتيد كه شما را بيهوده آفريده ايم و اينكه شما به سوى ما بازگردانيده نمی شويد

did you think that we had created you only for play, and that you would never be returned to us? `

فَتَعَالَى اللَّهُ الْمَلِكُ الْحَقُّ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْكَرِيمِ

پس والاست خدا فرمانرواى برحق خدايى جز او نيست [اوست] پروردگار عرش گرانمايه

high exalted be allah, the king, the truth. there is no god except he, the lord of the noble throne.

وَمَن يَدْعُ مَعَ اللَّهِ إِلَهًا آخَرَ لَا بُرْهَانَ لَهُ بِهِ فَإِنَّمَا حِسَابُهُ عِندَ رَبِّهِ إِنَّهُ لَا يُفْلِحُ الْكَافِرُونَ

و هر كس با خدا معبود ديگرى بخواند براى آن برهانى نخواهد داشت و حسابش فقط با پروردگارش می باشد در حقيقت كافران رستگار نمی شوند

whosoever calls upon another god, other than allah, having no proof his reckoning will be with his lord. the unbelievers shall never prosper.

وَقُل رَّبِّ اغْفِرْ وَارْحَمْ وَأَنتَ خَيْرُ الرَّاحِمِينَ

و بگو پروردگارا ببخشاى و رحمت كن [كه] تو بهترين بخشايندگانى

and say: `my lord, forgive and have mercy, for you are the best of the merciful. `

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

به نام خداوند رحمتگر مهربان

In the name of Allah, Most Gracious, Most Merciful

سُورَةٌ أَنزَلْنَاهَا وَفَرَضْنَاهَا وَأَنزَلْنَا فِيهَا آيَاتٍ بَيِّنَاتٍ لَّعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ

[اين] سوره اى است كه آن را نازل و آن را فرض گردانيديم و در آن آياتى روشن فرو فرستاديم باشد كه شما پند پذيريد

this is a chapter which we have sent down and appointed; and in it we have sent down clear verses in order that you will remember.

الزَّانِيَةُ وَالزَّانِي فَاجْلِدُوا كُلَّ وَاحِدٍ مِّنْهُمَا مِئَةَ جَلْدَةٍ وَلَا تَأْخُذْكُم بِهِمَا رَأْفَةٌ فِي دِينِ اللَّهِ إِن كُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَلْيَشْهَدْ عَذَابَهُمَا طَائِفَةٌ مِّنَ الْمُؤْمِنِينَ

به هر زن زناكار و مرد زناكارى صد تازيانه بزنيد و اگر به خدا و روز بازپسين ايمان داريد در [كار] دين خدا نسبت به آن دو دلسوزى نكنيد و بايد گروهى از مؤمنان در كيفر آن دو حضور يابند

you shall lash the fornicatress and the fornicator each with a hundred lashes. in the religion of allah, let no tenderness for them seize you if you believe in allah and the last day; and let their punishment be witnessed by a party of believers.

الزَّانِي لَا يَنكِحُ إلَّا زَانِيَةً أَوْ مُشْرِكَةً وَالزَّانِيَةُ لَا يَنكِحُهَا إِلَّا زَانٍ أَوْ مُشْرِكٌ وَحُرِّمَ ذَلِكَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ

مرد زناكار جز زن زناكار يا مشرك را به همسرى نگيرد و زن زناكار جز مرد زناكار يا مشرك را به زنى نگيرد و بر مؤمنان اين [امر] حرام گرديده است

the fornicator shall marry none but a fornicatress or an idolatress; and the fornicatress none shall marry her but a fornicator or an idolater; that is forbidden to the believers.

وَالَّذِينَ يَرْمُونَ الْمُحْصَنَاتِ ثُمَّ لَمْ يَأْتُوا بِأَرْبَعَةِ شُهَدَاء فَاجْلِدُوهُمْ ثَمَانِينَ جَلْدَةً وَلَا تَقْبَلُوا لَهُمْ شَهَادَةً أَبَدًا وَأُوْلَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ

و كسانى كه نسبت زنا به زنان شوهردار می دهند سپس چهار گواه نمی آورند هشتاد تازيانه به آنان بزنيد و هيچگاه شهادتى از آنها نپذيريد و اينانند كه خود فاسقند

those who accuse chaste women, and cannot produce four witnesses, you shall lash them with eighty lashes. and never accept their testimony, for they are evildoers,

إِلَّا الَّذِينَ تَابُوا مِن بَعْدِ ذَلِكَ وَأَصْلَحُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ

مگر كسانى كه بعد از آن [بهتان] توبه كرده و به صلاح آمده باشند كه خدا البته آمرزنده مهربان است

except those among them that afterwards repent and mend their ways. allah is forgiving, merciful.

وَالَّذِينَ يَرْمُونَ أَزْوَاجَهُمْ وَلَمْ يَكُن لَّهُمْ شُهَدَاء إِلَّا أَنفُسُهُمْ فَشَهَادَةُ أَحَدِهِمْ أَرْبَعُ شَهَادَاتٍ بِاللَّهِ إِنَّهُ لَمِنَ الصَّادِقِينَ

و كسانى كه به همسران خود نسبت زنا می دهند و جز خودشان گواهانى [ديگر] ندارند هر يك از آنان [بايد] چهار بار به خدا سوگند ياد كند كه او قطعا از راستگويان است

and those who accuse their wives and have no witnesses except themselves, let them testify by swearing by allah four times that he is of the truthful,

وَالْخَامِسَةُ أَنَّ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَيْهِ إِن كَانَ مِنَ الْكَاذِبِينَ وَيَدْرَأُ

و [گواهى در دفعه] پنجم اين است كه [شوهر بگويد] لعنت خدا بر او باد اگر از دروغگويان باشد

and the fifth time, that the curse of allah shall be upon him, if he should be of the liars.

عَنْهَا الْعَذَابَ أَنْ تَشْهَدَ أَرْبَعَ شَهَادَاتٍ بِاللَّهِ إِنَّهُ لَمِنَ الْكَاذِبِينَ

و از [زن] كيفر ساقط می شود در صورتى كه چهار بار به خدا سوگند ياد كند كه [شوهر] او جدا از دروغگويان است

but the punishment will be averted from her if she swears four times that he is of the liars,

وَالْخَامِسَةَ أَنَّ غَضَبَ اللَّهِ عَلَيْهَا إِن كَانَ مِنَ الصَّادِقِينَ

و [گواهى] پنجم آنكه خشم خدا بر او باد اگر [شوهرش] از راستگويان باشد

and on the fifth time the wrath of allah shall be upon her if he is of the truthful.

وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ وَأَنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ حَكِيمٌ

و اگر فضل و رحمت خدا بر شما نبود و اينكه خدا توبه پذير سنجيده كار است [رسوا می شديد]

if it were not for the bounty of allah to you and his mercy, and that allah turns, and is the wise,

إِنَّ الَّذِينَ جَاؤُوا بِالْإِفْكِ عُصْبَةٌ مِّنكُمْ لَا تَحْسَبُوهُ شَرًّا لَّكُم بَلْ هُوَ خَيْرٌ لَّكُمْ لِكُلِّ امْرِئٍ مِّنْهُم مَّا اكْتَسَبَ مِنَ الْإِثْمِ وَالَّذِي تَوَلَّى كِبْرَهُ مِنْهُمْ لَهُ عَذَابٌ عَظِيمٌ

در حقيقت كسانى كه آن بهتان [داستان افك] را [در ميان] آوردند دسته اى از شما بودند آن [تهمت] را شرى براى خود تصور مكنيد بلكه براى شما در آن مصلحتى [بوده] است براى هر مردى از آنان [كه در اين كار دست داشته] همان گناهى است كه مرتكب شده است و آن كس از ايشان كه قسمت عمده آن را به گردن گرفته است عذابى سخت خواهد داشت

those who came with the slander were a number of you. do not regard it evil for you, rather it is good for you. every person of them shall have the sin that he has earned charged to him. as for he who took upon himself the greater part there is a mightier punishment.

لَوْلَا إِذْ سَمِعْتُمُوهُ ظَنَّ الْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بِأَنفُسِهِمْ خَيْرًا وَقَالُوا هَذَا إِفْكٌ مُّبِينٌ

چرا هنگامى كه آن [بهتان] را شنيديد مردان و زنان مؤمن گمان نيك به خود نبردند و نگفتند اين بهتانى آشكار است

had you heard it, and the believing men and women, thought good thoughts about one another said: `this is a clear falsehood! `

لَوْلَا جَاؤُوا عَلَيْهِ بِأَرْبَعَةِ شُهَدَاء فَإِذْ لَمْ يَأْتُوا بِالشُّهَدَاء فَأُوْلَئِكَ عِندَ اللَّهِ هُمُ الْكَاذِبُونَ

چرا چهار گواه بر [صحت] آن [بهتان] نياوردند پس چون گواهان [لازم] را نياورده اند اينانند كه نزد خدا دروغگويانند

why, did they not bring four witnesses against it? but since they did not bring the witnesses, before allah they are the liars.

وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ لَمَسَّكُمْ فِي مَا أَفَضْتُمْ فِيهِ عَذَابٌ عَظِيمٌ

و اگر فضل خدا و رحمتش در دنيا و آخرت بر شما نبود قطعا به [سزاى] آنچه در آن به دخالت پرداختيد به شما عذابى بزرگ می رسيد

but for the bounty of allah and his mercy towards you in this life and in the everlasting life you would have been sternly punished for that which you were involved.

إِذْ تَلَقَّوْنَهُ بِأَلْسِنَتِكُمْ وَتَقُولُونَ بِأَفْوَاهِكُم مَّا لَيْسَ لَكُم بِهِ عِلْمٌ وَتَحْسَبُونَهُ هَيِّنًا وَهُوَ عِندَ اللَّهِ عَظِيمٌ

آنگاه كه آن [بهتان] را از زبان يكديگر می گرفتيد و با زبانهاى خود چيزى را كه بدان علم نداشتيد می گفتيد و می پنداشتيد كه كارى سهل و ساده است با اينكه آن [امر] نزد خدا بس بزرگ بود

you carried with your tongues and uttered with your mouths what you did not know. you have thought it a trifle, but before allah it was a mighty thing.

وَلَوْلَا إِذْ سَمِعْتُمُوهُ قُلْتُم مَّا يَكُونُ لَنَا أَن نَّتَكَلَّمَ بِهَذَا سُبْحَانَكَ هَذَا بُهْتَانٌ عَظِيمٌ

و [گر نه] چرا وقتى آن را شنيديد نگفتيد براى ما سزاوار نيست كه در اين [موضوع] سخن گوييم [خداوندا] تو منزهى اين بهتانى بزرگ است

when you heard it, why did you not say: `it is not right for us to speak of this. exaltations to you! this is a mighty slander! `

يَعِظُكُمُ اللَّهُ أَن تَعُودُوا لِمِثْلِهِ أَبَدًا إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ

خدا اندرزتان می دهد كه هيچ گاه ديگر مثل آن را اگر مؤمنيد تكرار نكنيد

allah exhorts you never again to repeat the like, if you are believers.

وَيُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الْآيَاتِ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ

و خدا براى شما آيات [خود] را بيان می كند و خدا داناى سنجيده كار است

allah makes plain to you his verses, and allah is the knower, the wise.

إِنَّ الَّذِينَ يُحِبُّونَ أَن تَشِيعَ الْفَاحِشَةُ فِي الَّذِينَ آمَنُوا لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَاللَّهُ يَعْلَمُ وَأَنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ

كسانى كه دوست دارند كه زشتكارى در ميان آنان كه ايمان آورده اند شيوع پيدا كند براى آنان در دنيا و آخرت عذابى پر درد خواهد بود و خدا[ست كه] می داند و شما نمی دانيد

those who love that indecency should be broadcast about those who believe theirs is a painful punishment in this world and in the everlasting life. allah knows, and you do not know.

وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ وَأَنَّ اللَّه رَؤُوفٌ رَحِيمٌ

و اگر فضل و رحمت خدا بر شما نبود و اينكه خدا رئوف و مهربان است [مجازات سختى در انتظارتان بود]

if it was not for the bounty of allah to you and his mercy, and allah is the gentle, the most merciful.

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ وَمَن يَتَّبِعْ خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ فَإِنَّهُ يَأْمُرُ بِالْفَحْشَاء وَالْمُنكَرِ وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ مَا زَكَا مِنكُم مِّنْ أَحَدٍ أَبَدًا وَلَكِنَّ اللَّهَ يُزَكِّي مَن يَشَاءُ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ

اى كسانى كه ايمان آورده ايد پاى از پى گامهاى شيطان منهيد و هر كس پاى بر جاى گامهاى شيطان نهد [بداند كه] او به زشتكارى و ناپسند وامی دارد و اگر فضل خدا و رحمتش بر شما نبود هرگز هيچ كس از شما پاك نمی شد ولى [اين] خداست كه هر كس را بخواهد پاك می گرداند و خدا[ست كه] شنواى داناست

believers, do not follow in the steps of satan, for those who follow the steps of satan, he bids to indecency and dishonor. but for the bounty of allah to you, and his mercy no one of you would ever have been purified; but allah purifies whom he will; allah is the hearer, the knower.

وَلَا يَأْتَلِ أُوْلُوا الْفَضْلِ مِنكُمْ وَالسَّعَةِ أَن يُؤْتُوا أُوْلِي الْقُرْبَى وَالْمَسَاكِينَ وَالْمُهَاجِرِينَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَلْيَعْفُوا وَلْيَصْفَحُوا أَلَا تُحِبُّونَ أَن يَغْفِرَ اللَّهُ لَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ

و سرمايه داران و فراخ دولتان شما نبايد از دادن [مال] به خويشاوندان و تهيدستان و مهاجران راه خدا دريغ ورزند و بايد عفو كنند و گذشت نمايند مگر دوست نداريد كه خدا بر شما ببخشايد و خدا آمرزنده مهربان است

do not let those of you who possess bounty and plenty swear not to give kinsmen, and the poor, and those who emigrate in the way of allah. let them pardon and forgive. do you not yearn that allah forgives you? and allah is the forgiver, the most merciful.

إِنَّ الَّذِينَ يَرْمُونَ الْمُحْصَنَاتِ الْغَافِلَاتِ الْمُؤْمِنَاتِ لُعِنُوا فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ

بی گمان كسانى كه به زنان پاكدامن بی خبر [از همه جا] و با ايمان نسبت زنا می دهند در دنيا و آخرت لعنت شده اند و براى آنها عذابى سخت خواهد بود

surely, those who defame chaste, unsuspecting, believing women, shall be cursed in this world and in the everlasting life, and for them there is a mighty punishment.

يَوْمَ تَشْهَدُ عَلَيْهِمْ أَلْسِنَتُهُمْ وَأَيْدِيهِمْ وَأَرْجُلُهُم بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ

در روزى كه زبان و دستها و پاهايشان بر ضد آنان براى آنچه انجام می دادند شهادت می دهند

on the day when their tongues, hands and feet shall testify against them concerning what they were doing.

يَوْمَئِذٍ يُوَفِّيهِمُ اللَّهُ دِينَهُمُ الْحَقَّ وَيَعْلَمُونَ أَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ الْمُبِينُ

آن روز خدا جزاى شايسته آنان را به طور كامل می دهد و خواهند دانست كه خدا همان حقيقت آشكار است

upon that day allah will pay them their due in full, and they will know that allah is the clear truth.

الْخَبِيثَاتُ لِلْخَبِيثِينَ وَالْخَبِيثُونَ لِلْخَبِيثَاتِ وَالطَّيِّبَاتُ لِلطَّيِّبِينَ وَالطَّيِّبُونَ لِلطَّيِّبَاتِ أُوْلَئِكَ مُبَرَّؤُونَ مِمَّا يَقُولُونَ لَهُم مَّغْفِرَةٌ وَرِزْقٌ كَرِيمٌ

زنان پليد براى مردان پليدند و مردان پليد براى زنان پليد و زنان پاك براى مردان پاكند و مردان پاك براى زنان پاك اينان از آنچه در باره ايشان می گويند بر كنارند براى آنان آمرزش و روزى نيكو خواهد بود

evil women for evil men, and evil men for evil women; good women for good men, and good men for good women these are clear of what has been said; for them is forgiveness, and a generous provision.

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَدْخُلُوا بُيُوتًا غَيْرَ بُيُوتِكُمْ حَتَّى تَسْتَأْنِسُوا وَتُسَلِّمُوا عَلَى أَهْلِهَا ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ

اى كسانى كه ايمان آورده ايد به خانه هايى كه خانه هاى شما نيست داخل مشويد تا اجازه بگيريد و بر اهل آن سلام گوييد اين براى شما بهتر است باشد كه پند گيريد

believers, do not enter houses other than your houses until you first ask permission and greet with peace the people thereof; that is better for you in order that you remember.

فَإِن لَّمْ تَجِدُوا فِيهَا أَحَدًا فَلَا تَدْخُلُوهَا حَتَّى يُؤْذَنَ لَكُمْ وَإِن قِيلَ لَكُمُ ارْجِعُوا فَارْجِعُوا هُوَ أَزْكَى لَكُمْ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ عَلِيمٌ

و اگر كسى را در آن نيافتيد پس داخل آن مشويد تا به شما اجازه داده شود و اگر به شما گفته شد برگرديد برگرديد كه آن براى شما سزاوارتر است و خدا به آنچه انجام می دهيد داناست

and if you do not find anyone there, do not enter it until permission is given to you. and if you are told `return`, so return, that is purer for you; and allah knows the things you do.

لَّيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَن تَدْخُلُوا بُيُوتًا غَيْرَ مَسْكُونَةٍ فِيهَا مَتَاعٌ لَّكُمْ وَاللَّهُ يَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَمَا تَكْتُمُونَ

بر شما گناهى نيست كه به خانه هاى غيرمسكونى كه در آنها براى شما استفاده اى است داخل شويد و خدا آنچه را آشكار و آنچه را پنهان می داريد می داند

there is no fault in you that you enter uninhabited houses wherein there is benefit for you. allah knows what you reveal and what you hide.

قُل لِّلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَيَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذَلِكَ أَزْكَى لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا يَصْنَعُونَ

به مردان با ايمان بگو ديده فرو نهند و پاكدامنى ورزند كه اين براى آنان پاكيزه تر است زيرا خدا به آنچه می كنند آگاه است

say to the believers they should lower their gaze and guard their private parts that is purer for them. allah is aware of the things they do.

وَقُل لِّلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَيَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَلْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَى جُيُوبِهِنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبَائِهِنَّ أَوْ آبَاء بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنَائِهِنَّ أَوْ أَبْنَاء بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي أَخَوَاتِهِنَّ أَوْ نِسَائِهِنَّ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُنَّ أَوِ التَّابِعِينَ غَيْرِ أُوْلِي الْإِرْبَةِ مِنَ الرِّجَالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذِينَ لَمْ يَظْهَرُوا عَلَى عَوْرَاتِ النِّسَاء وَلَا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ مَا يُخْفِينَ مِن زِينَتِهِنَّ وَتُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَمِيعًا أَيُّهَا الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ

و به زنان با ايمان بگو ديدگان خود را [از هر نامحرمى] فرو بندند و پاكدامنى ورزند و زيورهاى خود را آشكار نگردانند مگر آنچه كه طبعا از آن پيداست و بايد روسرى خود را بر سينه خويش [فرو] اندازند و زيورهايشان را جز براى شوهرانشان يا پدرانشان يا پدران شوهرانشان يا پسرانشان يا پسران شوهرانشان يا برادرانشان يا پسران برادرانشان يا پسران خواهرانشان يا زنان [همكيش] خود يا كنيزانشان يا خدمتكاران مرد كه [از زن] بی نيازند يا كودكانى كه بر عورتهاى زنان وقوف حاصل نكرده اند آشكار نكنند و پاهاى خود را [به گونه اى به زمين] نكوبند تا آنچه از زينتشان نهفته می دارند معلوم گردد اى مؤمنان همگى [از مرد و زن] به درگاه خدا توبه كنيد اميد كه رستگار شويد

and say to the believing women, that they lower their gaze cast down their eyes and guard their chastity, and do not reveal their adornment except that which is outward (face and hands); and let them draw their veils over their neck, and not reveal their adornment except to their husbands, or their fathers, or their husbands` fathers, or their sons, or their husbands` sons, or their brothers, or their brothers` sons, or their sisters` sons, or their women, or what their right hands own, or such male attendants having no sexual desire, or children who have not yet attained knowledge of women`s private parts; nor let them stamp their feet, so that their hidden ornament is known. and, o believers turn to allah all together, in order that you prosper.

وَأَنكِحُوا الْأَيَامَى مِنكُمْ وَالصَّالِحِينَ مِنْ عِبَادِكُمْ وَإِمَائِكُمْ إِن يَكُونُوا فُقَرَاء يُغْنِهِمُ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ

بی همسران خود و غلامان و كنيزان درستكارتان را همسر دهيد اگر تنگدستند خداوند آنان را از فضل خويش بی نياز خواهد كرد و خدا گشايشگر داناست

marry those among you who are spouseless and the virtuous among your male and female slaves (thereby freeing them), if they are poor, allah will enrich them of his bounty; allah is embracing, knowing.

وَلْيَسْتَعْفِفِ الَّذِينَ لَا يَجِدُونَ نِكَاحًا حَتَّى يُغْنِيَهُمْ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ وَالَّذِينَ يَبْتَغُونَ الْكِتَابَ مِمَّا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ فَكَاتِبُوهُمْ إِنْ عَلِمْتُمْ فِيهِمْ خَيْرًا وَآتُوهُم مِّن مَّالِ اللَّهِ الَّذِي آتَاكُمْ وَلَا تُكْرِهُوا فَتَيَاتِكُمْ عَلَى الْبِغَاء إِنْ أَرَدْنَ تَحَصُّنًا لِّتَبْتَغُوا عَرَضَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَمَن يُكْرِههُّنَّ فَإِنَّ اللَّهَ مِن بَعْدِ إِكْرَاهِهِنَّ غَفُورٌ رَّحِيمٌ

و كسانى كه [وسيله] زناشويى نمی يابند بايد عفت ورزند تا خدا آنان را از فضل خويش بی نياز گرداند و از ميان غلامانتان كسانى كه در صددند با قرارداد كتبى خود را آزاد كنند اگر در آنان خيرى [و توانايى پرداخت مال] می يابيد قرار بازخريد آنها را بنويسيد و از آن مالى كه خدا به شما داده است به ايشان بدهيد [تا تدريجا خود را آزاد كنند] و كنيزان خود را در صورتى كه تمايل به پاكدامنى دارند براى اينكه متاع زندگى دنيا را بجوييد به زنا وادار مكنيد و هر كس آنان را به زور وادار كند در حقيقت خدا پس از اجبار نمودن ايشان [نسبت به آنها] آمرزنده مهربان است

let those who do not find the means to marry be abstinent until allah enriches them of his bounty. those your right hand owns who seek their freedom, make a contract with them accordingly if you know some good in them, and give them from the wealth of allah that he has given you. do not force your slavegirls into prostitution in order to seek worldly gain for they wish to preserve their chastity. whosoever compels them, surely allah, after their being compelled, is the forgiver (to the girls), the most merciful.

وَلَقَدْ أَنزَلْنَا إِلَيْكُمْ آيَاتٍ مُّبَيِّنَاتٍ وَمَثَلًا مِّنَ الَّذِينَ خَلَوْا مِن قَبْلِكُمْ وَمَوْعِظَةً لِّلْمُتَّقِينَ

و قطعا به سوى شما آياتى روشنگر و خبرى از كسانى كه پيش از شما روزگار به سر برده اند و موعظه اى براى اهل تقوا فرود آورده ايم

now we have sent down to you clarifying verses, and an example of those who passed away before you and admonition to the cautious.

اللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ كَمِشْكَاةٍ فِيهَا مِصْبَاحٌ الْمِصْبَاحُ فِي زُجَاجَةٍ الزُّجَاجَةُ كَأَنَّهَا كَوْكَبٌ دُرِّيٌّ يُوقَدُ مِن شَجَرَةٍ مُّبَارَكَةٍ زَيْتُونِةٍ لَّا شَرْقِيَّةٍ وَلَا غَرْبِيَّةٍ يَكَادُ زَيْتُهَا يُضِيءُ وَلَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نَارٌ نُّورٌ عَلَى نُورٍ يَهْدِي اللَّهُ لِنُورِهِ مَن يَشَاءُ وَيَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثَالَ لِلنَّاسِ وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ

خدا نور آسمانها و زمين است مثل نور او چون چراغدانى است كه در آن چراغى و آن چراغ در شيشه اى است آن شيشه گويى اخترى درخشان است كه از درخت خجسته زيتونى كه نه شرقى است و نه غربى افروخته می شود نزديك است كه روغنش هر چند بدان آتشى نرسيده باشد روشنى بخشد روشنى بر روى روشنى است خدا هر كه را بخواهد با نور خويش هدايت می كند و اين مثلها را خدا براى مردم می زند و خدا به هر چيزى داناست

allah is the lighter of the heavens and the earth. the example of his light is like a tube, in which there is a wick. the wick is in a lamp and the lamp is as a glittering planet kindled from a blessed tree, an olive that is neither of the east nor of the west. its oil would almost shine forth though no fire touched it. light upon light; allah guides to his light whom he will. allah strikes parables for people. allah has knowledge of all things.

فِي بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَن تُرْفَعَ وَيُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ يُسَبِّحُ لَهُ فِيهَا بِالْغُدُوِّ وَالْآصَالِ

در خانه هايى كه خدا رخصت داده كه [قدر و منزلت] آنها رفعت يابد و نامش در آنها ياد شود در آن [خانه]ها هر بامداد و شامگاه او را نيايش می كنند

in houses which allah has allowed to be raised up, and his name to be remembered therein. in the morning and evening

رِجَالٌ لَّا تُلْهِيهِمْ تِجَارَةٌ وَلَا بَيْعٌ عَن ذِكْرِ اللَّهِ وَإِقَامِ الصَّلَاةِ وَإِيتَاء الزَّكَاةِ يَخَافُونَ يَوْمًا تَتَقَلَّبُ فِيهِ الْقُلُوبُ وَالْأَبْصَارُ

مردانى كه نه تجارت و نه داد و ستدى آنان را از ياد خدا و برپا داشتن نماز و دادن زكات به خود مشغول نمی دارد و از روزى كه دلها و ديده ها در آن زيرورو می شود می هراسند

are men who exalt him there, whom neither trade nor sale can divert from the remembrance of allah, and establish the prayers, and pay the obligatory charity; fearing a day when hearts and eyes shall be turned about,

لِيَجْزِيَهُمُ اللَّهُ أَحْسَنَ مَا عَمِلُوا وَيَزِيدَهُم مِّن فَضْلِهِ وَاللَّهُ يَرْزُقُ مَن يَشَاءُ بِغَيْرِ حِسَابٍ

تا خدا بهتر از آنچه انجام می دادند به ايشان جزا دهد و از فضل خود بر آنان بيفزايد و خدا[ست كه] هر كه را بخواهد بی حساب روزى می دهد

that allah will recompense them for the finest deeds they did and increase them from his bounty. allah provides without measure to whom he will.

وَالَّذِينَ كَفَرُوا أَعْمَالُهُمْ كَسَرَابٍ بِقِيعَةٍ يَحْسَبُهُ الظَّمْآنُ مَاء حَتَّى إِذَا جَاءهُ لَمْ يَجِدْهُ شَيْئًا وَوَجَدَ اللَّهَ عِندَهُ فَوَفَّاهُ حِسَابَهُ وَاللَّهُ سَرِيعُ الْحِسَابِ

و كسانى كه كفر ورزيدند كارهايشان چون سرابى در زمينى هموار است كه تشنه آن را آبى می پندارد تا چون بدان رسد آن را چيزى نيابد و خدا را نزد خويش يابد و حسابش را تمام به او دهد و خدا زودشمار است

as for the unbelievers, their works are like a mirage in the wilderness. the thirsty person thinks it is water, but when he comes near he finds that it is nothing. he finds allah there, who pays him his account in full. allah is swift in reckoning.

أَوْ كَظُلُمَاتٍ فِي بَحْرٍ لُّجِّيٍّ يَغْشَاهُ مَوْجٌ مِّن فَوْقِهِ مَوْجٌ مِّن فَوْقِهِ سَحَابٌ ظُلُمَاتٌ بَعْضُهَا فَوْقَ بَعْضٍ إِذَا أَخْرَجَ يَدَهُ لَمْ يَكَدْ يَرَاهَا وَمَن لَّمْ يَجْعَلِ اللَّهُ لَهُ نُورًا فَمَا لَهُ مِن نُّورٍ

يا [كارهايشان] مانند تاريكيهايى است كه در دريايى ژرف است كه موجى آن را می پوشاند [و] روى آن موجى [ديگر] است [و] بالاى آن ابرى است تاريكيهايى است كه بعضى بر روى بعضى قرار گرفته است هر گاه [غرقه] دستش را بيرون آورد به زحمت آن را می بيند و خدا به هر كس نورى نداده باشد او را هيچ نورى نخواهد بود

or, they are like darkness upon a deep sea covered with a wave above which is another wave, above which are clouds, darkness piled one upon the other; when he stretches out his hand he can scarcely see it. indeed, to whomsoever allah assigns no light, he shall have no light.

أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يُسَبِّحُ لَهُ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَالطَّيْرُ صَافَّاتٍ كُلٌّ قَدْ عَلِمَ صَلَاتَهُ وَتَسْبِيحَهُ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِمَا يَفْعَلُونَ

آيا ندانسته اى كه هر كه [و هر چه] در آسمانها و زمين است براى خدا تسبيح می گويند و پرندگان [نيز] در حالى كه در آسمان پر گشوده اند [تسبيح او می گويند] همه ستايش و نيايش خود را می دانند و خدا به آنچه می كنند داناست

have you not seen how allah is exalted by those in the heavens and earth, and the birds with outspread wings? he knows its prayers and its exaltations and allah has knowledge of the things they do.

وَلِلَّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَإِلَى اللَّهِ الْمَصِيرُ

و فرمانروايى آسمانها و زمين از آن خداست و بازگشت [همه] به سوى خداست

to allah belongs the kingdom of the heavens and the earth. to him is the arrival.

أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يُزْجِي سَحَابًا ثُمَّ يُؤَلِّفُ بَيْنَهُ ثُمَّ يَجْعَلُهُ رُكَامًا فَتَرَى الْوَدْقَ يَخْرُجُ مِنْ خِلَالِهِ وَيُنَزِّلُ مِنَ السَّمَاءِ مِن جِبَالٍ فِيهَا مِن بَرَدٍ فَيُصِيبُ بِهِ مَن يَشَاءُ وَيَصْرِفُهُ عَن مَّن يَشَاءُ يَكَادُ سَنَا بَرْقِهِ يَذْهَبُ بِالْأَبْصَارِ

آيا ندانسته اى كه خدا[ست كه] ابر را به آرامى می راند سپس ميان [اجزاء] آن پيوند می دهد آنگاه آن را متراكم می سازد پس دانه هاى باران را می بينى كه از خلال آن بيرون می آيد و [خداست كه] از آسمان از كوههايى [از ابر يخ زده] كه در آنجاست تگرگى فرو می ريزد و هر كه را بخواهد بدان گزند می رساند و آن را از هر كه بخواهد باز می دارد نزديك است روشنى برقش چشمها را بب ر د

have you not seen how allah drives the clouds, then gathers them and converts them into a mass, then you see rain coming from the midst of them? and he sends down out of heaven mountains in which there is hail, pelting with it whom he will, and turning it away from whom he will. the flash of its lightning almost snatches away the sight.

يُقَلِّبُ اللَّهُ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَعِبْرَةً لِّأُوْلِي الْأَبْصَارِ

خداست كه شب و روز را با هم جابجا می كند قطعا در اين [تبديل] براى ديده وران [درس] عبرتى است

allah turns about the night and the day (to succeed one another); surely, in this there is a lesson for those who have eyes.

وَاللَّهُ خَلَقَ كُلَّ دَابَّةٍ مِن مَّاء فَمِنْهُم مَّن يَمْشِي عَلَى بَطْنِهِ وَمِنْهُم مَّن يَمْشِي عَلَى رِجْلَيْنِ وَمِنْهُم مَّن يَمْشِي عَلَى أَرْبَعٍ يَخْلُقُ اللَّهُ مَا يَشَاءُ إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ

و خداست كه هر جنبنده اى را [ابتدا] از آبى آفريد پس پاره اى از آنها بر روى شكم راه می روند و پاره اى از آنها بر روى دو پا و بعضى از آنها بر روى چهار [پا] راه می روند خدا هر چه بخواهد می آفريند در حقيقت خدا بر هر چيزى تواناست

allah created everything that walks from water. some creep upon their bellies, others walk on two feet, and others walk on four. allah creates whatever he will. allah is powerful over everything.

لَقَدْ أَنزَلْنَا آيَاتٍ مُّبَيِّنَاتٍ وَاللَّهُ يَهْدِي مَن يَشَاءُ إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ

قطعا آياتى روشنگر فرود آورده ايم و خدا هر كه را بخواهد به راه راست هدايت می كند

we have sent down clarifying verses. allah guides whom he will to a straight path.

وَيَقُولُونَ آمَنَّا بِاللَّهِ وَبِالرَّسُولِ وَأَطَعْنَا ثُمَّ يَتَوَلَّى فَرِيقٌ مِّنْهُم مِّن بَعْدِ ذَلِكَ وَمَا أُوْلَئِكَ بِالْمُؤْمِنِينَ

و می گويند به خدا و پيامبر [او] گرويديم و اطاعت كرديم آنگاه دسته اى از ايشان پس از اين [اقرار] روى برمی گردانند و آنان مؤمن نيستند

they say: `we believe in allah and the messenger and obey. ` but a party of them turn away after this. those are not believers.

وَإِذَا دُعُوا إِلَى اللَّهِ وَرَسُولِهِ لِيَحْكُمَ بَيْنَهُمْ إِذَا فَرِيقٌ مِّنْهُم مُّعْرِضُونَ

و چون به سوى خدا و پيامبر او خوانده شوند تا ميان آنان داورى كند بناگاه دسته اى از آنها روى برمی تابند

and when they are called to allah and his messenger so that he judges between them, a party of them swerve away.

وَإِن يَكُن لَّهُمُ الْحَقُّ يَأْتُوا إِلَيْهِ مُذْعِنِينَ

و اگر حق به جانب ايشان باشد به حال اطاعت به سوى او می آيند

if the right is theirs, they would have hastened to him obediently.

أَفِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ أَمِ ارْتَابُوا أَمْ يَخَافُونَ أَن يَحِيفَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَرَسُولُهُ بَلْ أُوْلَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ

آيا در دلهايشان بيمارى است يا شك دارند يا از آن می ترسند كه خدا و فرستاده اش بر آنان ستم ورزند [نه] بلكه خودشان ستمكارند

is there a sickness in their hearts, or, are they in doubt? do they fear that allah and his messenger will be unjust? no, but those they are the harmdoers.

إِنَّمَا كَانَ قَوْلَ الْمُؤْمِنِينَ إِذَا دُعُوا إِلَى اللَّهِ وَرَسُولِهِ لِيَحْكُمَ بَيْنَهُمْ أَن يَقُولُوا سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا وَأُوْلَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ

گفتار مؤمنان وقتى به سوى خدا و پيامبرش خوانده شوند تا ميانشان داورى كند تنها اين است كه می گويند شنيديم و اطاعت كرديم اينانند كه رستگارند

but when the believers are called to allah and his messenger, in order that he judges between them, their reply is: `we hear and obey. ` such are the prosperous.

وَمَن يُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَيَخْشَ اللَّهَ وَيَتَّقْهِ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْفَائِزُونَ

و كسى كه خدا و فرستاده او را فرمان برد و از خدا بترسد و از او پروا كند آنانند كه خود كاميابند

those who obey allah and his messenger, and fear allah, and have awe of him, shall be the winners.

وَأَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَيْمَانِهِمْ لَئِنْ أَمَرْتَهُمْ لَيَخْرُجُنَّ قُل لَّا تُقْسِمُوا طَاعَةٌ مَّعْرُوفَةٌ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ

و با سوگندهاى سخت خود به خدا سوگند ياد كردند كه اگر به آنان فرمان دهى بى شك [براى جهاد] بيرون خواهند آمد بگو سوگند مخوريد اطاعتى پسنديده [بهتر است] كه خدا به آنچه می كنيد داناست

they swear by allah in the most earnest oaths, that if you order them, they would go forth. say: `do not swear, known obedience (is better). allah is aware of the things you do. `

قُلْ أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ فَإِن تَوَلَّوا فَإِنَّمَا عَلَيْهِ مَا حُمِّلَ وَعَلَيْكُم مَّا حُمِّلْتُمْ وَإِن تُطِيعُوهُ تَهْتَدُوا وَمَا عَلَى الرَّسُولِ إِلَّا الْبَلَاغُ الْمُبِينُ

بگو خدا و پيامبر را اطاعت كنيد پس اگر پشت نموديد [بدانيد كه] بر عهده اوست آنچه تكليف شده و بر عهده شماست آنچه موظف هستيد و اگر اطاعتش كنيد راه خواهيد يافت و بر فرستاده [خدا] جز ابلاغ آشكار [ماموريتى] نيست

say: `obey allah and obey the messenger. if you turn away, upon him only rests what is laid upon him, and upon you rests what is laid on you. if you obey him, you shall be guided. it is only for the messenger to deliver a clear message. `

وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُم فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ وَلَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ الَّذِي ارْتَضَى لَهُمْ وَلَيُبَدِّلَنَّهُم مِّن بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا يَعْبُدُونَنِي لَا يُشْرِكُونَ بِي شَيْئًا وَمَن كَفَرَ بَعْدَ ذَلِكَ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ

خدا به كسانى از شما كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند وعده داده است كه حتما آنان را در اين سرزمين جانشين [خود] قرار دهد همان گونه كه كسانى را كه پيش از آنان بودند جانشين [خود] قرار داد و آن دينى را كه برايشان پسنديده است به سودشان مستقر كند و بيمشان را به ايمنى مبدل گرداند [تا] مرا عبادت كنند و چيزى را با من شريك نگردانند و هر كس پس از آن به كفر گرايد آنانند كه نافرمانند

allah has promised those of you who believe and do good works that he will indeed make them successors in the land as he made those who were before them successors, and that he will indeed establish their religion for them; that which he has approved for them, and will exchange safety for them after their fear. they worship me and associate nothing with me. after that, those who disbelieve are the impious.

وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ

و نماز را برپا كنيد و زكات را بدهيد و پيامبر [خدا] را فرمان بريد تا مورد رحمت قرار گيريد

establish the prayers, pay the charity, and obey the messenger, in order to have mercy.

لَا تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا مُعْجِزِينَ فِي الْأَرْضِ وَمَأْوَاهُمُ النَّارُ وَلَبِئْسَ الْمَصِيرُ

و مپندار كسانى كه كفر ورزيدند [ما را] در زمين درمانده می كنند جايگاهشان در آتش است و چه بد بازگشتگاهى است

never think that the unbelievers will be able to frustrate (us) in the earth. their refuge is the fire, an evil arrival.

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لِيَسْتَأْذِنكُمُ الَّذِينَ مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ وَالَّذِينَ لَمْ يَبْلُغُوا الْحُلُمَ مِنكُمْ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ مِن قَبْلِ صَلَاةِ الْفَجْرِ وَحِينَ تَضَعُونَ ثِيَابَكُم مِّنَ الظَّهِيرَةِ وَمِن بَعْدِ صَلَاةِ الْعِشَاء ثَلَاثُ عَوْرَاتٍ لَّكُمْ لَيْسَ عَلَيْكُمْ وَلَا عَلَيْهِمْ جُنَاحٌ بَعْدَهُنَّ طَوَّافُونَ عَلَيْكُم بَعْضُكُمْ عَلَى بَعْضٍ كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الْآيَاتِ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ

اى كسانى كه ايمان آورده ايد قطعا بايد غلام و كنيزهاى شما و كسانى از شما كه به [سن] بلوغ نرسيده اند سه بار در شبانه روز از شما كسب اجازه كنند پيش از نماز بامداد و نيمروز كه جامه هاى خود را بيرون می آوريد و پس از نماز شامگاهان [اين] سه هنگام برهنگى شماست نه بر شما و نه بر آنان گناهى نيست كه غير از اين [سه هنگام] گرد يكديگر بچرخيد [و با هم معاشرت نماييد] خداوند آيات [خود] را اين گونه براى شما بيان می كند و خدا داناى سنجيده كار است

believers, let those your right hand owns and those who have not come of age ask permission of you three times before the dawn prayer, when you put aside your garments, in the heat of noon, and after the night prayer. these are the three occasions of privacy. there is no fault in you or them, apart from these, that they go about you, you are of each other. as such allah makes plain to you his verses, allah is the knower, the wise.

وَإِذَا بَلَغَ الْأَطْفَالُ مِنكُمُ الْحُلُمَ فَلْيَسْتَأْذِنُوا كَمَا اسْتَأْذَنَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ آيَاتِهِ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ

و چون كودكان شما به [سن] بلوغ رسيدند بايد از شما كسب اجازه كنند همان گونه كه آنان كه پيش از ايشان بودند كسب اجازه كردند خدا آيات خود را اين گونه براى شما بيان می دارد و خدا داناى سنجيده كار است

and when children reach the age of puberty, let them ask permission as those before them asked permission. as such allah makes clear to you his verses. allah is the knower, the wise.

وَالْقَوَاعِدُ مِنَ النِّسَاء اللَّاتِي لَا يَرْجُونَ نِكَاحًا فَلَيْسَ عَلَيْهِنَّ جُنَاحٌ أَن يَضَعْنَ ثِيَابَهُنَّ غَيْرَ مُتَبَرِّجَاتٍ بِزِينَةٍ وَأَن يَسْتَعْفِفْنَ خَيْرٌ لَّهُنَّ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ

و بر زنان از كار افتاده اى كه [ديگر] اميد زناشويى ندارند گناهى نيست كه پوشش خود را كنار نهند [به شرطى كه] زينتى را آشكار نكنند و عفت ورزيدن براى آنها بهتر است و خدا شنواى داناست

(as for) women that are past childbearing who have no hope of marriage there is no fault in them that they discard their cloaks provided they do not reveal their adornments, but it is better if they abstain. allah is the hearer, the knower.

لَيْسَ عَلَى الْأَعْمَى حَرَجٌ وَلَا عَلَى الْأَعْرَجِ حَرَجٌ وَلَا عَلَى الْمَرِيضِ حَرَجٌ وَلَا عَلَى أَنفُسِكُمْ أَن تَأْكُلُوا مِن بُيُوتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ آبَائِكُمْ أَوْ بُيُوتِ أُمَّهَاتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ إِخْوَانِكُمْ أَوْ بُيُوتِ أَخَوَاتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ أَعْمَامِكُمْ أَوْ بُيُوتِ عَمَّاتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ أَخْوَالِكُمْ أَوْ بُيُوتِ خَالَاتِكُمْ أَوْ مَا مَلَكْتُم مَّفَاتِحَهُ أَوْ صَدِيقِكُمْ لَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَن تَأْكُلُوا جَمِيعًا أَوْ أَشْتَاتًا فَإِذَا دَخَلْتُم بُيُوتًا فَسَلِّمُوا عَلَى أَنفُسِكُمْ تَحِيَّةً مِّنْ عِندِ اللَّهِ مُبَارَكَةً طَيِّبَةً كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الْآيَاتِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُون

بر نابينا و لنگ و بيمار و بر شما ايرادى نيست كه از خانه هاى خودتان بخوريد يا از خانه هاى پدرانتان يا خانه هاى مادرانتان يا خانه هاى برادرانتان يا خانه هاى خواهرانتان يا خانه هاى عموهايتان يا خانه هاى عمه هايتان يا خانه هاى داييهايتان يا خانه هاى خاله هايتان يا آن [خانه هايى] كه كليدهايش را در اختيار داريد يا [خانه] دوستتان [هم چنين] بر شما باكى نيست كه با هم بخوريد يا پراكنده پس چون به خانه هايى [كه گفته شد] درآمديد به يكديگر سلام كنيد درودى كه نزد خدا مبارك و خوش است خداوند آيات [خود] را اين گونه براى شما بيان می كند اميد كه بينديشيد

it shall be no fault for the blind, the lame, the sick and yourselves to eat from your houses. nor the houses of your fathers`, your mothers`, your brothers`, your sisters`, your paternal uncles, your paternal aunts, your maternal uncles, your maternal aunts or in houses the keys of which you own, or in those of your friend, there is no fault in you that you all eat together, or separately. when you enter houses, greet (with peace) one another with a salutation from allah, blessed and good. as such allah makes clear to you his verses so that you understand.

إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَإِذَا كَانُوا مَعَهُ عَلَى أَمْرٍ جَامِعٍ لَمْ يَذْهَبُوا حَتَّى يَسْتَأْذِنُوهُ إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَأْذِنُونَكَ أُوْلَئِكَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ فَإِذَا اسْتَأْذَنُوكَ لِبَعْضِ شَأْنِهِمْ فَأْذَن لِّمَن شِئْتَ مِنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمُ اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ

جز اين نيست كه مؤمنان كسانی اند كه به خدا و پيامبرش گرويده اند و هنگامى كه با او بر سر كارى اجتماع كردند تا از وى كسب اجازه نكنند نمی روند در حقيقت كسانى كه از تو كسب اجازه می كنند آنانند كه به خدا و پيامبرش ايمان دارند پس چون براى برخى از كارهايشان از تو اجازه خواستند به هر كس از آنان كه خواستى اجازه ده و برايشان آمرزش بخواه كه خدا آمرزنده مهربان است

the believers are only those who believe in allah and his messenger, and who, when gathered with him upon a common matter do not depart till they have asked his permission. surely, those who ask your permission are those who believe in allah and his messenger. when they ask your permission for some of their affairs, grant it to whomever you please and ask allah for forgiveness for them; allah is the forgiver, the merciful.

لَا تَجْعَلُوا دُعَاء الرَّسُولِ بَيْنَكُمْ كَدُعَاء بَعْضِكُم بَعْضًا قَدْ يَعْلَمُ اللَّهُ الَّذِينَ يَتَسَلَّلُونَ مِنكُمْ لِوَاذًا فَلْيَحْذَرِ الَّذِينَ يُخَالِفُونَ عَنْ أَمْرِهِ أَن تُصِيبَهُمْ فِتْنَةٌ أَوْ يُصِيبَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ

خطاب كردن پيامبر را در ميان خود مانند خطاب كردن بعضى از خودتان به بعضى [ديگر] قرار مدهيد خدا می داند [چه] كسانى از شما دزدانه [از نزد او] می گريزند پس كسانى كه از فرمان او تمرد می كنند بترسند كه مبادا بلايى بديشان رسد يا به عذابى دردناك گرفتار شوند

do not make the calling of the messenger among yourselves like your calling to one another. allah knows those of you who slip away surreptitiously, so let those who disobey his command beware, lest they are struck by sedition, or, they are stricken with a painful punishment.

أَلَا إِنَّ لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ قَدْ يَعْلَمُ مَا أَنتُمْ عَلَيْهِ وَيَوْمَ يُرْجَعُونَ إِلَيْهِ فَيُنَبِّئُهُم بِمَا عَمِلُوا وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ

هش دار كه آنچه در آسمانها و زمين است از آن خداست به يقين آنچه را كه بر آنيد می داند و روزى كه به سوى او بازگردانيده می شوند آنان را [از حقيقت] آنچه انجام داده اند خبر می دهد و خدا به هر چيزى داناست

to allah belongs all that is in the heavens and the earth. he has knowledge of what state you are upon. on the day when they shall be returned to him, he will tell them all what they have done. and allah has knowledge of everything.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

به نام خداوند رحمتگر مهربان

In the name of Allah, Most Gracious, Most Merciful

تَبَارَكَ الَّذِي نَزَّلَ الْفُرْقَانَ عَلَى عَبْدِهِ لِيَكُونَ لِلْعَالَمِينَ نَذِيرًا

بزرگ [و خجسته] است كسى كه بر بنده خود فرقان [=كتاب جداسازنده حق از باطل] را نازل فرمود تا براى جهانيان هشداردهنده اى باشد

blessed is he who has sent down the criterion to his worshiper (prophet muhammad), that he is a warner to all mankind;

الَّذِي لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَلَمْ يَتَّخِذْ وَلَدًا وَلَمْ يَكُن لَّهُ شَرِيكٌ فِي الْمُلْكِ وَخَلَقَ كُلَّ شَيْءٍ فَقَدَّرَهُ تَقْدِيرًا

همان كس كه فرمانروايى آسمانها و زمين از آن اوست و فرزندى اختيار نكرده و براى او شريكى در فرمانروايى نبوده است و هر چيزى را آفريده و بدان گونه كه درخور آن بوده اندازه گيرى كرده است

to whom the kingdom of the heavens and the earth belongs, who has not taken a son, nor does he have an associate in the kingdom, and he created everything, then he ordained it very precisely.

وَاتَّخَذُوا مِن دُونِهِ آلِهَةً لَّا يَخْلُقُونَ شَيْئًا وَهُمْ يُخْلَقُونَ وَلَا يَمْلِكُونَ لِأَنفُسِهِمْ ضَرًّا وَلَا نَفْعًا وَلَا يَمْلِكُونَ مَوْتًا وَلَا حَيَاةً وَلَا نُشُورًا

و به جاى او خدايانى براى خود گرفته اند كه چيزى را خلق نمی كنند و خود خلق شده اند و براى خود نه زيانى را در اختيار دارند و نه سودى را و نه مرگى را در اختيار دارند و نه حياتى و نه رستاخيزى را

yet they worship, other than him, gods which cannot create anything and were themselves created. they own neither harm nor benefit for themselves, neither do they own death nor life, nor a resurrection.

وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ هَذَا إِلَّا إِفْكٌ افْتَرَاهُ وَأَعَانَهُ عَلَيْهِ قَوْمٌ آخَرُونَ فَقَدْ جَاؤُوا ظُلْمًا وَزُورًا

و كسانى كه كفر ورزيدند گفتند اين [كتاب] جز دروغى كه آن را بربافته [چيزى] نيست و گروهى ديگر او را بر آن يارى كرده اند و قطعا [با چنين نسبتى] ظلم و بهتانى به پيش آوردند

the unbelievers say: `this is but a falsehood he has forged ? another nation has helped him. ` so they have come with wrong and falsehood.

وَقَالُوا أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ اكْتَتَبَهَا فَهِيَ تُمْلَى عَلَيْهِ بُكْرَةً وَأَصِيلًا

و گفتند افسانه هاى پيشينيان است كه آنها را براى خود نوشته و صبح و شام بر او املا می شود

they say: `he has written tales of the ancients, they are recited to him at dawn and at the evening. `

قُلْ أَنزَلَهُ الَّذِي يَعْلَمُ السِّرَّ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ إِنَّهُ كَانَ غَفُورًا رَّحِيمًا

بگو آن را كسى نازل ساخته است كه راز نهانها را در آسمانها و زمين می داند و هموست كه همواره آمرزنده مهربان است

say: `it was sent down by him who knows the secrets of heavens and earth. he is forgiving, the most merciful.

وَقَالُوا مَالِ هَذَا الرَّسُولِ يَأْكُلُ الطَّعَامَ وَيَمْشِي فِي الْأَسْوَاقِ لَوْلَا أُنزِلَ إِلَيْهِ مَلَكٌ فَيَكُونَ مَعَهُ نَذِيرًا

و گفتند اين چه پيامبرى است كه غذا می خورد و در بازارها راه می رود چرا فرشته اى به سوى او نازل نشده تا همراه وى هشداردهنده باشد

they also say: `how is it that this messenger eats food and walks about the markets? why has no angel been sent down with him to warn us?

أَوْ يُلْقَى إِلَيْهِ كَنزٌ أَوْ تَكُونُ لَهُ جَنَّةٌ يَأْكُلُ مِنْهَا وَقَالَ الظَّالِمُونَ إِن تَتَّبِعُونَ إِلَّا رَجُلًا مَّسْحُورًا

يا گنجى به طرف او افكنده نشده يا باغى ندارد كه از [بار و ب ر] آن بخورد و ستمكاران گفتند جز مردى افسون شده را دنبال نمی كنيد

or, why has no treasure been thrown to him, or a garden for him to eat from? ` and the harmdoers say: `the man you follow is surely bewitched. `

انظُرْ كَيْفَ ضَرَبُوا لَكَ الْأَمْثَالَ فَضَلُّوا فَلَا يَسْتَطِيعُونَ سَبِيلًا

بنگر چگونه براى تو مثلها زدند و گمراه شدند در نتيجه نمی توانند راهى بيابند

see how they strike examples for you, surely they have gone astray and are unable to find a way.

تَبَارَكَ الَّذِي إِن شَاء جَعَلَ لَكَ خَيْرًا مِّن ذَلِكَ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ وَيَجْعَل لَّكَ قُصُورًا

بزرگ [و خجسته] است كسى كه اگر بخواهد بهتر از اين را براى تو قرار می دهد باغهايى كه جويبارها از زير [درختان] آن روان خواهد بود و براى تو كاخها پديد می آورد

blessed be he who, if he wills, can assign you better things than these; gardens underneath which rivers flow, and he shall assign for you palaces.

بَلْ كَذَّبُوا بِالسَّاعَةِ وَأَعْتَدْنَا لِمَن كَذَّبَ بِالسَّاعَةِ سَعِيرًا

[نه] بلكه [آنها] رستاخيز را دروغ خواندند و براى هر كس كه رستاخيز را دروغ خواند آتش سوزان آماده كرده ايم

no, they belied the hour. we have prepared for him who belied the hour a blaze.

إِذَا رَأَتْهُم مِّن مَّكَانٍ بَعِيدٍ سَمِعُوا لَهَا تَغَيُّظًا وَزَفِيرًا

چون [دوزخ] از فاصله اى دور آنان را ببيند خشم و خروشى از آن می شنوند

when it sees them from a far off place, they shall hear it raging and sighing.

وَإِذَا أُلْقُوا مِنْهَا مَكَانًا ضَيِّقًا مُقَرَّنِينَ دَعَوْا هُنَالِكَ ثُبُورًا

و چون آنان را در تنگنايى از آن به زنجير كشيده بيندازند آنجاست كه مرگ [خود] را می خواهند

and when, chained in (iron) fetters, they are cast into some narrow space of the fire, they will call out for destruction.

لَا تَدْعُوا الْيَوْمَ ثُبُورًا وَاحِدًا وَادْعُوا ثُبُورًا كَثِيرًا

امروز يك بار هلاك [خود] را مخواهيد و بسيار هلاك [خود] را بخواهيد

`do not call out today for one destruction; call out for many destructions. `

قُلْ أَذَلِكَ خَيْرٌ أَمْ جَنَّةُ الْخُلْدِ الَّتِي وُعِدَ الْمُتَّقُونَ كَانَتْ لَهُمْ جَزَاء وَمَصِيرًا

بگو آيا اين [عقوبت] بهتر است يا بهشت جاويدان كه به پرهيزگاران وعده داده شده است كه پاداش و سرانجام آنان است

say: `is that better, or the garden of eternity which the cautious have been promised? it is their recompense and their arrival! `

لَهُمْ فِيهَا مَا يَشَاؤُونَ خَالِدِينَ كَانَ عَلَى رَبِّكَ وَعْدًا مَسْؤُولًا

جاودانه هر چه بخواهند در آنجا دارند پروردگار تو مسؤول [تحقق] اين وعده است

living there for ever, they shall find in it all that they desire. that is a promise binding upon your lord, and to be asked of him.

وَيَوْمَ يَحْشُرُهُمْ وَمَا يَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ فَيَقُولُ أَأَنتُمْ أَضْلَلْتُمْ عِبَادِي هَؤُلَاء أَمْ هُمْ ضَلُّوا السَّبِيلَ

و روزى كه آنان را با آنچه به جاى خدا می پرستند محشور می كند پس می فرمايد آيا شما اين بندگان مرا به بيراهه كشانديد يا خود گمراه شدند

on the day when he gathers them with all that they worship, other than allah, he will say: `was it you who misled my worshipers, or did they themselves go astray? `

قَالُوا سُبْحَانَكَ مَا كَانَ يَنبَغِي لَنَا أَن نَّتَّخِذَ مِن دُونِكَ مِنْ أَوْلِيَاء وَلَكِن مَّتَّعْتَهُمْ وَآبَاءهُمْ حَتَّى نَسُوا الذِّكْرَ وَكَانُوا قَوْمًا بُورًا

می گويند منزهى تو ما را نسزد كه جز تو دوستى براى خود بگيريم ولى تو آنان و پدرانشان را برخوردار كردى تا [آنجا كه] ياد [تو] را فراموش كردند و گروهى هلاك شده بودند

they will answer: `exaltations to you. we should not have taken others for a guardian, but you gave them and their fathers enjoyment until they forgot your remembrance and they were a destroyed nation. `

فَقَدْ كَذَّبُوكُم بِمَا تَقُولُونَ فَمَا تَسْتَطِيعُونَ صَرْفًا وَلَا نَصْرًا وَمَن يَظْلِم مِّنكُمْ نُذِقْهُ عَذَابًا كَبِيرًا

قطعا [خدايانتان] در آنچه می گفتيد شما را تكذيب كردند در نتيجه نه می توانيد [عذاب را از خود] دفع كنيد و نه [خود را] يارى نماييد و هر كس از شما شرك ورزد عذابى سهمگين به او می چشانيم

so they belie what you say, and you can neither turn it aside, nor find any help. those of you who have done evil, we let them taste a great punishment.

وَما أَرْسَلْنَا قَبْلَكَ مِنَ الْمُرْسَلِينَ إِلَّا إِنَّهُمْ لَيَأْكُلُونَ الطَّعَامَ وَيَمْشُونَ فِي الْأَسْوَاقِ وَجَعَلْنَا بَعْضَكُمْ لِبَعْضٍ فِتْنَةً أَتَصْبِرُونَ وَكَانَ رَبُّكَ بَصِيرًا

و پيش از تو پيامبران [خود] را نفرستاديم جز اينكه آنان [نيز] غذا می خوردند و در بازارها راه می رفتند و برخى از شما را براى برخى ديگر [وسيله] آزمايش قرار داديم آيا شكيبايى می كنيد و پروردگار تو همواره بيناست

we did not send messengers before you but that they ate food and walked about in the markets, we have appointed some of you to be a trial for others. will you endure? your lord is the seer.