أَئِنَّكُمْ لَتَأْتُونَ الرِّجَالَ شَهْوَةً مِّن دُونِ النِّسَاء بَلْ أَنتُمْ قَوْمٌ تَجْهَلُونَ

آيا شما به جاى زنان از روى شهوت با مردها در می آميزيد [نه] بلكه شما مردمى جهالت پيشه ايد

do you approach men lustfully instead of women! no, you are an ignorant nation. `

فَمَا كَانَ جَوَابَ قَوْمِهِ إِلَّا أَن قَالُوا أَخْرِجُوا آلَ لُوطٍ مِّن قَرْيَتِكُمْ إِنَّهُمْ أُنَاسٌ يَتَطَهَّرُونَ

و[لى] پاسخ قومش غير از اين نبود كه گفتند خاندان لوط را از شهرتان بيرون كنيد كه آنها مردمى هستند كه به پاكى تظاهر می نمايند

yet the only answer of his nation was that they said: `expel the family of lot from your village, they are people who purified themselves! `

فَأَنجَيْنَاهُ وَأَهْلَهُ إِلَّا امْرَأَتَهُ قَدَّرْنَاهَا مِنَ الْغَابِرِينَ

پس او و خانواده اش را نجات داديم جز زنش را كه مقدر كرديم از باقی ماندگان [در خاكستر آتش] باشد

so we saved him and his family, except his wife, whom we decreed should stay behind.

وَأَمْطَرْنَا عَلَيْهِم مَّطَرًا فَسَاء مَطَرُ الْمُنذَرِينَ

و بارانى [از سجيل] بر ايشان فرو باريديم و باران هشدارداده شدگان چه بد بارانى بود

and we rained on them a rain (of stones); indeed it is an evil rain that rains on those that are warned.

قُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَسَلَامٌ عَلَى عِبَادِهِ الَّذِينَ اصْطَفَى آللَّهُ خَيْرٌ أَمَّا يُشْرِكُونَ

بگو سپاس براى خداست و درود بر آن بندگانش كه [آنان را] برگزيده است آيا خدا بهتر ست يا آنچه [با او] شريك می گردانند

say: `praise belongs to allah and peace be upon his worshipers whom he has chosen! ` who is more worthier, allah or that which they associate!

أَمَّنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَأَنزَلَ لَكُم مِّنَ السَّمَاءِ مَاء فَأَنبَتْنَا بِهِ حَدَائِقَ ذَاتَ بَهْجَةٍ مَّا كَانَ لَكُمْ أَن تُنبِتُوا شَجَرَهَا أَإِلَهٌ مَّعَ اللَّهِ بَلْ هُمْ قَوْمٌ يَعْدِلُونَ

[آيا آنچه شريك می پندارند بهتر است] يا آن كس كه آسمانها و زمين را خلق كرد و براى شما آبى از آسمان فرود آورد پس به وسيله آن باغهاى بهجت انگيز رويانيديم كار شما نبود كه درختانش را برويانيد آيا معبودى با خداست [نه] بلكه آنان قومى منحرفند

is he who created the heavens and the earth, and sent water from the sky for you and caused gardens to grow full of beauty of which its tree you could never grow, is there a god with allah? no, but they are a nation who set up equals with him!

أَمَّن جَعَلَ الْأَرْضَ قَرَارًا وَجَعَلَ خِلَالَهَا أَنْهَارًا وَجَعَلَ لَهَا رَوَاسِيَ وَجَعَلَ بَيْنَ الْبَحْرَيْنِ حَاجِزًا أَإِلَهٌ مَّعَ اللَّهِ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْلَمُونَ

[آيا شريكانى كه می پندارند بهتر است] يا آن كس كه زمين را قرارگاهى ساخت و در آن رودها پديد آورد و براى آن كوه ها را [مانند لنگر] قرار داد و ميان دو دريا برزخى گذاشت آيا معبودى با خداست [نه] بلكه بيشترشان نمی دانند

who has established the earth a fixed place and set therein rivers; and set for it firm mountains and placed a barrier between the two seas, is there a god with allah? no, most of them are without knowledge.

أَمَّن يُجِيبُ الْمُضْطَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَيَكْشِفُ السُّوءَ وَيَجْعَلُكُمْ خُلَفَاء الْأَرْضِ أَإِلَهٌ مَّعَ اللَّهِ قَلِيلًا مَّا تَذَكَّرُونَ

يا [كيست] آن كس كه درمانده را چون وى را بخواند اجابت می كند و گرفتارى را برطرف می گرداند و شما را جانشينان اين زمين قرار می دهد آيا معبودى با خداست چه كم پند می پذيريد

who answers the oppressed when he supplicates to him and removes evil and appoints you as inheritors of the earth, is there a god with allah? how little you remember!

أَمَّن يَهْدِيكُمْ فِي ظُلُمَاتِ الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَمَن يُرْسِلُ الرِّيَاحَ بُشْرًا بَيْنَ يَدَيْ رَحْمَتِهِ أَإِلَهٌ مَّعَ اللَّهِ تَعَالَى اللَّهُ عَمَّا يُشْرِكُونَ

يا آن كس كه شما را در تاريكيهاى خشكى و دريا راه می نمايد و آن كس كه بادها[ى باران زا] را پيشاپيش رحمتش بشارتگر می فرستد آيا معبودى با خداست خدا برتر [و بزرگتر] است از آنچه [با او] شريك می گردانند

who guides you in the darkness of the land and sea, and sends the winds bearing glad tidings of his mercy, is there a god with allah? exalted is allah above what they associate.

أَمَّن يَبْدَأُ الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ وَمَن يَرْزُقُكُم مِّنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ أَإِلَهٌ مَّعَ اللَّهِ قُلْ هَاتُوا بُرْهَانَكُمْ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ

يا آن كس كه خلق را آغاز می كند و سپس آن را بازمی آورد و آن كس كه از آسمان و زمين به شما روزى می دهد آيا معبودى با خداست بگو اگر راست می گوييد برهان خويش را بياوريد

who originates creation, then brings it back again, who gives you sustenance from the heaven and the earth, is there a god with allah? say: `bring us your proof if you are among the truthful! `

قُل لَّا يَعْلَمُ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ الْغَيْبَ إِلَّا اللَّهُ وَمَا يَشْعُرُونَ أَيَّانَ يُبْعَثُونَ

بگو هر كه در آسمانها و زمين است جز خدا غيب را نمی شناسند و نمی دانند كى برانگيخته خواهند شد

say: `none in the heavens or the earth knows the unseen except allah, and they are not aware when they shall be resurrected. `

بَلِ ادَّارَكَ عِلْمُهُمْ فِي الْآخِرَةِ بَلْ هُمْ فِي شَكٍّ مِّنْهَا بَلْ هُم مِّنْهَا عَمِونَ

[نه] بلكه علم آنان در باره آخرت نارساست [نه] بلكه ايشان در باره آن ترديد دارند [نه] بلكه آنان در مورد آن كوردلند

no, their knowledge fails them as to the everlasting life; no, they are in doubt about it, no, they are blind to it.

وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا أَئِذَا كُنَّا تُرَابًا وَآبَاؤُنَا أَئِنَّا لَمُخْرَجُونَ

و كسانى كه كفر ورزيدند گفتند آيا وقتى ما و پدرانمان خاك شديم آيا حتما [زنده از گور] بيرون آورده می شويم

the unbelievers say: `when we and our fathers are turned to dust, shall we be brought forth?

لَقَدْ وُعِدْنَا هَذَا نَحْنُ وَآبَاؤُنَا مِن قَبْلُ إِنْ هَذَا إِلَّا أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ

در حقيقت اين را به ما و پدرانمان قبلا وعده داده اند اين جز افسانه هاى پيشينيان نيست

we were promised this before, and so were our fathers. it is but the fictitious story of the ancients. `

قُلْ سِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُجْرِمِينَ

بگو در زمين بگرديد و بنگريد فرجام گنه پيشگان چگونه بوده است

say: `journey in the land and see what was the end of the sinners. `

وَلَا تَحْزَنْ عَلَيْهِمْ وَلَا تَكُن فِي ضَيْقٍ مِّمَّا يَمْكُرُونَ

و بر آنان غم مخور و از آنچه مكر می كنند تنگدل مباش

do not be sorry for them, nor be distressed for what they devise.

وَيَقُولُونَ مَتَى هَذَا الْوَعْدُ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ

و می گويند اگر راست می گوييد اين وعده كى خواهد بود

and they ask: `when will this promise come, if what you say is true? `

قُلْ عَسَى أَن يَكُونَ رَدِفَ لَكُم بَعْضُ الَّذِي تَسْتَعْجِلُونَ

بگو شايد برخى از آنچه را به شتاب می خواهيد در پى شما باشد

say: `it may be that part of what you seek to hasten on is already riding behind you. `

وَإِنَّ رَبَّكَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَشْكُرُونَ

و راستى پروردگارت بر [اين] مردم داراى بخشش است ولى بيشترشان سپاس نمی دارند

surely, your lord is bountiful to the people; yet most of them do not give thanks.

وَإِنَّ رَبَّكَ لَيَعْلَمُ مَا تُكِنُّ صُدُورُهُمْ وَمَا يُعْلِنُونَ

و در حقيقت پروردگار تو آنچه را در سينه هايشان نهفته و آنچه را آشكار می دارند نيك می داند

surely, your lord knows what they hide in their hearts and what they reveal.

وَمَا مِنْ غَائِبَةٍ فِي السَّمَاء وَالْأَرْضِ إِلَّا فِي كِتَابٍ مُّبِينٍ

و هيچ پنهانى در آسمان و زمين نيست مگر اينكه در كتابى روشن [درج] است

there is not a thing hidden in the heaven and earth except that it is in a clear book.

إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ يَقُصُّ عَلَى بَنِي إِسْرَائِيلَ أَكْثَرَ الَّذِي هُمْ فِيهِ يَخْتَلِفُونَ

بی گمان اين قرآن بر فرزندان اسرائيل بيشتر آنچه را كه آنان در باره اش اختلاف دارند حكايت می كند

surely, this koran relates to the children of israel most of that which they are at variance.

وَإِنَّهُ لَهُدًى وَرَحْمَةٌ لِّلْمُؤْمِنِينَ

و به راستى كه آن رهنمود و رحمتى براى مؤمنان است

it is a guidance and a mercy to believers.

إِنَّ رَبَّكَ يَقْضِي بَيْنَهُم بِحُكْمِهِ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْعَلِيمُ

در حقيقت پروردگار تو طبق حكم خود ميان آنان داورى می كند و اوست شكست ناپذير دانا

surely, by his judgement, your lord will decide between them. he is the mighty, the knower.

فَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّكَ عَلَى الْحَقِّ الْمُبِينِ

پس بر خدا توكل كن كه تو واقعا بر حق آشكارى

therefore put your trust in allah, for you are upon a clear truth.

إِنَّكَ لَا تُسْمِعُ الْمَوْتَى وَلَا تُسْمِعُ الصُّمَّ الدُّعَاء إِذَا وَلَّوْا مُدْبِرِينَ

البته تو مردگان را شنوا نمی گردانى و اين ندا را به كران چون پشت بگردانند نمی توانى بشنوانى

you do not make the dead hear, nor do you make the deaf hear you call when they turn about, retreating.

وَمَا أَنتَ بِهَادِي الْعُمْيِ عَن ضَلَالَتِهِمْ إِن تُسْمِعُ إِلَّا مَن يُؤْمِنُ بِآيَاتِنَا فَهُم مُّسْلِمُونَ

و راهبر كوران [و بازگرداننده] از گمراهی شان نيستى تو جز كسانى را كه به نشانه هاى ما ايمان آورده اند و مسلمانند نمی توانى بشنوانى

nor do you guide the blind out of their error, nor do you make any to hear, except those who believe in our verses and are muslims.

وَإِذَا وَقَعَ الْقَوْلُ عَلَيْهِمْ أَخْرَجْنَا لَهُمْ دَابَّةً مِّنَ الْأَرْضِ تُكَلِّمُهُمْ أَنَّ النَّاسَ كَانُوا بِآيَاتِنَا لَا يُوقِنُونَ

و چون قول [عذاب] بر ايشان واجب گردد جنبنده اى را از زمين براى آنان بيرون می آوريم كه با ايشان سخن گويد كه مردم [چنانكه بايد] به نشانه هاى ما يقين نداشتند

and when the word falls on them, we will bring out from the earth a beast that shall speak to them: `indeed the people were not certain of our verses.`

وَيَوْمَ نَحْشُرُ مِن كُلِّ أُمَّةٍ فَوْجًا مِّمَّن يُكَذِّبُ بِآيَاتِنَا فَهُمْ يُوزَعُونَ

و آن روز كه از هر امتى گروهى از كسانى را كه آيات ما را تكذيب كرده اند محشور می گردانيم پس آنان نگاه داشته می شوند تا همه به هم بپيوندند

on that day we shall gather a crowd from every nation of those who belied our verses, so they are gathered.

حَتَّى إِذَا جَاؤُوا قَالَ أَكَذَّبْتُم بِآيَاتِي وَلَمْ تُحِيطُوا بِهَا عِلْمًا أَمَّاذَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ

تا چون [همه كافران] بيايند [خدا] می فرمايد آيا نشانه هاى مرا به دروغ گرفتيد و حال آنكه از نظر علم بدانها احاطه نداشتيد آيا [در طول حيات] چه می كرديد

when they have come, he will say: `did you belie my verses, although you knew nothing, or what was it you were doing? `

وَوَقَعَ الْقَوْلُ عَلَيْهِم بِمَا ظَلَمُوا فَهُمْ لَا يَنطِقُونَ

و به [كيفر] آنكه ستم كردند حكم [عذاب] بر آنان واجب گردد در نتيجه ايشان د م برنيارند

and the word shall fall upon them because of the evil they committed, and they shall be speechless.

أَلَمْ يَرَوْا أَنَّا جَعَلْنَا اللَّيْلَ لِيَسْكُنُوا فِيهِ وَالنَّهَارَ مُبْصِرًا إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ

آيا نديده اند كه ما شب را قرار داده ايم تا در آن بياسايند و روز را روشنی بخش [گردانيديم] قطعا در اين [امر] براى مردمى كه ايمان می آورند مايه هاى عبرت است

have they not seen how we have made the night for them to rest in and the day to see? surely, there are signs in this for the nation who believe.

وَيَوْمَ يُنفَخُ فِي الصُّورِ فَفَزِعَ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَمَن فِي الْأَرْضِ إِلَّا مَن شَاء اللَّهُ وَكُلٌّ أَتَوْهُ دَاخِرِينَ

و روزى كه در صور دميده شود پس هر كه در آسمانها و هر كه در زمين است به هراس افتد مگر آن كس كه خدا بخواهد و جملگى با زبونى رو به سوى او آورند

on the day the horn shall be blown all who live in the heavens and earth will be terrified, except those whom allah wills. all shall come to him humbled.

وَتَرَى الْجِبَالَ تَحْسَبُهَا جَامِدَةً وَهِيَ تَمُرُّ مَرَّ السَّحَابِ صُنْعَ اللَّهِ الَّذِي أَتْقَنَ كُلَّ شَيْءٍ إِنَّهُ خَبِيرٌ بِمَا تَفْعَلُونَ

و كوهها را می بينى [و] می پندارى كه آنها بی حركتند و حال آنكه آنها ابرآسا در حركتند [اين] صنع خدايى است كه هر چيزى را در كمال استوارى پديد آورده است در حقيقت او به آنچه انجام می دهيد آگاه است

and you will see the mountains which you think to be firm pass by like clouds. (such is the) making of allah, who has created everything well. he is aware of the things you do.

مَن جَاء بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ خَيْرٌ مِّنْهَا وَهُم مِّن فَزَعٍ يَوْمَئِذٍ آمِنُونَ

هر كس نيكى به ميان آورد پاداشى بهتر از آن خواهد داشت و آنان از هراس آن روز ايمنند

whosoever comes with a good deed shall have better than it, and shall be secure from the terrors of that day.

وَمَن جَاء بِالسَّيِّئَةِ فَكُبَّتْ وُجُوهُهُمْ فِي النَّارِ هَلْ تُجْزَوْنَ إِلَّا مَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ

و هر كس بدى به ميان آورد به رو در آتش [دوزخ] سرنگون شوند آيا جز آنچه می كرديد سزا داده می شويد

but those who come with an evil deed shall have their faces thrust into the fire: `are you recompensed except for your deeds? `

إِنَّمَا أُمِرْتُ أَنْ أَعْبُدَ رَبَّ هَذِهِ الْبَلْدَةِ الَّذِي حَرَّمَهَا وَلَهُ كُلُّ شَيْءٍ وَأُمِرْتُ أَنْ أَكُونَ مِنَ الْمُسْلِمِينَ

من مامورم كه تنها پروردگار اين شهر را كه آن را مقدس شمرده و هر چيزى از آن اوست پرستش كنم و مامورم كه از مسلمانان باشم

(say prophet muhammad): `i am only ordered to worship the lord of this country, which he has made sacred, everything belongs to him. and i am ordered to be of the muslims,

وَأَنْ أَتْلُوَ الْقُرْآنَ فَمَنِ اهْتَدَى فَإِنَّمَا يَهْتَدِي لِنَفْسِهِ وَمَن ضَلَّ فَقُلْ إِنَّمَا أَنَا مِنَ الْمُنذِرِينَ

و اينكه قرآن را بخوانم پس هر كه راه يابد تنها به سود خود راه يافته است و هر كه گمراه شود بگو من فقط از هشداردهندگانم

and to recite the koran. whosoever is guided is only guided for himself, and to whosoever goes astray, say: `i am only a warner. `

وَقُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ سَيُرِيكُمْ آيَاتِهِ فَتَعْرِفُونَهَا وَمَا رَبُّكَ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ

و بگو ستايش از آن خداست به زودى آياتش را به شما نشان خواهد داد و آن را خواهيد شناخت و پروردگار تو از آنچه می كنيد غافل نيست

and say: `praise belongs to allah! he will show you his signs and you will recognize them. your lord is not inattentive of what you do. `

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

به نام خداوند رحمتگر مهربان

In the name of Allah, Most Gracious, Most Merciful

طسم

طا سين ميم

taseenmeem.

تِلْكَ آيَاتُ الْكِتَابِ الْمُبِينِ

اين است آيات كتاب روشنگر

those are the verses of the clear book.

نَتْلُوا عَلَيْكَ مِن نَّبَإِ مُوسَى وَفِرْعَوْنَ بِالْحَقِّ لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ

[بخشى] از گزارش [حال] موسى و فرعون را براى [آگاهى] مردمى كه ايمان می آورند به درستى بر تو می خوانيم

we shall in truth recite to you some of the news of moses and pharaoh for a nation who believe.

إِنَّ فِرْعَوْنَ عَلَا فِي الْأَرْضِ وَجَعَلَ أَهْلَهَا شِيَعًا يَسْتَضْعِفُ طَائِفَةً مِّنْهُمْ يُذَبِّحُ أَبْنَاءهُمْ وَيَسْتَحْيِي نِسَاءهُمْ إِنَّهُ كَانَ مِنَ الْمُفْسِدِينَ

فرعون در سرزمين [مصر] سر برافراشت و مردم آن را طبقه طبقه ساخت طبقه اى از آنان را زبون می داشت پسرانشان را سر می بريد و زنانشان را [براى بهره كشى] زنده بر جاى می گذاشت كه وى از فسادكاران بود

pharaoh had exalted himself in the land and had divided its people into sects, one group he abased, putting their sons to death and sparing their women, for he was one of those who corrupted.

وَنُرِيدُ أَن نَّمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ

و خواستيم بر كسانى كه در آن سرزمين فرو دست شده بودند منت نهيم و آنان را پيشوايان [مردم] گردانيم و ايشان را وارث [زمين] كنيم

but we wanted to be gracious to those abased in the land, and to make them leaders and inheritors,

وَنُمَكِّنَ لَهُمْ فِي الْأَرْضِ وَنُرِي فِرْعَوْنَ وَهَامَانَ وَجُنُودَهُمَا مِنْهُم مَّا كَانُوا يَحْذَرُونَ

و در زمين قدرتشان دهيم و [از طرفى] به فرعون و هامان و لشكريانشان آنچه را كه از جانب آنان بيمناك بودند بنمايانيم

and to establish them in the land; and to show pharaoh and haman, and their armies, the very thing they dreaded.

وَأَوْحَيْنَا إِلَى أُمِّ مُوسَى أَنْ أَرْضِعِيهِ فَإِذَا خِفْتِ عَلَيْهِ فَأَلْقِيهِ فِي الْيَمِّ وَلَا تَخَافِي وَلَا تَحْزَنِي إِنَّا رَادُّوهُ إِلَيْكِ وَجَاعِلُوهُ مِنَ الْمُرْسَلِينَ

و به مادر موسى وحى كرديم كه او را شير ده و چون بر او بيمناك شدى او را در نيل بينداز و مترس و اندوه مدار كه ما او را به تو بازمی گردانيم و از [زمره] پيمبرانش قرار می دهيم

we revealed this to moses` mother: `suckle him, but when you fear for him cast him into the water. neither fear, nor sorrow because we shall restore him to you and make him among the messengers. `

فَالْتَقَطَهُ آلُ فِرْعَوْنَ لِيَكُونَ لَهُمْ عَدُوًّا وَحَزَنًا إِنَّ فِرْعَوْنَ وَهَامَانَ وَجُنُودَهُمَا كَانُوا خَاطِئِينَ

پس خاندان فرعون او را [از آب] برگرفتند تا سرانجام دشمن [جان] آنان و مايه اندوهشان باشد آرى فرعون و هامان و لشكريان آنها خطاكار بودند

then the family of pharaoh picked him out to be an enemy and a sorrow for them, indeed pharaoh and haman, and their army were sinners.

وَقَالَتِ امْرَأَتُ فِرْعَوْنَ قُرَّتُ عَيْنٍ لِّي وَلَكَ لَا تَقْتُلُوهُ عَسَى أَن يَنفَعَنَا أَوْ نَتَّخِذَهُ وَلَدًا وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ

و همسر فرعون گفت [اين كودك] نور چشم من و تو خواهد بود او را مكشيد شايد براى ما سودمند باشد يا او را به فرزندى بگيريم ولى آنها خبر نداشتند

pharaoh`s wife said to him: `he will be a comfort to me and you. do not slay him, perhaps he may benefit us, or we will take him for our son. ` but they were unaware.

وَأَصْبَحَ فُؤَادُ أُمِّ مُوسَى فَارِغًا إِن كَادَتْ لَتُبْدِي بِهِ لَوْلَا أَن رَّبَطْنَا عَلَى قَلْبِهَا لِتَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ

و دل مادر موسى [از هر چيز جز از فكر فرزند] تهى گشت اگر قلبش را استوار نساخته بوديم تا از ايمان آورندگان باشد چيزى نمانده بود كه آن [راز] را افشا كند

in the morning the heart of moses` mother became empty. she would have revealed (who he was) had we not settled her heart so that she might be among the believers.

وَقَالَتْ لِأُخْتِهِ قُصِّيهِ فَبَصُرَتْ بِهِ عَن جُنُبٍ وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ

و به خواهر [موسى] گفت از پى او برو پس او را از دور ديد در حالى كه آنان متوجه نبودند

she said to his sister: `follow him. ` and she watched him from a distance, but they were unaware.

وَحَرَّمْنَا عَلَيْهِ الْمَرَاضِعَ مِن قَبْلُ فَقَالَتْ هَلْ أَدُلُّكُمْ عَلَى أَهْلِ بَيْتٍ يَكْفُلُونَهُ لَكُمْ وَهُمْ لَهُ نَاصِحُونَ

و از پيش شير دايگان را بر او حرام گردانيده بوديم پس [خواهرش آمد و] گفت آيا شما را بر خانواده اى راهنمايى كنم كه براى شما از وى سرپرستى كنند و خيرخواه او باشند

we had forbidden to him before that he should be suckled by foster mothers, therefore she (moses` sister) said (to them): `shall i direct you to a people of a household who will take charge of him for you and advise him? `

فَرَدَدْنَاهُ إِلَى أُمِّهِ كَيْ تَقَرَّ عَيْنُهَا وَلَا تَحْزَنَ وَلِتَعْلَمَ أَنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ

پس او را به مادرش بازگردانيديم تا چشمش [بدو] روشن شود و غم نخورد و بداند كه وعده خدا درست است ولى بيشترشان نمی دانند

so, we restored him to his mother, so that she might be comforted and not sorrow, and that she might know that the promise of allah is true. yet most of them do not know.

وَلَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَاسْتَوَى آتَيْنَاهُ حُكْمًا وَعِلْمًا وَكَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ

و چون به رشد و كمال خويش رسيد به او حكمت و دانش عطا كرديم و نيكوكاران را چنين پاداش می دهيم

and when he was full grown, and reached the perfection of his strength, we gave him judgment and knowledge. as such we recompense the gooddoers.

وَدَخَلَ الْمَدِينَةَ عَلَى حِينِ غَفْلَةٍ مِّنْ أَهْلِهَا فَوَجَدَ فِيهَا رَجُلَيْنِ يَقْتَتِلَانِ هَذَا مِن شِيعَتِهِ وَهَذَا مِنْ عَدُوِّهِ فَاسْتَغَاثَهُ الَّذِي مِن شِيعَتِهِ عَلَى الَّذِي مِنْ عَدُوِّهِ فَوَكَزَهُ مُوسَى فَقَضَى عَلَيْهِ قَالَ هَذَا مِنْ عَمَلِ الشَّيْطَانِ إِنَّهُ عَدُوٌّ مُّضِلٌّ مُّبِينٌ

و داخل شهر شد بی آنكه مردمش متوجه باشند پس دو مرد را با هم در زد و خورد يافت يكى از پيروان او و ديگرى از دشمنانش [بود] آن كس كه از پيروانش بود بر ضد كسى كه دشمن وى بود از او يارى خواست پس موسى مشتى بدو زد و او را كشت گفت اين كار شيطان است چرا كه او دشمنى گمراه كننده [و] آشكار است

and he entered the city unnoticed by the people and found two men fighting, one was of his own party, and the other of his enemies. the one of his party appealed for his help against his enemy, moses struck and killed him, and said: `this is the work of satan, he is surely a clear, misleading enemy.

قَالَ رَبِّ إِنِّي ظَلَمْتُ نَفْسِي فَاغْفِرْ لِي فَغَفَرَ لَهُ إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ

گفت پروردگارا من بر خويشتن ستم كردم مرا ببخش پس خدا از او درگذشت كه وى آمرزنده مهربان است

forgive me, my lord, for i have wronged myself, ` and so he forgave him; for he is indeed the forgiving, the most merciful.

قَالَ رَبِّ بِمَا أَنْعَمْتَ عَلَيَّ فَلَنْ أَكُونَ ظَهِيرًا لِّلْمُجْرِمِينَ

[موسى] گفت پروردگارا به پاس نعمتى كه بر من ارزانى داشتى هرگز پشتيبان مجرمان نخواهم بود

he said: `my lord as you have favored me, i will never be a helper to the wrongdoer. `

فَأَصْبَحَ فِي الْمَدِينَةِ خَائِفًا يَتَرَقَّبُ فَإِذَا الَّذِي اسْتَنصَرَهُ بِالْأَمْسِ يَسْتَصْرِخُهُ قَالَ لَهُ مُوسَى إِنَّكَ لَغَوِيٌّ مُّبِينٌ

صبحگاهان در شهر بيمناك و در انتظار [حادثه اى] بود ناگاه همان كسى كه ديروز از وى يارى خواسته بود [باز] با فرياد از او يارى خواست موسى به او گفت به راستى كه تو آشكارا گمراهى

in the morning, he was in the city, fearful and vigilant, then he whom he had helped the day before cried out to him again for help. `clearly, ` said moses, `you are quarrelsome. `

فَلَمَّا أَنْ أَرَادَ أَن يَبْطِشَ بِالَّذِي هُوَ عَدُوٌّ لَّهُمَا قَالَ يَا مُوسَى أَتُرِيدُ أَن تَقْتُلَنِي كَمَا قَتَلْتَ نَفْسًا بِالْأَمْسِ إِن تُرِيدُ إِلَّا أَن تَكُونَ جَبَّارًا فِي الْأَرْضِ وَمَا تُرِيدُ أَن تَكُونَ مِنَ الْمُصْلِحِينَ

و چون خواست به سوى آنكه دشمن هر دوشان بود حمله آورد گفت اى موسى آيا می خواهى مرا بكشى چنانكه ديروز شخصى را كشتى تو می خواهى در اين سرزمين فقط زورگو باشى و نمی خواهى از اصلاحگران باشى

and when moses was about to seize he who was the enemy of both of them, he said: `moses, would you kill me as you killed a living soul yesterday? you desire only to be a tyrant in the land, and you do not want to be among the reformers! `

وَجَاء رَجُلٌ مِّنْ أَقْصَى الْمَدِينَةِ يَسْعَى قَالَ يَا مُوسَى إِنَّ الْمَلَأَ يَأْتَمِرُونَ بِكَ لِيَقْتُلُوكَ فَاخْرُجْ إِنِّي لَكَ مِنَ النَّاصِحِينَ

و از دورافتاده ترين [نقطه] شهر مردى دوان دوان آمد [و] گفت اى موسى سران قوم در باره تو مشورت می كنند تا تو را بكشند پس [از شهر] خارج شو من جدا از خيرخواهان توام

then a man came running from the furthest part of the city, `moses, ` he said, `the assembly are plotting to kill you. leave, for i am one of your sincere advisers. `

فَخَرَجَ مِنْهَا خَائِفًا يَتَرَقَّبُ قَالَ رَبِّ نَجِّنِي مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ

موسى ترسان و نگران از آنجا بيرون رفت [در حالى كه مى]گفت پروردگارا مرا از گروه ستمكاران نجات بخش

so he left, fearful and vigilant, saying: `my lord, save me from the harmdoing nation. `

وَلَمَّا تَوَجَّهَ تِلْقَاء مَدْيَنَ قَالَ عَسَى رَبِّي أَن يَهْدِيَنِي سَوَاء السَّبِيلِ

و چون به سوى [شهر] مدين رو نهاد [با خود] گفت اميد است پروردگارم مرا به راه راست هدايت كند

and when he turned his face towards midian, he said: `it may be that my lord will guide me on the right way. `

وَلَمَّا وَرَدَ مَاء مَدْيَنَ وَجَدَ عَلَيْهِ أُمَّةً مِّنَ النَّاسِ يَسْقُونَ وَوَجَدَ مِن دُونِهِمُ امْرَأتَيْنِ تَذُودَانِ قَالَ مَا خَطْبُكُمَا قَالَتَا لَا نَسْقِي حَتَّى يُصْدِرَ الرِّعَاء وَأَبُونَا شَيْخٌ كَبِيرٌ

و چون به آب مدين رسيد گروهى از مردم را بر آن يافت كه [دامهاى خود را ] آب می دادند و پشت سرشان دو زن را يافت كه [گوسفندان خود را] دور می كردند [موسى] گفت منظورتان [از اين كار] چيست گفتند [ما به گوسفندان خود] آب نمی دهيم تا شبانان [همگى گوسفندانشان را] برگردانند و پدر ما پيرى سالخورده است

when he came to the water wells of midian he found there some people drawing water, and he found two women apart from them who were keeping back (their flocks). `what is your business? ` he asked. they replied: `we cannot draw water until the shepherds have driven away (their flocks), and our father is an elderly man. `

فَسَقَى لَهُمَا ثُمَّ تَوَلَّى إِلَى الظِّلِّ فَقَالَ رَبِّ إِنِّي لِمَا أَنزَلْتَ إِلَيَّ مِنْ خَيْرٍ فَقِيرٌ

پس براى آن دو [گوسفندان را] آب داد آنگاه به سوى سايه برگشت و گفت پروردگارا من به هر خيرى كه سويم بفرستى سخت نيازمندم

so he drew water for them and then retired to the shade, saying: `o my lord, surely i have need of whatever good you send me. `

فَجَاءتْهُ إِحْدَاهُمَا تَمْشِي عَلَى اسْتِحْيَاء قَالَتْ إِنَّ أَبِي يَدْعُوكَ لِيَجْزِيَكَ أَجْرَ مَا سَقَيْتَ لَنَا فَلَمَّا جَاءهُ وَقَصَّ عَلَيْهِ الْقَصَصَ قَالَ لَا تَخَفْ نَجَوْتَ مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ

پس يكى از آن دو زن در حالى كه به آزرم گام بر می داشت نزد وى آمد [و] گفت پدرم تو را می طلبد تا تو را به پاداش آب دادن [گوسفندان] براى ما مزد دهد و چون [موسى] نزد او آمد و سرگذشت [خود] را بر او حكايت كرد [وى] گفت مترس كه از گروه ستمگران نجات يافتى

then, one of the two came to him walking shyly, and said: `my father invites you, so that he can recompense you with a wage for having drawn water for us.` so when he came to him and told him his story, (the father) said: `do not be afraid, you have been saved from the nation of harmdoers. `

قَالَتْ إِحْدَاهُمَا يَا أَبَتِ اسْتَأْجِرْهُ إِنَّ خَيْرَ مَنِ اسْتَأْجَرْتَ الْقَوِيُّ الْأَمِينُ

يكى از آن دو [دختر] گفت اى پدر او را استخدام كن چرا كه بهترين كسى است كه استخدام می كنى هم نيرومند [و هم] در خور اعتماد است

one of the two women said: `father, hire him. the best who you can hire, is the strong, the honest. `

قَالَ إِنِّي أُرِيدُ أَنْ أُنكِحَكَ إِحْدَى ابْنَتَيَّ هَاتَيْنِ عَلَى أَن تَأْجُرَنِي ثَمَانِيَ حِجَجٍ فَإِنْ أَتْمَمْتَ عَشْرًا فَمِنْ عِندِكَ وَمَا أُرِيدُ أَنْ أَشُقَّ عَلَيْكَ سَتَجِدُنِي إِن شَاء اللَّهُ مِنَ الصَّالِحِينَ

[شعيب] گفت من می خواهم يكى از اين دو دختر خود را [كه مشاهده می كنى] به نكاح تو در آورم به اين [شرط] كه هشت سال براى من كار كنى و اگر ده سال را تمام گردانى اختيار با تو است و نمی خواهم بر تو سخت گيرم و مرا ان شاء الله از درستكاران خواهى يافت

he said: `i will let you marry one of these two daughters of mine on condition that you hire yourself to me for eight years. if you complete ten that is of your own accord; i shall not press you. surely, you will find me, if allah wills, among the good. `

قَالَ ذَلِكَ بَيْنِي وَبَيْنَكَ أَيَّمَا الْأَجَلَيْنِ قَضَيْتُ فَلَا عُدْوَانَ عَلَيَّ وَاللَّهُ عَلَى مَا نَقُولُ وَكِيلٌ

[موسى] گفت اين [قرار داد] ميان من و تو باشد كه هر يك از دو مدت را به انجام رسانيدم بر من تعدى [روا] نباشد و خدا بر آنچه می گوييم وكيل است

`so be it between me and you, ` said moses. `whichever of the two terms i fulfill, it will be no injustice to me. allah is the guardian of what we say. `

فَلَمَّا قَضَى مُوسَىالْأَجَلَ وَسَارَ بِأَهْلِهِ آنَسَ مِن جَانِبِ الطُّورِ نَارًا قَالَ لِأَهْلِهِ امْكُثُوا إِنِّي آنَسْتُ نَارًا لَّعَلِّي آتِيكُم مِّنْهَا بِخَبَرٍ أَوْ جَذْوَةٍ مِنَ النَّارِ لَعَلَّكُمْ تَصْطَلُونَ

و چون موسى آن مدت را به پايان رسانيد و همسرش را [همراه] برد آتشى را از دور در كنار طور مشاهده كرد به خانواده خود گفت [اينجا] بمانيد كه من آتشى از دور ديدم شايد خبرى از آن يا شعله اى آتش برايتان بياورم باشد كه خود را گرم كنيد

and when moses had fulfilled the term and departed with his household, he saw from far away on the side of the tor a fire. he said to his household: `stay here, for i can see a fire. perhaps i can bring you news, or a flame from the fire so that you can warm yourselves. `

فَلَمَّا أَتَاهَا نُودِي مِن شَاطِئِ الْوَادِي الْأَيْمَنِ فِي الْبُقْعَةِ الْمُبَارَكَةِ مِنَ الشَّجَرَةِ أَن يَا مُوسَى إِنِّي أَنَا اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ

پس چون به آن [آتش] رسيد از جانب راست وادى در آن جايگاه مبارك از آن درخت ندا آمد كه اى موسى منم من خداوند پروردگار جهانيان

when he came to it, he was called from the right bank in the blessed plot of the tree (he heard speech without letter or voice coming from all directions): `moses, i am allah, lord of the worlds.

وَأَنْ أَلْقِ عَصَاكَ فَلَمَّا رَآهَا تَهْتَزُّ كَأَنَّهَا جَانٌّ وَلَّى مُدْبِرًا وَلَمْ يُعَقِّبْ يَا مُوسَى أَقْبِلْ وَلَا تَخَفْ إِنَّكَ مِنَ الْآمِنِينَ

و [فرمود] عصاى خود را بيفكن پس چون ديد آن مثل مارى می جنبد پشت كرد و برنگشت اى موسى پيش آى و مترس كه تو در امانى

cast down your staff. ` and when he saw his staff writhing as though it were a serpent, he turned about in retreat, and did not turn back. `o moses, approach and have no fear. you are surely safe.

اسْلُكْ يَدَكَ فِي جَيْبِكَ تَخْرُجْ بَيْضَاء مِنْ غَيْرِ سُوءٍ وَاضْمُمْ إِلَيْكَ جَنَاحَكَ مِنَ الرَّهْبِ فَذَانِكَ بُرْهَانَانِ مِن رَّبِّكَ إِلَى فِرْعَوْنَ وَمَلَئِهِ إِنَّهُمْ كَانُوا قَوْمًا فَاسِقِينَ

دست خود را به گريبانت ببر تا سپيد بی گزند بيرون بيايد و [براى رهايى ] از اين هراس بازويت را به خويشتن بچسبان اين دو [نشانه] دو برهان از جانب پروردگار تو است [كه بايد] به سوى فرعون و سران [كشور] او [ببرى] زيرا آنان همواره قومى نافرمانند

put your hand in the neck (of your shirt), it will come out luminous, unharmed, and draw your arm to you so that you are not afraid. these are two signs from your lord to pharaoh and his assembly. surely, they were an impious nation.`

قَالَ رَبِّ إِنِّي قَتَلْتُ مِنْهُمْ نَفْسًا فَأَخَافُ أَن يَقْتُلُونِ

گفت پروردگارا من كسى از ايشان را كشته ام می ترسم مرا بكشند

`my lord, ` (said moses), `i have killed a living soul among them, and fear that they will slay me.

وَأَخِي هَارُونُ هُوَ أَفْصَحُ مِنِّي لِسَانًا فَأَرْسِلْهُ مَعِيَ رِدْءًا يُصَدِّقُنِي إِنِّي أَخَافُ أَن يُكَذِّبُونِ

و برادرم هارون از من زبان آورتر است پس او را با من به دستيارى گسيل دار تا مرا تصديق كند زيرا می ترسم مرا تكذيب كنند

aaron my brother has a more eloquent tongue than i, (please) send him with me as a helper to confirm i speak truly, i fear that they will belie me. `

قَالَ سَنَشُدُّ عَضُدَكَ بِأَخِيكَ وَنَجْعَلُ لَكُمَا سُلْطَانًا فَلَا يَصِلُونَ إِلَيْكُمَا بِآيَاتِنَا أَنتُمَا وَمَنِ اتَّبَعَكُمَا الْغَالِبُونَ

فرمود به زودى بازويت را به [وسيله] برادرت نيرومند خواهيم كرد و براى شما هر دو تسلطى قرار خواهيم داد كه با [وجود] آيات ما به شما دست نخواهند يافت شما و هر كه شما را پيروى كند چيره خواهيد بود

he said: `we will strengthen your arm with your brother, and appoint for you both an authority so that they shall not reach you. with our signs you and those who follow you shall be the victors.

فَلَمَّا جَاءهُم مُّوسَى بِآيَاتِنَا بَيِّنَاتٍ قَالُوا مَا هَذَا إِلَّا سِحْرٌ مُّفْتَرًى وَمَا سَمِعْنَا بِهَذَا فِي آبَائِنَا الْأَوَّلِينَ

پس چون موسى آيات روشن ما را براى آنان آورد گفتند اين جز سحرى ساختگى نيست و از پدران پيشين خود چنين [چيزى] نشنيده ايم

and when moses came to them with our clear signs, they said: `this is nothing but forged sorcery. we have never heard of this among our fathers, the ancients.`

وَقَالَ مُوسَى رَبِّي أَعْلَمُ بِمَن جَاء بِالْهُدَى مِنْ عِندِهِ وَمَن تَكُونُ لَهُ عَاقِبَةُ الدَّارِ إِنَّهُ لَا يُفْلِحُ الظَّالِمُونَ

و موسى گفت پروردگارم به [حال] كسى كه از جانب او رهنمودى آورده و [نيز] كسى كه فرجام [نيكوى] آن سرا براى اوست داناتر است در حقيقت ظالمان رستگار نمی شوند

moses replied: `my lord knows well who brings guidance from him and who shall possess the last residence. the harmdoers will not prosper. `

وَقَالَ فِرْعَوْنُ يَا أَيُّهَا الْمَلَأُ مَا عَلِمْتُ لَكُم مِّنْ إِلَهٍ غَيْرِي فَأَوْقِدْ لِي يَا هَامَانُ عَلَى الطِّينِ فَاجْعَل لِّي صَرْحًا لَّعَلِّي أَطَّلِعُ إِلَى إِلَهِ مُوسَى وَإِنِّي لَأَظُنُّهُ مِنَ الْكَاذِبِينَ

و فرعون گفت اى بزرگان قوم من جز خويشتن براى شما خدايى نمی شناسم پس اى هامان برايم بر گل آتش بيفروز و برجى [بلند] براى من بساز شايد به [حال] خداى موسى اطلاع يابم و من جدا او را از دروغگويان می پندارم

`assembly, ` said pharaoh, `i do not know that you have any god except me! ` `o haman, kindle a fire upon clay and make me a tower so that i can climb to see the god of moses, i think that he is one of the liars! `

وَاسْتَكْبَرَ هُوَ وَجُنُودُهُ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَظَنُّوا أَنَّهُمْ إِلَيْنَا لَا يُرْجَعُونَ

و او و سپاهيانش در آن سرزمين به ناحق سركشى كردند و پنداشتند كه به سوى ما بازگردانيده نمی شوند

he and his hosts became wrongfully proud in the land and they thought that they would never be returned to us.

فَأَخَذْنَاهُ وَجُنُودَهُ فَنَبَذْنَاهُمْ فِي الْيَمِّ فَانظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الظَّالِمِينَ

تا او و سپاهيانش را فرو گرفتيم و آنان را در دريا افكنديم بنگر كه فرجام كار ستمكاران چگونه بود

therefore, we seized him and his hosts, and cast them into the sea. see how was the end of the harmdoers.

وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَدْعُونَ إِلَى النَّارِ وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ لَا يُنصَرُونَ

و آنان را پيشوايانى كه به سوى آتش می خوانند گردانيديم و روز رستاخيز يارى نخواهند شد

we made them leaders inviting to the fire, and on the day of resurrection they shall not be victors.

وَأَتْبَعْنَاهُمْ فِي هَذِهِ الدُّنْيَا لَعْنَةً وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ هُم مِّنَ الْمَقْبُوحِينَ

و در اين دنيا لعنتى بدرقه [نام] آنان كرديم و روز قيامت [نيز] ايشان از [جمله] زشت رويانند

in this world we laid our curse on them, and on the day of resurrection they shall be among the exiled.

وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ مِن بَعْدِ مَا أَهْلَكْنَا الْقُرُونَ الْأُولَى بَصَائِرَ لِلنَّاسِ وَهُدًى وَرَحْمَةً لَّعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ

و به راستى پس از آنكه نسلهاى نخستين را هلاك كرديم به موسى كتاب داديم كه [دربردارنده] روشنگری ها و رهنمود و رحمتى براى مردم بود اميد كه آنان پند گيرند

and we gave moses the book, after we had destroyed the former generations, to be reflections for people and a guidance, and a mercy in order that they might remember.

وَمَا كُنتَ بِجَانِبِ الْغَرْبِيِّ إِذْ قَضَيْنَا إِلَى مُوسَى الْأَمْرَ وَمَا كُنتَ مِنَ الشَّاهِدِينَ

و چون امر [پيامبرى] را به موسى واگذاشتيم تو در جانب غربى [طور] نبودى و از گواهان [نيز] نبودى

(prophet muhammad) you were not on the western side (of the mountain) when we decreed the commandment to moses, nor were you among those witnessing.

وَلَكِنَّا أَنشَأْنَا قُرُونًا فَتَطَاوَلَ عَلَيْهِمُ الْعُمُرُ وَمَا كُنتَ ثَاوِيًا فِي أَهْلِ مَدْيَنَ تَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِنَا وَلَكِنَّا كُنَّا مُرْسِلِينَ

ليكن ما نسلهايى پديد آورديم و عمرشان طولانى شد و تو در ميان ساكنان [شهر] م دين مقيم نبودى تا آيات ما را بر ايشان بخوانى ليكن ما بوديم كه فرستنده [پيامبران] بوديم

we raised generations who lived long. you did not live among the people of midian, nor did you recite to them our verses; but we were sending messengers.

وَمَا كُنتَ بِجَانِبِ الطُّورِ إِذْ نَادَيْنَا وَلَكِن رَّحْمَةً مِّن رَّبِّكَ لِتُنذِرَ قَوْمًا مَّا أَتَاهُم مِّن نَّذِيرٍ مِّن قَبْلِكَ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ

و آندم كه [موسى را] ندا درداديم تو در جانب طور نبودى ولى [اين اطلاع تو] رحمتى است از پروردگار تو تا قومى را كه هيچ هشداردهنده اى پيش از تو برايشان نيامده است بيم دهى باشد كه آنان پندپذيرند

you were not present on the side of the tor when we called. yet as a mercy from your lord to warn a nation to whom no warner has been sent before, in order that they remember

وَلَوْلَا أَن تُصِيبَهُم مُّصِيبَةٌ بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ فَيَقُولُوا رَبَّنَا لَوْلَا أَرْسَلْتَ إِلَيْنَا رَسُولًا فَنَتَّبِعَ آيَاتِكَ وَنَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ

و اگر نبود كه وقتى به [سزاى] پيش فرست دستهايشان مصيبتى به ايشان برسد بگويند پروردگارا چرا فرستاده اى به سوى ما نفرستادى تا از احكام تو پيروى كنيم و از مؤمنان باشيم [قطعا در كيفر آنان شتاب می كرديم]

and not say, when evil befalls them on account of that which their hands forwarded: `our lord, why did you not send a messenger to us so that we might follow your verses and so that we might be among the believers. `

فَلَمَّا جَاءهُمُ الْحَقُّ مِنْ عِندِنَا قَالُوا لَوْلَا أُوتِيَ مِثْلَ مَا أُوتِيَ مُوسَى أَوَلَمْ يَكْفُرُوا بِمَا أُوتِيَ مُوسَى مِن قَبْلُ قَالُوا سِحْرَانِ تَظَاهَرَا وَقَالُوا إِنَّا بِكُلٍّ كَافِرُونَ

پس چون حق از جانب ما برايشان آمد گفتند چرا نظير آنچه به موسى داده شد به او داده نشده است آيا به آنچه قبلا به موسى داده شد كفر نورزيدند گفتند دو ساحر با هم ساخته اند و گفتند ما همه را منكريم

so when the truth (prophet muhammad) came to them from us, they said: `why is he not given the like of that which was given to moses? ` but did they not also disbelieve in that which moses was given before! they say (about moses and aaron): `two sorcerers supporting one another! ` and they said: `we disbelieve both. `

قُلْ فَأْتُوا بِكِتَابٍ مِّنْ عِندِ اللَّهِ هُوَ أَهْدَى مِنْهُمَا أَتَّبِعْهُ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ

بگو پس اگر راست می گوييد كتابى از جانب خدا بياوريد كه از اين دو هدايت كننده تر باشد تا پيرويش كنم

say: `if what you say is true, bring down from allah a book that is a better guidance than both, i will follow it! `

فَإِن لَّمْ يَسْتَجِيبُوا لَكَ فَاعْلَمْ أَنَّمَا يَتَّبِعُونَ أَهْوَاءهُمْ وَمَنْ أَضَلُّ مِمَّنِ اتَّبَعَ هَوَاهُ بِغَيْرِ هُدًى مِّنَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ

پس اگر تو را اجابت نكردند بدان كه فقط هوسهاى خود را پيروى می كنند و كيست گمراه تر از آنكه بی راهنمايى خدا از هوسش پيروى كند بی ترديد خدا مردم ستمگر را راهنمايى نمی كند

if they do not answer you, know that they are only following their desires. and who is further astray than he who is led by his desires without guidance from allah! allah does not guide the harmdoers.

وَلَقَدْ وَصَّلْنَا لَهُمُ الْقَوْلَ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ

و به راستى اين گفتار را براى آنان پى در پى و به هم پيوسته نازل ساختيم اميد كه آنان پند پذيرند

we have brought them the word in order that they remember.

الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ مِن قَبْلِهِ هُم بِهِ يُؤْمِنُونَ

كسانى كه قبل از آن كتاب [آسمانى] به ايشان داده ايم آنان به [قرآن] می گروند

those to whom we gave the book before, believe in it.

وَإِذَا يُتْلَى عَلَيْهِمْ قَالُوا آمَنَّا بِهِ إِنَّهُ الْحَقُّ مِن رَّبِّنَا إِنَّا كُنَّا مِن قَبْلِهِ مُسْلِمِينَ

و چون بر ايشان فرو خوانده می شود می گويند بدان ايمان آورديم كه آن درست است [و] از طرف پروردگار ماست ما پيش از آن [هم] از تسليم شوندگان بوديم

when it is recited to them, they say: `we believe in it, because it is the truth from our lord. we surrendered ourselves before it came.

أُوْلَئِكَ يُؤْتَوْنَ أَجْرَهُم مَّرَّتَيْنِ بِمَا صَبَرُوا وَيَدْرَؤُونَ بِالْحَسَنَةِ السَّيِّئَةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ

آنانند كه به [پاس] آنكه صبر كردند و [براى آنكه] بدى را با نيكى دفع می نمايند و از آنچه روزی شان داده ايم انفاق می كنند دو بار پاداش خواهند يافت

`their wage shall be given them twice, because they have endured patiently, averting evil with good and spending from what we have given them;

وَإِذَا سَمِعُوا اللَّغْوَ أَعْرَضُوا عَنْهُ وَقَالُوا لَنَا أَعْمَالُنَا وَلَكُمْ أَعْمَالُكُمْ سَلَامٌ عَلَيْكُمْ لَا نَبْتَغِي الْجَاهِلِينَ

و چون لغوى بشنوند از آن روى برمی تابند و می گويند كردارهاى ما از آن ما و كردارهاى شما از آن شماست سلام بر شما جوياى [مصاحبت] نادانان نيستيم

and because when they hear idle talk they turn away from it and say: `we have our deeds, and you have your deeds. peace be upon you. we do not desire the ignorant. `

إِنَّكَ لَا تَهْدِي مَنْ أَحْبَبْتَ وَلَكِنَّ اللَّهَ يَهْدِي مَن يَشَاءُ وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ

در حقيقت تو هر كه را دوست دارى نمی توانى راهنمايى كنى ليكن خداست كه هر كه را بخواهد راهنمايى می كند و او به راه يافتگان داناتر است

you cannot guide whom you please; it is allah who guides whom he will. he knows well those who are guided.

وَقَالُوا إِن نَّتَّبِعِ الْهُدَى مَعَكَ نُتَخَطَّفْ مِنْ أَرْضِنَا أَوَلَمْ نُمَكِّن لَّهُمْ حَرَمًا آمِنًا يُجْبَى إِلَيْهِ ثَمَرَاتُ كُلِّ شَيْءٍ رِزْقًا مِن لَّدُنَّا وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ

و گفتند اگر با تو از [نور] هدايت پيروى كنيم از سرزمين خود ربوده خواهيم شد آيا آنان را در حرمى امن جاى نداديم كه محصولات هر چيزى كه رزقى از جانب ماست به سوى آن سرازير می شود ولى بيشترشان نمی دانند

they say: `if we follow the guidance with you, we shall be driven from our land. ` but have we not given them a secure sanctuary from which fruits of every kind are collected as a provision from us? indeed, most of them do not know.

وَكَمْ أَهْلَكْنَا مِن قَرْيَةٍ بَطِرَتْ مَعِيشَتَهَا فَتِلْكَ مَسَاكِنُهُمْ لَمْ تُسْكَن مِّن بَعْدِهِمْ إِلَّا قَلِيلًا وَكُنَّا نَحْنُ الْوَارِثِينَ

و چه بسيار شهرها كه هلاكش كرديم [زيرا] زندگى خوش آنها را سرمست كرده بود اين ست سراهايشان كه پس از آنان جز براى عده كمى مورد سكونت قرار نگرفته و ماييم كه وارث آنان بوديم

how many a village have we destroyed that were ungrateful in their life! those are their dwellings, (they are) uninhabited after them except for a little; we are the inheritors.

وَمَا كَانَ رَبُّكَ مُهْلِكَ الْقُرَى حَتَّى يَبْعَثَ فِي أُمِّهَا رَسُولًا يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِنَا وَمَا كُنَّا مُهْلِكِي الْقُرَى إِلَّا وَأَهْلُهَا ظَالِمُونَ

و پروردگار تو [هرگز] ويرانگر شهرها نبوده است تا [پيشتر] در مركز آنها پيامبرى برانگيزد كه آيات ما را بر ايشان بخواند و ما شهرها را تا مردمشان ستمگر نباشند ويران كننده نبوده ايم

nor did your lord destroy the villages until he had sent a messenger to its mother village reciting to them our verses. we never destroyed villages unless their inhabitants were harmdoers.

وَمَا أُوتِيتُم مِّن شَيْءٍ فَمَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَزِينَتُهَا وَمَا عِندَ اللَّهِ خَيْرٌ وَأَبْقَى أَفَلَا تَعْقِلُونَ

و هر آنچه به شما داده شده است كالاى زندگى دنيا و زيور آن است و[لى] آنچه پيش خداست بهتر و پايدارتر است مگر نمی انديشيد

the things you have been given, and its adornments, are but the enjoyment of this present life. what is with allah is better and everlasting. do you not understand?

أَفَمَن وَعَدْنَاهُ وَعْدًا حَسَنًا فَهُوَ لَاقِيهِ كَمَن مَّتَّعْنَاهُ مَتَاعَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا ثُمَّ هُوَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ مِنَ الْمُحْضَرِينَ

آيا كسى كه وعده نيكو به او داده ايم و او به آن خواهد رسيد مانند كسى است كه از كالاى زندگى دنيا بهره مندش گردانيده ايم [ولى] او روز قيامت از [جمله] احضارشدگان [در آتش] است

is he to whom we promised a fine promise and receives it, like he who has been given the enjoyment of this present life, then on the day of resurrection shall be among those that are arraigned?

وَيَوْمَ يُنَادِيهِمْ فَيَقُولُ أَيْنَ شُرَكَائِيَ الَّذِينَ كُنتُمْ تَزْعُمُونَ

و [به ياد آور] روزى را كه آنان را ندا می دهد و می فرمايد آن شريكان من كه می پنداشتيد كجايند

on that day he will call to them, saying: `where are those whom you alleged to be my associates? `

قَالَ الَّذِينَ حَقَّ عَلَيْهِمُ الْقَوْلُ رَبَّنَا هَؤُلَاء الَّذِينَ أَغْوَيْنَا أَغْوَيْنَاهُمْ كَمَا غَوَيْنَا تَبَرَّأْنَا إِلَيْكَ مَا كَانُوا إِيَّانَا يَعْبُدُونَ

آنان كه حكم [عذاب] بر ايشان واجب آمده می گويند پروردگارا اينانند كسانى كه گمراه كرديم گمراهشان كرديم همچنانكه خود گمراه شديم [از آنان] به سوى تو بيزارى می جوييم ما را نمی پرستيدند [بلكه پندار خود را دنبال می كردند]

those against whom the word is realized shall say: `our lord, those whom we led astray, we led them astray even as we ourselves were astray. we are quit of them to you; it was not us that they worshipped. `

وَقِيلَ ادْعُوا شُرَكَاءكُمْ فَدَعَوْهُمْ فَلَمْ يَسْتَجِيبُوا لَهُمْ وَرَأَوُا الْعَذَابَ لَوْ أَنَّهُمْ كَانُوا يَهْتَدُونَ

و [به آنان] گفته می شود شريكان خود را فرا خوانيد [پس آنها را می خوانند] ولى پاسخشان نمی دهند و عذاب را می بينند [و آرزو می كنند كه] اى كاش هدايت يافته بودند

it will be said to them: `call on your associates! ` and they will call on them, but they will not respond to them, and they shall see the punishment if only they had been guided.

وَيَوْمَ يُنَادِيهِمْ فَيَقُولُ مَاذَا أَجَبْتُمُ الْمُرْسَلِينَ

و روزى را كه [خدا] آنان را ندا درمی دهد و می فرمايد فرستادگان [ما] را چه پاسخ داديد

on that day he will call to them and he will say: `what response did you give our messengers? `

فَعَمِيَتْ عَلَيْهِمُ الْأَنبَاء يَوْمَئِذٍ فَهُمْ لَا يَتَسَاءلُونَ

پس در آن روز اخبار بر ايشان پوشيده گردد و از يكديگر نمی توانند بپرسند

and on that day the news will be blinded for them, and they will not ask each other.

فَأَمَّا مَن تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا فَعَسَى أَن يَكُونَ مِنَ الْمُفْلِحِينَ

و اما كسى كه توبه كند و ايمان آورد و به كار شايسته پردازد اميد كه از رستگاران باشد

but, as for he who repents and believes, and does good deeds, he will be among those who prosper.

وَرَبُّكَ يَخْلُقُ مَا يَشَاءُ وَيَخْتَارُ مَا كَانَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ سُبْحَانَ اللَّهِ وَتَعَالَى عَمَّا يُشْرِكُونَ

و پروردگار تو هر چه را بخواهد می آفريند و برمی گزيند و آنان اختيارى ندارند منزه است خدا و از آنچه [با او] شريك می گردانند برتر است

your lord creates whosoever he will and he chooses the choice was not theirs (the unbelievers). exalted is allah, above that they associate!

وَرَبُّكَ يَعْلَمُ مَا تُكِنُّ صُدُورُهُمْ وَمَا يُعْلِنُونَ

و آنچه را سينه هايشان پوشيده يا آشكار می دارد پروردگارت می داند

your lord knows what their chests hide and what they reveal.

وَهُوَ اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ لَهُ الْحَمْدُ فِي الْأُولَى وَالْآخِرَةِ وَلَهُ الْحُكْمُ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ

و اوست خدا[يى كه] جز او معبودى نيست در اين [سراى] نخستين و در آخرت ستايش از آن اوست و فرمان او راست و به سوى او بازگردانيده می شويد

and he is allah; there is no god except he. the praise is his in the former as in the latter. his is the judgement, to him you shall be returned.

قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِن جَعَلَ اللَّهُ عَلَيْكُمُ اللَّيْلَ سَرْمَدًا إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ مَنْ إِلَهٌ غَيْرُ اللَّهِ يَأْتِيكُم بِضِيَاء أَفَلَا تَسْمَعُونَ

بگو هان چه می پنداريد اگر خدا تا روز رستاخيز شب را بر شما جاويد بدارد جز خداوند كدامين معبود براى شما روشنى می آورد آيا نمی شنويد

say: `think! what if allah should enshroud you in unceasing night till the day of resurrection, what god, other than allah, shall bring you light! will you not hear?`

قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِن جَعَلَ اللَّهُ عَلَيْكُمُ النَّهَارَ سَرْمَدًا إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ مَنْ إِلَهٌ غَيْرُ اللَّهِ يَأْتِيكُم بِلَيْلٍ تَسْكُنُونَ فِيهِ أَفَلَا تُبْصِرُونَ

بگو هان چه می پنداريد اگر خدا تا روز قيامت روز را بر شما جاويد بدارد جز خداوند كدامين معبود براى شما شبى می آورد كه در آن آرام گيريد آيا نمی بينيد

say: `what would you think if allah should make the day unceasing over you till the day of resurrection, what god, other than allah, shall bring you the night to sleep in. will you not see? `

وَمِن رَّحْمَتِهِ جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ لِتَسْكُنُوا فِيهِ وَلِتَبْتَغُوا مِن فَضْلِهِ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ

و از رحمتش برايتان شب و روز را قرار داد تا در اين [يك] بياراميد و [در آن يك] از فزون بخشى او [روزى خود] بجوييد باشد كه سپاس بداريد

in his mercy he has appointed for you the night and the day, so that you can rest in it, and seek his bounty, in order that you will be thankful. `

وَيَوْمَ يُنَادِيهِمْ فَيَقُولُ أَيْنَ شُرَكَائِيَ الَّذِينَ كُنتُمْ تَزْعُمُونَ

و [ياد كن] روزى را كه ندايشان می كند و می فرمايد آن شريكان كه می پنداشتيد كجايند

upon that day he will call to them saying: `now, where are those whom you alleged to be my associates? `

وَنَزَعْنَا مِن كُلِّ أُمَّةٍ شَهِيدًا فَقُلْنَا هَاتُوا بُرْهَانَكُمْ فَعَلِمُوا أَنَّ الْحَقَّ لِلَّهِ وَضَلَّ عَنْهُم مَّا كَانُوا يَفْتَرُونَ

و از ميان هر امتى گواهى بيرون می كشيم و می گوييم برهان خود را بياوريد پس بدانند كه حق از آن خداست و آنچه برمی بافتند از دستشان می رود

from every nation we will bring a witness, and we shall say to them: `produce your proof! ` then they shall know the truth is with allah, and their own fabrications will forsake them.

إِنَّ قَارُونَ كَانَ مِن قَوْمِ مُوسَى فَبَغَى عَلَيْهِمْ وَآتَيْنَاهُ مِنَ الْكُنُوزِ مَا إِنَّ مَفَاتِحَهُ لَتَنُوءُ بِالْعُصْبَةِ أُولِي الْقُوَّةِ إِذْ قَالَ لَهُ قَوْمُهُ لَا تَفْرَحْ إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْفَرِحِينَ

قارون از قوم موسى بود و بر آنان ستم كرد و از گنجينه ها آن قدر به او داده بوديم كه كليدهاى آنها بر گروه نيرومندى سنگين می آمد آنگاه كه قوم وى بدو گفتند شادى مكن كه خدا شادی كنندگان را دوست نمی دارد

. korah was one of moses` nation. but he was insolent to them, for we had given him such treasures that their very keys were too heavy a burden for even the strong. his people said to him: `do not exult; allah does not love the boastful.

وَابْتَغِ فِيمَا آتَاكَ اللَّهُ الدَّارَ الْآخِرَةَ وَلَا تَنسَ نَصِيبَكَ مِنَ الدُّنْيَا وَأَحْسِن كَمَا أَحْسَنَ اللَّهُ إِلَيْكَ وَلَا تَبْغِ الْفَسَادَ فِي الْأَرْضِ إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْمُفْسِدِينَ

و با آنچه خدايت داده سراى آخرت را بجوى و سهم خود را از دنيا فراموش مكن و همچنانكه خدا به تو نيكى كرده نيكى كن و در زمين فساد مجوى كه خدا فسادگران را دوست نمی دارد

but seek, in that which allah has given you to attain the everlasting residence. do not forget your share in this world. do good, as allah has been good to you, and do not corrupt in the land, allah does not love those who corrupt.

قَالَ إِنَّمَا أُوتِيتُهُ عَلَى عِلْمٍ عِندِي أَوَلَمْ يَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ قَدْ أَهْلَكَ مِن قَبْلِهِ مِنَ القُرُونِ مَنْ هُوَ أَشَدُّ مِنْهُ قُوَّةً وَأَكْثَرُ جَمْعًا وَلَا يُسْأَلُ عَن ذُنُوبِهِمُ الْمُجْرِمُونَ

[قارون] گفت من اينها را در نتيجه دانش خود يافته ام آيا وى ندانست كه خدا نسلهايى را پيش از او نابود كرد كه از او نيرومندتر و مال اندوزتر بودند و[لى اين گونه] مجرمان را [نيازى] به پرسيده شدن از گناهانشان نيست

but he replied: `what was given me is only because of the knowledge i possess. ` did he not know that from the generations before him allah had destroyed a mightier and more numerous in multitude? the sinners shall not be questioned about their sins.

فَخَرَجَ عَلَى قَوْمِهِ فِي زِينَتِهِ قَالَ الَّذِينَ يُرِيدُونَ الْحَيَاةَ الدُّنيَا يَا لَيْتَ لَنَا مِثْلَ مَا أُوتِيَ قَارُونُ إِنَّهُ لَذُو حَظٍّ عَظِيمٍ

پس [قارون] با كوكبه خود بر قومش نمايان شد كسانى كه خواستار زندگى دنيا بودند گفتند اى كاش مثل آنچه به قارون داده شده به ما [هم] داده می شد واقعا او بهره بزرگى [از ثروت] دارد

so he went out in all his finery among his nation, those who desired this life said: `would that we had the like of that korah has been given! he has indeed a mighty fortune. `

وَقَالَ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ وَيْلَكُمْ ثَوَابُ اللَّهِ خَيْرٌ لِّمَنْ آمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا وَلَا يُلَقَّاهَا إِلَّا الصَّابِرُونَ

و كسانى كه دانش [واقعى] يافته بودند گفتند واى بر شما براى كسى كه گرويده و كار شايسته كرده پاداش خدا بهتر است و جز شكيبايان آن را نيابند

but those to whom knowledge had been given said: `alas for you! better is the reward of allah for him who believes and does good works; but none shall receive it except the patient. `

فَخَسَفْنَا بِهِ وَبِدَارِهِ الْأَرْضَ فَمَا كَانَ لَهُ مِن فِئَةٍ يَنصُرُونَهُ مِن دُونِ اللَّهِ وَمَا كَانَ مِنَ المُنتَصِرِينَ

آنگاه [قارون] را با خانه اش در زمين فرو برديم و گروهى نداشت كه در برابر [عذاب] خدا او را يارى كنند و [خود نيز] نتوانست از خود دفاع كند

we caused the earth to swallow him, together with his dwelling, and there was no host to help him, other than allah; and he was not amongst the victorious.

وَأَصْبَحَ الَّذِينَ تَمَنَّوْا مَكَانَهُ بِالْأَمْسِ يَقُولُونَ وَيْكَأَنَّ اللَّهَ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَن يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَيَقْدِرُ لَوْلَا أَن مَّنَّ اللَّهُ عَلَيْنَا لَخَسَفَ بِنَا وَيْكَأَنَّهُ لَا يُفْلِحُ الْكَافِرُونَ

و همان كسانى كه ديروز آرزو داشتند به جاى او باشند صبح می گفتند واى مثل اينكه خدا روزى را براى هر كس از بندگانش كه بخواهد گشاده يا تنگ می گرداند و اگر خدا بر ما منت ننهاده بود ما را [هم] به زمين فرو برده بود واى گويى كه كافران رستگار نمی گردند

and in the morning those who had wished to be in his place the previous evening said: `indeed, allah outspreads to whom he will among his worshipers, and he restrains. had he not shown us favor, he could have caused the earth to swallow us. indeed, the unbelievers shall never prosper. `

تِلْكَ الدَّارُ الْآخِرَةُ نَجْعَلُهَا لِلَّذِينَ لَا يُرِيدُونَ عُلُوًّا فِي الْأَرْضِ وَلَا فَسَادًا وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ

آن سراى آخرت را براى كسانى قرار می دهيم كه در زمين خواستار برترى و فساد نيستند و فرجام [خوش] از آن پرهيزگاران است

that is the last abode, we shall assign it to those who desire neither exorbitance in the earth, nor corruption. the outcome is for the cautious.

مَن جَاء بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ خَيْرٌ مِّنْهَا وَمَن جَاء بِالسَّيِّئَةِ فَلَا يُجْزَى الَّذِينَ عَمِلُوا السَّيِّئَاتِ إِلَّا مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ

هر كس نيكى به ميان آورد براى او [پاداشى] بهتر از آن خواهد بود و هر كس بدى به ميان آورد كسانى كه كارهاى بد كرده اند جز سزاى آنچه كرده اند نخواهند يافت

whosoever does a good deed shall have better than it. but whosoever does evil deeds, they shall be recompensed for what they were doing.

إِنَّ الَّذِي فَرَضَ عَلَيْكَ الْقُرْآنَ لَرَادُّكَ إِلَى مَعَادٍ قُل رَّبِّي أَعْلَمُ مَن جَاء بِالْهُدَى وَمَنْ هُوَ فِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ

در حقيقت همان كسى كه اين قرآن را بر تو فرض كرد يقينا تو را به سوى وعده گاه بازمی گرداند بگو پروردگارم بهتر می داند چه كس هدايت آورده و چه كس در گمراهى آشكارى است

he who has obligated the koran will bring you to an appointment. say: `my lord knows well who comes with guidance, and who is in clear error. `

وَمَا كُنتَ تَرْجُو أَن يُلْقَى إِلَيْكَ الْكِتَابُ إِلَّا رَحْمَةً مِّن رَّبِّكَ فَلَا تَكُونَنَّ ظَهِيرًا لِّلْكَافِرِينَ

و تو اميدوار نبودى كه بر تو كتاب القا شود بلكه اين رحمتى از پروردگار تو بود پس تو هرگز پشتيبان كافران مباش

you did not hope that the book would be given to you except as mercy from your lord. so do not be a supporter of the unbelievers.

وَلَا يَصُدُّنَّكَ عَنْ آيَاتِ اللَّهِ بَعْدَ إِذْ أُنزِلَتْ إِلَيْكَ وَادْعُ إِلَى رَبِّكَ وَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الْمُشْرِكِينَ

و البته نبايد تو را از آيات خدا بعد از آنكه بر تو نازل شده است باز دارند و به سوى پروردگارت دعوت كن و زنهار از مشركان مباش

let no one bar you from the verses of allah after they have been sent down to you, but call to your lord, and do not be amongst the idolaters.

وَلَا تَدْعُ مَعَ اللَّهِ إِلَهًا آخَرَ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ كُلُّ شَيْءٍ هَالِكٌ إِلَّا وَجْهَهُ لَهُ الْحُكْمُ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ

و با خدا معبودى ديگر مخوان خدايى جز او نيست جز ذات او همه چيز نابودشونده است فرمان از آن اوست و به سوى او بازگردانيده می شويد

and do not call upon another god with allah, there is no god except he. all things perish, except his face, judgement is his, and to him all of you shall return.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

به نام خداوند رحمتگر مهربان

In the name of Allah, Most Gracious, Most Merciful

الم

الف لام ميم

aliflaammeem.

أَحَسِبَ النَّاسُ أَن يُتْرَكُوا أَن يَقُولُوا آمَنَّا وَهُمْ لَا يُفْتَنُونَ

آيا مردم پنداشتند كه تا گفتند ايمان آورديم رها می شوند و مورد آزمايش قرار نمی گيرند

do people think that they are left alone by saying: `we are believers, ` and will not be tried?

وَلَقَدْ فَتَنَّا الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ فَلَيَعْلَمَنَّ اللَّهُ الَّذِينَ صَدَقُوا وَلَيَعْلَمَنَّ الْكَاذِبِينَ

و به يقين كسانى را كه پيش از اينان بودند آزموديم تا خدا آنان را كه راست گفته اند معلوم دارد و دروغگويان را [نيز] معلوم دارد

we tried those who have gone before them. allah knows those who are truthful and those who lie.

أَمْ حَسِبَ الَّذِينَ يَعْمَلُونَ السَّيِّئَاتِ أَن يَسْبِقُونَا سَاء مَا يَحْكُمُونَ

آيا كسانى كه كارهاى بد می كنند می پندارند كه بر ما پيشى خواهند جست چه بد داورى می كنند

or do the evildoers think that they will outstrip us? how evil is their judgment!

مَن كَانَ يَرْجُو لِقَاء اللَّهِ فَإِنَّ أَجَلَ اللَّهِ لَآتٍ وَهُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ

كسى كه به ديدار خدا اميد دارد [بداند كه] ا ج ل [او از سوى] خدا آمدنى است و وست شنواى دانا

he who hopes to meet allah (must know) that the term of allah is coming. he is the hearer, the knower.

وَمَن جَاهَدَ فَإِنَّمَا يُجَاهِدُ لِنَفْسِهِ إِنَّ اللَّهَ لَغَنِيٌّ عَنِ الْعَالَمِينَ

و هر كه بكوشد تنها براى خود می كوشد زيرا خدا از جهانيان سخت بی نياز است

he who strives, strives for himself. allah is the rich, independent of the worlds.

وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَنُكَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَيِّئَاتِهِمْ وَلَنَجْزِيَنَّهُمْ أَحْسَنَ الَّذِي كَانُوا يَعْمَلُونَ

و كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند قطعا گناهانشان را از آنان مى زداييم و بهتر از آنچه می كردند پاداششان می دهيم

as for those who believe and do good works, we shall acquit them of their sins, and recompense them with the best for what they were doing.

وَوَصَّيْنَا الْإِنسَانَ بِوَالِدَيْهِ حُسْنًا وَإِن جَاهَدَاكَ لِتُشْرِكَ بِي مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ فَلَا تُطِعْهُمَا إِلَيَّ مَرْجِعُكُمْ فَأُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ

و به انسان سفارش كرديم كه به پدر و مادر خود نيكى كند و[لى] اگر آنها با تو دركوشند تا چيزى را كه بدان علم ندارى با من شريك گردانى از ايشان اطاعت مكن سرانجامتان به سوى من است و شما را از [حقيقت] آنچه انجام می داديد باخبر خواهم كرد

we have charged the human to be kind to his parents. but if they bid you to associate with me that which you have no knowledge, do not obey them. to me you will return, and i shall inform you of all that you have done.

وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَنُدْخِلَنَّهُمْ فِي الصَّالِحِينَ

و كسانى كه گرويده و كارهاى شايسته كرده اند البته آنان را در زمره شايستگان درمی آوريم

those who believe and do good works shall be admitted among the righteous.

وَمِنَ النَّاسِ مَن يَقُولُ آمَنَّا بِاللَّهِ فَإِذَا أُوذِيَ فِي اللَّهِ جَعَلَ فِتْنَةَ النَّاسِ كَعَذَابِ اللَّهِ وَلَئِن جَاء نَصْرٌ مِّن رَّبِّكَ لَيَقُولُنَّ إِنَّا كُنَّا مَعَكُمْ أَوَلَيْسَ اللَّهُ بِأَعْلَمَ بِمَا فِي صُدُورِ الْعَالَمِينَ

و از ميان مردم كسانی اند كه می گويند به خدا ايمان آورده ايم و چون در [راه] خدا آزار كشند آزمايش مردم را مانند عذاب خدا قرار می دهند و اگر از جانب پروردگارت پيروزى رسد حتما خواهند گفت ما با شما بوديم آيا خدا به آنچه در دلهاى جهانيان است داناتر نيست

there are some people who say: `we believe in allah, ` yet when such is hurt in the cause of allah, he makes the persecution of people as though it were the punishment of allah. but then if help comes from his lord, he will say: `we were with you. ` does allah not know what is in the (people`s) chests of the worlds?

وَلَيَعْلَمَنَّ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَلَيَعْلَمَنَّ الْمُنَافِقِينَ

و قطعا خدا كسانى را كه ايمان آورده اند می شناسد و يقينا منافقان را [نيز] می شناسد

most certainly allah knows the believers and the hypocrites.

وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِلَّذِينَ آمَنُوا اتَّبِعُوا سَبِيلَنَا وَلْنَحْمِلْ خَطَايَاكُمْ وَمَا هُم بِحَامِلِينَ مِنْ خَطَايَاهُم مِّن شَيْءٍ إِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ

و كسانى كه كافر شده اند به كسانى كه ايمان آورده اند می گويند راه ما را پيروى كنيد و گناهانتان به گردن ما و[لى] چيزى از گناهانشان را به گردن نخواهند گرفت قطعا آنان دروغگويانند

the unbelievers say to those who believe: `follow our path, and we will carry your sins. ` yet they cannot carry even a thing of their sins. they are surely lying.

وَلَيَحْمِلُنَّ أَثْقَالَهُمْ وَأَثْقَالًا مَّعَ أَثْقَالِهِمْ وَلَيُسْأَلُنَّ يَوْمَ الْقِيَامَةِ عَمَّا كَانُوا يَفْتَرُونَ

و قطعا بارهاى گران خودشان و بارهاى گران [ديگر] را با بارهاى گران خود برخواهند گرفت و مسلما روز قيامت از آنچه به دروغ برمی بستند پرسيده خواهند شد

they shall certainly carry their loads, and other loads besides their loads, and on the day of resurrection, they shall be questioned about what they forged.

وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحًا إِلَى قَوْمِهِ فَلَبِثَ فِيهِمْ أَلْفَ سَنَةٍ إِلَّا خَمْسِينَ عَامًا فَأَخَذَهُمُ الطُّوفَانُ وَهُمْ ظَالِمُونَ

و به راستى نوح را به سوى قومش فرستاديم پس در ميان آنان نهصد و پنجاه سال درنگ كرد تا طوفان آنها را در حالى كه ستمكار بودند فرا گرفت

indeed, we sent noah to his nation, and he lived amongst them for a thousand years, less fifty (but they belied him), then the flood seized them while they were harmdoers.

فَأَنجَيْنَاهُ وَأَصْحَابَ السَّفِينَةِ وَجَعَلْنَاهَا آيَةً لِّلْعَالَمِينَ

و او را با كشتی نشينان برهانيديم و آن [سفينه] را براى جهانيان عبرتى گردانيديم

but we saved him and all who were in the ark, and made (the event) a sign to the worlds.

وَإِبْرَاهِيمَ إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاتَّقُوهُ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ

و [ياد كن] ابراهيم را چون به قوم خويش گفت خدا را بپرستيد و از او پروا بداريد اگر بدانيد اين [كار] براى شما بهتر است

and (remember) abraham. when he said to his people `worship allah and fear him. that would be best for you, if you but knew.

إِنَّمَا تَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ أَوْثَانًا وَتَخْلُقُونَ إِفْكًا إِنَّ الَّذِينَ تَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ لَا يَمْلِكُونَ لَكُمْ رِزْقًا فَابْتَغُوا عِندَ اللَّهِ الرِّزْقَ وَاعْبُدُوهُ وَاشْكُرُوا لَهُ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ

واقعا آنچه را كه شما سواى خدا می پرستيد جز بتانى [بيش] نيستند و دروغى برمی سازيد در حقيقت كسانى را كه جز خدا می پرستيد اختيار روزى شما را در دست ندارند پس روزى را پيش خدا بجوييد و او را بپرستيد و وى را سپاس گوييد كه به سوى او بازگردانيده می شويد

you only worship, other than allah, idols and invent falsehoods. those whom you worship, other than allah, have no power to give you provision. therefore seek the provision of allah, and worship him. give thanks to him, to him you shall return. `

وَإِن تُكَذِّبُوا فَقَدْ كَذَّبَ أُمَمٌ مِّن قَبْلِكُمْ وَمَا عَلَى الرَّسُولِ إِلَّا الْبَلَاغُ الْمُبِينُ

و اگر تكذيب كنيد قطعا امتهاى پيش از شما [هم] تكذيب كردند و بر پيامبر [خدا] جز ابلاغ آشكار [وظيفه اى] نيست

if you belie me, other nations before you also belied. it is only for a messenger to deliver the clear deliverance.

أَوَلَمْ يَرَوْا كَيْفَ يُبْدِئُ اللَّهُ الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ إِنَّ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرٌ

آيا نديده اند كه خدا چگونه آفرينش را آغاز می كند سپس آن را باز می گرداند در حقيقت اين [كار] بر خدا آسان است

do they not see how allah originates the creation, and then brings it back? that is an easy matter for allah.

قُلْ سِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانظُرُوا كَيْفَ بَدَأَ الْخَلْقَ ثُمَّ اللَّهُ يُنشِئُ النَّشْأَةَ الْآخِرَةَ إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ

بگو در زمين بگرديد و بنگريد چگونه آفرينش را آغاز كرده است سپس [باز ] خداست كه نشاه آخرت را پديد می آورد خداست كه بر هر چيزى تواناست

say: `travel in the land and see how he started the creation. then allah will originate the everlasting life. allah has power over all things.

يُعَذِّبُُ مَن يَشَاءُ وَيَرْحَمُ مَن يَشَاءُ وَإِلَيْهِ تُقْلَبُونَ

هر كه را بخواهد عذاب و هر كه را بخواهد رحمت می كند و به سوى او بازگردانيده مى شويد

he punishes whom he will and has mercy to whom he will. to him you shall be turned.

وَمَا أَنتُم بِمُعْجِزِينَ فِي الْأَرْضِ وَلَا فِي السَّمَاء وَمَا لَكُم مِّن دُونِ اللَّهِ مِن وَلِيٍّ وَلَا نَصِيرٍ

و شما نه در زمين و نه در آسمان درمانده كننده [او] نيستيد و جز خدا براى شما يار و ياورى نيست

you are not able to frustrate him either in the earth or heaven, nor have you, other than allah, a guardian or helper.

وَالَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِ اللَّهِ وَلِقَائِهِ أُوْلَئِكَ يَئِسُوا مِن رَّحْمَتِي وَأُوْلَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ

و كسانى كه آيات خدا و لقاى او را منكر شدند آنانند كه از رحمت من نوميدند و ايشان را عذابى پر درد خواهد بود

those who disbelieve the verses of allah and the meeting with him shall despair of my mercy, for them there awaits a painful punishment.

فَمَا كَانَ جَوَابَ قَوْمِهِ إِلَّا أَن قَالُوا اقْتُلُوهُ أَوْ حَرِّقُوهُ فَأَنجَاهُ اللَّهُ مِنَ النَّارِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ

و پاسخ قومش جز اين نبود كه گفتند بكشيدش يا بسوزانيدش ولى خدا او را از آتش نجات بخشيد آرى در اين [نجات بخشى خدا] براى مردمى كه ايمان دارند قطعا دلايلى است

the only answer his nation gave was that they said: `kill him, or burn him! `but allah saved him from the fire. surely, in this there are signs for a nation who believe.

وَقَالَ إِنَّمَا اتَّخَذْتُم مِّن دُونِ اللَّهِ أَوْثَانًا مَّوَدَّةَ بَيْنِكُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا ثُمَّ يَوْمَ الْقِيَامَةِ يَكْفُرُ بَعْضُكُم بِبَعْضٍ وَيَلْعَنُ بَعْضُكُم بَعْضًا وَمَأْوَاكُمُ النَّارُ وَمَا لَكُم مِّن نَّاصِرِينَ

و [ابراهيم] گفت جز خدا فقط بتهايى را اختيار كرده ايد كه آن هم براى دوستى ميان شما در زندگى دنياست آنگاه روز قيامت بعضى از شما بعضى ديگر را انكار و برخى از شما برخى ديگر را لعنت می كنند و جايتان در آتش است و براى شما ياورانى نخواهد بود

he said: `other than allah, you have taken to yourselves idols as an affection between yourselves in the present life. then, on the day of resurrection, you shall deny one another and curse one another, and your refuge will be the fire, and none shall help you. `

فَآمَنَ لَهُ لُوطٌ وَقَالَ إِنِّي مُهَاجِرٌ إِلَى رَبِّي إِنَّهُ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ

پس لوط به او ايمان آورد و [ابراهيم] گفت من به سوى پروردگار خود روى مى آورم كه اوست ارجمند حكيم

lot believed him, and said: `i will migrate to my lord; he is the almighty, the wise. `

وَوَهَبْنَا لَهُ إِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ وَجَعَلْنَا فِي ذُرِّيَّتِهِ النُّبُوَّةَ وَالْكِتَابَ وَآتَيْنَاهُ أَجْرَهُ فِي الدُّنْيَا وَإِنَّهُ فِي الْآخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِينَ

و اسحاق و يعقوب را به او عطا كرديم و در ميان فرزندانش پيامبرى و كتاب قرار داديم و در دنيا پاداشش را به او بخشيديم و قطعا او در آخرت [نيز] از شايستگان خواهد بود

and, we gave him (abraham), isaac and jacob and appointed on his descendants the prophethood and the book. we gave him his wage in this world, and in the everlasting life he shall be among the righteous.

وَلُوطًا إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ إِنَّكُمْ لَتَأْتُونَ الْفَاحِشَةَ مَا سَبَقَكُم بِهَا مِنْ أَحَدٍ مِّنَ الْعَالَمِينَ

و [ياد كن] لوط را هنگامى كه به قوم خود گفت شما به كارى زشت می پردازيد كه هيچ يك از مردم زمين در آن [كار] بر شما پيشى نگرفته است

and lot who said to his nation: `you commit indecency which no other being in all the world has committed before you.

أَئِنَّكُمْ لَتَأْتُونَ الرِّجَالَ وَتَقْطَعُونَ السَّبِيلَ وَتَأْتُونَ فِي نَادِيكُمُ الْمُنكَرَ فَمَا كَانَ جَوَابَ قَوْمِهِ إِلَّا أَن قَالُوا ائْتِنَا بِعَذَابِ اللَّهِ إِن كُنتَ مِنَ الصَّادِقِينَ

آيا شما با مردها درمی آميزيد و راه [توالد و تناسل] را قطع می كنيد و در محافل [انس] خود پليدكارى می كنيد و[لى] پاسخ قومش جز اين نبود كه گفتند اگر راست مى گويى عذاب خدا را براى ما بياور

what, do you approach men and cause a detour on the road, and commit dishonor (sodomy) in your assembly? ` but the only reply of his nation was: `then bring down the punishment of allah, if what you say is true. `

قَالَ رَبِّ انصُرْنِي عَلَى الْقَوْمِ الْمُفْسِدِينَ

[لوط] گفت پروردگارا مرا بر قوم فسادكار غالب گردان

`my lord, ` he said, `help me against this corrupt nation. `

وَلَمَّا جَاءتْ رُسُلُنَا إِبْرَاهِيمَ بِالْبُشْرَى قَالُوا إِنَّا مُهْلِكُو أَهْلِ هَذِهِ الْقَرْيَةِ إِنَّ أَهْلَهَا كَانُوا ظَالِمِينَ

و چون فرستادگان ما براى ابراهيم مژده آوردند گفتند ما اهل اين شهر را هلاك خواهيم كرد زيرا مردمش ستمكار بوده اند

and when our messengers brought abraham the glad tidings they said: `we are destroying the people of this village, because its people are harmdoers. `

قَالَ إِنَّ فِيهَا لُوطًا قَالُوا نَحْنُ أَعْلَمُ بِمَن فِيهَا لَنُنَجِّيَنَّهُ وَأَهْلَهُ إِلَّا امْرَأَتَهُ كَانَتْ مِنَ الْغَابِرِينَ

گفت لوط [نيز] در آنجاست گفتند ما بهتر می دانيم چه كسانى در آنجا هستند او و كسانش را جز زنش كه از باقى ماندگان [در خاكستر آتش] است حتما نجات خواهيم داد

he said: `lot is in it. ` they replied: `we know who are in it, we shall save him and his family, except his wife, she has become of those that shall remain behind. `

وَلَمَّا أَن جَاءتْ رُسُلُنَا لُوطًا سِيءَ بِهِمْ وَضَاقَ بِهِمْ ذَرْعًا وَقَالُوا لَا تَخَفْ وَلَا تَحْزَنْ إِنَّا مُنَجُّوكَ وَأَهْلَكَ إِلَّا امْرَأَتَكَ كَانَتْ مِنَ الْغَابِرِينَ

و هنگامى كه فرستادگان ما به سوى لوط آمدند به علت [حضور] ايشان ناراحت شد و دستش از [حمايت] آنها كوتاه گرديد گفتند مترس و غم مدار كه ما تو و خانواده ات را جز زنت كه از باقی ماندگان [در خاكستر آتش] است حتما مى رهانيم

and when our messengers came to lot, he was troubled and distressed on their account. but they said: `have no fear, and do not be sad. surely, we will save you and your family except your wife, she has become of those that shall remain behind. `

إِنَّا مُنزِلُونَ عَلَى أَهْلِ هَذِهِ الْقَرْيَةِ رِجْزًا مِّنَ السَّمَاءِ بِمَا كَانُوا يَفْسُقُونَ

ما بر مردم اين شهر به [سزاى] فسقى كه می كردند عذابى از آسمان فرو خواهيم فرستاد

we shall send down anger out of heaven upon the people of this city because they are debauchers.

وَلَقَد تَّرَكْنَا مِنْهَا آيَةً بَيِّنَةً لِّقَوْمٍ يَعْقِلُونَ

و از آن [شهر سوخته] براى مردمى كه می انديشند نشانه اى روشن باقى گذاشتيم

indeed, we left a clear sign for a nation that understands.

وَإِلَى مَدْيَنَ أَخَاهُمْ شُعَيْبًا فَقَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَارْجُوا الْيَوْمَ الْآخِرَ وَلَا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ

و به سوى [مردم] مدين برادرشان شعيب را [فرستاديم] گفت اى قوم من خدا را بپرستيد و به روز بازپسين اميد داشته باشيد و در زمين سر به فساد برمداريد

and to midian their brother shu`aib. he said: `worship allah, my nation. look to the last day. do not make mischief in the land, doing corrupt works.

فَكَذَّبُوهُ فَأَخَذَتْهُمُ الرَّجْفَةُ فَأَصْبَحُوا فِي دَارِهِمْ جَاثِمِينَ

پس او را دروغگو خواندند و زلزله آنان را فرو گرفت و بامدادان در خانه هايشان از پا درآمدند

but they belied him, so the earthquake seized them, and when morning came, they were found fallen crouched in their dwellings, dead.

وَعَادًا وَثَمُودَ وَقَد تَّبَيَّنَ لَكُم مِّن مَّسَاكِنِهِمْ وَزَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطَانُ أَعْمَالَهُمْ فَصَدَّهُمْ عَنِ السَّبِيلِ وَكَانُوا مُسْتَبْصِرِينَ

و عاد و ثمود را [نيز هلاك نموديم] قطعا [فرجام آنان] از سراهايشان بر شما آشكار گرديده است و شيطان كارهايشان را در نظرشان بياراست و از راه بازشان داشت با آنكه [در كار دنيا] بينا بودند

aad and thamood, it has become clear to you from their dwellings; satan made their works seem fair to them and barred them from the path, although they saw clearly.

وَقَارُونَ وَفِرْعَوْنَ وَهَامَانَ وَلَقَدْ جَاءهُم مُّوسَى بِالْبَيِّنَاتِ فَاسْتَكْبَرُوا فِي الْأَرْضِ وَمَا كَانُوا سَابِقِينَ

و قارون و فرعون و هامان را [هم هلاك كرديم] و به راستى موسى براى آنان دلايل آشكار آورد و[لى آنها] در آن سرزمين سركشى نمودند و [با اين همه بر ما] پيشى نجستند

and korah, pharaoh, and haman moses came to them with clear signs, but they became very insolent in the earth, yet they did not outstrip us.

فَكُلًّا أَخَذْنَا بِذَنبِهِ فَمِنْهُم مَّنْ أَرْسَلْنَا عَلَيْهِ حَاصِبًا وَمِنْهُم مَّنْ أَخَذَتْهُ الصَّيْحَةُ وَمِنْهُم مَّنْ خَسَفْنَا بِهِ الْأَرْضَ وَمِنْهُم مَّنْ أَغْرَقْنَا وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيَظْلِمَهُمْ وَلَكِن كَانُوا أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ

و هر يك [از ايشان] را به گناهش گرفتار [عذاب] كرديم از آنان كسانى بودند كه بر [سر] ايشان بادى همراه با شن فرو فرستاديم و از آنان كسانى بودند كه فرياد [مرگبار] آنها را فرو گرفت و برخى از آنان را در زمين فرو برديم و بعضى را غرق كرديم و [اين] خدا نبود كه بر ايشان ستم كرد بلكه خودشان بر خود ستم می كردند

each of them we seized for his sin. on some we loosed a squall of pebbles, and others were seized by the cry. some we caused to be swallowed up by the earth, and some we drowned. allah would never wrong them but they wronged themselves.

مَثَلُ الَّذِينَ اتَّخَذُوا مِن دُونِ اللَّهِ أَوْلِيَاء كَمَثَلِ الْعَنكَبُوتِ اتَّخَذَتْ بَيْتًا وَإِنَّ أَوْهَنَ الْبُيُوتِ لَبَيْتُ الْعَنكَبُوتِ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ

داستان كسانى كه غير از خدا دوستانى اختيار كرده اند همچون عنكبوت است كه [با آب دهان خود] خانه اى براى خويش ساخته و در حقيقت اگر می دانستند سست ترين خانه ها همان خانه عنكبوت است

the likeness of those who have taken guardians, other than allah, is as the likeness of the spider that takes to itself a house; surely the spider`s house is the weakest house if they but knew.

إِنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ مَا يَدْعُونَ مِن دُونِهِ مِن شَيْءٍ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ

خدا می داند هر آنچه را كه جز او می خوانند و هم اوست شكست ناپذير سنجيده كار

allah knows whatever they call upon other than him; he is the almighty, the wise.

وَتِلْكَ الْأَمْثَالُ نَضْرِبُهَا لِلنَّاسِ وَمَا يَعْقِلُهَا إِلَّا الْعَالِمُونَ

و اين مثلها را براى مردم می زنيم و[لى] جز دانشوران آنها را درنيابند

and we strike these parables for the people, but none understands except the knowledgeable.

خَلَقَ اللَّهُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً لِّلْمُؤْمِنِينَ

خداوند آسمانها و زمين را به حق آفريد قطعا در اين [آفرينش] براى مؤمنان عبرتى است

allah has created the heavens and the earth with the truth. surely, in that there is a sign for believers.

اتْلُ مَا أُوحِيَ إِلَيْكَ مِنَ الْكِتَابِ وَأَقِمِ الصَّلَاةَ إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاء وَالْمُنكَرِ وَلَذِكْرُ اللَّهِ أَكْبَرُ وَاللَّهُ يَعْلَمُ مَا تَصْنَعُونَ

آنچه از كتاب به سوى تو وحى شده است بخوان و نماز را برپا دار كه نماز از كار زشت و ناپسند باز می دارد و قطعا ياد خدا بالاتر است و خدا می داند چه می كنيد

recite what has been sent down to you of the book, and establish the prayer. prayer forbids indecency and dishonor. the remembrance of allah is greater, and allah knows what you do.