فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّن كَذَبَ عَلَى اللَّهِ وَكَذَّبَ بِالصِّدْقِ إِذْ جَاءهُ أَلَيْسَ فِي جَهَنَّمَ مَثْوًى لِّلْكَافِرِينَ

پس كيست ستمگرتر از آن كس كه بر خدا دروغ بست و [سخن] راست را چون به سوى او آمد دروغ پنداشت آيا جاى كافران در جهنم نيست

who does greater evil than he who lies against allah and belies the truth when it comes to him? is there not a lodging in gehenna (hell) for the unbelievers?

وَالَّذِي جَاء بِالصِّدْقِ وَصَدَّقَ بِهِ أُوْلَئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ

و آن كس كه راستى آورد و آن را باور نمود آنانند كه خود پرهيزگارانند

and he who comes with the truth, and confirms it, those are they who surely fear allah.

لَهُم مَّا يَشَاءُونَ عِندَ رَبِّهِمْ ذَلِكَ جَزَاء الْمُحْسِنِينَ

براى آنان هر چه بخواهند پيش پروردگارشان خواهد بود اين است پاداش نيكوكاران

they shall have whatever they want with their lord, that is the recompense of the gooddoers,

لِيُكَفِّرَ اللَّهُ عَنْهُمْ أَسْوَأَ الَّذِي عَمِلُوا وَيَجْزِيَهُمْ أَجْرَهُم بِأَحْسَنِ الَّذِي كَانُوا يَعْمَلُونَ

تا خدا بدترين عملى را كه كرده اند از ايشان بزدايد و آنان را به بهترين كارى كه می كرده اند پاداش دهد

that allah may acquit them of the worst of what they did, and recompense with the finest wages for what they did.

أَلَيْسَ اللَّهُ بِكَافٍ عَبْدَهُ وَيُخَوِّفُونَكَ بِالَّذِينَ مِن دُونِهِ وَمَن يُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ هَادٍ

آيا خدا كفايت كننده بنده اش نيست و [كافران] تو را از آنها كه غير اويند می ترسانند و هر كه را خدا گمراه گرداند برايش راهبرى نيست

is it not that allah suffices his worshiper, even though they frighten you with those other than him? he whom allah leads astray has no guide.

وَمَن يَهْدِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِن مُّضِلٍّ أَلَيْسَ اللَّهُ بِعَزِيزٍ ذِي انتِقَامٍ

و هر كه را خدا هدايت كند گمراه كننده اى ندارد مگر خدا نيست كه نيرومند كيفرخواه است

but he whom allah guides, none can lead astray. is not allah the almighty, capable of retribution?

وَلَئِن سَأَلْتَهُم مَّنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ لَيَقُولُنَّ اللَّهُ قُلْ أَفَرَأَيْتُم مَّا تَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ إِنْ أَرَادَنِيَ اللَّهُ بِضُرٍّ هَلْ هُنَّ كَاشِفَاتُ ضُرِّهِ أَوْ أَرَادَنِي بِرَحْمَةٍ هَلْ هُنَّ مُمْسِكَاتُ رَحْمَتِهِ قُلْ حَسْبِيَ اللَّهُ عَلَيْهِ يَتَوَكَّلُ الْمُتَوَكِّلُونَ

و اگر از آنها بپرسى چه كسى آسمانها و زمين را خلق كرده قطعا خواهند گفت خدا بگو [هان] چه تصور می كنيد اگر خدا بخواهد صدمه اى به من برساند آيا آنچه را به جاى خدا می خوانيد می توانند صدمه او را برطرف كنند يا اگر او رحمتى براى من اراده كند آيا آنها می توانند رحمتش را بازدارند بگو خدا مرا بس است اهل توكل تنها بر او توكل می كنند

if you ask them who created the heavens and the earth, they will reply: `allah. ` say: `do you think that, if allah wills to afflict me those you call upon, other than him, could remove his affliction, or, that if he wills to let me have mercy, they could withhold his mercy? ` say: `allah suffices me. those who put their trust, put their trust in him. `

قُلْ يَا قَوْمِ اعْمَلُوا عَلَى مَكَانَتِكُمْ إِنِّي عَامِلٌ فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ

بگو اى قوم من شما بر حسب امكانات خود عمل كنيد من [نيز] عمل می كنم پس به زودى خواهيد دانست

say: `o nation, work according to your status, i am working according to my status, and soon you will know

مَن يَأْتِيهِ عَذَابٌ يُخْزِيهِ وَيَحِلُّ عَلَيْهِ عَذَابٌ مُّقِيمٌ

[كه] چه كس را عذابى كه رسوايش كند خواهد آمد و عذابى پايدار بر او نازل می شود

upon whom the punishment will come that will degrade him, and who will be overtaken by an everlasting punishment. `

إِنَّا أَنزَلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ لِلنَّاسِ بِالْحَقِّ فَمَنِ اهْتَدَى فَلِنَفْسِهِ وَمَن ضَلَّ فَإِنَّمَا يَضِلُّ عَلَيْهَا وَمَا أَنتَ عَلَيْهِم بِوَكِيلٍ

ما اين كتاب را براى [رهبرى] مردم به حق بر تو فروفرستاديم پس هر كس هدايت شود به سود خود اوست و هر كس بيراهه رود تنها به زيان خودش گمراه می شود و تو بر آنها وكيل نيستى

surely, we have sent down to you the book for mankind with the truth. whosoever is guided, is guided for himself, and he who goes astray, it is only for his own loss, you (prophet muhammad) are not their (compulsory) guardian.

اللَّهُ يَتَوَفَّى الْأَنفُسَ حِينَ مَوْتِهَا وَالَّتِي لَمْ تَمُتْ فِي مَنَامِهَا فَيُمْسِكُ الَّتِي قَضَى عَلَيْهَا الْمَوْتَ وَيُرْسِلُ الْأُخْرَى إِلَى أَجَلٍ مُسَمًّى إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ

خدا روح مردم را هنگام مرگشان به تمامى باز می ستاند و [نيز] روحى را كه در [موقع] خوابش نمرده است [قبض می كند] پس آن [نفسى] را كه مرگ را بر او واجب كرده نگاه می دارد و آن ديگر [نفسها] را تا هنگامى معين [به سوى زندگى دنيا] بازپس می فرستد قطعا در اين [امر] براى مردمى كه می انديشند نشانه هايى [از قدرت خدا]ست

allah takes away souls at the time of their death (the temporary death of sleep), and those who do not die during their sleep he withholds that upon which he has decreed death, but turns lose the other till a stated term. surely, there are signs in this for a nation who contemplate.

أَمِ اتَّخَذُوا مِن دُونِ اللَّهِ شُفَعَاء قُلْ أَوَلَوْ كَانُوا لَا يَمْلِكُونَ شَيْئًا وَلَا يَعْقِلُونَ

آيا غير از خدا شفاعتگرانى براى خود گرفته اند بگو آيا هر چند اختيار چيزى را نداشته باشند و نينديشند

have they chosen, other than allah, to intercede for them? say: `what, even though they have no power at all, nor understanding? `

قُل لِّلَّهِ الشَّفَاعَةُ جَمِيعًا لَّهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ثُمَّ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ

بگو شفاعت يكسره از آن خداست فرمانروايى آسمانها و زمين خاص اوست سپس به سوى او باز گردانيده می شويد

say: `intercession belongs altogether to allah. his is the kingdom of the heavens and the earth. to him you shall be returned. `

وَإِذَا ذُكِرَ اللَّهُ وَحْدَهُ اشْمَأَزَّتْ قُلُوبُ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ وَإِذَا ذُكِرَ الَّذِينَ مِن دُونِهِ إِذَا هُمْ يَسْتَبْشِرُونَ

و چون خدا به تنهايى ياد شود دلهاى كسانى كه به آخرت ايمان ندارند منزجر می گردد و چون كسانى غير از او ياد شوند بناگاه آنان شادمانى می كنند

when allah is mentioned alone, the hearts of those who do not believe in the everlasting life shrink in aversion. but when those, other than him, are mentioned, see, they are filled with glad tidings.

قُلِ اللَّهُمَّ فَاطِرَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ عَالِمَ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ أَنتَ تَحْكُمُ بَيْنَ عِبَادِكَ فِي مَا كَانُوا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ

بگو بار الها اى پديدآورنده آسمانها و زمين [اى] داناى نهان و آشكار تو خود در ميان بندگانت بر سر آنچه اختلاف می كردند داورى می كنى

say: `o allah, the originator of the heavens and the earth who has knowledge of the unseen and visible, you shall judge between the differences of your worshipers. `

وَلَوْ أَنَّ لِلَّذِينَ ظَلَمُوا مَا فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا وَمِثْلَهُ مَعَهُ لَافْتَدَوْا بِهِ مِن سُوءِ الْعَذَابِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَبَدَا لَهُم مِّنَ اللَّهِ مَا لَمْ يَكُونُوا يَحْتَسِبُونَ

و اگر آنچه در زمين است يكسره براى كسانى كه ظلم كرده اند باشد و نظيرش [نيز] با آن باشد قطعا [همه] آن را براى رهايى خودشان از سختى عذاب روز قيامت خواهند داد و آنچه تصور[ش را] نمی كردند از جانب خدا بر ايشان آشكار می گردد

on the day of resurrection, if the harmdoers owned all that is in the earth and as much again besides, they would offer it to ransom themselves from the evil of the punishment. from allah will come to them that with which they had never reckoned,

وَبَدَا لَهُمْ سَيِّئَاتُ مَا كَسَبُوا وَحَاقَ بِهِم مَّا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُون

و [نتيجه] گناهانى كه مرتكب شده اند برايشان ظاهر می شود و آنچه را كه بدان ريشخند می كردند آنها را فرا می گيرد

and the evils of their earnings will appear to them, and that which they mocked at will encompass them.

فَإِذَا مَسَّ الْإِنسَانَ ضُرٌّ دَعَانَا ثُمَّ إِذَا خَوَّلْنَاهُ نِعْمَةً مِّنَّا قَالَ إِنَّمَا أُوتِيتُهُ عَلَى عِلْمٍ بَلْ هِيَ فِتْنَةٌ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ

و چون انسان را آسيبى رسد ما را فرا می خواند سپس چون نعمتى از جانب خود به او عطا كنيم می گويد تنها آن را به دانش خود يافته ام نه چنان است بلكه آن آزمايشى است ولى بيشترشان نمی دانند

when an affliction befalls a human he calls upon us, but when we confer our favor on him, he says: `i have only been given it on account of knowledge. ` rather, it is but a trial, yet most do not know.

قَدْ قَالَهَا الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ فَمَا أَغْنَى عَنْهُم مَّا كَانُوا يَكْسِبُونَ

قطعا كسانى كه پيش از آنان بودند [نيز] اين [سخن] را گفتند و آنچه به دست آورده بودند كارى برايشان نكرد

those before them said the same, but what they earned did not help them;

فَأَصَابَهُمْ سَيِّئَاتُ مَا كَسَبُوا وَالَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْ هَؤُلَاء سَيُصِيبُهُمْ سَيِّئَاتُ مَا كَسَبُوا وَمَا هُم بِمُعْجِزِينَ

تا [آنكه] كيفر آنچه مرتكب شده بودند بديشان رسيد و كسانى از اين [گروه] كه ستم كرده اند به زودى نتايج سوء آنچه مرتكب شده اند بديشان خواهد رسيد و آنان درمانده كننده [ما] نيستند

and the evil of their earnings coiled upon them. the harmdoers among these will also be coiled by the evils of their earnings, they will be unable to defeat it.

أَوَلَمْ يَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَن يَشَاءُ وَيَقْدِرُ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ

آيا ندانسته اند كه خداست كه روزى را براى هر كس كه بخواهد گشاده يا تنگ می گرداند قطعا در اين [اندازه گيرى] براى مردمى كه ايمان دارند نشانه هايى [از حكمت] است

do they not know that allah outspreads and withholds his provision to whosoever he will? surely, there are signs in this for a believing nation.

قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِن رَّحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ

بگو اى بندگان من كه بر خويشتن زياده روى روا داشته ايد از رحمت خدا نوميد مشويد در حقيقت خدا همه گناهان را می آمرزد كه او خود آمرزنده مهربان است

say: `o my worshipers, who have sinned excessively against themselves, do not despair of the mercy of allah, surely, allah forgives all sins. he is the forgiver, the most merciful.

وَأَنِيبُوا إِلَى رَبِّكُمْ وَأَسْلِمُوا لَهُ مِن قَبْلِ أَن يَأْتِيَكُمُ الْعَذَابُ ثُمَّ لَا تُنصَرُونَ

و پيش از آنكه شما را عذاب در رسد و ديگر يارى نشويد به سوى پروردگارتان بازگرديد و تسليم او شويد

turn to your lord and surrender yourselves to him before the punishment overtakes you, for then you will not be helped.

وَاتَّبِعُوا أَحْسَنَ مَا أُنزِلَ إِلَيْكُم مِّن رَّبِّكُم مِّن قَبْلِ أَن يَأْتِيَكُمُ العَذَابُ بَغْتَةً وَأَنتُمْ لَا تَشْعُرُونَ

و پيش از آنكه به طور ناگهانى و در حالى كه حدس نمی زنيد شما را عذاب دررسد نيكوترين چيزى را كه از جانب پروردگارتان به سوى شما نازل آمده است پيروى كنيد

follow the best of what has been sent down from your lord before the punishment overtakes you suddenly, while you are unaware. `

أَن تَقُولَ نَفْسٌ يَا حَسْرَتَى علَى مَا فَرَّطتُ فِي جَنبِ اللَّهِ وَإِن كُنتُ لَمِنَ السَّاخِرِينَ

تا آنكه [مبادا] كسى بگويد دريغا بر آنچه در حضور خدا كوتاهى ورزيدم بی ترديد من از ريشخندكنندگان بودم

lest any soul should say: `sadly, i have neglected my duty to allah and was of those that mocked. `

أَوْ تَقُولَ لَوْ أَنَّ اللَّهَ هَدَانِي لَكُنتُ مِنَ الْمُتَّقِينَ

يا بگويد اگر خدايم هدايت می كرد مسلما از پرهيزگاران بودم

or, lest it should say: `if allah had only guided me i would have been one of the cautious. `

أَوْ تَقُولَ حِينَ تَرَى الْعَذَابَ لَوْ أَنَّ لِي كَرَّةً فَأَكُونَ مِنَ الْمُحْسِنِينَ

يا چون عذاب را ببيند بگويد كاش مرا برگشتى بود تا از نيكوكاران می شدم

or, lest when it sees the punishment should say: `o that i might return, and be among those that did good! `

بَلَى قَدْ جَاءتْكَ آيَاتِي فَكَذَّبْتَ بِهَا وَاسْتَكْبَرْتَ وَكُنتَ مِنَ الْكَافِرِينَ

[به او گويند] آرى نشانه هاى من بر تو آمد و آنها را تكذيب كردى و تكبر ورزيدى و از [جمله] كافران شدى

`indeed, my verses did come to you, but you belied them. you were proud and became one of the unbelievers. `

وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ تَرَى الَّذِينَ كَذَبُواْ عَلَى اللَّهِ وُجُوهُهُم مُّسْوَدَّةٌ أَلَيْسَ فِي جَهَنَّمَ مَثْوًى لِّلْمُتَكَبِّرِينَ

و روز قيامت كسانى را كه بر خدا دروغ بسته اند رو سياه می بينى آيا جاى سركشان در جهنم نيست

on the day of resurrection, you shall see those who lied about allah with blackened faces. in gehenna is there not a lodging for those who were proud?

وَيُنَجِّي اللَّهُ الَّذِينَ اتَّقَوا بِمَفَازَتِهِمْ لَا يَمَسُّهُمُ السُّوءُ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ

و خدا كسانى را كه تقوا پيشه كرده اند به [پاس] كارهايى كه مايه رستگاری شان بوده نجات می دهد عذاب به آنان نمی رسد و غمگين نخواهند گرديد

but, allah will save those who fear him with their winnings (paradise). no evil shall touch them, nor shall they ever grieve.

اللَّهُ خَالِقُ كُلِّ شَيْءٍ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ وَكِيلٌ

خدا آفريدگار هر چيزى است و اوست كه بر هر چيز نگهبان است

allah is the creator of all things, and of all things he is the guardian.

لَهُ مَقَالِيدُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَالَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِ اللَّهِ أُوْلَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ

كليدهاى آسمان و زمين از آن اوست و كسانى كه نشانه هاى خدا را انكار كردند آنانند كه زيانكارانند

to him belong the keys of the heavens and the earth. those who disbelieve in the verses of allah they are the losers.

قُلْ أَفَغَيْرَ اللَّهِ تَأْمُرُونِّي أَعْبُدُ أَيُّهَا الْجَاهِلُونَ

بگو اى نادانان آيا مرا وادار می كنيد كه جز خدا را بپرستم

say: `o you who are ignorant, is it other than allah that you would order me to worship? `

وَلَقَدْ أُوحِيَ إِلَيْكَ وَإِلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكَ لَئِنْ أَشْرَكْتَ لَيَحْبَطَنَّ عَمَلُكَ وَلَتَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِينَ

و قطعا به تو و به كسانى كه پيش از تو بودند وحى شده است اگر شرك ورزى حتما كردارت تباه و مسلما از زيانكاران خواهى شد

it has already been revealed to you and to those who have gone before you, that if you associate (partners) with allah, your works would be annulled and you will be among the losers.

بَلِ اللَّهَ فَاعْبُدْ وَكُن مِّنْ الشَّاكِرِينَ

بلكه خدا را بپرست و از سپاسگزاران باش

no, worship allah and be with those who give thanks!

وَمَا قَدَرُوا اللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِ وَالْأَرْضُ جَمِيعًا قَبْضَتُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَالسَّماوَاتُ مَطْوِيَّاتٌ بِيَمِينِهِ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى عَمَّا يُشْرِكُونَ

و خدا را آنچنان كه بايد به بزرگى نشناخته اند و حال آنكه روز قيامت زمين يكسره در قبضه [قدرت] اوست و آسمانها در پيچيده به دست اوست او منزه است و برتر است از آنچه [با وى] شريك می گردانند

they have not valued allah with his true value. but on the day of resurrection, the entire earth will be in his grip, and the heavens shall be rolled up upon in his right. exaltations to him! exalted high is he above all that they associate!

وَنُفِخَ فِي الصُّورِ فَصَعِقَ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَمَن فِي الْأَرْضِ إِلَّا مَن شَاء اللَّهُ ثُمَّ نُفِخَ فِيهِ أُخْرَى فَإِذَا هُم قِيَامٌ يَنظُرُونَ

و در صور دميده می شود پس هر كه در آسمانها و هر كه در زمين است بيهوش درمی افتد مگر كسى كه خدا بخواهد سپس بار ديگر در آن دميده می شود و بناگاه آنان بر پاى ايستاده می نگرند

the horn shall be blown and all who are in heavens and earth shall swoon, except those whom allah wills. then, the horn will blow again and they shall stand and gaze.

وَأَشْرَقَتِ الْأَرْضُ بِنُورِ رَبِّهَا وَوُضِعَ الْكِتَابُ وَجِيءَ بِالنَّبِيِّينَ وَالشُّهَدَاء وَقُضِيَ بَيْنَهُم بِالْحَقِّ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ

و زمين به نور پروردگارش روشن گردد و كارنامه [اعمال در ميان] نهاده شود و پيامبران و شاهدان را بياورند و ميانشان به حق داورى گردد و مورد ستم قرار نگيرند

the earth will shine with the light of its lord, and the book (of deeds) will be set (in place). the prophets and witnesses shall be brought and the matter will be justly decided between them, and they will not be wronged.

وَوُفِّيَتْ كُلُّ نَفْسٍ مَّا عَمِلَتْ وَهُوَ أَعْلَمُ بِمَا يَفْعَلُونَ

و هر كسى [نتيجه] آنچه انجام داده است به تمام بيابد و او به آنچه می كنند داناتر است

every soul shall be paid in full according to what it has done, for he knows well what they did.

وَسِيقَ الَّذِينَ كَفَرُوا إِلَى جَهَنَّمَ زُمَرًا حَتَّى إِذَا جَاؤُوهَا فُتِحَتْ أَبْوَابُهَا وَقَالَ لَهُمْ خَزَنَتُهَا أَلَمْ يَأْتِكُمْ رُسُلٌ مِّنكُمْ يَتْلُونَ عَلَيْكُمْ آيَاتِ رَبِّكُمْ وَيُنذِرُونَكُمْ لِقَاء يَوْمِكُمْ هَذَا قَالُوا بَلَى وَلَكِنْ حَقَّتْ كَلِمَةُ الْعَذَابِ عَلَى الْكَافِرِينَ

و كسانى كه كافر شده اند گروه گروه به سوى جهنم رانده شوند تا چون بدان رسند درهاى آن [به رويشان] گشوده گردد و نگهبانانش به آنان گويند مگر فرستادگانى از خودتان بر شما نيامدند كه آيات پروردگارتان را بر شما بخوانند و به ديدار چنين روزى شما را هشدار دهند گويند چرا ولى فرمان عذاب بر كافران واجب آمد

in companies the unbelievers shall be driven into gehenna. as they draw near, its gates will be opened and its keepers will ask them: `did there not come to you messengers of your own, who recited to you the verses of your lord and warned you of the encounter of this your day? ` `yes indeed, ` they will answer. and the word of the punishment has been realized against the unbelievers.

قِيلَ ادْخُلُوا أَبْوَابَ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا فَبِئْسَ مَثْوَى الْمُتَكَبِّرِينَ

و گفته شود از درهاى دوزخ درآييد جاودانه در آن بمانيد وه چه بد [جايى] است جاى سركشان

it will be said to them: `enter the gates of gehenna and live there for ever. ` evil is the lodging place of the proud.

وَسِيقَ الَّذِينَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ إِلَى الْجَنَّةِ زُمَرًا حَتَّى إِذَا جَاؤُوهَا وَفُتِحَتْ أَبْوَابُهَا وَقَالَ لَهُمْ خَزَنَتُهَا سَلَامٌ عَلَيْكُمْ طِبْتُمْ فَادْخُلُوهَا خَالِدِينَ

و كسانى كه از پروردگارشان پروا داشته اند گروه گروه به سوى بهشت سوق داده شوند تا چون بدان رسند و درهاى آن [به رويشان] گشوده گردد و نگهبانان آن به ايشان گويند سلام بر شما خوش آمديد در آن درآييد [و] جاودانه [بمانيد]

then, those that feared their lord shall be driven in companies into paradise. when they draw near its gates will be opened, and its keepers will say to them: `peace be upon you, you have done well. enter and live in it for ever. `

وَقَالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي صَدَقَنَا وَعْدَهُ وَأَوْرَثَنَا الْأَرْضَ نَتَبَوَّأُ مِنَ الْجَنَّةِ حَيْثُ نَشَاء فَنِعْمَ أَجْرُ الْعَامِلِينَ

و گويند سپاس خدايى را كه وعده اش را بر ما راست گردانيد و سرزمين [بهشت] را به ما ميراث داد از هر جاى آن باغ [پهناور] كه بخواهيم جاى می گزينيم چه نيك است پاداش عمل كنندگان

they will say: `praise belongs to allah who has been true to his promise to us and given us the earth to inherit, that we shall live in paradise wherever we wish. ` how excellent is the recompense of those that labor!

وَتَرَى الْمَلَائِكَةَ حَافِّينَ مِنْ حَوْلِ الْعَرْشِ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَقُضِيَ بَيْنَهُم بِالْحَقِّ وَقِيلَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ

و فرشتگان را می بينى كه پيرامون عرش به ستايش پروردگار خود تسبيح می گويند و ميانشان به حق داورى می گردد و گفته می شود سپاس ويژه پروردگار جهانيان است

and you shall see the angels encircling the throne exalting with the praise of their lord. and the matter will be justly decided between them, and it shall be said: `praise belongs to allah, lord of all the worlds! `

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

به نام خداوند رحمتگر مهربان

In the name of Allah, Most Gracious, Most Merciful

حم

حاء ميم

hameem.

تَنزِيلُ الْكِتَابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ

فرو فرستادن اين كتاب از جانب خداى ارجمند داناست

the sending down of the book is from allah, the almighty, the knower.

غَافِرِ الذَّنبِ وَقَابِلِ التَّوْبِ شَدِيدِ الْعِقَابِ ذِي الطَّوْلِ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ إِلَيْهِ الْمَصِيرُ

[كه] گناه بخش و توبه پذير [و] سخت كيفر [و] فراخ نعمت است خدايى جز او نيست بازگشت به سوى اوست

the forgiver of sins and the acceptor of repentance. stern in retribution, the bountiful, there is no god except he and to him is the arrival.

مَا يُجَادِلُ فِي آيَاتِ اللَّهِ إِلَّا الَّذِينَ كَفَرُوا فَلَا يَغْرُرْكَ تَقَلُّبُهُمْ فِي الْبِلَادِ

جز آنهايى كه كفر ورزيدند [كسى] در آيات خدا ستيزه نمی كند پس رفت و آمدشان در شهرها تو را دستخوش فريب نگرداند

none but the unbelievers dispute concerning the verses of allah. so do not be deluded by their going to and fro in the land.

كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍ وَالْأَحْزَابُ مِن بَعْدِهِمْ وَهَمَّتْ كُلُّ أُمَّةٍ بِرَسُولِهِمْ لِيَأْخُذُوهُ وَجَادَلُوا بِالْبَاطِلِ لِيُدْحِضُوا بِهِ الْحَقَّ فَأَخَذْتُهُمْ فَكَيْفَ كَانَ عِقَابِ

پيش از اينان قوم نوح و بعد از آنان دسته هاى مخالف [ديگر] به تكذيب پرداختند و هر امتى آهنگ فرستاده خود را كردند تا او را بگيرند و به [وسيله] باطل جدال نمودند تا حقيقت را با آن پايمال كنند پس آنان را فرو گرفتم آيا چگونه بود كيفر من

the nation of noah before them belied, and so did the parties after them. every nation strove against their messenger to seize him, disputing with false arguments to refute the truth. then i seized them, how was my punishment!

وَكَذَلِكَ حَقَّتْ كَلِمَتُ رَبِّكَ عَلَى الَّذِينَ كَفَرُوا أَنَّهُمْ أَصْحَابُ النَّارِ

و بدين سان فرمان پروردگارت در باره كسانى كه كفر ورزيده بودند به حقيقت پيوست كه ايشان همدمان آتش خواهند بود

and so it is that the word of your lord shall be realized against the unbelievers they are the inhabitants of the fire.

الَّذِينَ يَحْمِلُونَ الْعَرْشَ وَمَنْ حَوْلَهُ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَيُؤْمِنُونَ بِهِ وَيَسْتَغْفِرُونَ لِلَّذِينَ آمَنُوا رَبَّنَا وَسِعْتَ كُلَّ شَيْءٍ رَّحْمَةً وَعِلْمًا فَاغْفِرْ لِلَّذِينَ تَابُوا وَاتَّبَعُوا سَبِيلَكَ وَقِهِمْ عَذَابَ الْجَحِيمِ

كسانى كه عرش [خدا] را حمل می كنند و آنها كه پيرامون آنند به سپاس پروردگارشان تسبيح می گويند و به او ايمان دارند و براى كسانى كه گرويده اند طلب آمرزش می كنند پروردگارا رحمت و دانش [تو بر] هر چيز احاطه دارد كسانى را كه توبه كرده و راه تو را دنبال كرده اند ببخش و آنها را از عذاب آتش نگاه دار

those who bear the throne and those around it exalt with the praise of their lord and believe in him. they ask forgiveness for the believers (saying): `our lord, you embrace all things in mercy and knowledge. forgive those who repent and follow your way. shield them against the punishment of hell.

‏رَبَّنَا وَأَدْخِلْهُمْ جَنَّاتِ عَدْنٍ الَّتِي وَعَدتَّهُم وَمَن صَلَحَ مِنْ آبَائِهِمْ وَأَزْوَاجِهِمْ وَذُرِّيَّاتِهِمْ إِنَّكَ أَنتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ

پروردگارا آنان را در باغهاى جاويد كه وعده شان داده اى با هر كه از پدران و همسران و فرزندانشان كه به صلاح آمده اند داخل كن زيرا تو خود ارجمند و حكيمى

admit them, our lord, to the gardens of eden which you have promised them, together with those who were righteous among their fathers, their wives, and their offspring. you are the almighty, the wise,

وَقِهِمُ السَّيِّئَاتِ وَمَن تَقِ السَّيِّئَاتِ يَوْمَئِذٍ فَقَدْ رَحِمْتَهُ وَذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ

و آنان را از بديها نگاه دار و هر كه را در آن روز از بديها حفظ كنى البته رحمتش كرده اى و اين همان كاميابى بزرگ است

‏ and guard them against all evil deeds. whosoever you guarded against evil deeds on that day, surely, you have had mercy upon them, and that is indeed the mighty triumph. `

إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا يُنَادَوْنَ لَمَقْتُ اللَّهِ أَكْبَرُ مِن مَّقْتِكُمْ أَنفُسَكُمْ إِذْ تُدْعَوْنَ إِلَى الْإِيمَانِ فَتَكْفُرُونَ

كسانى كه كافر بوده اند مورد ندا قرار می گيرند كه قطعا دشمنى خدا از دشمنى شما نسبت به همديگر سخت تر است آنگاه كه به سوى ايمان فرا خوانده می شديد و انكار می ورزيديد

it shall be proclaimed to the unbelievers: `surely, the hatred of allah for you is greater than your hatred of yourselves. you were called to belief but disbelieved.`

قَالُوا رَبَّنَا أَمَتَّنَا اثْنَتَيْنِ وَأَحْيَيْتَنَا اثْنَتَيْنِ فَاعْتَرَفْنَا بِذُنُوبِنَا فَهَلْ إِلَى خُرُوجٍ مِّن سَبِيلٍ

می گويند پروردگارا دو بار ما را به مرگ رسانيدى و دو بار ما را زنده گردانيدى به گناهانمان اعتراف كرديم پس آيا راه بيرون شدنى [از آتش] هست

they shall say: `our lord, twice you have made us die, and twice you have given us life, now, we confess our sins. is there any way we can be brought out of this? `

ذَلِكُم بِأَنَّهُ إِذَا دُعِيَ اللَّهُ وَحْدَهُ كَفَرْتُمْ وَإِن يُشْرَكْ بِهِ تُؤْمِنُوا فَالْحُكْمُ لِلَّهِ الْعَلِيِّ الْكَبِيرِ

اين [كيفر] از آن روى براى شماست كه چون خدا به تنهايى خوانده می شد كفر می ورزيديد و چون به او شرك آورده می شد آن را باور می كرديد پس [امروز] فرمان از آن خداى والاى بزرگ است

(they shall be answered): `that is because you disbelieved when allah alone was supplicated to, but when others were associated with him you believed.` judgement belongs to allah, the most high, the great.

هُوَ الَّذِي يُرِيكُمْ آيَاتِهِ وَيُنَزِّلُ لَكُم مِّنَ السَّمَاءِ رِزْقًا وَمَا يَتَذَكَّرُ إِلَّا مَن يُنِيبُ

اوست آن كس كه نشانه هاى خود را به شما می نماياند و براى شما از آسمان روزى می فرستد و جز آن كس كه توبه كار است [كسى] پند نمی گيرد

it is he who shows to you his signs and sends down your provision from the sky. yet no one remembers except he who is penitent.

فَادْعُوا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ وَلَوْ كَرِهَ الْكَافِرُونَ

پس خدا را پاكدلانه فرا خوانيد هر چند ناباوران را ناخوش افتد

supplicate then to allah making your religion sincerely his, even though the unbelievers oppose it.

رَفِيعُ الدَّرَجَاتِ ذُو الْعَرْشِ يُلْقِي الرُّوحَ مِنْ أَمْرِهِ عَلَى مَن يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ لِيُنذِرَ يَوْمَ التَّلَاقِ

بالابرنده درجات خداوند عرش به هر كس از بندگانش كه خواهد آن روح [=فرشته] را به فرمان خويش می فرستد تا [مردم را] از روز ملاقات [با خدا] بترساند

exalter in ranks, owner of the throne. he lets the spirit (the revelation) descend at his order on those of his worshipers whom he chooses, in order that he warns of the day of the meeting;

يَوْمَ هُم بَارِزُونَ لَا يَخْفَى عَلَى اللَّهِ مِنْهُمْ شَيْءٌ لِّمَنِ الْمُلْكُ الْيَوْمَ لِلَّهِ الْوَاحِدِ الْقَهَّارِ

آن روز كه آنان ظاهر گردند چيزى از آنها بر خدا پوشيده نمی ماند امروز فرمانروايى از آن كيست از آن خداوند يكتاى قهار است

the day when they shall rise up with nothing hidden from allah. and who is the owner of the kingdom on that day? allah, the one, the conqueror!

‏الْيَوْمَ تُجْزَى كُلُّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ لَا ظُلْمَ الْيَوْمَ إِنَّ اللَّهَ سَرِيعُ الْحِسَابِ

امروز هر كسى به [موجب] آنچه انجام داده است كيفر می يابد امروز ستمى نيست آرى خدا زودشمار است

on that day every soul shall be recompensed for its earnings and on that day none shall be wronged. the reckoning of allah is swift.

وَأَنذِرْهُمْ يَوْمَ الْآزِفَةِ إِذِ الْقُلُوبُ لَدَى الْحَنَاجِرِ كَاظِمِينَ مَا لِلظَّالِمِينَ مِنْ حَمِيمٍ وَلَا شَفِيعٍ يُطَاعُ

و آنها را از آن روز قريب[الوقوع] بترسان آنگاه كه جانها به گلوگاه می رسد در حالى كه اندوه خود را فرو می خورند براى ستمگران نه يارى است و نه شفاعتگرى كه مورد اطاعت باشد

‏ warn them against the imminent day when, choking with anguish, the hearts will be in their throats, the harmdoers will not have a single, loyal friend, and there will be no intercessor to be obeyed.

يَعْلَمُ خَائِنَةَ الْأَعْيُنِ وَمَا تُخْفِي الصُّدُورُ

[خدا] نگاههاى دزدانه و آنچه را كه دلها نهان می دارند می داند

he (allah) knows the furtive looks of the eyes and what the chests conceal.

وَاللَّهُ يَقْضِي بِالْحَقِّ وَالَّذِينَ يَدْعُونَ مِن دُونِهِ لَا يَقْضُونَ بِشَيْءٍ إِنَّ اللَّهَ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ

و خداست كه به حق داورى می كند و كسانى را كه در برابر او می خوانند [عاجزند و] به چيزى داورى نمی كنند در حقيقت خداست كه خود شنواى بيناست

with justice allah will judge, but those upon whom they call, other than him, can not judge anything at all! allah is the hearer, the seer.

أَوَ لَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الَّذِينَ كَانُوا مِن قَبْلِهِمْ كَانُوا هُمْ أَشَدَّ مِنْهُمْ قُوَّةً وَآثَارًا فِي الْأَرْضِ فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ بِذُنُوبِهِمْ وَمَا كَانَ لَهُم مِّنَ اللَّهِ مِن وَاقٍ

آيا در زمين نگرديده اند تا ببينند فرجام كسانى كه پيش از آنها [زيسته]اند چگونه بوده است آنها از ايشان نيرومندتر [بوده] و آثار [پايدارترى] در روى زمين [از خود باقى گذاشتند] با اين همه خدا آنان را به كيفر گناهانشان گرفتار كرد و در برابر خدا حمايتگرى نداشتند

have they never journeyed through the land and seen what was the end of those who have gone before them? they were stronger than themselves in might and left firmer traces in the earth, but allah seized them for their sinning, and they had none to protect them from allah.

ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ كَانَت تَّأْتِيهِمْ رُسُلُهُم بِالْبَيِّنَاتِ فَكَفَرُوا فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ إِنَّهُ قَوِيٌّ شَدِيدُ الْعِقَابِ

اين [كيفر] از آن روى بود كه پيامبرانشان دلايل آشكار برايشان می آوردند ولى [آنها] انكار می كردند پس خدا [گريبان] آنها را گرفت زيرا او نيرومند سخت كيفر است

that was because they disbelieved their messengers when they came to them with clear signs, and so allah seized them. surely, he is strong, and stern in retribution.

وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مُوسَى بِآيَاتِنَا وَسُلْطَانٍ مُّبِينٍ

و به يقين موسى را با آيات خود و حجتى آشكار فرستاديم

we sent moses with our signs and with clear authority

إِلَى فِرْعَوْنَ وَهَامَانَ وَقَارُونَ فَقَالُوا سَاحِرٌ كَذَّابٌ

به سوى فرعون و هامان و قارون [اما آنان] گفتند افسونگرى شياد است

to pharaoh, haman, and korah. but they said: `a sorcerer, a liar. `

فَلَمَّا جَاءهُم بِالْحَقِّ مِنْ عِندِنَا قَالُوا اقْتُلُوا أَبْنَاء الَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ وَاسْتَحْيُوا نِسَاءهُمْ وَمَا كَيْدُ الْكَافِرِينَ إِلَّا فِي ضَلَالٍ

پس وقتى حقيقت را از جانب ما براى آنان آورد گفتند پسران كسانى را كه با او ايمان آورده اند بكشيد و زنانشان را زنده بگذاريد و[لى] نيرنگ كافران جز در گمراهى نيست

and when he brought them the truth from us they said: `kill the sons of those who believe with him, but spare their women. ` but the scheming of the unbelievers is always in error.

وَقَالَ فِرْعَوْنُ ذَرُونِي أَقْتُلْ مُوسَى وَلْيَدْعُ رَبَّهُ إِنِّي أَخَافُ أَن يُبَدِّلَ دِينَكُمْ أَوْ أَن يُظْهِرَ فِي الْأَرْضِ الْفَسَادَ

و فرعون گفت مرا بگذاريد موسى را بكشم تا پروردگارش را بخواند من می ترسم آيين شما را تغيير دهد يا در اين سرزمين فساد كند

pharaoh said: `let me kill moses, then let him call to his lord! i am fearful that he will change your religion or cause mischief in the land. `

وَقَالَ مُوسَى إِنِّي عُذْتُ بِرَبِّي وَرَبِّكُم مِّن كُلِّ مُتَكَبِّرٍ لَّا يُؤْمِنُ بِيَوْمِ الْحِسَابِ

و موسى گفت من از هر متكبرى كه به روز حساب عقيده ندارد به پروردگار خود و پروردگار شما پناه برده ام

moses said: `i take refuge in my lord and in your lord from every proud (person), who does not believe in day of reckoning. `

وَقَالَ رَجُلٌ مُّؤْمِنٌ مِّنْ آلِ فِرْعَوْنَ يَكْتُمُ إِيمَانَهُ أَتَقْتُلُونَ رَجُلًا أَن يَقُولَ رَبِّيَ اللَّهُ وَقَدْ جَاءكُم بِالْبَيِّنَاتِ مِن رَّبِّكُمْ وَإِن يَكُ كَاذِبًا فَعَلَيْهِ كَذِبُهُ وَإِن يَكُ صَادِقًا يُصِبْكُم بَعْضُ الَّذِي يَعِدُكُمْ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ كَذَّابٌ

و مردى مؤمن از خاندان فرعون كه ايمان خود را نهان می داشت گفت آيا مردى را می كشيد كه می گويد پروردگار من خداست و مسلما براى شما از جانب پروردگارتان دلايل آشكارى آورده و اگر دروغگو باشد دروغش به زيان اوست و اگر راستگو باشد برخى از آنچه به شما وعده می دهد به شما خواهد رسيد چرا كه خدا كسى را كه افراطكار دروغزن باشد هدايت نمی كند

but one of pharaoh`s people, who was in secret a believer, asked: `would you kill a man because he says: "my lord is allah?" he has brought you clear signs from your lord. if he is lying, let his lie be on his head, but, if he is speaking the truth then at least a part of what he promises will befall you. allah does not guide the lying sinner.

يَا قَوْمِ لَكُمُ الْمُلْكُ الْيَوْمَ ظَاهِرِينَ فِي الْأَرْضِ فَمَن يَنصُرُنَا مِن بَأْسِ اللَّهِ إِنْ جَاءنَا قَالَ فِرْعَوْنُ مَا أُرِيكُمْ إِلَّا مَا أَرَى وَمَا أَهْدِيكُمْ إِلَّا سَبِيلَ الرَّشَادِ

اى قوم من امروز فرمانروايى از آن شماست [و] در اين سرزمين مسلطيد و[لى] چه كسى ما را از بلاى خدا اگر به ما برسد حمايت خواهد كرد فرعون گفت جز آنچه می بينم به شما نمی نمايم و شما را جز به راه راست راهبر نيستم

o my nation, today the kingdom is yours and you are the masters in the land. but, if the might of allah should come against us, who will help us? ` pharaoh said: `i only let you see what i see. i guide you to the path of righteousness! `

وَقَالَ الَّذِي آمَنَ يَا قَوْمِ إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُم مِّثْلَ يَوْمِ الْأَحْزَابِ

و كسى كه ايمان آورده بود گفت اى قوم من من از [روزى] مثل روز دسته ها[ى مخالف خدا] بر شما می ترسم

the one who believed said: `i fear for you the like of the day of the confederates my nation,

مِثْلَ دَأْبِ قَوْمِ نُوحٍ وَعَادٍ وَثَمُودَ وَالَّذِينَ مِن بَعْدِهِمْ وَمَا اللَّهُ يُرِيدُ ظُلْمًا لِّلْعِبَادِ

[از سرنوشتى] نظير سرنوشت قوم نوح و عاد و ثمود و كسانى كه پس از آنها [آمدند] و [گرنه] خدا بر بندگان [خود] ستم نمی خواهد

or, something similar to the circumstances of the nations of noah, aad, and thamood, and those who came after them. allah does not want to wrong his worshipers.

وَيَا قَوْمِ إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ يَوْمَ التَّنَادِ

و اى قوم من من بر شما از روزى كه مردم يكديگر را [به يارى هم] ندا درمی دهند بيم دارم

and, my nation, i fear for you the day of calling,

يَوْمَ تُوَلُّونَ مُدْبِرِينَ مَا لَكُم مِّنَ اللَّهِ مِنْ عَاصِمٍ وَمَن يُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ هَادٍ

روزى كه پشت كنان [به عنف] بازمی گرديد براى شما در برابر خدا هيچ حمايتگرى نيست و هر كه را خدا گمراه كند او را راهبرى نيست

the day when you will turn in retreat with none to protect you from allah. he whom allah leads astray has no guide.

وَلَقَدْ جَاءكُمْ يُوسُفُ مِن قَبْلُ بِالْبَيِّنَاتِ فَمَا زِلْتُمْ فِي شَكٍّ مِّمَّا جَاءكُم بِهِ حَتَّى إِذَا هَلَكَ قُلْتُمْ لَن يَبْعَثَ اللَّهُ مِن بَعْدِهِ رَسُولًا كَذَلِكَ يُضِلُّ اللَّهُ مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ مُّرْتَابٌ

و به يقين يوسف پيش از اين دلايل آشكار براى شما آورد و از آنچه براى شما آورد همواره در ترديد بوديد تا وقتى كه از دنيا رفت گفتيد خدا بعد از او هرگز فرستاده اى را برنخواهد انگيخت اين گونه خدا هر كه را افراطگر شكاك است بى راه می گذارد

before this, joseph brought you clear signs, but you continued to be doubtful of that which he brought. when he passed away you said: "allah will never send another messenger after him." as such allah leads astray the sinner, the doubter.

الَّذِينَ يُجَادِلُونَ فِي آيَاتِ اللَّهِ بِغَيْرِ سُلْطَانٍ أَتَاهُمْ كَبُرَ مَقْتًا عِندَ اللَّهِ وَعِندَ الَّذِينَ آمَنُوا كَذَلِكَ يَطْبَعُ اللَّهُ عَلَى كُلِّ قَلْبِ مُتَكَبِّرٍ جَبَّارٍ

كسانى كه در باره آيات خدا بدون حجتى كه براى آنان آمده باشد مجادله می كنند [اين ستيزه] در نزد خدا و نزد كسانى كه ايمان آورده اند [مايه] عداوت بزرگى است اين گونه خدا بر دل هر متكبر و زورگويى مهر می نهد

those who dispute the signs of allah without any authority having reached them are very hateful before allah and the believers. as such allah sets a seal on every heart that is proud and arrogant.

وَقَالَ فِرْعَوْنُ يَا هَامَانُ ابْنِ لِي صَرْحًا لَّعَلِّي أَبْلُغُ الْأَسْبَابَ

و فرعون گفت اى هامان براى من كوشكى بلند بساز شايد من به آن راهها برسم

pharaoh said: `haman, build me a tower that i can reach the ways,

أَسْبَابَ السَّمَاوَاتِ فَأَطَّلِعَ إِلَى إِلَهِ مُوسَى وَإِنِّي لَأَظُنُّهُ كَاذِبًا وَكَذَلِكَ زُيِّنَ لِفِرْعَوْنَ سُوءُ عَمَلِهِ وَصُدَّ عَنِ السَّبِيلِ وَمَا كَيْدُ فِرْعَوْنَ إِلَّا فِي تَبَابٍ

راههاى [دستيابى به] آسمانها تا از خداى موسى اطلاع حاصل كنم و من او را سخت دروغپرداز می پندارم و اين گونه براى فرعون زشتى كارش آراسته شد و از راه [راست] بازماند و نيرنگ فرعون جز به تباهى نينجاميد

the ways of heaven so that i may look upon the god of moses, because i think that he is a liar! ` and so pharaoh`s evil deeds were made to seem fair to him, and he was barred from the way. and pharaoh`s guile came to nothing except ruin.

وَقَالَ الَّذِي آمَنَ يَا قَوْمِ اتَّبِعُونِ أَهْدِكُمْ سَبِيلَ الرَّشَادِ

و آن كس كه ايمان آورده بود گفت اى قوم من مرا پيروى كنيد تا شما را به راه درست هدايت كنم

he who was a believer said: `follow me, my nation, so that i may guide you to the right path.

يَا قَوْمِ إِنَّمَا هَذِهِ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا مَتَاعٌ وَإِنَّ الْآخِرَةَ هِيَ دَارُ الْقَرَارِ

اى قوم من اين زندگى دنيا تنها كالايى [ناچيز] است و در حقيقت آن آخرت است كه سراى پايدار است

o my nation, the life of this world is nothing but an enjoyment, but surely, the life of the everlasting life is the stable abode.

مَنْ عَمِلَ سَيِّئَةً فَلَا يُجْزَى إِلَّا مِثْلَهَا وَمَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِّن ذَكَرٍ أَوْ أُنثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَأُوْلَئِكَ يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ يُرْزَقُونَ فِيهَا بِغَيْرِ حِسَابٍ

هر كه بدى كند جز به مانند آن كيفر نمی يابد و هر كه كار شايسته كند چه مرد باشد يا زن در حالى كه ايمان داشته باشد در نتيجه آنان داخل بهشت می شوند و در آنجا بی حساب روزى می يابند

those who do an evil deed shall only be rewarded with its like, but those who believe and do good works, either men and women, shall enter the gardens of paradise and are provided for without reckoning.

وَيَا قَوْمِ مَا لِي أَدْعُوكُمْ إِلَى النَّجَاةِ وَتَدْعُونَنِي إِلَى النَّارِ

و اى قوم من چه شده است كه من شما را به نجات فرا می خوانم و [شما] مرا به آتش فرا می خوانيد

my nation, how is it that i call you to salvation and you call me to the fire?

تَدْعُونَنِي لِأَكْفُرَ بِاللَّهِ وَأُشْرِكَ بِهِ مَا لَيْسَ لِي بِهِ عِلْمٌ وَأَنَا أَدْعُوكُمْ إِلَى الْعَزِيزِ الْغَفَّارِ

مرا فرا می خوانيد تا به خدا كافر شوم و چيزى را كه بدان علمى ندارم با او شريك گردانم و من شما را به سوى آن ارجمند آمرزنده دعوت می كنم

you call me to disbelieve in allah and to associate with him that of which i know nothing; while i call you to the almighty, the forgiving.

لَا جَرَمَ أَنَّمَا تَدْعُونَنِي إِلَيْهِ لَيْسَ لَهُ دَعْوَةٌ فِي الدُّنْيَا وَلَا فِي الْآخِرَةِ وَأَنَّ مَرَدَّنَا إِلَى اللَّهِ وَأَنَّ الْمُسْرِفِينَ هُمْ أَصْحَابُ النَّارِ

آنچه مرا به سوى آن دعوت می كنيد به ناچار نه در دنيا و نه در آخرت [درخور] خواندن نيست و در حقيقت برگشت ما به سوى خداست و افراطگران همدمان آتشند

there is no doubt that what you call me to has neither a call in this world, nor in the everlasting life. to allah we shall return, and the excessive sinners are the inhabitants of the fire.

فَسَتَذْكُرُونَ مَا أَقُولُ لَكُمْ وَأُفَوِّضُ أَمْرِي إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصِيرٌ بِالْعِبَادِ

پس به زودى آنچه را به شما می گويم به ياد خواهيد آورد و كارم را به خدا می سپارم خداست كه به [حال] بندگان [خود] بيناست

you will remember what i say to you. to allah i commit my affair, surely, allah sees his worshipers. `

فَوَقَاهُ اللَّهُ سَيِّئَاتِ مَا مَكَرُوا وَحَاقَ بِآلِ فِرْعَوْنَ سُوءُ الْعَذَابِ

پس خدا او را از عواقب سوء آنچه نيرنگ می كردند حمايت فرمود و فرعونيان را عذاب سخت فرو گرفت

allah saved him from the evils that they devised, and an evil punishment encompassed pharaoh`s people.

النَّارُ يُعْرَضُونَ عَلَيْهَا غُدُوًّا وَعَشِيًّا وَيَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ أَدْخِلُوا آلَ فِرْعَوْنَ أَشَدَّ الْعَذَابِ

[اينك هر] صبح و شام بر آتش عرضه می شوند و روزى كه رستاخيز بر پا شود [فرياد می رسد كه] فرعونيان را در سخت ترين [انواع] عذاب درآوريد

(before) the fire they shall be exposed morning and evening, and on the day when the hour comes, (it will be said): `admit the family of pharaoh into the most terrible punishment! `

وَإِذْ يَتَحَاجُّونَ فِي النَّارِ فَيَقُولُ الضُّعَفَاء لِلَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا إِنَّا كُنَّا لَكُمْ تَبَعًا فَهَلْ أَنتُم مُّغْنُونَ عَنَّا نَصِيبًا مِّنَ النَّارِ

و آنگاه كه در آتش شروع به آوردن حجت می كنند زيردستان به كسانى كه گردنكش بودند می گويند ما پيرو شما بوديم پس آيا می توانيد پاره اى از اين آتش را از ما دفع كنيد

and when they argue with one another in hell, the weak will say to the proud: `we were your followers, will you help us against any share of the fire? `

قَالَ الَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا إِنَّا كُلٌّ فِيهَا إِنَّ اللَّهَ قَدْ حَكَمَ بَيْنَ الْعِبَادِ

كسانى كه گردنكشى می كردند می گويند [اكنون] همه ما در آن هستيم خداست كه ميان بندگان [خود] داورى كرده است

but those who were proud will reply: `all of us are in it (hell). allah has judged between his worshipers. `

وَقَالَ الَّذِينَ فِي النَّارِ لِخَزَنَةِ جَهَنَّمَ ادْعُوا رَبَّكُمْ يُخَفِّفْ عَنَّا يَوْمًا مِّنَ الْعَذَابِ

و كسانى كه در آتشند به نگهبانان جهنم می گويند پروردگارتان را بخوانيد تا يك روز از اين عذاب را به ما تخفيف دهد

and those in the fire will say to the keepers of gehenna (hell): `call your lord to lessen our punishment for one day! `

قَالُوا أَوَلَمْ تَكُ تَأْتِيكُمْ رُسُلُكُم بِالْبَيِّنَاتِ قَالُوا بَلَى قَالُوا فَادْعُوا وَمَا دُعَاء الْكَافِرِينَ إِلَّا فِي ضَلَالٍ

می گويند مگر پيامبرانتان دلايل روشن به سوى شما نياوردند می گويند چرا می گويند پس بخوانيد و[لى] دعاى كافران جز در بيراهه نيست

but they will say: `did your messengers not come to you with clear signs? ` `yes indeed, ` they will answer. and they will reply: `then you call. ` but the calling of the unbelievers is only in error.

إِنَّا لَنَنصُرُ رُسُلَنَا وَالَّذِينَ آمَنُوا فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَيَوْمَ يَقُومُ الْأَشْهَادُ

در حقيقت ما فرستادگان خود و كسانى را كه گرويده اند در زندگى دنيا و روزى كه گواهان برپاى می ايستند قطعا يارى می كنيم

surely, we shall help our messengers and the believers both in this world and on the day when the witnesses rise.

يَوْمَ لَا يَنفَعُ الظَّالِمِينَ مَعْذِرَتُهُمْ وَلَهُمُ اللَّعْنَةُ وَلَهُمْ سُوءُ الدَّارِ

[همان] روزى كه ستمگران را پوزش طلبی شان سود نمی دهد و براى آنان لعنت است و برايشان بدفرجامى آن سراى است

on that day no excuse will benefit the harmdoers. theirs shall be the curse, and an evil lodging.

وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى الْهُدَى وَأَوْرَثْنَا بَنِي إِسْرَائِيلَ الْكِتَابَ

و قطعا موسى را هدايت داديم و به فرزندان اسرائيل تورات را به ميراث نهاديم

we gave moses the guidance and bequeathed upon the children of israel the book

هُدًى وَذِكْرَى لِأُولِي الْأَلْبَابِ

[كه] رهنمود و يادكردى براى خردمندان است

for guidance and a reminder for those of understanding.

فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَاسْتَغْفِرْ لِذَنبِكَ وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ بِالْعَشِيِّ وَالْإِبْكَارِ

پس صبر كن كه وعده خدا حق است و براى گناهت آمرزش بخواه و به سپاس پروردگارت شامگاهان و بامدادان ستايشگر باش

therefore have patience; the promise of allah is true, and ask forgiveness of your sins, and exalt with the praise of your lord in the evening and at dawn.

إِنَّ الَّذِينَ يُجَادِلُونَ فِي آيَاتِ اللَّهِ بِغَيْرِ سُلْطَانٍ أَتَاهُمْ إِن فِي صُدُورِهِمْ إِلَّا كِبْرٌ مَّا هُم بِبَالِغِيهِ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ

در حقيقت آنان كه در باره نشانه هاى خدا بی آنكه حجتى برايشان آمده باشد به مجادله برمی خيزند در دلهايشان جز بزرگنمايى نيست [و] آنان به آن [بزرگى كه آرزويش را دارند] نخواهند رسيد پس به خدا پناه جوى زيرا او خود شنواى بيناست

(as for) those who dispute the verses of allah without authority having been given to them, there is nothing in their chests but pride; that, they shall never attain. therefore seek refuge in allah, surely, he is the hearer, the seer.

لَخَلْقُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ أَكْبَرُ مِنْ خَلْقِ النَّاسِ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ

قطعا آفرينش آسمانها و زمين بزرگتر [و شكوهمندتر] از آفرينش مردم است ولى بيشتر مردم نمی دانند

indeed, the creation of heavens and earth is greater than the creation of mankind, yet most people do not know.

وَمَا يَسْتَوِي الْأَعْمَى وَالْبَصِيرُ وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَلَا الْمُسِيءُ قَلِيلًا مَّا تَتَذَكَّرُونَ

و نابينا و بينا يكسان نيستند و كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند [نيز] با [مردم] بدكار [يكسان] نيستند چه اندك پند می پذيريد

the blind and the seeing are not equal, nor are those who believe and do good works, and the wrongdoer yet you seldom reflect.

إِنَّ السَّاعَةَ لَآتِيَةٌ لَّا رَيْبَ فِيهَا وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يُؤْمِنُونَ

در حقيقت رستاخيز قطعا آمدنى است در آن ترديدى نيست ولى بيشتر مردم ايمان نمی آورند

there is no doubt that the hour is coming, yet most people do not believe.

وَقَالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ

و پروردگارتان فرمود مرا بخوانيد تا شما را اجابت كنم در حقيقت كسانى كه از پرستش من كبر می ورزند به زودى خوار در دوزخ درمی آيند

your lord has said: `call on me and i will answer you. those who are too proud to worship me shall enter gehenna utterly abject. `

اللَّهُ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ لِتَسْكُنُوا فِيهِ وَالنَّهَارَ مُبْصِرًا إِنَّ اللَّهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَشْكُرُونَ

خدا [همان] كسى است كه شب را براى شما پديد آورد تا در آن آرام گيريد و روز را روشنی بخش [قرار داد] آرى خدا بر مردم بسيار صاحب تفضل است ولى بيشتر مردم سپاس نمی دارند

it is allah who made for you the night in which to rest and the day to see. allah is bountiful to the people, yet most people do not give thanks.

ذَلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ خَالِقُ كُلِّ شَيْءٍ لَّا إِلَهَ إِلَّا هُوَ فَأَنَّى تُؤْفَكُونَ

اين است خدا پروردگار شما [كه] آفريننده هر چيزى است خدايى جز او نيست پس چگونه [از او] بازگردانيده می شويد

such is allah, your lord, the creator of all things. there is no god except he. how then can you turn away from him?

كَذَلِكَ يُؤْفَكُ الَّذِينَ كَانُوا بِآيَاتِ اللَّهِ يَجْحَدُونَ

كسانى كه نشانه هاى خدا را انكار می كردند اين گونه [از خدا] رويگردان می شوند

as such those who disbelieve the signs of allah turn away.

اللَّهُ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ قَرَارًا وَالسَّمَاء بِنَاء وَصَوَّرَكُمْ فَأَحْسَنَ صُوَرَكُمْ وَرَزَقَكُم مِّنَ الطَّيِّبَاتِ ذَلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ فَتَبَارَكَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ

خدا [همان] كسى است كه زمين را براى شما قرارگاه ساخت و آسمان را بنايى [گردانيد] و شما را صورتگرى كرد و صورتهاى شما را نيكو نمود و از چيزهاى پاكيزه به شما روزى داد اين است خدا پروردگار شما بلندمرتبه و بزرگ است خدا پروردگار جهانيان

it is allah who has given you the earth as a fixed place, and the heaven for a canopy. he has shaped you and made you fine images, and provided you with goodness. such is allah, your lord. blessed be allah, lord of all the worlds.

هُوَ الْحَيُّ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ فَادْعُوهُ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ

اوست [همان] زنده اى كه خدايى جز او نيست پس او را در حالى كه دين [خود] را براى وى بی آلايش گردانيده ايد بخوانيد سپاس[ها همه] ويژه خدا پروردگار جهانيان است

he is the living; there is no god except he. supplicate to him and make the religion sincerely his. praise belongs to allah, lord of the worlds!

قُلْ إِنِّي نُهِيتُ أَنْ أَعْبُدَ الَّذِينَ تَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ لَمَّا جَاءنِيَ الْبَيِّنَاتُ مِن رَّبِّي وَأُمِرْتُ أَنْ أُسْلِمَ لِرَبِّ الْعَالَمِينَ

بگو من نهى شده ام از اينكه جز خدا كسانى را كه [شما] می خوانيد پرستش كنم [آن هم] هنگامى كه از جانب پروردگارم مرا دلايل روشن رسيده باشد و مامورم كه فرمانبر پروردگار جهانيان باشم

say: `i am forbidden to worship those whom you worship, other than allah. clear verses have come to me from my lord and i am commanded to surrender to the lord of the worlds. `

هُوَ الَّذِي خَلَقَكُم مِّن تُرَابٍ ثُمَّ مِن نُّطْفَةٍ ثُمَّ مِنْ عَلَقَةٍ ثُمَّ يُخْرِجُكُمْ طِفْلًا ثُمَّ لِتَبْلُغُوا أَشُدَّكُمْ ثُمَّ لِتَكُونُوا شُيُوخًا وَمِنكُم مَّن يُتَوَفَّى مِن قَبْلُ وَلِتَبْلُغُوا أَجَلًا مُّسَمًّى وَلَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ

او همان كسى است كه شما را از خاكى آفريد سپس از نطفه اى آنگاه از علقه اى و بعد شما را [به صورت] كودكى برمی آورد تا به كمال قوت خود برسيد و تا سالمند شويد و از ميان شما كسى است كه مرگ پيش رس می يابد و تا [بالاخره] به مدتى كه مقرر است برسيد و اميد كه در انديشه فرو رويد

it is he who created you from dust, then from a (sperm) drop, and then a (blood) clot. he then brings you forth as an infant, then you reach your strength, after which you come of age though some of you die before it and that you reach an appointed term, in order that you understand.

هُوَ الَّذِي يُحْيِي وَيُمِيتُ فَإِذَا قَضَى أَمْرًا فَإِنَّمَا يَقُولُ لَهُ كُن فَيَكُونُ

او همان كسى است كه زنده می كند و می ميراند و چون به كارى حكم كند همين قدر به آن می گويد باش بی درنگ موجود می شود

it is he who gives life and makes to die, and when he decrees a thing, he says to it: `be, ` and it is!

أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ يُجَادِلُونَ فِي آيَاتِ اللَّهِ أَنَّى يُصْرَفُونَ

آيا كسانى را كه در [ابطال] آيات خدا مجادله می كنند نديده اى [كه] تا كجا [از حقيقت] انحراف حاصل كرده اند

do you not see how those who dispute about the verses of allah how they are turned about?

الَّذِينَ كَذَّبُوا بِالْكِتَابِ وَبِمَا أَرْسَلْنَا بِهِ رُسُلَنَا فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ

كسانى كه كتاب [خدا] و آنچه را كه فرستادگان خود را بدان گسيل داشته ايم تكذيب كرده اند به زودى خواهند دانست

those who belie the book and that with which we sent our messengers shall soon know.

إِذِ الْأَغْلَالُ فِي أَعْنَاقِهِمْ وَالسَّلَاسِلُ يُسْحَبُونَ

هنگامى كه غلها در گردنهايشان [افتاده] و [با] زنجيرها كشانيده می شوند

when the fetters and chains are round their necks they shall be dragged

فِي الْحَمِيمِ ثُمَّ فِي النَّارِ يُسْجَرُونَ

در ميان جوشاب [و] آنگاه در آتش برافروخته می شوند

into boiling water, then, into the fire they shall be poured.

ثُمَّ قِيلَ لَهُمْ أَيْنَ مَا كُنتُمْ تُشْرِكُونَ

آنگاه به آنان گفته می شود آنچه را در برابر خدا [با او] شريك می ساختيد كجايند

it will then be asked of them: `where are those whom you associated,

مِن دُونِ اللَّهِ قَالُوا ضَلُّوا عَنَّا بَل لَّمْ نَكُن نَّدْعُو مِن قَبْلُ شَيْئًا كَذَلِكَ يُضِلُّ اللَّهُ الْكَافِرِينَ

می گويند گمشان كرديم بلكه پيشتر [هم] ما چيزى را نمی خوانديم اين گونه خدا كافران را بی راه می گذارد

other than allah? ` they will reply: `they have gone astray from us. indeed what we used to call upon before is nothing. ` accordingly, allah leads the unbelievers astray.

ذَلِكُم بِمَا كُنتُمْ تَفْرَحُونَ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَبِمَا كُنتُمْ تَمْرَحُونَ

اين [عقوبت] به سبب آن است كه در زمين به ناروا شادى و سرمستى می كرديد و بدان سبب است كه [سخت به خود] می نازيديد

(and it will be said): `that is because you rejoiced on earth in things of which you had no right, and were very happy.

ادْخُلُوا أَبْوَابَ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا فَبِئْسَ مَثْوَى الْمُتَكَبِّرِينَ

از درهاى دوزخ درآييد در آن جاودان [بمانيد] چه بد است جاى سركشان

enter the gates of gehenna and live there for ever. evil is the lodging of the proud.

فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَإِمَّا نُرِيَنَّكَ بَعْضَ الَّذِي نَعِدُهُمْ أَوْ نَتَوَفَّيَنَّكَ فَإِلَيْنَا يُرْجَعُونَ

پس صبر كن كه وعده خدا راست است پس چه پاره اى از آنچه را كه به آنان وعده داده ايم به تو بنمايانيم چه تو را از دنيا ببريم [در هر صورت آنان] به سوى ما بازگردانيده می شوند

therefore have patience, the promise of allah is true. whether we show you something of that we promise them or call you to us, to us they shall all return.

وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلًا مِّن قَبْلِكَ مِنْهُم مَّن قَصَصْنَا عَلَيْكَ وَمِنْهُم مَّن لَّمْ نَقْصُصْ عَلَيْكَ وَمَا كَانَ لِرَسُولٍ أَنْ يَأْتِيَ بِآيَةٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ فَإِذَا جَاء أَمْرُ اللَّهِ قُضِيَ بِالْحَقِّ وَخَسِرَ هُنَالِكَ الْمُبْطِلُونَ

و مسلما پيش از تو فرستادگانى را روانه كرديم برخى از آنان را [ماجرايشان را] بر تو حكايت كرده ايم و برخى از ايشان را بر تو حكايت نكرده ايم و هيچ فرستاده اى را نرسد كه بی اجازه خدا نشانه اى بياورد پس چون فرمان خدا برسد به حق داورى می شود و آنجاست كه باطل كاران زيان می كنند

we sent other messengers before you; of some, we have already told you, of others we have not told you. yet it was not for any messenger to bring a verse except by the permission of allah. and when the command of allah comes the matter will be justly decided; and the vaindoers will be lost.

اللَّهُ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَنْعَامَ لِتَرْكَبُوا مِنْهَا وَمِنْهَا تَأْكُلُونَ

خدا [همان] كسى است كه چهارپايان را براى شما پديد آورد تا از برخى از آنها سوارى گيريد و از برخى از آنها بخوريد

it is allah who has provided you with cattle, some that you ride and some that you eat,

وَلَكُمْ فِيهَا مَنَافِعُ وَلِتَبْلُغُوا عَلَيْهَا حَاجَةً فِي صُدُورِكُمْ وَعَلَيْهَا وَعَلَى الْفُلْكِ تُحْمَلُونَ

و در آنها براى شما سودهاست تا با [سوار شدن بر] آنها به مقصودى كه در دلهايتان است برسيد و بر آنها و بر كشتى حمل می شويد

and for you there are other uses in them, and that upon them you may reach a need in your chests, and upon them and on ships you are carried.

وَيُرِيكُمْ آيَاتِهِ فَأَيَّ آيَاتِ اللَّهِ تُنكِرُونَ

و نشانه هاى [قدرت] خويش را به شما می نماياند پس كدام يك از آيات خدا را انكار می كنيد

he shows you his signs. now which of the signs of allah do you disbelieve?

أَفَلَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ كَانُوا أَكْثَرَ مِنْهُمْ وَأَشَدَّ قُوَّةً وَآثَارًا فِي الْأَرْضِ فَمَا أَغْنَى عَنْهُم مَّا كَانُوا يَكْسِبُونَ

آيا در زمين نگشته اند تا ببينند فرجام كسانى كه پيش از آنان بودند چگونه بوده است [آنها به مراتب از حيث تعداد] بيشتر از آنان و [از حيث] نيرو و آثار در روى زمين استوارتر بودند و[لى] آنچه به دست می آوردند به حالشان سودى نبخشيد

have they never journeyed through the land and seen what was the end of those who have gone before them? they were stronger than themselves in might and left firmer traces upon the earth; yet, whatsoever they earned did not help them.

فَلَمَّا جَاءتْهُمْ رُسُلُهُم بِالْبَيِّنَاتِ فَرِحُوا بِمَا عِندَهُم مِّنَ الْعِلْمِ وَحَاقَ بِهِم مَّا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُون

و چون پيامبرانشان دلايل آشكار برايشان آوردند به آن چيز [مختصرى] از دانش كه نزدشان بود خرسند شدند و [سرانجام] آنچه به ريشخند می گرفتند آنان را فروگرفت

when their messengers brought them clear verses they rejoiced in such knowledge as they had; but they were encompassed by that which they mocked.

فَلَمَّا رَأَوْا بَأْسَنَا قَالُوا آمَنَّا بِاللَّهِ وَحْدَهُ وَكَفَرْنَا بِمَا كُنَّا بِهِ مُشْرِكِينَ

پس چون سختى [عذاب] ما را ديدند گفتند فقط به خدا ايمان آورديم و بدانچه با او شريك می گردانيديم كافريم

and when they saw our might, they said: `we believe in allah alone, and we disbelieve in that we used to associate with him. `

فَلَمْ يَكُ يَنفَعُهُمْ إِيمَانُهُمْ لَمَّا رَأَوْا بَأْسَنَا سُنَّتَ اللَّهِ الَّتِي قَدْ خَلَتْ فِي عِبَادِهِ وَخَسِرَ هُنَالِكَ الْكَافِرُونَ

و[لى] هنگامى كه عذاب ما را مشاهده كردند ديگر ايمانشان براى آنها سودى نداد نت خداست كه از [ديرباز] در باره بندگانش چنين جارى شده و آنجاست كه ناباوران زيان كرده اند

but when they saw our might their belief did not benefit them! it is the way of allah that has passed concerning his worshipers. there, the unbelievers shall be lost.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

به نام خداوند رحمتگر مهربان

In the name of Allah, Most Gracious, Most Merciful

حم

حاء ميم

hameem.

تَنزِيلٌ مِّنَ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

وحى [نامه]اى است از جانب [خداى] رحمتگر مهربان

a sending down from the merciful, the most merciful.

كِتَابٌ فُصِّلَتْ آيَاتُهُ قُرْآنًا عَرَبِيًّا لِّقَوْمٍ يَعْلَمُونَ

كتابى است كه آيات آن به روشنى بيان شده قرآنى است به زبان عربى براى مردمى كه می دانند

a book, the verses of which are distinguished, an arabic koran for a nation who know.

بَشِيرًا وَنَذِيرًا فَأَعْرَضَ أَكْثَرُهُمْ فَهُمْ لَا يَسْمَعُونَ

بشارتگر و هشداردهنده است و[لى] بيشتر آنان رويگردان شدند در نتيجه [چيزى را] نمی شنوند

it bears glad tidings and a warning, yet most of them turn away and do not listen.

وَقَالُوا قُلُوبُنَا فِي أَكِنَّةٍ مِّمَّا تَدْعُونَا إِلَيْهِ وَفِي آذَانِنَا وَقْرٌ وَمِن بَيْنِنَا وَبَيْنِكَ حِجَابٌ فَاعْمَلْ إِنَّنَا عَامِلُونَ

و گفتند دلهاى ما از آنچه ما را به سوى آن می خوانى سخت محجوب و مهجور است و در گوشهاى ما سنگينى و ميان ما و تو پرده اى است پس تو كار خود را بكن ما [هم] كار خود را می كنيم

they say: `our hearts are veiled from that to which you call us, and in our ears there is heaviness. and between us and you is a veil. so work (as you will) and we are working. `

قُلْ إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ مِّثْلُكُمْ يُوحَى إِلَيَّ أَنَّمَا إِلَهُكُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ فَاسْتَقِيمُوا إِلَيْهِ وَاسْتَغْفِرُوهُ وَوَيْلٌ لِّلْمُشْرِكِينَ

بگو من بشرى چون شمايم جز اينكه به من وحى می شود كه خداى شما خدايى يگانه است پس مستقيما به سوى او بشتابيد و از او آمرزش بخواهيد و واى بر مشركان

say (prophet muhammad): `i am only a human like you, to whom it is revealed that your god is one god. therefore be straight with him and ask him to forgive you. woe to the idolaters,

الَّذِينَ لَا يُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُم بِالْآخِرَةِ هُمْ كَافِرُونَ

همان كسانى كه زكات نمی دهند و آنان كه به آخرت ناباورند

who do not pay charity and disbelieve in the everlasting life.

إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُمْ أَجْرٌ غَيْرُ مَمْنُونٍ

كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند آنان را پاداشى بی پايان است

for those who believe and do good works is an enduring wage. `

قُلْ أَئِنَّكُمْ لَتَكْفُرُونَ بِالَّذِي خَلَقَ الْأَرْضَ فِي يَوْمَيْنِ وَتَجْعَلُونَ لَهُ أَندَادًا ذَلِكَ رَبُّ الْعَالَمِينَ

بگو آيا اين شماييد كه واقعا به آن كسى كه زمين را در دو هنگام آفريد كفر می ورزيد و براى او همتايانى قرار می دهيد اين است پروردگار جهانيان

say: `do you disbelieve in him who created the earth in two days? and do you set up equals with him? he is the lord of the worlds. `

وَجَعَلَ فِيهَا رَوَاسِيَ مِن فَوْقِهَا وَبَارَكَ فِيهَا وَقَدَّرَ فِيهَا أَقْوَاتَهَا فِي أَرْبَعَةِ أَيَّامٍ سَوَاء لِّلسَّائِلِينَ

و در [زمين] از فراز آن [لنگرآسا] كوهها نهاد و در آن خير فراوان پديد آورد و مواد خوراكى آن را در چهار روز اندازه گيرى كرد [كه] براى خواهندگان درست [و متناسب با نيازهايشان] است

he set firm mountains on top (of the earth) and he blessed it. and in four days he ordained in it many provisions, equal to those who ask.

ثُمَّ اسْتَوَى إِلَى السَّمَاء وَهِيَ دُخَانٌ فَقَالَ لَهَا وَلِلْأَرْضِ اِئْتِيَا طَوْعًا أَوْ كَرْهًا قَالَتَا أَتَيْنَا طَائِعِينَ

سپس آهنگ [آفرينش] آسمان كرد و آن بخارى بود پس به آن و به زمين فرمود خواه يا ناخواه بياييد آن دو گفتند فرمان پذير آمديم

then he willed to the heaven when it was smoke, and to it and the earth he said: `come willingly, or unwillingly. ` `we come willingly, ` they answered.

فَقَضَاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ فِي يَوْمَيْنِ وَأَوْحَى فِي كُلِّ سَمَاء أَمْرَهَا وَزَيَّنَّا السَّمَاء الدُّنْيَا بِمَصَابِيحَ وَحِفْظًا ذَلِكَ تَقْدِيرُ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ

پس آنها را [به صورت] هفت آسمان در دو هنگام مقرر داشت و در هر آسمانى كار [مربوط به] آن را وحى فرمود و آسمان [اين] دنيا را به چراغها آذين كرديم و [آن را نيك] نگاه داشتيم اين است اندازه گيرى آن نيرومند دانا

in two days he determined them seven heavens, and he revealed to each heaven its commands. we decorated the lowest heaven with lamps and preserve them. such is the decree of the almighty, the knower.

فَإِنْ أَعْرَضُوا فَقُلْ أَنذَرْتُكُمْ صَاعِقَةً مِّثْلَ صَاعِقَةِ عَادٍ وَثَمُودَ

پس اگر روى برتافتند بگو شما را از آذرخشى چون آذرخش عاد و ثمود بر حذر داشتم

but if they turn away, say: `i have given you warning of a thunderbolt similar to that which overtook aad and thamood. `

إِذْ جَاءتْهُمُ الرُّسُلُ مِن بَيْنِ أَيْدِيهِمْ وَمِنْ خَلْفِهِمْ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا اللَّهَ قَالُوا لَوْ شَاء رَبُّنَا لَأَنزَلَ مَلَائِكَةً فَإِنَّا بِمَا أُرْسِلْتُمْ بِهِ كَافِرُونَ

چون فرستادگان [ما] از پيش رو و از پشت سرشان بر آنان آمدند [و گفتند] زنهار جز خدا را مپرستيد گفتند اگر پروردگار ما می خواست قطعا فرشتگانى فرومی فرستاد پس ما به آنچه بدان فرستاده شده ايد كافريم

when their messengers came to them from before them and behind them, (saying): `worship none except allah, ` they answered: `had it been the will of our lord, he would have sent down angels. so we disbelieve in the message with which you were sent. `

فَأَمَّا عَادٌ فَاسْتَكْبَرُوا فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَقَالُوا مَنْ أَشَدُّ مِنَّا قُوَّةً أَوَلَمْ يَرَوْا أَنَّ اللَّهَ الَّذِي خَلَقَهُمْ هُوَ أَشَدُّ مِنْهُمْ قُوَّةً وَكَانُوا بِآيَاتِنَا يَجْحَدُونَ

و اما عاديان به ناحق در زمين سر برافراشتند و گفتند از ما نيرومندتر كيست آيا ندانسته اند كه آن خدايى كه خلقشان كرده خود از ايشان نيرومندتر است و در نتيجه آيات ما را انكار می كردند

as for aad, they behaved proudly in the earth without right. `who is stronger than us? ` they would say. could they not see that allah, who created them, is stronger than they? but they disbelieved our signs.

فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ رِيحًا صَرْصَرًا فِي أَيَّامٍ نَّحِسَاتٍ لِّنُذِيقَهُمْ عَذَابَ الْخِزْيِ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَلَعَذَابُ الْآخِرَةِ أَخْزَى وَهُمْ لَا يُنصَرُونَ

پس بر آنان تندبادى توفنده در روزهايى شوم فرستاديم تا در زندگى دنيا عذاب رسوايى را بدانان بچشانيم و قطعا عذاب آخرت رسواكننده تر است و آنان يارى نخواهند شد

then, on the ominous days, we loosed against them a howling wind that we might let them taste the punishment of humiliation in this life; but more humiliating will be the punishment of the everlasting life and they will not be helped.

وَأَمَّا ثَمُودُ فَهَدَيْنَاهُمْ فَاسْتَحَبُّوا الْعَمَى عَلَى الْهُدَى فَأَخَذَتْهُمْ صَاعِقَةُ الْعَذَابِ الْهُونِ بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ

و اما ثموديان پس آنان را راهبرى كرديم و[لى] كوردلى را بر هدايت ترجيح دادند پس به [كيفر] آنچه مرتكب می شدند صاعقه عذاب خفت آور آنان را فروگرفت

as for thamood, we (offered) them our guidance, but they preferred blindness to guidance. so a thunderbolt of the humiliating punishment seized them because of what they had earned;

وَنَجَّيْنَا الَّذِينَ آمَنُوا وَكَانُوا يَتَّقُونَ

و كسانى را كه ايمان آورده بودند و پروا می داشتند رهانيديم

and we saved those who believed and feared allah.

وَيَوْمَ يُحْشَرُ أَعْدَاء اللَّهِ إِلَى النَّارِ فَهُمْ يُوزَعُونَ

و [ياد كن] روزى را كه دشمنان خدا به سوى آتش گردآورده و بازداشت [و دسته دسته تقسيم] می شوند

on the day when the enemies of allah will be rightfully gathered together before fire,

حَتَّى إِذَا مَا جَاؤُوهَا شَهِدَ عَلَيْهِمْ سَمْعُهُمْ وَأَبْصَارُهُمْ وَجُلُودُهُمْ بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ

تا چون بدان رسند گوششان و ديدگانشان و پوستشان به آنچه می كرده اند بر ضدشان گواهى دهند

when they reach it, their hearing, eyes and skins will testify against them for what they were doing.

وَقَالُوا لِجُلُودِهِمْ لِمَ شَهِدتُّمْ عَلَيْنَا قَالُوا أَنطَقَنَا اللَّهُ الَّذِي أَنطَقَ كُلَّ شَيْءٍ وَهُوَ خَلَقَكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ

و به پوست [بدن] خود می گويند چرا بر ضد ما شهادت داديد می گويند همان خدايى كه هر چيزى را به زبان درآورده ما را گويا گردانيده است و او نخستين بار شما را آفريد و به سوى او برگردانيده می شويد

`why did you bear witness against us, ` they will ask their skins, and they will reply: `allah has given us speech, as he has given speech to everything. it was he who created you the first time, and to him you shall return.

وَمَا كُنتُمْ تَسْتَتِرُونَ أَنْ يَشْهَدَ عَلَيْكُمْ سَمْعُكُمْ وَلَا أَبْصَارُكُمْ وَلَا جُلُودُكُمْ وَلَكِن ظَنَنتُمْ أَنَّ اللَّهَ لَا يَعْلَمُ كَثِيرًا مِّمَّا تَعْمَلُونَ

و [شما] از اينكه مبادا گوش و ديدگان و پوستتان بر ضد شما گواهى دهند [گناهانتان را] پوشيده نمی داشتيد ليكن گمان داشتيد كه خدا بسيارى از آنچه را كه می كنيد نمی داند

it is not that you covered yourselves so that your hearing, eyes and skin could not bear witness against you but you thought that allah did not know much of that which you do.

وَذَلِكُمْ ظَنُّكُمُ الَّذِي ظَنَنتُم بِرَبِّكُمْ أَرْدَاكُمْ فَأَصْبَحْتُم مِّنْ الْخَاسِرِينَ

و همين بود گمانتان كه در باره پروردگارتان برديد شما را هلاك كرد و از زيانكاران شديد

rather, it is the thoughts you thought about your lord that have destroyed you, therefore, this morning you find yourselves among the losers. `

فَإِن يَصْبِرُوا فَالنَّارُ مَثْوًى لَّهُمْ وَإِن يَسْتَعْتِبُوا فَمَا هُم مِّنَ الْمُعْتَبِينَ

پس اگر شكيبايى نمايند جايشان در آتش است و اگر از در پوزش درآيند مورد اجابت قرار نمی گيرند

even if they are patient the fire shall still be their lodging, and if they seek pardon, they shall not be among those who are pardoned.

وَقَيَّضْنَا لَهُمْ قُرَنَاء فَزَيَّنُوا لَهُم مَّا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَحَقَّ عَلَيْهِمُ الْقَوْلُ فِي أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِهِم مِّنَ الْجِنِّ وَالْإِنسِ إِنَّهُمْ كَانُوا خَاسِرِينَ

و براى آنان دمسازانى گذاشتيم و آنچه در دسترس ايشان و آنچه در پى آنان بود در نظرشان زيبا جلوه دادند و فرمان [عذاب] در ميان امتهايى از جن و انس كه پيش از آنان روزگار به سر برده بودند بر ايشان واجب آمد چرا كه آنها زيانكاران بودند

we have assigned companions to them, who make what is before them and behind them seem fair to them. the statement has been realized against them in nations of people and jinn alike that passed away before them they were indeed the losers.

وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَا تَسْمَعُوا لِهَذَا الْقُرْآنِ وَالْغَوْا فِيهِ لَعَلَّكُمْ تَغْلِبُونَ

و كسانى كه كافر شدند گفتند به اين قرآن گوش مدهيد و سخن لغو در آن اندازيد شايد شما پيروز شويد

the unbelievers say: `do not listen to this koran, and talk idly about it so that you might be overcome. `

فَلَنُذِيقَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا عَذَابًا شَدِيدًا وَلَنَجْزِيَنَّهُمْ أَسْوَأَ الَّذِي كَانُوا يَعْمَلُونَ

و قطعا كسانى را كه كافر شده اند عذابى سخت می چشانيم و حتما آنها را به بدتر از آنچه می كرده اند جزا می دهيم

we will let the unbelievers taste a terrible punishment, and recompense them with the worst of what they were doing.

ذَلِكَ جَزَاء أَعْدَاء اللَّهِ النَّارُ لَهُمْ فِيهَا دَارُ الْخُلْدِ جَزَاء بِمَا كَانُوا بِآيَاتِنَا يَجْحَدُونَ

آرى سزاى دشمنان خدا همان آتش است كه در آن منزل هميشگى دارند [اين] جزا به كيفر آن است كه نشانه هاى ما را انكار می كردند

the fire that is the recompense of the enemies of allah. there it is that they will be lodged for eternity, a recompense for their disbelief of our verses.

وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا رَبَّنَا أَرِنَا الَّذَيْنِ أَضَلَّانَا مِنَ الْجِنِّ وَالْإِنسِ نَجْعَلْهُمَا تَحْتَ أَقْدَامِنَا لِيَكُونَا مِنَ الْأَسْفَلِينَ

و كسانى كه كفر ورزيدند گفتند پروردگارا آن دو [گمراه گرى] از جن و انس كه ما را گمراه كردند به ما نشان ده تا آنها را زير قدمهايمان بگذاريم تا زبون شوند

the unbelievers will say: `lord, show us the jinn and people who led us astray, to put them under our feet so that they are among the lowest. `

إِنَّ الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلَائِكَةُ أَلَّا تَخَافُوا وَلَا تَحْزَنُوا وَأَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتِي كُنتُمْ تُوعَدُونَ

در حقيقت كسانى كه گفتند پروردگار ما خداست سپس ايستادگى كردند فرشتگان بر آنان فرود می آيند [و می گويند] هان بيم مداريد و غمين مباشيد و به بهشتى كه وعده يافته بوديد شاد باشيد

the angels will descend on those who said: `allah is our lord, ` and have then gone straight, (saying:) `be neither fearful, nor sad; rejoice in the paradise you have been promised.

نَحْنُ أَوْلِيَاؤُكُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَفِي الْآخِرَةِ وَلَكُمْ فِيهَا مَا تَشْتَهِي أَنفُسُكُمْ وَلَكُمْ فِيهَا مَا تَدَّعُونَ

در زندگى دنيا و در آخرت دوستانتان ماييم و هر چه دلهايتان بخواهد در [بهشت] براى شماست و هر چه خواستار باشيد در آنجا خواهيد داشت

we are your guides in this world and in the everlasting life. there, you shall have all that your souls desire, and all that you ask for

نُزُلًا مِّنْ غَفُورٍ رَّحِيمٍ

روزى آماده اى از سوى آمرزنده مهربان است

as hospitality from one, the forgiving, the most merciful. `

وَمَنْ أَحْسَنُ قَوْلًا مِّمَّن دَعَا إِلَى اللَّهِ وَعَمِلَ صَالِحًا وَقَالَ إِنَّنِي مِنَ الْمُسْلِمِينَ

و كيست خوشگفتارتر از آن كس كه به سوى خدا دعوت نمايد و كار نيك كند و گويد من [در برابر خدا] از تسليم شدگانم

and, who is better in saying than he who invites to allah, does what is right, and says: `surely, i am of those who surrender. `

وَلَا تَسْتَوِي الْحَسَنَةُ وَلَا السَّيِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِي بَيْنَكَ وَبَيْنَهُ عَدَاوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِيٌّ حَمِيمٌ

و نيكى با بدى يكسان نيست [بدى را] آنچه خود بهتر است دفع كن آنگاه كسى كه ميان تو و ميان او دشمنى است گويى دوستى يكدل می گردد

good and evil deeds are not equal. repel with that which is most just, and see, the one whom there is enmity between you will be as if he were a loyal guide.

وَمَا يُلَقَّاهَا إِلَّا الَّذِينَ صَبَرُوا وَمَا يُلَقَّاهَا إِلَّا ذُو حَظٍّ عَظِيمٍ

و اين [خصلت] را جز كسانى كه شكيبا بوده اند نمی يابند و آن را جز صاحب بهره اى بزرگ نخواهد يافت

but none will receive it except those who are patient and, none shall receive it, except he who has a great share.

وَإِمَّا يَنزَغَنَّكَ مِنَ الشَّيْطَانِ نَزْغٌ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ

و اگر دمدمه اى از شيطان تو را از جاى درآورد پس به خدا پناه ببر كه او خود شنواى داناست

if a provocation from satan should provoke you, seek refuge in allah. he is the hearer, the knower.

وَمِنْ آيَاتِهِ اللَّيْلُ وَالنَّهَارُ وَالشَّمْسُ وَالْقَمَرُ لَا تَسْجُدُوا لِلشَّمْسِ وَلَا لِلْقَمَرِ وَاسْجُدُوا لِلَّهِ الَّذِي خَلَقَهُنَّ إِن كُنتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُونَ

و از نشانه هاى [حضور] او شب و روز و خورشيد و ماه است نه براى خورشيد سجده كنيد و نه براى ماه و اگر تنها او را می پرستيد آن خدايى را سجده كنيد كه آنها را خلق كرده است

among his signs are the night and the day, and the sun and the moon. but do not prostrate yourselves before the sun or the moon; rather prostrate before allah, who created them both, if it is he whom you worship.

فَإِنِ اسْتَكْبَرُوا فَالَّذِينَ عِندَ رَبِّكَ يُسَبِّحُونَ لَهُ بِاللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَهُمْ لَا يَسْأَمُونَ

پس اگر كبر ورزيدند كسانى كه در پيشگاه پروردگار تواند شبانه روز او را نيايش می كنند و خسته نمی شوند

but if they become proud, those who are with your lord exalt him by day and night, and never grow weary.

وَمِنْ آيَاتِهِ أَنَّكَ تَرَى الْأَرْضَ خَاشِعَةً فَإِذَا أَنزَلْنَا عَلَيْهَا الْمَاء اهْتَزَّتْ وَرَبَتْ إِنَّ الَّذِي أَحْيَاهَا لَمُحْيِي الْمَوْتَى إِنَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ

و از [ديگر] نشانه هاى او اين است كه تو زمين را فسرده می بينى و چون باران بر آن فروريزيم به جنبش درآيد و بردمد آرى همان كسى كه آن را زندگى بخشيد قطعا زنده كننده مردگان است در حقيقت او بر هر چيزى تواناست

and among his signs is that you see the earth humble; then when he sends down rain upon it, it quivers and swells. he who revives is he who revives the dead, surely, he is powerful over everything.

إِنَّ الَّذِينَ يُلْحِدُونَ فِي آيَاتِنَا لَا يَخْفَوْنَ عَلَيْنَا أَفَمَن يُلْقَى فِي النَّارِ خَيْرٌ أَم مَّن يَأْتِي آمِنًا يَوْمَ الْقِيَامَةِ اعْمَلُوا مَا شِئْتُمْ إِنَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ

كسانى كه در [فهم و ارائه] آيات ما كژ می روند بر ما پوشيده نيستند آيا كسى كه در آتش افكنده می شود بهتر است يا كسى كه روز قيامت آسوده خاطر می آيد هر چه می خواهيد بكنيد كه او به آنچه انجام می دهيد بيناست

those who disbelieve our verses when it comes to them are not hidden from us. is he who is cast in the fire better than he who comes in safety on the day of resurrection? do as you will, surely, he sees the things you do.

إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بِالذِّكْرِ لَمَّا جَاءهُمْ وَإِنَّهُ لَكِتَابٌ عَزِيزٌ

كسانى كه به اين قرآن چون بديشان رسيد كفر ورزيدند [به كيفر خود می رسند] و به راستى كه آن كتابى ارجمند است

those who disbelieve in the remembrance when it comes to them and indeed this is a mighty book

لَا يَأْتِيهِ الْبَاطِلُ مِن بَيْنِ يَدَيْهِ وَلَا مِنْ خَلْفِهِ تَنزِيلٌ مِّنْ حَكِيمٍ حَمِيدٍ

از پيش روى آن و از پشت سرش باطل به سويش نمی آيد وحى [نامه]اى است از حكيمى ستوده[صفات]

falsehood does not come to it from before it or from behind it. it is a sending down from the one, the wise, the praised.

مَا يُقَالُ لَكَ إِلَّا مَا قَدْ قِيلَ لِلرُّسُلِ مِن قَبْلِكَ إِنَّ رَبَّكَ لَذُو مَغْفِرَةٍ وَذُو عِقَابٍ أَلِيمٍ

به تو جز آنچه به پيامبران پيش از تو گفته شده است گفته نمی شود به راستى كه پروردگار تو داراى آمرزش و دارنده كيفرى پر درد است

nothing that is said to you has not already been said to other messengers before you. indeed, your lord is a lord of forgiveness, but stern in retribution.

وَلَوْ جَعَلْنَاهُ قُرْآنًا أَعْجَمِيًّا لَّقَالُوا لَوْلَا فُصِّلَتْ آيَاتُهُ أَأَعْجَمِيٌّ وَعَرَبِيٌّ قُلْ هُوَ لِلَّذِينَ آمَنُوا هُدًى وَشِفَاء وَالَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ فِي آذَانِهِمْ وَقْرٌ وَهُوَ عَلَيْهِمْ عَمًى أُوْلَئِكَ يُنَادَوْنَ مِن مَّكَانٍ بَعِيدٍ

و اگر [اين كتاب را] قرآنى غير عربى گردانيده بوديم قطعا می گفتند چرا آيه هاى آن روشن بيان نشده كتابى غير عربى و [مخاطب آن] عرب زبان بگواين [كتاب] براى كسانى كه ايمان آورده اند رهنمود و درمانى است و كسانى كه ايمان نمی آورند در گوشهايشان سنگينى است و قرآن برايشان نامفهوم است و [گويى] آنان را از جايى دور ندا می دهند

had we made the koran in a nonarabic (language) they would have said: `if only its verses were distinguished! why in (a) nonarabic (language, when the prophet is) an arab? ` say: `to the believers it is a guidance and a healing. but to those who do not believe, there is a heaviness in their ears, to them it is blindness. they are those called from afar. `

وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ فَاخْتُلِفَ فِيهِ وَلَوْلَا كَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِن رَّبِّكَ لَقُضِيَ بَيْنَهُمْ وَإِنَّهُمْ لَفِي شَكٍّ مِّنْهُ مُرِيبٍ

و به راستى موسى را كتاب [تورات] داديم پس در آن اختلاف واقع شد و اگر از جانب پروردگارت فرمان [مهلت] سبقت نگرفته بود قطعا ميانشان داورى شده بود و در حقيقت آنان در باره آن به شكى سخت دچارند

we gave the book to moses, but there were disputes about it, and had it not been for a word that preceded from your lord (their disputes) would have been decided between them. but they are in disquieting doubt about it.

مَنْ عَمِلَ صَالِحًا فَلِنَفْسِهِ وَمَنْ أَسَاء فَعَلَيْهَا وَمَا رَبُّكَ بِظَلَّامٍ لِّلْعَبِيدِ

هر كه كار شايسته كند به سود خود اوست و هر كه بدى كند به زيان خود اوست و پروردگار تو به بندگان [خود] ستمكار نيست

he who does good does it for himself; and he who does evil does so against it. your lord never wrongs his worshipers.