إِلَيْهِ يُرَدُّ عِلْمُ السَّاعَةِ وَمَا تَخْرُجُ مِن ثَمَرَاتٍ مِّنْ أَكْمَامِهَا وَمَا تَحْمِلُ مِنْ أُنثَى وَلَا تَضَعُ إِلَّا بِعِلْمِهِ وَيَوْمَ يُنَادِيهِمْ أَيْنَ شُرَكَائِي قَالُوا آذَنَّاكَ مَا مِنَّا مِن شَهِيدٍ

دانستن هنگام رستاخيز فقط منحصر به اوست و ميوه ها از غلافهايشان بيرون نمی آيند و هيچ مادينه اى بار نمی گيرد و بار نمی گذارد مگر آنكه او به آن علم دارد و روزى كه [خدا] آنان را ندا می دهد شريكان من كجايند می گويند با بانگ رسا به تو می گوييم كه هيچ گواهى از ميان ما نيست

to him is referred the knowledge of the hour. no fruit sprouts forth from its sheath, no female conceives or is delivered, except with his knowledge. on the day he will call to them: `where then are my associates? ` they will reply: `we proclaim to you that none of us can bear witness. `

وَضَلَّ عَنْهُم مَّا كَانُوا يَدْعُونَ مِن قَبْلُ وَظَنُّوا مَا لَهُم مِّن مَّحِيصٍ

و آنچه از پيش می خواندند از [نظر] آنان ناپديد می شود و می دانند كه آنان را روى گريز نيست

those they used to call upon before will go away from them, and they shall think that they have no asylum.

لَا يَسْأَمُ الْإِنسَانُ مِن دُعَاء الْخَيْرِ وَإِن مَّسَّهُ الشَّرُّ فَيَؤُوسٌ قَنُوطٌ

انسان از دعاى خير خسته نمی شود و چون آسيبى به او رسد مايوس [و] نوميد می گردد

mankind never wearies of supplicating for goodness, but when evil befalls him he is downcast and (grows) desperate.

وَلَئِنْ أَذَقْنَاهُ رَحْمَةً مِّنَّا مِن بَعْدِ ضَرَّاء مَسَّتْهُ لَيَقُولَنَّ هَذَا لِي وَمَا أَظُنُّ السَّاعَةَ قَائِمَةً وَلَئِن رُّجِعْتُ إِلَى رَبِّي إِنَّ لِي عِندَهُ لَلْحُسْنَى فَلَنُنَبِّئَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بِمَا عَمِلُوا وَلَنُذِيقَنَّهُم مِّنْ عَذَابٍ غَلِيظٍ

و اگر از جانب خود رحمتى پس از زيانى كه به او رسيده است بچشانيم قطعا خواهد گفت من سزاوار آنم و گمان ندارم كه رستاخيز برپا شود و اگر هم به سوى پروردگارم بازگردانيده شوم قطعا نزد او برايم خوبى خواهد بود پس بدون شك كسانى را كه كفران كرده اند به آنچه انجام داده اند آگاه خواهيم كرد و مسلما از عذابى سخت به آنان خواهيم چشانيد

and if we give him a taste of mercy from us after his affliction has befallen him, he is sure to say: `this is my own. i do not think the hour will ever come. and even if i am returned to my lord, with him there is for me the finest reward (paradise). ` then, we shall tell the unbelievers what they did and let them taste a harsh punishment.

وَإِذَا أَنْعَمْنَا عَلَى الْإِنسَانِ أَعْرَضَ وَنَأى بِجَانِبِهِ وَإِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ فَذُو دُعَاء عَرِيضٍ

و چون انسان را نعمت بخشيم روى برتابد و خود را كنار كشد و چون آسيبى بدو رسد دست به دعاى فراوان بردارد

when we favor a human, he swerves away and withdraws aside, but when evil befalls him he is full of unending prayer.

قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِن كَانَ مِنْ عِندِ اللَّهِ ثُمَّ كَفَرْتُم بِهِ مَنْ أَضَلُّ مِمَّنْ هُوَ فِي شِقَاقٍ بَعِيدٍ

بگو به من خبر دهيد اگر [قرآن] از نزد خدا [آمده] باشد و آن را انكار كرده باشيد چه كسى گمراه تر از آن كس خواهد بود كه به مخالفتى دور و دراز [دچار] آمده باشد

say: `think, if this (koran) is indeed from allah, and you disbelieve in it, who is further astray than he who is in a wide schism? `

سَنُرِيهِمْ آيَاتِنَا فِي الْآفَاقِ وَفِي أَنفُسِهِمْ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ أَوَلَمْ يَكْفِ بِرَبِّكَ أَنَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ

به زودى نشانه هاى خود را در افقها[ى گوناگون] و در دلهايشان بديشان خواهيم نمود تا برايشان روشن گردد كه او خود حق است آيا كافى نيست كه پروردگارت خود شاهد هر چيزى است

we will show them our signs in all the horizons and in themselves, until it is clear to them that it is the truth. is it not sufficient that your lord is witness over everything? `

أَلَا إِنَّهُمْ فِي مِرْيَةٍ مِّن لِّقَاء رَبِّهِمْ أَلَا إِنَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ مُّحِيطٌ

آرى آنان در لقاى پروردگارشان ترديد دارند آگاه باش كه مسلما او به هر چيزى احاطه دارد

are they not in doubt concerning the meeting with their lord? attention, he encompasses everything.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

به نام خداوند رحمتگر مهربان

In the name of Allah, Most Gracious, Most Merciful

حم

حاء ميم

hameem

عسق

عين سين قاف

`aeenseenqaaf

كَذَلِكَ يُوحِي إِلَيْكَ وَإِلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِكَ اللَّهُ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ

اين گونه خداى نيرومند حكيم به سوى تو و به سوى كسانى كه پيش از تو بودند وحى می كند

as such allah, the almighty, the wise reveals to you (prophet muhammad) and to those before you.

لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَهُوَ الْعَلِيُّ الْعَظِيمُ

آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است از آن اوست و او بلندمرتبه بزرگ است

to him belongs whatsoever is in the heavens and the earth. he is the high, the exalted.

تَكَادُ السَّمَاوَاتُ يَتَفَطَّرْنَ مِن فَوْقِهِنَّ وَالْمَلَائِكَةُ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَيَسْتَغْفِرُونَ لِمَن فِي الْأَرْضِ أَلَا إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ

چيزى نمانده كه آسمانها از فرازشان بشكافند و [حال آنكه] فرشتگان به سپاس پروردگارشان تسبيح می گويند و براى كسانى كه در زمين هستند آمرزش می طلبند آگاه باش در قيقت خداست كه آمرزنده مهربان است

the heavens nearly break apart above them as the angels exalt with the praise of their lord and ask forgiveness for those on earth. indeed allah is the forgiving, the most merciful.

وَالَّذِينَ اتَّخَذُوا مِن دُونِهِ أَولِيَاء اللَّهُ حَفِيظٌ عَلَيْهِمْ وَمَا أَنتَ عَلَيْهِم بِوَكِيلٍ

و كسانى كه به جاى او دوستانى براى خود گرفته اند خدا بر ايشان نگهبان است و تو بر آنان گمارده نيستى

as for those who take guardians for themselves, other than him, allah is the warden over them. you are not a guardian over them.

وَكَذَلِكَ أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ قُرْآنًا عَرَبِيًّا لِّتُنذِرَ أُمَّ الْقُرَى وَمَنْ حَوْلَهَا وَتُنذِرَ يَوْمَ الْجَمْعِ لَا رَيْبَ فِيهِ فَرِيقٌ فِي الْجَنَّةِ وَفَرِيقٌ فِي السَّعِيرِ

و بدين گونه قرآن عربى به سوى تو وحى كرديم تا [مردم] مكه و كسانى را كه پيرامون آنند هشدار دهى و از روز گردآمدن [خلق] كه ترديدى در آن نيست بيم دهى گروهى در بهشتند و گروهى در آتش

as such we have revealed to you an arabic koran, so that you can warn the mother of villages (mecca) and all who live about it, and that you also warn them of the day of gathering in which there is no doubt that a division will be in paradise, and a division in the blaze.

وَلَوْ شَاء اللَّهُ لَجَعَلَهُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَلَكِن يُدْخِلُ مَن يَشَاءُ فِي رَحْمَتِهِ وَالظَّالِمُونَ مَا لَهُم مِّن وَلِيٍّ وَلَا نَصِيرٍ

و اگر خدا می خواست قطعا آنان را امتى يگانه می گردانيد ليكن هر كه را بخواهد به حمت خويش درمی آورد و ستمگران نه يارى دارند و نه ياورى

had it been the will of allah, he would have made them all one nation. but he admits into his mercy whom he will the harmdoers shall have neither a guardian nor helper.

أَمِ اتَّخَذُوا مِن دُونِهِ أَوْلِيَاء فَاللَّهُ هُوَ الْوَلِيُّ وَهُوَ يُحْيِي المَوْتَى وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ

آيا به جاى او دوستانى براى خود گرفته اند خداست كه دوست راستين است و اوست كه مردگان را زنده می كند و هموست كه بر هر چيزى تواناست

or have they taken to themselves guardians other than him? but allah, he is the guardian. he revives the dead and has power over all things.

وَمَا اخْتَلَفْتُمْ فِيهِ مِن شَيْءٍ فَحُكْمُهُ إِلَى اللَّهِ ذَلِكُمُ اللَّهُ رَبِّي عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَإِلَيْهِ أُنِيبُ

و در باره هر چيزى اختلاف پيدا كرديد داوريش به خدا [ارجاع می گردد] چنين خدايى پروردگار من است بر او توكل كردم و به سوى او بازمی گردم

whatever you differ upon, its judgement belongs to allah. such is allah, my lord, in him i have put my trust, and to him i turn in repentance.

فَاطِرُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ جَعَلَ لَكُم مِّنْ أَنفُسِكُمْ أَزْوَاجًا وَمِنَ الْأَنْعَامِ أَزْوَاجًا يَذْرَؤُكُمْ فِيهِ لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ وَهُوَ السَّمِيعُ البَصِيرُ

پديدآورنده آسمانها و زمين است از خودتان براى شما جفتهايى قرار داد و از دامها [نيز] نر و ماده [قرار داد] بدين وسيله شما را بسيار می گرداند چيزى مانند او نيست و اوست شنواى بينا

the originator of the heavens and the earth, he has given you from yourselves, pairs, and also pairs of cattle, thereby multiplying you. there is nothing like him. he is the hearer, the seer.

لَهُ مَقَالِيدُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَن يَشَاءُ وَيَقْدِرُ إِنَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ

كليدهاى آسمانها و زمين از آن اوست براى هر كس كه بخواهد روزى را گشاده يا تنگ می گرداند اوست كه بر هر چيزى داناست

to him belongs the keys of the heavens and the earth. he outspreads and withholds his provisions to whom he will, surely, he has knowledge of all things.

شَرَعَ لَكُم مِّنَ الدِّينِ مَا وَصَّى بِهِ نُوحًا وَالَّذِي أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ وَمَا وَصَّيْنَا بِهِ إِبْرَاهِيمَ وَمُوسَى وَعِيسَى أَنْ أَقِيمُوا الدِّينَ وَلَا تَتَفَرَّقُوا فِيهِ كَبُرَ عَلَى الْمُشْرِكِينَ مَا تَدْعُوهُمْ إِلَيْهِ اللَّهُ يَجْتَبِي إِلَيْهِ مَن يَشَاءُ وَيَهْدِي إِلَيْهِ مَن يُنِيبُ

از [احكام] دين آنچه را كه به نوح در باره آن سفارش كرد براى شما تشريع كرد و آنچه را به تو وحى كرديم و آنچه را كه در باره آن به ابراهيم و موسى و عيسى سفارش نموديم كه دين را برپا داريد و در آن تفرقه اندازى مكنيد بر مشركان آنچه كه ايشان را به سوى آن فرا می خوانى گران می آيد خدا هر كه را بخواهد به سوى خود برمی گزيند و هر كه را كه از در توبه درآيد به سوى خود راه می نمايد

he has made plain for you the religion with which he charged noah and that which we have revealed to you, and that with which we charged (prophets) abraham, moses and jesus, (saying): `establish the religion and do not be divided therein. ` that which you invite them to is too overwhelming for the idolaters. allah brings close to himself whom he will, and guides to him those who turn in repentance.

وَمَا تَفَرَّقُوا إِلَّا مِن بَعْدِ مَا جَاءهُمُ الْعِلْمُ بَغْيًا بَيْنَهُمْ وَلَوْلَا كَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِن رَّبِّكَ إِلَى أَجَلٍ مُّسَمًّى لَّقُضِيَ بَيْنَهُمْ وَإِنَّ الَّذِينَ أُورِثُوا الْكِتَابَ مِن بَعْدِهِمْ لَفِي شَكٍّ مِّنْهُ مُرِيبٍ

و فقط پس از آنكه علم برايشان آمد راه تفرقه پيمودند [آن هم] به صرف حسد [و برترى جويى] ميان همديگر و اگر سخنى [داير بر تاخير عذاب] از جانب پروردگارت تا زمانى معين پيشى نگرفته بود قطعا ميانشان داورى شده بود و كسانى كه بعد از آنان كتاب [تورات] را ميراث يافتند واقعا در باره او در ترديدى سخت [دچار]اند

yet they became divided only after knowledge had reached them from their own insolence. and had it not been for a word that had preceded from your lord, till an appointed term, it would have been determined between them. but those who inherited the book after them are in disquieting doubt about it,

فَلِذَلِكَ فَادْعُ وَاسْتَقِمْ كَمَا أُمِرْتَ وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاءهُمْ وَقُلْ آمَنتُ بِمَا أَنزَلَ اللَّهُ مِن كِتَابٍ وَأُمِرْتُ لِأَعْدِلَ بَيْنَكُمُ اللَّهُ رَبُّنَا وَرَبُّكُمْ لَنَا أَعْمَالُنَا وَلَكُمْ أَعْمَالُكُمْ لَا حُجَّةَ بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمُ اللَّهُ يَجْمَعُ بَيْنَنَا وَإِلَيْهِ الْمَصِيرُ

بنابراين به دعوت پرداز و همان گونه كه مامورى ايستادگى كن و هوسهاى آنان را پيروى مكن و بگو به هر كتابى كه خدا نازل كرده است ايمان آوردم و مامور شدم كه ميان شما عدالت كنم خدا پروردگار ما و پروردگار شماست اعمال ما از آن ما و اعمال شما از آن شماست ميان ما و شما خصومتى نيست خدا ميان ما را جمع می كند و فرجام به سوى اوست

so invite and go straight as you are ordered, and do not follow their desires and say: `i believe in whatever book allah has sent down. i am ordered to be just among you. allah is our lord and your lord. we have our deeds and you have yours; there is no argument between us and you, allah will bring us all together, to him is the arrival. `

وَالَّذِينَ يُحَاجُّونَ فِي اللَّهِ مِن بَعْدِ مَا اسْتُجِيبَ لَهُ حُجَّتُهُمْ دَاحِضَةٌ عِندَ رَبِّهِمْ وَعَلَيْهِمْ غَضَبٌ وَلَهُمْ عَذَابٌ شَدِيدٌ

و كسانى كه در باره خدا پس از اجابت [دعوت] او به مجادله می پردازند حجتشان پيش پروردگارشان باطل است و خشمى [از خدا] برايشان است و براى آنان عذابى سخت خواهد بود

as for those who argue concerning allah after being answered, their arguments will be annulled before their lord, and his wrath will fall upon them, and for them there is a terrible punishment.

اللَّهُ الَّذِي أَنزَلَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ وَالْمِيزَانَ وَمَا يُدْرِيكَ لَعَلَّ السَّاعَةَ قَرِيبٌ

خدا همان كسى است كه كتاب و وسيله سنجش را به حق فرود آورد و تو چه می دانى شايد رستاخيز نزديك باشد

it is allah who has sent down the book in truth and the scale. and what will let you know? the hour is near.

يَسْتَعْجِلُ بِهَا الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِهَا وَالَّذِينَ آمَنُوا مُشْفِقُونَ مِنْهَا وَيَعْلَمُونَ أَنَّهَا الْحَقُّ أَلَا إِنَّ الَّذِينَ يُمَارُونَ فِي السَّاعَةِ لَفِي ضَلَالٍ بَعِيدٍ

كسانى كه به آن ايمان ندارند شتابزده آن را می خواهند و كسانى كه ايمان آورده اند از آن هراسناكند و می دانند كه آن حق است بدان كه آنان كه در مورد قيامت ترديد می ورزند قطعا در گمراهى دور و درازی اند

those who disbelieve in it seek to hasten it, but the believers are in fear of it, knowing it to be the truth. indeed, those who doubt the hour have strayed far away.

اللَّهُ لَطِيفٌ بِعِبَادِهِ يَرْزُقُ مَن يَشَاءُ وَهُوَ الْقَوِيُّ العَزِيزُ

خدا نسبت به بندگانش مهربان است هر كه را بخواهد روزى می دهد و اوست نيرومند غالب

allah is subtle towards his worshipers, and provides for whosoever he will. he is the strong, the almighty.

مَن كَانَ يُرِيدُ حَرْثَ الْآخِرَةِ نَزِدْ لَهُ فِي حَرْثِهِ وَمَن كَانَ يُرِيدُ حَرْثَ الدُّنْيَا نُؤتِهِ مِنْهَا وَمَا لَهُ فِي الْآخِرَةِ مِن نَّصِيبٍ

كسى كه كشت آخرت بخواهد براى وى در كشته اش می افزاييم و كسى كه كشت اين دنيا را بخواهد به او از آن می دهيم و[لى] در آخرت او را نصيبى نيست

whoever hopes for the tillage of the everlasting life, we will increase his tillage; and whoever hopes for the tillage of this world, we give him some of it, but in the everlasting life he shall have no share.

أَمْ لَهُمْ شُرَكَاء شَرَعُوا لَهُم مِّنَ الدِّينِ مَا لَمْ يَأْذَن بِهِ اللَّهُ وَلَوْلَا كَلِمَةُ الْفَصْلِ لَقُضِيَ بَيْنَهُمْ وَإِنَّ الظَّالِمِينَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ

آيا براى آنان شريكانى است كه در آنچه خدا بدان اجازه نداده برايشان بنياد آيينى نهاده اند و اگر فرمان قاطع [در باره تاخير عذاب در كار] نبود مسلما ميانشان داورى می شد و براى ستمكاران شكنجه اى پر درد است

or do they have associates who have made lawful to them in religion what allah has not permitted? had it not been for the decisive word, it would have been decided between them. for the evildoers there is a painful punishment.

تَرَى الظَّالِمِينَ مُشْفِقِينَ مِمَّا كَسَبُوا وَهُوَ وَاقِعٌ بِهِمْ وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فِي رَوْضَاتِ الْجَنَّاتِ لَهُم مَّا يَشَاؤُونَ عِندَ رَبِّهِمْ ذَلِكَ هُوَ الْفَضْلُ الكَبِيرُ

[در قيامت] ستمگران را از آنچه انجام داده اند هراسناك می بينى و [جزاى عملشان] به آنان خواهد رسيد و كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند در باغهاى بهشتند آنچه را بخواهند نزد پروردگارشان خواهند داشت اين است همان فضل عظيم

you shall see the harmdoers in fear of what they have earned as it is about to fall on them. but those who believe and do good deeds shall live in the meadows of the gardens and from their lord they will have all that they desire that is the great bounty.

ذَلِكَ الَّذِي يُبَشِّرُ اللَّهُ عِبَادَهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ قُل لَّا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى وَمَن يَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَّزِدْ لَهُ فِيهَا حُسْنًا إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ شَكُورٌ

اين همان [پاداشى] است كه خدا بندگان خود را كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند [بدان] مژده داده است بگو به ازاى آن [رسالت] پاداشى از شما خواستار نيستم مگر دوستى در باره خويشاوندان و هر كس نيكى به جاى آورد [و طاعتى اندوزد] براى او در ثواب آن خواهيم افزود قطعا خدا آمرزنده و قدرشناس است

this is the glad tidings that allah gives to his worshipers, who believe and do good works. say: `for this i ask of you no wage except the love of the (prophet`s) relatives. we will add good to whosoever gains a good deed. allah is the forgiving and the thanker. `

أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ كَذِبًا فَإِن يَشَأِ اللَّهُ يَخْتِمْ عَلَى قَلْبِكَ وَيَمْحُ اللَّهُ الْبَاطِلَ وَيُحِقُّ الْحَقَّ بِكَلِمَاتِهِ إِنَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ

آيا می گويند بر خدا دروغى بسته است پس اگر خدا بخواهد بر دلت مهر مى نهد و خدا باطل را محو و حقيقت را با كلمات خويش پا برجا می كند اوست كه به راز دلها داناست

or do they say: `he has forged a lie about allah? but if allah wills he could set a seal upon your heart. allah wipes out falsehood and verifies the truth by his words. he knows the innermost of the chests.

وَهُوَ الَّذِي يَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبَادِهِ وَيَعْفُو عَنِ السَّيِّئَاتِ وَيَعْلَمُ مَا تَفْعَلُونَ

و اوست كسى كه توبه را از بندگان خود می پذيرد و از گناهان درمی گذرد و آنچه می كنيد می داند

it is he who accepts the repentance of his worshipers and pardons their evil deeds. he has knowledge of what you do.

وَيَسْتَجِيبُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَيَزِيدُهُم مِّن فَضْلِهِ وَالْكَافِرُونَ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيدٌ

و [درخواست] كسانى را كه ايمان آورده و كارهاى شايسته انجام داده اند اجابت می كند و از فضل خويش به آنان زياده می دهد و[لى] براى كافران عذاب سختى خواهد بود

he answers those who believe and do good deeds, and he increases them from his bounty. but for the unbelievers there is a terrible punishment.

وَلَوْ بَسَطَ اللَّهُ الرِّزْقَ لِعِبَادِهِ لَبَغَوْا فِي الْأَرْضِ وَلَكِن يُنَزِّلُ بِقَدَرٍ مَّا يَشَاءُ إِنَّهُ بِعِبَادِهِ خَبِيرٌ بَصِيرٌ

و اگر خدا روزى را بر بندگانش فراخ گرداند مسلما در زمين سر به عصيان برمی دارند ليكن آنچه را بخواهد به اندازه اى [كه مصلحت است] فرو می فرستد به راستى كه او به [حال] بندگانش آگاه بيناست

if allah had expanded his provision to his worshipers, they would become tyrannical in the earth, but he sends down to them what he will in due measure; he is aware and sees his worshipers.

وَهُوَ الَّذِي يُنَزِّلُ الْغَيْثَ مِن بَعْدِ مَا قَنَطُوا وَيَنشُرُ رَحْمَتَهُ وَهُوَ الْوَلِيُّ الْحَمِيدُ

و اوست كسى كه باران را پس از آنكه [مردم] نوميد شدند فرود می آورد و رحمت خويش را می گسترد و هموست سرپرست ستوده

it is he who sends down rain for them after they despaired, and he unfolds his mercy. he is the guardian, the praised.

وَمِنْ آيَاتِهِ خَلْقُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَثَّ فِيهِمَا مِن دَابَّةٍ وَهُوَ عَلَى جَمْعِهِمْ إِذَا يَشَاءُ قَدِيرٌ

و از نشانه هاى [قدرت] اوست آفرينش آسمانها و زمين و آنچه از [انواع] جنبنده در ميان آن دو پراكنده است و او هرگاه بخواهد بر گردآوردن آنان تواناست

among his signs is the creation of the heavens and the earth and the crawling things which he has dispersed in them. if he will, he is able to gather all of them.

وَمَا أَصَابَكُم مِّن مُّصِيبَةٍ فَبِمَا كَسَبَتْ أَيْدِيكُمْ وَيَعْفُو عَن كَثِيرٍ

و هر [گونه] مصيبتى به شما برسد به سبب دستاورد خود شماست و [خدا] از بسيارى درمی گذرد

if affliction befalls you, it is what your own hands have earned, but he pardons a lot.

وَمَا أَنتُم بِمُعْجِزِينَ فِي الْأَرْضِ وَمَا لَكُم مِّن دُونِ اللَّهِ مِن وَلِيٍّ وَلَا نَصِيرٍ

و شما در زمين درمانده كننده [خدا] نيستيد و جز خدا شما را سرپرست و ياورى نيست

you are not able to frustrate him in the earth, nor do you have a guardian and a helper other than allah.

وَمِنْ آيَاتِهِ الْجَوَارِ فِي الْبَحْرِ كَالْأَعْلَامِ

و از نشانه هاى او سفينه هاى كوه آسا در درياست

and among his signs are the ships that run on the sea like mountains and

إِن يَشَأْ يُسْكِنِ الرِّيحَ فَيَظْلَلْنَ رَوَاكِدَ عَلَى ظَهْرِهِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّكُلِّ صَبَّارٍ شَكُورٍ

اگر بخواهد باد را ساكن می گرداند و [سفينه ها] بر پشت [آب] متوقف می مانند قطعا در اين [امر] براى هر شكيباى شكرگزارى نشانه هاست

if he will, he calms the wind so that they remain motionless upon its back, surely, there are signs in this for every thankful, patient (person).

أَوْ يُوبِقْهُنَّ بِمَا كَسَبُوا وَيَعْفُ عَن كَثِيرٍ

يا به [سزاى] آنچه [كشتی نشينان] مرتكب شده اند هلاكشان كند و[لى] از بسيارى درمی گذرد

or, he wrecks them for what they have earned, but he pardons a lot.

وَيَعْلَمَ الَّذِينَ يُجَادِلُونَ فِي آيَاتِنَا مَا لَهُم مِّن مَّحِيصٍ

و [تا] آنان كه در آيات ما مجادله می كنند بدانند كه ايشان را [روى] گريزى نيست

those who dispute our verses may know that they have no asylum.

فَمَا أُوتِيتُم مِّن شَيْءٍ فَمَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَمَا عِندَ اللَّهِ خَيْرٌ وَأَبْقَى لِلَّذِينَ آمَنُوا وَعَلَى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ

و آنچه به شما داده شده برخوردارى [و كالاى] زندگى دنياست و آنچه پيش خداست براى كسانى كه گرويده اند و به پروردگارشان اعتماد دارند بهتر و پايدارتر است

that which you have been given is but the enjoyment of the present life. better and more enduring is that which allah has for those who believe and put their trust in their lord.

وَالَّذِينَ يَجْتَنِبُونَ كَبَائِرَ الْإِثْمِ وَالْفَوَاحِشَ وَإِذَا مَا غَضِبُوا هُمْ يَغْفِرُونَ

و كسانى كه از گناهان بزرگ و زشتكاريها خود را به دور می دارند و چون به خشم درمی آيند درمی گذرند

and those who avoid the major sins and indecencies and, when angered, forgive;

وَالَّذِينَ اسْتَجَابُوا لِرَبِّهِمْ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَأَمْرُهُمْ شُورَى بَيْنَهُمْ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ

و كسانى كه [نداى] پروردگارشان را پاسخ [مثبت] داده و نماز برپا كرده اند و كارشان در ميانشان مشورت است و از آنچه روزيشان داده ايم انفاق می كنند

those who answer their lord, establish the prayers, and their affairs are by consultation; who spend of that which we have given them,

وَالَّذِينَ إِذَا أَصَابَهُمُ الْبَغْيُ هُمْ يَنتَصِرُونَ

و كسانى كه چون ستم بر ايشان رسد يارى می جويند [و به انتقام بر می خيزند]

and when harmed they become victorious.

وَجَزَاء سَيِّئَةٍ سَيِّئَةٌ مِّثْلُهَا فَمَنْ عَفَا وَأَصْلَحَ فَأَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الظَّالِمِينَ

و جزاى بدى مانند آن بدى است پس هر كه درگذرد و نيكوكارى كند پاداش او بر [عهده] خداست به راستى او ستمگران را دوست نمی دارد

the recompense of a sin is a sin like it, but whosoever forgives and seeks to reform, his wage will be with allah. surely, he does not love the harmdoers.

وَلَمَنِ انتَصَرَ بَعْدَ ظُلْمِهِ فَأُوْلَئِكَ مَا عَلَيْهِم مِّن سَبِيلٍ

و هر كه پس از ستم [ديدن] خود يارى جويد [و انتقام گيرد] راه [نكوهشى] بر ايشان نيست

and whosoever harms after he has been harmed there is no blame upon them.

إِنَّمَا السَّبِيلُ عَلَى الَّذِينَ يَظْلِمُونَ النَّاسَ وَيَبْغُونَ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ أُوْلَئِكَ لَهُم عَذَابٌ أَلِيمٌ

راه [نكوهش] تنها بر كسانى است كه به مردم ستم می كنند و در [روى] زمين به ناحق سر برمی دارند آنان عذابى دردناك [در پيش] خواهند داشت

the blame is only against those who wrong people, and are wrongfully insolent in the earth, for them there is a painful punishment.

وَلَمَن صَبَرَ وَغَفَرَ إِنَّ ذَلِكَ لَمِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ

و هر كه صبر كند و درگذرد مسلما اين [خويشتن دارى حاكى] از اراده قوى [در] كارهاست

surely, he who bears patiently and forgives indeed that is true constancy.

وَمَن يُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِن وَلِيٍّ مِّن بَعْدِهِ وَتَرَى الظَّالِمِينَ لَمَّا رَأَوُا الْعَذَابَ يَقُولُونَ هَلْ إِلَى مَرَدٍّ مِّن سَبِيلٍ

و هر كه را خدا بی راه گذارد پس از او يار [و ياور]ى نخواهد داشت و ستمگران را می بينى كه چون عذاب را بنگرند می گويند آيا راهى براى برگشتن [به دنيا] هست

he whom allah leads astray has none to protect him thereafter. you will see the harmdoers when they see the punishment saying: `is there a way back? `

وَتَرَاهُمْ يُعْرَضُونَ عَلَيْهَا خَاشِعِينَ مِنَ الذُّلِّ يَنظُرُونَ مِن طَرْفٍ خَفِيٍّ وَقَالَ الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ الْخَاسِرِينَ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنفُسَهُمْ وَأَهْلِيهِمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَلَا إِنَّ الظَّالِمِينَ فِي عَذَابٍ مُّقِيمٍ

آنان را می بينى [كه چون] بر [آتش] عرضه می شوند از [شدت] زبونى فروتن شده اند زيرچشمى می نگرند و كسانى كه گرويده اند می گويند در حقيقت زيانكاران كسانی اند كه روز قيامت خودشان و كسانشان را دچار زيان كرده اند آرى ستمكاران در عذابى پايدارند

you shall see them exposed before it, humbled in shame and looking upon it with a furtive glance and the believers will say: `indeed, the losers are they who lose themselves and their families on the day of resurrection. ` the harmdoers shall suffer an everlasting punishment.

وَمَا كَانَ لَهُم مِّنْ أَوْلِيَاء يَنصُرُونَهُم مِّن دُونِ اللَّهِ وَمَن يُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِن سَبِيلٍ

و جز خدا براى آنان دوستانى [ديگر] نيست كه آنها را يارى كنند و هر كه را خدا بی راه كذارد هيچ راهى براى او نخواهد بود

they shall have none to protect or help them other than allah. he whom allah leads astray there is no way for him.

اسْتَجِيبُوا لِرَبِّكُم مِّن قَبْلِ أَن يَأْتِيَ يَوْمٌ لَّا مَرَدَّ لَهُ مِنَ اللَّهِ مَا لَكُم مِّن مَّلْجَأٍ يَوْمَئِذٍ وَمَا لَكُم مِّن نَّكِيرٍ

پيش از آنكه روزى فرا رسد كه آن را از جانب خدا برگشتى نباشد پروردگارتان را اجابت كنيد آن روز نه براى شما پناهى و نه برايتان [مجال] انكارى هست

answer your lord before that day arrives which cannot be turned back from allah, for you on that day there shall be neither shelter, nor denial.

فَإِنْ أَعْرَضُوا فَمَا أَرْسَلْنَاكَ عَلَيْهِمْ حَفِيظًا إِنْ عَلَيْكَ إِلَّا الْبَلَاغُ وَإِنَّا إِذَا أَذَقْنَا الْإِنسَانَ مِنَّا رَحْمَةً فَرِحَ بِهَا وَإِن تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ فَإِنَّ الْإِنسَانَ كَفُورٌ

پس اگر روى برتابند ما تو را بر آنان نگهبان نفرستاده ايم بر عهده تو جز رسانيدن [پيام] نيست و ما چون رحمتى از جانب خود به انسان بچشانيم بدان شاد و سرمست گردد و چون به [سزاى] دستاورد پيشين آنها به آنان بدى رسد انسان ناسپاسى می كند

but if they turn away, we have not sent you (prophet muhammad) to be their (compulsory) guardian. it is only for you to deliver (the message). when we give the human a taste of our mercy, he rejoices because of it; but when, because of what he has earned, evil befalls him, the human is ungrateful.

لِلَّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ يَخْلُقُ مَا يَشَاءُ يَهَبُ لِمَنْ يَشَاءُ إِنَاثًا وَيَهَبُ لِمَن يَشَاءُ الذُّكُورَ

فرمانروايى [مطلق] آسمانها و زمين از آن خداست هر چه بخواهد می آفريند به هر كس بخواهد فرزند دختر و به هركس بخواهد فرزند پسر می دهد

to allah belongs the kingdom of the heavens and the earth. he creates what he will. he gives females to whom he will and males to whom he will.

أَوْ يُزَوِّجُهُمْ ذُكْرَانًا وَإِنَاثًا وَيَجْعَلُ مَن يَشَاءُ عَقِيمًا إِنَّهُ عَلِيمٌ قَدِيرٌ

يا آنها را پسر[ان] و دختر[انى] توام با يكديگر می گرداند و هر كه را بخواهد عقيم می سازد اوست داناى توانا

or, he couples them, both males and females, and to others, if he will, he makes them barren. surely, he is the knower, the powerful.

وَمَا كَانَ لِبَشَرٍ أَن يُكَلِّمَهُ اللَّهُ إِلَّا وَحْيًا أَوْ مِن وَرَاء حِجَابٍ أَوْ يُرْسِلَ رَسُولًا فَيُوحِيَ بِإِذْنِهِ مَا يَشَاءُ إِنَّهُ عَلِيٌّ حَكِيمٌ

و هيچ بشرى را نرسد كه خدا با او سخن گويد جز [از راه] وحى يا از فراسوى حجابى يا فرستاده اى بفرستد و به اذن او هر چه بخواهد وحى نمايد آرى اوست بلندمرتبه سنجيده كار

it does not belong to any human that allah should speak to him except by revelation, or from behind a veil, or that he sent a messenger to reveal whatsoever he will by his permission. he is the high, the wise.

وَكَذَلِكَ أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ رُوحًا مِّنْ أَمْرِنَا مَا كُنتَ تَدْرِي مَا الْكِتَابُ وَلَا الْإِيمَانُ وَلَكِن جَعَلْنَاهُ نُورًا نَّهْدِي بِهِ مَنْ نَّشَاء مِنْ عِبَادِنَا وَإِنَّكَ لَتَهْدِي إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ

وهمين گونه روحى از امر خودمان به سوى تو وحى كرديم تو نمی دانستى كتاب چيست و نه ايمان [كدام است] ولى آن را نورى گردانيديم كه هر كه از بندگان خود را بخواهيم به وسيله آن راه می نماييم و به راستى كه تو به خوبى به راه راست هدايت می كنى

as such we have revealed to you (prophet muhammad) a spirit (the revelation of the koran) from our ordinance. you did not know what the book was, nor belief, but we made it a light whereby we guide those of our worshipers whom we will. and you (prophet muhammad), you, surely guide to a straight path.

صِرَاطِ اللَّهِ الَّذِي لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ أَلَا إِلَى اللَّهِ تَصِيرُ الأمُورُ

راه همان خدايى كه آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است از آن اوست هش دار كه [همه] كارها به خدا بازمی گردد

the path of allah, to whom belongs all that is in the heavens and all that is in the earth. surely, to allah all things return.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

به نام خداوند رحمتگر مهربان

In the name of Allah, Most Gracious, Most Merciful

حم

حاء ميم

hameem.

وَالْكِتَابِ الْمُبِينِ

سوگند به كتاب روشنگر

by the clear book

إِنَّا جَعَلْنَاهُ قُرْآنًا عَرَبِيًّا لَّعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ

ما آن را قرآنى عربى قرار داديم باشد كه بينديشيد

we have made it an arabic koran in order that you understand.

وَإِنَّهُ فِي أُمِّ الْكِتَابِ لَدَيْنَا لَعَلِيٌّ حَكِيمٌ

و همانا كه آن در كتاب اصلى [=لوح محفوظ] به نزد ما سخت والا و پر حكمت است

it is in the origin of the book with us, sublime and wise.

أَفَنَضْرِبُ عَنكُمُ الذِّكْرَ صَفْحًا أَن كُنتُمْ قَوْمًا مُّسْرِفِينَ

آيا به [صرف] اينكه شما قومى منحرفيد [بايد] قرآن را از شما باز داريم

shall we turn away the remembrance from you because you are a sinful nation?

وَكَمْ أَرْسَلْنَا مِن نَّبِيٍّ فِي الْأَوَّلِينَ

و چه بسا پيامبرانى كه در [ميان] گذشتگان روانه كرديم

how many a prophet did we send to the ancients,

وَمَا يَأْتِيهِم مِّن نَّبِيٍّ إِلَّا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُون

و هيچ پيامبرى به سوى ايشان نيامد مگر اينكه او را به ريشخند می گرفتند

no prophet came to them except that they mocked him,

فَأَهْلَكْنَا أَشَدَّ مِنْهُم بَطْشًا وَمَضَى مَثَلُ الْأَوَّلِينَ

و نيرومندتر از آنان را به هلاكت رسانيديم و سنت پيشينيان تكرار شد

so we destroyed those who were mightier in courage than they. and the example of the ancients has passed away.

وَلَئِن سَأَلْتَهُم مَّنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ لَيَقُولُنَّ خَلَقَهُنَّ الْعَزِيزُ الْعَلِيمُ

و اگر از آنان بپرسى آسمانها و زمين را چه كسى آفريده قطعا خواهند گفت آنها را همان قادر دانا آفريده است

yet, if you ask them who created the heavens and the earth, they will answer: `the almighty, the knower created them. `

الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ مَهْدًا وَجَعَلَ لَكُمْ فِيهَا سُبُلًا لَّعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ

همان كسى كه اين زمين را براى شما گهواره اى گردانيد و براى شما در آن راهها نهاد باشد كه راه يابيد

(it is) he who made the earth to be a cradle for you and made in it ways for you, in order that you are guided.

وَالَّذِي نَزَّلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً بِقَدَرٍ فَأَنشَرْنَا بِهِ بَلْدَةً مَّيْتًا كَذَلِكَ تُخْرَجُونَ

و آن كس كه آبى به اندازه از آسمان فرود آورد پس به وسيله آن سرزمينى مرده را زنده گردانيديم همين گونه [از گورها] بيرون آورده می شويد

and (it is he), who sends down water from the sky in its measure thereby we revive the land that was dead, as such you shall be brought forth.

وَالَّذِي خَلَقَ الْأَزْوَاجَ كُلَّهَا وَجَعَلَ لَكُم مِّنَ الْفُلْكِ وَالْأَنْعَامِ مَا تَرْكَبُونَ

و همان كسى كه جفتها را يكسره آفريد و براى شما از كشتيها و دامها [وسيله اى كه] سوار شويد قرار داد

and, (it is he) who has created all the pairs and appointed for you ships and the cattle on which you ride,

لِتَسْتَوُوا عَلَى ظُهُورِهِ ثُمَّ تَذْكُرُوا نِعْمَةَ رَبِّكُمْ إِذَا اسْتَوَيْتُمْ عَلَيْهِ وَتَقُولُوا سُبْحانَ الَّذِي سَخَّرَ لَنَا هَذَا وَمَا كُنَّا لَهُ مُقْرِنِينَ

تا بر پشت آن[ها] قرار گيريد پس چون بر آن[ها] برنشستيد نعمت پروردگار خود را ياد كنيد و بگوييد پاك است كسى كه اين را براى ما رام كرد و[گرنه] ما را ياراى [رام ساختن] آنها نبود

so that you can sit upon their backs and then remember the favors of your lord and say: `exaltations to him who has subjected these to us otherwise, we ourselves were not capable of it,

وَإِنَّا إِلَى رَبِّنَا لَمُنقَلِبُونَ

و به راستى كه ما به سوى پروردگارمان بازخواهيم گشت

indeed, to our lord we are turning. `

وَجَعَلُوا لَهُ مِنْ عِبَادِهِ جُزْءًا إِنَّ الْإِنسَانَ لَكَفُورٌ مُّبِينٌ

و براى او بعضى از بندگان [خدا] را جزئى [چون فرزند و شريك] قرار دادندبه راستى كه انسان بس ناسپاس آشكار است

yet they assign to him some of his own (created) worshipers! clearly, the human is unthankful.

أَمِ اتَّخَذَ مِمَّا يَخْلُقُ بَنَاتٍ وَأَصْفَاكُم بِالْبَنِينَ

آيا از آنچه می آفريند خود دخترانى برگرفته و به شما پسران را اختصاص داده است

or, has he taken daughters from those he has created for himself and favored sons for you?

وَإِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُم بِمَا ضَرَبَ لِلرَّحْمَنِ مَثَلًا ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَهُوَ كَظِيمٌ

و چون يكى از آنان را به آنچه به [خداى] رحمان نسبت می دهد خبر دهند چهره او سياه می گردد در حالى كه خشم و تاسف خود را فرو می خورد

yet when one of them is given glad news of (a daughter) that which he likened to the merciful his face darkens and he chokes inwardly (with gloom).

أَوَمَن يُنَشَّأُ فِي الْحِلْيَةِ وَهُوَ فِي الْخِصَامِ غَيْرُ مُبِينٍ

آيا كسى [را شريك خدا می كنند] كه در زر و زيور پرورش يافته و در [هنگام] مجادله بيانش غير روشن است

(as such they attribute to allah) who is brought up among ornaments but when disputes arise are powerless.

وَجَعَلُوا الْمَلَائِكَةَ الَّذِينَ هُمْ عِبَادُ الرَّحْمَنِ إِنَاثًا أَشَهِدُوا خَلْقَهُمْ سَتُكْتَبُ شَهَادَتُهُمْ وَيُسْأَلُونَ

و فرشتگانى را كه خود بندگان رحمانند مادينه [و دختران او] پنداشتند آيا در خلقت آنان حضور داشتند گواهى ايشان به زودى نوشته می شود و [از آن] پرسيده خواهند شد

they claim that the angels, who are themselves the worshipers of the merciful, are females. did they witness their creation! their witness shall be written down and they shall be questioned.

وَقَالُوا لَوْ شَاء الرَّحْمَنُ مَا عَبَدْنَاهُم مَّا لَهُم بِذَلِكَ مِنْ عِلْمٍ إِنْ هُمْ إِلَّا يَخْرُصُونَ

و می گويند اگر [خداى] رحمان می خواست آنها را نمی پرستيديم آنان به اين [دعوى] دانشى ندارند [و] جز حدس نمی زنند

they say: `had it been the will of the merciful, we would never have worshipped them. ` of this they have no knowledge, they are but guessing.

أَمْ آتَيْنَاهُمْ كِتَابًا مِّن قَبْلِهِ فَهُم بِهِ مُسْتَمْسِكُونَ

آيا به آنان پيش از آن [قرآن] كتابى داده ايم كه بدان تمسك می جويند

or have we given them a book before this which they hold fast to?

بَلْ قَالُوا إِنَّا وَجَدْنَا آبَاءنَا عَلَى أُمَّةٍ وَإِنَّا عَلَى آثَارِهِم مُّهْتَدُونَ

[نه] بلكه گفتند ما پدران خود را بر آيينى يافتيم و ما [هم با] پى گيرى از آنان راه يافتگانيم

no, but they say: `we found our fathers following a creed, and by following in their footsteps we are guided.

وَكَذَلِكَ مَا أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ فِي قَرْيَةٍ مِّن نَّذِيرٍ إِلَّا قَالَ مُتْرَفُوهَا إِنَّا وَجَدْنَا آبَاءنَا عَلَى أُمَّةٍ وَإِنَّا عَلَى آثَارِهِم مُّقْتَدُونَ

و بدين گونه در هيچ شهرى پيش از تو هشداردهنده اى نفرستاديم مگر آنكه خوشگذرانان آن گفتند ما پدران خود را بر آيينى [و راهى] يافته ايم و ما از پى ايشان راهسپريم

as such, we never sent a warner before you to a village, except those living in luxury said: `we found our fathers following a creed, and by following in their footsteps we are guided. `

قَالَ أَوَلَوْ جِئْتُكُم بِأَهْدَى مِمَّا وَجَدتُّمْ عَلَيْهِ آبَاءكُمْ قَالُوا إِنَّا بِمَا أُرْسِلْتُم بِهِ كَافِرُونَ

گفت هر چند هدايت كننده تر از آنچه پدران خود را بر آن يافته ايد براى شما بياورم گفتند ما [نسبت] به آنچه بدان فرستاده شده ايد كافريم

say: `what then if i bring you a better guidance than that you found your fathers following? ` but they reply: `we disbelieve in that you have been sent with.`

فَانتَقَمْنَا مِنْهُمْ فَانظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ

پس از آنان انتقام گرفتيم پس بنگر فرجام تكذيب كنندگان چگونه بوده است

so we took vengeance upon them, and see how the end was of those who lied.

وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ لِأَبِيهِ وَقَوْمِهِ إِنَّنِي بَرَاء مِّمَّا تَعْبُدُونَ

و چون ابراهيم به [نا]پدرى خود و قومش گفت من واقعا از آنچه می پرستيد بيزارم

(remember) when abraham, said to his father and his nation: `i am quit from what you worship,

إِلَّا الَّذِي فَطَرَنِي فَإِنَّهُ سَيَهْدِينِ

مگر [از] آن كس كه مرا پديد آورد و البته او مرا راهنمايى خواهد كرد

except him who originated me, for he will guide me. `

وَجَعَلَهَا كَلِمَةً بَاقِيَةً فِي عَقِبِهِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ

و او آن را در پى خود سخنى جاويدان كرد باشد كه آنان [به توحيد] بازگردند

he made this an abiding word among his descendants, in order that they would return.

بَلْ مَتَّعْتُ هَؤُلَاء وَآبَاءهُمْ حَتَّى جَاءهُمُ الْحَقُّ وَرَسُولٌ مُّبِينٌ

بلكه اينان و پدرانشان را برخودارى دادم تا حقيقت و فرستاده اى آشكار به سويشان آمد

i gave them and their fathers days of enjoyment until the truth and a clear messenger came to them.

وَلَمَّا جَاءهُمُ الْحَقُّ قَالُوا هَذَا سِحْرٌ وَإِنَّا بِهِ كَافِرُونَ

و چون حقيقت به سويشان آمد گفتند اين افسونى است و ما منكر آنيم

but when the truth came to them, they said: `this is sorcery, we disbelieve in it. `

وَقَالُوا لَوْلَا نُزِّلَ هَذَا الْقُرْآنُ عَلَى رَجُلٍ مِّنَ الْقَرْيَتَيْنِ عَظِيمٍ

و گفتند چرا اين قرآن بر مردى بزرگ از [آن] دو شهر فرود نيامده است

they also said: `why was this koran not sent down to a great man from the two villages? `

أَهُمْ يَقْسِمُونَ رَحْمَةَ رَبِّكَ نَحْنُ قَسَمْنَا بَيْنَهُم مَّعِيشَتَهُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَرَفَعْنَا بَعْضَهُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجَاتٍ لِيَتَّخِذَ بَعْضُهُم بَعْضًا سُخْرِيًّا وَرَحْمَتُ رَبِّكَ خَيْرٌ مِّمَّا يَجْمَعُونَ

آيا آنانند كه رحمت پروردگارت را تقسيم می كنند ما [وسايل] معاش آنان را در زندگى دنيا ميانشان تقسيم كرده ايم و برخى از آنان را از [نظر] درجات بالاتر از بعضى [ديگر] قرار داده ايم تا بعضى از آنها بعضى [ديگر] را در خدمت گيرند و رحمت پروردگار تو از آنچه آنان می اندوزند بهتر است

what, is it they who divide the mercy of your lord! (it is) we who divided between them their livelihoods in this life, raising some in rank above others, so that some may take the other into his service. your lord`s mercy is better than all they gather.

وَلَوْلَا أَن يَكُونَ النَّاسُ أُمَّةً وَاحِدَةً لَجَعَلْنَا لِمَن يَكْفُرُ بِالرَّحْمَنِ لِبُيُوتِهِمْ سُقُفًا مِّن فَضَّةٍ وَمَعَارِجَ عَلَيْهَا يَظْهَرُونَ

و اگر نه آن بود كه [همه] مردم [در انكار خدا] امتى واحد گردند قطعا براى خانه هاى آنان كه به [خداى] رحمان كفر می ورزيدند سقفها و نردبانهايى از نقره كه بر آنها بالا روند قرار می داديم

if it were not that mankind would be one nation we would have made for whosoever disbelieves in the merciful silver roofs upon their houses, and stairs to climb,

وَلِبُيُوتِهِمْ أَبْوَابًا وَسُرُرًا عَلَيْهَا يَتَّكِؤُونَ

و براى خانه هايشان نيز درها و تختهايى كه بر آنها تكيه زنند

with doors to their houses and couches on which to recline;

وَزُخْرُفًا وَإِن كُلُّ ذَلِكَ لَمَّا مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَالْآخِرَةُ عِندَ رَبِّكَ لِلْمُتَّقِينَ

و زر و زيورهاى [ديگر نيز] و همه اينها جز متاع زندگى دنيا نيست و آخرت پيش پروردگار تو براى پرهيزگاران است

and gold, surely, all this is but the enjoyment of this present life. the everlasting life with your lord is for those who fear (him).

وَمَن يَعْشُ عَن ذِكْرِ الرَّحْمَنِ نُقَيِّضْ لَهُ شَيْطَانًا فَهُوَ لَهُ قَرِينٌ

و هر كس از ياد [خداى] رحمان دل بگرداند بر او شيطانى می گماريم تا براى وى دمسازى باشد

to whosoever blinds himself from the remembrance of the merciful, we shall assign him a satan so he is his companion,

وَإِنَّهُمْ لَيَصُدُّونَهُمْ عَنِ السَّبِيلِ وَيَحْسَبُونَ أَنَّهُم مُّهْتَدُونَ

و مسلما آنها ايشان را از راه باز می دارند و [آنها] می پندارند كه راه يافتگانند

and they bar them from the way, though they themselves think that they are guided.

حَتَّى إِذَا جَاءنَا قَالَ يَا لَيْتَ بَيْنِي وَبَيْنَكَ بُعْدَ الْمَشْرِقَيْنِ فَبِئْسَ الْقَرِينُ

تا آنگاه كه او [با دمسازش] به حضور ما آيد [خطاب به شيطان] گويد اى كاش ميان من و تو فاصله خاور و باختر بود كه چه بد دمسازى هستى

and when he comes before us, he shall say: `would that there had been between me and you, the distance of the two easts! ` evil is the companion.

وَلَن يَنفَعَكُمُ الْيَوْمَ إِذ ظَّلَمْتُمْ أَنَّكُمْ فِي الْعَذَابِ مُشْتَرِكُونَ

و امروز هرگز [پشيمانى] براى شما سود نمی بخشد چون ستم كرديد در حقيقت شما در عذاب مشترك خواهيد بود

because of the harm you did, it would be of no benefit to you today, you are partners in the punishment.

أَفَأَنتَ تُسْمِعُ الصُّمَّ أَوْ تَهْدِي الْعُمْيَ وَمَن كَانَ فِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ

پس آيا تو می توانى كران را شنوا كنى يا نابينايان و كسى را كه همواره در گمراهى آشكارى است راه نمايى

what, will you make the deaf hear, or guide the blind and he who is in clear error?

فَإِمَّا نَذْهَبَنَّ بِكَ فَإِنَّا مِنْهُم مُّنتَقِمُونَ

پس اگر ما تو را [از دنيا] ببريم قطعا از آنان انتقام می كشيم

even if we take you away, we shall take vengeance upon them,

أَوْ نُرِيَنَّكَ الَّذِي وَعَدْنَاهُمْ فَإِنَّا عَلَيْهِم مُّقْتَدِرُونَ

يا [اگر] آنچه را به آنان وعده داده ايم به تو نشان دهيم حتما ما بر آنان قدرت داريم

or we show you a part of that which we have promised them, for indeed we have power over them.

فَاسْتَمْسِكْ بِالَّذِي أُوحِيَ إِلَيْكَ إِنَّكَ عَلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ

پس به آنچه به سوى تو وحى شده است چنگ د رز ن كه تو بر راهى راست قرار دارى

therefore, hold fast to that which is revealed to you, indeed, you are on the straight path.

وَإِنَّهُ لَذِكْرٌ لَّكَ وَلِقَوْمِكَ وَسَوْفَ تُسْأَلُونَ

و به راستى كه [قرآن] براى تو و براى قوم تو [مايه] تذكرى است و به زودى [در مورد آن] پرسيده خواهيد شد

it is indeed a reminder to you and to your nation, and without doubt you shall be questioned.

وَاسْأَلْ مَنْ أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ مِن رُّسُلِنَا أَجَعَلْنَا مِن دُونِ الرَّحْمَنِ آلِهَةً يُعْبَدُونَ

و از رسولان ما كه پيش از تو گسيل داشتيم جويا شو آيا در برابر [خداى] رحمان خدايانى كه مورد پرستش قرار گيرند مقرر داشته ايم

ask our messengers whom we sent before you if we have ever made gods, other than the merciful, to be worshipped.

وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مُوسَى بِآيَاتِنَا إِلَى فِرْعَوْنَ وَمَلَئِهِ فَقَالَ إِنِّي رَسُولُ رَبِّ الْعَالَمِينَ

و همانا موسى را با نشانه هاى خويش به سوى فرعون و سران [قوم] او روانه كرديم پس گفت من فرستاده پروردگار جهانيانم

we sent moses with our signs to pharaoh and his council, and he said: `i am the messenger of the lord of the worlds. `

فَلَمَّا جَاءهُم بِآيَاتِنَا إِذَا هُم مِّنْهَا يَضْحَكُونَ

پس چون آيات ما را براى آنان آورد ناگهان ايشان بر آنها خنده زدند

but when he showed them our signs they laughed at them,

وَمَا نُرِيهِم مِّنْ آيَةٍ إِلَّا هِيَ أَكْبَرُ مِنْ أُخْتِهَا وَأَخَذْنَاهُم بِالْعَذَابِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ

و [ما] نشانه اى به ايشان نمی نموديم مگر اينكه آن از نظير [و مشابه] آن بزرگتر بود و به عذاب گرفتارشان كرديم تا مگر به راه آيند

yet there was not a sign that we showed them that was not greater than its sister, and we seized them with the punishment so that they might return.

وَقَالُوا يَا أَيُّهَا السَّاحِرُ ادْعُ لَنَا رَبَّكَ بِمَا عَهِدَ عِندَكَ إِنَّنَا لَمُهْتَدُونَ

و گفتند اى فسونگر پروردگارت را به [پاس] آنچه با تو عهد كرده براى ما بخوان كه ما واقعا به راه درست درآمده ايم

`sorcerer, ` they said, `pray to your lord for us in accordance to the covenant he has made with you, and surely we shall be rightly guided! `

فَلَمَّا كَشَفْنَا عَنْهُمُ الْعَذَابَ إِذَا هُمْ يَنكُثُونَ

و چون عذاب را از آنها برداشتيم بناگاه آنان پيمان شكستند

but when we had relieved them of their punishment they broke their promise.

وَنَادَى فِرْعَوْنُ فِي قَوْمِهِ قَالَ يَا قَوْمِ أَلَيْسَ لِي مُلْكُ مِصْرَ وَهَذِهِ الْأَنْهَارُ تَجْرِي مِن تَحْتِي أَفَلَا تُبْصِرُونَ

و فرعون در [ميان] قوم خود ندا درداد [و] گفت اى مردم [كشور] من آيا پادشاهى مصر و اين نهرها كه از زير [كاخهاى] من روان است از آن من نيست پس مگر نمی بينيد

then pharaoh made a proclamation to his people: `my people, is the kingdom of egypt not mine and these rivers which flow beneath me? what, can you not see?

أَمْ أَنَا خَيْرٌ مِّنْ هَذَا الَّذِي هُوَ مَهِينٌ وَلَا يَكَادُ يُبِينُ

آيا [نه] من از اين كس كه خود بی مقدار است و نمی تواند درست بيان كند بهترم

am i not better than this contemptible (man), who can scarcely make things clear (because of the impediment of his speech)?

فَلَوْلَا أُلْقِيَ عَلَيْهِ أَسْوِرَةٌ مِّن ذَهَبٍ أَوْ جَاء مَعَهُ الْمَلَائِكَةُ مُقْتَرِنِينَ

پس چرا بر او دستبندهايى زرين آويخته نشده يا با او فرشتگانى همراه نيامده اند

why have no armlets of gold been given him, or angels sent down successively with him? `

فَاسْتَخَفَّ قَوْمَهُ فَأَطَاعُوهُ إِنَّهُمْ كَانُوا قَوْمًا فَاسِقِينَ

پس قوم خود را سبك مغز يافت [و آنان را فريفت] و اطاعتش كردند چرا كه آنها مردمى منحرف بودند

he (pharaoh) intimidated his nation, so they obeyed him, for they were a sinning nation.

فَلَمَّا آسَفُونَا انتَقَمْنَا مِنْهُمْ فَأَغْرَقْنَاهُمْ أَجْمَعِينَ

و چون ما را به خشم درآوردند از آنان انتقام گرفتيم و همه آنان را غرق كرديم

and when they angered us, we took vengeance on them and drowned all of them,

فَجَعَلْنَاهُمْ سَلَفًا وَمَثَلًا لِلْآخِرِينَ

و آنان را پيشينه اى [بد] و عبرتى براى آيندگان گردانيديم

and we made them a thing of the past, and we made them an example to later people.

وَلَمَّا ضُرِبَ ابْنُ مَرْيَمَ مَثَلًا إِذَا قَوْمُكَ مِنْهُ يَصِدُّونَ

و هنگامى كه [در مورد] پسر مريم مثالى آورده شد بناگاه قوم تو از آن [سخن] هلهله درانداختند [و اعراض كردند]

when the son of mary is mentioned as an example, your people turn away from it

وَقَالُوا أَآلِهَتُنَا خَيْرٌ أَمْ هُوَ مَا ضَرَبُوهُ لَكَ إِلَّا جَدَلًا بَلْ هُمْ قَوْمٌ خَصِمُونَ

و گفتند آيا معبودان ما بهترند يا او آن [مثال] را جز از راه جدل براى تو نزدند بلكه آنان مردمى جدل پيشه اند

and say: `what are our gods better, or is he? ` they do not mention him to you except to dispute, truly, they are a contentious nation.

إِنْ هُوَ إِلَّا عَبْدٌ أَنْعَمْنَا عَلَيْهِ وَجَعَلْنَاهُ مَثَلًا لِّبَنِي إِسْرَائِيلَ

[عيسى] جز بنده اى كه بر وى منت نهاده و او را براى فرزندان اسرائيل سرمشق [و آيتى] گردانيده ايم نيست

he (prophet jesus) was only a worshiper whom we favored and we made him an example to the children of israel.

وَلَوْ نَشَاء لَجَعَلْنَا مِنكُم مَّلَائِكَةً فِي الْأَرْضِ يَخْلُفُونَ

و اگر بخواهيم قطعا به جاى شما فرشتگانى كه در [روى] زمين جانشين [شما] گردند قرار دهيم

had it been our will we would have made angels among you as successors in the earth.

وَإِنَّهُ لَعِلْمٌ لِّلسَّاعَةِ فَلَا تَمْتَرُنَّ بِهَا وَاتَّبِعُونِ هَذَا صِرَاطٌ مُّسْتَقِيمٌ

و همانا آن نشانه اى براى [فهم] رستاخيز است پس زنهار در آن ترديد مكن و از من پيروى كنيد اين است راه راست

it is the knowledge of the hour. have no doubt concerning it, and follow me. this is a straight path,

وَلَا يَصُدَّنَّكُمُ الشَّيْطَانُ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُّبِينٌ

و مبادا شيطان شما را از راه به در برد زيرا او براى شما دشمنى آشكار است

and do let satan prevent you, for he is your clear enemy.

وَلَمَّا جَاء عِيسَى بِالْبَيِّنَاتِ قَالَ قَدْ جِئْتُكُم بِالْحِكْمَةِ وَلِأُبَيِّنَ لَكُم بَعْضَ الَّذِي تَخْتَلِفُونَ فِيهِ فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ

و چون عيسى دلايل آشكار آورد گفت به راستى براى شما حكمت آوردم و تا در باره بعضى از آنچه در آن اختلاف می كرديد برايتان توضيح دهم پس از خدا بترسيد و فرمانم ببريد

and when (prophet) jesus came with clear signs, he said: `i have come to you with wisdom and to clarify to you some of the matters about which you differ. fear allah and obey me.

إِنَّ اللَّهَ هُوَ رَبِّي وَرَبُّكُمْ فَاعْبُدُوهُ هَذَا صِرَاطٌ مُّسْتَقِيمٌ

در حقيقت خداست كه خود پروردگار من و پروردگار شماست پس او را بپرستيد اين است راه راست

indeed, allah is my lord and your lord, therefore worship him. that is the straight path. `

فَاخْتَلَفَ الْأَحْزَابُ مِن بَيْنِهِمْ فَوَيْلٌ لِّلَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْ عَذَابِ يَوْمٍ أَلِيمٍ

تا [آنكه] از ميانشان احزاب دست به اختلاف زدند پس واى بر كسانى كه ستم كردند از عذاب روزى دردناك

yet the parties differed among themselves. so woe to those who did evil among the punishment of a painful day.

هَلْ يَنظُرُونَ إِلَّا السَّاعَةَ أَن تَأْتِيَهُم بَغْتَةً وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ

آيا جز [اين] انتظار می برند كه رستاخيز در حالى كه حدس نمی زنند ناگهان بر آنان در رسد

are they looking for anything except the hour (to overtake them). it will come upon them suddenly when they are unaware!

الْأَخِلَّاء يَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلَّا الْمُتَّقِينَ

در آن روز ياران جز پرهيزگاران بعضی شان دشمن بعضى ديگرند

on that day close friends shall become enemies of each other, except those who fear (allah).

يَا عِبَادِ لَا خَوْفٌ عَلَيْكُمُ الْيَوْمَ وَلَا أَنتُمْ تَحْزَنُونَ

اى بندگان من امروز بر شما بيمى نيست و غمگين نخواهيد شد

o my worshipers, there is no fear for you on this day, nor will you grieve

الَّذِينَ آمَنُوا بِآيَاتِنَا وَكَانُوا مُسْلِمِينَ

همان كسانى كه به آيات ما ايمان آورده و تسليم بودند

to those who believed in our verses and were muslims,

ادْخُلُوا الْجَنَّةَ أَنتُمْ وَأَزْوَاجُكُمْ تُحْبَرُونَ

شما با همسرانتان شادمانه داخل بهشت شويد

(it will be said) `you and your spouses, enter, walking with joy into paradise! `

يُطَافُ عَلَيْهِم بِصِحَافٍ مِّن ذَهَبٍ وَأَكْوَابٍ وَفِيهَا مَا تَشْتَهِيهِ الْأَنفُسُ وَتَلَذُّ الْأَعْيُنُ وَأَنتُمْ فِيهَا خَالِدُونَ

سينيهايى از طلا و جام هايى در برابر آنان می گردانند و در آنجا آنچه دلها آن را بخواهند و ديدگان را خوش آيد [هست] و شما در آن جاودانيد

to them will be passed large platters and cups of gold. there will be all that souls desire and all that eyes delight in. (and it will be said:) `there you shall live for ever.

وَتِلْكَ الْجَنَّةُ الَّتِي أُورِثْتُمُوهَا بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ

و اين است همان بهشتى كه به [پاداش] آنچه می كرديد ميراث يافتيد

such is the paradise you shall inherit, for the things you did.

لَكُمْ فِيهَا فَاكِهَةٌ كَثِيرَةٌ مِنْهَا تَأْكُلُونَ

در آنجا براى شما ميوه هايى فراوان خواهد بود كه از آنها می خوريد

you shall have therein abundant fruit to eat. `

إِنَّ الْمُجْرِمِينَ فِي عَذَابِ جَهَنَّمَ خَالِدُونَ

بی گمان مجرمان در عذاب جهنم ماندگارند

but the evildoers shall live for ever in the punishment of gehenna (hell),

لَا يُفَتَّرُ عَنْهُمْ وَهُمْ فِيهِ مُبْلِسُونَ

[عذاب] از آنان تخفيف نمی يابد و آنها در آنجا نوميدند

which will not be lightened for them, and therein they shall be silent.

وَمَا ظَلَمْنَاهُمْ وَلَكِن كَانُوا هُمُ الظَّالِمِينَ

و ما بر ايشان ستم نكرديم بلكه خود ستمكار بودند

we did not wrong them, but they were harmdoers.

وَنَادَوْا يَا مَالِكُ لِيَقْضِ عَلَيْنَا رَبُّكَ قَالَ إِنَّكُم مَّاكِثُونَ

و فرياد كشند اى مالك [بگو] پروردگارت جان ما را بستاند پاسخ دهد شما ماندگاريد

`o malik, ` (the angel of hell) they will call out, `let your lord put an end to us! ` but he will answer: `here you shall stay. `

لَقَدْ جِئْنَاكُم بِالْحَقِّ وَلَكِنَّ أَكْثَرَكُمْ لِلْحَقِّ كَارِهُونَ

قطعا حقيقت را برايتان آورديم ليكن بيشتر شما حقيقت را خوش نداشتيد

we brought you the truth, but most of you were averse to the truth.

أَمْ أَبْرَمُوا أَمْرًا فَإِنَّا مُبْرِمُونَ

يا در كارى ابرام ورزيده اند ما [نيز] ابرام می ورزيم

or have they devised a matter! we are devising.

أَمْ يَحْسَبُونَ أَنَّا لَا نَسْمَعُ سِرَّهُمْ وَنَجْوَاهُم بَلَى وَرُسُلُنَا لَدَيْهِمْ يَكْتُبُونَ

آيا می پندارند كه ما راز آنها و نجوايشان را نمی شنويم چرا و فرشتگان ما پيش آنان [حاضرند و] ثبت می كنند

do they think we do not hear their secret and that which they conspire! yes, indeed our angels, who are present with them write it down.

قُلْ إِن كَانَ لِلرَّحْمَنِ وَلَدٌ فَأَنَا أَوَّلُ الْعَابِدِينَ

بگو اگر براى [خداى] رحمان فرزندى بود خود من نخستين پرستندگان بودم

say (prophet muhammad): `if the merciful had a son, i would be the first of the worshipers.

سُبْحَانَ رَبِّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ رَبِّ الْعَرْشِ عَمَّا يَصِفُونَ

پروردگار آسمانها و زمين [و] پروردگار عرش از آنچه وصف می كنند منزه است

exaltations be to the lord of the heavens and the earth, the lord of the throne, above that which they describe! `

فَذَرْهُمْ يَخُوضُوا وَيَلْعَبُوا حَتَّى يُلَاقُوا يَوْمَهُمُ الَّذِي يُوعَدُونَ

پس آنان را رها كن تا در ياوه گويى خود فرو روند و بازى كنند تا آن روزى را كه بدان وعده داده می شوند ديدار كنند

let them alone to plunge and play, until they encounter that day of theirs which they are promised.

وَهُوَ الَّذِي فِي السَّمَاء إِلَهٌ وَفِي الْأَرْضِ إِلَهٌ وَهُوَ الْحَكِيمُ الْعَلِيمُ

و اوست كه در آسمان خداست و در زمين خداست و هموست سنجيده كار دانا

he who is god in the heavens is also god in the earth; he is the wise, the knower.

وَتَبَارَكَ الَّذِي لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا وَعِندَهُ عِلْمُ السَّاعَةِ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ

و خجسته است كسى كه فرمانروايى آسمانها و زمين و آنچه ميان آن دو است از آن اوست و علم قيامت پيش اوست و به سوى او برگردانيده می شويد

exaltations to him to whom belong the kingdom of the heavens and the earth, and all that is between them! with him is the knowledge of the hour and to him you shall be returned.

وَلَا يَمْلِكُ الَّذِينَ يَدْعُونَ مِن دُونِهِ الشَّفَاعَةَ إِلَّا مَن شَهِدَ بِالْحَقِّ وَهُمْ يَعْلَمُونَ

و كسانى كه به جاى او می خوانند [و می پرستند] اختيار شفاعت ندارند مگر آن كسانى كه آگاهانه به حق گواهى داده باشند

those whom they call upon, other than him, have no power to intercede (for them), except those that have knowingly borne witness to the truth.

وَلَئِن سَأَلْتَهُم مَّنْ خَلَقَهُمْ لَيَقُولُنَّ اللَّهُ فَأَنَّى يُؤْفَكُونَ

و اگر از آنان بپرسى چه كسى آنان را خلق كرده مسلما خواهند گفت خدا پس چگونه [از حقيقت] بازگردانيده می شوند

yet if you ask them: `who created you? ` they will say: `allah. ` how then can they turn away from him?

وَقِيلِهِ يَارَبِّ إِنَّ هَؤُلَاء قَوْمٌ لَّا يُؤْمِنُونَ

و گويد اى پروردگار من اينها جماعتی اند كه ايمان نخواهند آورد

and for his saying: `my lord, these are an unbelieving nation, `

فَاصْفَحْ عَنْهُمْ وَقُلْ سَلَامٌ فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ

[و خدا فرمود] از ايشان روى برتاب و بگو به سلامت پس زودا كه بدانند

pardon them, and say: `peace`, soon they will know.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

به نام خداوند رحمتگر مهربان

In the name of Allah, Most Gracious, Most Merciful

حم

حاء ميم

hameem

وَالْكِتَابِ الْمُبِينِ

سوگند به كتاب روشنگر

by the clear book

إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةٍ مُّبَارَكَةٍ إِنَّا كُنَّا مُنذِرِينَ

[كه] ما آن را در شبى فرخنده نازل كرديم [زيرا] كه ما هشداردهنده بوديم

that we sent down during a blessed night. we are ever warning.

فِيهَا يُفْرَقُ كُلُّ أَمْرٍ حَكِيمٍ

در آن [شب] هر [گونه] كارى [به نحوى] استوار فيصله می يابد

in it every wise matter is determined

أَمْرًا مِّنْ عِندِنَا إِنَّا كُنَّا مُرْسِلِينَ

[اين] كارى است [كه] از جانب ما [صورت می گيرد] ما فرستنده [پيامبران] بوديم

an order from us. we are ever sending.

رَحْمَةً مِّن رَّبِّكَ إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ

[و اين] رحمتى از پروردگار توست كه او شنواى داناست

a mercy from your lord, he is the hearer, the knower.

رَبِّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا إِن كُنتُم مُّوقِنِينَ

پروردگار آسمانها و زمين و آنچه ميان آن دو است اگر يقين داريد

lord of the heavens and the earth and all that is between them, if you are certain (of your faith).

لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ يُحْيِي وَيُمِيتُ رَبُّكُمْ وَرَبُّ آبَائِكُمُ الْأَوَّلِينَ

خدايى جز او نيست او زندگى می بخشد و می ميراند پروردگار شما و پروردگار پدران شماست

there is no god except he. he revives and causes to die. (he is) your lord and the lord of your fathers, the ancients.

بَلْ هُمْ فِي شَكٍّ يَلْعَبُونَ

ولى نه آنها به شك و شبهه خويش سرگرمند

yet they are in doubt, playing.

فَارْتَقِبْ يَوْمَ تَأْتِي السَّمَاء بِدُخَانٍ مُّبِينٍ

پس در انتظار روزى باش كه آسمان دودى نمايان برمی آورد

watch for the day when the heaven will bring clear smoke,

يَغْشَى النَّاسَ هَذَا عَذَابٌ أَلِيمٌ

كه مردم را فرو می گيرد اين است عذاب پر درد

engulfing the people; this will be a painful punishment.

رَبَّنَا اكْشِفْ عَنَّا الْعَذَابَ إِنَّا مُؤْمِنُونَ

[می گويند] پروردگارا اين عذاب را از ما دفع كن كه ما ايمان داريم

`our lord, remove this punishment from us, we are believers. `

أَنَّى لَهُمُ الذِّكْرَى وَقَدْ جَاءهُمْ رَسُولٌ مُّبِينٌ

آنان را كجا [جاى] پند[گرفتن] باشد و حال آنكه به يقين براى آنان پيامبرى روشنگر آمده است

but how will they avail themselves of the reminder, when a clear messenger had already come to them

ثُمَّ تَوَلَّوْا عَنْهُ وَقَالُوا مُعَلَّمٌ مَّجْنُونٌ

پس از او روى برتافتند و گفتند تعليم يافته اى ديوانه است

but then they turned away from him, saying: `he is tutored, mad! `

إِنَّا كَاشِفُو الْعَذَابِ قَلِيلًا إِنَّكُمْ عَائِدُونَ

ما اين عذاب را اندكى از شما برمی داريم [ولى شما] در حقيقت باز از سر می گيريد

we are removing the punishment a little, but you revert.

يَوْمَ نَبْطِشُ الْبَطْشَةَ الْكُبْرَى إِنَّا مُنتَقِمُونَ

روزى كه دست به حمله می زنيم همان حمله بزرگ [آنگاه] ما انتقام كشنده ايم

but on that day we will assault them most mightily, and then we shall revenge!

وَلَقَدْ فَتَنَّا قَبْلَهُمْ قَوْمَ فِرْعَوْنَ وَجَاءهُمْ رَسُولٌ كَرِيمٌ

و به يقين پيش از آنان قوم فرعون را بيازموديم و پيامبرى بزرگوار برايشان آمد

we tried pharaoh`s nation before them. a noble messenger came to them,

أَنْ أَدُّوا إِلَيَّ عِبَادَ اللَّهِ إِنِّي لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌ

كه [به آنان گفت] بندگان خدا را به من بسپاريد زيرا كه من شما را فرستاده اى امينم

(saying:) `be obedient to me o worshipers of allah. i am your honest messenger.

وَأَنْ لَّا تَعْلُوا عَلَى اللَّهِ إِنِّي آتِيكُم بِسُلْطَانٍ مُّبِينٍ

و بر خدا برترى مجوييد كه من براى شما حجتى آشكار آورده ام

do not rise up against allah, i come to you with clear authority.

وَإِنِّي عُذْتُ بِرَبِّي وَرَبِّكُمْ أَن تَرْجُمُونِ

و من به پروردگار خود و پروردگار شما پناه می برم از اينكه مرا سنگباران كنيد

i take refuge with my lord and your lord lest you stone me.

وَإِنْ لَّمْ تُؤْمِنُوا لِي فَاعْتَزِلُونِ

و اگر به من ايمان نمی آوريد پس از من كناره گيريد

and if you do not believe me, then leave me! `

فَدَعَا رَبَّهُ أَنَّ هَؤُلَاء قَوْمٌ مُّجْرِمُونَ

پس پروردگار خود را خواند كه اينها مردمى گناهكارند

then he supplicated to his lord saying: `these are sinful people. `

فَأَسْرِ بِعِبَادِي لَيْلًا إِنَّكُم مُّتَّبَعُونَ

[فرمود] بندگانم را شبانه ببر زيرا شما مورد تعقيب واقع خواهيد شد

(his lord answered): `set out with my worshipers in the night, for you will surely be followed.

وَاتْرُكْ الْبَحْرَ رَهْوًا إِنَّهُمْ جُندٌ مُّغْرَقُونَ

و دريا را هنگامى كه آرام است پشت سر بگذار كه آنان سپاهى غرق شدنی اند

then leave the sea calm they are an army that will be drowned.

كَمْ تَرَكُوا مِن جَنَّاتٍ وَعُيُونٍ

[وه] چه باغها و چشمه سارانى [كه آنها بعد از خود] بر جاى نهادند

how many gardens and fountains did they leave behind,

وَزُرُوعٍ وَمَقَامٍ كَرِيمٍ

و كشتزارها و جايگاه هاى نيكو

and sown fields, fine sitting places,

وَنَعْمَةٍ كَانُوا فِيهَا فَاكِهِينَ

و نعمتى كه از آن برخوردار بودند

and good things in which they took delight.

كَذَلِكَ وَأَوْرَثْنَاهَا قَوْمًا آخَرِينَ

[آرى] اين چنين [بود] و آنها را به مردمى ديگر ميراث داديم

as such (it was). and we made other people inherit them.

فَمَا بَكَتْ عَلَيْهِمُ السَّمَاء وَالْأَرْضُ وَمَا كَانُوا مُنظَرِينَ

و آسمان و زمين بر آنان زارى نكردند و مهلت نيافتند

neither heaven nor earth shed tears for them; nor were they respited,

وَلَقَدْ نَجَّيْنَا بَنِي إِسْرَائِيلَ مِنَ الْعَذَابِ الْمُهِينِ

و به راستى فرزندان اسرائيل را از عذاب خفت آور رهانيديم

and we saved the children of israel from a humiliating punishment

مِن فِرْعَوْنَ إِنَّهُ كَانَ عَالِيًا مِّنَ الْمُسْرِفِينَ

از [دست] فرعون كه متكبرى از افراطكاران بود

from pharaoh, who ranked high in sin,

وَلَقَدِ اخْتَرْنَاهُمْ عَلَى عِلْمٍ عَلَى الْعَالَمِينَ

و قطعا آنان را دانسته بر مردم جهان ترجيح داديم

and we chose them, out of a knowledge above the nations (of their time).

وَآتَيْنَاهُم مِّنَ الْآيَاتِ مَا فِيهِ بَلَاء مُّبِينٌ

و از نشانه ها [ى الهى] آنچه را كه در آن آزمايشى آشكار بود بديشان داديم

and gave signs to them in which there was a clear trial.

إِنَّ هَؤُلَاء لَيَقُولُونَ

هر آينه اين [كافران] می گويند

yet these say:

إِنْ هِيَ إِلَّا مَوْتَتُنَا الْأُولَى وَمَا نَحْنُ بِمُنشَرِينَ

جز مرگ نخستين ديگر [واقعه اى] نيست و ما زنده شدنى نيستيم

`there is nothing except the first death, we shall never be revived.

فَأْتُوا بِآبَائِنَا إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ

اگر راست می گوييد پس پدران ما را [باز] آوريد

bring us our fathers, if what you say is true. `

أَهُمْ خَيْرٌ أَمْ قَوْمُ تُبَّعٍ وَالَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ أَهْلَكْنَاهُمْ إِنَّهُمْ كَانُوا مُجْرِمِينَ

آيا ايشان بهترند يا قوم تبع و كسانى كه پيش از آنها بودند آنها را هلاك كرديم زيرا كه گنهكار بودند

are they better or the people of tubba` and those who were before them whom we destroyed? indeed they were sinners.

وَمَا خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا لَاعِبِينَ

و آسمانها و زمين و آنچه را كه ميان آن دو است به بازى نيافريده ايم

it was not in play that we created the heavens and the earth and all that is between them.

مَا خَلَقْنَاهُمَا إِلَّا بِالْحَقِّ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ

آنها را جز به حق نيافريده ايم ليكن بيشترشان نمی دانند

we created them in nothing else except the truth. but most do not know.

إِنَّ يَوْمَ الْفَصْلِ مِيقَاتُهُمْ أَجْمَعِينَ

در حقيقت روز جدا سازى موعد همه آنهاست

the day of decision is the appointed time for all.

يَوْمَ لَا يُغْنِي مَوْلًى عَن مَّوْلًى شَيْئًا وَلَا هُمْ يُنصَرُونَ

همان روزى كه هيچ دوستى از هيچ دوستى نمی تواند حمايتى كند و آنان يارى نمی شوند

on that day no cousin shall help his cousin and they shall not be helped

إِلَّا مَن رَّحِمَ اللَّهُ إِنَّهُ هُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ

مگر كسى را كه خدا رحمت كرده است زيرا كه اوست همان ارجمند مهربان

except those on whom allah will have mercy. he is the almighty, the most merciful.

إِنَّ شَجَرَةَ الزَّقُّومِ

آرى درخت زقوم

the food of the zakkum tree

طَعَامُ الْأَثِيمِ

خوراك گناه پيشه است

shall be the food of the guilty sinners.

كَالْمُهْلِ يَغْلِي فِي الْبُطُونِ

چون مس گداخته در شكمها می گدازد

like molten copper boiling in the belly

كَغَلْيِ الْحَمِيمِ

همانند جوشش آب جوشان

as the boiling of the hot water.

خُذُوهُ فَاعْتِلُوهُ إِلَى سَوَاء الْجَحِيمِ

او را بگيريد و به ميان دوزخش بكشانيد

`seize him and drag him into the center of hell.

ثُمَّ صُبُّوا فَوْقَ رَأْسِهِ مِنْ عَذَابِ الْحَمِيمِ

آنگاه از عذاب آب جوشان بر سرش فرو ريزيد

then pour the punishment of boiling water over his head,

ذُقْ إِنَّكَ أَنتَ الْعَزِيزُ الْكَرِيمُ

بچش كه تو همان ارجمند بزرگوارى

(saying): `taste, surely you are the mighty and noble!

إِنَّ هَذَا مَا كُنتُم بِهِ تَمْتَرُونَ

اين است همان چيزى كه در باره آن ترديد می كرديد

this is that which you doubted. `

إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي مَقَامٍ أَمِينٍ

به راستى پرهيزگاران در جايگاهى آسوده [اند]

indeed, for those who feared (allah) is a secure place

فِي جَنَّاتٍ وَعُيُونٍ

در بوستانها و كنار چشمه سارها

amidst gardens and fountains,

يَلْبَسُونَ مِن سُندُسٍ وَإِسْتَبْرَقٍ مُّتَقَابِلِينَ

پرنيان نازك و ديباى ستبر می پوشند [و] برابر هم نشسته اند

dressed in silks and brocade, set face to face.

كَذَلِكَ وَزَوَّجْنَاهُم بِحُورٍ عِينٍ

[آرى] چنين [خواهد بود] و آنها را با حوريان درشت چشم همسر می گردانيم

as such, we shall wed them to wideeyed houris (the virgins of paradise).

يَدْعُونَ فِيهَا بِكُلِّ فَاكِهَةٍ آمِنِينَ

در آنجا هر ميوه اى را [كه بخواهند] آسوده خاطر می طلبند

there in security, they will call for every kind of fruit.

لَا يَذُوقُونَ فِيهَا الْمَوْتَ إِلَّا الْمَوْتَةَ الْأُولَى وَوَقَاهُمْ عَذَابَ الْجَحِيمِ

در آنجا جز مرگ نخستين مرگ نخواهند چشيد و [خدا] آنها را از عذاب دوزخ نگاه می دارد

there they shall not taste death, except the first death, and he will shield them from the punishment of hell,

فَضْلًا مِّن رَّبِّكَ ذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ

[اين] بخششى است از جانب پروردگار تو اين است همان كاميابى بزرگ

as a bounty from your lord. that will be the mighty triumph.

فَإِنَّمَا يَسَّرْنَاهُ بِلِسَانِكَ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ

در حقيقت [قرآن] را بر زبان تو آسان گردانيديم اميد كه پند پذيرند

we have now made it easy on your tongue, in order that they remember.

فَارْتَقِبْ إِنَّهُم مُّرْتَقِبُونَ

پس مراقب باش زيرا كه آنان هم مراقبند

so be watchful, they too are watching.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

به نام خداوند رحمتگر مهربان

In the name of Allah, Most Gracious, Most Merciful

حم

حاء ميم

hameem.

تَنزِيلُ الْكِتَابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ

فرو فرستادن اين كتاب از جانب خداى ارجمند سنجيده كار است

the sending down of the book is from allah, the almighty, the wise.

إِنَّ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لَآيَاتٍ لِّلْمُؤْمِنِينَ

به راستى در آسمانها و زمين براى مؤمنان نشانه هايى است

indeed, there are signs in the heavens and earth for believers,

وَفِي خَلْقِكُمْ وَمَا يَبُثُّ مِن دَابَّةٍ آيَاتٌ لِّقَوْمٍ يُوقِنُونَ

و در آفرينش خودتان و آنچه از [انواع] جنبنده[ها] پراكنده می گرداند براى مردمى كه يقين دارند نشانه هايى است

and in your creation, and in the crawling things that he has scattered far and near, there are signs for a nation whose belief is certain,

وَاخْتِلَافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَمَا أَنزَلَ اللَّهُ مِنَ السَّمَاءِ مِن رِّزْقٍ فَأَحْيَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَتَصْرِيفِ الرِّيَاحِ آيَاتٌ لِّقَوْمٍ يَعْقِلُونَ

و [نيز در] پياپى آمدن شب و روز و آنچه خدا از روزى از آسمان فرود آورده و به [وسيله] آن زمين را پس از مرگش زنده گردانيده است و [همچنين در] گردش بادها [به هر سو] براى مردمى كه می انديشند نشانه هايى است

and in the alternation of the night and day, in the provision allah sends down from heaven with which the earth is revived after its death, and in the changing about of the winds, there are signs for people who understand.

تِلْكَ آيَاتُ اللَّهِ نَتْلُوهَا عَلَيْكَ بِالْحَقِّ فَبِأَيِّ حَدِيثٍ بَعْدَ اللَّهِ وَآيَاتِهِ يُؤْمِنُونَ

اين[ها]ست آيات خدا كه به راستى آن را بر تو می خوانيم پس بعد از خدا و نشانه هاى او به كدام سخن خواهند گرويد

such are the verses of allah. we recite them to you in truth. so in what speech, after allah and his signs, will they believe?

وَيْلٌ لِّكُلِّ أَفَّاكٍ أَثِيمٍ

واى بر هر دروغزن گناه پيشه

woe to all the guilty impostors!

يَسْمَعُ آيَاتِ اللَّهِ تُتْلَى عَلَيْهِ ثُمَّ يُصِرُّ مُسْتَكْبِرًا كَأَن لَّمْ يَسْمَعْهَا فَبَشِّرْهُ بِعَذَابٍ أَلِيمٍ

[كه] آيات خدا را كه بر او خوانده می شود می شنود و باز به حال تكبر چنانكه گويى آن را نشنيده است سماجت می ورزد پس او را از عذابى پردرد خبر ده

he hears the verses of allah recited to him and then, as though he never heard them, persists in insolence. give to him the glad tidings of a painful punishment.

وَإِذَا عَلِمَ مِنْ آيَاتِنَا شَيْئًا اتَّخَذَهَا هُزُوًا أُوْلَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ مُّهِينٌ

و چون از نشانه هاى ما چيزى بداند آن را به ريشخند می گيرد آنان عذابى خفت آور خواهند داشت

as for he who knows something of our verses and then mocks them for those there is a humiliating punishment.

مِن وَرَائِهِمْ جَهَنَّمُ وَلَا يُغْنِي عَنْهُم مَّا كَسَبُوا شَيْئًا وَلَا مَا اتَّخَذُوا مِن دُونِ اللَّهِ أَوْلِيَاء وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ

پيشاپيش آنها دوزخ است و نه آنچه را اندوخته و نه آن دوستانى را كه غير از خدا اختيار كرده اند به كارشان می آيد و عذابى بزرگ خواهند داشت

gehenna (hell) is behind them, all that they have earned shall not help them at all, nor shall those they took as guardians, other than allah. for them there is a mighty punishment.

هَذَا هُدًى وَالَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِ رَبِّهِمْ لَهُمْ عَذَابٌ مَّن رِّجْزٍ أَلِيمٌ

اين رهنمودى است و كسانى كه آيات پروردگارشان را انكار كردند بر ايشان عذابى دردناك از پليدى است

this is guidance; for those who disbelieve in the verses of their lord the anger of the painful punishment awaits them.

اللَّهُ الَّذِي سخَّرَ لَكُمُ الْبَحْرَ لِتَجْرِيَ الْفُلْكُ فِيهِ بِأَمْرِهِ وَلِتَبْتَغُوا مِن فَضْلِهِ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ

خدا همان كسى است كه دريا را به سود شما رام گردانيد تا كشتيها در آن به فرمانش روان شوند و تا از فزون بخشى او [روزى خويش را] طلب نماييد و باشد كه سپاس داريد

it is allah who has subjected to you the sea so that ships run upon it at his command, and so that you may seek his bounty and be thankful.

وَسَخَّرَ لَكُم مَّا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا مِّنْهُ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لَّقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ

و آنچه را در آسمانها و آنچه را در زمين است به سود شما رام كرد همه از اوست قطعا در اين [امر] براى مردمى كه می انديشند نشانه هايى است

he has subjected to you whatsoever is in the heavens and the earth; all is from him. surely, there are signs in this for people who contemplate.

قُل لِّلَّذِينَ آمَنُوا يَغْفِرُوا لِلَّذِينَ لا يَرْجُون أَيَّامَ اللَّهِ لِيَجْزِيَ قَوْمًا بِما كَانُوا يَكْسِبُونَ

به كسانى كه ايمان آورده اند بگو تا از كسانى كه به روزهاى [پيروزى] خدا اميد ندارند درگذرند تا [خدا هر] گروهى را به [سبب] آنچه مرتكب می شده اند به مجازات رساند

tell the believers to forgive those who do not look for the days of allah, so that he recompenses the people for what they have earned.

مَنْ عَمِلَ صَالِحًا فَلِنَفْسِهِ وَمَنْ أَسَاء فَعَلَيْهَا ثُمَّ إِلَى رَبِّكُمْ تُرْجَعُونَ

هر كه كارى شايسته كند به سود خود اوست و هر كه بدى كند به زيانش باشد سپس به سوى پروردگارتان برگردانيده می شويد

he who does what is right does it for his own gain, and he who does evil does so at his own loss, then to your lord you shall all return.

وَلَقَدْ آتَيْنَا بَنِي إِسْرَائِيلَ الْكِتَابَ وَالْحُكْمَ وَالنُّبُوَّةَ وَرَزَقْنَاهُم مِّنَ الطَّيِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَى الْعَالَمِينَ

و به يقين فرزندان اسرائيل را كتاب [تورات] و حكم و پيامبرى داديم و از چيزهاى پاكيزه روزيشان كرديم و آنان را بر مردم روزگار برترى داديم

we gave to the children of israel the book, judgment and prophethood. we provided them with good things and preferred them above the worlds (of their time).

وَآتَيْنَاهُم بَيِّنَاتٍ مِّنَ الْأَمْرِ فَمَا اخْتَلَفُوا إِلَّا مِن بَعْدِ مَا جَاءهُمْ الْعِلْمُ بَغْيًا بَيْنَهُمْ إِنَّ رَبَّكَ يَقْضِي بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فِيمَا كَانُوا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ

و دلايل روشنى در امر [دين] به آنان عطا كرديم و جز بعد از آنكه علم برايشان [حاصل] آمد [آن هم] از روى رشك و رقابت ميان خودشان دستخوش اختلاف نشدند قطعا پروردگارت روز قيامت ميانشان در باره آنچه در آن اختلاف می كردند داورى خواهد كرد

we gave them clear signs of the command; yet it was not until after knowledge had come to them that they differed among themselves, and were insolent to each other. on the day of resurrection your lord will indeed decide their differences.

ثُمَّ جَعَلْنَاكَ عَلَى شَرِيعَةٍ مِّنَ الْأَمْرِ فَاتَّبِعْهَا وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاء الَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ

سپس تو را در طريقه آيينى [كه ناشى] از امر [خداست] نهاديم پس آن را پيروى كن و هوسهاى كسانى را كه نمی دانند پيروى مكن

and now, we have set you on the jurisprudence of the command, therefore follow it and do not follow the desires of those who do not know.

إِنَّهُمْ لَن يُغْنُوا عَنكَ مِنَ اللَّهِ شَيئًا وإِنَّ الظَّالِمِينَ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاء بَعْضٍ وَاللَّهُ وَلِيُّ الْمُتَّقِينَ

آنان هرگز در برابر خدا از تو حمايت نمی كنند [و به هيچ وجه به كار تو نمی آيند ] و ستمگران بعضی شان دوستان بعضى [ديگر]ند و خدا يار پرهيزگاران است

indeed, they will not help you at all against allah. the harmdoers are guides of each other; but allah is the guide of the cautious.

هَذَا بَصَائِرُ لِلنَّاسِ وَهُدًى وَرَحْمَةٌ لِّقَوْمِ يُوقِنُونَ

اين [كتاب] براى مردم بينش بخش و براى قومى كه يقين دارند رهنمود و رحمتى است

these are clear proofs for people, a guidance, and mercy for those who are certain (of the resurrection) in belief.

أًمْ حَسِبَ الَّذِينَ اجْتَرَحُوا السَّيِّئَاتِ أّن نَّجْعَلَهُمْ كَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَوَاء مَّحْيَاهُم وَمَمَاتُهُمْ سَاء مَا يَحْكُمُونَ

آيا كسانى كه مرتكب كارهاى بد شده اند پنداشته اند كه آنان را مانند كسانى قرار می دهيم كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند [به طورى كه] زندگى آنها و مرگشان يكسان باشد چه بد داورى می كنند

do those who commit evil deeds think that we will make them (equal) to the believers who do good works, so that in life and death they shall be alike? how evil they judge!

وَخَلَقَ اللَّهُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ وَلِتُجْزَى كُلُّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ

و خدا آسمانها و زمين را به حق آفريده است و تا هر كسى به [موجب] آنچه به دست آورده پاداش يابد و آنان مورد ستم قرار نخواهند گرفت

allah created the heavens and the earth in truth and that each soul shall be recompensed for what it earned, they shall not be wronged.

أَفَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلَهَهُ هَوَاهُ وَأَضَلَّهُ اللَّهُ عَلَى عِلْمٍ وَخَتَمَ عَلَى سَمْعِهِ وَقَلْبِهِ وَجَعَلَ عَلَى بَصَرِهِ غِشَاوَةً فَمَن يَهْدِيهِ مِن بَعْدِ اللَّهِ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ

پس آيا ديدى كسى را كه هوس خويش را معبود خود قرار داده و خدا او را دانسته گمراه گردانيده و بر گوش او و دلش مهر زده و بر ديده اش پرده نهاده است آيا پس از خدا چه كسى او را هدايت خواهد كرد آيا پند نمی گيريد

have you seen he who took his desire for a god? with knowledge, allah has led him astray, setting a seal upon his hearing and heart, and has made a veil over his eyes, who then shall guide him after allah? will you not then remember!

وَقَالُوا مَا هِيَ إِلَّا حَيَاتُنَا الدُّنْيَا نَمُوتُ وَنَحْيَا وَمَا يُهْلِكُنَا إِلَّا الدَّهْرُ وَمَا لَهُم بِذَلِكَ مِنْ عِلْمٍ إِنْ هُمْ إِلَّا يَظُنُّونَ

و گفتند غير از زندگانى دنياى ما [چيز ديگرى] نيست می ميريم و زنده می شويم و ما را جز طبيعت هلاك نمی كند و[لى] به اين [مطلب] هيچ دانشى ندارند [و] جز [طريق] گمان نمی سپرند

they say: `there is nothing except this life, we die and we live, it is only time that destroys us. ` surely, of this they have no knowledge, they are just guessing.

وَإِذَا تُتْلَى عَلَيْهِمْ آيَاتُنَا بَيِّنَاتٍ مَّا كَانَ حُجَّتَهُمْ إِلَّا أَن قَالُوا ائْتُوا بِآبَائِنَا إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ

و چون آيات روشن ما بر آنان خوانده شود دليلشان همواره جز اين نيست كه مى گويند اگر راست می گوييد پدران ما را [حاضر] آوريد

and when our verses are recited to them, their only argument is: `bring our fathers back to us, if what you say is true! `

قُلِ اللَّهُ يُحْيِيكُمْ ثُمَّ يُمِيتُكُمْ ثُمَّ يَجْمَعُكُمْ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ لَا رَيبَ فِيهِ وَلَكِنَّ أَكَثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ

بگو خدا[ست كه] شما را زندگى می بخشد سپس می ميراند آنگاه شما را به سوى روز رستاخيز كه ترديدى در آن نيست گرد می آورد ولى بيشتر مردم [اين را] نمی دانند

say: `allah revives you and causes you to die. then, he shall gather you on the day of resurrection, and of this there is no doubt, yet most people do not know. `

وَلَلَّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرضِ وَيَومَ تَقُومُ السَّاعَةُ يَوْمَئِذٍ يَخْسَرُ الْمُبْطِلُونَ

و فرمانروايى آسمانها و زمين از آن خداست و روزى كه رستاخيز بر پا شود آن روز است كه باطل انديشان زيان خواهند ديد

to allah belongs the kingdom in the heavens and the earth. on the day when the hour comes, those who disbelieved shall be the losers.

وَتَرَى كُلَّ أُمَّةٍ جَاثِيَةً كُلُّ أُمَّةٍ تُدْعَى إِلَى كِتَابِهَا الْيَوْمَ تُجْزَوْنَ مَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ

و هر امتى را به زانو در آمده می بينى هر امتى به سوى كارنامه خود فراخوانده می شود [و بديشان می گويند] آنچه را می كرديد امروز پاداش می يابيد

you shall see every nation hobbling on their knees. each nation shall be summoned to its book. (and it will be said:) `this day, you shall be recompensed for what you were doing.

هَذَا كِتَابُنَا يَنطِقُ عَلَيْكُم بِالْحَقِّ إِنَّا كُنَّا نَسْتَنسِخُ مَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ

اين است كتاب ما كه عليه شما به حق سخن می گويد ما از آنچه می كرديد نسخه بر می داشتيم

this is our book that speaks with the truth over you. we have recorded all that you were doing. `

فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَيُدْخِلُهُمْ رَبُّهُمْ فِي رَحْمَتِهِ ذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْمُبِينُ

و اما كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند پس پروردگارشان آنان را در جوار رحمت خويش داخل می گرداند اين همان كاميابى آشكار است

as for those who have believed and done good works, their lord will admit them into his mercy that is a mighty triumph!

وَأَمَّا الَّذِينَ كَفَرُوا أَفَلَمْ تَكُنْ آيَاتِي تُتْلَى عَلَيْكُمْ فَاسْتَكْبَرْتُمْ وَكُنتُمْ قَوْمًا مُّجْرِمِينَ

و اما كسانى كه كافر شدند [بدانها می گويند] پس مگر آيات من بر شما خوانده نمی شد و[لى] تكبر نموديد و مردمى بدكار بوديد

but, to the unbelievers (it will be said): `were my verses not recited to you, but you were proud and were you not a sinful nation? `

وَإِذَا قِيلَ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَالسَّاعَةُ لَا رَيْبَ فِيهَا قُلْتُم مَّا نَدْرِي مَا السَّاعَةُ إِن نَّظُنُّ إِلَّا ظَنًّا وَمَا نَحْنُ بِمُسْتَيْقِنِينَ

و چون گفته شد وعده خدا راست است و شكى در رستاخيز نيست گفتيد ما نمی دانيم رستاخيز چيست جز گمان نمی ورزيم و ما يقين نداريم

when it was said: `the promise of allah is true, and of the hour there is no doubt, ` you replied: `we do not know what the hour is, we guess, assuming, and we are by no means certain. `

وَبَدَا لَهُمْ سَيِّئَاتُ مَا عَمِلُوا وَحَاقَ بِهِم مَّا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُون

و [حقيقت] بديهايى كه كرده اند بر آنان پديدار می شود و آنچه را كه بدان ريشخند می كردند آنان را فرو می گيرد

the evil of their deeds will appear to them, and they shall be encompassed by that they mocked,

وَقِيلَ الْيَوْمَ نَنسَاكُمْ كَمَا نَسِيتُمْ لِقَاء يَوْمِكُمْ هَذَا وَمَأْوَاكُمْ النَّارُ وَمَا لَكُم مِّن نَّاصِرِينَ

و گفته شود همان گونه كه ديدار امروزتان را فراموش كرديد امروز شما را فراموش خواهيم كرد و جايگاهتان در آتش است و براى شما ياورانى نخواهد بود

and it shall be said: `today, we will forget you as you yourselves forgot that you would encounter this day. the fire shall be your refuge, and none will help you.

ذَلِكُم بِأَنَّكُمُ اتَّخَذْتُمْ آيَاتِ اللَّهِ هُزُوًا وَغَرَّتْكُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا فَالْيَوْمَ لَا يُخْرَجُونَ مِنْهَا وَلَا هُمْ يُسْتَعْتَبُونَ

اين بدان سبب است كه شما آيات خدا را به ريشخند گرفتيد و زندگى دنيا فريبتان داد پس امروز نه از اين [آتش] بيرون آورده می شوند و نه عذرشان پذيرفته می گردد

that is because you took the verses of allah (the koran) in mockery, and you were deluded by your worldly life. ` so that day they will not be brought out of it; nor shall they be repentant.

فَلِلَّهِ الْحَمْدُ رَبِّ السَّمَاوَاتِ وَرَبِّ الْأَرْضِ رَبِّ الْعَالَمِينَ

پس سپاس از آن خداست پروردگار آسمانها و پروردگار زمين پروردگار جهانيان

praise, belongs to allah, the lord of the heavens and the earth, the lord of the worlds.

وَلَهُ الْكِبْرِيَاء فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ

و در آسمانها و زمين بزرگى از آن اوست و اوست شكست ناپذير سنجيده كار

his is the pride in the heavens and earth. he is the almighty, the wise.