قَالَ فَمَا خَطْبُكُمْ أَيُّهَا الْمُرْسَلُونَ

[ابراهیم] گفت: ای فرستادگان! دنبال چه کار مهمی هستید؟

ابراهیم گفت: ای رسولان حق، باز گویید که شما برای چه کار مأمورید؟

`messengers, ` said he (abraham), `what is your errand? `

قَالُوا إِنَّا أُرْسِلْنَا إِلَى قَوْمٍ مُّجْرِمِينَ

گفتند: ما را به سوی مردمی گنهکار فرستاده اند؛

گفتند: ما بر قوم بدکاری فرستاده شده‌ایم (یعنی قوم لوط).

they replied: `we are sent to a sinful nation,

لِنُرْسِلَ عَلَيْهِمْ حِجَارَةً مِّن طِينٍ

تا [بارانی] از گِل سنگ بر آنان بفرستیم؛

تا بر سر آنها از گل سنگباران کنیم.

so that we bring down stones of clay upon them

مُسَوَّمَةً عِندَ رَبِّكَ لِلْمُسْرِفِينَ

[سنگی که] نزد پروردگارت برای تجاوزکاران نشانه گذاری شده است؛

که آن سنگها نزد پروردگار تو معیّن و نشاندار برای ستمکاران است.

marked by your lord for the sinful. `

فَأَخْرَجْنَا مَن كَانَ فِيهَا مِنَ الْمُؤْمِنِينَ

پس هرکه را از مؤمنان در آن شهر بود [پیش از آمدن عذاب] بیرون بردیم؛

پس، از اهل ایمان هر که بود از آن دیار خارج کردیم.

so we brought the believers out of that they were in.

فَمَا وَجَدْنَا فِيهَا غَيْرَ بَيْتٍ مِّنَ الْمُسْلِمِينَ

در آنجا جز یک خانه از مسلمانان [که اهلش مطیع خدا بودند، نیافتیم.]

و در همه آن دیار جز یک خانه (لوط) دیگر مسلم خداپرست نیافتیم.

but we found in it only one household of those who had surrendered themselves,

وَتَرَكْنَا فِيهَا آيَةً لِّلَّذِينَ يَخَافُونَ الْعَذَابَ الْأَلِيمَ

در آنجا [پس از زیر و رو شدن شهر و هلاکت مردم] نشانه و عبرتی [از قدرت، غضب خود و محکومیت می رمان] برای کسانی که از عذاب دردناک می ترسند به جا گذاشتیم.

و در آن دیار (که ویران کردیم) برای آنان که از عذاب دردناک (قهر خدا) می‌ترسند آیت عبرتی واگذاردیم.

and left therein a sign for those who fear the painful punishment.

وَفِي مُوسَى إِذْ أَرْسَلْنَاهُ إِلَى فِرْعَوْنَ بِسُلْطَانٍ مُّبِينٍ

و [نیز] در [سرگذشت] موسی، چون او را با دلیلی روشن به سوی فرعون فرستادیم [عبرتی است.]

و نیز در (رسالت) موسی (آیت عبرت است) که با معجزه روشن به سوی فرعونیانش فرستادیم.

in moses, too, (there were signs). we sent him to pharaoh with clear authority,

فَتَوَلَّى بِرُكْنِهِ وَقَالَ سَاحِرٌ أَوْ مَجْنُونٌ

پس فرعون با سپاهیانش روی [از حق] گرداندند و گفت: [این مرد] یا جادوگر است یا دیوانه!

و فرعون به غرور ملک و قدرت (از طاعت حق) سرکشید و گفت که موسی ساحر یا دیوانه است.

but he turned his back with his assembly, saying: `he is (either) a sorcerer or a mad man! `

فَأَخَذْنَاهُ وَجُنُودَهُ فَنَبَذْنَاهُمْ فِي الْيَمِّ وَهُوَ مُلِيمٌ

در نتیجه او و سپاهیانش را گرفتیم و به دریا افکندیم، در حالی که [به سبب لجبازی و دشمنی] مستحقّ سرزنش بود.

ما هم او را با همه سپاهش (به قهر) گرفتیم و به دریا انداختیم که در خور هر نکوهش و ملامت بود.

so we seized him and his hosts and cast them into the sea. indeed, he was blameworthy.

وَفِي عَادٍ إِذْ أَرْسَلْنَا عَلَيْهِمُ الرِّيحَ الْعَقِيمَ

و [نیز] در [سرگذشت قوم] عاد هنگامی که بر آنان باد هلاک کننده ای فرستادیم [عبرتی است.]

و نیز در قوم عاد که بر هلاکشان تندباد خزان فرستادیم (عبرت خلق است).

and in aad. we let loose on them a withering wind

مَا تَذَرُ مِن شَيْءٍ أَتَتْ عَلَيْهِ إِلَّا جَعَلَتْهُ كَالرَّمِيمِ

[آن باد] هیچ چیزی را که بر آن می وزید، رها نمی کرد مگر آنکه آن را به صورت استخوان پوسیده ای می ساخت.

که آن باد هلاک به چیزی نمی‌گذشت جز آنکه آن را مانند استخوان پوسیده می‌گردانید.

that left nothing it came upon, except that it was ashes.

وَفِي ثَمُودَ إِذْ قِيلَ لَهُمْ تَمَتَّعُوا حَتَّى حِينٍ

و [نیز] در قوم ثمود [عبرتی است] هنگامی که [پس از پی کردن ناقه] به آنان گفته شد: زمانی کوتاه [که بیش از سه روز نیست، از زندگی] برخوردار باشید [که عذاب خواهد رسید.]

و هم در قوم ثمود (بر خلق عبرتی است) که به آنان گفته شد: اینک گرم تعیّش و تمتّع (حیوانی) باشید تا هنگام معیّن (که وعده انتقام حق فرا می‌رسد).

and in thamood it was said to them: `take your enjoyment for awhile! `

فَعَتَوْا عَنْ أَمْرِ رَبِّهِمْ فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ وَهُمْ يَنظُرُونَ

ولی [آنان در آن سه روز هم که مهلت داشتند باز] از فرمان پروردگارشان سرپیچی کردند، پس صاعقه مرگبار آنان را فراگرفت در حالی که آنان با ترس و حیرت به آن می نگریستند.

آنها هم از فرمان خدای خود سرکشیدند پس آنها را صاعقه آتش درگرفت در حالی که (هلاک خویش را) به چشم مشاهده می‌کردند.

but in their pride they turn away from the commandment of their lord and the thunderbolt struck them whilst they were looking;

فَمَا اسْتَطَاعُوا مِن قِيَامٍ وَمَا كَانُوا مُنتَصِرِينَ

پس [با آمدن عذاب و به سبب اینکه هیچ مهلتی نیافتند] نه قدرت برخاستن از جای خود را داشتند و نه دادخواهی کردند.

در حالی که نه هیچ توانایی برخاستن (و گریختن) داشتند و نه هیچ یار و مددکاری یافتند.

they could neither stand up straight, nor were they helped.

وَقَوْمَ نُوحٍ مِّن قَبْلُ إِنَّهُمْ كَانُوا قَوْمًا فَاسِقِينَ

و قوم نوح را پیش از این [هلاک کردیم]؛ زیرا آنان همواره مردمی نافرمان بودند.

و پیش از این اقوام هم قوم نوح را هلاک کردیم که مردمی فاسق و نابکار بودند.

and before them the nation of noah, indeed they were a debauched nation.

وَالسَّمَاء بَنَيْنَاهَا بِأَيْدٍ وَإِنَّا لَمُوسِعُونَ

و آسمان را به قدرت ونیرو بنا کردیم و ما [همواره] وسعت دهنده ایم.

و کاخ رفیع آسمان را ما به قدرت خود برافراشتیم و ماییم که مقتدریم.

we built the heaven with might, and we widely extended it.

وَالْأَرْضَ فَرَشْنَاهَا فَنِعْمَ الْمَاهِدُونَ

و زمین را گستردیم و چه نیکو گستراننده ای هستیم.

و زمین را بگستردیم و چه نیکو مهدی بگستردیم.

and we cradled the earth. and we are the best of cradlers.

وَمِن كُلِّ شَيْءٍ خَلَقْنَا زَوْجَيْنِ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ

واز هر چیزی جفت آفریدیم باشد که متذکّر [این حقایق که نشانه هایی بر قدرت، حکمت و ربوبیت خداست] شوید.

و از هر چیزی دو نوع (نر و ماده) بیافریدیم تا مگر متذکر (حکمت خدا) شوید.

we created two kinds of all things, so that you will remember.

فَفِرُّوا إِلَى اللَّهِ إِنِّي لَكُم مِّنْهُ نَذِيرٌ مُّبِينٌ

پس به سوی خدا بگریزید [که] بی تردید من از سوی او بیم دهنده ای روشنگرم.

باری، به درگاه خدا گریزید، که من از جانب او با بیانی روشن شما را می‌ترسانم.

therefore, flee to allah. i am a clear warner to you from him.

وَلَا تَجْعَلُوا مَعَ اللَّهِ إِلَهًا آخَرَ إِنِّي لَكُم مِّنْهُ نَذِيرٌ مُّبِينٌ

و با خدا معبودی دیگر قرار ندهید، یقیناً من از سوی او بیم دهنده ای آشکارم.

و هرگز با خدای یکتا خدایی دیگر نپرستید که من از جانب او با بیانی روشن شما را می‌ترسانم.

do not set up with allah another god. i am a clear warner to you from him.

كَذَلِكَ مَا أَتَى الَّذِينَ مِن قَبْلِهِم مِّن رَّسُولٍ إِلَّا قَالُوا سَاحِرٌ أَوْ مَجْنُونٌ

همچنین هیچ پیامبری بر کسانی که پیش از اینان بودند نیامد مگر اینکه گفتند: جادوگر یا دیوانه است!

همچنان (که تو را ای رسول تکذیب کردند) هیچ رسولی بر امم پیشین نیامد جز آنکه (او را تکذیب کرده و) گفتند: او ساحر یا دیوانه است.

similarly, no messenger came to those before them but they said: `sorcerer, or mad! `

أَتَوَاصَوْا بِهِ بَلْ هُمْ قَوْمٌ طَاغُونَ

آیا [این اقوام] یکدیگر را به این گونه داوری [ناحق درباره پیامبرشان] سفارش کرده بودند؟! [نه] بلکه همه آنان گروهی یاغی و سرکش بودند [و این یاوه گویی ها، محصول سرکشی و یاغی گری آنان بود.]

آیا بر این تکذیب، مردم اعصار به یکدیگر سفارش کرده‌اند؟ (یا نه؟) بلکه این مردم (همه بالذّات) گروهی سرکش و نافرمانند.

have they handed this down from one to another? no, rather, they are an insolent nation.

فَتَوَلَّ عَنْهُمْ فَمَا أَنتَ بِمَلُومٍ

بنابراین از این سبک مغزان باطل گو، روی برگردان [که تو اتمام حجت کردی] و شایسته سرزنش نیستی؛

پس (تو هم ای رسول ما) از این مردم کافر روی بگردان که (اتمام حجّت کردی و) دیگر هیچ در خور نکوهش و ملامت نیستی.

so turn away from them, you shall not be blamed,

وَذَكِّرْ فَإِنَّ الذِّكْرَى تَنفَعُ الْمُؤْمِنِينَ

و پند ده؛ زیرا پند به مؤمنان سود می دهد؛

و (امّت را) تذکّر و پند می‌ده که پند و تذکّر (اگر کافران را نفع ندهد) مؤمنان را سودمند افتد.

but remind, the reminder will benefit the believers.

وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ

و جن و انس را جز برای اینکه مرا بپرستند نیافریدیم؛

و من جنّ و انس را نیافریدم مگر برای اینکه مرا (به یکتایی) پرستش کنند.

i have not created mankind and jinn except to worship me.

مَا أُرِيدُ مِنْهُم مِّن رِّزْقٍ وَمَا أُرِيدُ أَن يُطْعِمُونِ

از آنان هیچ رزقی نمی خواهم، و نمی خواهم که مرا طعام دهند.

من از (خلق) آنها رزق و طعام (و هیچ گونه سودی) بر خود نخواستم.

i do not desire provision from them, nor do i desire that they should feed me.

إِنَّ اللَّهَ هُوَ الرَّزَّاقُ ذُو الْقُوَّةِ الْمَتِينُ

بی تردید خدا خود روزی دهنده و صاحب قدرت استوار است.

همانا روزی بخشنده خلق تنها خداست که صاحب قوّت و قدرت ابدی است.

surely, allah is the provider, the possessor of power, the mighty.

فَإِنَّ لِلَّذِينَ ظَلَمُوا ذَنُوبًا مِّثْلَ ذَنُوبِ أَصْحَابِهِمْ فَلَا يَسْتَعْجِلُونِ

پس برای کسانی [از قوم تو] که ستم ورزیدند، سهمی از عذاب است مانند سهم هم مسلکانشان [از امت های پیشین] ، بنابراین شتاب در آمدن آن را نخواهند.

پس این ستمکاران را هم گناهی و کیفری مانند اصحاب و امثالشان (از امم پیشین) خواهد بود، باری آن را به عجله از من نخواهند (و به مهلتی که دادیم مغرور نشوند البتّه روز انتقامشان می‌رسد).

the evildoers shall have for their portion, a portion like their companions (who were destroyed before them). therefore, they should not ask us to hasten!

فَوَيْلٌ لِّلَّذِينَ كَفَرُوا مِن يَوْمِهِمُ الَّذِي يُوعَدُونَ

پس وای بر کسانی که کافر شدند از آن روزشان که به آن وعده داده می شوند.

پس (آن گاه که زمان کیفر فرا رسید) وای بر آنان که کافر شدند از آن روز سختی که (رسولان) به آنها وعده می‌دهند (که در دنیا به قتل و اسارت و در عقبی به قهر و عقوبت محکومند).

woe then to the unbelievers for their day which they were promised!

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

به نام خدا که رحمتش بی اندازه است و مهربانی اش همیشگی.

به نام خداوند بخشنده مهربان

In the name of Allah, Most Gracious, Most Merciful

شروع الله کا نام لے کر جو بڑا مہربان نہایت رحم والا ہے.

وَالطُّورِ

سوگند به [کوهِ] طور،

قسم به طور سینا.

by the mount

وَكِتَابٍ مَّسْطُورٍ

و به کتابی که نوشته شده،

قسم به کتاب مسطور (قرآن).

and by the book in lines

فِي رَقٍّ مَّنشُورٍ

در صفحه ای باز و گسترده،

که در صحیفه‌ای گشوده فرستاد.

in an exposed parchment

وَالْبَيْتِ الْمَعْمُورِ

و به آن خانه آباد،

قسم به بیت المعمور (کعبه اهل زمین یا مسجد ملایک آسمان).

by the visited house,

وَالسَّقْفِ الْمَرْفُوعِ

و به آن سقف برافراشته،

قسم به طاق بلند آسمان.

and the uplifted roof

وَالْبَحْرِ الْمَسْجُورِ

و به آن دریای مملو و برافروخته،

قسم به دریای آتش فروزان (که خدا روز قیامت دریا را آتش سازد و بر دوزخیان فرو ریزد).

and the sea that is full

إِنَّ عَذَابَ رَبِّكَ لَوَاقِعٌ

که بی تردید عذاب پروردگارت واقع شدنی است؛

قسم به این امور که البته عذاب خدای تو واقع خواهد شد.

surely, the punishment of your lord is about to come,

مَا لَهُ مِن دَافِعٍ

و آن را هیچ مانع و بازدارنده ای نیست.

هیچ کس دافع آن نخواهد بود.

there is none to prevent it.

يَوْمَ تَمُورُ السَّمَاء مَوْرًا

[و آن در] روزی [است] که آسمان به حرکت و لرزه ای سخت در آید؛

روزی که آسمان سخت جنبش کند.

upon the day when the heaven spins dizzily

وَتَسِيرُ الْجِبَالُ سَيْرًا

و کوه ها [چون گرد و غبار] سریع و تند، روان شوند.

و کوهها تند به گردش آید.

and the mountains move, moving.

فَوَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ

پس در آن روز وای بر تکذیب کنندگان!

در آن روز سخت وای بر آنان که (وعده حق و کتاب و رسول او را) تکذیب کردند.

on that day woe to those who belied

الَّذِينَ هُمْ فِي خَوْضٍ يَلْعَبُونَ

همانان که با فرو رفتن [در گفتار و کردار باطل با حقایق] بازی می کنند.

آنان که به بازیچه دنیا فرو شدند.

those who are in plunging, playing.

يَوْمَ يُدَعُّونَ إِلَى نَارِ جَهَنَّمَ دَعًّا

روزی که آنان را با خشونت و زور به سوی آتش می رانند.

آن روز آنها را سخت به آتش دوزخ برانند.

on that day when they shall be pitched into the fire of gehenna (hell),

هَذِهِ النَّارُ الَّتِي كُنتُم بِهَا تُكَذِّبُونَ

[و به آنان می گویند:] این همان آتشی است که همواره آن را تکذیب می کردید.

این همان آتشی است که تکذیب آن می‌کردید.

(it will be said to them): `this is the fire which you belied!

أَفَسِحْرٌ هَذَا أَمْ أَنتُمْ لَا تُبْصِرُونَ

آیا این آتش هم جادوست [چنانکه در دنیا وحی را جادو می پنداشتید] یا شما [این واقعیت آشکار را] نمی بینید [چنانکه در دنیا حقایق را نمی دیدید؟]

آیا این (آتش دوزخ) هم به نظرتان سحر است یا آنکه هنوز چشم بصیرت باز نمی‌کنید؟

is this magic, or is it that you do you not see?

اصْلَوْهَا فَاصْبِرُوا أَوْ لَا تَصْبِرُوا سَوَاء عَلَيْكُمْ إِنَّمَا تُجْزَوْنَ مَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ

در آن در آیید [و بسوزید]؛ پس صبر کنید یا نکنید برای شما یکسان است. فقط اعمالی را که همواره انجام می دادید، جزا داده می شوید.

باری، به دوزخ در شوید که صبر و بی‌صبری به حالتان یکسان است، و بس آنچه کردید امروز همان را جزا یابید.

roast in it, bear it with or without patience, it is the same, you are only being recompensed for that which you used to do. `

إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي جَنَّاتٍ وَنَعِيمٍ

بی تردید پرهیزکاران در بهشت ها و نعمتی فراوان اند.

متقیان هم در باغهای بهشت پر نعمتند.

but in the gardens the righteous shall live in bliss,

فَاكِهِينَ بِمَا آتَاهُمْ رَبُّهُمْ وَوَقَاهُمْ رَبُّهُمْ عَذَابَ الْجَحِيمِ

به آنچه پروردگارشان به آنان عطا کرده و [برای آنکه] پروردگارشان آنان را از عذاب دوزخ مصون داشته، شادمان و مسرورند.

آنان به نعمتی که خدایشان نصیبشان فرموده دلشادند و خدایشان از عذاب دوزخ محفوظشان داشته است.

rejoicing in all their lord has given them, and their lord will guard them against the punishment of hell.

كُلُوا وَاشْرَبُوا هَنِيئًا بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ

[به آنان گویند:] به پاداش اعمالی که همواره انجام می دادید [از این نعمت ها] بخورید و بیاشامید، گوارایتان باد.

بخورید و بیاشامید شما را گوارا باد به پاداش اعمال نیکی که انجام می‌دادید.

(it will be said): `eat and drink with a good appetite because of that which you did. `

مُتَّكِئِينَ عَلَى سُرُرٍ مَّصْفُوفَةٍ وَزَوَّجْنَاهُم بِحُورٍ عِينٍ

[این] در حالی [است] که بر تخت هایی ردیف و به هم پیوسته تکیه می زنند و حورالعین را به همسری آنان در می آوریم.

در حالی که نزدیک هم بر تختها (ی عزّت) تکیه زده‌اند و ما حور العین را همجفت آنان گردانیده‌ایم.

(they shall be) reclining on couches ranged in rows and we shall wed them to houris (virgins of paradise) with large wide eyes.

وَالَّذِينَ آمَنُوا وَاتَّبَعَتْهُمْ ذُرِّيَّتُهُم بِإِيمَانٍ أَلْحَقْنَا بِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَمَا أَلَتْنَاهُم مِّنْ عَمَلِهِم مِّن شَيْءٍ كُلُّ امْرِئٍ بِمَا كَسَبَ رَهِينٌ

و کسانی که ایمان آوردند و فرزندانشان [به نوعی] در ایمان از آنان پیروی کردند، فرزندانشان را [در بهشت] به آنان ملحق می کنیم و هیچ چیز از اعمالشان را نمی کاهیم؛ هر انسانی در گرو اعمال خویش است.

و آنان که ایمان آوردند و فرزندانشان هم در ایمان پیرو ایشان شدند ما آن فرزندان را به آنها برسانیم و از پاداش عمل آنان هیچ نکاهیم. هر نفسی در گرو عملی است که اندوخته است.

those who believe, and whose descendants follow in belief, we will join their descendants to them. and we will not reduce them of anything of their deeds. every one is pledged for what he has earned.

وَأَمْدَدْنَاهُم بِفَاكِهَةٍ وَلَحْمٍ مِّمَّا يَشْتَهُونَ

و [همواره] به آنان انواع میوه ها و گوشتهایی که دلخواه آنان است، می رسانیم.

و بر آن بهشتیان از هر نوع میوه و گوشت‌های لذیذ که مایل باشند فراوان بیفزاییم.

we shall give them fruits and meat as they desire.

يَتَنَازَعُونَ فِيهَا كَأْسًا لَّا لَغْوٌ فِيهَا وَلَا تَأْثِيمٌ

آنان در بهشت، جام های [پر از شراب طهور را] که نه در آن [پس از نوشیدنش، زمینه] بیهوده گویی و نه [خوردنش] گناه است، از دست یکدیگر می گیرند.

آنها در بهشت جام شراب گوارا را چنان سریع از دست هم بگیرند که گویی منازعه می‌کنند در صورتی که آنجا کار لغو و باطل و نزاع و خلاف و بزهکاری هیچ نیست.

there they will pass a goblet to one another with neither idle talk nor sin,

وَيَطُوفُ عَلَيْهِمْ غِلْمَانٌ لَّهُمْ كَأَنَّهُمْ لُؤْلُؤٌ مَّكْنُونٌ

و [همواره برای پذیرایی از آنان] نوجوانانی پیرامونشان می گردند که گویا مرواریدی نهفته در صدف هستند.

و پسرانی مانند لؤلؤ مکنون گردشان (بر انجام خدمت) می‌گردند.

and youths, of their own, shall pass among them as if they were hidden pearls.

وَأَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ يَتَسَاءلُونَ

و به یکدیگر روی می کنند [و از احوالات گذشته] از هم می پرسند.

و آنها با هم به صحبت رو کرده و از سرگذشت یکدیگر پرسش کنند.

they will go to one another asking each other questions:

قَالُوا إِنَّا كُنَّا قَبْلُ فِي أَهْلِنَا مُشْفِقِينَ

می گویند: ما پیش تر [در دنیا] در میان کسان خود [از عذاب امروز] ترسان بودیم؛

و با هم گویند: ما از پیش میان اهل و قبیله خود خداترس بودیم.

`when we were among our people, ` they will say, `we were ever fearful,

فَمَنَّ اللَّهُ عَلَيْنَا وَوَقَانَا عَذَابَ السَّمُومِ

ولی خدا بر ما منت نهاد و ما را از عذاب مرگبار حفظ کرد.

خدا هم بر ما منّت نهاد و ما را از عذاب سموم دوزخ محفوظ داشت.

but allah has been gracious to us and has protected us from the punishment of the burning wind.

إِنَّا كُنَّا مِن قَبْلُ نَدْعُوهُ إِنَّهُ هُوَ الْبَرُّ الرَّحِيمُ

از پیش او را [برای نجات از عذاب] می خواندیم؛ زیرا که او نیکوکار و مهربان است.

زیرا ما از این پیش خدا را به حقیقت پرستش می‌کردیم که او خود (بر بندگانش) بسیار نیکخواه و مهربان است.

before, we were supplicating to him. he is the giving, the most merciful. `

فَذَكِّرْ فَمَا أَنتَ بِنِعْمَتِ رَبِّكَ بِكَاهِنٍ وَلَا مَجْنُونٍ

پس [مشرکان را] هشدار ده که تو به لطف و رحمت پروردگارت نه کاهنی نه دیوانه؛

پس (ای رسول ما، خلق را) متذکر ساز که به نعمت پروردگارت از جنون و کهانت هیچ در تو نیست.

therefore, remind. by the favor of allah, you are neither a soothsayer, nor mad.

أَمْ يَقُولُونَ شَاعِرٌ نَّتَرَبَّصُ بِهِ رَيْبَ الْمَنُونِ

بلکه این سبک مغزانند که می گویند: او شاعری است که برای او حوادث تلخ روزگار و آمدن مرگش را انتظار می بردیم!

بلکه (کافران نادان) گویند: (محمّد) شاعری است ماهر و ما حادثه مرگ او را انتظار داریم.

or do they say: `he is a poet, we are waiting for some misfortune to befall him? `

قُلْ تَرَبَّصُوا فَإِنِّي مَعَكُم مِّنَ الْمُتَرَبِّصِينَ

بگو: [هلاکت خود را] انتظار برید که من هم با شما از منتظرانم.

بگو: شما به انتظار (مرگ من) باشید که من هم از منتظران (مرگ و هلاک شما) هستم.

say: `wait if you will; i shall be waiting with you. `

أَمْ تَأْمُرُهُمْ أَحْلَامُهُم بِهَذَا أَمْ هُمْ قَوْمٌ طَاغُونَ

آیا عقل هایشان آنان را به این گفتارهای باطل و یاوه [بر ضد تو و قرآن] وا می دارد، یا [نه] آنان مردمی طغیان گر و سرکش اند؟

آیا زیرکی و خیالات باطلشان بر این وا می‌دارد (که تکذیب تو کنند) یا (از جهل و کبر و نخوت) خود قومی سرکش و نافرمانند؟

or, do their intellects order them to do this? or, are they an insolent people?

أَمْ يَقُولُونَ تَقَوَّلَهُ بَل لَّا يُؤْمِنُونَ

یا می گویند: قرآن را از پیش خود ساخته [و به خدا نسبت داده است؟ چنین نیست که می پندارند] ، بلکه [قرآن وحی الهی است، ولی اینان] ایمان نمی آورند.

بلکه می‌گویند: او قرآن را از پیش خود فرابافته است (چنین نیست) بلکه آنها ایمان نمی‌آورند.

do they say: `he has invented it? ` no, they do not believe.

فَلْيَأْتُوا بِحَدِيثٍ مِّثْلِهِ إِن كَانُوا صَادِقِينَ

پس اگر [در ادعای خود] راستگویید،سخنی مانند آن بیاورید.

پس اگر راست می‌گویند آنها هم کلامی مانند قرآن بیاورند.

let them produce a phrase like it, if what they say is true!

أَمْ خُلِقُوا مِنْ غَيْرِ شَيْءٍ أَمْ هُمُ الْخَالِقُونَ

آیا آنان از غیر [آن] چیزی [که دیگران را از آن آفریده اند،] آفریده شده اند.

آیا این خلق (بدون خالق) از نیستی صرف به وجود آمدند؟یا (خویشتن را) خود خلق کردند؟

or, were they created out of nothing? or, were they their own creators?

أَمْ خَلَقُوا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بَل لَّا يُوقِنُونَ

یاآنان آسمان ها و زمین را آفریده اند؟ نه، بلکه یقین ندارند.

یا آنکه آسمانها و زمین را این مردم آفریدند؟نه، بلکه به یقین (خدا را) نشناختند.

or, did they create the heavens and the earth? no, their belief is not certain!

أَمْ عِندَهُمْ خَزَائِنُ رَبِّكَ أَمْ هُمُ الْمُصَيْطِرُونَ

آیا خزانه های [علم و قدرت] پروردگارت نزد آنان است [که هر کس را اینان به پیامبری برگزینند، پیامبر است و چون تو را پیامبر نمی دانند، پس پیامبر نیستی؟] یا بر تدبیر امور هستی و بر خدا مسلط اند [که اگر بخواهند این مقام را از تو سلب کنند، بتوانند؟]

آیا گنجهای رحمت پروردگارت نزد آنهاست یا هیچ قدرت و سلطنتی دارند؟

or, are the treasures of your lord in their keeping? or, are they the controllers?

أَمْ لَهُمْ سُلَّمٌ يَسْتَمِعُونَ فِيهِ فَلْيَأْتِ مُسْتَمِعُهُم بِسُلْطَانٍ مُّبِينٍ

یا برای آنان نردبانی است که [بر آن برشوند و] در آن خبرهای غیبی را بشنوند؟ پس باید شنونده اش دلیلی آشکار [بر ادعایش] بیاورد؟

یا نردبامی دارند که به آسمان بر شوند و (سخن وحی فرشتگان) بشنوند؟اگر چنین است شنونده‌شان حجت روشن بیاورد.

or, do they have a ladder on which they listen? then let any of them that has listened bring a clear authority.

أَمْ لَهُ الْبَنَاتُ وَلَكُمُ الْبَنُونَ

یا سهم خدا دختران است و سهم شما پسران؟

آیا خدا را دختران و شما را پسران خواهد بود (که ملایک را دختران خدا دانید).

or, has he daughters, and they sons?

أَمْ تَسْأَلُهُمْ أَجْرًا فَهُم مِّن مَّغْرَمٍ مُّثْقَلُونَ

یا از آنان [در برابرابلاغ رسالت] پاداشی می خواهی که از خسارت آن سنگین بارند؟

آیا تو (ای رسول) از آنها اجر رسالت خواهی که زیر بار سنگین غرامت بمانند؟

or, do you ask them for a wage, so that they become weighed down in debt?

أَمْ عِندَهُمُ الْغَيْبُ فَهُمْ يَكْتُبُونَ

یا علم غیب نزد آنان است که آنان [ادعای خود را از روی آن] می نویسند؟

آیا علم غیب با آنهاست که از آن عالم خبری نگارند؟

or, is the unseen in their keeping, so they are writing it down?

أَمْ يُرِيدُونَ كَيْدًا فَالَّذِينَ كَفَرُوا هُمُ الْمَكِيدُونَ

یا می خواهند [بر ضد تو] نیرنگ و فریبی به کار گیرند؟ ولی کافران [بدانند که] خود اسیر و محکوم نیرنگ شده اند.….

یا که می‌خواهند با تو مکر و تزویری اندیشند؟کافران خود به مکر (و انتقام حق) گرفتارند.

or, do they desire to outwit? the unbelievers are the outwitted.

أَمْ لَهُمْ إِلَهٌ غَيْرُ اللَّهِ سُبْحَانَ اللَّهِ عَمَّا يُشْرِكُونَ

آیا آنان را معبودی جز خداست؟ خدا از آنچه شریک او قرار می دهند، منزّه است.….

آیا بر آنها خدایی جز خدای یکتا هست؟که خدا از هر چه شرک و شریک او گیرند پاک و منزه است.

or, do they have a god, other than allah? exaltations to allah above that which they associate!

وَإِن يَرَوْا كِسْفًا مِّنَ السَّمَاءِ سَاقِطًا يَقُولُوا سَحَابٌ مَّرْكُومٌ

و اگر پاره سنگی در حال سقوط از آسمان ببینند [فکر نمی کنند عذاب است، بلکه چنان بر انکار حق اصرار دارند که] می گویند: ابری متراکم است!

این کافران اگر هم سقوط قطعه‌ای از آسمان را به چشم ببینند باز خواهند گفت: این پاره ابری متراکم است.

even if they saw lumps falling from the sky they would say: `a massed cloud! `

فَذَرْهُمْ حَتَّى يُلَاقُوا يَوْمَهُمُ الَّذِي فِيهِ يُصْعَقُونَ

[اکنون که با هیچ دلیلی هدایت نمی شوند] پس آنان را واگذار تا آن روزشان را که در آن هلاک می شوند، ببینند.

اینان را به (جهل) خود رها کن تا به روز سختشان که آن روز یکسر بیهوش و هلاک می‌شوند عاقبت برسند.

so leave them till they encounter their day in which they shall be thunderstruck.

يَوْمَ لَا يُغْنِي عَنْهُمْ كَيْدُهُمْ شَيْئًا وَلَا هُمْ يُنصَرُونَ

روزی که نیرنگشان چیزی از عذاب را از آنان دفع نمی کند و یاری هم نخواهند شد.

آن روزی که مکر و تدبیرشان هیچ به کارشان نیاید و هیچ کس یاریشان نکند.

the day when their guile shall not relieve them a thing, and they shall not be helped.

وَإِنَّ لِلَّذِينَ ظَلَمُوا عَذَابًا دُونَ ذَلِكَ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ

برای ستمکاران جز این عذاب آخرتی عذابی دیگر [در دنیا] خواهد بود [و آن درهم کوبیده شدنشان در جنگ بدر است] ، ولی بیشترشان معرفت و آگاهی [به وضع خود در آینده] ندارند.

و برای ستمکاران عالم (در دنیا) عذابی پیش از آن (جهنم قیامت) خواهد بود ولیکن اکثرشان نمی‌دانند.

for the harmdoers there is indeed, a punishment before that, but most of them do not know.

وَاصْبِرْ لِحُكْمِ رَبِّكَ فَإِنَّكَ بِأَعْيُنِنَا وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ حِينَ تَقُومُ

و در برابر حکم پروردگارت شکیبایی کن که تو زیر نظر و مراقبت ما هستی، و هنگامی که [از خواب] برمی خیزی پروردگارت را همراه با سپاس و ستایش تسبیح گوی.

باری بر حکم خدا صبر کن که تو منظور نظر مایی. و چون برخیزی (به نماز یا هر کاری) به ستایش خدای خود تسبیح گوی.

and be patient under the judgement of your lord, surely, you are before our eyes. and exalt with the praise of your lord when you arise,

وَمِنَ اللَّيْلِ فَسَبِّحْهُ وَإِدْبَارَ النُّجُومِ

و [نیز] پاره ای از شب و هنگام ناپدید شدن ستارگان [به سبب روشنایی صبح] خدا را تسبیح گوی.

و از شبانگاه هم پاره‌ای به تسبیح خدا پرداز و هنگام فرو رفتن ستارگان هم (به نماز صبح) تسبیح خدا گوی.

and exalt him in the night and at the declining of the stars.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

به نام خدا که رحمتش بی اندازه است و مهربانی اش همیشگی.

به نام خداوند بخشنده مهربان

In the name of Allah, Most Gracious, Most Merciful

شروع الله کا نام لے کر جو بڑا مہربان نہایت رحم والا ہے.

وَالنَّجْمِ إِذَا هَوَى

سوگند به ستاره هنگامی که [برای غروب کردن در کرانه افق] افتد؛

قسم به ستاره چون فرود آید.

by the star when it plunges,

مَا ضَلَّ صَاحِبُكُمْ وَمَا غَوَى

که هرگز دوست شما از راه راست منحرف نشده، و [در ایمان و اعتقادش از راه راست] خطا نرفته؛….

که صاحب شما (محمّد مصطفی ص) هیچ گاه در ضلالت و گمراهی نبوده است.

your companion is neither astray, neither errs,

وَمَا يَنطِقُ عَنِ الْهَوَى

و از روی هوا و هوس سخن نمی گوید.

و هرگز به هوای نفس سخن نمی‌گوید.

nor does he speak out of desire.

إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْيٌ يُوحَى

گفتار او چیزی جز وحی که به او نازل می شود، نیست.

سخن او هیچ غیر وحی خدا نیست.

indeed it is not except a revelation which is revealed,

عَلَّمَهُ شَدِيدُ الْقُوَى

[فرشته] بسیار نیرومند به او تعلیم داده است.

او را (جبرئیل) همان (فرشته) بسیار توانا (به وحی خدا) علم آموخته است.

taught by one who is stern in power.

ذُو مِرَّةٍ فَاسْتَوَى

[همان که] دارای درایت و توانمندی شگفتی است، پس [به آنچه که مأمور انجامش می باشد] مسلط و چیره است.

همان ملک مقتدری که به خلقت کامل (و صورت ملکوتی بر رسول) جلوه کرد.

of might, he (gabriel) stood firm

وَهُوَ بِالْأُفُقِ الْأَعْلَى

در حالی که در افق اعلا بود.

و آن رسول در افق اعلا (ی کمال و مشرق انسانیت) بود.

while he was in the highest horizon;

ثُمَّ دَنَا فَتَدَلَّى

سپس نزدیک رفت و نزدیک تر شد

آن گاه نزدیک آمد و بر او (به وحی حق) نازل گردید.

then he drew near, and became close

فَكَانَ قَابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنَى

پس [فاصله اش با پیامبر] به اندازه فاصله دو کمان گشت یا نزدیک تر شد.

(بدان نزدیکی که) با او به قدر دو کمان یا نزدیکتر از آن شد.

he was but two bows` length or even nearer,

فَأَوْحَى إِلَى عَبْدِهِ مَا أَوْحَى

آن گاه به بنده اش آنچه را باید وحی می کرد، وحی کرد.

پس (خدا) به بنده خود وحی فرمود آنچه که هیچ کس درک آن نتواند کرد.

so (allah) revealed to his worshiper (gabriel) that which he revealed (to prophet muhammad).

مَا كَذَبَ الْفُؤَادُ مَا رَأَى

آنچه را دل [پیامبر] دید [به پیامبر] دروغ نگفت [تا او را درباره حقیقت فرشته وحی به وهم و خیال اندازد، بلکه به حضور و شهودش یقین کامل داشت.]

آنچه (در غیب عالم) دید دلش هم به حقیقت یافت و کذب و خیال نپنداشت.

his heart did not lie of what he saw.

أَفَتُمَارُونَهُ عَلَى مَا يَرَى

آیا در آنچه [به حقیقت] می بینید با او به سختی می ادله و ستیزه می کنید؟

آیا (شما کافران) با رسول بر آنچه (در شب معراج) به چشم مشاهده کرد ستیزه می‌کنید؟

what, will you dispute with him about what he sees!

وَلَقَدْ رَآهُ نَزْلَةً أُخْرَى

و بی تردید یک بار دیگر هم او را دیده است

و یکبار دیگر هم او را (یعنی جبرئیل را) رسول مشاهده کرد.

indeed, he saw him in another descent

عِندَ سِدْرَةِ الْمُنْتَهَى

نزد سدرة المنتهی،

در نزد (مقام) سدرة المنتهی (که آن درختی است در سمت راست عرش که منتهای سیر عقلی فرشتگان و ارواح مؤمنان تا آنجاست و بر مقام بالاتر آگاه نیستند).

at the lote tree (sidrat tree) of the ending

عِندَهَا جَنَّةُ الْمَأْوَى

در آنجا که جنت الماوی است.

بهشتی که مسکن متقیان است در همان جایگاه سدره است.

close to the garden of refuge.

إِذْ يَغْشَى السِّدْرَةَ مَا يَغْشَى

آن گاه که سدره را احاطه کرده بود آنچه [از فرشتگان، نور و زیبایی] احاطه کرده بود.

چون سدره را می‌پوشاند (از نور عظمت حق) آنچه که احدی از آن آگه نیست.

when there comes to the lote tree, that which comes

مَا زَاغَ الْبَصَرُ وَمَا طَغَى

دیده [پیامبر آنچه را دید] بر غیر حقیقت و به خطا ندید و از مرز دیدن حقیقت هم درنگذشت.

چشم (محمّد ص از حقایق آن عالم) آنچه را باید بنگرد بی هیچ کم و بیش مشاهده کرد.

his eyes did not swerve, nor did they stray

لَقَدْ رَأَى مِنْ آيَاتِ رَبِّهِ الْكُبْرَى

به راستی که بخشی از نشانه های بسیار بزرگ پروردگارش را دید.

آنجا از بزرگتر آیات حیرت‌انگیز پروردگارش را به حقیقت دید.

for indeed he saw one of the greatest signs of his lord.

أَفَرَأَيْتُمُ اللَّاتَ وَالْعُزَّى

پس به من از لات و عزّی [دو بت خویش] خبر دهید

آیا دو بت بزرگ لات و عزّای خود را دیدید (که بی اثر است).

(among the idols) have you considered allat and al`uzza,

وَمَنَاةَ الثَّالِثَةَ الْأُخْرَى

و منات، سومین [بت] دیگرتان [که شما آنها را تمثال فرشتگانی به عنوان دختران خدا می پندارید،]

و منات سومین بت دیگرتان را دانستید (که جمادی بی‌نفع و ضرر است).

and, another, the third manat?

أَلَكُمُ الذَّكَرُ وَلَهُ الْأُنثَى

آیا [به پندار شما] ویژه شما پسر و ویژه او دختر است؟!

آیا شما را فرزند پسر و خدا را دختر است؟

what, have you males, and he females!

تِلْكَ إِذًا قِسْمَةٌ ضِيزَى

در این صورت این تقسیمی ظالمانه است.

اگر چنین بودی باز هم تقسیمی ناروا و نادرست بودی.

that is indeed an unjust division.

إِنْ هِيَ إِلَّا أَسْمَاء سَمَّيْتُمُوهَا أَنتُمْ وَآبَاؤُكُم مَّا أَنزَلَ اللَّهُ بِهَا مِن سُلْطَانٍ إِن يَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَمَا تَهْوَى الْأَنفُسُ وَلَقَدْ جَاءهُم مِّن رَّبِّهِمُ الْهُدَى

این بتان [که شما آنها را به عنوان شریک خدا گرفته اید] چیزی جز نام ها [ی بی معنا و بی مفهوم] که شما و پدرانتان [بر اساس حدس و گمان] نامگذاری کرده اید نیستند، خدا بر [حقّانیّت] آنها هیچ دلیلی نازل نکرده است. اینان فقط از پندار و گمان [بی پایه] و هواهای نفسانی پیروی می کنند، در حالی که مسلماً از سوی پروردگارشان برای آنان هدایت آمده است.

این بتها جز نامهایی که شما و پدرانتان بر آنها نهاده‌اید چیز دیگری نیست و خدا هیچ دلیلی بر (معبودیت) آنها نازل نفرموده؛ مشرکان چیزی غیر گمان باطل و هوای نفس فاسد خود را پیروی نمی‌کنند با آنکه از جانب خدایشان هدایت بر آنها آمد.

they are but names, named by you and your fathers. allah has not sent down any authority for them. they follow conjecture and their soul`s desire, even though the guidance of their lord has come to them.

أَمْ لِلْإِنسَانِ مَا تَمَنَّى

مگر برای انسان آنچه را [چون حاجت بخشی بتان و شفاعت آنان] آرزو می کند، فراهم است؟….

آیا برای آدمی هر چه آرزو کند حاصل می‌شود؟

is the human to have whatever he fancies?

فَلِلَّهِ الْآخِرَةُ وَالْأُولَى

آخرت و دنیا فقط در سیطره مالکیّت و فرمانروایی خداست.

در صورتی که (انسان مالک هیچ نیست و) دنیا و آخرت همه ملک خداست.

to allah belongs the eternal life and the first life.

وَكَم مِّن مَّلَكٍ فِي السَّمَاوَاتِ لَا تُغْنِي شَفَاعَتُهُمْ شَيْئًا إِلَّا مِن بَعْدِ أَن يَأْذَنَ اللَّهُ لِمَن يَشَاءُ وَيَرْضَى

و چه بسیار فرشتگانی که در آسمان ها هستند که شفاعتشان هیچ سودی نمی بخشد مگر پس از آنکه خدا برای هر که بخواهد و بپسندد، اجازه دهد.

و بسیار ملک در آسمانها هست که شفاعتشان سودمند نیست جز به امر خدا و بر آن کس که خدا بخواهد و از او خشنود باشد.

how many an angel is there in the heavens whose intercession shall not benefit until allah gives permission to whom he will and is pleased.

إِنَّ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ لَيُسَمُّونَ الْمَلَائِكَةَ تَسْمِيَةَ الْأُنثَى

مسلماً کسانی که به آخرت ایمان ندارند، فرشتگان را در نامگذاری به نام زن نامگذاری می کنند؛

آنان که به آخرت ایمان ندارند فرشتگان را نام دختران خدا نهادند.

those who disbelieve in the everlasting life call the angels by female names.

وَمَا لَهُم بِهِ مِنْ عِلْمٍ إِن يَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَإِنَّ الظَّنَّ لَا يُغْنِي مِنَ الْحَقِّ شَيْئًا

و آنان را به این کار هیچ آگاهی و معرفت نیست. [آنان] فقط از گمان پیروی می کنند، و بی تردید گمان [انسان را] برای دریافت حق، هیچ سودی نمی دهد.

و حال آنکه هیچ علم به آن ندارند و جز در پی گمان و پندار نمی‌روند و ظنّ و گمان هم در فهم حق و حقیقت هیچ سودی ندارد.

yet of this they have no knowledge, they follow mere conjecture, and conjecture does not help against truth.

فَأَعْرِضْ عَن مَّن تَوَلَّى عَن ذِكْرِنَا وَلَمْ يُرِدْ إِلَّا الْحَيَاةَ الدُّنْيَا

بنابراین از کسانی که از یاد ما روی گردانده اند و جز زندگی دنیا را نخواسته اند، روی بگردان.

پس از هر کسی که از یاد ما (و قرآن ما) رو گردانید و جز زندگانی دنیای فانی را نخواست به کلی اعراض کن.

so turn from those who turn away from our remembrance and only desire this present life.

ذَلِكَ مَبْلَغُهُم مِّنَ الْعِلْمِ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَن ضَلَّ عَن سَبِيلِهِ وَهُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ اهْتَدَى

این [دنیا خواهی] آخرین مرز دانش و معرفت آنان است؛ یقیناً پروردگارت به کسی که از راه او منحرف شده، داناتر است، و او به کسی که هدایت یافته، آگاه تر است.

منتهای علم و فهم این مردم تا همین حد است، خدا به حال آن که از راه حق گمراه شد و آن که هدایت یافت کاملا آگاه است.

that is all they have of knowledge. your lord knows best who has strayed from his path, and those who are guided.

وَلِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ لِيَجْزِيَ الَّذِينَ أَسَاؤُوا بِمَا عَمِلُوا وَيَجْزِيَ الَّذِينَ أَحْسَنُوا بِالْحُسْنَى

و آنچه را در آسمان ها و آنچه را در زمین است، فقط در سیطره مالکیّت و فرمانروایی خداست، تا کسانی را که مرتکب گناه شده اند، همان گناهانشان را به آنان کیفر دهد، و کسانی را که کار نیک کرده اند، همان کار نیکشان را به آنان پاداش دهد.

و آنچه در آسمانها و زمین است همه ملک خداست (و حکم اعمال خلق با اوست) تا بدکاران را به کیفر رساند و نیکوکاران را پاداش نیکوتر عطا کند.

to allah belongs whatsoever is in the heavens and whatsoever is in the earth. he will recompense the evildoers according to their deeds, and recompense those who have done good with the finest reward

الَّذِينَ يَجْتَنِبُونَ كَبَائِرَ الْإِثْمِ وَالْفَوَاحِشَ إِلَّا اللَّمَمَ إِنَّ رَبَّكَ وَاسِعُ الْمَغْفِرَةِ هُوَ أَعْلَمُ بِكُمْ إِذْ أَنشَأَكُم مِّنَ الْأَرْضِ وَإِذْ أَنتُمْ أَجِنَّةٌ فِي بُطُونِ أُمَّهَاتِكُمْ فَلَا تُزَكُّوا أَنفُسَكُمْ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ اتَّقَى

کسانی که از گناهان بزرگ و زشت کاری ها جز لغزش های کوچک دوری می کنند [مورد آمرزش اند] یقیناً آمرزش پروردگارت گسترده و وسیع است. او به شما از هنگامی که شما را از زمین به وجود آورد و از هنگامی که در شکم مادرانتان جنین بودید، داناتر است؛ پس خودستایی نکنید. او به کسی که پرهیزکاری پیشه کرده است، آگاه تر است.

آنان که از گناهان بزرگ و اعمال زشت دوری کنند مگر آنکه کمی (یعنی گناه صغیره‌ای یا تخیّل و وسوسه‌ای به غلبه طبیعت و عادت) از آنها سر زند، که مغفرت پروردگارت بسیار وسیع است، او به حال شما آگاه‌تر است آن گاه که شما را از خاک زمین آفرید و هنگامی که در رحم مادرها جنین بودید، پس خودستایی مکنید، او به حال هر که متّقی (و در خور ستایش) است از شما داناتر است.

those who avoid the major sin and indecencies except the small sins, indeed your lord is of immense forgiveness and he is more knowledgeable of you when he created you from the earth and when you were still unborn in your mothers` wombs. do not praise yourself. allah knows the cautious.

أَفَرَأَيْتَ الَّذِي تَوَلَّى

آیا کسی را که [از حق] روی گردانید، دیدی؟

(ای رسول) دیدی آن کس را که روی (از جنگ احد) بگردانید؟

have you considered he who turns his back,

وَأَعْطَى قَلِيلًا وَأَكْدَى

و اندکی [از مال خود] بخشید و [از باقی مانده آن] امساک ورزید.

و اندک صدقه‌ای داد سپس به کلّی قطع احسان کرد؟ (مفسّرین گفتند: آیات مربوط به عثمان است که شتری با بار به عبد اللّه سعد داد که در محشر بار گناه عثمان را به دوش گیرد).

and gives a little, grudgingly?

أَعِندَهُ عِلْمُ الْغَيْبِ فَهُوَ يَرَى

آیا علم غیب نزد اوست و او می بیند [که بارگناهانش رادر قیامت دیگری برمی دارد؟]

آیا علم غیب نزد اوست و او (به احوال آن جهان) بیناست (که می‌داند رفیقش می‌تواند بار گناه او را به دوش گیرد).

or, does he possess knowledge of the unseen, and can therefore see?

أَمْ لَمْ يُنَبَّأْ بِمَا فِي صُحُفِ مُوسَى

یا او را به آنچه در صحیفه های موسی است خبر نداده اند؟

یا که آگه نشد به آنچه (راجع به مجازات) در تورات موسی عمران است؟

or, has he not been told of that which is in the scrolls of moses

وَإِبْرَاهِيمَ الَّذِي وَفَّى

و [یا به آنچه در صحیفه های] ابراهیم [است] همان که به طور کامل [به پیمانش با خدا] وفا کرد [آگاهش نکرده اند؟]

و هم در صحف ابراهیم خلیل وفادار؟

and abraham, who paid his debt in full?

أَلَّا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى

که هیچ سنگین باری بار گناه دیگری را بر نمی دارد،

که هیچ کس بار گناه دیگری را (در قیامت) به دوش نخواهد گرفت.

that no soul shall bear another`s burden,

وَأَن لَّيْسَ لِلْإِنسَانِ إِلَّا مَا سَعَى

و اینکه برای انسان جز آنچه تلاش کرده [هیچ نصیب و بهره ای] نیست،

و (نمی‌داند) اینکه برای آدمی جز آنچه به سعی و عمل خود انجام داده (ثواب و جزایی) نخواهد بود؟

and that everyone shall have in his account only that which he worked for,

وَأَنَّ سَعْيَهُ سَوْفَ يُرَى

و اینکه تلاش او به زودی دیده خواهد شد؛

و اینکه البته پاداش سعی و عمل او را (در دنیا و برزخ) به وی بنمایند.

and that his work is surely seen

ثُمَّ يُجْزَاهُ الْجَزَاء الْأَوْفَى

سپس به تلاشش پاداش کامل خواهند داد؛

سپس (در آخرت) پاداش کامل آن را به او بدهند.

then, he shall be recompensed for it in full repayment

وَأَنَّ إِلَى رَبِّكَ الْمُنتَهَى

و اینکه پایان [همه امور] به سوی پروردگارتوست؛

و اینکه کار خلق عالم به سوی خدا منتهی می‌شود.

and that the final return is to your lord,

وَأَنَّهُ هُوَ أَضْحَكَ وَأَبْكَى

و این اوست که می خنداند و می گریاند؛

و هم اوست که (بندگان را) شاد و خندان سازد و غمین و گریان گرداند.

that it is he who causes to laugh and causes to weep.

وَأَنَّهُ هُوَ أَمَاتَ وَأَحْيَا

و هم اوست که می میراند و زنده می کند.

و هم اوست که بمیراند و باز زنده فرماید.

and that it is he who causes to die, and causes to live

وَأَنَّهُ خَلَقَ الزَّوْجَيْنِ الذَّكَرَ وَالْأُنثَى

واوست که دو زوج نر وماده آفرید،

و اوست که خلق را (برای انس با هم) جفت نر و ماده آفریده است.

and that it is he who created pairs, the male and the female,

مِن نُّطْفَةٍ إِذَا تُمْنَى

از نطفه هنگامی که در رحم ریخته شود.

از نطفه‌ای آفریده که (از مردان به رحم زنان) می‌ریزد.

from an ejaculated drop (of sperm),

وَأَنَّ عَلَيْهِ النَّشْأَةَ الْأُخْرَى

و پدید آوردن جهان دیگر بر عهده اوست،

و هم بر اوست که ایجاد نشأه آخرت کند.

and that upon him is the second creation

وَأَنَّهُ هُوَ أَغْنَى وَأَقْنَى

و اوست که شما را توانگر کرد و سرمایه قابل ذخیره بخشید،

و هم اوست که (بندگان را) بی‌نیاز کند و سرمایه (هر سعادت) بخشد.

and that it is he who gives riches and causes to hoard,

وَأَنَّهُ هُوَ رَبُّ الشِّعْرَى

و او پروردگار [ستاره] شِعری است،

و هم اوست آفریننده ستاره شعری (پس آفریننده را پرستید نه ستاره را).

and that he is the lord of (the star) sirius,

وَأَنَّهُ أَهْلَكَ عَادًا الْأُولَى

و اوست که قوم عاد نخستین را هلاک کرد،

و هم اوست که نخستین قوم عاد را هلاک ساخت.

that it was he that destroyed ancient aad

وَثَمُودَ فَمَا أَبْقَى

و [نیز] قوم ثمود را به طوری که [کسی از آنان را] باقی نگذاشت

و قوم ثمود را، و هیچ باقی نگذاشت.

and thamood, sparing no one,

وَقَوْمَ نُوحٍ مِّن قَبْلُ إِنَّهُمْ كَانُوا هُمْ أَظْلَمَ وَأَطْغَى

وقوم نوح را پیش تر [هلاک کرد]؛ زیرا آنان ستمکارتر و سرکش تر بودند

و پیش از اینان قوم نوح را که ظالم و سرکش‌تر بودند هلاک گردانید.

and before them the nation of noah, they exceeded in evil and were insolent.

وَالْمُؤْتَفِكَةَ أَهْوَى

و شهرها [ی قوم لوط] را زیر و رو کرد و به زمین کوبید.

و شهرهای قوم لوط را واژگون ساخت.

he plunged the villages

فَغَشَّاهَا مَا غَشَّى

پس [عذاب خدا] آنان را احاطه کرد آن مقدار که احاطه کرد.

تا آنکه بر آنها عذابی بسیار سخت احاطه کرد.

so that there came upon them that which came.

فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكَ تَتَمَارَى

پس [ای انسان!] در کدام یک از نعمت های پروردگارت تردید می کنی [که آیا از سوی خدا هست یا نیست؟!]

پس (ای بشر) به کدام یک از نعمتهای پروردگارت جدل و انکار می‌کنی؟

so which then of your lord`s favors do you dispute?

هَذَا نَذِيرٌ مِّنَ النُّذُرِ الْأُولَى

این پیامبر [نیز] بیم دهنده ای از [زمره] بیم دهندگان پیشین است.

این رسول هم مانند رسولان پیشین ترساننده خلق (از قهر خدا) است.

this is a warner from the warners of ancient times.

أَزِفَتْ الْآزِفَةُ

قیامت نزدیک شد.

روز قیامت بسیار نزدیک شده است.

the imminent is near at hand;

لَيْسَ لَهَا مِن دُونِ اللَّهِ كَاشِفَةٌ

کسی جز خدا برطرف کننده [سختی ها و هول و هراسش] نیست.

هیچ کس غیر خدا آن روز را آشکار نتواند ساخت.

none except allah can disclose it.

أَفَمِنْ هَذَا الْحَدِيثِ تَعْجَبُونَ

آیا از این سخن تعجب می کنید؟

آیا از این سخن تعجب می‌کنید،

do you marvel then at this discourse (the koran)?

وَتَضْحَكُونَ وَلَا تَبْكُونَ

و [با چنین وضعی که دارید هنوز] می خندید و نمی گریید؟!

و (به فسوس و مسخره بر آن) می‌خندید و (به روزگار سخت خود) نمی‌گریید،

or do you laugh, and do you not weep

وَأَنتُمْ سَامِدُونَ

و همواره سرکشی می کنید و غافلانه به خوشی و خوشگذرانی مشغول هستید؟!

و شما سخت غافلید (از این خواب غفلت برخیزید و).

while you are thoughtless?

فَاسْجُدُوا لِلَّهِ وَاعْبُدُوا

پس [با این وصف که قیامتی سنگین در پی دارید، بیایید] خدا را سجده کنید و بپرستید.

بعد از این به سجده و عبادت خدا پردازید.

rather, prostrate to allah and worship him.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

به نام خدا که رحمتش بی اندازه است و مهربانی اش همیشگی.

به نام خداوند بخشنده مهربان

In the name of Allah, Most Gracious, Most Merciful

شروع الله کا نام لے کر جو بڑا مہربان نہایت رحم والا ہے.

اقْتَرَبَتِ السَّاعَةُ وَانشَقَّ الْقَمَرُ

قیامت بسیار نزدیک شد، و ماه از هم شکافت.

آن ساعت (قیامت یا قیام رسول حق) نزدیک آمد و ماه آسمان شکافته شد (این آیه راجع به شقّ القمر است که کفّار از رسول اکرم درخواست کردند).

the hour is drawing near, and the moon is split (in two).

وَإِن يَرَوْا آيَةً يُعْرِضُوا وَيَقُولُوا سِحْرٌ مُّسْتَمِرٌّ

و اگر معجزه ای را ببینند، روی بگردانند و گویند: [این] جادویی همیشگی است!

و اگر کافران، بزرگ آیت و معجزی (چون شکافتن ماه) هم ببینند باز اعراض کرده و گویند که این سحری نیرومند و کامل است.

yet if they see a sign (the unbelievers) turn their backs and say: `this is but a continuation of sorcery! `

وَكَذَّبُوا وَاتَّبَعُوا أَهْوَاءهُمْ وَكُلُّ أَمْرٍ مُّسْتَقِرٌّ

و [قرآن، رسالت پیامبر و معجزه را] انکار کردند و هواهای نفسانی خود را پیروی نمودند، در حالی که هر کاری [چه خیر و چه شر، چه حق و چه باطل در قرارگاه ویژه خود] قرار می گیرد [و اینان به زودی خواهند دانست که قرآن و پیامبر بر حق است یا معبودانشان؟]

و آنها (رسول حق را) تکذیب کرده و پیرو هوای نفس باطل خود شدند و هر (حق و باطل) امری را عاقبت (در بهشت یا دوزخ) مقرّی خواهد بود.

they have belied, and follow their own fancies. but, every issue will be settled!

وَلَقَدْ جَاءهُم مِّنَ الْأَنبَاء مَا فِيهِ مُزْدَجَرٌ

بی تردید آنچه از خبرها [ی گذشتگان] که [در آن] مایه بازداشتن [از کفر و شرک و گناهان] است برای آنان آمده است.

و اخباری که مایه عبرت و انزجار از معصیت است کاملا به مردم رسید.

tidings containing a deterrent have come to them

حِكْمَةٌ بَالِغَةٌ فَمَا تُغْنِ النُّذُرُ

[این خبرها] پندی رساست، ولی هشدارها [به این ستمکاران لجوج] سودی نمی بخشد.

(قرآن) حکمت بالغه خداست و (اگر از آن پند نگیرید) دیگر از این پس هیچ اندرز و پند (شما را) سودی نخواهد بخشید.

which are full of wisdom; but the warnings do not help.

فَتَوَلَّ عَنْهُمْ يَوْمَ يَدْعُ الدَّاعِ إِلَى شَيْءٍ نُّكُرٍ

بنابراین از آنان روی بگردان [و] روزی را [یاد کن] که آن دعوت کننده [یعنی اسرافیل] آنان را به امری بس دشوار و هولناک دعوت می کند.

پس روی از کافران بگردان (تا) روزی که ندا کننده‌ای (چون اسرافیل، خلق را) به عالمی حیرت آور و قیامتی هول‌انگیز دعوت کند.

therefore, turn away from them. on the day when the caller summons them to a terrible thing,

خُشَّعًا أَبْصَارُهُمْ يَخْرُجُونَ مِنَ الْأَجْدَاثِ كَأَنَّهُمْ جَرَادٌ مُّنتَشِرٌ

در حالی که دیدگانشان [از شدت ترس] فرو افتاده، هم چون ملخ های پراکنده از گورها بیرون آیند.

که (از هول آن) کافران به خواری چشم بر هم نهند و سر از قبرها بر آورده مانند ملخ به عرصه محشر منتشر شوند.

their eyes will be humbled as they come out from their graves as if they were scattered locusts,

مُّهْطِعِينَ إِلَى الدَّاعِ يَقُولُ الْكَافِرُونَ هَذَا يَوْمٌ عَسِرٌ

شتابان به سوی آن دعوت کننده می روند و کافران می گویند: امروز روز بسیار سختی است.

در آن حال منادی محشر را ناچار به سرعت اجابت کنند، کافران با هم گویند: این روز همان روز سخت است (که ما انکار می‌کردیم).

running (with their necks extended) to the caller. the unbelievers will say: `this is indeed a harsh day! `

كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍ فَكَذَّبُوا عَبْدَنَا وَقَالُوا مَجْنُونٌ وَازْدُجِرَ

پیش از آنان قوم نوح [پیامبران] را تکذیب کردند، پس بنده ما [نوح] را هم تکذیب کردند و گفتند: دیوانه است، و جن زده ای است [که آثاری از گزند جن در او می باشد.]

پیش از اینان هم قوم نوح بنده ما نوح را تکذیب کردند و گفتند: او مردی دیوانه است، و (با زجر و ستم بسیار که از آنها کشید از دعوت به حق) بازداشته شد.

(long) before them the nation of noah belied. they belied our worshiper saying: `mad! ` and he was reprimanded.

فَدَعَا رَبَّهُ أَنِّي مَغْلُوبٌ فَانتَصِرْ

پس پروردگارش را خواند که من مغلوب شده ام [و از ستم و زورگویی آنان دلتنگم] بنابراین انتقام [مرا از اینان] بگیر.

تا آنکه به درگاه خدایش دعا کرد که من سخت مغلوب قوم شده‌ام تو مرا یاری فرما.

then he supplicated to his lord, (saying): `i am overcome, help me! `

فَفَتَحْنَا أَبْوَابَ السَّمَاء بِمَاء مُّنْهَمِرٍ

پس [در پاسخ درخواستش] درهای آسمان را به آبی بسیار فراوان و ریزان گشودیم،

ما هم درهای آسمان گشودیم و سیلابی از آسمان فرو ریختیم.

we opened the gates of heaven with torrential water

وَفَجَّرْنَا الْأَرْضَ عُيُونًا فَالْتَقَى الْمَاء عَلَى أَمْرٍ قَدْ قُدِرَ

و زمین را به [جوشیدن] چشمه هایی [پر آب] شکافتیم؛ پس آبِ آسمان و زمین برای کاری که مقدّر شده بود به هم پیوستند،

و در زمین چشمه‌ها جاری ساختیم تا آب آسمان و زمین با هم به طوفانی که مقدّر حتمی بود اجتماع یافت.

and caused the earth to gush with springs, so that the waters met for a predestined matter.

وَحَمَلْنَاهُ عَلَى ذَاتِ أَلْوَاحٍ وَدُسُرٍ

و او را بر کشتی که دارای تخته ها و میخ ها بود سوار کردیم،

و نوح را در کشتی محکم اساس برنشاندیم.

we carried him in a well built, watertight vessel made from planks (of wood)

تَجْرِي بِأَعْيُنِنَا جَزَاء لِّمَن كَانَ كُفِرَ

که زیر نظر ما روان بود. [و این] پاداشی بود برای کسی که مورد تکذیب قرار گرفته بود.

که آن کشتی با نظر و حفظ و عنایت ما روان می‌گشت (و چنین کردیم) تا به نوح که مورد کفر و انکار قوم قرار گرفت پاداش دهیم.

that ran on under our eyes, a recompense for him because he had been disbelieved.

وَلَقَد تَّرَكْنَاهَا آيَةً فَهَلْ مِن مُّدَّكِرٍ

و بی تردید آن سرگذشت را [برای آیندگان] مایه پند و عبرت باقی گذاشتیم، پس آیا پند گیرنده ای هست؟

و آن کشتی را محفوظ داشتیم تا آیت عبرت خلق شود، آیا کسی هست که از آن پند گیرد؟

we have left it as a sign. is there any that will remember?

فَكَيْفَ كَانَ عَذَابِي وَنُذُرِ

پس عذاب و هشدارهایم چگونه بود؟

پس (ای بدکاران عالم بنگرید که) سختی عذاب و تنبیه من چگونه بود!

how then were my punishment and my warnings!

وَلَقَدْ يَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّكْرِ فَهَلْ مِن مُّدَّكِرٍ

و یقیناً ما قرآن را برای پند گرفتن آسان کردیم، پس آیا پند گیرنده ای هست؟

و ما قرآن را برای وعظ و اندرز بر فهم آسان کردیم آیا کسی هست که از آن پند گیرد؟

we have made the koran easy to remember, is there any that will remember!

كَذَّبَتْ عَادٌ فَكَيْفَ كَانَ عَذَابِي وَنُذُرِ

قوم عاد [پیامبرشان را] تکذیب کردند، پس عذاب و هشدارهایم چگونه بود؟

قوم عاد نیز (پیغمبرشان هود را) تکذیب کردند، پس باز بنگرید که عذاب و تنبیه من چگونه سخت بود!

aad too belied. how then were my punishment and my warnings!

إِنَّا أَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ رِيحًا صَرْصَرًا فِي يَوْمِ نَحْسٍ مُّسْتَمِرٍّ

ما بر آنان در روزی شوم که شومی اش استمرار داشت، تندبادی سخت و بسیار سرد [به عنوان عذاب] فرستادیم،

ما بر هلاک آنها تند بادی در روز نحسی پایدار فرستادیم.

and we sent against them a howling wind in a day of continuous of ill fortune

تَنزِعُ النَّاسَ كَأَنَّهُمْ أَعْجَازُ نَخْلٍ مُّنقَعِرٍ

که مردم را [از زمین] برمی کند [و بعد از آن عذاب،] گویی تنه های نخلی بودند که ریشه کن شده اند.

که آن باد مردم را از جا بر می‌کند چنانکه ساق درخت خرما از ریشه افکنند.

and snatched people up as though they were stumps of uprooted palmtrees.

فَكَيْفَ كَانَ عَذَابِي وَنُذُرِ

پس عذاب و هشدارهایم چگونه بود؟

پس باز بنگرید که عذاب و تنبیه من چگونه سخت بود!

how then were my punishment and my warnings!

وَلَقَدْ يَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّكْرِ فَهَلْ مِن مُّدَّكِرٍ

و یقیناً ما قرآن را برای پند گرفتن آسان کردیم، پس آیا پند گیرنده ای هست؟

و ما قرآن را برای وعظ و اندرز بر فهم آسان کردیم آیا کسی هست که از آن پند گیرد؟

we have made the koran easy to remember, is there any that will remember?

كَذَّبَتْ ثَمُودُ بِالنُّذُرِ

قوم ثمود بیم دهندگان را تکذیب کردند.

قوم ثمود هم آیات حق را تکذیب کردند.

thamood, too, belied our warnings.

فَقَالُوا أَبَشَرًا مِّنَّا وَاحِدًا نَّتَّبِعُهُ إِنَّا إِذًا لَّفِي ضَلَالٍ وَسُعُرٍ

پس گفتند: آیا ما بشری از جنس خود را که [تک و] تنهاست [و جمعیت و نیرویی با خود ندارد] پیروی کنیم؟! در این صورت در گمراهی و دیوانگی خواهیم بود.

و گفتند: آیا سزد که ما یک بشری از جنس خودمان را پیروی کنیم؟در این صورت به گمراهی و جنون سخت در افتاده‌ایم.

they said: `are we to follow a mortal who is one of us? then indeed, we would surely be in error and insane.

أَؤُلْقِيَ الذِّكْرُ عَلَيْهِ مِن بَيْنِنَا بَلْ هُوَ كَذَّابٌ أَشِرٌ

آیا از میان ما فقط بر او وحی نازل شده است؟! [نه، چنین نیست] بلکه او بسیار دروغگو و پر افاده و متکبر است [که می خواهد بر ما بزرگی کند.]

آیا بین ما افراد بشر تنها بر او وحی رسید؟! (چنین نیست) بلکه او مرد دروغگوی بی‌باک و خودپسندی است.

out of all of us has the reminder been given to him alone? rather, he is indeed an arrogant liar. `

سَيَعْلَمُونَ غَدًا مَّنِ الْكَذَّابُ الْأَشِرُ

در فردای نزدیک خواهند دانست که بسیار دروغگو و پرافاده و متکبر کیست؟

این منکران به زودی فردای قیامت کاملا معلومشان شود که دروغگوی بی‌باک و خودپسند کیست.

(to him we said): `tomorrow they shall know who is the arrogant liar.

إِنَّا مُرْسِلُو النَّاقَةِ فِتْنَةً لَّهُمْ فَارْتَقِبْهُمْ وَاصْطَبِرْ

[به صالح گفتیم:] ما برای آزمایش آنان یقیناً آن ماده شتر [درخواست شده] را خواهیم فرستاد؛ پس در انتظار سرانجام آنان باش و شکیبایی پیشه کن.

ما (به صالح گفتیم که) برای امتحان آنها ناقه را (به درخواست آنها از سنگ) بیرون می‌فرستیم و تو مراقب حالشان باش و (بر آزارشان) صبر پیشه گیر.

we are sending to them as a trial, a shecamel, so watch them and have patience.

وَنَبِّئْهُمْ أَنَّ الْمَاء قِسْمَةٌ بَيْنَهُمْ كُلُّ شِرْبٍ مُّحْتَضَرٌ

و آنان را خبر ده که آب آشامیدنی میان آنان و ماده شتر تقسیم شده است؛ هریک در زمان نوبت خود بر سر آب حاضر شوند.

و به آنها خبر ده که نوشیدن آب چشمه بین آنها و ناقه تقسیم شده (که یک روز سهم ناقه و روزی برای آنهاست) و هر یک بر سهم خود حاضر آیند.

tell them that the water is to be divided between them, a drink each for them in turn. `

فَنَادَوْا صَاحِبَهُمْ فَتَعَاطَى فَعَقَرَ

پس آنان یارشان را [که برای پی کردن ناقه آماده کرده بودند] فرا خواندند و [او] دست به کار شد و [ماده شتر را] پی کرد.

آن قوم شقی صاحب و رئیس خود را خواندند تا مجهز شد و ناقه را پی کرد.

but they called their companion who took hold of her and hamstrung her.

فَكَيْفَ كَانَ عَذَابِي وَنُذُرِ

پس عذاب و هشدارهایم چگونه بود؟

پس (باز بنگرید که) عذاب و تنبیه من چگونه سخت بود!

how then were my punishment and my warnings!

إِنَّا أَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ صَيْحَةً وَاحِدَةً فَكَانُوا كَهَشِيمِ الْمُحْتَظِرِ

ما بر آنان یک فریاد مرگبار فرستادیم، پس همه آنان به صورت گیاه خشکی که در آغل چهارپایان جمع می کنند، درآمدند.

ما بر هلاک آنها یک صیحه (عذاب آسمانی) فرستادیم و همه مانند گیاه خشک و خرد شدند.

then we sent against them one shout and they became like the trampled twigs of the (sheep) penbuilder.

وَلَقَدْ يَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّكْرِ فَهَلْ مِن مُّدَّكِرٍ

و یقیناً ما قرآن را برای پند گرفتن آسان کردیم، پس آیا پند گیرنده ای هست؟

و ما قرآن را برای وعظ و اندرز بر فهم آسان کردیم آیا کسی هست که از آن پند گیرد؟

we have made the koran an easy remembrance, is there any that will remember!

كَذَّبَتْ قَوْمُ لُوطٍ بِالنُّذُرِ

قوم لوط بیم دهندگان را تکذیب کردند.

قوم لوط نیز آیات و رسول حق را تکذیب کردند.

the nation of lot belied our warnings.

إِنَّا أَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ حَاصِبًا إِلَّا آلَ لُوطٍ نَّجَّيْنَاهُم بِسَحَرٍ

ما بر آنان توفانی سخت که با خود ریگ و سنگ می آورد فرستادیم [در نتیجه همه را هلاک کرد] ، مگر خاندان لوط را که سحرگاهان نجاتشان دادیم.

ما هم جز خانواده لوط که به وقت سحر نجاتشان دادیم همه آنان را به سنگباران هلاک نابود کردیم.

we let loose on all of them a squall of claystones, except for the house of lot whom we saved at dawn

نِعْمَةً مِّنْ عِندِنَا كَذَلِكَ نَجْزِي مَن شَكَرَ

[این] نعمت و رحمتی از سوی ما بود، این گونه کسی را که سپاس گزار است، پاداش می دهیم.

نجات اهل بیت لوط هم به نعمت و لطف ما بود، بلی ما چنین شکرگزاران را پاداش می‌دهیم.

through our mercy. so it is that we recompense the thankful.

وَلَقَدْ أَنذَرَهُم بَطْشَتَنَا فَتَمَارَوْا بِالنُّذُرِ

به راستی لوط آنان را به مؤاخذه سخت ما بیم داده بود، ولی [آنان با وی] در بیمها و هشدارها [یش] سرسختانه می ادله و ستیزه کردند.

لوط آن قوم را از قهر و مؤاخذه ما ترسانید باز آنها در آیات ما شک و انکار کردند.

he had warned them of our assault but they disputed the warnings.

وَلَقَدْ رَاوَدُوهُ عَن ضَيْفِهِ فَطَمَسْنَا أَعْيُنَهُمْ فَذُوقُوا عَذَابِي وَنُذُرِ

و از میهمانانش [که در حقیقت فرشتگان ما بودند] کام جویی خواستند، در نتیجه دیدگانشان را محو و نابینا کردیم؛ پس [گفتیم: طعمِ] عذاب و هشدارهایم را بچشید.

و قوم از او مهمانانش را (که فرشتگانی زیبا بودند، بر سوء قصد) طلبیدند، ما هم چشم آنها را بی‌نور و نابینا کردیم (و گفتیم که) اینک عذاب قهر و انتقام مرا بچشید.

they even solicited of him his guests, but we obliterated their eyes: `now, taste my punishment and my warnings! `

وَلَقَدْ صَبَّحَهُم بُكْرَةً عَذَابٌ مُّسْتَقِرٌّ

به یقین در سپیده دم عذابی پیگیر و پایدار به آنان رسید.

و شبی به صبحگاه رسید که (مرگ آمد و) عذاب دایم (دوزخ) گریبانشان گرفت.

and at daybreak a determined punishment came upon them.

فَذُوقُوا عَذَابِي وَنُذُرِ

پس [گفتیم: طعمِ] عذاب و هشدارهایم را بچشید.

(و گفتیم) اینک عذاب قهر و انتقام مرا بچشید.

`now, taste my punishment and my warnings! `

وَلَقَدْ يَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّكْرِ فَهَلْ مِن مُّدَّكِرٍ

و یقیناً ما قرآن را برای پند گرفتن آسان کردیم، پس آیا پند گیرنده ای هست؟

و ما قرآن را برای وعظ و اندرز بر فهم آسان کردیم آیا کسی هست که از آن پند گیرد؟

we have made the koran an easy remembrance, is there any that will remember!

وَلَقَدْ جَاء آلَ فِرْعَوْنَ النُّذُرُ

و همانا برای فرعونیان بیم دهندگان آمدند.

و بر ارشاد فرعونیان هم رسول و آیات الهی آمد.

the warnings also came to pharaoh`s people,

كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا كُلِّهَا فَأَخَذْنَاهُمْ أَخْذَ عَزِيزٍ مُّقْتَدِرٍ

[آنان] همه معجزات و آیات ما را تکذیب کردند؛ در نتیجه آنان را [به عذابی سخت] گرفتیم، گرفتن توانایی شکست ناپذیر و نیرومند.

آنها همه آیات ما را تکذیب کردند، ما هم به قهر و اقتدار خود از آنها سخت مؤاخذه کردیم.

but they belied all our signs so we seized them with the seizing of the mighty, powerful.

أَكُفَّارُكُمْ خَيْرٌ مِّنْ أُوْلَئِكُمْ أَمْ لَكُم بَرَاءةٌ فِي الزُّبُرِ

آیا کافران [شهر] شما از اقوامی که برشمردیم، بهتر و برترند [تا به سبب بهتری و برتری مصون از عذاب باشند؟] یا برای شما در کتاب های آسمانی امان نامه ای هست [که هر جرمی را مرتکب شوید عذابی نخواهید داشت؟!]

آیا کفار شما (مکّیان) بهتر (و قوی‌تر) از آن امم گذشته‌اند یا شما را برائت و امانی در کتب (آسمانی از عذاب خدا) هست؟

what then, are your unbelievers better than those? or do you have an immunity (written) in the scrolls?

أَمْ يَقُولُونَ نَحْنُ جَمِيعٌ مُّنتَصِرٌ

یا [آنکه] می گویند: ما گروهی متحد و پشتیبان یکدیگریم [که هرکس بخواهد آسیبی به ما رساند، با قدرت هرچه تمام تر از او انتقام می گیریم؟]

بلکه می‌گویند: ما با هم مجتمع و بسیاریم و پیروزیم.

or do they say: `we are a gathering that will be victorious? `

سَيُهْزَمُ الْجَمْعُ وَيُوَلُّونَ الدُّبُرَ

به زودی [این] گروه [متحد در جنگی که خود بر ضد مؤمنان تدارک می بینند] شکست می خورند و پشت کنان می گریزند.

به زودی آن جماعت (در جنگ بدر) شکست خورده و به جنگ پشت کنند.

most certainly their gatherings shall be routed, and they will turn their backs.

بَلِ السَّاعَةُ مَوْعِدُهُمْ وَالسَّاعَةُ أَدْهَى وَأَمَرُّ

بلکه وعده گاهشان قیامت است، و قیامت هولناک تر و تلخ تر است.

بلکه ساعت قیامت وعده‌گاه آنهاست و آن روزی بسیار سخت‌تر و ناگوارتر (از روز بدر) است.

rather, the hour is their encounter. and that hour will be most calamitous and bitter.

إِنَّ الْمُجْرِمِينَ فِي ضَلَالٍ وَسُعُرٍ

بی تردید گنهکاران در گمراهی و انحراف و در آتش افروخته اند.

البته بدکاران عالم (در دنیا) به گمراهی و (در آخرت) در آتش سوزان دوزخند.

indeed the wrongdoers are in error and a raging fire.

يَوْمَ يُسْحَبُونَ فِي النَّارِ عَلَى وُجُوهِهِمْ ذُوقُوا مَسَّ سَقَرَ

روزی که با صورت در آتش کشیده می شوند [و به آنان می گویند:] سوزندگی و عذاب دردناک دوزخ را بچشید.

روزی که آنها را به رو در آتش دوزخ کشند (و گویند) اینک الم جهنم را بچشید!

on the day when they are dragged on their faces into the fire, (it will be said to them): `taste the touch of the scorching! `

إِنَّا كُلَّ شَيْءٍ خَلَقْنَاهُ بِقَدَرٍ

ما هر چیزی را به اندازه آفریدیم.

ما هر چه آفریدیم به اندازه آفریدیم.

indeed, we have created all things according to a measure.

وَمَا أَمْرُنَا إِلَّا وَاحِدَةٌ كَلَمْحٍ بِالْبَصَرِ

و فرمان ما جز فرمان واحدی نیست که مانند یک چشم بر هم زدن است.

و فرمان ما (در همه عالم) یکی است (و هیچ تبدیل‌پذیر نیست چه در امر ایجاد و چه در کار معاد، و در سرعت) به مانند چشم به هم زدنی انجام یابد.

and our order is but one word like the flashing of an eye.

وَلَقَدْ أَهْلَكْنَا أَشْيَاعَكُمْ فَهَلْ مِن مُّدَّكِرٍ

بی تردید ما هم مسلکان شما را [که در گذشته به سر می بردند، به خاطر طغیانشان] هلاک کردیم؛ پس آیا پند گیرنده ای هست؟

و ما بسیاری از پیشینیان امثال شما را هلاک کردیم آیا کسی هست که از آن پند و عبرت گیرد؟

and we destroyed those like you, is there any that will remember!

وَكُلُّ شَيْءٍ فَعَلُوهُ فِي الزُّبُرِ

و هر عملی را که انجام دادند در نامه های اعمالشان ثبت است.

و هر عملی که کردند در کتب‌نامه عملشان ثبت است.

all their deeds are in the scrolls,

وَكُلُّ صَغِيرٍ وَكَبِيرٍ مُسْتَطَرٌ

و هر کوچک و بزرگی [از اعمالشان در آن] نوشته شده است.

و هر امر کوچک و بزرگ (در آنجا) نگاشته است.

everything, be it great or small, is recorded.

إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي جَنَّاتٍ وَنَهَرٍ

یقیناً پرهیزکاران در بهشت ها و [کنار] نهرها هستند؛

محققا اهل تقوا در باغها و کنار نهرها (ی بهشت ابد) منزل گزینند.

indeed, the cautious shall live amid gardens and a river,

فِي مَقْعَدِ صِدْقٍ عِندَ مَلِيكٍ مُّقْتَدِرٍ

در جایگاهی حق و پسندیده نزد پادشاهی توانا.

در منزلگاه صدق و حقیقت نزد خداوند عزّت و سلطنت جاودانی متنعّمند.

in a secure abode, in the presence of the powerful king.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

به نام خدا که رحمتش بی اندازه است و مهربانی اش همیشگی.

به نام خداوند بخشنده مهربان

In the name of Allah, Most Gracious, Most Merciful

شروع الله کا نام لے کر جو بڑا مہربان نہایت رحم والا ہے.

الرَّحْمَنُ

[خدای] رحمان

خدای بخشنده،

the merciful

عَلَّمَ الْقُرْآنَ

قرآن را تعلیم داد.

(به رسولش) قرآن آموخت.

has taught the koran.

خَلَقَ الْإِنسَانَ

انسان را آفرید؛

انسان را خلق کرد.

he created the human

عَلَّمَهُ الْبَيَانَ

به او بیان آموخت؛

به او تعلیم نطق و بیان فرمود.

and taught him its pronunciation.

الشَّمْسُ وَالْقَمَرُ بِحُسْبَانٍ

خورشید و ماه با حسابی [منظم و دقیق] روانند؛

خورشید و ماه به حساب معیّن به گردشند.

the sun and the moon to a reckoning.

وَالنَّجْمُ وَالشَّجَرُ يَسْجُدَانِ

و گیاه و درخت همواره [برای او] سجده می کنند؛

و گیاهان و درختان هم به سجده او سر به خاک اطاعت نهاده‌اند.

the stars and the trees prostrate themselves.

وَالسَّمَاء رَفَعَهَا وَوَضَعَ الْمِيزَانَ

و آسمان را برافراشت و [برای سنجش هر امر معنوی و مادی] ترازو نهاد؛

و آسمان را او کاخی رفیع گردانید و میزان (عدل و نظم) را در عالم وضع فرمود.

he raised the heaven on high and set the scale.

أَلَّا تَطْغَوْا فِي الْمِيزَانِ

تا در [سنجیدن با] ترازو طغیان روا مدارید [و از مرز عدالت و انصاف مگذرید.]

(و حکم کرد) که هرگز در میزان (عدل و احکام شرع من) تعدّی و نافرمانی مکنید.

do not transgress the scales.

وَأَقِيمُوا الْوَزْنَ بِالْقِسْطِ وَلَا تُخْسِرُوا الْمِيزَانَ

و ترازو را به عدالت برپا دارید و از ترازو مکاهید؛

و هر چیز را به ترازوی عدل و انصاف بسنجید و هیچ در میزان کم فروشی و نادرستی مکنید.

give just weight and do not skimp the scales.

وَالْأَرْضَ وَضَعَهَا لِلْأَنَامِ

و زمین را برای [زندگی] مردم نهاد؛

و زمین را (با هزاران نعمت) برای (زندگانی) خلق مقرّر فرمود.

he set down the earth for the creation.

فِيهَا فَاكِهَةٌ وَالنَّخْلُ ذَاتُ الْأَكْمَامِ

در آن میوه ها و نخل ها با خوشه های غلاف دار است؛

که در آن میوه‌های گوناگون و نخل خرمای با پوشش برگ و شکوفه و غلاف است.

therein are fruits and palm trees with sheaths,

وَالْحَبُّ ذُو الْعَصْفِ وَالرَّيْحَانُ

و دانه های با سبوس و کاه و گیاهان خوشبوست،

و هم حبوبات متنوع که دارای برگ و گل است و نیز ریاحین است.

the grain in the blade; and aromatic herbs.

فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ

پس [ای انس و جن!] کدامیک از نعمت های پروردگارتان را انکار می کنید؟

(الا ای جنّ و انس) کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می‌کنید؟

which favors of your lord will you both (humans and jinn) belie?

خَلَقَ الْإِنسَانَ مِن صَلْصَالٍ كَالْفَخَّارِ

انسان را از گلی خشکیده مانند سفال آفرید.

انسان را خدا از خشک گلی مانند گل کوزه گران (بدین حسن و زیبایی) آفرید.

he created the human from clay, like earthenware

وَخَلَقَ الْجَانَّ مِن مَّارِجٍ مِّن نَّارٍ

و جن را از آمیزه ای [از شعله های مختلف] آتش به وجود آورد.

و جنّیان را از رخشنده شعله آتش خلق کرد.

and he created the jinn from smokeless fire.

فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ

پس کدامیک از نعمت های پروردگارتان را انکار می کنید؟

(الا ای جنّ و انس) کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می‌کنید؟

which favors of your lord will you both belie?

رَبُّ الْمَشْرِقَيْنِ وَرَبُّ الْمَغْرِبَيْنِ

پروردگار دو مشرق و پروردگار دو مغرب است.

آن خدایی که آفریننده دو مشرق و دو مغرب است (یکی مشرق و مغرب تابستان مطلع سرطان، و یکی زمستان مطلع جدی).

the lord of the two easts, the lord of the two wests.

فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ

پس کدامیک از نعمت های پروردگارتان را انکار می کنید؟

(الا ای جنّ و انس) کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می‌کنید؟

which favors of your lord will you both belie?

مَرَجَ الْبَحْرَيْنِ يَلْتَقِيَانِ

دو دریای [شیرین و شور] را روان ساخت در حالی که همواره باهم تلاقی و برخورد دارند؛

اوست که دو دریا (ی آب شور و گوارا) را به هم در آمیخت تا به هم برخورد کنند.

he has let forth the two seas, they meet together,

بَيْنَهُمَا بَرْزَخٌ لَّا يَبْغِيَانِ

[ولی] میان آن دو حایلی است که به هم تجاوز نمی کنند [درنتیجه باهم مخلوط نمی شوند!]

و میان آن دو دریا برزخ و فاصله‌ای است که تجاوز به حدود یکدیگر نمی‌کنند.

and between them is a barrier which they do not overpass.

فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ

پس کدامیک از نعمت های پروردگارتان را انکار می کنید؟

(الا ای جنّ و انس) کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می‌کنید؟

which favors of your lord will you both belie?

يَخْرُجُ مِنْهُمَا اللُّؤْلُؤُ وَالْمَرْجَانُ

از آن دو دریا لؤلؤ و مرجان بیرون می آید.

از آن دو دریا لؤلؤ و مرجان گرانبها بیرون آید.

pearls and corals come from both.

فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ

پس کدامیک از نعمت های پروردگارتان را انکار می کنید؟

(الا ای جنّ و انس) کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می‌کنید؟

which favors of your lord will you both belie?

وَلَهُ الْجَوَارِ الْمُنشَآتُ فِي الْبَحْرِ كَالْأَعْلَامِ

و او را در دریا کشتی های بادبان برافراشته چون کوه هاست.

و او راست کشتیهای بزرگ بادبان برافراشته مانند کوه که به دریا در گردشند.

also, his are the ships that run, raised up like mountains upon the sea.

فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ

پس کدامیک از نعمت های پروردگارتان را انکار می کنید؟

(الا ای جنّ و انس) کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می‌کنید؟

which favors of your lord will you both belie?

كُلُّ مَنْ عَلَيْهَا فَانٍ

همه آنان که روی این زمین هستند، فانی می شوند.

هر که روی زمین است دستخوش مرگ و فناست.

all that live on it will perish.

وَيَبْقَى وَجْهُ رَبِّكَ ذُو الْجَلَالِ وَالْإِكْرَامِ

و تنها ذات باشکوه و ارجمند پروردگارت باقی می ماند.

و زنده ابدی ذات خدای با جلال و عظمت توست.

yet the face of your lord will abide forever, majestic and splendid.

فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ

پس کدامیک از نعمت های پروردگارتان را انکار می کنید؟

(الا ای جنّ و انس) کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می‌کنید؟

which favors of your lord will you both belie?

يَسْأَلُهُ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ كُلَّ يَوْمٍ هُوَ فِي شَأْنٍ

هر که در آسمان ها و زمین است از او درخواست [حاجت] می کند، او هر روز در کاری است.

هر که در آسمانها و زمین است همه از او (حوائج خود را) می‌طلبند و او هر روز به شأن و کاری (در تکمیل و افاضه به خلق) پردازد.

whosoever is in the heaven and earth ask him. every day he is upon an affair (he reveals according to his eternal determination).

فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ

پس کدامیک از نعمت های پروردگارتان را انکار می کنید؟

(الا ای جنّ و انس) کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می‌کنید؟

which favors of your lord will you both belie?

سَنَفْرُغُ لَكُمْ أَيُّهَا الثَّقَلَانِ

ای انس و جن! به زودی به [حساب] شما می پردازیم.

ای گروه انس و جنّ به زودی به حساب کار شما هم خواهیم پرداخت.

we shall surely aim, o both burdened.

فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ

پس کدامیک از نعمت های پروردگارتان را انکار می کنید؟

(الا ای جنّ و انس) کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می‌کنید؟

which favors of your lord will you both belie?

يَا مَعْشَرَ الْجِنِّ وَالْإِنسِ إِنِ اسْتَطَعْتُمْ أَن تَنفُذُوا مِنْ أَقْطَارِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ فَانفُذُوا لَا تَنفُذُونَ إِلَّا بِسُلْطَانٍ

ای گروه جن و انس! اگر می توانید از کرانه ها و نواحی آسمان ها و زمین بیرون روید، پس بیرون روید؛ نمی توانید بیرون روید مگر با نوعی توانایی و قدرت.

ای گروه جنّ و انس، اگر می‌توانید از اطراف آسمانها و زمین (و از قبضه قدرت الهی) بیرون شوید، بیرون شوید (ولی این خیال محالی است زیرا) هرگز خارج از ملک و سلطنت خدا نتوانید شد.

tribe of jinn and of human, if you are able to penetrate the provinces of heaven and earth, pass through them! but you shall not pass through except with a power!

فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ

پس کدامیک از نعمت های پروردگارتان را انکار می کنید؟

(الا ای جنّ و انس) کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می‌کنید؟

which favors of your lord will you both belie?

يُرْسَلُ عَلَيْكُمَا شُوَاظٌ مِّن نَّارٍ وَنُحَاسٌ فَلَا تَنتَصِرَانِ

بر شما شعله هایی از آتش بی دود و دود آتش آلود فرستاده خواهد شد، در نتیجه نمی توانید یکدیگر را [برای دفع عذاب] یاری دهید!

(اگر به کفر و طغیان گرایید) بر شما شراره‌های آتش و مس گداخته فروریخته شود و هیچ نصرت و نجاتی نیابید.

flames of fire and molten copper shall be loosed against you, and you shall not be helped.

فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ

پس کدامیک از نعمت های پروردگارتان را انکار می کنید؟

(الا ای جنّ و انس) کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می‌کنید؟

which favors of your lord will you both belie?

فَإِذَا انشَقَّتِ السَّمَاء فَكَانَتْ وَرْدَةً كَالدِّهَانِ

و ناگهان آسمان بشکافد و چون چرمی سرخ رنگ و گلگون شود.

پس آن‌گاه که آسمان شکافته شود تا چون گل سرخ گون و چون روغن مذاب و روان گردد (آن روز سخت هولناک از گنه پشیمان شوید).

when the heaven splits asunder and turns crimson, like red leather.

فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ

پس کدامیک از نعمت های پروردگارتان را انکار می کنید؟

(الا ای جنّ و انس) کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می‌کنید؟

which favors of your lord will you both belie?

فَيَوْمَئِذٍ لَّا يُسْأَلُ عَن ذَنبِهِ إِنسٌ وَلَا جَانٌّ

پس در آن روز [به علت سرعت فوق العاده حسابرسی و روشن بودن همه امور] هیچ انس و جنّی را از گناهش نپرسند.

پس در آن روز هیچ از گناه انس و جنّ باز نپرسند (چون خدا و فرشتگان از گناهان خلق آگاهند).

on that day, neither human nor jinn shall be asked about his sin.

فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ

پس کدامیک از نعمت های پروردگارتان را انکار می کنید؟

(الا ای جنّ و انس) کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می‌کنید؟

which favors of your lord will you both belie?

يُعْرَفُ الْمُجْرِمُونَ بِسِيمَاهُمْ فَيُؤْخَذُ بِالنَّوَاصِي وَالْأَقْدَامِ

گناهکاران به نشانه هایشان شناخته می شوند، پس آنان را به موهای پیش سرو به پاهایشان می گیرند [و به آتش می اندازند.]

(آن روز) بدکاران به سیمایشان شناخته شوند، پس موی پیشانی آنها را با پاهایشان بگیرند (و در آتش دوزخ افکنند).

the sinners shall be known by their mark, they shall be seized by their forelocks and their feet.

فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ

پس کدامیک از نعمت های پروردگارتان را انکار می کنید؟

(الا ای جنّ و انس) کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می‌کنید؟

which favors of your lord will you both belie?

هَذِهِ جَهَنَّمُ الَّتِي يُكَذِّبُ بِهَا الْمُجْرِمُونَ

این همان دوزخی است که گنهکاران آن را دروغ می پنداشتند.

این همان دوزخی است که بدکاران تکذیب می‌کردند.

this is gehenna (hell) which the sinners belied,

يَطُوفُونَ بَيْنَهَا وَبَيْنَ حَمِيمٍ آنٍ

آنان در میان آتش و آب جوشان رفت و آمد می کنند

اینک میان آن جهنّم و در حمیم سوزان آن می‌گردند.

they shall go round between it, and between a hot, boiling water.

فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ

پس کدامیک از نعمت های پروردگارتان را انکار می کنید؟

(الا ای جنّ و انس) کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می‌کنید؟

which favors of your lord will you both belie?

وَلِمَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ جَنَّتَانِ

و برای کسی که از مقام پروردگارش [که احاطه و تسلّط او بر ظاهر و باطن هستی است] بترسد دو بهشت است.

و هر که از مقام (قهر و کبریایی) خدایش بترسد او را دو باغ بهشت خواهد بود.

and for he who fears the standing (before) his lord there are two gardens.

فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ

پس کدامیک از نعمت های پروردگارتان را انکار می کنید؟

(الا ای جنّ و انس) کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می‌کنید؟

which favors of your lord will you both belie?

ذَوَاتَا أَفْنَانٍ

[دو بهشتی که] دارای درختان و شاخسارهای باطراوت و انبوه است.

در آن دو بهشت انواع گوناگون میوه‌ها و نعمتهاست.

(gardens) with many branches.

فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ

پس کدامیک از نعمت های پروردگارتان را انکار می کنید؟

(الا ای جنّ و انس) کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می‌کنید؟

which favors of your lord will you both belie?

فِيهِمَا عَيْنَانِ تَجْرِيَانِ

در آن دو بهشت دو چشمه ای است که همواره جاری است.

در آن دو بهشت دو چشمه آب (تسنیم و سلسبیل) روان است.

therein are two running fountains.

فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ

پس کدامیک از نعمت های پروردگارتان را انکار می کنید؟

(الا ای جنّ و انس) کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می‌کنید؟

which favors of your lord will you both belie?

فِيهِمَا مِن كُلِّ فَاكِهَةٍ زَوْجَانِ

در آن دو بهشت از هر میوه ای دو نوع فراهم است.

در آن دو بهشت از هر میوه‌ای دو نوع است.

therein are two kinds of every fruit.

فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ

پس کدامیک از نعمت های پروردگارتان را انکار می کنید؟

(الا ای جنّ و انس) کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می‌کنید؟

which favors of your lord will you both belie?

مُتَّكِئِينَ عَلَى فُرُشٍ بَطَائِنُهَا مِنْ إِسْتَبْرَقٍ وَجَنَى الْجَنَّتَيْنِ دَانٍ

[بهشتیان] بر بسترهایی که آستر آنها از حریر درشت بافت است، تکیه می زنند، و میوه های رسیده آن دو بهشت [به آسانی] در دسترس است.

در حالتی که بهشتیان بر بسترهایی که آستر آنها از حریر و استبرق است (در کمال عزّت) تکیه زده‌اند و میوه درختانش در همان تکیه گاه در دسترس آنهاست.

(they shall) recline on couches lined with brocade, and the fruits of the gardens will be near at hand.

فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ

پس کدامیک از نعمت های پروردگارتان را انکار می کنید؟

(الا ای جنّ و انس) کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می‌کنید؟

which favors of your lord will you both belie?

فِيهِنَّ قَاصِرَاتُ الطَّرْفِ لَمْ يَطْمِثْهُنَّ إِنسٌ قَبْلَهُمْ وَلَا جَانٌّ

در آن بهشت ها زنانی هستند که فقط به همسرانشان عشق می ورزند، و پیش از آنان دست هیچ انس و جنی به آنان نرسیده است.

در آن بهشتها زنان زیبای با حیائی است (که به چشم پر ناز جز به شوهر خود ننگرند) و دست هیچ کس از جن و انس پیش از آنها بدان زنان نرسیده است.

therein are maidens who restrain their glances, whom neither human nor jinn have touched before.

فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ

پس کدامیک از نعمت های پروردگارتان را انکار می کنید؟

(الا ای جنّ و انس) کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می‌کنید؟

which favors of your lord will you both belie?

كَأَنَّهُنَّ الْيَاقُوتُ وَالْمَرْجَانُ

گویی آن زنان بهشتی یاقوت و مرجان اند.

آن زنان حور العین (در صفا و لطافت) گویی یاقوت و مرجانند.

as (lovely as) rubies and as (beautiful as) coral.

فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ

پس کدامیک از نعمت های پروردگارتان را انکار می کنید؟

(الا ای جنّ و انس) کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می‌کنید؟

which favors of your lord will you both belie?

هَلْ جَزَاء الْإِحْسَانِ إِلَّا الْإِحْسَانُ

آیا پاداش نیکی جز نیکی است؟

آیا پاداش نکویی و احسان جز نکویی و احسان است؟

shall the recompense of goodness be anything other than goodness?

فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ

پس کدامیک از نعمت های پروردگارتان را انکار می کنید؟

(الا ای جنّ و انس) کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می‌کنید؟

which favors of your lord will you both belie?

وَمِن دُونِهِمَا جَنَّتَانِ

و جز آن دو بهشت، دو بهشت دیگر [هم] هست.

و ورای آن دو بهشت دو بهشت دیگر است.

and beside these there shall be two gardens.

فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ

پس کدامیک از نعمت های پروردگارتان را انکار می کنید؟

(الا ای جنّ و انس) کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می‌کنید؟

which favors of your lord will you both belie?

مُدْهَامَّتَانِ

آن [دو بهشت دیگر] در نهایت سرسبزی اند.

که درختان آن دو بهشت در منتهای سبزی و خرّمی است.

the greenest of green pastures.

فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ

پس کدامیک از نعمت های پروردگارتان را انکار می کنید؟

(الا ای جنّ و انس) کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می‌کنید؟

which favors of your lord will you both belie?

فِيهِمَا عَيْنَانِ نَضَّاخَتَانِ

در آن دو بهشت دو چشمه همواره جوشان و در حال فوران است.

در آن دو بهشت دیگر هم دو چشمه آب گوارا می‌جوشد.

therein are two gushing fountains of water.

فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ

پس کدامیک از نعمت های پروردگارتان را انکار می کنید؟

(الا ای جنّ و انس) کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می‌کنید؟

which favors of your lord will you both belie?

فِيهِمَا فَاكِهَةٌ وَنَخْلٌ وَرُمَّانٌ

در آنها میوه های فراوان و درخت خرما و انار است.

در آن دو بهشت نیز هرگونه میوه خوش و خرما و انار بسیار است.

in them are fruits, palm trees and pomegranates.

فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ

پس کدامیک از نعمت های پروردگارتان را انکار می کنید؟

(الا ای جنّ و انس) کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می‌کنید؟

which favors of your lord will you both belie?

فِيهِنَّ خَيْرَاتٌ حِسَانٌ

در آنها زنانی نیکو سیرت و زیبا صورت اند.

در آن بهشتها نیکو زنان با حسن و جمال بسیارند.

in them shall be good and pleasing.

فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ

پس کدامیک از نعمت های پروردگارتان را انکار می کنید؟

(الا ای جنّ و انس) کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می‌کنید؟

which favors of your lord will you both belie?

حُورٌ مَّقْصُورَاتٌ فِي الْخِيَامِ

حوریانی که در سراپرده ها مستورند.

حورانی در سراپرده‌های خود (مستور از چشم بیگانگان).

maidens (of paradise, houris) in cloistered cool pavilions.

فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ

پس کدامیک از نعمت های پروردگارتان را انکار می کنید؟

(الا ای جنّ و انس) کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می‌کنید؟

which favors of your lord will you both belie?

لَمْ يَطْمِثْهُنَّ إِنسٌ قَبْلَهُمْ وَلَا جَانٌّ

پیش از همسران بهشتی شان دست هیچ انس و جنّی به آنان نرسیده است.

که پیش از شوهران دست هیچ کس از جن و انس بدان زنان نرسیده است.

neither human nor jinn will have touched them before.

فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ

پس کدامیک از نعمت های پروردگارتان را انکار می کنید؟

(الا ای جنّ و انس) کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می‌کنید؟

which favors of your lord will you both belie?

مُتَّكِئِينَ عَلَى رَفْرَفٍ خُضْرٍ وَعَبْقَرِيٍّ حِسَانٍ

بر بالش های سبز و فرش های زیبا تکیه می زنند.

در حالتی که بهشتیان (با حور العین) بر رفرف سبز (وجد و عزّت) و بساط زیبا (ی فخر و دولت) تکیه زده‌اند.

reclining on green cushions and fine carpets.

فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ

پس کدامیک از نعمت های پروردگارتان را انکار می کنید؟

(الا ای جنّ و انس) کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می‌کنید؟

which favors of your lord will you both belie?

تَبَارَكَ اسْمُ رَبِّكَ ذِي الْجَلَالِ وَالْإِكْرَامِ

همیشه سودمند و با برکت است نام پروردگار با شکوه و ارجمندت.

بزرگوار و مبارک نام پروردگار توست که خداوند جلال و عزّت و احسان و کرامت است.

blessed be the name of your lord, majestic, splendid.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

به نام خدا که رحمتش بی اندازه است و مهربانی اش همیشگی.

به نام خداوند بخشنده مهربان

In the name of Allah, Most Gracious, Most Merciful

شروع الله کا نام لے کر جو بڑا مہربان نہایت رحم والا ہے.

إِذَا وَقَعَتِ الْوَاقِعَةُ

هنگامی که واقعه [بسیار عظیم قیامت] واقع شود،

هنگامی که آن واقعه بزرگ (قیامت) واقع می‌گردد.

when the event (the resurrection) comes

لَيْسَ لِوَقْعَتِهَا كَاذِبَةٌ

که در واقع شدنش دروغی [در کار] نیست،

که در وقوعش هیچ کذب و جای هیچ شک و ریب نیست.

there is no denying its coming

خَافِضَةٌ رَّافِعَةٌ

پست کننده [کافران] و رفعت دهنده [مؤمنان] است.

آن روز (قومی را به دوزخ) خوار و ذلیل کند و (طایفه‌ای را به جنّت) سربلند و رفیع گرداند.

(it will) abase (some) and exalt (others).

إِذَا رُجَّتِ الْأَرْضُ رَجًّا

هنگامی که زمین به شدت لرزانده شود،

آن‌گاه که زمین شدید به حرکت و لرزه در آید.

when the earth is shaken

وَبُسَّتِ الْجِبَالُ بَسًّا

و کوه ها درهم کوبیده وریز ریز شوند.

و کوههای سخت متلاشی شوند.

and the mountains fragmented

فَكَانَتْ هَبَاء مُّنبَثًّا

در نتیجه غباری پراکنده گردد،

و مانند ذرّات گرد در هوا پراکنده گردند.

becoming scattered dust,

وَكُنتُمْ أَزْوَاجًا ثَلَاثَةً

وشما سه گروه شوید:

و شما خلایق بر سه دسته مختلف شوید.

you shall be divided into three parties,

فَأَصْحَابُ الْمَيْمَنَةِ مَا أَصْحَابُ الْمَيْمَنَةِ

سعادتمندان، چه بلند مرتبه اند سعادتمندان!

گروهی راستان، اصحاب یمین باشند که چقدر حالشان (در بهشت ابد) نیکوست!

companions of the right, what are the companions of the right?

وَأَصْحَابُ الْمَشْأَمَةِ مَا أَصْحَابُ الْمَشْأَمَةِ

و شقاوتمندان، چه دون پایه اند شقاوتمندان!

و گروهی ناراستان، اصحاب شومی و شقاوتند که چقدر روزگارشان (در دوزخ) سخت است.

companions of the left, what are the companions of the left?

وَالسَّابِقُونَ السَّابِقُونَ

و پیشی گیرندگان [به اعمال نیک] که پیشی گیرندگان [به رحمت و آمرزش] اند،

و (طایفه سوم) آنان که (مشتاقانه در ایمان) بر همه پیشی گرفتند و (در اطاعت خدا و رسول) مقام تقدم یافتند.

and the outstrippers, the outstrippers

أُوْلَئِكَ الْمُقَرَّبُونَ

اینان مقربان اند،

آنان به حقیقت مقربان درگاهند.

those are they brought near (to their lord)

فِي جَنَّاتِ النَّعِيمِ

در بهشت های پر نعمت اند.

آنان در بهشت پرنعمت جاودانی متنعّمند.

in the gardens of delight,

ثُلَّةٌ مِّنَ الْأَوَّلِينَ

گروهی بسیار از پیشینیان،

آنها جمعی بسیار از امم پیشینیان هستند.

a host of the ancients

وَقَلِيلٌ مِّنَ الْآخِرِينَ

و اندکی از پسینیان،

و عدّه قلیلی از متأخّران (یا بسیاری از مقدّمان امّت محمّد ص و قلیلی از مردم آخر زمان این امّت باشند).

but only a few from the later generations.

عَلَى سُرُرٍ مَّوْضُونَةٍ

بر تخت هایی زربافت،

آنان بر سریرهای زربفت مرصّع به انواع جواهر تکیه زنند.

on lavish couches

مُتَّكِئِينَ عَلَيْهَا مُتَقَابِلِينَ

در حالی که روبروی یکدیگر بر آنها تکیه دارند.

همه (شادان) با یاران و دوستان رو به روی یکدیگر بر آن سریرهای عزّت می‌نشینند.

they shall recline, facing each other,

يَطُوفُ عَلَيْهِمْ وِلْدَانٌ مُّخَلَّدُونَ

نوجوانانی همیشه نو جوان همواره [برای خدمت] پیرامونشان می گردند،

و پسرانی زیبا که حسن و جوانیشان همیشگی و ابدی است گرد آنها به خدمت می‌گردند.

(and there) shall wait on them immortal youths

بِأَكْوَابٍ وَأَبَارِيقَ وَكَأْسٍ مِّن مَّعِينٍ

با قدح ها و کوزه ها و جام هایی از باده ناب و پاک،

با کوزه‌ها (ی بلورین) و مشربه‌ها (ی زرّین) و جامهای پر از شراب ناب.

with goblets and ewers, and a cup from a spring

لَا يُصَدَّعُونَ عَنْهَا وَلَا يُنزِفُونَ

که از نوشیدنش نه سردرد گیرند، و نه مست و بی خرد شوند،

نه هرگز از آنها (هر چه نوشند) دردسری یابند و نه مستی عقل و رنج خمار کشند.

that will neither make the head throb, nor intoxicate,

وَفَاكِهَةٍ مِّمَّا يَتَخَيَّرُونَ

و میوه ها از هر نوعی که اختیار کنند،

و میوه خوش از هر چه برگزینند،

with fruits of their own choice

وَلَحْمِ طَيْرٍ مِّمَّا يَشْتَهُونَ

و گوشت پرنده از هر گونه ای که بخواهند،

و گوشت مرغان و هر غذا که مایل باشند،

and any flesh of fowl that they desire.

وَحُورٌ عِينٌ

و حوریانی چشم درشت،

و زنان سیه چشم زیبا صورت،

and wideeyed houris

كَأَمْثَالِ اللُّؤْلُؤِ الْمَكْنُونِ

هم چون مروارید پنهان شده در صدف؛

که (در بهاء و لطافت) چون درّ و لؤلؤ مکنونند (بر آنها مهیّاست).

like hidden pearls,

جَزَاء بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ

پاداشی است در برابر اعمالی که همواره انجام می دادند.

(این نعمتهای الهی) پاداش اعمال نیک آن بهشتیان است.

a recompense for all that they did.

لَا يَسْمَعُونَ فِيهَا لَغْوًا وَلَا تَأْثِيمًا

در آنجا نه سخن بیهوده ای می شنوند، نه کلام گناه آلودی،

نه آنجا هیچ حرفی لغو و بیهوده شنوند و نه به یکدیگر گناهی بربندند.

there they shall hear no idle talk, no cause of sin,

إِلَّا قِيلًا سَلَامًا سَلَامًا

مگر سخنی که سلام است و سلام،

هیچ جز سلام و تحیّت و احترام هم نگویند و نشنوند.

but only the saying: `peace, peace! `

وَأَصْحَابُ الْيَمِينِ مَا أَصْحَابُ الْيَمِينِ

و سعادتمندان چه بلند مرتبه اند سعادتمندان!

و اصحاب یمین هم چه خوش روزگارند!

the companions of the right

فِي سِدْرٍ مَّخْضُودٍ

در سایه درخت سدر بی خارند،

در سایه درختان سدر پرمیوه بی‌خار.

(will be) among thornless lote trees.

وَطَلْحٍ مَّنضُودٍ

و درختان موزی که میوه هایش خوشه خوشه روی هم چیده شده است،

و درختان پربرگ سایه‌دار.

bananatrees, piled

وَظِلٍّ مَّمْدُودٍ

و سایه ای گسترده و پایدار،

و در سایه بلند درختان.

and continuous shade,

وَمَاء مَّسْكُوبٍ

و آبی ریزان،

و در طرف نهر آبهای روان زلال.

and flowing water

وَفَاكِهَةٍ كَثِيرَةٍ

و میوه ای فراوان،

و میوه‌های بسیار.

and an abundance of fruits,

لَّا مَقْطُوعَةٍ وَلَا مَمْنُوعَةٍ

که پایان نپذیرد و ممنوع نشود،

که هیچ وقت منقطع نشود و هیچ کس بهشتیان را از آن میوه‌ها منع نکند.

unfailing and not forbidden.

وَفُرُشٍ مَّرْفُوعَةٍ

و همسرانی بلند مرتبه،

و فرشهای پربها (یا فراش و زنان زیبا).

and couches raised up.

إِنَّا أَنشَأْنَاهُنَّ إِنشَاء

که ما آنان را با آفرینشی ویژه آفریدیم؛

که آنها را ما در کمال حسن و زیبایی بیافریده‌ایم.

indeed we formed them (the houris and all believing women),

فَجَعَلْنَاهُنَّ أَبْكَارًا

پس آنان را همواره دوشیزه قرار داده ایم

و همیشه آن زنان را با کره گردانیده‌ایم.

and made them virgins,

عُرُبًا أَتْرَابًا

عشقورز به شوهران، و هم سن و سال با همسران.

و شوهر دوست و با غنج و ناز و جوان و همسالان دلنواز.

chaste, loving companions of the same age

لِّأَصْحَابِ الْيَمِينِ

[همه این نعمت ها] برای سعادتمندان [است.]

این نعمتهای بهشتی مخصوص اصحاب یمین است.

for the companions of the right

ثُلَّةٌ مِّنَ الْأَوَّلِينَ

گروهی بسیار از پیشینیان،

که جمعی از پیشینیان،

a multitude of the ancients,

وَثُلَّةٌ مِّنَ الْآخِرِينَ

و گروهی بسیار از پسینیان،

و جمعی از امت رسول آخر زمان هستند.

and a multitude of the later people.

وَأَصْحَابُ الشِّمَالِ مَا أَصْحَابُ الشِّمَالِ

و شقاوتمندان، چه دون پایه اند شقاوتمندان!

و اما اصحاب شومی و شقاوت (که نامه عملشان به دست چپ است) چقدر روزگارشان سخت است!

as for the companions of the left

فِي سَمُومٍ وَحَمِيمٍ

در میان بادی سوزان و آبی جوشان [قرار دارند،]

آنها در عذاب باد سموم و آب گرم باشند.

(they shall live) amid burning winds and boiling water,

وَظِلٍّ مِّن يَحْمُومٍ

و سایه ای از دودهای بسیار غلیظ و سیاه،

و سایه‌ای از دود آتش دوزخ.

in the shadow of a smoking blaze,

لَّا بَارِدٍ وَلَا كَرِيمٍ

نه خنک است و نه آرام بخش،

که نه هرگز سرد شود و نه خوش نسیم گردد.

neither cool nor good.

إِنَّهُمْ كَانُوا قَبْلَ ذَلِكَ مُتْرَفِينَ

اینان پیش از این از نازپروردگان خود کامه و سرکش بودند،

این عذاب آنها را بدین سبب است که از این پیش به ناز و نعمت پرداختند.

before they lived at ease,

وَكَانُوا يُصِرُّونَ عَلَى الْحِنثِ الْعَظِيمِ

و همواره بر گناهان بزرگ پافشاری داشتند،

و بر گناه بزرگ (شرک و عناد) لجاجت و اصرار داشتند.

and persisted in the great sin

وَكَانُوا يَقُولُونَ أَئِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا وَعِظَامًا أَئِنَّا لَمَبْعُوثُونَ

و پیوسته می گفتند: آیا هنگامی که مردیم و خاک و استخوان شدیم، آیا به راستی برانگیخته می شویم؟!

و دایم می‌گفتند: آیا ما چون مردیم و خاک و استخوان پوسیده شدیم باز هم ما زنده می‌شویم؟

and constantly said: `what, when we are dead and become dust and bones, shall we then be restored to life?

أَوَ آبَاؤُنَا الْأَوَّلُونَ

و آیا پدران گذشته ما نیز برانگیخته می شوند؟!

و آیا پدران گذشته ما زنده خواهند شد؟

what, and our fathers, the ancients? `

قُلْ إِنَّ الْأَوَّلِينَ وَالْآخِرِينَ

بگو: بی تردید همه پیشینیان وهمه پسینیان،

بگو: البته تمام خلق اولین و آخرین،

say: `those of ancient times and those of later times

لَمَجْمُوعُونَ إِلَى مِيقَاتِ يَوْمٍ مَّعْلُومٍ

برای وعده گاه روزی معین گرد آورده خواهند شد.

همه در وعده گاه روز معیّن محشر گرد آورده می‌شوند.

shall be gathered together to the appointed time on a known day. `

ثُمَّ إِنَّكُمْ أَيُّهَا الضَّالُّونَ الْمُكَذِّبُونَ

آن گاه شما ای گمراهان انکار کننده!

آن گاه شما ای گمراهان منکر (قیامت).

then you went astray, you that belied,

لَآكِلُونَ مِن شَجَرٍ مِّن زَقُّومٍ

قطعاً از درختی که از زقّوم است [و دارای مایعی جوشان و بسیار بدمزه و بدبوست] خواهید خورد؛

از درخت زقّوم تلخ دوزخ البته خواهید خورد.

you shall eat (the fruit) of the tree of zakkum.

فَمَالِؤُونَ مِنْهَا الْبُطُونَ

و شکم ها را از آن پر خواهید کرد،

تا آنکه شکم را از آن پر می‌سازید.

you shall fill your bellies with it,

فَشَارِبُونَ عَلَيْهِ مِنَ الْحَمِيمِ

و روی آن از آب جوشان خواهید نوشید،

آن‌گاه همه از آب گرم جهنم بر روی آن می‌آشامند.

and drink boiling water on top of that,

فَشَارِبُونَ شُرْبَ الْهِيمِ

مانند نوشیدن شترانی که به شدت تشنه اند؛

بدان‌سان از عطش، آن آب را می‌نوشید که شتران تشنه آب می‌آشامند.

and you will drink as the lapping of thirsty camels.

هَذَا نُزُلُهُمْ يَوْمَ الدِّينِ

این است پذیرایی از آنان در روز جزا.

این است طعام و شراب کافران در روز جزا.

such shall be your hospitality on the day of recompense.

نَحْنُ خَلَقْنَاكُمْ فَلَوْلَا تُصَدِّقُونَ

ما شما را آفریدیم، پس چرا [آفرینش دوباره خود را پس از مرگ] باورنمی کنید؟

ما شما را بیافریدیم پس چرا تصدیق نمی‌کنید؟

we created you, why will you not believe!

أَفَرَأَيْتُم مَّا تُمْنُونَ

آیا از [حالات و دگرگونی های] نطفه ای که در رحم می ریزید آگاه هستید؟

آیا ندیدید (و به حقیقت در نیافتید) که نخست شما نطفه‌ای (بی‌قدر و قابلیّت) بودید؟

have you thought about what (sperm) you ejaculate?

أَأَنتُمْ تَخْلُقُونَهُ أَمْ نَحْنُ الْخَالِقُونَ

آیا شما آن را [تا انسانی معتدل و آراسته شود] می آفرینید یا ما آفریننده ایم؟

آیا شما خود آن نطفه را (به صورت فرزند انسان) می‌آفرینید یا ما آفریننده‌ایم؟

did you create it, or are we the creator?

نَحْنُ قَدَّرْنَا بَيْنَكُمُ الْمَوْتَ وَمَا نَحْنُ بِمَسْبُوقِينَ

ماییم که مرگ را میان شما مقدّر کردیم، و هیچ چیز ما را [در جاری کردن مرگ بر شما] مغلوب نمی کند.

ما مرگ را بر همه شما مقدّر ساختیم و هیچ کس بر قدرت ما سبق نتواند برد.

it was we who decreed death among you. we will not be surpassed

عَلَى أَن نُّبَدِّلَ أَمْثَالَكُمْ وَنُنشِئَكُمْ فِي مَا لَا تَعْلَمُونَ

[آری، مرگ را مقدّر کردیم] تا امثال شما را جایگزین شما کنیم و شما را به صورتی که نمی دانید آفرینشی تازه و جدید بخشیم،

در اینکه شما را فانی کرده و خلقی دیگر مثل شما بیافرینیم و شما را به صورتی (در جهانی دیگر) که اکنون از آن بی‌خبرید برانگیزیم.

that we will change you and cause you to grow again in a way you do not know.

وَلَقَدْ عَلِمْتُمُ النَّشْأَةَ الْأُولَى فَلَوْلَا تَذكَّرُونَ

و به راستی پیدایش نخستین را [که جهان فعلی است] شناختید، پس چرا متذکّر [پدید شدن جهان دیگر] نمی شوید؟!

و بی‌شک شما از نشأه اوّل خود آگاه شدید (که از عدم به وجودتان آوردیم) پس چرا متذکر (عالم آخرت) نمی‌شوید؟

you have surely known of the first creation. why then, will you not remember!

أَفَرَأَيْتُم مَّا تَحْرُثُونَ

مرا خبر دهید آنچه را می کارید،

آیا دیدید تخمی را که در زمین می‌کارید؟

ponder upon the soil you till,

أَأَنتُمْ تَزْرَعُونَهُ أَمْ نَحْنُ الزَّارِعُونَ

آیا شما آن را می رویانید، یا ما می رویانیم؟

آیا شما آن تخم را می‌رویانید یا ما رویاننده‌ایم؟

is it you that sow it, or are we the sower?

لَوْ نَشَاء لَجَعَلْنَاهُ حُطَامًا فَظَلْتُمْ تَفَكَّهُونَ

به یقین اگر بخواهیم، آن را ریز ریز کرده و خاشاک می کنیم که متأسف و شگفت زده می شوید،

اگر ما بخواهیم کشت و زرع شما را خشک و تباه می‌سازیم تا با حسرت و ندامت به سخنان بیهوده پردازید.

if we will, we would make it broken stubble and you would remain wondering,

إِنَّا لَمُغْرَمُونَ

[و می گویید:] مسلماً ما خسارت زده ایم،

(و گویید) که ما سخت در زیان و غرامت افتادیم.

(saying:) `we are laden with debts!

بَلْ نَحْنُ مَحْرُومُونَ

بلکه ناکام و محرومیم

بلکه به کلی محروم گردیدیم.

rather, we have been prevented! `

أَفَرَأَيْتُمُ الْمَاء الَّذِي تَشْرَبُونَ

به من خبر دهید آبی که می نوشید،

آیا آبی را که شما می‌نوشید متوجهید؟

have you thought about the water you drink?

أَأَنتُمْ أَنزَلْتُمُوهُ مِنَ الْمُزْنِ أَمْ نَحْنُ الْمُنزِلُونَ

آیا شما آن را از ابر باران زا فرود آورده اید یا ما فرود آورنده ایم؟

آیا شما آن آب را از ابر فرو ریختید یا ما نازل ساختیم؟

is it you that send it down from the clouds or we?

لَوْ نَشَاء جَعَلْنَاهُ أُجَاجًا فَلَوْلَا تَشْكُرُونَ

اگر بخواهیم آن را تلخ می گردانیم، پس چرا سپاس گزاری نمی کنید؟

اگر می‌خواستیم آن آب را شور و تلخ می‌گردانیدیم، پس چرا شکرگزاری نمی‌کنید؟!

if we will, we would make it bitter, why then do you not give thanks?

أَفَرَأَيْتُمُ النَّارَ الَّتِي تُورُونَ

به من خبر دهید آتشی که می افروزید،

آیا آتشی که روشن می‌کنید می‌نگرید؟

have you thought about the fire you kindle?

أَأَنتُمْ أَنشَأْتُمْ شَجَرَتَهَا أَمْ نَحْنُ الْمُنشِؤُونَ

آیا شما درختش را به وجود آورده اید یا ما به وجود آوردنده ایم؟

آیا شما درخت آن را آفریدید یا ما آفریدیم؟

is it you that originated its tree, or are we the originator?

نَحْنُ جَعَلْنَاهَا تَذْكِرَةً وَمَتَاعًا لِّلْمُقْوِينَ

ما آن را وسیله تذکر و مایه استفاده برای صحرانشینان و بیابانگردان قرار داده ایم.

ما آن را مایه پند و عبرت و توشه مسافران (کوه و بیابان عالم) گردانیدیم.

we have made it a reminder, and a blessing to the traveler.

فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّكَ الْعَظِيمِ

پس به نام پروردگار بزرگت تسبیح گوی.

پس (ای رسول) به نام بزرگ خدای خود تسبیح گو.

then, exalt the name of your lord, the great.

فَلَا أُقْسِمُ بِمَوَاقِعِ النُّجُومِ

پس به جایگاه ستارگان سوگند می خورم،

سوگند به مواقع نزول ستارگان (یا آیات کریمه قرآن).

i swear by the fallings of the stars

وَإِنَّهُ لَقَسَمٌ لَّوْ تَعْلَمُونَ عَظِيمٌ

و اگر بدانید بی تردید این سوگندی بس بزرگ است.

و این سوگند اگر بدانید بسی سوگند بزرگی است.

and that is a mighty oath, if you but knew

إِنَّهُ لَقُرْآنٌ كَرِيمٌ

که یقیناً این قرآن، قرآنی است ارجمند و باارزش؛

که این قرآن کتابی بسیار بزرگوار و سودمند و گرامی است.

it is indeed a glorious koran,

فِي كِتَابٍ مَّكْنُونٍ

[که] در کتابی مصون از هر گونه تحریف و دگرگونی [به نام لوح محفوظ جای دارد.]

که در لوح محفوظ سرّ حق مقام دارد.

in a book protected (from tampering)

لَّا يَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ

جز پاک شدگان [از هر نوع آلودگی] به [حقایق و اسرار و لطایف] آن دسترسی ندارند.

که جز دست پاکان (و فهم خاصّان) بدان نرسد.

which none shall touch except the purified;

تَنزِيلٌ مِّن رَّبِّ الْعَالَمِينَ

نازل شده از سوی پروردگار جهانیان است.

تنزیلی از پروردگار عالم است.

a sending down from the lord of all the worlds.

أَفَبِهَذَا الْحَدِيثِ أَنتُم مُّدْهِنُونَ

آیا شما نسبت به این گفتار سهل انگاری می کنید [و آن را قابل اعتنا نمی دانید؟!]

آیا با این سخن (آسمانی) باز انکار و نفاق می‌ورزید؟

what, do you hold this discourse in disdain,

وَتَجْعَلُونَ رِزْقَكُمْ أَنَّكُمْ تُكَذِّبُونَ

و فقط نصیب خود را این قرار می دهید که آن را انکار کنید؟!

و بهره خود را تکذیب آن قرار می‌دهید؟

do you make it your provision to belie it?

فَلَوْلَا إِذَا بَلَغَتِ الْحُلْقُومَ

پس چرا هنگامی که روح به گلوگاه می رسد،

پس چرا هنگامی که جان کسی به گلو رسد.

why, then, when the soul leaps up to the throat of the dying

وَأَنتُمْ حِينَئِذٍ تَنظُرُونَ

و شما در آن وقت نظاره گر هستید [و هیچ کاری از شما ساخته نیست!]

و شما وقت مرگ (بر بالین آن مرده حاضرید و او را) می‌نگرید.

and you are watching at that time

وَنَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنكُمْ وَلَكِن لَّا تُبْصِرُونَ

و ما به او از شما نزدیک تریم، ولی نمی بینید.

و ما به او از شما نزدیکتریم لیکن شما بصیرت ندارید.

we are nearer to him than you, but you do not see

فَلَوْلَا إِن كُنتُمْ غَيْرَ مَدِينِينَ

[آری] پس چرا اگر شما پاداش داده نمی شوید [و به گمان خود قیامتی در کار نیست و شما را قدرتی بزرگ و فراتر است؟]

پس چرا اگر حیات به دست شما و طبیعت است و شما را آفریننده‌ای نیست.

why then, if you are not revived,

تَرْجِعُونَهَا إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ

آن [روح به گلوگاه رسیده] را [به بدن محتضر] برنمی گردانید، اگر [در ادعای خود] راستگویید؟

روح را دوباره به بدن مرده باز نمی‌گردانید اگر راست می‌گویید؟

do you not restore his soul, if you are truthful?

فَأَمَّا إِن كَانَ مِنَ الْمُقَرَّبِينَ

پس اگر [جان به گلو رسیده] از مقربان باشد،

پس (بدانید آن که بمیرد) اگر از مقربان درگاه خداست.

if he is among the near

فَرَوْحٌ وَرَيْحَانٌ وَجَنَّةُ نَعِيمٍ

[در] راحت و آسایش و بهشت پرنعمت [خواهد بود.]

آنجا در آسایش و نعمت و بهشت ابدی است.

there shall be calmness and ease, a garden of delight.

وَأَمَّا إِن كَانَ مِنَ أَصْحَابِ الْيَمِينِ

و اگر از سعادتمندان باشد،

و اگر از اصحاب یمین است.

if he is a companion of the right

فَسَلَامٌ لَّكَ مِنْ أَصْحَابِ الْيَمِينِ

[به او گفته می شود:] از سوی سعادتمندان بر تو سلام باد.

پس (وی را بشارت دهید که) تو را (از هر رنج و درد و الم) ایمنی و سلامت است.

(he will be greeted with): `peace be upon you, companion of the right! `

وَأَمَّا إِن كَانَ مِنَ الْمُكَذِّبِينَ الضَّالِّينَ

و اما اگر از انکار کنندگان [حقایق و] گمراه باشد،

و اما اگر از منکران و گمراهان است.

but, if he is of those who belied, and went astray,

فَنُزُلٌ مِّنْ حَمِيمٍ

پذیرایی از او با آب جوشان است،

نصیبش حمیم جهنم است.

there shall be a hospitality of boiling water,

وَتَصْلِيَةُ جَحِيمٍ

و وارد شدن به دوزخ است.

و جایگاهش آتش دوزخ است.

and a roasting in hell.

إِنَّ هَذَا لَهُوَ حَقُّ الْيَقِينِ

[آنچه درباره این سه طایفه بیان شد،] بی تردید این است همان حقّ یقینی.

این (وعد و وعید) البته یقین و حق و حقیقت است.

indeed, this is the certain truth.

فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّكَ الْعَظِيمِ

پس به نام پروردگار بزرگت تسبیح گوی.

پس به نام بزرگ خدای خود تسبیح گوی.

so exalt the name of your lord, the great.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

به نام خدا که رحمتش بی اندازه است و مهربانی اش همیشگی.

به نام خداوند بخشنده مهربان

In the name of Allah, Most Gracious, Most Merciful

شروع الله کا نام لے کر جو بڑا مہربان نہایت رحم والا ہے.

سَبَّحَ لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ

آنچه در آسمان ها و زمین است، خدا را [به پاک بودن از هر عیب و نقصی] می ستایند، و او توانای شکست ناپذیر و حکیم است.

هر چه در آسمانها و زمین است همه به تسبیح و ستایش یکتا خدایی که مقتدر و حکیم است مشغولند.

all that is in the heavens and earth exalt allah. he is the almighty, the wise.

لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ يُحْيِي وَيُمِيتُ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ

مالکیّت و فرمانروایی آسمان ها و زمین فقط در سیطره اوست، زنده می کند و می میراند، و او بر هر کاری تواناست.

آن خدایی که فرمانروایی آسمانها و زمین از آن اوست، او زنده می‌گرداند و باز می‌میراند و اوست که بر همه چیز تواناست.

to him belongs the kingdom in the heavens and earth. it is he who revives and causes to die, and he has power over all things.

هُوَ الْأَوَّلُ وَالْآخِرُ وَالظَّاهِرُ وَالْبَاطِنُ وَهُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ

اوست اول و آخر و ظاهر و باطن، و او به همه چیز داناست.

اوّل و آخر هستی و پیدا و پنهان وجود همه اوست و او به همه امور عالم داناست.

he is the first and the last, the clear and the hidden. he has knowledge of all things.

هُوَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ يَعْلَمُ مَا يَلِجُ فِي الْأَرْضِ وَمَا يَخْرُجُ مِنْهَا وَمَا يَنزِلُ مِنَ السَّمَاء وَمَا يَعْرُجُ فِيهَا وَهُوَ مَعَكُمْ أَيْنَ مَا كُنتُمْ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ

اوست که آسمان ها و زمین را در شش روز آفرید، سپس بر تخت فرمانروایی و تدبیر امور آفرینش چیره و مسلط شد. آنچه در زمین فرو می رود و آنچه از آن بیرون می آید و آنچه از آسمان نازل می شود، و آنچه در آن بالا می رود می داند. و او با شماست هرجا که باشید، و خدا به آنچه انجام می دهید، بیناست.

اوست خدایی که آسمانها و زمین را در شش روز (و شش مرتبه کلی ظهور وجود) بیافرید آن‌گاه بر عرش (تدبیر عالم) قرار گرفت، او هر چه در زمین فرو رود و هر چه از آن برآید و آنچه از آسمان نازل شود و آنچه به آن بالا رود همه را می‌داند و هر کجا باشید او با شماست و خدا به هر چه کنید بیناست.

he created the heavens and the earth in six days, and willed to the throne. he knows what penetrates the earth and all that emerges from it; all that descends from heaven and all that ascends to it. he is with you wherever you are. allah sees the things you do.

لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَإِلَى اللَّهِ تُرْجَعُ الأمُورُ

مالکیّت و فرمانروایی آسمان ها و زمین فقط در سیطره اوست، و همه امور به خدا باز گردانده می شود.

آسمانها و زمین همه ملک اوست و رجوع تمام امور عالم به سوی خداست.

to him belongs the kingdom of the heavens and the earth. to him all matters shall return.

يُولِجُ اللَّيْلَ فِي النَّهَارِ وَيُولِجُ النَّهَارَ فِي اللَّيْلِ وَهُوَ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ

شب را در روز در می آورد و روز را در شب در می آورد، و او به نیّات و اسرار سینه ها داناست.

شب را در (پرده زرین) روز نهان کند و روز را در (خیمه سیاه) شب پنهان سازد و به اسرار دلهای خلق هم او آگاه است.

he causes the night to enter into the day and the day to enter into the night. he has knowledge of the thoughts of the innermost of the chests.

آمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَأَنفِقُوا مِمَّا جَعَلَكُم مُّسْتَخْلَفِينَ فِيهِ فَالَّذِينَ آمَنُوا مِنكُمْ وَأَنفَقُوا لَهُمْ أَجْرٌ كَبِيرٌ

به خدا و پیامبرش ایمان آورید، و از اموالی که خدا شما را در آن جانشین خود قرار داده، انفاق کنید؛ پس برای کسانی از شما که ایمان آورده و انفاق کرده اند، پاداش بزرگی خواهد بود.

(الا ای بندگان) به خدا و رسول او ایمان آرید و از آنچه شما را در آن وارث گذشتگان گردانید (به راه خدا) انفاق کنید، پس بر آنان که از شما ایمان آوردند و انفاق کردند پاداش بزرگ (بهشت ابد) خواهد بود.

believe in allah and his messenger and spend (in charity) of that which he has made you successors. whosoever of you believes and spends shall have a mighty wage.

وَمَا لَكُمْ لَا تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالرَّسُولُ يَدْعُوكُمْ لِتُؤْمِنُوا بِرَبِّكُمْ وَقَدْ أَخَذَ مِيثَاقَكُمْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ

و شما را چه شده که به خدا ایمان نمی آورید؟ در حالی که پیامبر، شما را دعوت می کند تا به پروردگارتان ایمان آورید، و بی تردید خدا [از طریق عقل و فطرت بر ایمان آوردنتان] پیمان گرفته است، اگر باور دارید.

و برای چه شما به خدا ایمان نیاورید در صورتی که رسول حق شما را (به آیات و معجزات) به راه ایمان به پروردگارتان دعوت می‌کند و خدا هم (در فطرت و عقل) از شما پیمان ایمان گرفته است اگر (قابلیت) ایمان دارید.

why is it that you do not believe in allah, when the messenger calls on you to believe in your lord, and he has made a covenant with you if you are believers?

هُوَ الَّذِي يُنَزِّلُ عَلَى عَبْدِهِ آيَاتٍ بَيِّنَاتٍ لِيُخْرِجَكُم مِّنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَإِنَّ اللَّهَ بِكُمْ لَرَؤُوفٌ رَّحِيمٌ

اوست که بر بنده اش آیات روشنی نازل می کند تا شما را از تاریکی ها به سوی نور بیرون آورد. و یقیناً خدا نسبت به شما رؤوف و مهربان است.

اوست خدایی که بر بنده خود (محمّد مصطفی صلّی اللّه علیه و آله) آیات قرآن روشن بیان را نازل می‌کند تا شما را از ظلمات (جهل و عصیان) بیرون آرد و به نور (علم و ایمان) رهبری کند و خدا بسیار در حق شما مشفق و مهربان است.

it is he who sends down clear verses to his worshiper, so that he brings you out of the darkness into the light. indeed, allah is the gentle, the most merciful to you.

وَمَا لَكُمْ أَلَّا تُنفِقُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَلِلَّهِ مِيرَاثُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لَا يَسْتَوِي مِنكُم مَّنْ أَنفَقَ مِن قَبْلِ الْفَتْحِ وَقَاتَلَ أُوْلَئِكَ أَعْظَمُ دَرَجَةً مِّنَ الَّذِينَ أَنفَقُوا مِن بَعْدُ وَقَاتَلُوا وَكُلًّا وَعَدَ اللَّهُ الْحُسْنَى وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ

و شما را چه شده که در راه خدا انفاق نمی کنید؟ در حالی که میراث آسمان ها و زمین مخصوص خداست [و کسی مالک حقیقی چیزی نیست]. کسانی از شما که پیش از فتح [مکه] انفاق کردند و جهاد نمودند [با دیگران] یکسان نیستند، آنان از جهت درجه از کسانی که پس از فتح [مکه] انفاق کردند و جهاد نمودند، بلندپایه ترند. و خدا به هریک وعده نیکو داده است و خدا به آنچه انجام می دهید، آگاه است.

و برای چه در راه خدا انفاق نکنید در صورتی که (شما با ملک و مالتان روز مرگ فانی شوید و) وارث تمام (اهل) آسمانها و زمین خداست؟! آن مسلمانانی که پیش از فتح (مکه زمان ضعف اسلام) در راه دین انفاق و جهاد کردند با دیگران مساوی نیستند، آنها اجر و مقامشان بسیار عظیم‌تر از کسانی است که بعد از فتح (و قدرت اسلام) انفاق و جهاد کردند و لیکن خدا به همه وعده نیکوترین پاداش را (که بهشت ابد است) داده و خدا به هر چه کنید آگاه است.

and why is it that you do not spend in the way of allah, when the inheritance of the heavens and earth belong to allah alone? those who spent before the victory and took part in the fighting are mightier in rank and are not equal to those who spent and fought thereafter. yet, allah has promised each a fine reward, and allah is aware of what you do.

مَن ذَا الَّذِي يُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا فَيُضَاعِفَهُ لَهُ وَلَهُ أَجْرٌ كَرِيمٌ

کیست که به خدا وامی نیکو دهد تا خدا آن را برای او دو چندان کند و او را پاداشی نیکو و باارزش باشد؟

آن کیست که به خدا قرض نیکو دهد (یعنی قرض الحسنه و صدقه دهد و احسان به فقیران کند) تا خدا بر او چندین برابر گرداند و او را پاداشی با لطف و کرامت باشد؟

who will lend a generous loan to allah? he will multiply it for him and he shall receive a generous wage.

يَوْمَ تَرَى الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ يَسْعَى نُورُهُم بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَبِأَيْمَانِهِم بُشْرَاكُمُ الْيَوْمَ جَنَّاتٌ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا ذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ

[این پاداش نیکو و باارزش در] روزی [است] که مردان و زنان باایمان را می بینی که نورشان پیش رو و از جانب راستشان شتابان حرکت می کند، [به آنان می گویند:] امروز شما را مژده باد به بهشت هایی که از زیرِ [درختانِ] آن نهرها جاری است، در آنها جاودانه اید، این است آن کامیابی بزرگ.

(ای رسول ما یاد آر) روزی که مردان و زنان مؤمن شعشعه نور ایمانشان پیش رو و سمت راست آنها بشتابد (و آنان را مژده دهند که) امروز شما را به بهشتی که نهرها زیر درختانش جاری است بشارت باد که در آن بهشت جاودان خواهید بود. این همان سعادت و فیروزی بزرگ است.

the day (will surely come) when you shall see believing men and women with their light running before them on their right hands, (it will be said to them): `glad tidings for you this day. you shall live for ever in gardens underneath which rivers flow! that is indeed the mighty triumph.

يَوْمَ يَقُولُ الْمُنَافِقُونَ وَالْمُنَافِقَاتُ لِلَّذِينَ آمَنُوا انظُرُونَا نَقْتَبِسْ مِن نُّورِكُمْ قِيلَ ارْجِعُوا وَرَاءكُمْ فَالْتَمِسُوا نُورًا فَضُرِبَ بَيْنَهُم بِسُورٍ لَّهُ بَابٌ بَاطِنُهُ فِيهِ الرَّحْمَةُ وَظَاهِرُهُ مِن قِبَلِهِ الْعَذَابُ

روزی که مردان و زنان منافق به کسانی که ایمان آورده اند، می گویند: ما را مهلت دهید تا [پرتویی] از نور شما بر گیریم. به آنان گویند: به پشت سرتان [دنیا] برگردید و [از آنجا برای خود] نوری بجویید. سپس میان آنان دیواری زده می شود که دارای دری است، درونش [که مؤمنان در آن درآیند] رحمت است و بیرونش که پیش روی منافقان قرار دارد عذاب است.

و باز آن روز مردان و زنان منافق به اهل ایمان گویند: مشتابید و به ما فرصتی دهید تا ما هم از نور شما روشنایی برگیریم. در پاسخ به آنها گویند: واپس گردید (یعنی اگر می‌توانید به دنیا بازگردید) و از آنجا نور طلبید. در این گفتگو باشند که بین آن دوزخیان با اهل بهشت حصاری حایل گردد و بر آن حصار دری باشد که باطن و درون آن در، بهشت رحمت است و از جانب ظاهر آن عذاب جهنم خواهد بود.

on that day the hypocrites, both men and women, will say to the believers: `wait for us so that we can take from your light. ` but they will be answered: `go back and seek a light! ` and a wall with a door shall be between them. inside it there is mercy, and outside will be the punishment.

يُنَادُونَهُمْ أَلَمْ نَكُن مَّعَكُمْ قَالُوا بَلَى وَلَكِنَّكُمْ فَتَنتُمْ أَنفُسَكُمْ وَتَرَبَّصْتُمْ وَارْتَبْتُمْ وَغَرَّتْكُمُ الْأَمَانِيُّ حَتَّى جَاء أَمْرُ اللَّهِ وَغَرَّكُم بِاللَّهِ الْغَرُورُ

مؤمنان را ندا می دهند: آیا ما [در دنیا] با شما نبودیم؟ می گویند: چرا، ولی شما خود را [به سبب نفاق و دشمنی با خدا و رسول] در بلا و هلاکت افکندید و به انتظار [خاموش شدن چراغ اسلام و نابودی پیامبر] نشستید و [نسبت به حقایق] در تردید بودید و آرزوها [ی دور و دراز و بی پایه،] شما را فریفت، تا فرمان خدا [به نابودی شما] در رسید و [شیطان] فریبنده، شما را فریب داد.

باز منافقان (بهشتیان را) ندا کنند که آخر نه ما هم با شما بودیم؟آنها جواب دهند: بلی راست می‌گویید لیکن شما (به نفاق با خدا) خود را به فتنه افکندید و انتظار (هلاکت مؤمنان) داشتید و (در کار دین) به شک و ریب بودید و آرزوهای دنیا فریبتان داد تا وقتی که امر خدا (یعنی مرگ) فرا رسید و شیطان فریبنده شما را غافل و مغرور گردانید.

they will call out to them, saying: `were we not with you? ` `yes, ` they will reply, `but you tempted yourselves, you waited (for problems to befall the believers), and you doubted, and were deluded by your own fancies until the command of allah came, and the deluder (satan) deluded you concerning allah.

فَالْيَوْمَ لَا يُؤْخَذُ مِنكُمْ فِدْيَةٌ وَلَا مِنَ الَّذِينَ كَفَرُوا مَأْوَاكُمُ النَّارُ هِيَ مَوْلَاكُمْ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ

پس امروز از شما و از کافران فدیه و عوضی [در برابر نجات از عذاب] دریافت نخواهد شد، جایگاهتان آتش است، [و] همان سرپرست و یار شماست و بد بازگشت گاهی است.

پس امروز (بر نجات هیچ یک) از شما منافقان و کافران فدیه و عوض نپذیرند، همه منزلگاهتان آتش دوزخ است و آن آتش شما را سزاوارتر است و بسیار به بد منزلی باز می‌گردید.

today no ransom shall be accepted from you or from the unbelievers. your shelter is the fire, that is your sponsor, the worst arrival! `

أَلَمْ يَأْنِ لِلَّذِينَ آمَنُوا أَن تَخْشَعَ قُلُوبُهُمْ لِذِكْرِ اللَّهِ وَمَا نَزَلَ مِنَ الْحَقِّ وَلَا يَكُونُوا كَالَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ مِن قَبْلُ فَطَالَ عَلَيْهِمُ الْأَمَدُ فَقَسَتْ قُلُوبُهُمْ وَكَثِيرٌ مِّنْهُمْ فَاسِقُونَ

آیا برای اهل ایمان وقت آن نرسیده که دل هایشان برای یاد خدا و قرآنی که نازل شده نرم و فروتن شود؟ و مانند کسانی نباشند که پیش از این کتاب آسمانی به آنان داده شده بود، آن گاه روزگار [سرگرمی در امور دنیا و مشغول بودن به آرزوهای دور و دراز] بر آنان طولانی گشت، در نتیجه دل هایشان سخت و غیر قابل انعطاف شد، و بسیاری از آنان نافرمان بودند.

آیا نوبت آن نرسید که گرویدگان (ظاهری از باطن به خدا بگروند و) دلهاشان به یاد خدا خاشع گردد و به آنچه از حق نازل شد بذل توجه کنند و مانند کسانی که پیش از این برایشان کتاب آسمانی آمد (یعنی یهود و نصاری) نباشند که دوره طولانی (زمان فترت) بر آنها گذشت و دلهاشان زنگ قساوت گرفت و بسیاری فاسق و نابکار شدند؟

is it not time that the hearts of the believers be humbled to the remembrance of allah and the truth which he has sent down? they should not be like those who were given the book before this, whose time became very long so that their hearts became hardened. many of them were impious.

اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يُحْيِي الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا قَدْ بَيَّنَّا لَكُمُ الْآيَاتِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ

بدانید که خدا زمین را پس از مردگی اش زنده می کند. همانا ما نشانه ها [ی ربوبیت و قدرت خود] را برای شما بیان کردیم تا بیندیشید.

بدانید که خداست که زمین را پس از مرگ (خزان) زنده می‌گرداند. ما آیات و ادلّه (قدرت خود) را برای شما بیان کردیم تا مگر فکر و عقل به کار بندید.

know that allah revives the earth after it was dead. we have made plain to you the signs in order that you understand.

إِنَّ الْمُصَّدِّقِينَ وَالْمُصَّدِّقَاتِ وَأَقْرَضُوا اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا يُضَاعَفُ لَهُمْ وَلَهُمْ أَجْرٌ كَرِيمٌ

بی تردید مردان و زنان انفاق کننده و آنان که به خدا وام نیکو داده اند، [وامشان در پیشگاه خدا] برای آنان دو چندان شود، و برای آنان پاداش باارزشی است.

همانا مردان و زنانی که در راه خدا (به فقیران) صدقه و احسان کنند و به خدا قرض نیکو دهند (یعنی به محتاجان قرض الحسنه دهند) احسان آنها را چندین برابر سازند و پاداش با لطف و کرامت نیز خواهند داشت.

indeed, those who give in charity, be they men or women, and those who lend a good loan to allah, shall be repaid in multiples. they shall receive a generous wage.

وَالَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَرُسُلِهِ أُوْلَئِكَ هُمُ الصِّدِّيقُونَ وَالشُّهَدَاء عِندَ رَبِّهِمْ لَهُمْ أَجْرُهُمْ وَنُورُهُمْ وَالَّذِينَ كَفَرُوا وَكَذَّبُوا بِآيَاتِنَا أُوْلَئِكَ أَصْحَابُ الْجَحِيمِ

و کسانی که به خدا و پیامبرش ایمان آوردند، آنانند که صدّیقان و گواهان [اعمال] نزد پروردگارشان هستند، [و] برای آنان است پاداش [اعمال] شان و نور [ایمان] شان و کسانی که کفر ورزیدند و آیات ما را انکار کردند، آنان اهل دوزخ اند.

و آنان که به خدا و رسولانش ایمان آوردند به حقیقت راستگویان عالمند و برایشان نزد خدا اجر شهیدان است، پاداش اعمال و نور ایمانشان را (در بهشت) می‌یابند. و آنان که کافر شده و آیات ما را تکذیب کردند آنها اهل آتش دوزخند.

those who believe in allah and his messengers are the sincere and the martyrs before their lord, they shall have their reward and their light. but those that disbelieve and belied our verses are the inhabitants of gehenna (hell).

اعْلَمُوا أَنَّمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَزِينَةٌ وَتَفَاخُرٌ بَيْنَكُمْ وَتَكَاثُرٌ فِي الْأَمْوَالِ وَالْأَوْلَادِ كَمَثَلِ غَيْثٍ أَعْجَبَ الْكُفَّارَ نَبَاتُهُ ثُمَّ يَهِيجُ فَتَرَاهُ مُصْفَرًّا ثُمَّ يَكُونُ حُطَامًا وَفِي الْآخِرَةِ عَذَابٌ شَدِيدٌ وَمَغْفِرَةٌ مِّنَ اللَّهِ وَرِضْوَانٌ وَمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلَّا مَتَاعُ الْغُرُورِ

بدانید که زندگی دنیا [یی که دارنده اش از ایمان و عمل تهی است،] فقط بازی و سرگرمی و آرایش و فخرفروشیتان به یکدیگر، و افزون خواهی در اموال و اولاد است، [چنین دنیایی] مانند بارانی است که محصول [سبز و خوش منظره اش] کشاورزان را به شگفتی آورد، سپس پژمرده شود و آن را زرد بینی، سپس ریز ریز و خاشاک شود!! [که برای دنیاپرستان بی ایمان] در آخرت عذاب سختی است و [برای مؤمنان که دنیای خود را در راه اطاعت حق و خدمت به خلق به کار گرفتند] از سوی خدا آمرزش و خشنودی است، و زندگی دنیا جز کالای فریبنده نیست.

بدانید که زندگانی دنیا به حقیقت بازیچه‌ای است طفلانه و لهو و عیّاشی و زیب و آرایش و تفاخر و خودستایی با یکدیگر و حرص افزودن مال و فرزندان. در مثل مانند بارانی است که گیاهی در پی آن از زمین بروید که برزگران (یا کفار دنیاپرست) را به شگفت آرد و سپس بنگری که زرد و خشک شود و بپوسد. و در عالم آخرت (دنیا طلبان را) عذاب سخت جهنم و (مؤمنان را) آمرزش و خشنودی حق نصیب است. و باری، بدانید که زندگانی دنیا جز متاع فریب و غرور چیزی نیست.

know that the life of this world is but play and an amusement, and adornment, and a cause for boasting among you, a rivalry for greater riches and children. it is like rain whose vegetation pleases the unbelievers, but then it withers and turns yellow, becoming broken stubble. in the everlasting life is a terrible punishment, forgiveness, and great pleasure from allah. the life of this world is nothing except the joy of delusion.

سَابِقُوا إِلَى مَغْفِرَةٍ مِّن رَّبِّكُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا كَعَرْضِ السَّمَاء وَالْأَرْضِ أُعِدَّتْ لِلَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَرُسُلِهِ ذَلِكَ فَضْلُ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَن يَشَاءُ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ

سبقت جویید به آمرزشی از سوی پروردگارتان و بهشتی که پهنایش چون پهنای آسمان و زمین است، برای کسانی که به خدا و پیامبرانش ایمان آورده اند، آماده شده است؛ این فضل خداست که آن را به هرکس بخواهد عطا می کند و خدا دارای فضل بزرگ است.

به سوی آمرزش پروردگارتان بشتابید و به راه بهشتی که عرضش به قدر پهنای آسمان و زمین است و برای اهل ایمان به خدا و پیمبرانش مهیّا گردیده. این فضل خداست که به هر کس خواهد عطا می‌کند و خدا دارای فضل و کرم بسیار عظیم است.

therefore, race for forgiveness from your lord, and for a garden as wide as heaven and earth, prepared for those who believe in allah and his messengers. such is the favor of allah; he gives it to whom he will. allah is the owner of great favor.

مَا أَصَابَ مِن مُّصِيبَةٍ فِي الْأَرْضِ وَلَا فِي أَنفُسِكُمْ إِلَّا فِي كِتَابٍ مِّن قَبْلِ أَن نَّبْرَأَهَا إِنَّ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرٌ

هیچ گزند و آسیبی در زمین [چون زلزله، سیل، توفان و قحطی] و در وجود خودتان [چون بیماری، رنج، تعب و از دست رفتن مال و ثروت،] روی نمی دهد مگر پیش از آنکه آن را به وجود آوردیم در کتابی [چون لوح محفوظ] ثبت است، بی تردید این [تقدیر حوادث و فرمان قطعی به پدید آمدنش] بر خدا آسان است.

هر رنج و مصیبتی که در زمین (از قحطی و آفت و فقر و ستم) یا در نفس خویش (چون ترس و غم و درد و الم) به شما رسد همه در کتاب (لوح محفوظ ما) پیش از آنکه همه را (در دنیا) ایجاد کنیم ثبت است و البته این کار بر خدا آسان است.

no affliction can befall either the earth, or yourself, except that it is (written) in a book before we created it. that is easy for allah;

لِكَيْلَا تَأْسَوْا عَلَى مَا فَاتَكُمْ وَلَا تَفْرَحُوا بِمَا آتَاكُمْ وَاللَّهُ لَا يُحِبُّ كُلَّ مُخْتَالٍ فَخُورٍ

تا [با یقین به اینکه هر گزند و آسیبی و هر عطا و منعی فقط به اراده خداست و شما را در آن اختیاری نیست] بر آنچه از دست شما رفت، تأسف نخورید، و بر آنچه به شما عطا کرده است، شادمان و دلخوش نشوید، و خدا هیچ گردنکش خودستا را [که به نعمت ها مغرور شده است] دوست ندارد.

(این تقدیر حق را بدانید) تا هرگز بر آنچه از دست شما رود دلتنگ نشوید و به آنچه به شما می‌دهد مغرور و دلشاد نگردید، و خدا دوستدار هیچ متکبر خودستایی نیست.

so that you will not be saddened for whatever does not come to you, nor be overjoyed in what has come to you. allah does not love those who are proud and boastful

الَّذِينَ يَبْخَلُونَ وَيَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبُخْلِ وَمَن يَتَوَلَّ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ

همانان که همواره بخل می ورزند و مردم را به بخل وامی دارند، و هرکه [از انفاق] روی بگرداند [زیانی به خدا نمی رساند]؛ زیرا خدا بی نیاز و ستوده است.

همان متکبرانی که خودشان (در احسان به فقیران) بخل می‌ورزند و مردم را هم به بخل و منع احسان وا می‌دارند. و هر که روی (از اطاعت حق) بگرداند خدا به کلی بی‌نیاز و ستوده صفات است.

nor those who are mean, and encourage others to be mean. and he that turns away, (know) that allah is rich and praised.

لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَيِّنَاتِ وَأَنزَلْنَا مَعَهُمُ الْكِتَابَ وَالْمِيزَانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ وَأَنزَلْنَا الْحَدِيدَ فِيهِ بَأْسٌ شَدِيدٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ وَلِيَعْلَمَ اللَّهُ مَن يَنصُرُهُ وَرُسُلَهُ بِالْغَيْبِ إِنَّ اللَّهَ قَوِيٌّ عَزِيزٌ

همانا ما پیامبران خود را با دلایل روشن فرستادیم و با آنان کتاب و ترازو [ی تشخیص حق از باطل] نازل کردیم تا مردم به عدالت بر خیزند، و آهن را که در آن برای مردم قوت و نیرویی سخت و سودهایی است، فرود آوردیم و تا خدا مشخص بدارد چه کسانی او و پیامبرانش را در غیاب پیامبران یاری می دهند؛ یقیناً خدا نیرومند و توانای شکست ناپذیر است.

همانا ما پیمبران خود را با ادلّه و معجزات فرستادیم و با ایشان کتاب و میزان عدل نازل کردیم تا مردم به راستی و عدالت گرایند، و آهن (و دیگر فلزات) را که در آن هم سختی (جنگ و کارزار) و هم منافع بسیار بر مردم است (نیز برای حفظ عدالت) آفریدیم، و تا معلوم شود که خدا و رسلش را با ایمان قلبی که یاری خواهد کرد؟ (هر چند) که خدا بسیار قوی و مقتدر (و از یاری خلق بی‌نیاز) است.

we have sent our messengers with proofs, and sent them with the book and the scales, so that people might establish the scale (of justice). we have sent down iron in which there is great might and diverse benefit for people, so that allah knows those who help him and his messengers in the unseen. indeed, allah is the strong, the almighty.

وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحًا وَإِبْرَاهِيمَ وَجَعَلْنَا فِي ذُرِّيَّتِهِمَا النُّبُوَّةَ وَالْكِتَابَ فَمِنْهُم مُّهْتَدٍ وَكَثِيرٌ مِّنْهُمْ فَاسِقُونَ

به یقین ما نوح و ابراهیم را فرستادیم و در میان فرزندان آن دو نفر، نبوّت و کتاب قرار دادیم، پس برخی از آنان هدایت یافتند و بسیاری از آنان نافرمان بودند.

و البته ما نوح و ابراهیم را فرستادیم و در میان فرزندانشان نبوت و کتاب آسمانی قرار دادیم، پس آنها برخی به راه حق هدایت یافتند و بسیاری به فسق و بدکاری شتافتند.

we sent forth noah and abraham, and appointed the prophethood and the book to be given to their descendants. some were guided, but many were impious.

ثُمَّ قَفَّيْنَا عَلَى آثَارِهِم بِرُسُلِنَا وَقَفَّيْنَا بِعِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ وَآتَيْنَاهُ الْإِنجِيلَ وَجَعَلْنَا فِي قُلُوبِ الَّذِينَ اتَّبَعُوهُ رَأْفَةً وَرَحْمَةً وَرَهْبَانِيَّةً ابْتَدَعُوهَا مَا كَتَبْنَاهَا عَلَيْهِمْ إِلَّا ابْتِغَاء رِضْوَانِ اللَّهِ فَمَا رَعَوْهَا حَقَّ رِعَايَتِهَا فَآتَيْنَا الَّذِينَ آمَنُوا مِنْهُمْ أَجْرَهُمْ وَكَثِيرٌ مِّنْهُمْ فَاسِقُونَ

سپس به دنبال آنان پیامبران خود را پی در پی آوردیم و پس از آنان عیسی پسر مریم را [به رسالت] فرستادیم و به او انجیل عطا کردیم و در قلب کسانی که از او پیروی می کردند رأفت و رحمت قرار دادیم، و رهبانیتی که از نزد خود ساخته بودند ما بر آنان مقرّر نکرده بودیم، ولی [خود آنان آن را] برای طلب خشنودی خدا [بر خود واجب کرده بودند] ، اما آنگونه که باید حدود خودساخته را رعایت نکردند؛ پس پاداش کسانی از آنان را که ایمان آورده اند، عطا کردیم و بسیاری از آنان نافرمانند.

و از پی آنان باز رسولان دیگر و سپس عیسی مریم را فرستادیم و به او کتاب آسمانی انجیل را عطا کردیم و در دل پیروان (حقیقی) او رأفت و مهربانی نهادیم و لیکن رهبانیّت و ترک دنیا را از پیش خود بدعت انگیختند، ما بر آنها جز آنکه رضا و خشنودی خدا را طلبند (در کتاب انجیل) ننوشتیم و باز آنها چنان که باید و شاید همه مراعات آن را نکردند، ما هم به آنان که ایمان آوردند پاداش و اجرشان را عطا کردیم و لیکن از آنها بسیاری به راه فسق و تبهکاری شتافتند.

following them we sent our (other) messengers, and we sent following in their footsteps, (prophet) jesus, the son of mary and gave him the gospel, and put tenderness and mercy in the hearts of his followers. as for monasticism, they invented it thereby seeking the pleasure of allah. we did not write it for them, and they did not observe it as it should be observed. we gave to those of them who believed their wage, but many of them are impious.

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَآمِنُوا بِرَسُولِهِ يُؤْتِكُمْ كِفْلَيْنِ مِن رَّحْمَتِهِ وَيَجْعَل لَّكُمْ نُورًا تَمْشُونَ بِهِ وَيَغْفِرْ لَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ

ای مؤمنان! از خدا پروا کنید و به پیامبرش ایمان آورید تا دو سهم از رحمتش را به شما عطا کند، و برای شما نوری قرار دهد که به وسیله آن [در میان مردم] راه سپارید و شما را بیامرزد، و خدا بسیار آمرزنده و مهربان است.

ای کسانی که به حق گرویدید، اینک خداترس و متّقی شوید و به رسولش (محمّد مصطفی صلّی اللّه علیه و آله) نیز ایمان آرید تا خدا شما را از رحمتش دو بهره نصیب گرداند (یکی بر ایمان به رسولان پیشین و یکی بر ایمان به دین رسول ختمی مرتبت) و نوری شما را عطا کند که بدان نور راه (بهشت ابد) پیمایید و از گناه شما درگذرد، و خدا بسیار آمرزنده و مهربان است.

believers, fear allah and believe in his messenger (prophet muhammad), he will give you a double portion of his mercy and he will make for you a light in which to walk, and forgive you; allah is the forgiver and the most merciful.

لِئَلَّا يَعْلَمَ أَهْلُ الْكِتَابِ أَلَّا يَقْدِرُونَ عَلَى شَيْءٍ مِّن فَضْلِ اللَّهِ وَأَنَّ الْفَضْلَ بِيَدِ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَن يَشَاءُ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ

تا اهل کتاب بدانند [که اگر به پیامبر اسلام ایمان نیاورند] بر چیزی از فضل خدا دسترسی نخواهند داشت؛ بی تردید همه فضل به دست خداست، آن را به هرکس بخواهد عطا می کند و خدا دارای فضل بزرگ است.

تا آنان که اسلام نیاوردند از اهل کتاب بدانند که آنها هیچ به رحمت و فضل الهی دستی ندارند و هر فضلی و رحمتی به دست خداست، که او به هر که خواهد می‌بخشد و خدا دارای فضل و رحمت بزرگ و بی‌انتها است.

so that the people of the book may know that they have no power over any of the favors of allah; that the favors are in the hand of allah; he gives it to whom he will. the favor of allah is the great.