‏الْيَوْمَ تُجْزَى كُلُّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ لَا ظُلْمَ الْيَوْمَ إِنَّ اللَّهَ سَرِيعُ الْحِسَابِ

امروز هر كسى به [موجب] آنچه انجام داده است كيفر می يابد امروز ستمى نيست آرى خدا زودشمار است

on that day every soul shall be recompensed for its earnings and on that day none shall be wronged. the reckoning of allah is swift.

وَأَنذِرْهُمْ يَوْمَ الْآزِفَةِ إِذِ الْقُلُوبُ لَدَى الْحَنَاجِرِ كَاظِمِينَ مَا لِلظَّالِمِينَ مِنْ حَمِيمٍ وَلَا شَفِيعٍ يُطَاعُ

و آنها را از آن روز قريب[الوقوع] بترسان آنگاه كه جانها به گلوگاه می رسد در حالى كه اندوه خود را فرو می خورند براى ستمگران نه يارى است و نه شفاعتگرى كه مورد اطاعت باشد

‏ warn them against the imminent day when, choking with anguish, the hearts will be in their throats, the harmdoers will not have a single, loyal friend, and there will be no intercessor to be obeyed.

يَعْلَمُ خَائِنَةَ الْأَعْيُنِ وَمَا تُخْفِي الصُّدُورُ

[خدا] نگاههاى دزدانه و آنچه را كه دلها نهان می دارند می داند

he (allah) knows the furtive looks of the eyes and what the chests conceal.

وَاللَّهُ يَقْضِي بِالْحَقِّ وَالَّذِينَ يَدْعُونَ مِن دُونِهِ لَا يَقْضُونَ بِشَيْءٍ إِنَّ اللَّهَ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ

و خداست كه به حق داورى می كند و كسانى را كه در برابر او می خوانند [عاجزند و] به چيزى داورى نمی كنند در حقيقت خداست كه خود شنواى بيناست

with justice allah will judge, but those upon whom they call, other than him, can not judge anything at all! allah is the hearer, the seer.

أَوَ لَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الَّذِينَ كَانُوا مِن قَبْلِهِمْ كَانُوا هُمْ أَشَدَّ مِنْهُمْ قُوَّةً وَآثَارًا فِي الْأَرْضِ فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ بِذُنُوبِهِمْ وَمَا كَانَ لَهُم مِّنَ اللَّهِ مِن وَاقٍ

آيا در زمين نگرديده اند تا ببينند فرجام كسانى كه پيش از آنها [زيسته]اند چگونه بوده است آنها از ايشان نيرومندتر [بوده] و آثار [پايدارترى] در روى زمين [از خود باقى گذاشتند] با اين همه خدا آنان را به كيفر گناهانشان گرفتار كرد و در برابر خدا حمايتگرى نداشتند

have they never journeyed through the land and seen what was the end of those who have gone before them? they were stronger than themselves in might and left firmer traces in the earth, but allah seized them for their sinning, and they had none to protect them from allah.

ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ كَانَت تَّأْتِيهِمْ رُسُلُهُم بِالْبَيِّنَاتِ فَكَفَرُوا فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ إِنَّهُ قَوِيٌّ شَدِيدُ الْعِقَابِ

اين [كيفر] از آن روى بود كه پيامبرانشان دلايل آشكار برايشان می آوردند ولى [آنها] انكار می كردند پس خدا [گريبان] آنها را گرفت زيرا او نيرومند سخت كيفر است

that was because they disbelieved their messengers when they came to them with clear signs, and so allah seized them. surely, he is strong, and stern in retribution.

وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مُوسَى بِآيَاتِنَا وَسُلْطَانٍ مُّبِينٍ

و به يقين موسى را با آيات خود و حجتى آشكار فرستاديم

we sent moses with our signs and with clear authority

إِلَى فِرْعَوْنَ وَهَامَانَ وَقَارُونَ فَقَالُوا سَاحِرٌ كَذَّابٌ

به سوى فرعون و هامان و قارون [اما آنان] گفتند افسونگرى شياد است

to pharaoh, haman, and korah. but they said: `a sorcerer, a liar. `

فَلَمَّا جَاءهُم بِالْحَقِّ مِنْ عِندِنَا قَالُوا اقْتُلُوا أَبْنَاء الَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ وَاسْتَحْيُوا نِسَاءهُمْ وَمَا كَيْدُ الْكَافِرِينَ إِلَّا فِي ضَلَالٍ

پس وقتى حقيقت را از جانب ما براى آنان آورد گفتند پسران كسانى را كه با او ايمان آورده اند بكشيد و زنانشان را زنده بگذاريد و[لى] نيرنگ كافران جز در گمراهى نيست

and when he brought them the truth from us they said: `kill the sons of those who believe with him, but spare their women. ` but the scheming of the unbelievers is always in error.

وَقَالَ فِرْعَوْنُ ذَرُونِي أَقْتُلْ مُوسَى وَلْيَدْعُ رَبَّهُ إِنِّي أَخَافُ أَن يُبَدِّلَ دِينَكُمْ أَوْ أَن يُظْهِرَ فِي الْأَرْضِ الْفَسَادَ

و فرعون گفت مرا بگذاريد موسى را بكشم تا پروردگارش را بخواند من می ترسم آيين شما را تغيير دهد يا در اين سرزمين فساد كند

pharaoh said: `let me kill moses, then let him call to his lord! i am fearful that he will change your religion or cause mischief in the land. `

وَقَالَ مُوسَى إِنِّي عُذْتُ بِرَبِّي وَرَبِّكُم مِّن كُلِّ مُتَكَبِّرٍ لَّا يُؤْمِنُ بِيَوْمِ الْحِسَابِ

و موسى گفت من از هر متكبرى كه به روز حساب عقيده ندارد به پروردگار خود و پروردگار شما پناه برده ام

moses said: `i take refuge in my lord and in your lord from every proud (person), who does not believe in day of reckoning. `

وَقَالَ رَجُلٌ مُّؤْمِنٌ مِّنْ آلِ فِرْعَوْنَ يَكْتُمُ إِيمَانَهُ أَتَقْتُلُونَ رَجُلًا أَن يَقُولَ رَبِّيَ اللَّهُ وَقَدْ جَاءكُم بِالْبَيِّنَاتِ مِن رَّبِّكُمْ وَإِن يَكُ كَاذِبًا فَعَلَيْهِ كَذِبُهُ وَإِن يَكُ صَادِقًا يُصِبْكُم بَعْضُ الَّذِي يَعِدُكُمْ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ كَذَّابٌ

و مردى مؤمن از خاندان فرعون كه ايمان خود را نهان می داشت گفت آيا مردى را می كشيد كه می گويد پروردگار من خداست و مسلما براى شما از جانب پروردگارتان دلايل آشكارى آورده و اگر دروغگو باشد دروغش به زيان اوست و اگر راستگو باشد برخى از آنچه به شما وعده می دهد به شما خواهد رسيد چرا كه خدا كسى را كه افراطكار دروغزن باشد هدايت نمی كند

but one of pharaoh`s people, who was in secret a believer, asked: `would you kill a man because he says: "my lord is allah?" he has brought you clear signs from your lord. if he is lying, let his lie be on his head, but, if he is speaking the truth then at least a part of what he promises will befall you. allah does not guide the lying sinner.

يَا قَوْمِ لَكُمُ الْمُلْكُ الْيَوْمَ ظَاهِرِينَ فِي الْأَرْضِ فَمَن يَنصُرُنَا مِن بَأْسِ اللَّهِ إِنْ جَاءنَا قَالَ فِرْعَوْنُ مَا أُرِيكُمْ إِلَّا مَا أَرَى وَمَا أَهْدِيكُمْ إِلَّا سَبِيلَ الرَّشَادِ

اى قوم من امروز فرمانروايى از آن شماست [و] در اين سرزمين مسلطيد و[لى] چه كسى ما را از بلاى خدا اگر به ما برسد حمايت خواهد كرد فرعون گفت جز آنچه می بينم به شما نمی نمايم و شما را جز به راه راست راهبر نيستم

o my nation, today the kingdom is yours and you are the masters in the land. but, if the might of allah should come against us, who will help us? ` pharaoh said: `i only let you see what i see. i guide you to the path of righteousness! `

وَقَالَ الَّذِي آمَنَ يَا قَوْمِ إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُم مِّثْلَ يَوْمِ الْأَحْزَابِ

و كسى كه ايمان آورده بود گفت اى قوم من من از [روزى] مثل روز دسته ها[ى مخالف خدا] بر شما می ترسم

the one who believed said: `i fear for you the like of the day of the confederates my nation,

مِثْلَ دَأْبِ قَوْمِ نُوحٍ وَعَادٍ وَثَمُودَ وَالَّذِينَ مِن بَعْدِهِمْ وَمَا اللَّهُ يُرِيدُ ظُلْمًا لِّلْعِبَادِ

[از سرنوشتى] نظير سرنوشت قوم نوح و عاد و ثمود و كسانى كه پس از آنها [آمدند] و [گرنه] خدا بر بندگان [خود] ستم نمی خواهد

or, something similar to the circumstances of the nations of noah, aad, and thamood, and those who came after them. allah does not want to wrong his worshipers.

وَيَا قَوْمِ إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ يَوْمَ التَّنَادِ

و اى قوم من من بر شما از روزى كه مردم يكديگر را [به يارى هم] ندا درمی دهند بيم دارم

and, my nation, i fear for you the day of calling,

يَوْمَ تُوَلُّونَ مُدْبِرِينَ مَا لَكُم مِّنَ اللَّهِ مِنْ عَاصِمٍ وَمَن يُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ هَادٍ

روزى كه پشت كنان [به عنف] بازمی گرديد براى شما در برابر خدا هيچ حمايتگرى نيست و هر كه را خدا گمراه كند او را راهبرى نيست

the day when you will turn in retreat with none to protect you from allah. he whom allah leads astray has no guide.