إِنَّهُ فَكَّرَ وَقَدَّرَ

او [برای باطل کردن دعوت قرآن] اندیشید و [آن را] سنجید؛

اوست که فکر و اندیشه بدی کرد (که رسول خدا را به سحر و ساحری نسبت داد).

he reflected, and then determined

فَقُتِلَ كَيْفَ قَدَّرَ

پس مرگ بر او باد، چگونه سنجید؟

و خدایش بکشد که چقدر اندیشه غلطی کرد.

death seized him, how was his determining!

ثُمَّ قُتِلَ كَيْفَ قَدَّرَ

باز هم مرگ بر او باد، چگونه سنجید؟

باز هم خدایش بکشد که چه فکر خطایی نمود.

again, death seized him, how was his determining!

ثُمَّ نَظَرَ

آن گاه نظر کرد،

پس باز اندیشه کرد.

then he looked,

ثُمَّ عَبَسَ وَبَسَرَ

سپس چهره درهم کشید و قیافه نفرت آمیز به خود گرفت،

و (به اظهار تنفّر از اسلام) رو ترش کرد و چهره در هم کشید.

frowned and scowled;

ثُمَّ أَدْبَرَ وَاسْتَكْبَرَ

آن گاه [از قرآن] روی گردانید و تکبّر ورزید؛

آن‌گاه روی گردانید و تکبر و نخوت آغاز کرد.

then he retreated and grew proud

فَقَالَ إِنْ هَذَا إِلَّا سِحْرٌ يُؤْثَرُ

پس گفت: این قرآن جز جادویی که از جادوگران پیشین حکایت شده چیزی نیست،

و گفت: این (قرآن) به جز سحر و بیان سحرانگیزی که (از ساحران گذشته) نقل می‌شود هیچ نیست.

and said: `this is no more than traced sorcery;

إِنْ هَذَا إِلَّا قَوْلُ الْبَشَرِ

این جز سخن بشر نمی باشد.

این آیات گفتار بشری بیش نیست.

it is nothing but the word of a mortal! `

سَأُصْلِيهِ سَقَرَ

به زودی او را در سقر درآورم

من این (منکر و مکذّب قرآن) را به آتش دوزخ درافکنم.

i will surely roast him in the scorching.

وَمَا أَدْرَاكَ مَا سَقَرُ

و تو چه می دانی سقر چیست؟

و تو چگونه توانی یافت که سختی عذاب دوزخ تا چه حد است؟

what will let you know what the scorching is like!

لَا تُبْقِي وَلَا تَذَرُ

[آتشی است که] نه چیزی را باقی می گذارد و نه رها می کند؛

شراره آن دوزخ از دوزخیان هیچ باقی نگذارد و همه را بسوزاند و محو گرداند.

it neither spares, nor releases,

لَوَّاحَةٌ لِّلْبَشَرِ

پوست بدن را [همه جانبه] دگرگون می کند؛

آن آتش بر آدمیان رو نماید (و خرمن گنهکاران را به باد دهد).

and it burns the flesh.

عَلَيْهَا تِسْعَةَ عَشَرَ

بر آن نوزده نفر [موکّل] گمارده اند

بر آن آتش نوزده تن (فرشته عذاب) موکّلند.

over it are nineteen (angels guarding).

وَمَا جَعَلْنَا أَصْحَابَ النَّارِ إِلَّا مَلَائِكَةً وَمَا جَعَلْنَا عِدَّتَهُمْ إِلَّا فِتْنَةً لِّلَّذِينَ كَفَرُوا لِيَسْتَيْقِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ وَيَزْدَادَ الَّذِينَ آمَنُوا إِيمَانًا وَلَا يَرْتَابَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ وَالْمُؤْمِنُونَ وَلِيَقُولَ الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ وَالْكَافِرُونَ مَاذَا أَرَادَ اللَّهُ بِهَذَا مَثَلًا كَذَلِكَ يُضِلُّ اللَّهُ مَن يَشَاءُ وَيَهْدِي مَن يَشَاءُ وَمَا يَعْلَمُ جُنُودَ رَبِّكَ إِلَّا هُوَ وَمَا هِيَ إِلَّا ذِكْرَى لِلْبَشَرِ

و ما موکّلان آتش را جز فرشتگان قرار نداده ایم، و شماره آنان را جز آزمایشی برای کافران مقرّر نکرده ایم تا اهل کتاب [به خاطر هماهنگی قرآن با کتابشان] یقین پیدا کنند و بر ایمان مؤمنان بیفزاید، و اهل کتاب و مؤمنان [در حقّانیّت قرآن] تردید نکنند، و تا بیماردلان و کافران بگویند: خدا از توصیف گماشتگان آتش به این [نوزده نفر] چه هدفی دارد؟ این گونه خدا هر که را بخواهد [پس از بیان حقیقت] گمراه می کند و هر که را بخواهد هدایت می نماید، و سپاهیان پروردگارت را جز خود او کسی نمی داند، و این قرآن فقط مایه تذکر و پند برای بشر است.

و ما خازنان دوزخ را غیر فرشتگان (عذاب) قرار ندادیم و عدد آنها را جز برای فتنه و محنت کفّار (نوزده) نگردانیدیم تا آنکه اهل کتاب هم یقین کنند (که ذکر این عدد مطابق تورات و انجیل است با آنکه صاحب قرآن به کتب آسمانی عالم نبوده و البته کلامش به وحی خداست و ایمان آرند) و آن بر یقین مؤمنان هم بیفزاید و دیگر در دل اهل کتاب و مؤمنان به اسلام هیچ شک و ریبی نماند و تا آنان که در دلهاشان مرض (شک و جهالت) است و کافران نیز (به طعنه) گویند که خدا از این مثل (که عدد فرشتگان عذاب را نوزده شمرده است نه بیش و کم) چه منظور داشت؟بلی این چنین (قرار داد تا) هر که را خواهد به ضلالت بگذارد و هر که را خواهد هدایت نماید و هیچ کس از (عده بی‌حد) لشکرهای پروردگارت غیر او آگاه نیست و این (آیات ذکر دوزخ) جز برای پند و موعظه بشر نخواهد بود.

we have appointed none but angels to guard the fire, and made their number only as a trial for the unbelievers, so that those to whom the book was given are certain and those who believe increase in belief. and that those who were given the book, and those who believe will not be in doubt. and that those in whose hearts there is a sickness, together with the unbelievers, may say: `what did allah intend by this as an example? ` as such, allah leaves in error whom he will and he guides whomsoever he will. none knows the hosts of your lord except he. this is no more than a reminder to humans.

كَلَّا وَالْقَمَرِ

این چنین نیست [که کافران می پندارند که این حقایق افسانه است،] سوگند به ماه

چنین (که کافران گویند) نیست، قسم به ماه تابان.

no, by the moon!

وَاللَّيْلِ إِذْ أَدْبَرَ

[و] سوگند به شب هنگامی که پشت می کند

و قسم به شب تار چون باز گردد.

by the receding night

وَالصُّبْحِ إِذَا أَسْفَرَ

و سوگند به صبح زمانی که از پرده سیاه شب درآید و رخ نماید

و قسم به صبح چون جهان را روشن سازد.

and the morning when it appears,

إِنَّهَا لَإِحْدَى الْكُبَرِ

که بی تردید این [قرآن] از بزرگ ترین پدیده هاست؛

که این (آیات قرآن) یکی از بزرگترین آیات خداست.

it is one of the greatest trials,

نَذِيرًا لِّلْبَشَرِ

هشدار دهنده به بشر است،

در آن پند و اندرز آدمیان است.

a warning to humans,

لِمَن شَاء مِنكُمْ أَن يَتَقَدَّمَ أَوْ يَتَأَخَّرَ

برای هر کس از شما که بخواهد [به وسیله ایمان، طاعت و انجام کار خیر] پیشی جوید یا [به سبب کفر، طغیان و گناه] پس ماند؛

برای هر یک از شما آدمیان که بخواهد (در مقام ایمان و طاعت و سعادت) پیش افتد یا باز ماند.

to whoever among you desires to go forward, or lag behind.

كُلُّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ رَهِينَةٌ

هر کسی در گرو دست آورده های خویش است،

هر نفسی در گرو عملی است که انجام داده است.

each soul is held in pledge for what it earns,

إِلَّا أَصْحَابَ الْيَمِينِ

مگر سعادتمندان

مگر اهل یمین.

except the companions of the right.

فِي جَنَّاتٍ يَتَسَاءلُونَ

که در بهشت ها از یکدیگر می پرسند

آنان در باغهای بهشت (متنعّمند و) سؤال می‌کنند.

in gardens they will question

عَنِ الْمُجْرِمِينَ

از روز و حال گنهکاران،

از احوال دوزخیان گنهکار.

concerning the sinners,

مَا سَلَكَكُمْ فِي سَقَرَ

[به آنان رو کرده] می گویند: چه چیز شما را به دوزخ وارد کرد؟

که شما را چه عمل به عذاب دوزخ در افکند؟

`what caused you to be thrust into the scorching (fire)? `

قَالُوا لَمْ نَكُ مِنَ الْمُصَلِّينَ

می گویند: ما از نمازگزاران نبودیم

آنان جواب دهند که ما از نمازگزاران نبودیم.

they will reply: `we were not among those who prayed

وَلَمْ نَكُ نُطْعِمُ الْمِسْكِينَ

و به تهیدستان و نیازمندان طعام نمی دادیم

و مسکینی را طعام نمی‌دادیم.

and we did not feed the needy.

وَكُنَّا نَخُوضُ مَعَ الْخَائِضِينَ

و با فرورفتگان [در گفتار و کردار باطل] فرومی رفتیم،

و ما با اهل باطل به بطالت می‌پرداختیم.

we plunged in with the plungers

وَكُنَّا نُكَذِّبُ بِيَوْمِ الدِّينِ

و همواره روز جزا را انکار می کردیم

و ما روز جزا را تکذیب می‌کردیم.

and belied the day of recompense

حَتَّى أَتَانَا الْيَقِينُ

تا آنکه مرگ ما فرا رسید.

تا آنکه یقین (که ساعت مرگ است) بر ما فرا رسید.

till the certainty (death) overtook us. `