بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

به نام خداوند رحمتگر مهربان

In the name of Allah, Most Gracious, Most Merciful

الر تِلْكَ آيَاتُ الْكِتَابِ الْحَكِيمِ

الف لام راء اين است آيات كتاب حكمت آموز

aliflaamra. those are the verses of the wise book.

أَكَانَ لِلنَّاسِ عَجَبًا أَنْ أَوْحَيْنَا إِلَى رَجُلٍ مِّنْهُمْ أَنْ أَنذِرِ النَّاسَ وَبَشِّرِ الَّذِينَ آمَنُواْ أَنَّ لَهُمْ قَدَمَ صِدْقٍ عِندَ رَبِّهِمْ قَالَ الْكَافِرُونَ إِنَّ هَذَا لَسَاحِرٌ مُّبِينٌ

آيا براى مردم شگفت آور است كه به مردى از خودشان وحى كرديم كه مردم را بيم ده و به كسانى كه ايمان آورده اند مژده ده كه براى آنان نزد پروردگارشان سابقه نيك است كافران گفتند اين [مرد] قطعا افسونگرى آشكار است

is it a wonder to the people that we revealed to a man from among themselves: `warn mankind, and bear the glad tidings to those who believe that they stand firm with their lord? ` (yet) the unbelievers say: `this is a clear sorcerer. `

إِنَّ رَبَّكُمُ اللّهُ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ يُدَبِّرُ الأَمْرَ مَا مِن شَفِيعٍ إِلاَّ مِن بَعْدِ إِذْنِهِ ذَلِكُمُ اللّهُ رَبُّكُمْ فَاعْبُدُوهُ أَفَلاَ تَذَكَّرُونَ

پروردگار شما آن خدايى است كه آسمانها و زمين را در شش هنگام آفريد سپس بر عرش استيلا يافت كار [آفرينش] را تدبير می كند شفاعتگرى جز پس از اذن او نيست اين است خدا پروردگار شما پس او را بپرستيد آيا پند نمی گيريد

indeed, your lord is allah, who, in six days created the heavens and the earth and then willed to the throne, directing affairs. there is no intercessor except by his permission. such is allah your lord, therefore worship him. will you not remember?

إِلَيْهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيعًا وَعْدَ اللّهِ حَقًّا إِنَّهُ يَبْدَأُ الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ لِيَجْزِيَ الَّذِينَ آمَنُواْ وَعَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ بِالْقِسْطِ وَالَّذِينَ كَفَرُواْ لَهُمْ شَرَابٌ مِّنْ حَمِيمٍ وَعَذَابٌ أَلِيمٌ بِمَا كَانُواْ يَكْفُرُونَ

بازگشت همه شما به سوى اوست وعده خدا حق است هموست كه آفرينش را آغاز می كند سپس آن را باز می گرداند تا كسانى را كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند به عدالت پاداش دهد و كسانى كه كفر ورزيده اند به سزاى كفرشان شربتى از آب جوشان و عذابى پر درد خواهند داشت

to him all of you will return together. this is, in truth, the promise of allah. he originates creation, then he revives it so that he may recompense those who believe and do righteous deeds. as for the unbelievers, theirs is a drink of boiling water and a painful punishment for their disbelief.

هُوَ الَّذِي جَعَلَ الشَّمْسَ ضِيَاء وَالْقَمَرَ نُورًا وَقَدَّرَهُ مَنَازِلَ لِتَعْلَمُواْ عَدَدَ السِّنِينَ وَالْحِسَابَ مَا خَلَقَ اللّهُ ذَلِكَ إِلاَّ بِالْحَقِّ يُفَصِّلُ الآيَاتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ

اوست كسى كه خورشيد را روشنايى بخشيد و ماه را تابان كرد و براى آن منزلهايى معين كرد تا شماره سالها و حساب را بدانيد خدا اينها را جز به حق نيافريده است نشانه ها[ى خود] را براى گروهى كه می دانند به روشنى بيان می كند

it was he that made the sun a brightness and the moon a light, and determined it in phases so that you might know the number of years and the reckoning. allah did not create them except in truth, and distinguishes the verses to a nation who know.

إِنَّ فِي اخْتِلاَفِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَمَا خَلَقَ اللّهُ فِي السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ لآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَتَّقُونَ

به راستى در آمد و رفت شب و روز و آنچه خدا در آسمانها و زمين آفريده براى مردمى كه پروا دارند دلايلى [آشكار] است

in the alternation of the night and day, and in all that allah has created in the heavens and the earth, surely there are signs for people who are cautious.

إَنَّ الَّذِينَ لاَ يَرْجُونَ لِقَاءنَا وَرَضُواْ بِالْحَياةِ الدُّنْيَا وَاطْمَأَنُّواْ بِهَا وَالَّذِينَ هُمْ عَنْ آيَاتِنَا غَافِلُونَ

كسانى كه اميد به ديدار ما ندارند و به زندگى دنيا دل خوش كرده و بدان اطمينان يافته اند و كسانى كه از آيات ما غافلند

those who do not expect to meet us, and are wellpleased with this life and are satisfied with it, and those who are inattentive to our signs,

أُوْلَئِكَ مَأْوَاهُمُ النُّارُ بِمَا كَانُواْ يَكْسِبُونَ

آنان به [كيفر] آنچه به دست می آوردند جايگاهشان آتش است

for them, their refuge is the fire for what they have been earning.

إِنَّ الَّذِينَ آمَنُواْ وَعَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ يَهْدِيهِمْ رَبُّهُمْ بِإِيمَانِهِمْ تَجْرِي مِن تَحْتِهِمُ الأَنْهَارُ فِي جَنَّاتِ النَّعِيمِ

كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند پروردگارشان به پاس ايمانشان آنان را هدايت می كند به باغهاى [پر ناز و] نعمت كه از زير [پاى] آنان نهرها روان خواهد بود [در خواهند آمد]

indeed, those who believe and do righteous works, their lord will guide them for their belief, beneath them rivers will flow in gardens of bliss.

دَعْوَاهُمْ فِيهَا سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ وَتَحِيَّتُهُمْ فِيهَا سَلاَمٌ وَآخِرُ دَعْوَاهُمْ أَنِ الْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ

نيايش آنان در آنجا سبحانك اللهم [=خدايا تو پاك و منزهى] و درودشان در آنجا سلام است و پايان نيايش آنان اين است كه الحمد لله رب العالمين [=ستايش ويژه پروردگار جهانيان است]

(in it) their supplication will be: `exaltations to you, allah! ` and their greeting will be: `peace! ` they will end their supplication with `praise be to allah, lord of the all the worlds! `

وَلَوْ يُعَجِّلُ اللّهُ لِلنَّاسِ الشَّرَّ اسْتِعْجَالَهُم بِالْخَيْرِ لَقُضِيَ إِلَيْهِمْ أَجَلُهُمْ فَنَذَرُ الَّذِينَ لاَ يَرْجُونَ لِقَاءنَا فِي طُغْيَانِهِمْ يَعْمَهُونَ

و اگر خدا براى مردم به همان شتاب كه آنان در كار خير می طلبند در رساندن بلا به آنها شتاب می نمود قطعا اجلشان فرا می رسيد پس كسانى را كه به ديدار ما اميد ندارند در طغيانشان رها می كنيم تا سرگردان بمانند

if allah should hasten evil to people as they would hasten good, their term would already have been decided. but we leave those who do not expect to meet us to wander blindly in their insolence.

وَإِذَا مَسَّ الإِنسَانَ الضُّرُّ دَعَانَا لِجَنبِهِ أَوْ قَاعِدًا أَوْ قَآئِمًا فَلَمَّا كَشَفْنَا عَنْهُ ضُرَّهُ مَرَّ كَأَن لَّمْ يَدْعُنَا إِلَى ضُرٍّ مَّسَّهُ كَذَلِكَ زُيِّنَ لِلْمُسْرِفِينَ مَا كَانُواْ يَعْمَلُونَ

و چون انسان را آسيبى رسد ما را به پهلو خوابيده يا نشسته يا ايستاده می خواند و چون گرفتاريش را برطرف كنيم چنان می رود كه گويى ما را براى گرفتاريى كه به او رسيده نخوانده است اين گونه براى اسرافكاران آنچه انجام می دادند زينت داده شده است

when affliction befalls a man, he supplicates to us (lying) on his side, sitting or standing. but as soon as we relieve him from his affliction, he continues (in the same way), as though he never supplicated to us when harm touched him. so it is, that which the sinners were doing seem fairly decorated to them.

وَلَقَدْ أَهْلَكْنَا الْقُرُونَ مِن قَبْلِكُمْ لَمَّا ظَلَمُواْ وَجَاءتْهُمْ رُسُلُهُم بِالْبَيِّنَاتِ وَمَا كَانُواْ لِيُؤْمِنُواْ كَذَلِكَ نَجْزِي الْقَوْمَ الْمُجْرِمِينَ

و قطعا نسلهاى پيش از شما را هنگامى كه ستم كردند به هلاكت رسانديم و پيامبرانشان دلايل آشكار برايشان آوردند و[لى] بر آن نبودند كه ايمان بياورند اين گونه مردم بزهكار را جزا می دهيم

we destroyed generations before you when they did evil. (when) their messengers came to them with clear verses they would not believe; so we recompense the sinning nation.

ثُمَّ جَعَلْنَاكُمْ خَلاَئِفَ فِي الأَرْضِ مِن بَعْدِهِم لِنَنظُرَ كَيْفَ تَعْمَلُونَ

آنگاه شما را پس از آنان در زمين جانشين قرار داديم تا بنگريم چگونه رفتار می كنيد

after them we made you their successors in the earth, so that we might see how you would do.

وَإِذَا تُتْلَى عَلَيْهِمْ آيَاتُنَا بَيِّنَاتٍ قَالَ الَّذِينَ لاَ يَرْجُونَ لِقَاءنَا ائْتِ بِقُرْآنٍ غَيْرِ هَذَا أَوْ بَدِّلْهُ قُلْ مَا يَكُونُ لِي أَنْ أُبَدِّلَهُ مِن تِلْقَاء نَفْسِي إِنْ أَتَّبِعُ إِلاَّ مَا يُوحَى إِلَيَّ إِنِّي أَخَافُ إِنْ عَصَيْتُ رَبِّي عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ

و چون آيات روشن ما بر آنان خوانده شود آنانكه به ديدار ما اميد ندارند می گويند قرآن ديگرى جز اين بياور يا آن را عوض كن بگو مرا نرسد كه آن را از پيش خود عوض كنم جز آنچه را كه به من وحى می شود پيروى نمی كنم اگر پروردگارم را نافرمانى كنم از عذاب روزى بزرگ می ترسم

when our verses, clear verses, are recited to them, those who do not reckon to meet us say: `bring a koran other than this, or make changes in it. ` say: `it is not for me to change it by myself. i follow nothing, except what is sent down to me. indeed, if i should rebel against my lord i fear the punishment of a great day.`

قُل لَّوْ شَاء اللّهُ مَا تَلَوْتُهُ عَلَيْكُمْ وَلاَ أَدْرَاكُم بِهِ فَقَدْ لَبِثْتُ فِيكُمْ عُمُرًا مِّن قَبْلِهِ أَفَلاَ تَعْقِلُونَ

بگو اگر خدا می خواست آن را بر شما نمی خواندم و [خدا] شما را بدان آگاه نمی گردانيد قطعا پيش از [آوردن] آن روزگارى در ميان شما به سر برده ام آيا فكر نمی كنيد

say (prophet muhammad): `had allah willed, i would not have recited it to you, nor would he have made it known to you. i lived among you all my life before it (was sent down). will you not understand?

فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللّهِ كَذِبًا أَوْ كَذَّبَ بِآيَاتِهِ إِنَّهُ لاَ يُفْلِحُ الْمُجْرِمُونَ

پس كيست ستمكارتر از آن كس كه دروغى بر خداى بندد يا آيات او را تكذيب كند به راستى مجرمان رستگار نمی شوند

who does greater evil than he who forges a lie about allah or belies his verses? indeed, the evildoers do not prosper.

وَيَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللّهِ مَا لاَ يَضُرُّهُمْ وَلاَ يَنفَعُهُمْ وَيَقُولُونَ هَؤُلاء شُفَعَاؤُنَا عِندَ اللّهِ قُلْ أَتُنَبِّئُونَ اللّهَ بِمَا لاَ يَعْلَمُ فِي السَّمَاوَاتِ وَلاَ فِي الأَرْضِ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى عَمَّا يُشْرِكُونَ

و به جاى خدا چيزهايى را می پرستند كه نه به آنان زيان می رساند و نه به آنان سود می دهد و می گويند اينها نزد خدا شفاعتگران ما هستند بگو آيا خدا را به چيزى كه در آسمانها و در زمين نمی داند آگاه می گردانيد او پاك و برتر است از آنچه [با وى] شريك می سازند

they worship, other than allah, that which can neither harm nor benefit them, and say: `these are our intercessors with allah. ` say: `will you tell allah of something he does not know about either in the heavens or earth? exaltations to him! exalted be he above what they associate! `

وَمَا كَانَ النَّاسُ إِلاَّ أُمَّةً وَاحِدَةً فَاخْتَلَفُواْ وَلَوْلاَ كَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِن رَّبِّكَ لَقُضِيَ بَيْنَهُمْ فِيمَا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ

و مردم جز يك امت نبودند پس اختلاف پيدا كردند و اگر وعده اى از جانب پروردگارت مقرر نگشته بود قطعا در آنچه بر سر آن با هم اختلاف می كنند ميانشان داورى می شد

(before) mankind were but one nation, then they differed with one another. but for a word that preceded from your lord, it (the matters) over which they differed had already been decided.

وَيَقُولُونَ لَوْلاَ أُنزِلَ عَلَيْهِ آيَةٌ مِّن رَّبِّهِ فَقُلْ إِنَّمَا الْغَيْبُ لِلّهِ فَانْتَظِرُواْ إِنِّي مَعَكُم مِّنَ الْمُنتَظِرِينَ

و می گويند چرا معجزه اى از جانب پروردگارش بر او نازل نمی شود بگو غيب فقط به خدا اختصاص دارد پس منتظر باشيد كه من هم با شما از منتظرانم

they say: `why has no sign been sent down to him from his lord. ` say: `the unseen belongs to allah alone. wait if you will i am one of those who wait. `

وَإِذَا أَذَقْنَا النَّاسَ رَحْمَةً مِّن بَعْدِ ضَرَّاء مَسَّتْهُمْ إِذَا لَهُم مَّكْرٌ فِي آيَاتِنَا قُلِ اللّهُ أَسْرَعُ مَكْرًا إِنَّ رُسُلَنَا يَكْتُبُونَ مَا تَمْكُرُونَ

و چون مردم را پس از آسيبى كه به ايشان رسيده است رحمتى بچشانيم بناگاه آنان را در آيات ما نيرنگى است بگو نيرنگ خدا سريع تر است در حقيقت فرستادگان [=فرشتگان] ما آنچه نيرنگ می كنيد می نويسند

when we let people taste (our) mercy after they had been afflicted by hardship, they devise against our verses. say: `allah is more swift in devising. ` indeed, our messengers (the angels) are writing down whatever you devise.

هُوَ الَّذِي يُسَيِّرُكُمْ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ حَتَّى إِذَا كُنتُمْ فِي الْفُلْكِ وَجَرَيْنَ بِهِم بِرِيحٍ طَيِّبَةٍ وَفَرِحُواْ بِهَا جَاءتْهَا رِيحٌ عَاصِفٌ وَجَاءهُمُ الْمَوْجُ مِن كُلِّ مَكَانٍ وَظَنُّواْ أَنَّهُمْ أُحِيطَ بِهِمْ دَعَوُاْ اللّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ لَئِنْ أَنجَيْتَنَا مِنْ هَذِهِ لَنَكُونَنَّ مِنَ الشَّاكِرِينَ

او كسى است كه شما را در خشكى و دريا می گرداند تا وقتى كه در كشتيها باشيد و آنها با بادى خوش آنان را بب ر ند و ايشان بدان شاد شوند [بناگاه] بادى سخت بر آنها وزد و موج از هر طرف بر ايشان تازد و يقين كنند كه در محاصره افتاده اند در آن حال خدا را پاكدلانه می خوانند كه اگر ما را از اين [ورطه] بر هانى قطعا از سپاسگزاران خواهيم شد

it is he who conveys you by land and sea. when you are on board the ship and the ships run with them upon a fair breeze they are joyful. (but when) a strong wind and waves come upon them from every side, and they think they are encompassed, they supplicate to allah, making their religion his sincerely, (saying): `if you save us from this, we will indeed be among the thankful. `

فَلَمَّا أَنجَاهُمْ إِذَا هُمْ يَبْغُونَ فِي الأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّمَا بَغْيُكُمْ عَلَى أَنفُسِكُم مَّتَاعَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا ثُمَّ إِلَينَا مَرْجِعُكُمْ فَنُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ

پس چون آنان را رهانيد ناگهان در زمين بناحق سركشى می كنند اى مردم سركشى شما فقط به زيان خود شماست شما بهره زندگى دنيا را [می طلبيد] سپس بازگشت شما به سوى ما خواهد بود پس شما را از آنچه انجام می داديد باخبر خواهيم كرد

but when he has saved them, see how they become wrongfully insolent in the land. people, your insolence is only against yourselves; the enjoyment of this present life, then to us you shall return and we shall tell you what you did.

إِنَّمَا مَثَلُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا كَمَاء أَنزَلْنَاهُ مِنَ السَّمَاء فَاخْتَلَطَ بِهِ نَبَاتُ الأَرْضِ مِمَّا يَأْكُلُ النَّاسُ وَالأَنْعَامُ حَتَّىَ إِذَا أَخَذَتِ الأَرْضُ زُخْرُفَهَا وَازَّيَّنَتْ وَظَنَّ أَهْلُهَا أَنَّهُمْ قَادِرُونَ عَلَيْهَآ أَتَاهَا أَمْرُنَا لَيْلًا أَوْ نَهَارًا فَجَعَلْنَاهَا حَصِيدًا كَأَن لَّمْ تَغْنَ بِالأَمْسِ كَذَلِكَ نُفَصِّلُ الآيَاتِ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ

در حقيقت مثل زندگى دنيا بسان آبى است كه آن را از آسمان فرو ريختيم پس گياه زمين از آنچه مردم و دامها می خورند با آن درآميخت تا آنگاه كه زمين پيرايه خود را برگرفت و آراسته گرديد و اهل آن پنداشتند كه آنان بر آن قدرت دارند شبى يا روزى فرمان [ويرانى] ما آمد و آن را چنان در ويده كرديم كه گويى ديروز وجود نداشته است اين گونه نشانه ها[ى خود] را براى مردمى كه انديشه می كنند به روشنى بيان می كنيم

this present life is like the water we send down from the sky. the plants of the earth mix with it and from it mankind and cattle eat; then when the earth has become lush and adorned, its inhabitants think they have power over it, our command comes upon it by night or day, and we cause it to be stubble, just as though it had not flourished the day before. in this way we distinguish our verses for those who reflect.

وَاللّهُ يَدْعُو إِلَى دَارِ السَّلاَمِ وَيَهْدِي مَن يَشَاءُ إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ

و خدا [شما را] به سراى سلامت فرا می خواند و هر كه را بخواهد به راه راست هدايت می كند

allah invites you to the house of peace. he guides whom he will to a straight path

لِّلَّذِينَ أَحْسَنُواْ الْحُسْنَى وَزِيَادَةٌ وَلاَ يَرْهَقُ وُجُوهَهُمْ قَتَرٌ وَلاَ ذِلَّةٌ أُوْلَئِكَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ

براى كسانى كه كار نيكو كرده اند نيكويى [بهشت] و زياده [بر آن] است چهره هايشان را غبارى و ذلتى نمی پوشاند اينان اهل بهشتند [و] در آن جاودانه خواهند بود

for those who do good is a fine reward and a surplus. neither dust nor shame shall cover their faces. those are the companions of paradise in it they shall live for ever.

وَالَّذِينَ كَسَبُواْ السَّيِّئَاتِ جَزَاء سَيِّئَةٍ بِمِثْلِهَا وَتَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ مَّا لَهُم مِّنَ اللّهِ مِنْ عَاصِمٍ كَأَنَّمَا أُغْشِيَتْ وُجُوهُهُمْ قِطَعًا مِّنَ اللَّيْلِ مُظْلِمًا أُوْلَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ

و كسانى كه مرتكب بديها شده اند [بدانند كه] جزاى [هر] بدى مانند آن است و خوارى آنان را فرو می گيرد در مقابل خدا هيچ حمايتگرى براى ايشان نيست گويى چهره هايشان با پاره اى از شب تار پوشيده شده است آنان همدم آتشند كه در آن جاودانه خواهند بود

as for those who have earned evil deeds, evil shall be recompensed with its like. abasement will cover them, they shall have none to defend them from allah as though their faces were covered with parts of the blackness of night. those, they are the companions of the fire, in it they shall live for ever.

وَيَوْمَ نَحْشُرُهُمْ جَمِيعًا ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذِينَ أَشْرَكُواْ مَكَانَكُمْ أَنتُمْ وَشُرَكَآؤُكُمْ فَزَيَّلْنَا بَيْنَهُمْ وَقَالَ شُرَكَآؤُهُم مَّا كُنتُمْ إِيَّانَا تَعْبُدُونَ

و [ياد كن] روزى را كه همه آنان را گرد می آوريم آنگاه به كسانى كه شرك ورزيده اند می گوييم شما و شريكانتان بر جاى خود باشيد پس ميان آنها جدايى می افكنيم و شريكان آنان می گويند در حقيقت شما ما را نمی پرستيديد

and on the day when we assemble them all together, we shall say to those who associated (other gods with allah): `go to your place, you and your associates! ` then, we will separate them, and their associates will say (to them): `it was not us that you worshipped. `

فَكَفَى بِاللّهِ شَهِيدًا بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمْ إِن كُنَّا عَنْ عِبَادَتِكُمْ لَغَافِلِينَ

و گواهى خدا ميان ما و ميان شما بس است به راستى ما از عبادت شما بی خبر بوديم

allah is a sufficient witness between us and you, surely, we were heedless of your worship.

هُنَالِكَ تَبْلُو كُلُّ نَفْسٍ مَّا أَسْلَفَتْ وَرُدُّواْ إِلَى اللّهِ مَوْلاَهُمُ الْحَقِّ وَضَلَّ عَنْهُم مَّا كَانُواْ يَفْتَرُونَ

آنجاست كه هر كسى آنچه را از پيش فرستاده است می آزمايد و به سوى خدا مولاى حقيقى خود بازگردانيده می شوند و آنچه به دروغ برمی ساخته اند از دستشان به در می رود

there, each soul shall prove its past deeds. they shall be restored to allah, their guardian, the true, and that which they forged will escape from them.

قُلْ مَن يَرْزُقُكُم مِّنَ السَّمَاءِ وَالأَرْضِ أَمَّن يَمْلِكُ السَّمْعَ والأَبْصَارَ وَمَن يُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَيُخْرِجُ الْمَيَّتَ مِنَ الْحَيِّ وَمَن يُدَبِّرُ الأَمْرَ فَسَيَقُولُونَ اللّهُ فَقُلْ أَفَلاَ تَتَّقُونَ

بگو كيست كه از آسمان و زمين به شما روزى می بخشد يا كيست كه حاكم بر گوشها و ديدگان است و كيست كه زنده را از مرده بيرون می آورد و مرده را از زنده خارج می سازد و كيست كه كارها را تدبير می كند خواهند گفت خدا پس بگو آيا پروا نمی كنيد

say: `who provides for you from heaven and earth, or who owns the hearing and the sight? who brings forth the living from the dead, and the dead from the living? ` who directs the affair? surely, they will say: `allah. ` then say: `then, will you not be fearful? `

فَذَلِكُمُ اللّهُ رَبُّكُمُ الْحَقُّ فَمَاذَا بَعْدَ الْحَقِّ إِلاَّ الضَّلاَلُ فَأَنَّى تُصْرَفُونَ

اين است خدا پروردگار حقيقى شما و بعد از حقيقت جز گمراهى چيست پس چگونه [از حق] بازگردانيده می شويد

such is allah, your lord, the true. what, is there after truth, anything except error. then how are you turned around (from faith)? `

كَذَلِكَ حَقَّتْ كَلِمَتُ رَبِّكَ عَلَى الَّذِينَ فَسَقُواْ أَنَّهُمْ لاَ يُؤْمِنُونَ

اين گونه سخن پروردگارت بر كسانى كه نافرمانى كردند به حقيقت پيوست [چرا] كه آنان ايمان نمی آورند

so the word of your lord is realized against the evildoers that they do not believe.

قُلْ هَلْ مِن شُرَكَآئِكُم مَّن يَبْدَأُ الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ قُلِ اللّهُ يَبْدَأُ الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ فَأَنَّى تُؤْفَكُونَ

بگو آيا از شريكان شما كسى هست كه آفرينش را آغاز كند و سپس آن را برگرداند بگو خداست كه آفرينش را آغاز می كند و باز آن را برمی گرداند پس چگونه [از حق] بازگردانيده می شويد

say: `is there any (among) your associates who originates creation, then cause it to be revived yet again? ` say: `allah, he originates creation, then revives it yet again. how is it that you are so perverted? `

قُلْ هَلْ مِن شُرَكَآئِكُم مَّن يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ قُلِ اللّهُ يَهْدِي لِلْحَقِّ أَفَمَن يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ أَحَقُّ أَن يُتَّبَعَ أَمَّن لاَّ يَهِدِّي إِلاَّ أَن يُهْدَى فَمَا لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ

بگو آيا از شريكان شما كسى هست كه به سوى حق رهبرى كند بگو خداست كه به سوى حق رهبرى می كند پس آيا كسى كه به سوى حق رهبرى می كند سزاوارتر است مورد پيروى قرار گيرد يا كسى كه راه نمی نمايد مگر آنكه [خود] هدايت شود شما را چه شده چگونه داورى می كنيد

say: `do any of your partners guide you to the truth? ` say: `allah, he guides to the truth. who then is worthier to be followed he who guides to the truth or he who cannot guide unless he (himself) is guided? what is the matter with you, how then can you judge? `

وَمَا يَتَّبِعُ أَكْثَرُهُمْ إِلاَّ ظَنًّا إَنَّ الظَّنَّ لاَ يُغْنِي مِنَ الْحَقِّ شَيْئًا إِنَّ اللّهَ عَلَيمٌ بِمَا يَفْعَلُونَ

و بيشترشان جز از گمان پيروى نمی كنند [ولى] گمان به هيچ وجه [آدمى را] از حقيقت بی نياز نمی گرداند آرى خدا به آنچه می كنند داناست

most of them follow nothing except conjecture. but conjecture does not help against the truth. allah knows the things they do.

وَمَا كَانَ هَذَا الْقُرْآنُ أَن يُفْتَرَى مِن دُونِ اللّهِ وَلَكِن تَصْدِيقَ الَّذِي بَيْنَ يَدَيْهِ وَتَفْصِيلَ الْكِتَابِ لاَ رَيْبَ فِيهِ مِن رَّبِّ الْعَالَمِينَ

و چنان نيست كه اين قرآن از جانب غير خدا [و] به دروغ ساخته شده باشد بلكه تصديق [كننده] آنچه پيش از آن است می باشد و توضيحى از آن كتاب است كه در آن ترديدى نيست [و] از پروردگار جهانيان است

this koran could not have been forged by other than allah. it confirms what was before it; a distinguishing book, in which there is no doubt, from the lord of all the worlds.

أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَاهُ قُلْ فَأْتُواْ بِسُورَةٍ مِّثْلِهِ وَادْعُواْ مَنِ اسْتَطَعْتُم مِّن دُونِ اللّهِ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ

يا می گويند آن را به دروغ ساخته است بگو اگر راست می گوييد سوره اى مانند آن بياوريد و هر كه را جز خدا می توانيد فرا خوانيد

do they say: `he has forged it`. say: `compose one chapter like it, and call upon whom you will, other than allah (to help you), if what you say is true! `

بَلْ كَذَّبُواْ بِمَا لَمْ يُحِيطُواْ بِعِلْمِهِ وَلَمَّا يَأْتِهِمْ تَأْوِيلُهُ كَذَلِكَ كَذَّبَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ فَانظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الظَّالِمِينَ

بلكه چيزى را دروغ شمردند كه به علم آن احاطه نداشتند و هنوز تاويل آن برايشان نيامده است كسانى [هم] كه پيش از آنان بودند همين گونه [پيامبرانشان را] تكذيب كردند پس بنگر كه فرجام ستمگران چگونه بوده است

they have belied that which they did not understand of its knowledge, nor� has its interpretation reached them. those who were before also belied. but see how was the end of the harmdoers.

وَمِنهُم مَّن يُؤْمِنُ بِهِ وَمِنْهُم مَّن لاَّ يُؤْمِنُ بِهِ وَرَبُّكَ أَعْلَمُ بِالْمُفْسِدِينَ

و از آنان كسى است كه بدان ايمان می آورد و از آنان كسى است كه بدان ايمان نمی آورد و پروردگار تو به [حال] فسادگران داناتر است

some believe in it, while others do not believe it. your lord knows well the corrupters.

وَإِن كَذَّبُوكَ فَقُل لِّي عَمَلِي وَلَكُمْ عَمَلُكُمْ أَنتُمْ بَرِيئُونَ مِمَّا أَعْمَلُ وَأَنَاْ بَرِيءٌ مِّمَّا تَعْمَلُونَ

و اگر تو را تكذيب كردند بگو عمل من به من اختصاص دارد و عمل شما به شما اختصاص دارد شما از آنچه من انجام می دهم غير مسؤوليد و من از آنچه شما انجام نمی دهيد غير مسؤولم

if they belie you, say: `i have my work, you have your work. you are quit of what i do, and i am quit of what you do. `

وَمِنْهُم مَّن يَسْتَمِعُونَ إِلَيْكَ أَفَأَنتَ تُسْمِعُ الصُّمَّ وَلَوْ كَانُواْ لاَ يَعْقِلُونَ

و برخى از آنان كسانی اند كه به تو گوش فرا می دهند آيا تو كران را هر چند در نيابند شنوا خواهى كرد

some of them listen to you. but can you make the deaf hear you, even though they cannot understand?

وَمِنهُم مَّن يَنظُرُ إِلَيْكَ أَفَأَنتَ تَهْدِي الْعُمْيَ وَلَوْ كَانُواْ لاَ يُبْصِرُونَ

و از آنان كسى است كه به سوى تو می نگرد آيا تو نابينايان را هر چند نبينند هدايت توانى كرد

some of them look to you. but can you guide the blind, even though they do not see?

إِنَّ اللّهَ لاَ يَظْلِمُ النَّاسَ شَيْئًا وَلَكِنَّ النَّاسَ أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ

خدا به هيچ وجه به مردم ستم نمی كند ليكن مردم خود بر خويشتن ستم می كنند

indeed, allah does not wrong mankind a thing, but they wrong themselves.

وَيَوْمَ يَحْشُرُهُمْ كَأَن لَّمْ يَلْبَثُواْ إِلاَّ سَاعَةً مِّنَ النَّهَارِ يَتَعَارَفُونَ بَيْنَهُمْ قَدْ خَسِرَ الَّذِينَ كَذَّبُواْ بِلِقَاء اللّهِ وَمَا كَانُواْ مُهْتَدِينَ

و روزى كه آنان را گرد می آورد گويى جز به اندازه ساعتى از روز درنگ نكرده اند با هم اظهار آشنايى می كنند قطعا كسانى كه ديدار خدا را دروغ شمردند زيان كردند و [به حقيقت] راه نيافتند

the day when he will gather them, (it will be) as though they had lingered but an hour of the day and they will recognize one another. lost are those who belied the meeting with their lord and were not guided.

وَإِمَّا نُرِيَنَّكَ بَعْضَ الَّذِي نَعِدُهُمْ أَوْ نَتَوَفَّيَنَّكَ فَإِلَيْنَا مَرْجِعُهُمْ ثُمَّ اللّهُ شَهِيدٌ عَلَى مَا يَفْعَلُونَ

و اگر پاره اى از آنچه را كه به آنان وعده می دهيم به تو بنمايانيم يا تو را بميرانيم [در هر دو صورت] بازگشتشان به سوى ماست سپس خدا بر آنچه می كنند گواه است

whether we let you see some of that with which we promised them, or we call you to us, to us they shall return. allah is witness of the things they do.

وَلِكُلِّ أُمَّةٍ رَّسُولٌ فَإِذَا جَاء رَسُولُهُمْ قُضِيَ بَيْنَهُم بِالْقِسْطِ وَهُمْ لاَ يُظْلَمُونَ

و هر امتى را پيامبرى است پس چون پيامبرشان بيايد ميانشان به عدالت داورى شود و بر آنان ستم نرود

every nation has its messenger. then, when their messenger comes the matter is justly decided between them; they are not wronged.

وَيَقُولُونَ مَتَى هَذَا الْوَعْدُ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ

و می گويند اگر راست می گوييد اين وعده چه وقت است

they ask: `if what you say is true, when will this promise come? `

قُل لاَّ أَمْلِكُ لِنَفْسِي ضَرًّا وَلاَ نَفْعًا إِلاَّ مَا شَاء اللّهُ لِكُلِّ أُمَّةٍ أَجَلٌ إِذَا جَاء أَجَلُهُمْ فَلاَ يَسْتَأْخِرُونَ سَاعَةً وَلاَ يَسْتَقْدِمُونَ

بگو براى خود زيان و سودى در اختيار ندارم مگر آنچه را كه خدا بخواهد هر امتى را زمانى [محدود] است آنگاه كه زمانشان به سر رسد پس نه ساعتى [از آن] تاخير كنند و نه پيشى گيرند

say: `i have no power to benefit or harm myself except as allah wills. to every nation is a fixed term and when their term comes they cannot delay it for an hour, nor can they bring it forward.

قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِنْ أَتَاكُمْ عَذَابُهُ بَيَاتًا أَوْ نَهَارًا مَّاذَا يَسْتَعْجِلُ مِنْهُ الْمُجْرِمُونَ

بگو به من خبر دهيد اگر عذاب او شب يا روز به شما دررسد بزهكاران چه چيزى از آن به شتاب می خواهند

say: `have you considered? should his punishment come upon you by night or by day, what (part) of it would the sinners try to hasten? `

أَثُمَّ إِذَا مَا وَقَعَ آمَنْتُم بِهِ آلآنَ وَقَدْ كُنتُم بِهِ تَسْتَعْجِلُونَ

سپس آيا هنگامى كه [عذاب بر شما] واقع شد اكنون به آن ايمان آورديد در حالى كه به [آمدن] آن شتاب می نموديد

and when it overtakes you, is it then that you will believe in it, now, when you already try to hasten it!

ثُمَّ قِيلَ لِلَّذِينَ ظَلَمُواْ ذُوقُواْ عَذَابَ الْخُلْدِ هَلْ تُجْزَوْنَ إِلاَّ بِمَا كُنتُمْ تَكْسِبُونَ

پس به كسانى كه ستم ورزيدند گفته شود عذاب جاويد را بچشيد آيا جز به [كيفر] آنچه به دست می آورديد جزا داده می شويد

then it shall be said to the evildoers: `taste the punishment of eternity! shall you be recompensed except according to what you earned? `

وَيَسْتَنبِئُونَكَ أَحَقٌّ هُوَ قُلْ إِي وَرَبِّي إِنَّهُ لَحَقٌّ وَمَا أَنتُمْ بِمُعْجِزِينَ

و از تو خبر می گيرند آيا آن راست است بگو آرى سوگند به پروردگارم كه آن قطعا راست است و شما نمی توانيد [خدا را] درمانده كنيد

they ask you to tell them if it is true. say: `yes, by my lord! it is true, and you cannot frustrate it! `

وَلَوْ أَنَّ لِكُلِّ نَفْسٍ ظَلَمَتْ مَا فِي الأَرْضِ لاَفْتَدَتْ بِهِ وَأَسَرُّواْ النَّدَامَةَ لَمَّا رَأَوُاْ الْعَذَابَ وَقُضِيَ بَيْنَهُم بِالْقِسْطِ وَهُمْ لاَ يُظْلَمُونَ

و اگر براى هر كسى كه ستم كرده است آنچه در زمين است می بود قطعا آن را براى [خلاصى و] بازخريد خود می داد و چون عذاب را ببينند پشيمانى خود را پنهان دارند و ميان آنان به عدالت داورى شود و بر ايشان ستم نرود

if each soul that has done evil had all that is in the earth, it would offer it for its ransom. and secretly they will feel regret when they see the punishment, and the matter is justly decided between them, and they are not wronged.

أَلا إِنَّ لِلّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ أَلاَ إِنَّ وَعْدَ اللّهِ حَقٌّ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لاَ يَعْلَمُونَ

بدانيد كه در حقيقت آنچه در آسمانها و زمين است از آن خداست بدانيد كه در حقيقت وعده خدا حق است ولى بيشتر آنان نمی دانند

indeed, to allah belongs everything in the heavens and the earth. indeed, the promise of allah is true though most of them do not have knowledge.

هُوَ يُحْيِي وَيُمِيتُ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ

او زنده می كند و می ميراند و به سوى او بازگردانيده می شويد

it is he who gives life and causes death, and to him you shall be returned.

يَا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءتْكُم مَّوْعِظَةٌ مِّن رَّبِّكُمْ وَشِفَاء لِّمَا فِي الصُّدُورِ وَهُدًى وَرَحْمَةٌ لِّلْمُؤْمِنِينَ

اى مردم به يقين براى شما از جانب پروردگارتان اندرزى و درمانى براى آنچه در سينه هاست و رهنمود و رحمتى براى گروندگان [به خدا] آمده است

people, an admonition has now come to you from your lord, and a healing for what is in the chests, a guide and a mercy to believers.

قُلْ بِفَضْلِ اللّهِ وَبِرَحْمَتِهِ فَبِذَلِكَ فَلْيَفْرَحُواْ هُوَ خَيْرٌ مِّمَّا يَجْمَعُونَ

بگو به فضل و رحمت خداست كه [مؤمنان] بايد شاد شوند و اين از هر چه گرد می آورند بهتر است

say: `in the bounty of allah and his mercy let them rejoice, it (the koran) is better than that which they hoard. `

قُلْ أَرَأَيْتُم مَّا أَنزَلَ اللّهُ لَكُم مِّن رِّزْقٍ فَجَعَلْتُم مِّنْهُ حَرَامًا وَحَلاَلًا قُلْ آللّهُ أَذِنَ لَكُمْ أَمْ عَلَى اللّهِ تَفْتَرُونَ

بگو به من خبر دهيد آنچه از روزى كه خدا براى شما فرود آورده [چرا] بخشى از آن را حرام و [بخشى را] حلال گردانيده ايد بگو آيا خدا به شما اجازه داده يا بر خدا دروغ می بنديد

say: `have you considered the provision that allah has sent down for you, and some you have made unlawful and some lawful? ` say: `has allah given you his permission, or do you forge (falsehood) against allah? `

وَمَا ظَنُّ الَّذِينَ يَفْتَرُونَ عَلَى اللّهِ الْكَذِبَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِنَّ اللّهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لاَ يَشْكُرُونَ

و كسانى كه بر خدا دروغ می بندند روز رستاخيز چه گمان دارند در حقيقت خدا بر مردم داراى بخشش است ولى بيشترشان سپاسگزارى نمی كنند

what will those who forged falsehood about allah think on the day of resurrection? allah is bountiful to mankind; yet most of them do not give thanks.

وَمَا تَكُونُ فِي شَأْنٍ وَمَا تَتْلُو مِنْهُ مِن قُرْآنٍ وَلاَ تَعْمَلُونَ مِنْ عَمَلٍ إِلاَّ كُنَّا عَلَيْكُمْ شُهُودًا إِذْ تُفِيضُونَ فِيهِ وَمَا يَعْزُبُ عَن رَّبِّكَ مِن مِّثْقَالِ ذَرَّةٍ فِي الأَرْضِ وَلاَ فِي السَّمَاء وَلاَ أَصْغَرَ مِن ذَلِكَ وَلا أَكْبَرَ إِلاَّ فِي كِتَابٍ مُّبِينٍ

و در هيچ كارى نباشى و از سوى او [=خدا] هيچ [آيه اى] از قرآن نخوانى و هيچ كارى نكنيد مگر اينكه ما بر شما گواه باشيم آنگاه كه بدان مبادرت می ورزيد و هم وزن ذره اى نه در زمين و نه در آسمان از پروردگار تو پنهان نيست و نه كوچكتر و نه بزرگتر از آن چيزى نيست مگر اينكه در كتابى روشن [درج شده] است

you are not engaged in any matter, neither do you recite any portion of the koran, nor do you do any work, except that we are witnesses over you when you press upon it? not even as much as the weight of an ant in earth or heaven escapes your lord, nor is there anything smaller or greater, but it is (recorded) in a clear book.

أَلا إِنَّ أَوْلِيَاء اللّهِ لاَ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلاَ هُمْ يَحْزَنُونَ

آگاه باشيد كه بر دوستان خدا نه بيمى است و نه آنان اندوهگين می شوند

indeed, there shall be neither fear nor sorrow upon the guided by allah.

الَّذِينَ آمَنُواْ وَكَانُواْ يَتَّقُونَ

همانان كه ايمان آورده و پرهيزگارى ورزيده اند

those who believe and are cautious

لَهُمُ الْبُشْرَى فِي الْحَياةِ الدُّنْيَا وَفِي الآخِرَةِ لاَ تَبْدِيلَ لِكَلِمَاتِ اللّهِ ذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ

در زندگى دنيا و در آخرت مژده براى آنان است وعده هاى خدا را تبديلى نيست اين همان كاميابى بزرگ است

there is for them glad tidings in this present life and in the everlasting life. the word of allah is unchanging, that is the mighty triumph.

وَلاَ يَحْزُنكَ قَوْلُهُمْ إِنَّ الْعِزَّةَ لِلّهِ جَمِيعًا هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ

سخن آنان تو را غمگين نكند زيرا عزت همه از آن خداست او شنواى داناست

do not let their speech grieve you. all might belongs to allah. he is the hearing, the knowing.

أَلا إِنَّ لِلّهِ مَن فِي السَّمَاوَات وَمَن فِي الأَرْضِ وَمَا يَتَّبِعُ الَّذِينَ يَدْعُونَ مِن دُونِ اللّهِ شُرَكَاء إِن يَتَّبِعُونَ إِلاَّ الظَّنَّ وَإِنْ هُمْ إِلاَّ يَخْرُصُونَ

آگاه باش كه هر كه [و هر چه] در آسمانها و هر كه [و هر چه] در زمين است از آن خداست و كسانى كه غير از خدا شريكانى را می خوانند [از آنها] پيروى نمی كنند اينان جز از گمان پيروى نمی كنند و جز گمان نمی برند

attention: indeed to allah belongs everyone that is in the heavens and in the earth. those who call upon associates, other than allah, follow nothing but assumptions, (they are) only lying.

هُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ لِتَسْكُنُواْ فِيهِ وَالنَّهَارَ مُبْصِرًا إِنَّ فِي ذَلِكَ لآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَسْمَعُونَ

اوست كسى كه براى شما شب را قرار داد تا در آن بياراميد و روز را روشن [گردانيد] بى گمان در اين [امر] براى مردمى كه می شنوند نشانه هايى است

he it is who has made the night for your rest and the day to see. surely, in this there are signs for people who listen.

قَالُواْ اتَّخَذَ اللّهُ وَلَدًا سُبْحَانَهُ هُوَ الْغَنِيُّ لَهُ مَا فِي السَّمَاوَات وَمَا فِي الأَرْضِ إِنْ عِندَكُم مِّن سُلْطَانٍ بِهَذَا أَتقُولُونَ عَلَى اللّهِ مَا لاَ تَعْلَمُونَ

گفتند خدا فرزندى براى خود اختيار كرده است منزه است او او بی نياز است آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است از آن اوست شما را بر اين [ادعا] حجتى نيست آيا چيزى را كه نمی دانيد به دروغ بر خدا می بنديد

they say: `allah has taken a son. ` exaltations be to him (allah)! rich is he. to him belongs all that is in the heavens and the earth you have no authority for this! what, do you say of allah what you do not know?

قُلْ إِنَّ الَّذِينَ يَفْتَرُونَ عَلَى اللّهِ الْكَذِبَ لاَ يُفْلِحُونَ

بگو در حقيقت كسانى كه بر خدا دروغ می بندند رستگار نمی شوند

say: `those who forge falsehoods against allah shall not prosper. `

مَتَاعٌ فِي الدُّنْيَا ثُمَّ إِلَيْنَا مَرْجِعُهُمْ ثُمَّ نُذِيقُهُمُ الْعَذَابَ الشَّدِيدَ بِمَا كَانُواْ يَكْفُرُونَ

بهره اى [اندك] در دنيا [دارند] سپس بازگشتشان به سوى ماست آنگاه به [سزاى] آنكه كفر می ورزيدند عذاب سخت به آنان می چشانيم

(they take their) enjoyment in this world, but to us they shall return, then, we shall let them taste the terrible punishment because they were unbelievers. `

وَاتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ نُوحٍ إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ يَا قَوْمِ إِن كَانَ كَبُرَ عَلَيْكُم مَّقَامِي وَتَذْكِيرِي بِآيَاتِ اللّهِ فَعَلَى اللّهِ تَوَكَّلْتُ فَأَجْمِعُواْ أَمْرَكُمْ وَشُرَكَاءكُمْ ثُمَّ لاَ يَكُنْ أَمْرُكُمْ عَلَيْكُمْ غُمَّةً ثُمَّ اقْضُواْ إِلَيَّ وَلاَ تُنظِرُونِ

و خبر نوح را بر آنان بخوان آنگاه كه به قوم خود گفت اى قوم من اگر ماندن من [در ميان شما] و اندرز دادن من به آيات خدا بر شما گران آمده است [بدانيد كه من] بر خدا توكل كرده ام پس [در] كارتان با شريكان خود همداستان شويد تا كارتان بر شما ملتبس ننمايد سپس در باره من تصميم بگيريد و مهلتم ندهيد

and recite to them the story of noah. he said to his nation: `o my nation, if my standing here, reminding you of the verses of allah grieves you, and in allah i have put my trust; decide upon your affair with your associates, then do not let your affair worry you. come to a decision about me, and give me no respite.

فَإِن تَوَلَّيْتُمْ فَمَا سَأَلْتُكُم مِّنْ أَجْرٍ إِنْ أَجْرِيَ إِلاَّ عَلَى اللّهِ وَأُمِرْتُ أَنْ أَكُونَ مِنَ الْمُسْلِمِينَ

و اگر روى گردانيديد من مزدى از شما نمی طلبم پاداش من جز بر عهده خدا نيست و مامورم كه از گردن نهندگان باشم

then, if you turn your backs, i have not asked of you a wage. my wage falls only on allah. i am commanded to be from those who surrender (muslims). `

فَكَذَّبُوهُ فَنَجَّيْنَاهُ وَمَن مَّعَهُ فِي الْفُلْكِ وَجَعَلْنَاهُمْ خَلاَئِفَ وَأَغْرَقْنَا الَّذِينَ كَذَّبُواْ بِآيَاتِنَا فَانظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُنذَرِينَ

پس او را تكذيب كردند آنگاه وى را با كسانى كه در كشتى همراه او بودند نجات داديم و آنان را جانشين [تبهكاران] ساختيم و كسانى را كه آيات ما را تكذيب كردند غرق كرديم پس بنگر كه فرجام بيم داده شدگان چگونه بود

but they belied him. therefore we saved him and those who were with him in the ark, and we made them caliphs, and we drowned those who belied our verses. see what was the end of those who were warned!

ثُمَّ بَعَثْنَا مِن بَعْدِهِ رُسُلًا إِلَى قَوْمِهِمْ فَجَآؤُوهُم بِالْبَيِّنَاتِ فَمَا كَانُواْ لِيُؤْمِنُواْ بِمَا كَذَّبُواْ بِهِ مِن قَبْلُ كَذَلِكَ نَطْبَعُ عَلَى قُلوبِ الْمُعْتَدِينَ

آنگاه پس از وى رسولانى را به سوى قومشان برانگيختيم و آنان دلايل آشكار برايشان آوردند ولى ايشان بر آن نبودند كه به چيزى كه قبلا آن را دروغ شمرده بودند ايمان بياورند اين گونه ما بر دلهاى تجاوزكاران مهر می نهيم

after him we sent messengers to their nation. they brought them clear signs, but they were not of those to believe because they had belied it previously. so we seal the hearts of the evildoers.

ثُمَّ بَعَثْنَا مِن بَعْدِهِم مُّوسَى وَهَارُونَ إِلَى فِرْعَوْنَ وَمَلَئِهِ بِآيَاتِنَا فَاسْتَكْبَرُواْ وَكَانُواْ قَوْمًا مُّجْرِمِينَ

سپس بعد از آنان موسى و هارون را با آيات خود به سوى فرعون و سران [قوم] وى فرستاديم و[لى آنان] گردنكشى كردند و گروهى تبهكار بودند

then, after them we sent moses and aaron with our signs to pharaoh and his council. but they were arrogant, for they were a sinful nation.

فَلَمَّا جَاءهُمُ الْحَقُّ مِنْ عِندِنَا قَالُواْ إِنَّ هَذَا لَسِحْرٌ مُّبِينٌ

پس چون حق از نزد ما به سويشان آمد گفتند قطعا اين سحرى آشكار است

when the truth came to them from us they said: `this is indeed clear magic. `

قَالَ مُوسَى أَتقُولُونَ لِلْحَقِّ لَمَّا جَاءكُمْ أَسِحْرٌ هَذَا وَلاَ يُفْلِحُ السَّاحِرُونَ

موسى گفت آيا وقتى حق به سوى شما آمد می گوييد [اين سحر است] آيا اين سحر است و حال آنكه جادوگران رستگار نمی شوند

moses said: `is this what you say of the truth when it has come to you? is this sorcery? sorcerers do not prosper! `

قَالُواْ أَجِئْتَنَا لِتَلْفِتَنَا عَمَّا وَجَدْنَا عَلَيْهِ آبَاءنَا وَتَكُونَ لَكُمَا الْكِبْرِيَاء فِي الأَرْضِ وَمَا نَحْنُ لَكُمَا بِمُؤْمِنِينَ

گفتند آيا به سوى ما آمده اى تا ما را از شيوه اى كه پدرانمان را بر آن يافته ايم بازگردانى و بزرگى در اين سرزمين براى شما دو تن باشد ما به شما دو تن ايمان نداريم

they said: `have you come to turn us away from that which we found our fathers practicing (in order that) the domination of the land might belong to you two? we do not believe you! `

وَقَالَ فِرْعَوْنُ ائْتُونِي بِكُلِّ سَاحِرٍ عَلِيمٍ

و فرعون گفت هر جادوگر دانايى را پيش من آوريد

(then) pharaoh said: `bring every skilled sorcerer. `

فَلَمَّا جَاء السَّحَرَةُ قَالَ لَهُم مُّوسَى أَلْقُواْ مَا أَنتُم مُّلْقُونَ

و چون جادوگران آمدند موسى به آنان گفت آنچه را می اندازيد بيندازيد

when the sorcerers came, moses said to them: `cast down what you will cast. `

فَلَمَّا أَلْقَواْ قَالَ مُوسَى مَا جِئْتُم بِهِ السِّحْرُ إِنَّ اللّهَ سَيُبْطِلُهُ إِنَّ اللّهَ لاَ يُصْلِحُ عَمَلَ الْمُفْسِدِينَ

پس چون افكندند موسى گفت آنچه را شما به ميان آورديد سحر است به زودى خدا آن را باطل خواهد كرد آرى خدا كار مفسدان را تاييد نمی كند

and when they had cast, moses said: `what you have brought is sorcery. surely, allah will render it as nothing. allah does not put right the work of the corrupt. `

وَيُحِقُّ اللّهُ الْحَقَّ بِكَلِمَاتِهِ وَلَوْ كَرِهَ الْمُجْرِمُونَ

و خدا با كلمات خود حق را ثابت می گرداند هر چند بزهكاران را خوش نيايد

allah verifies the truth by his words, even though the sinners hate it.

فَمَا آمَنَ لِمُوسَى إِلاَّ ذُرِّيَّةٌ مِّن قَوْمِهِ عَلَى خَوْفٍ مِّن فِرْعَوْنَ وَمَلَئِهِمْ أَن يَفْتِنَهُمْ وَإِنَّ فِرْعَوْنَ لَعَالٍ فِي الأَرْضِ وَإِنَّهُ لَمِنَ الْمُسْرِفِينَ

سرانجام كسى به موسى ايمان نياورد مگر فرزندانى از قوم وى در حالى كه بيم داشتند از آنكه مبادا فرعون و سران آنها ايشان را آزار رسانند و در حقيقت فرعون در آن سرزمين برتری جوى و از اسرافكاران بود

so none believed moses except a few of his nation because they feared that pharaoh and their council would persecute them. pharaoh was mighty in the land, and one of the evildoers.

وَقَالَ مُوسَى يَا قَوْمِ إِن كُنتُمْ آمَنتُم بِاللّهِ فَعَلَيْهِ تَوَكَّلُواْ إِن كُنتُم مُّسْلِمِينَ

و موسى گفت اى قوم من اگر به خدا ايمان آورده ايد و اگر اهل تسليميد بر او توكل كنيد

moses said: `o my nation, if you believe in allah, put your trust in him, if you have surrendered (muslims). `

فَقَالُواْ عَلَى اللّهِ تَوَكَّلْنَا رَبَّنَا لاَ تَجْعَلْنَا فِتْنَةً لِّلْقَوْمِ الظَّالِمِينَ

پس گفتند بر خدا توكل كرديم پروردگارا ما را براى قوم ستمگر [وسيله] آزمايش قرار مده

they said: `we have put our trust in allah. our lord, do not let us be a temptation to the harmdoing nation.

وَنَجِّنَا بِرَحْمَتِكَ مِنَ الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ

و ما را به رحمت خويش از گروه كافران نجات ده

save us, through your mercy, from the unbelieving nation. `

وَأَوْحَيْنَا إِلَى مُوسَى وَأَخِيهِ أَن تَبَوَّءَا لِقَوْمِكُمَا بِمِصْرَ بُيُوتًا وَاجْعَلُواْ بُيُوتَكُمْ قِبْلَةً وَأَقِيمُواْ الصَّلاَةَ وَبَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ

و به موسى و برادرش وحى كرديم كه شما دو تن براى قوم خود در مصر خانه هايى ترتيب دهيد و سراهايتان را رو به روى هم قرار دهيد و نماز برپا داريد و مؤمنان را مژده ده

we revealed to moses and his brother: `take certain houses for your people in egypt. make your houses a direction (for pray); establish the prayer; and give glad tidings to the believers. `

وَقَالَ مُوسَى رَبَّنَا إِنَّكَ آتَيْتَ فِرْعَوْنَ وَمَلأهُ زِينَةً وَأَمْوَالًا فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا رَبَّنَا لِيُضِلُّواْ عَن سَبِيلِكَ رَبَّنَا اطْمِسْ عَلَى أَمْوَالِهِمْ وَاشْدُدْ عَلَى قُلُوبِهِمْ فَلاَ يُؤْمِنُواْ حَتَّى يَرَوُاْ الْعَذَابَ الأَلِيمَ

و موسى گفت پروردگارا تو به فرعون و اشرافش در زندگى دنيا زيور و اموال داده اى پروردگارا تا [خلق را] از راه تو گمراه كنند پروردگارا اموالشان را نابود كن و آنان را دل سخت گردان كه ايمان نياورند تا عذاب دردناك را ببينند

`our lord, ` supplicated moses. `you have given pharaoh and his council adornments and possessions in this life. our lord, let them go astray from your path. our lord, destroy their possessions and harden their hearts so that they shall not believe until they see the painful punishment.

قَالَ قَدْ أُجِيبَت دَّعْوَتُكُمَا فَاسْتَقِيمَا وَلاَ تَتَّبِعَآنِّ سَبِيلَ الَّذِينَ لاَ يَعْلَمُونَ

فرمود دعاى هر دوى شما پذيرفته شد پس ايستادگى كنيد و راه كسانى را كه نمی دانند پيروى مكنيد

he (allah) said: `your supplication is answered; so go straight and do not follow the way of those who do not know. `

وَجَاوَزْنَا بِبَنِي إِسْرَائِيلَ الْبَحْرَ فَأَتْبَعَهُمْ فِرْعَوْنُ وَجُنُودُهُ بَغْيًا وَعَدْوًا حَتَّى إِذَا أَدْرَكَهُ الْغَرَقُ قَالَ آمَنتُ أَنَّهُ لا إِلِهَ إِلاَّ الَّذِي آمَنَتْ بِهِ بَنُو إِسْرَائِيلَ وَأَنَاْ مِنَ الْمُسْلِمِينَ

و فرزندان اسرائيل را از دريا گذرانديم پس فرعون و سپاهيانش از روى ستم و تجاوز آنان را دنبال كردند تا وقتى كه در شرف غرق شدن قرار گرفت گفت ايمان آوردم كه هيچ معبودى جز آنكه فرزندان اسرائيل به او گرويده اند نيست و من از تسليم شدگانم

we brought the children of israel through the sea, and pharaoh and his legions pursued them arrogantly and frantically. but as he was drowning he cried out: `( now) i believe that there is no god except he in whom the children of israel believe. i am of those that surrender (muslims). `

آلآنَ وَقَدْ عَصَيْتَ قَبْلُ وَكُنتَ مِنَ الْمُفْسِدِينَ

اكنون در حالى كه پيش از اين نافرمانى می كردى و از تباهكاران بودى

(allah said): `now (you believe)! but before this you rebelled and were of the corrupt.

فَالْيَوْمَ نُنَجِّيكَ بِبَدَنِكَ لِتَكُونَ لِمَنْ خَلْفَكَ آيَةً وَإِنَّ كَثِيرًا مِّنَ النَّاسِ عَنْ آيَاتِنَا لَغَافِلُونَ

پس امروز تو را با زره [زرين] خودت به بلندى [ساحل] می افكنيم تا براى كسانى كه از پى تو می آيند عبرتى باشد و بی گمان بسيارى از مردم از نشانه هاى ما غافلند

we shall deliver you (ramsis ii) with your body this day, so that you may be a sign to those after you. indeed many people pay no heed to our signs!

وَلَقَدْ بَوَّأْنَا بَنِي إِسْرَائِيلَ مُبَوَّأَ صِدْقٍ وَرَزَقْنَاهُم مِّنَ الطَّيِّبَاتِ فَمَا اخْتَلَفُواْ حَتَّى جَاءهُمُ الْعِلْمُ إِنَّ رَبَّكَ يَقْضِي بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فِيمَا كَانُواْ فِيهِ يَخْتَلِفُونَ

به راستى ما فرزندان اسرائيل را در جايگاه[هاى] نيكو منزل داديم و از چيزهاى پاكيزه به آنان روزى بخشيديم پس به اختلاف نپرداختند مگر پس از آنكه علم براى آنان حاصل شد همانا پروردگار تو در روز قيامت در باره آنچه بر سر آن اختلاف می كردند ميانشان داورى خواهد كرد

(thereafter) we settled the children of israel in a blessed land and provided them with good things. they did not differ until knowledge was given them. indeed, your lord will decide between them on the day of resurrection.

فَإِن كُنتَ فِي شَكٍّ مِّمَّا أَنزَلْنَا إِلَيْكَ فَاسْأَلِ الَّذِينَ يَقْرَؤُونَ الْكِتَابَ مِن قَبْلِكَ لَقَدْ جَاءكَ الْحَقُّ مِن رَّبِّكَ فَلاَ تَكُونَنَّ مِنَ الْمُمْتَرِينَ

و اگر از آنچه به سوى تو نازل كرده ايم در ترديدى از كسانى كه پيش از تو كتاب [آسمانى] می خواندند بپرس قطعا حق از جانب پروردگارت به سوى تو آمده است پس زنهار از ترديدكنندگان مباش

if you are in doubt of what we have sent down to you, ask those who recite the book before you. the truth has come to you from your lord, therefore do not be of the doubters.

وَلاَ تَكُونَنَّ مِنَ الَّذِينَ كَذَّبُواْ بِآيَاتِ اللّهِ فَتَكُونَ مِنَ الْخَاسِرِينَ

و از كسانى كه آيات ما را دروغ پنداشتند مباش كه از زيانكاران خواهى بود

do not be among those who belie the verses of allah, for then you would be among the losers.

إِنَّ الَّذِينَ حَقَّتْ عَلَيْهِمْ كَلِمَتُ رَبِّكَ لاَ يُؤْمِنُونَ

در حقيقت كسانى كه سخن پروردگارت بر آنان تحقق يافته ايمان نمی آورند

those against whom the word of your lord will be realized will not believe,

وَلَوْ جَاءتْهُمْ كُلُّ آيَةٍ حَتَّى يَرَوُاْ الْعَذَابَ الأَلِيمَ

هر چند هر گونه آيتى برايشان بيايد تا وقتى كه عذاب دردناك را ببينند

even though every sign comes to them, until they see the painful punishment.

فَلَوْلاَ كَانَتْ قَرْيَةٌ آمَنَتْ فَنَفَعَهَا إِيمَانُهَا إِلاَّ قَوْمَ يُونُسَ لَمَّآ آمَنُواْ كَشَفْنَا عَنْهُمْ عَذَابَ الخِزْيِ فِي الْحَيَاةَ الدُّنْيَا وَمَتَّعْنَاهُمْ إِلَى حِينٍ

چرا هيچ شهرى نبود كه [اهل آن] ايمان بياورد و ايمانش به حال آن سود بخشد مگر قوم يونس كه وقتى [در آخرين لحظه] ايمان آوردند عذاب رسوايى را در زندگى دنيا از آنان برطرف كرديم و تا چندى آنان را برخوردار ساختيم

why, was there never a village that believed and its belief benefited them? except jonah`s nation, when they believed, we spared them from a degrading punishment in this life and we gave them enjoyment for awhile.

وَلَوْ شَاء رَبُّكَ لآمَنَ مَن فِي الأَرْضِ كُلُّهُمْ جَمِيعًا أَفَأَنتَ تُكْرِهُ النَّاسَ حَتَّى يَكُونُواْ مُؤْمِنِينَ

و اگر پروردگار تو می خواست قطعا هر كه در زمين است همه آنها يكسر ايمان می آوردند پس آيا تو مردم را ناگزير می كنى كه بگروند

had your lord willed, whosoever is in the earth, all would have believed. would you then constrain people until they believe?

وَمَا كَانَ لِنَفْسٍ أَن تُؤْمِنَ إِلاَّ بِإِذْنِ اللّهِ وَيَجْعَلُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذِينَ لاَ يَعْقِلُونَ

و هيچ كس را نرسد كه جز به اذن خدا ايمان بياورد و [خدا] بر كسانى كه نمى انديشند پليدى را قرار می دهد

no soul can believe except by the permission of allah. upon those who do not understand lays his punishment.

قُلِ انظُرُواْ مَاذَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَمَا تُغْنِي الآيَاتُ وَالنُّذُرُ عَن قَوْمٍ لاَّ يُؤْمِنُونَ

بگو بنگريد كه در آسمانها و زمين چيست و[لى] نشانه ها و هشدارها گروهى را كه ايمان نمی آورند سود نمی بخشد

say: `see what is in the heavens and the earth! ` but neither signs nor warnings help the unbelievers.

فَهَلْ يَنتَظِرُونَ إِلاَّ مِثْلَ أَيَّامِ الَّذِينَ خَلَوْاْ مِن قَبْلِهِمْ قُلْ فَانتَظِرُواْ إِنِّي مَعَكُم مِّنَ الْمُنتَظِرِينَ

پس آيا جز مانند روزهاى كسانى را كه پيش از آنان درگذشتند انتظار می برند بگو انتظار بريد كه من [نيز] با شما از منتظرانم

do they watch and wait for anything except for days similar to those who passed away before them? say: `wait; i shall be with you among those who are waiting. `

ثُمَّ نُنَجِّي رُسُلَنَا وَالَّذِينَ آمَنُواْ كَذَلِكَ حَقًّا عَلَيْنَا نُنجِ الْمُؤْمِنِينَ

سپس فرستادگان خود و كسانى را كه گرويدند می رهانيم زيرا بر ما فريضه است كه مؤمنان را نجات دهيم

then we shall save our messengers and the believers. it is our obligated duty, we shall save those who believe.

قُلْ يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِن كُنتُمْ فِي شَكٍّ مِّن دِينِي فَلاَ أَعْبُدُ الَّذِينَ تَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللّهِ وَلَكِنْ أَعْبُدُ اللّهَ الَّذِي يَتَوَفَّاكُمْ وَأُمِرْتُ أَنْ أَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ

بگو اى مردم اگر در دين من ترديد داريد پس [بدانيد كه من] كسانى را كه به جاى خدا می پرستيد نمی پرستم بلكه خدايى را می پرستم كه جان شما را می ستاند و دستور يافته ام كه از مؤمنان باشم

say: `o people! if you are in doubt concerning my religion, i worship none of those you worship, other than allah but i worship allah, who will cause you to die, for i am commanded to be among the believers,

وَأَنْ أَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفًا وَلاَ تَكُونَنَّ مِنَ الْمُشْرِكِينَ

و [به من دستور داده شده است] كه به دين حنيف روى آور و زنهار از مشركان مباش

and, set your face towards the religion, being of pure faith, and do not be among the idolaters.

وَلاَ تَدْعُ مِن دُونِ اللّهِ مَا لاَ يَنفَعُكَ وَلاَ يَضُرُّكَ فَإِن فَعَلْتَ فَإِنَّكَ إِذًا مِّنَ الظَّالِمِينَ

و به جاى خدا چيزى را كه سود و زيانى به تو نمی رساند مخوان كه اگر چنين كنى در آن صورت قطعا از جمله ستمكارانى

do not pray to, other than allah, to anything that can neither help nor harm you, for if you do, you will become a harmdoer.

وَإِن يَمْسَسْكَ اللّهُ بِضُرٍّ فَلاَ كَاشِفَ لَهُ إِلاَّ هُوَ وَإِن يُرِدْكَ بِخَيْرٍ فَلاَ رَآدَّ لِفَضْلِهِ يُصِيبُ بِهِ مَن يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَهُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ

و اگر خدا به تو زيانى برساند آن را برطرف كننده اى جز او نيست و اگر براى تو خيرى بخواهد بخشش او را ردكننده اى نيست آن را به هر كس از بندگانش كه بخواهد می رساند و او آمرزنده مهربان است

if allah touches you an affliction none can remove it except he; and if he wills any good for you, none can repel his bounty. he causes it to fall upon whosoever of his worshippers that he will. he is the forgiving, the most merciful.`

قُلْ يَا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءكُمُ الْحَقُّ مِن رَّبِّكُمْ فَمَنِ اهْتَدَى فَإِنَّمَا يَهْتَدِي لِنَفْسِهِ وَمَن ضَلَّ فَإِنَّمَا يَضِلُّ عَلَيْهَا وَمَا أَنَاْ عَلَيْكُم بِوَكِيلٍ

بگو اى مردم حق از جانب پروردگارتان براى شما آمده است پس هر كه هدايت يابد به سود خويش هدايت می يابد و هر كه گمراه گردد به زيان خود گمراه می شود و من بر شما نگهبان نيستم

say: `o people! the truth has come to you from your lord. whosoever is guided is guided only for himself, and whosoever goes astray, he is astray for himself. i am not a guardian over you. `

وَاتَّبِعْ مَا يُوحَى إِلَيْكَ وَاصْبِرْ حَتَّىَ يَحْكُمَ اللّهُ وَهُوَ خَيْرُ الْحَاكِمِينَ

و از آنچه بر تو وحى می شود پيروى كن و شكيبا باش تا خدا [ميان تو و آنان] داورى كند و او بهترين داوران است

follow what is revealed to you, and be patient till allah shall judge, and he is the best of judges.