بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

به نام خداوند رحمتگر مهربان

In the name of Allah, Most Gracious, Most Merciful

طه

طه

taha.

مَا أَنزَلْنَا عَلَيْكَ الْقُرْآنَ لِتَشْقَى

قرآن را بر تو نازل نكرديم تا به رنج افتى

we have not sent down the koran to you for you to be tired,

إِلَّا تَذْكِرَةً لِّمَن يَخْشَى

جز اينكه براى هر كه می ترسد پندى باشد

but as a reminder to he who fears.

تَنزِيلًا مِّمَّنْ خَلَقَ الْأَرْضَ وَالسَّمَاوَاتِ الْعُلَى

[كتابى است] نازل شده از جانب كسى كه زمين و آسمانهاى بلند را آفريده است

it is a sending down from him who has created the earth, and the high heavens,

الرَّحْمَنُ عَلَى الْعَرْشِ اسْتَوَى

خداى رحمان كه بر عرش استيلا يافته است

the merciful willed to the throne.

لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا وَمَا تَحْتَ الثَّرَى

آنچه در آسمانها و آنچه در زمين و آنچه ميان آن دو و آنچه زير خاك است از آن اوست

to him belongs all that is in the heavens and the earth, and all that lies between them, and underneath the soil.

وَإِن تَجْهَرْ بِالْقَوْلِ فَإِنَّهُ يَعْلَمُ السِّرَّ وَأَخْفَى

و اگر سخن به آواز گويى او نهان و نهان تر را می داند

if you speak loudly; he has indeed knowledge of the secret and the hidden.

اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ لَهُ الْأَسْمَاء الْحُسْنَى

خدايى كه جز او معبودى نيست [و] نامهاى نيكو به او اختصاص دارد

allah, there is no god except he. to him belong the most beautiful names.

وَهَلْ أَتَاكَ حَدِيثُ مُوسَى

و آيا خبر موسى به تو رسيد

has the story of moses reached you?

إِذْ رَأَى نَارًا فَقَالَ لِأَهْلِهِ امْكُثُوا إِنِّي آنَسْتُ نَارًا لَّعَلِّي آتِيكُم مِّنْهَا بِقَبَسٍ أَوْ أَجِدُ عَلَى النَّارِ هُدًى

هنگامى كه آتشى ديد پس به خانواده خود گفت درنگ كنيد زيرا من آتشى ديدم اميد كه پاره اى از آن براى شما بياورم يا در پرتو آتش راه [خود را باز] يابم

when he saw a fire, he said to his family: `stay here, for i can see a fire. perhaps i can bring you a lighted torch or find at the fire guidance. `

فَلَمَّا أَتَاهَا نُودِي يَا مُوسَى

پس چون بدان رسيد ندا داده شد كه اى موسى

when he reached it, he was called: `o moses,

إِنِّي أَنَا رَبُّكَ فَاخْلَعْ نَعْلَيْكَ إِنَّكَ بِالْوَادِ الْمُقَدَّسِ طُوًى

اين منم پروردگار تو پای پوش خويش بيرون آور كه تو در وادى مقدس طوى هستى

i am your lord. take off your shoes, for you are in towa, the sacred valley.

وَأَنَا اخْتَرْتُكَ فَاسْتَمِعْ لِمَا يُوحَى

و من تو را برگزيده ام پس بدانچه وحى می شود گوش فرا ده

i have chosen you. therefore, listen to what shall be revealed.

إِنَّنِي أَنَا اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنَا فَاعْبُدْنِي وَأَقِمِ الصَّلَاةَ لِذِكْرِي

منم من خدايى كه جز من خدايى نيست پس مرا پرستش كن و به ياد من نماز برپا دار

indeed, i am allah. there is no god except me. worship me, and establish the prayer of my remembrance.

إِنَّ السَّاعَةَ ءاَتِيَةٌ أَكَادُ أُخْفِيهَا لِتُجْزَى كُلُّ نَفْسٍ بِمَا تَسْعَى

در حقيقت قيامت فرارسنده است می خواهم آن را پوشيده دارم تا هر كسى به [موجب] آنچه می كوشد جزا يابد

the hour is coming. i almost conceal it, so that every soul will be recompensed for its labors.

فَلاَ يَصُدَّنَّكَ عَنْهَا مَنْ لاَ يُؤْمِنُ بِهَا وَاتَّبَعَ هَوَاهُ فَتَرْدَى

پس هرگز نبايد كسى كه به آن ايمان ندارد و از هوس خويش پيروى كرده است تو را از [ايمان به] آن باز دارد كه هلاك خواهى شد

do not let those who disbelieve in it and follow their desires bar you from it, or you will perish.

وَمَا تِلْكَ بِيَمِينِكَ يَا مُوسَى

و اى موسى در دست راست تو چيست

what is that in your right hand, moses? `

قَالَ هِيَ عَصَايَ أَتَوَكَّأُ عَلَيْهَا وَأَهُشُّ بِهَا عَلَى غَنَمِي وَلِيَ فِيهَا مَآرِبُ أُخْرَى

گفت اين عصاى من است بر آن تكيه می دهم و با آن براى گوسفندانم برگ مى تكانم و كارهاى ديگرى هم براى من از آن برمی آيد

`it is my staff," moses replied, "upon it i lean and with it i beat down leaves to feed my sheep and for me there are other uses in it. `

قَالَ أَلْقِهَا يَا مُوسَى

فرمود اى موسى آن را بينداز

he said: `moses, cast it down. `

فَأَلْقَاهَا فَإِذَا هِيَ حَيَّةٌ تَسْعَى

پس آن را انداخت و ناگاه مارى شد كه به سرعت می خزيد

so he cast it down, and thereupon it turned into a sliding serpent.

قَالَ خُذْهَا وَلَا تَخَفْ سَنُعِيدُهَا سِيرَتَهَا الْأُولَى

فرمود آن را بگير و مترس به زودى آن را به حال نخستينش بازخواهيم گردانيد

`take it, and do not fear, ` he said, `we will restore it to its former state.

وَاضْمُمْ يَدَكَ إِلَى جَنَاحِكَ تَخْرُجْ بَيْضَاء مِنْ غَيْرِ سُوءٍ آيَةً أُخْرَى

و دست خود را به پهلويت ببر سپيد بی گزند برمی آيد [اين] معجزه اى ديگر است

now, put your hand under your armpit. it shall come out white, without evil, a second sign.

لِنُرِيَكَ مِنْ آيَاتِنَا الْكُبْرَى

تا به تو معجزات بزرگ خود را بنمايانيم

but we shall show you some of our greatest signs.

اذْهَبْ إِلَى فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغَى

به سوى فرعون برو كه او به سركشى برخاسته است

24 go to pharaoh, he has become insolent. `

قَالَ رَبِّ اشْرَحْ لِي صَدْرِي

گفت پروردگارا سينه ام را گشاده گردان

`lord, ` said moses, `expand my chest,

وَيَسِّرْ لِي أَمْرِي

و كارم را براى من آسان ساز

and ease my task for me.

وَاحْلُلْ عُقْدَةً مِّن لِّسَانِي

و از زبانم گره بگشاى

unloose the knot upon my tongue,

يَفْقَهُوا قَوْلِي

[تا] سخنم را بفهمند

that they may understand my speech.

وَاجْعَل لِّي وَزِيرًا مِّنْ أَهْلِي

و براى من دستيارى از كسانم قرار ده

appoint for me a minister from my family

هَارُونَ أَخِي

هارون برادرم را

aaron, my brother.

اشْدُدْ بِهِ أَزْرِي

پشتم را به او استوار كن

by him confirm my strength

وَأَشْرِكْهُ فِي أَمْرِي

و او را شريك كارم گردان

and let him share my task,

كَيْ نُسَبِّحَكَ كَثِيرًا

تا تو را فراوان تسبيح گوييم

so that we exalt you

وَنَذْكُرَكَ كَثِيرًا

و بسيار به ياد تو باشيم

and remember you abundantly.

إِنَّكَ كُنتَ بِنَا بَصِيرًا

زيرا تو همواره به [حال] ما بينايى

you are surely seeing us. `

قَالَ قَدْ أُوتِيتَ سُؤْلَكَ يَا مُوسَى

فرمود اى موسى خواسته ات به تو داده شد

he replied: `moses, your request is granted.

وَلَقَدْ مَنَنَّا عَلَيْكَ مَرَّةً أُخْرَى

و به راستى بار ديگر [هم] بر تو منت نهاديم

we had already shown you favor

إِذْ أَوْحَيْنَا إِلَى أُمِّكَ مَا يُوحَى

هنگامى كه به مادرت آنچه را كه [بايد] وحى می شد وحى كرديم

when we revealed what was to be made known to your mother,

أَنِ اقْذِفِيهِ فِي التَّابُوتِ فَاقْذِفِيهِ فِي الْيَمِّ فَلْيُلْقِهِ الْيَمُّ بِالسَّاحِلِ يَأْخُذْهُ عَدُوٌّ لِّي وَعَدُوٌّ لَّهُ وَأَلْقَيْتُ عَلَيْكَ مَحَبَّةً مِّنِّي وَلِتُصْنَعَ عَلَى عَيْنِي

كه او را در صندوقچه اى بگذار سپس در دريايش افكن تا دريا [=رود نيل] او را به كرانه اندازد [و] دشمن من و دشمن وى او را برگيرد و مهرى از خودم بر تو افكندم تا زير نظر من پرورش يابى

saying: "put him in the box and cast it into the river. the river will cast him on to the bank, and he shall be taken up by an enemy of mine and an enemy of his." i lavished my love on you, and to be formed in my sight.

إِذْ تَمْشِي أُخْتُكَ فَتَقُولُ هَلْ أَدُلُّكُمْ عَلَى مَن يَكْفُلُهُ فَرَجَعْنَاكَ إِلَى أُمِّكَ كَيْ تَقَرَّ عَيْنُهَا وَلَا تَحْزَنَ وَقَتَلْتَ نَفْسًا فَنَجَّيْنَاكَ مِنَ الْغَمِّ وَفَتَنَّاكَ فُتُونًا فَلَبِثْتَ سِنِينَ فِي أَهْلِ مَدْيَنَ ثُمَّ جِئْتَ عَلَى قَدَرٍ يَا مُوسَى

آنگاه كه خواهر تو می رفت و می گفت آيا شما را بر كسى كه عهده دار او گردد دلالت كنم پس تو را به سوى مادرت بازگردانيديم تا ديده اش روشن شود و غم نخورد و [سپس] شخصى را كشتى و [ما] تو را از اندوه رهانيديم و تو را بارها آزموديم و سالى چند در ميان اهل مدين ماندى سپس اى موسى در زمان مقدر [و مقتضى] آمدى

your sister went (to them) and said: `shall i guide you to one who will nurse him? ` and so we restored you to your mother, so that her eyes might rejoice and that she might not sorrow. and when you killed a soul we saved you from grief and then we tried you with many trials. you stayed among the people of midian for a number of years, and then, moses, you came here according to a decree.

وَاصْطَنَعْتُكَ لِنَفْسِي

و تو را براى خود پروردم

i have chosen you for me.

اذْهَبْ أَنتَ وَأَخُوكَ بِآيَاتِي وَلَا تَنِيَا فِي ذِكْرِي

تو و برادرت معجزه هاى مرا [براى مردم] ببريد و در يادكردن من سستى مكنيد

go, you and your brother with my signs, and do not be negligent of my remembrance.

اذْهَبَا إِلَى فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغَى

به سوى فرعون برويد كه او به سركشى برخاسته

go to pharaoh, for he has become insolent.

فَقُولَا لَهُ قَوْلًا لَّيِّنًا لَّعَلَّهُ يَتَذَكَّرُ أَوْ يَخْشَى

و با او سخنى نرم گوييد شايد كه پند پذيرد يا بترسد

speak to him with gentle words; perhaps he will ponder or fear. `

قَالَا رَبَّنَا إِنَّنَا نَخَافُ أَن يَفْرُطَ عَلَيْنَا أَوْ أَن يَطْغَى

آن دو گفتند پروردگارا ما می ترسيم كه [او] آسيبى به ما برساند يا آنكه سركشى كند

`o our lord, ` both said, `we fear lest he may be excessive against us or become insolent. `

قَالَ لَا تَخَافَا إِنَّنِي مَعَكُمَا أَسْمَعُ وَأَرَى

فرمود مترسيد من همراه شمايم می شنوم و می بينم

he replied: `have no fear i shall be with you, both hearing and seeing.

فَأْتِيَاهُ فَقُولَا إِنَّا رَسُولَا رَبِّكَ فَأَرْسِلْ مَعَنَا بَنِي إِسْرَائِيلَ وَلَا تُعَذِّبْهُمْ قَدْ جِئْنَاكَ بِآيَةٍ مِّن رَّبِّكَ وَالسَّلَامُ عَلَى مَنِ اتَّبَعَ الْهُدَى

پس به سوى او برويد و بگوييد ما دو فرستاده پروردگار توايم پس فرزندان اسرائيل را با ما بفرست و عذابشان مكن به راستى ما براى تو از جانب پروردگارت معجزه اى آورده ايم و بر هر كس كه از هدايت پيروى كند درود باد

both of you go to him (pharaoh) and say: "we are the messengers of your lord. let the children of israel depart with us, and do not punish them. we have come to you with a sign from your lord; peace be on him who follows guidance!

إِنَّا قَدْ أُوحِيَ إِلَيْنَا أَنَّ الْعَذَابَ عَلَى مَن كَذَّبَ وَتَوَلَّى

در حقيقت به سوى ما وحى آمده كه عذاب بر كسى است كه تكذيب كند و روى گرداند

it is revealed to us that a punishment will fall on those who belie and turn away."

قَالَ فَمَن رَّبُّكُمَا يَا مُوسَى

[فرعون] گفت اى موسى پروردگار شما دو تن كيست

he (pharaoh) said: `moses, who is the lord of you both? `

قَالَ رَبُّنَا الَّذِي أَعْطَى كُلَّ شَيْءٍ خَلْقَهُ ثُمَّ هَدَى

گفت پروردگار ما كسى است كه هر چيزى را خلقتى كه درخور اوست داده سپس آن را هدايت فرموده است

`our lord, ` he replied, `is he who gave everything its creation and then guided it. `

قَالَ فَمَا بَالُ الْقُرُونِ الْأُولَى

گفت حال نسلهاى گذشته چون است

he (pharaoh) asked: `how was it then, with the former generations? `

قَالَ عِلْمُهَا عِندَ رَبِّي فِي كِتَابٍ لَّا يَضِلُّ رَبِّي وَلَا يَنسَى

گفت علم آن در كتابى نزد پروردگار من است پروردگارم نه خطا می كند و نه فراموش می نمايد

he (moses) answered: `the knowledge of them is in a book with my lord. my lord neither goes astray, nor forgets.

الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ مَهْدًا وَسَلَكَ لَكُمْ فِيهَا سُبُلًا وَأَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجْنَا بِهِ أَزْوَاجًا مِّن نَّبَاتٍ شَتَّى

همان كسى كه زمين را برايتان گهواره اى ساخت و براى شما در آن راهها ترسيم كرد و از آسمان آبى فرود آورد پس به وسيله آن رستنيهاى گوناگون جفت جفت بيرون آورديم

it is he who has made for you the earth as a cradle and threaded roads for you and sends down water from the sky with which we bring forth every kind of plant.

كُلُوا وَارْعَوْا أَنْعَامَكُمْ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّأُوْلِي النُّهَى

بخوريد و دامهايتان را بچرانيد كه قطعا در اينها براى خردمندان نشانه هايى است

you eat and let your cattle graze. ` surely, in this there are signs for those of understanding.

مِنْهَا خَلَقْنَاكُمْ وَفِيهَا نُعِيدُكُمْ وَمِنْهَا نُخْرِجُكُمْ تَارَةً أُخْرَى

از اين [زمين] شما را آفريده ايم در آن شما را بازمی گردانيم و بار ديگر شما را از آن بيرون می آوريم

we created you from it (the earth), and to it we shall restore you; and from it we will bring you forth yet a second time.

وَلَقَدْ أَرَيْنَاهُ آيَاتِنَا كُلَّهَا فَكَذَّبَ وَأَبَى

در حقيقت [ما] همه آيات خود را به [فرعون] نشان داديم ولى [او آنها را] دروغ پنداشت و نپذيرفت

so we showed him (pharaoh) our signs, all of them, but he belied and refused them.

قَالَ أَجِئْتَنَا لِتُخْرِجَنَا مِنْ أَرْضِنَا بِسِحْرِكَ يَا مُوسَى

گفت اى موسى آمده اى تا با سحر خود ما را از سرزمينمان بيرون كنى

he said: `moses, have you come to drive us from our land with your sorcery?

فَلَنَأْتِيَنَّكَ بِسِحْرٍ مِّثْلِهِ فَاجْعَلْ بَيْنَنَا وَبَيْنَكَ مَوْعِدًا لَّا نُخْلِفُهُ نَحْنُ وَلَا أَنتَ مَكَانًا سُوًى

ما [هم] قطعا براى تو سحرى مثل آن خواهيم آورد پس ميان ما و خودت موعدى بگذار كه نه ما آن را خلاف كنيم و نه تو [آن هم] در جايى هموار

we will indeed bring sorcery similar to yours. appoint a meeting place between us and you, in a place which is agreeable to both which neither we nor you shall not fail (to keep). `

قَالَ مَوْعِدُكُمْ يَوْمُ الزِّينَةِ وَأَن يُحْشَرَ النَّاسُ ضُحًى

[موسى] گفت موعد شما روز جشن باشد كه مردم پيش از ظهر گرد می آيند

he (moses) replied: `your meeting shall be on the day of the feast, and let the people be assembled by midmorning. `

فَتَوَلَّى فِرْعَوْنُ فَجَمَعَ كَيْدَهُ ثُمَّ أَتَى

پس فرعون رفت و [همه] نيرنگ خود را گرد آورد و بازآمد

so pharaoh withdrew and gathered his guile, then returned,

قَالَ لَهُم مُّوسَى وَيْلَكُمْ لَا تَفْتَرُوا عَلَى اللَّهِ كَذِبًا فَيُسْحِتَكُمْ بِعَذَابٍ وَقَدْ خَابَ مَنِ افْتَرَى

موسى به [ساحران] گفت واى بر شما به خدا دروغ مبنديد كه شما را به عذابى [سخت] هلاك می كند و هر كه دروغ بندد نوميد می گردد

and moses said to them: `alas! do not forge a lie against allah lest he destroys you with a punishment. indeed, whosoever forges has failed. `

فَتَنَازَعُوا أَمْرَهُم بَيْنَهُمْ وَأَسَرُّوا النَّجْوَى

[ساحران] ميان خود در باره كارشان به نزاع برخاستند و به نجوا پرداختند

they disputed upon their plan with one another, and spoke in secret

قَالُوا إِنْ هَذَانِ لَسَاحِرَانِ يُرِيدَانِ أَن يُخْرِجَاكُم مِّنْ أَرْضِكُم بِسِحْرِهِمَا وَيَذْهَبَا بِطَرِيقَتِكُمُ الْمُثْلَى

[فرعونيان] گفتند قطعا اين دو تن ساحرند [و] می خواهند شما را با سحر خود از سرزمينتان بيرون كنند و آيين والاى شما را براندازند

saying: `these two are sorcerers whose aim is to drive you from your land by their sorcery and destroy your noble ways.

فَأَجْمِعُوا كَيْدَكُمْ ثُمَّ ائْتُوا صَفًّا وَقَدْ أَفْلَحَ الْيَوْمَ مَنِ اسْتَعْلَى

پس نيرنگ خود را گرد آوريد و به صف پيش آييد در حقيقت امروز هر كه فايق آيد خوشبخت می شود

gather your guile and then lineup a rank those who gain the upper hand today shall indeed prosper. `

قَالُوا يَا مُوسَى إِمَّا أَن تُلْقِيَ وَإِمَّا أَن نَّكُونَ أَوَّلَ مَنْ أَلْقَى

[ساحران] گفتند اى موسى يا تو می افكنى يا [ما] نخستين كس باشيم كه مى اندازيم

they said to moses: `will you throw down or shall we be the first?

قَالَ بَلْ أَلْقُوا فَإِذَا حِبَالُهُمْ وَعِصِيُّهُمْ يُخَيَّلُ إِلَيْهِ مِن سِحْرِهِمْ أَنَّهَا تَسْعَى

گفت [نه] بلكه شما بيندازيد پس ناگهان ريسمانها و چوبدستی هايشان بر اثر سحرشان در خيال او [چنين] می نمود كه آنها به شتاب می خزند

moses replied: `no, you throw first. ` and by their sorcery it seemed to him that their ropes and staffs were sliding.

فَأَوْجَسَ فِي نَفْسِهِ خِيفَةً مُّوسَى

و موسى در خود بيمى احساس كرد

moses became fearful within himself.

قُلْنَا لَا تَخَفْ إِنَّكَ أَنتَ الْأَعْلَى

گفتيم مترس كه تو خود برترى

but we said to him: `do not be afraid; you shall surely be the uppermost.

وَأَلْقِ مَا فِي يَمِينِكَ تَلْقَفْ مَا صَنَعُوا إِنَّمَا صَنَعُوا كَيْدُ سَاحِرٍ وَلَا يُفْلِحُ السَّاحِرُ حَيْثُ أَتَى

و آنچه در دست راست دارى بينداز تا هر چه را ساخته اند ببلعد در حقيقت آنچه سرهم بندى كرده اند افسون افسونگر است و افسونگر هر جا برود رستگار نمى شود

throw that which is in your right hand. it will swallow up that which they have made, for that which they made is but the guile of a sorcerer. wherever he goes the sorcerer does not prosper. `

فَأُلْقِيَ السَّحَرَةُ سُجَّدًا قَالُوا آمَنَّا بِرَبِّ هَارُونَ وَمُوسَى

پس ساحران به سجده درافتادند گفتند به پروردگار موسى و هارون ايمان آورديم

thereafter the sorcerers threw themselves down, prostrating, saying: `we believe in the lord of aaron and moses. `

قَالَ آمَنتُمْ لَهُ قَبْلَ أَنْ آذَنَ لَكُمْ إِنَّهُ لَكَبِيرُكُمُ الَّذِي عَلَّمَكُمُ السِّحْرَ فَلَأُقَطِّعَنَّ أَيْدِيَكُمْ وَأَرْجُلَكُم مِّنْ خِلَافٍ وَلَأُصَلِّبَنَّكُمْ فِي جُذُوعِ النَّخْلِ وَلَتَعْلَمُنَّ أَيُّنَا أَشَدُّ عَذَابًا وَأَبْقَى

[فرعون] گفت آيا پيش از آنكه به شما اجازه دهم به او ايمان آورديد قطعا او بزرگ شماست كه به شما سحر آموخته است پس بی شك دستهاى شما و پاهايتان را يكى از راست و يكى از چپ قطع می كنم و شما را بر تنه هاى درخت خرما به دار می آويزم تا خوب بدانيد عذاب كدام يك از ما سخت تر و پايدارتر است

`have you believed him before i have given you permission! ` he (pharaoh) said. `indeed, he (must be) your chief, the one who taught you sorcery. i will cut off on opposite sides a hand and a foot then crucify you on the trunks of palmtrees. indeed, you shall know whose punishment is more stern, and more lasting! `

قَالُوا لَن نُّؤْثِرَكَ عَلَى مَا جَاءنَا مِنَ الْبَيِّنَاتِ وَالَّذِي فَطَرَنَا فَاقْضِ مَا أَنتَ قَاضٍ إِنَّمَا تَقْضِي هَذِهِ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا

گفتند ما هرگز تو را بر معجزاتى كه به سوى ما آمده و [بر] آن كس كه ما را پديد آورده است ترجيح نخواهيم داد پس هر حكمى می خواهى بكن كه تنها در اين زندگى دنياست كه [تو] حكم می رانى

their reply was: `we will not prefer you over the clear signs that have come to us, nor over him who has created us. so decide upon whatever you decide, you can only decided upon things in this present life.

إِنَّا آمَنَّا بِرَبِّنَا لِيَغْفِرَ لَنَا خَطَايَانَا وَمَا أَكْرَهْتَنَا عَلَيْهِ مِنَ السِّحْرِ وَاللَّهُ خَيْرٌ وَأَبْقَى

ما به پروردگارمان ايمان آورديم تا گناهان ما و آن سحرى كه ما را بدان واداشتى بر ما ببخشايد و خدا بهتر و پايدارتر است

we believe in our lord so that he forgives us our sins and the sorcery you have forced us to practice. allah is better, and everlasting. `

إِنَّهُ مَن يَأْتِ رَبَّهُ مُجْرِمًا فَإِنَّ لَهُ جَهَنَّمَ لَا يَمُوتُ فِيهَا وَلَا يَحْيى

در حقيقت هر كه به نزد پروردگارش گنهكار رود جهنم براى اوست در آن نه می ميرد و نه زندگى می يابد

gehenna (hell) awaits whosoever comes before his lord as a sinner, there he shall neither die nor live.

وَمَنْ يَأْتِهِ مُؤْمِنًا قَدْ عَمِلَ الصَّالِحَاتِ فَأُوْلَئِكَ لَهُمُ الدَّرَجَاتُ الْعُلَى

و هر كه مؤمن به نزد او رود در حالى كه كارهاى شايسته انجام داده باشد براى آنان درجات والا خواهد بود

but for whosoever comes before him as a believer and having done good works there awaits the most highest degree;

جَنَّاتُ عَدْنٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَذَلِكَ جَزَاء مَن تَزَكَّى

بهشتهاى عدن كه از زير [درختان] آن جويبارها روان است جاودانه در آن می مانند و اين است پاداش كسى كه به پاكى گرايد

living for ever in the gardens of eden, underneath which rivers flow. such shall be the recompense of he who purifies himself.

وَلَقَدْ أَوْحَيْنَا إِلَى مُوسَى أَنْ أَسْرِ بِعِبَادِي فَاضْرِبْ لَهُمْ طَرِيقًا فِي الْبَحْرِ يَبَسًا لَّا تَخَافُ دَرَكًا وَلَا تَخْشَى

و در حقيقت به موسى وحى كرديم كه بندگانم را شبانه ببر و راهى خشك در دريا براى آنان باز كن كه نه از فرارسيدن [دشمن] بترسى و نه [از غرق شدن] بيمناك باشى

to moses we also revealed: `set forth with my worshipers by night and strike for them a dry path in the sea. do not fear that you will be overtaken, neither be afraid. `

فَأَتْبَعَهُمْ فِرْعَوْنُ بِجُنُودِهِ فَغَشِيَهُم مِّنَ الْيَمِّ مَا غَشِيَهُمْ

پس فرعون با لشكريانش آنها را دنبال كرد و[لى] از دريا آنچه آنان را فرو پوشانيد فرو پوشانيد

pharaoh pursued them with his legions so they were overwhelmed from the sea with that which drowned them.

وَأَضَلَّ فِرْعَوْنُ قَوْمَهُ وَمَا هَدَى

و فرعون قوم خود را گمراه كرد و هدايت ننمود

for pharaoh had misled his nation, and did not guide them.

يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ قَدْ أَنجَيْنَاكُم مِّنْ عَدُوِّكُمْ وَوَاعَدْنَاكُمْ جَانِبَ الطُّورِ الْأَيْمَنَ وَنَزَّلْنَا عَلَيْكُمُ الْمَنَّ وَالسَّلْوَى

اى فرزندان اسرائيل در حقيقت [ما] شما را از [دست] دشمنتان رهانيديم و در جانب راست طور با شما وعده نهاديم و بر شما ترنجبين و بلدرچين فرو فرستاديم

children of israel! we saved you from your enemies and made a covenant with you on the right side of the mountain. we sent down manna and quails.

كُلُوا مِن طَيِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاكُمْ وَلَا تَطْغَوْا فِيهِ فَيَحِلَّ عَلَيْكُمْ غَضَبِي وَمَن يَحْلِلْ عَلَيْهِ غَضَبِي فَقَدْ هَوَى

از خوراكيهاى پاكيزه اى كه روزى شما كرديم بخوريد و[لى] در آن زياده روى مكنيد كه خشم من بر شما فرود آيد و هر كس خشم من بر او فرود آيد قطعا در [ورطه] هلاكت افتاده است

`eat of the good things with which we have provided you and do not transgress therein lest my anger should fall upon you, and upon whosoever my anger falls has assuredly fallen,

وَإِنِّي لَغَفَّارٌ لِّمَن تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا ثُمَّ اهْتَدَى

و به يقين من آمرزنده كسى هستم كه توبه كند و ايمان بياورد و كار شايسته نمايد و به راه راست راهسپر شود

but to whosoever repents, believes and does good deeds, and is at last guided, i am forgiving. `

وَمَا أَعْجَلَكَ عَن قَوْمِكَ يَا مُوسَى

و اى موسى چه چيز تو را [دور] از قوم خودت به شتاب واداشته است

`moses, why have you come with such haste from your nation? `

قَالَ هُمْ أُولَاء عَلَى أَثَرِي وَعَجِلْتُ إِلَيْكَ رَبِّ لِتَرْضَى

گفت اينان در پى منند و من اى پروردگارم به سويت شتافتم تا خشنود شوى

moses replied: `they are following me. my lord, i made haste only so that i might please you. `

قَالَ فَإِنَّا قَدْ فَتَنَّا قَوْمَكَ مِن بَعْدِكَ وَأَضَلَّهُمُ السَّامِرِيُّ

فرمود در حقيقت ما قوم تو را پس از [عزيمت] تو آزموديم و سامرى آنها را گمراه ساخت

he (allah) said: `we tempted your nation in your absence, and the samaritan has misled them into error. `

فَرَجَعَ مُوسَى إِلَى قَوْمِهِ غَضْبَانَ أَسِفًا قَالَ يَا قَوْمِ أَلَمْ يَعِدْكُمْ رَبُّكُمْ وَعْدًا حَسَنًا أَفَطَالَ عَلَيْكُمُ الْعَهْدُ أَمْ أَرَدتُّمْ أَن يَحِلَّ عَلَيْكُمْ غَضَبٌ مِّن رَّبِّكُمْ فَأَخْلَفْتُم مَّوْعِدِي

پس موسى خشمگين و اندوهناك به سوى قوم خود برگشت [و] گفت اى قوم من آيا پروردگارتان به شما وعده نيكو نداد آيا اين مدت بر شما طولانى می نمود يا خواستيد خشمى از پروردگارتان بر شما فرود آيد كه با وعده من مخالفت كرديد

with great anger and sorrow, moses returned to his nation. `my nation, ` he said, `did your lord not make you a fine promise? did the time of the covenant seem long to you? or did you desire that the anger of your lord should fall upon you so that you failed in your coming to my appointment? `

قَالُوا مَا أَخْلَفْنَا مَوْعِدَكَ بِمَلْكِنَا وَلَكِنَّا حُمِّلْنَا أَوْزَارًا مِّن زِينَةِ الْقَوْمِ فَقَذَفْنَاهَا فَكَذَلِكَ أَلْقَى السَّامِرِيُّ

گفتند ما به اختيار خود با تو خلاف وعده نكرديم ولى از زينت آلات قوم بارهايى سنگين بر دوش داشتيم و آنها را افكنديم و [خود] سامرى [هم زينت آلاتش را] همين گونه بينداخت

they replied: `we have not failed in our promise to you through our choosing. we were laden with fardels, even the ornaments of the nation, and threw them just as the samaritan had thrown them (into the fire),

فَأَخْرَجَ لَهُمْ عِجْلًا جَسَدًا لَهُ خُوَارٌ فَقَالُوا هَذَا إِلَهُكُمْ وَإِلَهُ مُوسَى فَنَسِيَ

پس براى آنان پيكر گوساله اى كه صدايى داشت بيرون آورد و [او و پيروانش] گفتند اين خداى شما و خداى موسى است و [پيمان خدا را] فراموش كرد

and made a calf for them, a figure that lowed. "this," they said, "is your god and the god of moses but whom he has forgotten."

أَفَلَا يَرَوْنَ أَلَّا يَرْجِعُ إِلَيْهِمْ قَوْلًا وَلَا يَمْلِكُ لَهُمْ ضَرًّا وَلَا نَفْعًا

مگر نمی بينند كه [گوساله] پاسخ سخن آنان را نمی دهد و به حالشان سود و زيانى ندارد

what! did they not see that it did not speak a word to them in return, and for them it could own neither harm nor benefit?

وَلَقَدْ قَالَ لَهُمْ هَارُونُ مِن قَبْلُ يَا قَوْمِ إِنَّمَا فُتِنتُم بِهِ وَإِنَّ رَبَّكُمُ الرَّحْمَنُ فَاتَّبِعُونِي وَأَطِيعُوا أَمْرِي

و در حقيقت هارون قبلا به آنان گفته بود اى قوم من شما به وسيله اين [گوساله] مورد آزمايش قرار گرفته ايد و پروردگار شما [خداى] رحمان است پس مرا پيروى كنيد و فرمان مرا پذيرا باشيد

aaron had said to them before: `my nation, you have been tempted by it. your lord is the merciful. follow me and obey my order. `

قَالُوا لَن نَّبْرَحَ عَلَيْهِ عَاكِفِينَ حَتَّى يَرْجِعَ إِلَيْنَا مُوسَى

گفتند ما هرگز از پرستش آن دست بر نخواهيم داشت تا موسى به سوى ما بازگردد

they replied: `we will not stop; we will cling to it until moses returns to us.`

قَالَ يَا هَارُونُ مَا مَنَعَكَ إِذْ رَأَيْتَهُمْ ضَلُّوا

[موسى] گفت اى هارون وقتى ديدى آنها گمراه شدند چه چيز مانع تو شد

he (moses) said to aaron: `when you saw them in error, what prevented you,

أَلَّا تَتَّبِعَنِ أَفَعَصَيْتَ أَمْرِي

كه از من پيروى كنى آيا از فرمانم سر باز زدى

from following after me, did you disobey my order? `

قَالَ يَا ابْنَ أُمَّ لَا تَأْخُذْ بِلِحْيَتِي وَلَا بِرَأْسِي إِنِّي خَشِيتُ أَن تَقُولَ فَرَّقْتَ بَيْنَ بَنِي إِسْرَائِيلَ وَلَمْ تَرْقُبْ قَوْلِي

گفت اى پسر مادرم نه ريش مرا بگير و نه [موى] سرم را من ترسيدم بگويى ميان بنی اسرائيل تفرقه انداختى و سخنم را مراعات نكردى

`son of my mother, ` he replied, `do not seize my beard nor my head. i was afraid that you might say: "you have divided the children of israel and did not uphold my word."

قَالَ فَمَا خَطْبُكَ يَا سَامِرِيُّ

[موسى] گفت اى سامرى منظور تو چه بود

`you, samaritan, ` said he (moses), `what was your business? `

قَالَ بَصُرْتُ بِمَا لَمْ يَبْصُرُوا بِهِ فَقَبَضْتُ قَبْضَةً مِّنْ أَثَرِ الرَّسُولِ فَنَبَذْتُهَا وَكَذَلِكَ سَوَّلَتْ لِي نَفْسِي

گفت به چيزى كه [ديگران] به آن پى نبردند پى بردم و به قدر مشتى از رد پاى فرستاده [خدا جبرئيل] برداشتم و آن را در پيكر [گوساله] انداختم و نفس من برايم چنين فريبكارى كرد

he replied: `i saw what they did not see and seized a handful of dust from the foot print of the messenger and so i cast it this my soul prompted me to do. `

قَالَ فَاذْهَبْ فَإِنَّ لَكَ فِي الْحَيَاةِ أَن تَقُولَ لَا مِسَاسَ وَإِنَّ لَكَ مَوْعِدًا لَّنْ تُخْلَفَهُ وَانظُرْ إِلَى إِلَهِكَ الَّذِي ظَلْتَ عَلَيْهِ عَاكِفًا لَّنُحَرِّقَنَّهُ ثُمَّ لَنَنسِفَنَّهُ فِي الْيَمِّ نَسْفًا

گفت پس برو كه بهره تو در زندگى اين باشد كه [به هر كه نزديك تو آمد] بگويى [به من] دست مزنيد و تو را موعدى خواهد بود كه هرگز از آن تخلف نخواهى كرد و [اينك] به آن خدايى كه پيوسته ملازمش بودى بنگر آن را قطعا می سوزانيم و خاكسترش می كنيم [و] در دريا فرو می پاشيم

`begone! your lot in this life is to cry: "untouchable!" ` said he (moses). `an appointment awaits you that you cannot fail to keep. look at your god which you clung to indeed we will burn it and scatter its ashes upon the sea. `

إِنَّمَا إِلَهُكُمُ اللَّهُ الَّذِي لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ وَسِعَ كُلَّ شَيْءٍ عِلْمًا

معبود شما تنها آن خدايى است كه جز او معبودى نيست و دانش او همه چيز را در بر گرفته است

your god is only one, allah. there is no god, except he, alone. his knowledge encompasses all things.

كَذَلِكَ نَقُصُّ عَلَيْكَ مِنْ أَنبَاء مَا قَدْ سَبَقَ وَقَدْ آتَيْنَاكَ مِن لَّدُنَّا ذِكْرًا

اين گونه از اخبار پيشين بر تو حكايت می رانيم و مسلما به تو از جانب خود قرآنى داده ايم

and so we narrate to you the stories of the past, and we have given you a remembrance from us.

مَنْ أَعْرَضَ عَنْهُ فَإِنَّهُ يَحْمِلُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وِزْرًا

هر كس از [پيروى] آن روى برتابد روز قيامت بار گناهى بر دوش می گيرد

whosoever has turned away from it shall bear a burden on the day of resurrection.

خَالِدِينَ فِيهِ وَسَاء لَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ حِمْلًا

پيوسته در آن [حال] می ماند و چه بد بارى روز قيامت خواهند داشت

and live in it for ever; how evil will that burden be for them on the day of resurrection.

يَوْمَ يُنفَخُ فِي الصُّورِ وَنَحْشُرُ الْمُجْرِمِينَ يَوْمَئِذٍ زُرْقًا

[همان] روزى كه در صور دميده می شود و در آن روز مجرمان را كبودچشم برمی انگيزيم

the day when the horn shall be blown. on that day, we shall assemble all the sinners with blued eyes,

يَتَخَافَتُونَ بَيْنَهُمْ إِن لَّبِثْتُمْ إِلَّا عَشْرًا

ميان خود به طور پنهانى با يكديگر می گويند شما [در دنيا] جز ده [روز بيش] نمانده ايد

and they shall murmur among themselves: `you have stayed away but ten (days and nights). `

نَحْنُ أَعْلَمُ بِمَا يَقُولُونَ إِذْ يَقُولُ أَمْثَلُهُمْ طَرِيقَةً إِن لَّبِثْتُمْ إِلَّا يَوْمًا

ما داناتريم به آنچه می گويند آنگاه كه نيك آيين ترين آنان می گويد جز يك روز بيش نمانده ايد

we know well what they will say. the most just among them in the matter will declare: `you have stayed away but one day. `

وَيَسْأَلُونَكَ عَنِ الْجِبَالِ فَقُلْ يَنسِفُهَا رَبِّي نَسْفًا

و از تو در باره كوهها می پرسند بگو پروردگارم آنها را [در قيامت] ريز ريز خواهد ساخت

they will question you about the mountains. say: `my lord will scatter them as ashes

فَيَذَرُهَا قَاعًا صَفْصَفًا

پس آنها را پهن و هموار خواهد كرد

and leave them a desolate waste,

لَا تَرَى فِيهَا عِوَجًا وَلَا أَمْتًا

نه در آن كژى می بينى و نه ناهموارى

with neither crookedness nor any curving to be seen therein. `

يَوْمَئِذٍ يَتَّبِعُونَ الدَّاعِيَ لَا عِوَجَ لَهُ وَخَشَعَت الْأَصْوَاتُ لِلرَّحْمَنِ فَلَا تَسْمَعُ إِلَّا هَمْسًا

در آن روز [همه مردم] داعى [حق] را كه هيچ انحرافى در او نيست پيروى می كنند و صداها در مقابل [خداى] رحمان خاشع می گردد و جز صدايى آهسته نمی شنوى

on that day, they will follow the summoner, who is not crooked, their voices hushed before the merciful, and you shall hear nothing except a murmuring.

يَوْمَئِذٍ لَّا تَنفَعُ الشَّفَاعَةُ إِلَّا مَنْ أَذِنَ لَهُ الرَّحْمَنُ وَرَضِيَ لَهُ قَوْلًا

در آن روز شفاعت [به كسى] سود نبخشد مگر كسى را كه [خداى] رحمان اجازه دهد و سخنش او را پسند آيد

on that day intercession will not benefit them except him that has received the permission of the merciful and whose words are pleased by him.

يَعْلَمُ مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَلَا يُحِيطُونَ بِهِ عِلْمًا

آنچه را كه آنان در پيش دارند و آنچه را كه پشت سر گذاشته اند می داند و حال آنكه ايشان بدان دانشى ندارند

he knows what is before them and behind them, and they do not comprehend him in knowledge.

وَعَنَتِ الْوُجُوهُ لِلْحَيِّ الْقَيُّومِ وَقَدْ خَابَ مَنْ حَمَلَ ظُلْمًا

و چهره ها براى آن [خداى] زنده پاينده خضوع می كنند و آن كس كه ظلمى بر دوش دارد نوميد می ماند

(all) faces shall be humbled before the living one, the eternal. those who are burdened with wrong doing shall have failed,

وَمَن يَعْمَلْ مِنَ الصَّالِحَاتِ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَا يَخَافُ ظُلْمًا وَلَا هَضْمًا

و هر كس كارهاى شايسته كند در حالى كه مؤمن باشد نه از ستمى می هراسد و نه از كاسته شدن [حقش]

but those who have believed and done good works shall fear neither wrong nor injustice.

وَكَذَلِكَ أَنزَلْنَاهُ قُرْآنًا عَرَبِيًّا وَصَرَّفْنَا فِيهِ مِنَ الْوَعِيدِ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ أَوْ يُحْدِثُ لَهُمْ ذِكْرًا

و اين گونه آن را [به صورت] قرآنى عربى نازل كرديم و در آن از انواع هشدارها سخن آورديم شايد آنان راه تقوا در پيش گيرند يا [اين كتاب] پندى تازه براى آنان بياورد

as such we sent it down, an arabic koran, and explained in it threats in order that they be cautious, or, that it prompts the remembrance in them.

فَتَعَالَى اللَّهُ الْمَلِكُ الْحَقُّ وَلَا تَعْجَلْ بِالْقُرْآنِ مِن قَبْلِ أَن يُقْضَى إِلَيْكَ وَحْيُهُ وَقُل رَّبِّ زِدْنِي عِلْمًا

پس بلندمرتبه است خدا فرمانرواى بر حق و در [خواندن] قرآن پيش از آنكه وحى آن بر تو پايان يابد شتاب مكن و بگو پروردگارا بر دانشم بيفزاى

highly exalted be allah, the true king! do not hasten with the koran before its revelation has been completed to you, but say: `lord, increase me in knowledge. `

وَلَقَدْ عَهِدْنَا إِلَى آدَمَ مِن قَبْلُ فَنَسِيَ وَلَمْ نَجِدْ لَهُ عَزْمًا

و به يقين پيش از اين با آدم پيمان بستيم و[لى آن را] فراموش كرد و براى او عزمى [استوار] نيافتيم

we made a covenant with adam, but he forgot and we found in him no constancy.

وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلَائِكَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِيسَ أَبَى

و [ياد كن] هنگامى را كه به فرشتگان گفتيم براى آدم سجده كنيد پس جز ابليس كه سر باز زد [همه] سجده كردند

and when we said to the angels: `prostrate yourselves before adam, ` they all prostrated themselves except iblis, who refused.

فَقُلْنَا يَا آدَمُ إِنَّ هَذَا عَدُوٌّ لَّكَ وَلِزَوْجِكَ فَلَا يُخْرِجَنَّكُمَا مِنَ الْجَنَّةِ فَتَشْقَى

پس گفتيم اى آدم در حقيقت اين [ابليس] براى تو و همسرت دشمنى [خطرناك] است زنهار تا شما را از بهشت به در نكند تا تيره بخت گردى

`adam, ` we said, `this is you and your wife`s enemy. do not let him expel you from the garden, so that you (adam) will be tired.

إِنَّ لَكَ أَلَّا تَجُوعَ فِيهَا وَلَا تَعْرَى

در حقيقت براى تو در آنجا اين [امتياز] است كه نه گرسنه می شوى و نه برهنه می مانى

it has been given to you so that you shall neither become hungry nor naked therein;

وَأَنَّكَ لَا تَظْمَأُ فِيهَا وَلَا تَضْحَى

و [هم] اينكه در آنجا نه تشنه می گردى و نه آفتاب زده

there, (you shall) neither thirst, nor suffer from the sun. `

فَوَسْوَسَ إِلَيْهِ الشَّيْطَانُ قَالَ يَا آدَمُ هَلْ أَدُلُّكَ عَلَى شَجَرَةِ الْخُلْدِ وَمُلْكٍ لَّا يَبْلَى

پس شيطان او را وسوسه كرد گفت اى آدم آيا تو را به درخت جاودانگى و ملكى كه زايل نمی شود راه نمايم

but satan whispered to him saying: `adam, shall i direct you the tree of eternity and a kingdom which never decays? `

فَأَكَلَا مِنْهَا فَبَدَتْ لَهُمَا سَوْآتُهُمَا وَطَفِقَا يَخْصِفَانِ عَلَيْهِمَا مِن وَرَقِ الْجَنَّةِ وَعَصَى آدَمُ رَبَّهُ فَغَوَى

آنگاه از آن [درخت ممنوع] خوردند و برهنگى آنان برايشان نمايان شد و شروع كردند به چسبانيدن برگهاى بهشت بر خود و [اين گونه] آدم به پروردگار خود عصيان ورزيد و بيراهه رفت

they both ate of it, and their shameful parts appeared to them, whereupon they began to stitch upon themselves leaves from the garden. and so it was, adam erred and disobeyed his lord.

ثُمَّ اجْتَبَاهُ رَبُّهُ فَتَابَ عَلَيْهِ وَهَدَى

سپس پروردگارش او را برگزيد و بر او ببخشود و [وى را] هدايت كرد

but afterwards his lord chose him; he turned again towards him and guided him.

قَالَ اهْبِطَا مِنْهَا جَمِيعًا بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ فَإِمَّا يَأْتِيَنَّكُم مِّنِّي هُدًى فَمَنِ اتَّبَعَ هُدَايَ فَلَا يَضِلُّ وَلَا يَشْقَى

فرمود همگى از آن [مقام] فرود آييد در حالى كه بعضى از شما دشمن بعضى ديگر است پس اگر براى شما از جانب من رهنمودى رسد هر كس از هدايتم پيروى كند نه گمراه می شود و نه تيره بخت

`both of you, together, go down out of it (the garden) each of you an enemy to the other, ` he said: `but, if my guidance comes to you, whosoever follows my guidance shall neither go astray nor be unprosperous;

وَمَنْ أَعْرَضَ عَن ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنكًا وَنَحْشُرُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَعْمَى

و هر كس از ياد من دل بگرداند در حقيقت زندگى تنگ [و سختى] خواهد داشت و روز رستاخيز او را نابينا محشور می كنيم

but whosoever turns away from my remembrance, his life shall be narrow and on the day of resurrection we shall raise him blind. `

قَالَ رَبِّ لِمَ حَشَرْتَنِي أَعْمَى وَقَدْ كُنتُ بَصِيرًا

می گويد پروردگارا چرا مرا نابينا محشور كردى با آنكه بينا بودم

`my lord, ` he will say: `why have you raised me blind when i was able to see? `

قَالَ كَذَلِكَ أَتَتْكَ آيَاتُنَا فَنَسِيتَهَا وَكَذَلِكَ الْيَوْمَ تُنسَى

می فرمايد همان طور كه نشانه هاى ما بر تو آمد و آن را به فراموشى سپردى امروز همان گونه فراموش می شوى

he (allah) will say: `it is so, our verses came to you and you forgot them. so this day you are forgotten. `

وَكَذَلِكَ نَجْزِي مَنْ أَسْرَفَ وَلَمْ يُؤْمِن بِآيَاتِ رَبِّهِ وَلَعَذَابُ الْآخِرَةِ أَشَدُّ وَأَبْقَى

و اين گونه هر كه را به افراط گراييده و به نشانه هاى پروردگارش نگرويده است سزا می دهيم و قطعا شكنجه آخرت سخت تر و پايدارتر است

in this way we recompense the prodigal who disbelieves the verses of his lord. but the punishment of the everlasting life is more terrible and everlasting.

أَفَلَمْ يَهْدِ لَهُمْ كَمْ أَهْلَكْنَا قَبْلَهُم مِّنَ الْقُرُونِ يَمْشُونَ فِي مَسَاكِنِهِمْ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّأُوْلِي النُّهَى

آيا براى هدايتشان كافى نبود كه [ببينند] چه نسلها را پيش از آنان نابود كرديم كه [اينك آنها] در سراهاى ايشان راه می روند به راستى براى خردمندان در اين [امر] نشانه هايى [عبرت انگيز] است

is it not a guidance to them, how many generations we destroyed before them in whose dwelling places they walk? surely, in this there are signs for those of reason.

وَلَوْلَا كَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِن رَّبِّكَ لَكَانَ لِزَامًا وَأَجَلٌ مُسَمًّى

و اگر سخنى از پروردگارت پيشى نگرفته و موعدى معين مقرر نشده بود قطعا [عذاب آنها] لازم می آمد

except for a word that preceded from your lord, and a stated term, it had been fastened.

فَاصْبِرْ عَلَى مَا يَقُولُونَ وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَقَبْلَ غُرُوبِهَا وَمِنْ آنَاء اللَّيْلِ فَسَبِّحْ وَأَطْرَافَ النَّهَارِ لَعَلَّكَ تَرْضَى

پس بر آنچه می گويند شكيبا باش و پيش از بر آمدن آفتاب و قبل از فرو شدن آن با ستايش پروردگارت [او را] تسبيح گوى و برخى از ساعات شب و حوالى روز را به نيايش پرداز باشد كه خشنود گردى

therefore, be patient with what they say, and exalt with the praise of your lord before sunrise and before sunset. and in the watches of the night and at the edges of the day, exalt him, so that you will be pleasing.

وَلَا تَمُدَّنَّ عَيْنَيْكَ إِلَى مَا مَتَّعْنَا بِهِ أَزْوَاجًا مِّنْهُمْ زَهْرَةَ الْحَيَاةِ الدُّنيَا لِنَفْتِنَهُمْ فِيهِ وَرِزْقُ رَبِّكَ خَيْرٌ وَأَبْقَى

و زنهار به سوى آنچه اصنافى از ايشان را از آن برخوردار كرديم [و فقط] زيور زندگى دنياست تا ايشان را در آن بيازماييم ديدگان خود مدوز و [بدان كه] روزى پروردگار تو بهتر و پايدارتر است

do not stretch your eyes at the flower of this life which we have given couples to enjoy, it is with this that we might try them; and the provision of your lord is better, and more enduring.

وَأْمُرْ أَهْلَكَ بِالصَّلَاةِ وَاصْطَبِرْ عَلَيْهَا لَا نَسْأَلُكَ رِزْقًا نَّحْنُ نَرْزُقُكَ وَالْعَاقِبَةُ لِلتَّقْوَى

و كسان خود را به نماز فرمان ده و خود بر آن شكيبا باش ما از تو جوياى روزى نيستيم ما به تو روزى می دهيم و فرجام [نيك] براى پرهيزگارى است

order your family to pray and be patient in it. we do not ask you for provisions, rather, it is we who provide for you. and the final outcome is for the cautious.

وَقَالُوا لَوْلَا يَأْتِينَا بِآيَةٍ مِّن رَّبِّهِ أَوَلَمْ تَأْتِهِم بَيِّنَةُ مَا فِي الصُّحُفِ الْأُولَى

و گفتند چرا از جانب پروردگارش معجزه اى براى ما نمی آورد آيا دليل روشن آنچه در صحيفه هاى پيشين است براى آنان نيامده است

they say: `why does he not bring us a sign from his lord? ` did not a clear sign come to them in the preceding scrolls?

وَلَوْ أَنَّا أَهْلَكْنَاهُم بِعَذَابٍ مِّن قَبْلِهِ لَقَالُوا رَبَّنَا لَوْلَا أَرْسَلْتَ إِلَيْنَا رَسُولًا فَنَتَّبِعَ آيَاتِكَ مِن قَبْلِ أَن نَّذِلَّ وَنَخْزَى

و اگر ما آنان را قبل از [آمدن قرآن] به عذابى هلاك می كرديم قطعا می گفتند پروردگارا چرا پيامبرى به سوى ما نفرستادى تا پيش از آنكه خوار و رسوا شويم از آيات تو پيروى كنيم

had we destroyed them with a punishment before this, they would have said: `our lord, why did you not send us a messenger so that we could have followed your verses before we were humiliated and degraded. `

قُلْ كُلٌّ مُّتَرَبِّصٌ فَتَرَبَّصُوا فَسَتَعْلَمُونَ مَنْ أَصْحَابُ الصِّرَاطِ السَّوِيِّ وَمَنِ اهْتَدَى

بگو همه در انتظارند پس در انتظار باشيد زودا كه بدانيد ياران راه راست كيانند و چه كسى راه يافته است

say: `everyone is waiting; so wait. indeed, you shall know who are the companions of the even path, and those who are guided. `