بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

به نام خداوند رحمتگر مهربان

In the name of Allah, Most Gracious, Most Merciful

تَنزِيلُ الْكِتَابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ

نازل شدن [اين كتاب] از جانب خداى شكست ناپذير سنجيده كار است

the sending down of the book is from allah, the almighty, the wise,

إِنَّا أَنزَلْنَا إِلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ فَاعْبُدِ اللَّهَ مُخْلِصًا لَّهُ الدِّينَ

ما [اين] كتاب را به حق به سوى تو فرود آورديم پس خدا را در حالى كه اعتقاد [خود] را براى او خالص كننده اى عبادت كن

we have sent down the book with the truth to you (prophet muhammad), therefore worship allah, and make your religion sincerely his.

أَلَا لِلَّهِ الدِّينُ الْخَالِصُ وَالَّذِينَ اتَّخَذُوا مِن دُونِهِ أَوْلِيَاء مَا نَعْبُدُهُمْ إِلَّا لِيُقَرِّبُونَا إِلَى اللَّهِ زُلْفَى إِنَّ اللَّهَ يَحْكُمُ بَيْنَهُمْ فِي مَا هُمْ فِيهِ يَخْتَلِفُونَ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي مَنْ هُوَ كَاذِبٌ كَفَّارٌ

آگاه باشيد آيين پاك از آن خداست و كسانى كه به جاى او دوستانى براى خود گرفته اند [به اين بهانه كه] ما آنها را جز براى اينكه ما را هر چه بيشتر به خدا نزديك گردانند نمی پرستيم البته خدا ميان آنان در باره آنچه كه بر سر آن اختلاف دارند داورى خواهد كرد در قيقت خدا آن كسى را كه دروغ پرداز ناسپاس است هدايت نمی كند

is it not that the sincere religion belongs to allah? as for those who choose guardians, other than him, (saying): `we only worship them so that they will bring us near to allah, ` indeed, allah will judge between them concerning their differences. indeed, allah does not guide he who is an unthankful liar.

لَوْ أَرَادَ اللَّهُ أَنْ يَتَّخِذَ وَلَدًا لَّاصْطَفَى مِمَّا يَخْلُقُ مَا يَشَاءُ سُبْحَانَهُ هُوَ اللَّهُ الْوَاحِدُ الْقَهَّارُ

اگر خدا می خواست براى خود فرزندى بگيرد قطعا از [ميان] آنچه خلق می كند آنچه را می خواست برمی گزيد منزه است او اوست خداى يگانه قهار

if allah had desired to take a son, he would have chosen whatever he willed out of his creation. exaltations to him! he is allah, the one, the conqueror.

خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ يُكَوِّرُ اللَّيْلَ عَلَى النَّهَارِ وَيُكَوِّرُ النَّهَارَ عَلَى اللَّيْلِ وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ كُلٌّ يَجْرِي لِأَجَلٍ مُسَمًّى أَلَا هُوَ الْعَزِيزُ الْغَفَّارُ

آسمانها و زمين را به حق آفريد شب را به روز درمی پيچد و روز را به شب درمی پيچد و آفتاب و ماه را تسخير كرد هر كدام تا مدتى معين روانند آگاه باش كه او همان شكست ناپذير آمرزنده است

he created the heavens and the earth in truth, wrapping the night about the day and wrapping the day about the night, he has subjected the sun and the moon each to run for a stated term. is he not the almighty, the forgiving?

خَلَقَكُم مِّن نَّفْسٍ وَاحِدَةٍ ثُمَّ جَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَأَنزَلَ لَكُم مِّنْ الْأَنْعَامِ ثَمَانِيَةَ أَزْوَاجٍ يَخْلُقُكُمْ فِي بُطُونِ أُمَّهَاتِكُمْ خَلْقًا مِن بَعْدِ خَلْقٍ فِي ظُلُمَاتٍ ثَلَاثٍ ذَلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ لَهُ الْمُلْكُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ فَأَنَّى تُصْرَفُونَ

شما را از نفسى واحد آفريد سپس جفتش را از آن قرار داد و براى شما از دامها هشت قسم پديد آورد شما را در شكمهاى مادرانتان آفرينشى پس از آفرينشى [ديگر] در تاريكيهاى سه گانه [م شيمه و رحم و شكم] خلق كرد اين است خدا پروردگار شما فرمانروايى [و حكومت مطلق] از آن اوست خدايى جز او نيست پس چگونه [و كجا از حق] برگردانيده می شويد

he created you from a single soul, then from it he created its spouse. and he sent down to you eight pairs of the cattle. he creates you in your mothers` womb, creation after creation, in three (stages of) darkness. such then is allah, your lord. for him is the kingdom. there is no god except him. how, then, can you turn away?

إِن تَكْفُرُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ عَنكُمْ وَلَا يَرْضَى لِعِبَادِهِ الْكُفْرَ وَإِن تَشْكُرُوا يَرْضَهُ لَكُمْ وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى ثُمَّ إِلَى رَبِّكُم مَّرْجِعُكُمْ فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ إِنَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ

اگر كفر ورزيد خدا از شما سخت بی نياز است و براى بندگانش كفران را خوش نمی دارد و اگر سپاس داريد آن را براى شما می پسندد و هيچ بردارنده اى بار [گناه] ديگرى را برنمی دارد آنگاه بازگشت شما به سوى پروردگارتان است و شما را به آنچه می كرديد خبر خواهد داد كه او به راز دلها داناست

if you disbelieve, allah is rich, independent of you. yet he does not approve of disbelief to his worshipers, but if you believe he will approve it in you. no laden soul shall bear another`s load. then, to allah you shall return and he will tell to you what you have done. he knows the innermost of your chests.

وَإِذَا مَسَّ الْإِنسَانَ ضُرٌّ دَعَا رَبَّهُ مُنِيبًا إِلَيْهِ ثُمَّ إِذَا خَوَّلَهُ نِعْمَةً مِّنْهُ نَسِيَ مَا كَانَ يَدْعُو إِلَيْهِ مِن قَبْلُ وَجَعَلَ لِلَّهِ أَندَادًا لِّيُضِلَّ عَن سَبِيلِهِ قُلْ تَمَتَّعْ بِكُفْرِكَ قَلِيلًا إِنَّكَ مِنْ أَصْحَابِ النَّارِ

و چون به انسان آسيبى رسد پروردگارش را در حالى كه به سوى او بازگشت كننده است می خواند سپس چون او را از جانب خود نعمتى عطا كند آن [مصيبتى] را كه در رفع آن پيشتر به درگاه او دعا می كرد فراموش می نمايد و براى خدا همتايانى قرار می دهد تا [خود و ديگران را] از راه او گمراه گرداند بگو به كفرت اندكى برخوردار شو كه تو از اهل آتشى

when an affliction befalls a human, he supplicates to his lord and turns to him (in repentance) yet, no sooner does he bestow on him his blessing than he forgets that for which he had just supplicated and sets up associates with allah in order to lead (people) away from his path. say: `enjoy your disbelief for awhile, you shall surely be among the companions of the fire.

أَمَّنْ هُوَ قَانِتٌ آنَاء اللَّيْلِ سَاجِدًا وَقَائِمًا يَحْذَرُ الْآخِرَةَ وَيَرْجُو رَحْمَةَ رَبِّهِ قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الَّذِينَ يَعْلَمُونَ وَالَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ إِنَّمَا يَتَذَكَّرُ أُوْلُوا الْأَلْبَابِ

[آيا چنين كسى بهتر است] يا آن كسى كه او در طول شب در سجده و قيام اطاعت [خدا] می كند [و] از آخرت می ترسد و رحمت پروردگارش را اميد دارد بگو آيا كسانى كه می دانند و كسانى كه نمی دانند يكسانند تنها خردمندانند كه پندپذيرند

or, is he who is obedient that prostrates himself and stands during parts of the night, being afraid of the everlasting life but hoping for the mercy of the lord (to be compared to the unbeliever)? ` say: `are they equal, those who know and those who do not know? ` only those with minds remember.

قُلْ يَا عِبَادِ الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا رَبَّكُمْ لِلَّذِينَ أَحْسَنُوا فِي هَذِهِ الدُّنْيَا حَسَنَةٌ وَأَرْضُ اللَّهِ وَاسِعَةٌ إِنَّمَا يُوَفَّى الصَّابِرُونَ أَجْرَهُم بِغَيْرِ حِسَابٍ

بگو اى بندگان من كه ايمان آورده ايد از پروردگارتان پروا بداريد براى كسانى كه در اين دنيا خوبى كرده اند نيكى خواهد بود و زمين خدا فراخ است بی ترديد شكيبايان پاداش خود را بی حساب [و] به تمام خواهند يافت

say: `my worshipers who believe, fear your lord. for those who do good in this world there is good and the earth of allah is wide surely, those who are patient will be recompensed in full without count. `

قُلْ إِنِّي أُمِرْتُ أَنْ أَعْبُدَ اللَّهَ مُخْلِصًا لَّهُ الدِّينَ

بگو من مامورم كه خدا را در حالى كه آيينم را براى او خالص گردانيده ام بپرستم

say: `i am ordered to worship allah making my religion sincerely his.

وَأُمِرْتُ لِأَنْ أَكُونَ أَوَّلَ الْمُسْلِمِينَ

و مامورم كه نخستين مسلمانان باشم

i am ordered to be the first of those to be submissive (muslims to him). `

قُلْ إِنِّي أَخَافُ إِنْ عَصَيْتُ رَبِّي عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ

بگو من اگر به پروردگارم عصيان ورزم از عذاب روزى هولناك می ترسم

say: `indeed, if i rebel against my lord i fear the punishment of a dreadful day. `

قُلِ اللَّهَ أَعْبُدُ مُخْلِصًا لَّهُ دِينِي

بگو خدا را می پرستم در حالى كه دينم را براى او بی آلايش می گردانم

say: `i worship allah and make my religion sincerely his.

فَاعْبُدُوا مَا شِئْتُم مِّن دُونِهِ قُلْ إِنَّ الْخَاسِرِينَ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنفُسَهُمْ وَأَهْلِيهِمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَلَا ذَلِكَ هُوَ الْخُسْرَانُ الْمُبِينُ

پس هر چه را غير از او می خواهيد بپرستيد [ولى به آنان] بگو زيانكاران در حقيقت كسانی اند كه به خود و كسانشان در روز قيامت زيان رسانده اند آرى اين همان خسران آشكار است

(as for yourselves) worship what you will, other than him. ` say: `the losers are surely those who lose themselves and their families on the day of resurrection. is that not a clear loss? `

لَهُم مِّن فَوْقِهِمْ ظُلَلٌ مِّنَ النَّارِ وَمِن تَحْتِهِمْ ظُلَلٌ ذَلِكَ يُخَوِّفُ اللَّهُ بِهِ عِبَادَهُ يَا عِبَادِ فَاتَّقُونِ

آنها از بالاى سرشان چترهايى از آتش خواهند داشت و از زير پايشان [نيز] طبق هايى [آتشين است] اين [كيفرى] است كه خدا بندگانش را به آن بيم می دهد اى بندگان من از من بترسيد

above them they shall have layers of fire and beneath them layers. by this allah puts fear into his worshipers. ` `o my worshipers, fear me! `

وَالَّذِينَ اجْتَنَبُوا الطَّاغُوتَ أَن يَعْبُدُوهَا وَأَنَابُوا إِلَى اللَّهِ لَهُمُ الْبُشْرَى فَبَشِّرْ عِبَادِ

و[لى] آنان كه خود را از طاغوت به دور می دارند تا مبادا او را بپرستند و به سوى خدا بازگشته اند آنان را مژده باد پس بشارت ده به آن بندگان من كه

those who shun the worship of idols and turn in repentance to allah for them glad tidings. therefore give good tidings to my worshipers,

الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُوْلَئِكَ الَّذِينَ هَدَاهُمُ اللَّهُ وَأُوْلَئِكَ هُمْ أُوْلُوا الْأَلْبَابِ

به سخن گوش فرامی دهند و بهترين آن را پيروى می كنند اينانند كه خدايشان راه نموده و اينانند همان خردمندان

who listen to the words and follow what is finest of it. these are they whom allah has guided. they are those of understanding.

أَفَمَنْ حَقَّ عَلَيْهِ كَلِمَةُ الْعَذَابِ أَفَأَنتَ تُنقِذُ مَن فِي النَّارِ

پس آيا كسى كه فرمان عذاب بر او واجب آمده [كجا روى رهايى دارد] آيا تو كسى را كه در آتش است می رهانى

can you save from the fire he whom against the word of punishment has been realized?

لَكِنِ الَّذِينَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ لَهُمْ غُرَفٌ مِّن فَوْقِهَا غُرَفٌ مَّبْنِيَّةٌ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ وَعْدَ اللَّهِ لَا يُخْلِفُ اللَّهُ الْمِيعَادَ

ليكن كسانى كه از پروردگارشان پروا داشتند براى ايشان غرفه هايى است كه بالاى آنها غرفه هايى [ديگر] بنا شده است نهرها از زير آن روان است وعده خداست خدا خلاف وعده نمی كند

as for those who fear their lord, there await high mansions above which are built (more) high mansions, beneath which rivers flow, such is the promise of allah; allah will not fail his promise.

أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ أَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَسَلَكَهُ يَنَابِيعَ فِي الْأَرْضِ ثُمَّ يُخْرِجُ بِهِ زَرْعًا مُّخْتَلِفًا أَلْوَانُهُ ثُمَّ يَهِيجُ فَتَرَاهُ مُصْفَرًّا ثُمَّ يَجْعَلُهُ حُطَامًا إِنَّ فِي ذَلِكَ لَذِكْرَى لِأُوْلِي الْأَلْبَابِ

مگر نديده اى كه خدا از آسمان آبى فرود آورد پس آن را به چشمه هايى كه در [طبقات زيرين] زمين است راه داد آنگاه به وسيله آن كشتزارى را كه رنگهاى آن گوناگون است بيرون می آورد سپس خشك می گردد آنگاه آن را زرد می بينى سپس خاشاكش می گرداند قطعا در اين [دگرگونيها] براى صاحبان خرد عبرتى است

have you not seen how allah sends down water from the sky and threaded it as springs in the earth? then, he brings forth plants of various colors, after which they wither, and you see them turning yellow, and then he makes them into broken stubble. surely, in this there is a reminder for those of understanding.

أَفَمَن شَرَحَ اللَّهُ صَدْرَهُ لِلْإِسْلَامِ فَهُوَ عَلَى نُورٍ مِّن رَّبِّهِ فَوَيْلٌ لِّلْقَاسِيَةِ قُلُوبُهُم مِّن ذِكْرِ اللَّهِ أُوْلَئِكَ فِي ضَلَالٍ مُبِينٍ

پس آيا كسى كه خدا سينه اش را براى [پذيرش] اسلام گشاده و [در نتيجه] برخوردار از نورى از جانب پروردگارش می باشد [همانند فرد تاريكدل است] پس واى بر آنان كه از سخت دلى ياد خدا نمی كنند اينانند كه در گمراهى آشكارند

is he whose chest allah has expanded to islam, so that he walks upon a light from his lord (as those whose heart is sealed)? but woe to those whose hearts are hardened against the remembrance of allah! those are in clear error.

اللَّهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ الْحَدِيثِ كِتَابًا مُّتَشَابِهًا مَّثَانِيَ تَقْشَعِرُّ مِنْهُ جُلُودُ الَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ ثُمَّ تَلِينُ جُلُودُهُمْ وَقُلُوبُهُمْ إِلَى ذِكْرِ اللَّهِ ذَلِكَ هُدَى اللَّهِ يَهْدِي بِهِ مَنْ يَشَاءُ وَمَن يُضْلِلْ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ هَادٍ

خدا زيباترين سخن را [به صورت] كتابى متشابه متضمن وعد و وعيد نازل كرده است آنان كه از پروردگارشان می هراسند پوست بدنشان از آن به لرزه می افتد سپس پوستشان و دلشان به ياد خدا نرم می گردد اين است هدايت خدا هر كه را بخواهد به آن راه نمايد و هر كه را خدا گمراه كند او را راهبرى نيست

allah has sent down the best discourse, a book, consimilar in its oftrepeated (verses) that the skins of those who fear their lord tremble; and thereafter their skins and hearts soften to the remembrance of allah. such is the guidance of allah, whereby he guides whosoever he will; and whosoever allah leads astray, he has no guide.

أَفَمَن يَتَّقِي بِوَجْهِهِ سُوءَ الْعَذَابِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَقِيلَ لِلظَّالِمِينَ ذُوقُوا مَا كُنتُمْ تَكْسِبُونَ

پس آيا آن كس كه [به جاى دستها] با چهره خود گزند عذاب را روز قيامت دفع می كند [مانند كسى است كه از عذاب ايمن است] و به ستمگران گفته می شود آنچه را كه دستاوردتان بوده است بچشيد

is he whose face is cautious of the evil of the punishment on the day of resurrection (to be compared to the unbeliever)! to the evildoers it shall be said: `now taste that which you have been earning. `

كَذَّبَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ فَأَتَاهُمْ الْعَذَابُ مِنْ حَيْثُ لَا يَشْعُرُونَ

كسانى [هم] كه پيش از آنان بودند به تكذيب پرداختند و از آنجا كه حدس نمی زدند عذاب برايشان آمد

those who went before them also belied, then our punishment overtook them from where they were unaware;

فَأَذَاقَهُمُ اللَّهُ الْخِزْيَ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَلَعَذَابُ الْآخِرَةِ أَكْبَرُ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ

پس خدا در زندگى دنيا رسوايى را به آنان چشانيد و اگر می دانستند قطعا عذاب آخرت بزرگتر است

allah let them taste degradation in this present life, but the punishment of the everlasting life shall be greater if they but knew.

وَلَقَدْ ضَرَبْنَا لِلنَّاسِ فِي هَذَا الْقُرْآنِ مِن كُلِّ مَثَلٍ لَّعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ

و در اين قرآن از هر گونه مث لى براى مردم آورديم باشد كه آنان پندگيرند

indeed, we have struck of every manner of parable for mankind in this koran in order that they will remember.

قُرآنًا عَرَبِيًّا غَيْرَ ذِي عِوَجٍ لَّعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ

قرآنى عربى بی هيچ كژى باشد كه آنان راه تقوا پويند

it is an arabic koran free from all crookedness, in order that they will be cautious.

ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا رَّجُلًا فِيهِ شُرَكَاء مُتَشَاكِسُونَ وَرَجُلًا سَلَمًا لِّرَجُلٍ هَلْ يَسْتَوِيَانِ مَثَلًا الْحَمْدُ لِلَّهِ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْلَمُونَ

خدا مث لى زده است مردى است كه چند خواجه ناسازگار در [مالكيت] او شركت دارند [و هر يك او را به كارى می گمارند] و مردى است كه تنها فرمانبر يك مرد است آيا اين دو در مث ل يكسانند سپاس خداى را [نه] بلكه بيشترشان نمی دانند

allah has struck an example of a man shared by disagreeing partners, and a man who is owned by just one man, are the two equally alike? praise belongs to allah, but most of them do not know.

إِنَّكَ مَيِّتٌ وَإِنَّهُم مَّيِّتُونَ

قطعا تو خواهى مرد و آنان [نيز] خواهند مرد

you are mortal, and they are mortal

ثُمَّ إِنَّكُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ عِندَ رَبِّكُمْ تَخْتَصِمُونَ

سپس شما روز قيامت پيش پروردگارتان مجادله خواهيد كرد

then, on the day of resurrection, you shall dispute before your lord.

فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّن كَذَبَ عَلَى اللَّهِ وَكَذَّبَ بِالصِّدْقِ إِذْ جَاءهُ أَلَيْسَ فِي جَهَنَّمَ مَثْوًى لِّلْكَافِرِينَ

پس كيست ستمگرتر از آن كس كه بر خدا دروغ بست و [سخن] راست را چون به سوى او آمد دروغ پنداشت آيا جاى كافران در جهنم نيست

who does greater evil than he who lies against allah and belies the truth when it comes to him? is there not a lodging in gehenna (hell) for the unbelievers?

وَالَّذِي جَاء بِالصِّدْقِ وَصَدَّقَ بِهِ أُوْلَئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ

و آن كس كه راستى آورد و آن را باور نمود آنانند كه خود پرهيزگارانند

and he who comes with the truth, and confirms it, those are they who surely fear allah.

لَهُم مَّا يَشَاءُونَ عِندَ رَبِّهِمْ ذَلِكَ جَزَاء الْمُحْسِنِينَ

براى آنان هر چه بخواهند پيش پروردگارشان خواهد بود اين است پاداش نيكوكاران

they shall have whatever they want with their lord, that is the recompense of the gooddoers,

لِيُكَفِّرَ اللَّهُ عَنْهُمْ أَسْوَأَ الَّذِي عَمِلُوا وَيَجْزِيَهُمْ أَجْرَهُم بِأَحْسَنِ الَّذِي كَانُوا يَعْمَلُونَ

تا خدا بدترين عملى را كه كرده اند از ايشان بزدايد و آنان را به بهترين كارى كه می كرده اند پاداش دهد

that allah may acquit them of the worst of what they did, and recompense with the finest wages for what they did.

أَلَيْسَ اللَّهُ بِكَافٍ عَبْدَهُ وَيُخَوِّفُونَكَ بِالَّذِينَ مِن دُونِهِ وَمَن يُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ هَادٍ

آيا خدا كفايت كننده بنده اش نيست و [كافران] تو را از آنها كه غير اويند می ترسانند و هر كه را خدا گمراه گرداند برايش راهبرى نيست

is it not that allah suffices his worshiper, even though they frighten you with those other than him? he whom allah leads astray has no guide.

وَمَن يَهْدِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِن مُّضِلٍّ أَلَيْسَ اللَّهُ بِعَزِيزٍ ذِي انتِقَامٍ

و هر كه را خدا هدايت كند گمراه كننده اى ندارد مگر خدا نيست كه نيرومند كيفرخواه است

but he whom allah guides, none can lead astray. is not allah the almighty, capable of retribution?

وَلَئِن سَأَلْتَهُم مَّنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ لَيَقُولُنَّ اللَّهُ قُلْ أَفَرَأَيْتُم مَّا تَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ إِنْ أَرَادَنِيَ اللَّهُ بِضُرٍّ هَلْ هُنَّ كَاشِفَاتُ ضُرِّهِ أَوْ أَرَادَنِي بِرَحْمَةٍ هَلْ هُنَّ مُمْسِكَاتُ رَحْمَتِهِ قُلْ حَسْبِيَ اللَّهُ عَلَيْهِ يَتَوَكَّلُ الْمُتَوَكِّلُونَ

و اگر از آنها بپرسى چه كسى آسمانها و زمين را خلق كرده قطعا خواهند گفت خدا بگو [هان] چه تصور می كنيد اگر خدا بخواهد صدمه اى به من برساند آيا آنچه را به جاى خدا می خوانيد می توانند صدمه او را برطرف كنند يا اگر او رحمتى براى من اراده كند آيا آنها می توانند رحمتش را بازدارند بگو خدا مرا بس است اهل توكل تنها بر او توكل می كنند

if you ask them who created the heavens and the earth, they will reply: `allah. ` say: `do you think that, if allah wills to afflict me those you call upon, other than him, could remove his affliction, or, that if he wills to let me have mercy, they could withhold his mercy? ` say: `allah suffices me. those who put their trust, put their trust in him. `

قُلْ يَا قَوْمِ اعْمَلُوا عَلَى مَكَانَتِكُمْ إِنِّي عَامِلٌ فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ

بگو اى قوم من شما بر حسب امكانات خود عمل كنيد من [نيز] عمل می كنم پس به زودى خواهيد دانست

say: `o nation, work according to your status, i am working according to my status, and soon you will know

مَن يَأْتِيهِ عَذَابٌ يُخْزِيهِ وَيَحِلُّ عَلَيْهِ عَذَابٌ مُّقِيمٌ

[كه] چه كس را عذابى كه رسوايش كند خواهد آمد و عذابى پايدار بر او نازل می شود

upon whom the punishment will come that will degrade him, and who will be overtaken by an everlasting punishment. `

إِنَّا أَنزَلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ لِلنَّاسِ بِالْحَقِّ فَمَنِ اهْتَدَى فَلِنَفْسِهِ وَمَن ضَلَّ فَإِنَّمَا يَضِلُّ عَلَيْهَا وَمَا أَنتَ عَلَيْهِم بِوَكِيلٍ

ما اين كتاب را براى [رهبرى] مردم به حق بر تو فروفرستاديم پس هر كس هدايت شود به سود خود اوست و هر كس بيراهه رود تنها به زيان خودش گمراه می شود و تو بر آنها وكيل نيستى

surely, we have sent down to you the book for mankind with the truth. whosoever is guided, is guided for himself, and he who goes astray, it is only for his own loss, you (prophet muhammad) are not their (compulsory) guardian.

اللَّهُ يَتَوَفَّى الْأَنفُسَ حِينَ مَوْتِهَا وَالَّتِي لَمْ تَمُتْ فِي مَنَامِهَا فَيُمْسِكُ الَّتِي قَضَى عَلَيْهَا الْمَوْتَ وَيُرْسِلُ الْأُخْرَى إِلَى أَجَلٍ مُسَمًّى إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ

خدا روح مردم را هنگام مرگشان به تمامى باز می ستاند و [نيز] روحى را كه در [موقع] خوابش نمرده است [قبض می كند] پس آن [نفسى] را كه مرگ را بر او واجب كرده نگاه می دارد و آن ديگر [نفسها] را تا هنگامى معين [به سوى زندگى دنيا] بازپس می فرستد قطعا در اين [امر] براى مردمى كه می انديشند نشانه هايى [از قدرت خدا]ست

allah takes away souls at the time of their death (the temporary death of sleep), and those who do not die during their sleep he withholds that upon which he has decreed death, but turns lose the other till a stated term. surely, there are signs in this for a nation who contemplate.

أَمِ اتَّخَذُوا مِن دُونِ اللَّهِ شُفَعَاء قُلْ أَوَلَوْ كَانُوا لَا يَمْلِكُونَ شَيْئًا وَلَا يَعْقِلُونَ

آيا غير از خدا شفاعتگرانى براى خود گرفته اند بگو آيا هر چند اختيار چيزى را نداشته باشند و نينديشند

have they chosen, other than allah, to intercede for them? say: `what, even though they have no power at all, nor understanding? `

قُل لِّلَّهِ الشَّفَاعَةُ جَمِيعًا لَّهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ثُمَّ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ

بگو شفاعت يكسره از آن خداست فرمانروايى آسمانها و زمين خاص اوست سپس به سوى او باز گردانيده می شويد

say: `intercession belongs altogether to allah. his is the kingdom of the heavens and the earth. to him you shall be returned. `

وَإِذَا ذُكِرَ اللَّهُ وَحْدَهُ اشْمَأَزَّتْ قُلُوبُ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ وَإِذَا ذُكِرَ الَّذِينَ مِن دُونِهِ إِذَا هُمْ يَسْتَبْشِرُونَ

و چون خدا به تنهايى ياد شود دلهاى كسانى كه به آخرت ايمان ندارند منزجر می گردد و چون كسانى غير از او ياد شوند بناگاه آنان شادمانى می كنند

when allah is mentioned alone, the hearts of those who do not believe in the everlasting life shrink in aversion. but when those, other than him, are mentioned, see, they are filled with glad tidings.

قُلِ اللَّهُمَّ فَاطِرَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ عَالِمَ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ أَنتَ تَحْكُمُ بَيْنَ عِبَادِكَ فِي مَا كَانُوا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ

بگو بار الها اى پديدآورنده آسمانها و زمين [اى] داناى نهان و آشكار تو خود در ميان بندگانت بر سر آنچه اختلاف می كردند داورى می كنى

say: `o allah, the originator of the heavens and the earth who has knowledge of the unseen and visible, you shall judge between the differences of your worshipers. `

وَلَوْ أَنَّ لِلَّذِينَ ظَلَمُوا مَا فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا وَمِثْلَهُ مَعَهُ لَافْتَدَوْا بِهِ مِن سُوءِ الْعَذَابِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَبَدَا لَهُم مِّنَ اللَّهِ مَا لَمْ يَكُونُوا يَحْتَسِبُونَ

و اگر آنچه در زمين است يكسره براى كسانى كه ظلم كرده اند باشد و نظيرش [نيز] با آن باشد قطعا [همه] آن را براى رهايى خودشان از سختى عذاب روز قيامت خواهند داد و آنچه تصور[ش را] نمی كردند از جانب خدا بر ايشان آشكار می گردد

on the day of resurrection, if the harmdoers owned all that is in the earth and as much again besides, they would offer it to ransom themselves from the evil of the punishment. from allah will come to them that with which they had never reckoned,

وَبَدَا لَهُمْ سَيِّئَاتُ مَا كَسَبُوا وَحَاقَ بِهِم مَّا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُون

و [نتيجه] گناهانى كه مرتكب شده اند برايشان ظاهر می شود و آنچه را كه بدان ريشخند می كردند آنها را فرا می گيرد

and the evils of their earnings will appear to them, and that which they mocked at will encompass them.

فَإِذَا مَسَّ الْإِنسَانَ ضُرٌّ دَعَانَا ثُمَّ إِذَا خَوَّلْنَاهُ نِعْمَةً مِّنَّا قَالَ إِنَّمَا أُوتِيتُهُ عَلَى عِلْمٍ بَلْ هِيَ فِتْنَةٌ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ

و چون انسان را آسيبى رسد ما را فرا می خواند سپس چون نعمتى از جانب خود به او عطا كنيم می گويد تنها آن را به دانش خود يافته ام نه چنان است بلكه آن آزمايشى است ولى بيشترشان نمی دانند

when an affliction befalls a human he calls upon us, but when we confer our favor on him, he says: `i have only been given it on account of knowledge. ` rather, it is but a trial, yet most do not know.

قَدْ قَالَهَا الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ فَمَا أَغْنَى عَنْهُم مَّا كَانُوا يَكْسِبُونَ

قطعا كسانى كه پيش از آنان بودند [نيز] اين [سخن] را گفتند و آنچه به دست آورده بودند كارى برايشان نكرد

those before them said the same, but what they earned did not help them;

فَأَصَابَهُمْ سَيِّئَاتُ مَا كَسَبُوا وَالَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْ هَؤُلَاء سَيُصِيبُهُمْ سَيِّئَاتُ مَا كَسَبُوا وَمَا هُم بِمُعْجِزِينَ

تا [آنكه] كيفر آنچه مرتكب شده بودند بديشان رسيد و كسانى از اين [گروه] كه ستم كرده اند به زودى نتايج سوء آنچه مرتكب شده اند بديشان خواهد رسيد و آنان درمانده كننده [ما] نيستند

and the evil of their earnings coiled upon them. the harmdoers among these will also be coiled by the evils of their earnings, they will be unable to defeat it.

أَوَلَمْ يَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَن يَشَاءُ وَيَقْدِرُ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ

آيا ندانسته اند كه خداست كه روزى را براى هر كس كه بخواهد گشاده يا تنگ می گرداند قطعا در اين [اندازه گيرى] براى مردمى كه ايمان دارند نشانه هايى [از حكمت] است

do they not know that allah outspreads and withholds his provision to whosoever he will? surely, there are signs in this for a believing nation.

قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِن رَّحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ

بگو اى بندگان من كه بر خويشتن زياده روى روا داشته ايد از رحمت خدا نوميد مشويد در حقيقت خدا همه گناهان را می آمرزد كه او خود آمرزنده مهربان است

say: `o my worshipers, who have sinned excessively against themselves, do not despair of the mercy of allah, surely, allah forgives all sins. he is the forgiver, the most merciful.

وَأَنِيبُوا إِلَى رَبِّكُمْ وَأَسْلِمُوا لَهُ مِن قَبْلِ أَن يَأْتِيَكُمُ الْعَذَابُ ثُمَّ لَا تُنصَرُونَ

و پيش از آنكه شما را عذاب در رسد و ديگر يارى نشويد به سوى پروردگارتان بازگرديد و تسليم او شويد

turn to your lord and surrender yourselves to him before the punishment overtakes you, for then you will not be helped.

وَاتَّبِعُوا أَحْسَنَ مَا أُنزِلَ إِلَيْكُم مِّن رَّبِّكُم مِّن قَبْلِ أَن يَأْتِيَكُمُ العَذَابُ بَغْتَةً وَأَنتُمْ لَا تَشْعُرُونَ

و پيش از آنكه به طور ناگهانى و در حالى كه حدس نمی زنيد شما را عذاب دررسد نيكوترين چيزى را كه از جانب پروردگارتان به سوى شما نازل آمده است پيروى كنيد

follow the best of what has been sent down from your lord before the punishment overtakes you suddenly, while you are unaware. `

أَن تَقُولَ نَفْسٌ يَا حَسْرَتَى علَى مَا فَرَّطتُ فِي جَنبِ اللَّهِ وَإِن كُنتُ لَمِنَ السَّاخِرِينَ

تا آنكه [مبادا] كسى بگويد دريغا بر آنچه در حضور خدا كوتاهى ورزيدم بی ترديد من از ريشخندكنندگان بودم

lest any soul should say: `sadly, i have neglected my duty to allah and was of those that mocked. `

أَوْ تَقُولَ لَوْ أَنَّ اللَّهَ هَدَانِي لَكُنتُ مِنَ الْمُتَّقِينَ

يا بگويد اگر خدايم هدايت می كرد مسلما از پرهيزگاران بودم

or, lest it should say: `if allah had only guided me i would have been one of the cautious. `

أَوْ تَقُولَ حِينَ تَرَى الْعَذَابَ لَوْ أَنَّ لِي كَرَّةً فَأَكُونَ مِنَ الْمُحْسِنِينَ

يا چون عذاب را ببيند بگويد كاش مرا برگشتى بود تا از نيكوكاران می شدم

or, lest when it sees the punishment should say: `o that i might return, and be among those that did good! `

بَلَى قَدْ جَاءتْكَ آيَاتِي فَكَذَّبْتَ بِهَا وَاسْتَكْبَرْتَ وَكُنتَ مِنَ الْكَافِرِينَ

[به او گويند] آرى نشانه هاى من بر تو آمد و آنها را تكذيب كردى و تكبر ورزيدى و از [جمله] كافران شدى

`indeed, my verses did come to you, but you belied them. you were proud and became one of the unbelievers. `

وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ تَرَى الَّذِينَ كَذَبُواْ عَلَى اللَّهِ وُجُوهُهُم مُّسْوَدَّةٌ أَلَيْسَ فِي جَهَنَّمَ مَثْوًى لِّلْمُتَكَبِّرِينَ

و روز قيامت كسانى را كه بر خدا دروغ بسته اند رو سياه می بينى آيا جاى سركشان در جهنم نيست

on the day of resurrection, you shall see those who lied about allah with blackened faces. in gehenna is there not a lodging for those who were proud?

وَيُنَجِّي اللَّهُ الَّذِينَ اتَّقَوا بِمَفَازَتِهِمْ لَا يَمَسُّهُمُ السُّوءُ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ

و خدا كسانى را كه تقوا پيشه كرده اند به [پاس] كارهايى كه مايه رستگاری شان بوده نجات می دهد عذاب به آنان نمی رسد و غمگين نخواهند گرديد

but, allah will save those who fear him with their winnings (paradise). no evil shall touch them, nor shall they ever grieve.

اللَّهُ خَالِقُ كُلِّ شَيْءٍ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ وَكِيلٌ

خدا آفريدگار هر چيزى است و اوست كه بر هر چيز نگهبان است

allah is the creator of all things, and of all things he is the guardian.

لَهُ مَقَالِيدُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَالَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِ اللَّهِ أُوْلَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ

كليدهاى آسمان و زمين از آن اوست و كسانى كه نشانه هاى خدا را انكار كردند آنانند كه زيانكارانند

to him belong the keys of the heavens and the earth. those who disbelieve in the verses of allah they are the losers.

قُلْ أَفَغَيْرَ اللَّهِ تَأْمُرُونِّي أَعْبُدُ أَيُّهَا الْجَاهِلُونَ

بگو اى نادانان آيا مرا وادار می كنيد كه جز خدا را بپرستم

say: `o you who are ignorant, is it other than allah that you would order me to worship? `

وَلَقَدْ أُوحِيَ إِلَيْكَ وَإِلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكَ لَئِنْ أَشْرَكْتَ لَيَحْبَطَنَّ عَمَلُكَ وَلَتَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِينَ

و قطعا به تو و به كسانى كه پيش از تو بودند وحى شده است اگر شرك ورزى حتما كردارت تباه و مسلما از زيانكاران خواهى شد

it has already been revealed to you and to those who have gone before you, that if you associate (partners) with allah, your works would be annulled and you will be among the losers.

بَلِ اللَّهَ فَاعْبُدْ وَكُن مِّنْ الشَّاكِرِينَ

بلكه خدا را بپرست و از سپاسگزاران باش

no, worship allah and be with those who give thanks!

وَمَا قَدَرُوا اللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِ وَالْأَرْضُ جَمِيعًا قَبْضَتُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَالسَّماوَاتُ مَطْوِيَّاتٌ بِيَمِينِهِ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى عَمَّا يُشْرِكُونَ

و خدا را آنچنان كه بايد به بزرگى نشناخته اند و حال آنكه روز قيامت زمين يكسره در قبضه [قدرت] اوست و آسمانها در پيچيده به دست اوست او منزه است و برتر است از آنچه [با وى] شريك می گردانند

they have not valued allah with his true value. but on the day of resurrection, the entire earth will be in his grip, and the heavens shall be rolled up upon in his right. exaltations to him! exalted high is he above all that they associate!

وَنُفِخَ فِي الصُّورِ فَصَعِقَ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَمَن فِي الْأَرْضِ إِلَّا مَن شَاء اللَّهُ ثُمَّ نُفِخَ فِيهِ أُخْرَى فَإِذَا هُم قِيَامٌ يَنظُرُونَ

و در صور دميده می شود پس هر كه در آسمانها و هر كه در زمين است بيهوش درمی افتد مگر كسى كه خدا بخواهد سپس بار ديگر در آن دميده می شود و بناگاه آنان بر پاى ايستاده می نگرند

the horn shall be blown and all who are in heavens and earth shall swoon, except those whom allah wills. then, the horn will blow again and they shall stand and gaze.

وَأَشْرَقَتِ الْأَرْضُ بِنُورِ رَبِّهَا وَوُضِعَ الْكِتَابُ وَجِيءَ بِالنَّبِيِّينَ وَالشُّهَدَاء وَقُضِيَ بَيْنَهُم بِالْحَقِّ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ

و زمين به نور پروردگارش روشن گردد و كارنامه [اعمال در ميان] نهاده شود و پيامبران و شاهدان را بياورند و ميانشان به حق داورى گردد و مورد ستم قرار نگيرند

the earth will shine with the light of its lord, and the book (of deeds) will be set (in place). the prophets and witnesses shall be brought and the matter will be justly decided between them, and they will not be wronged.

وَوُفِّيَتْ كُلُّ نَفْسٍ مَّا عَمِلَتْ وَهُوَ أَعْلَمُ بِمَا يَفْعَلُونَ

و هر كسى [نتيجه] آنچه انجام داده است به تمام بيابد و او به آنچه می كنند داناتر است

every soul shall be paid in full according to what it has done, for he knows well what they did.

وَسِيقَ الَّذِينَ كَفَرُوا إِلَى جَهَنَّمَ زُمَرًا حَتَّى إِذَا جَاؤُوهَا فُتِحَتْ أَبْوَابُهَا وَقَالَ لَهُمْ خَزَنَتُهَا أَلَمْ يَأْتِكُمْ رُسُلٌ مِّنكُمْ يَتْلُونَ عَلَيْكُمْ آيَاتِ رَبِّكُمْ وَيُنذِرُونَكُمْ لِقَاء يَوْمِكُمْ هَذَا قَالُوا بَلَى وَلَكِنْ حَقَّتْ كَلِمَةُ الْعَذَابِ عَلَى الْكَافِرِينَ

و كسانى كه كافر شده اند گروه گروه به سوى جهنم رانده شوند تا چون بدان رسند درهاى آن [به رويشان] گشوده گردد و نگهبانانش به آنان گويند مگر فرستادگانى از خودتان بر شما نيامدند كه آيات پروردگارتان را بر شما بخوانند و به ديدار چنين روزى شما را هشدار دهند گويند چرا ولى فرمان عذاب بر كافران واجب آمد

in companies the unbelievers shall be driven into gehenna. as they draw near, its gates will be opened and its keepers will ask them: `did there not come to you messengers of your own, who recited to you the verses of your lord and warned you of the encounter of this your day? ` `yes indeed, ` they will answer. and the word of the punishment has been realized against the unbelievers.

قِيلَ ادْخُلُوا أَبْوَابَ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا فَبِئْسَ مَثْوَى الْمُتَكَبِّرِينَ

و گفته شود از درهاى دوزخ درآييد جاودانه در آن بمانيد وه چه بد [جايى] است جاى سركشان

it will be said to them: `enter the gates of gehenna and live there for ever. ` evil is the lodging place of the proud.

وَسِيقَ الَّذِينَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ إِلَى الْجَنَّةِ زُمَرًا حَتَّى إِذَا جَاؤُوهَا وَفُتِحَتْ أَبْوَابُهَا وَقَالَ لَهُمْ خَزَنَتُهَا سَلَامٌ عَلَيْكُمْ طِبْتُمْ فَادْخُلُوهَا خَالِدِينَ

و كسانى كه از پروردگارشان پروا داشته اند گروه گروه به سوى بهشت سوق داده شوند تا چون بدان رسند و درهاى آن [به رويشان] گشوده گردد و نگهبانان آن به ايشان گويند سلام بر شما خوش آمديد در آن درآييد [و] جاودانه [بمانيد]

then, those that feared their lord shall be driven in companies into paradise. when they draw near its gates will be opened, and its keepers will say to them: `peace be upon you, you have done well. enter and live in it for ever. `

وَقَالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي صَدَقَنَا وَعْدَهُ وَأَوْرَثَنَا الْأَرْضَ نَتَبَوَّأُ مِنَ الْجَنَّةِ حَيْثُ نَشَاء فَنِعْمَ أَجْرُ الْعَامِلِينَ

و گويند سپاس خدايى را كه وعده اش را بر ما راست گردانيد و سرزمين [بهشت] را به ما ميراث داد از هر جاى آن باغ [پهناور] كه بخواهيم جاى می گزينيم چه نيك است پاداش عمل كنندگان

they will say: `praise belongs to allah who has been true to his promise to us and given us the earth to inherit, that we shall live in paradise wherever we wish. ` how excellent is the recompense of those that labor!

وَتَرَى الْمَلَائِكَةَ حَافِّينَ مِنْ حَوْلِ الْعَرْشِ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَقُضِيَ بَيْنَهُم بِالْحَقِّ وَقِيلَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ

و فرشتگان را می بينى كه پيرامون عرش به ستايش پروردگار خود تسبيح می گويند و ميانشان به حق داورى می گردد و گفته می شود سپاس ويژه پروردگار جهانيان است

and you shall see the angels encircling the throne exalting with the praise of their lord. and the matter will be justly decided between them, and it shall be said: `praise belongs to allah, lord of all the worlds! `