بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

به نام خداوند رحمتگر مهربان

In the name of Allah, Most Gracious, Most Merciful

ن وَالْقَلَمِ وَمَا يَسْطُرُونَ

نون سوگند به قلم و آنچه می نويسند

noon. by the pen and that (the angels) write,

مَا أَنتَ بِنِعْمَةِ رَبِّكَ بِمَجْنُونٍ

[كه] تو به لطف پروردگارت ديوانه نيستى

you are not, because of the favor of your lord, mad.

وَإِنَّ لَكَ لَأَجْرًا غَيْرَ مَمْنُونٍ

و بی گمان تو را پاداشى بی منت خواهد بود

indeed, there is an unfailing wage for you.

وَإِنَّكَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِيمٍ

و راستى كه تو را خويى والاست

surely, you (prophet muhammad) are of a great morality.

فَسَتُبْصِرُ وَيُبْصِرُونَ

به زودى خواهى ديد و خواهند ديد

you shall see and they will see

بِأَييِّكُمُ الْمَفْتُونُ

[كه] كدام يك از شما دستخوش جنونيد

which of you is the demented.

إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَن ضَلَّ عَن سَبِيلِهِ وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ

پروردگارت خود بهتر می داند چه كسى از راه او منحرف شده و [هم] او به راه يافتگان داناتر است

indeed, your lord knows very well those who strayed from his path, and those who are guided.

فَلَا تُطِعِ الْمُكَذِّبِينَ

پس از دروغزنان فرمان مبر

therefore, do not obey those who belie,

وَدُّوا لَوْ تُدْهِنُ فَيُدْهِنُونَ

دوست دارند كه نرمى كنى تا نرمى نمايند

they wish you would compromise, then, they would compromise.

وَلَا تُطِعْ كُلَّ حَلَّافٍ مَّهِينٍ

و از هر قسم خورنده فرو مايه اى فرمان مبر

and do not obey every mean swearer,

هَمَّازٍ مَّشَّاء بِنَمِيمٍ

[كه] عيبجوست و براى خبرچينى گام برمی دارد

the backbiter who goes about slandering,

مَنَّاعٍ لِّلْخَيْرِ مُعْتَدٍ أَثِيمٍ

مانع خير متجاوز گناه پيشه

those who hinder good, the guilty aggressor,

عُتُلٍّ بَعْدَ ذَلِكَ زَنِيمٍ

گستاخ [و] گذشته از آن زنازاده است

the crude of low character

أَن كَانَ ذَا مَالٍ وَبَنِينَ

به صرف اينكه مالدار و پسردار است

because he has wealth and sons.

إِذَا تُتْلَى عَلَيْهِ آيَاتُنَا قَالَ أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ

چون آيات ما بر او خوانده شود گويد افسانه هاى پيشينيان است

when our verses are recited to him, he says: `they are but fairytales of the ancients! `

سَنَسِمُهُ عَلَى الْخُرْطُومِ

زودا كه بر بينی اش داغ نهيم [و رسوايش كنيم]

we shall mark him upon his nose!

إِنَّا بَلَوْنَاهُمْ كَمَا بَلَوْنَا أَصْحَابَ الْجَنَّةِ إِذْ أَقْسَمُوا لَيَصْرِمُنَّهَا مُصْبِحِينَ

ما آنان را همان گونه كه باغداران را آزموديم مورد آزمايش قرار داديم آنگاه كه سوگند خوردند كه صبح برخيزند و [ميوه] آن [باغ] را حتما بچينند

we have tried them as we tried the owners of the garden who had sworn that in the morning they would reap it,

وَلَا يَسْتَثْنُونَ

و[لى] ان شاء الله نگفتند

without adding to their swearing, (allah willing, inshaallah).

فَطَافَ عَلَيْهَا طَائِفٌ مِّن رَّبِّكَ وَهُمْ نَائِمُونَ

پس در حالى كه آنان غنوده بودند بلايى از جانب پروردگارت بر آن [باغ] به گردش در آمد

then, a visitation from your lord came down upon it while they slept,

فَأَصْبَحَتْ كَالصَّرِيمِ

و [باغ] آفت زده [و زمين باير] گرديد

and in the morning it was if the garden had been reaped.

فَتَنَادَوا مُصْبِحِينَ

پس [باغداران] بامدادان يكديگر را صدا زدند

(then) in the morning they called out to one another, saying:

أَنِ اغْدُوا عَلَى حَرْثِكُمْ إِن كُنتُمْ صَارِمِينَ

كه اگر ميوه می چينيد بامدادان به سوى كشت خويش رويد

`come out to your tillage if you want to reap! `

فَانطَلَقُوا وَهُمْ يَتَخَافَتُونَ

پس به راه افتادند و آهسته به هم می گفتند

and so they departed, whispering to one another:

أَن لَّا يَدْخُلَنَّهَا الْيَوْمَ عَلَيْكُم مِّسْكِينٌ

كه امروز نبايد در باغ بينوايى بر شما در آيد

`no needy person shall set foot in it today. `

وَغَدَوْا عَلَى حَرْدٍ قَادِرِينَ

و صبحگاهان در حالى كه خود را بر منع [بينوايان] توانا می ديدند رفتند

and they went out early, determined in their resolve.

فَلَمَّا رَأَوْهَا قَالُوا إِنَّا لَضَالُّونَ

و چون [باغ] را ديدند گفتند قطعا ما راه گم كرده ايم

but when they saw it they said: `we have surely gone astray.

بَلْ نَحْنُ مَحْرُومُونَ

[نه] بلكه ما محروميم

no, rather, we have been prevented! `

قَالَ أَوْسَطُهُمْ أَلَمْ أَقُل لَّكُمْ لَوْلَا تُسَبِّحُونَ

خردمندترينشان گفت آيا به شما نگفتم چرا خدا را به پاكى نمی ستاييد

(whereupon) the best among them said: `did i not say to you to exalt (allah)? `

قَالُوا سُبْحَانَ رَبِّنَا إِنَّا كُنَّا ظَالِمِينَ

گفتند پروردگارا تو را به پاكى می ستاييم ما واقعا ستمگر بوديم

`exaltations to allah, our lord, ` they said, `we were truly harmdoers. `

فَأَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ يَتَلَاوَمُونَ

پس بعضی شان رو به بعضى ديگر آوردند و همديگر را به نكوهش گرفتند

and they came blaming one another.

قَالُوا يَا وَيْلَنَا إِنَّا كُنَّا طَاغِينَ

گفتند اى واى بر ما كه سركش بوده ايم

they said `woe to us, truly we were insolent! `

عَسَى رَبُّنَا أَن يُبْدِلَنَا خَيْرًا مِّنْهَا إِنَّا إِلَى رَبِّنَا رَاغِبُونَ

اميد است كه پروردگار ما بهتر از آن را به ما عوض دهد زيرا ما به پروردگارمان مشتاقيم

it may be that our lord will give us better than it in exchange. to our lord we humbly turn. `

كَذَلِكَ الْعَذَابُ وَلَعَذَابُ الْآخِرَةِ أَكْبَرُ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ

عذاب [دنيا] چنين است و عذاب آخرت اگر می دانستند قطعا بزرگتر خواهد بود

such was their punishment. but the punishment of the everlasting life is much greater, if they but knew.

إِنَّ لِلْمُتَّقِينَ عِندَ رَبِّهِمْ جَنَّاتِ النَّعِيمِ

براى پرهيزگاران نزد پروردگارشان باغستانهاى پر ناز و نعمت است

surely, the cautious shall have gardens of bliss with their lord.

أَفَنَجْعَلُ الْمُسْلِمِينَ كَالْمُجْرِمِينَ

پس آيا فرمانبرداران را چون بدكاران قرار خواهيم داد

what, shall we make those who are submissive like the wrongdoers?

مَا لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ

شما را چه شده چگونه داورى می كنيد

what is the matter with you then, how do you judge?

أَمْ لَكُمْ كِتَابٌ فِيهِ تَدْرُسُونَ

يا شما را كتابى هست كه در آن فرا می گيريد

or, have you a book from which you study

إِنَّ لَكُمْ فِيهِ لَمَا تَخَيَّرُونَ

كه هر چه را برمی گزينيد براى شما در آن خواهد بود

surely in it you shall have whatever you choose!

أَمْ لَكُمْ أَيْمَانٌ عَلَيْنَا بَالِغَةٌ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ إِنَّ لَكُمْ لَمَا تَحْكُمُونَ

يا اينكه شما تا روز قيامت [از ما] سوگندهايى رسا گرفته ايد كه هر چه دلتان خواست حكم كنيد

or, have you an oath from us that stretches to the day of resurrection (if so) you shall surely have what you judge!

سَلْهُم أَيُّهُم بِذَلِكَ زَعِيمٌ

از آنان بپرس كدامشان ضامن اين [ادعا] يند

ask them, which of them will guarantee that!

أَمْ لَهُمْ شُرَكَاء فَلْيَأْتُوا بِشُرَكَائِهِمْ إِن كَانُوا صَادِقِينَ

يا شريكانى دارند پس اگر راست می گويند شريكانشان را بياورند

or, do they have associates? then let them bring their associates, if what they say is true!

يَوْمَ يُكْشَفُ عَن سَاقٍ وَيُدْعَوْنَ إِلَى السُّجُودِ فَلَا يَسْتَطِيعُونَ

روزى كه كار زار [و رهايى دشوار] شود و به سجده فرا خوانده شوند و در خود توانايى نيابند

on the day when the leg shall be bared, and they are ordered to prostrate themselves, they will be unable.

خَاشِعَةً أَبْصَارُهُمْ تَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ وَقَدْ كَانُوا يُدْعَوْنَ إِلَى السُّجُودِ وَهُمْ سَالِمُونَ

ديدگانشان به زير افتاده خوارى آنان را فرو می گيرد در حالى كه [پيش از اين] به سجده دعوت می شدند و تندرست بودند

their eyes will be humbled, and humiliation shall spread over them for they were already ordered to prostrate themselves when they were undiminished.

فَذَرْنِي وَمَن يُكَذِّبُ بِهَذَا الْحَدِيثِ سَنَسْتَدْرِجُهُم مِّنْ حَيْثُ لَا يَعْلَمُونَ

پس مرا با كسى كه اين گفتار را تكذيب می كند واگذار به تدريج آنان را به گونه اى كه در نيابند [گريبان] خواهيم گرفت

therefore, leave me with he who belied this discourse. we will draw them on little by little from where they do not know.

وَأُمْلِي لَهُمْ إِنَّ كَيْدِي مَتِينٌ

و مهلتشان می دهم زيرا تدبير من [سخت] استوار است

i shall respite them, my stratagem is firm.

أَمْ تَسْأَلُهُمْ أَجْرًا فَهُم مِّن مَّغْرَمٍ مُّثْقَلُونَ

آيا از آنان مزدى درخواست می كنى و آنان خود را زير بار تاوان گرانبار می يابند

or, do you ask them for a wage, so that they are burdened with debt?

أَمْ عِندَهُمُ الْغَيْبُ فَهُمْ يَكْتُبُونَ

يا [علم] غيب پيش آنهاست و آنها می نويسند

or, is the unseen with them, and they are writing it down!

فَاصْبِرْ لِحُكْمِ رَبِّكَ وَلَا تَكُن كَصَاحِبِ الْحُوتِ إِذْ نَادَى وَهُوَ مَكْظُومٌ

پس در [امتثال] حكم پروردگارت شكيبايى ورز و مانند همدم ماهى [=يونس] مباش آنگاه كه اندوه زده ندا درداد

so be patient with the judgement of your lord and do not be like the companion of the whale (jonah), when he called out choking inwardly.

لَوْلَا أَن تَدَارَكَهُ نِعْمَةٌ مِّن رَّبِّهِ لَنُبِذَ بِالْعَرَاء وَهُوَ مَذْمُومٌ

اگر لطفى از جانب پروردگارش تدارك [حال] او نمی كرد قطعا نكوهش شده بر زمين خشك انداخته می شد

had the favor of his lord not come upon him, he would have been blamed, cast upon the shore.

فَاجْتَبَاهُ رَبُّهُ فَجَعَلَهُ مِنَ الصَّالِحِينَ

پس پروردگارش وى را برگزيد و از شايستگانش گردانيد

but his lord had chosen him and he placed him among the righteous.

وَإِن يَكَادُ الَّذِينَ كَفَرُوا لَيُزْلِقُونَكَ بِأَبْصَارِهِمْ لَمَّا سَمِعُوا الذِّكْرَ وَيَقُولُونَ إِنَّهُ لَمَجْنُونٌ

و آنان كه كافر شدند چون قرآن را شنيدند چيزى نمانده بود كه تو را چشم بزنند و می گفتند او واقعا ديوانه اى است

when the unbelievers hear the reminder, they nearly strike you down with their glances, and say: `surely, he is mad! `

وَمَا هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ لِّلْعَالَمِينَ

و حال آنكه [قرآن] جز تذكارى براى جهانيان نيست

but it is nothing other than a reminder for all the worlds.