وَكَذَلِكَ مَا أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ فِي قَرْيَةٍ مِّن نَّذِيرٍ إِلَّا قَالَ مُتْرَفُوهَا إِنَّا وَجَدْنَا آبَاءنَا عَلَى أُمَّةٍ وَإِنَّا عَلَى آثَارِهِم مُّقْتَدُونَ

و بدين گونه در هيچ شهرى پيش از تو هشداردهنده اى نفرستاديم مگر آنكه خوشگذرانان آن گفتند ما پدران خود را بر آيينى [و راهى] يافته ايم و ما از پى ايشان راهسپريم

as such, we never sent a warner before you to a village, except those living in luxury said: `we found our fathers following a creed, and by following in their footsteps we are guided. `

قَالَ أَوَلَوْ جِئْتُكُم بِأَهْدَى مِمَّا وَجَدتُّمْ عَلَيْهِ آبَاءكُمْ قَالُوا إِنَّا بِمَا أُرْسِلْتُم بِهِ كَافِرُونَ

گفت هر چند هدايت كننده تر از آنچه پدران خود را بر آن يافته ايد براى شما بياورم گفتند ما [نسبت] به آنچه بدان فرستاده شده ايد كافريم

say: `what then if i bring you a better guidance than that you found your fathers following? ` but they reply: `we disbelieve in that you have been sent with.`

فَانتَقَمْنَا مِنْهُمْ فَانظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ

پس از آنان انتقام گرفتيم پس بنگر فرجام تكذيب كنندگان چگونه بوده است

so we took vengeance upon them, and see how the end was of those who lied.

وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ لِأَبِيهِ وَقَوْمِهِ إِنَّنِي بَرَاء مِّمَّا تَعْبُدُونَ

و چون ابراهيم به [نا]پدرى خود و قومش گفت من واقعا از آنچه می پرستيد بيزارم

(remember) when abraham, said to his father and his nation: `i am quit from what you worship,

إِلَّا الَّذِي فَطَرَنِي فَإِنَّهُ سَيَهْدِينِ

مگر [از] آن كس كه مرا پديد آورد و البته او مرا راهنمايى خواهد كرد

except him who originated me, for he will guide me. `

وَجَعَلَهَا كَلِمَةً بَاقِيَةً فِي عَقِبِهِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ

و او آن را در پى خود سخنى جاويدان كرد باشد كه آنان [به توحيد] بازگردند

he made this an abiding word among his descendants, in order that they would return.

بَلْ مَتَّعْتُ هَؤُلَاء وَآبَاءهُمْ حَتَّى جَاءهُمُ الْحَقُّ وَرَسُولٌ مُّبِينٌ

بلكه اينان و پدرانشان را برخودارى دادم تا حقيقت و فرستاده اى آشكار به سويشان آمد

i gave them and their fathers days of enjoyment until the truth and a clear messenger came to them.

وَلَمَّا جَاءهُمُ الْحَقُّ قَالُوا هَذَا سِحْرٌ وَإِنَّا بِهِ كَافِرُونَ

و چون حقيقت به سويشان آمد گفتند اين افسونى است و ما منكر آنيم

but when the truth came to them, they said: `this is sorcery, we disbelieve in it. `

وَقَالُوا لَوْلَا نُزِّلَ هَذَا الْقُرْآنُ عَلَى رَجُلٍ مِّنَ الْقَرْيَتَيْنِ عَظِيمٍ

و گفتند چرا اين قرآن بر مردى بزرگ از [آن] دو شهر فرود نيامده است

they also said: `why was this koran not sent down to a great man from the two villages? `

أَهُمْ يَقْسِمُونَ رَحْمَةَ رَبِّكَ نَحْنُ قَسَمْنَا بَيْنَهُم مَّعِيشَتَهُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَرَفَعْنَا بَعْضَهُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجَاتٍ لِيَتَّخِذَ بَعْضُهُم بَعْضًا سُخْرِيًّا وَرَحْمَتُ رَبِّكَ خَيْرٌ مِّمَّا يَجْمَعُونَ

آيا آنانند كه رحمت پروردگارت را تقسيم می كنند ما [وسايل] معاش آنان را در زندگى دنيا ميانشان تقسيم كرده ايم و برخى از آنان را از [نظر] درجات بالاتر از بعضى [ديگر] قرار داده ايم تا بعضى از آنها بعضى [ديگر] را در خدمت گيرند و رحمت پروردگار تو از آنچه آنان می اندوزند بهتر است

what, is it they who divide the mercy of your lord! (it is) we who divided between them their livelihoods in this life, raising some in rank above others, so that some may take the other into his service. your lord`s mercy is better than all they gather.

وَلَوْلَا أَن يَكُونَ النَّاسُ أُمَّةً وَاحِدَةً لَجَعَلْنَا لِمَن يَكْفُرُ بِالرَّحْمَنِ لِبُيُوتِهِمْ سُقُفًا مِّن فَضَّةٍ وَمَعَارِجَ عَلَيْهَا يَظْهَرُونَ

و اگر نه آن بود كه [همه] مردم [در انكار خدا] امتى واحد گردند قطعا براى خانه هاى آنان كه به [خداى] رحمان كفر می ورزيدند سقفها و نردبانهايى از نقره كه بر آنها بالا روند قرار می داديم

if it were not that mankind would be one nation we would have made for whosoever disbelieves in the merciful silver roofs upon their houses, and stairs to climb,