شایسته‏ترین مردم به بزرگوارى آن که بزرگواران را با او بسنجند.

أوْلَى النَّاسِ بِالْكَرَمِ مَنْ عُرِفَتْ بِهِ الْكِرَامُ .

(از امام پرسیدند عدل یا بخشش، کدام یک برتر است، فرمود:) عدالت: هر چیزى را در جاى خود می نهد، در حالى که بخشش آن را از جاى خود خارج می سازد. عدالت تدبیر عمومى مردم است، در حالى که بخشش گروه خاصّى را شامل است، پس عدالت شریف‏تر و برتر است.

وسئل علیه السلام أَیّما أَفضل: العدل، أَو الجود؟ فقال: الْعَدْلُ یَضَعُ الاَُْمُورَ مَوَاضِعَهَا، والْجُودُ یُخْرِجُهَا عَنْ جِهَتِهَا، وَالْعَدْلُ سَائِسٌ عَامٌّ، وَالْجُودُ عَارضٌ خَاصٌّ، فَالْعَدْلُ أَشْرَفُهُمَا وَأَفْضَلُهُمَا.

مردم دشمن آنند که نمى‏دانند.

النَّاسُ أَعْدَاءُ مَا جَهِلُوا.

زهد بین دو کلمه از قرآن است، که خداى سبحان فرمود: «تا بر آنچه از دست شما رفته حسرت نخورید، و به آنچه به شما رسیده شادمان مباشید» کسى که بر گذشته افسوس نخورد، و به آینده شادمان نباشد، همه جوانب زهد را رعایت کرده است.

الزُّهْدُ كُلُّهُ بَیْنَ كَلِمَتَینِ مِنَ الْقُرْآنِ: قَالَ اللهُ عزّوجلّ: ، فَمَنْلَمْ یَأْسَعَلَى الْمَاضِی، وَلَمْ یَفْرَحْ بِالاَْتِی، فَقَدْ أَخَذَ الزُّهْدَ بِطَرَفَیْهِ.

خواب دیدن‏ها چه بسا تصمیم‏هاى روز را نقش بر آب کرده است.

الْوِلاَیَاتُ مَضَامِیرُ الرِّجَالِ

فرمانروایى، میدان مسابقه مردان است.

ما أَنْقَضَ النَّوْمَ لِعَزَائِمِ الْیَوْمِ

هیچ شهرى براى تو از شهر دیگر بهتر نیست، بهترین شهرها آن است که پذیراى تو باشد.

لَیْسَ بَلَدٌ بأَحَقَّ بِكَ مِنْ بَلَدٍ، خَیْرُ الْبِلاَدِ مَا حَمَلَكَ.

(وقتى خبر شهادت مالک اشتر که رحمت خدا بر او باد، به امام رسید فرمود) مالک چه مالکى به خدا اگر کوه بود، کوهى که در سرفرازى یگانه بود، و اگر سنگ بود، سنگى سخت و محکم بود، که هیچ رونده‏اى به اوج قلّه او نمى‏رسید، و هیچ برنده‏اى بر فراز آن پرواز نمی کرد

وقد جاءه نعی الاَْشتر رحمه الله: مَالكٌوَمَا مَالِكٌ! وَاللهِ لَوْ كَانَ جَبَلاً لَكَانَ فِنْداً، [وَلَوْ كَانَ حَجَراً لَكَانَ صَلْداً،] لاَ یَرْتَقِیهِ الْحَافِرُ، وَلاَ یُوفِی عَلَیْهِالطَّائِرُ. الفند: المنفرد من الجبال.

چیز اندک که با اشتیاق تداوم یابد، بهتر از فراوانى است که رنج آور باشد.

قَلِیلٌ مَدُومٌ عَلَیْهِ خَیْرٌ مِنْ كَثِیرٍ مَمْلُولٍ مِنْهُ.

اگر در کسى خصلتى شگفت دیدید، همانند آن را نیز انتظار کشید.

إذَا كَانَ فی رَجُلٍ خَلَّةٌ رَائِعَةٌفَانْتَظِرْ أَخَوَاتِهَا.

(امام به پدر فرزدق، غالب بن صعصعه فرمود)«» شتران فراوانت چه شده‏اند. (پاسخ داد، اى امیر مؤمنان، پرداخت حقوق آنها را پراکنده ساخت امام فرمود) این بهترین راه مصرف آن بود.

وقال علیه السلام لغالب بن صعصعة أبی الفرزدق، فی كلام دار بینهما: مَا فَعَلَتْ إِبِلُكَ الْكثِیرَةُ؟ قال: ذَعْذَعَتْهاالحُقُوقُ یا أمیرالمؤمنین فَقال علیه السلام : ذَاكَ أَحْمَدُ سُبُلِهَا

کسى که بدون آموزش فقه اسلامى تجارت کند، به ربا خوارى آلوده شود.

مَنِ اتَّجَرَ بِغَیْرِ فِقْهٍ ارْتَطَمَفِی الرِّبَا.

کسى که مصیبت‏هاى کوچک را بزرگ شمارد خدا او را به مصیبت‏هاى بزرگ مبتلا خواهد کرد.

مَنْ عَظَّمَ صِغَارَ الْمَصَائِبِ ابْتَلاَهُ اللهُ بِكِبَارِهَا.

کسى که خود را گرامى دارد، هوا و هوس را خوار شمارد.

مَنْ كَرُمَتْ عَلَیْهِ نَفْسُهُ هَانَتْ عَلَیْهِ شَهْوَتُهُ.

هیچ کس شوخى بیجا نکند جز آن که مقدارى از عقل خویش را از دست بدهد.

مَا مَزَحَامْرُؤٌ مَزْحَةً إِلاَّ مَجَّمِنْ عَقْلِهِ مَجَّةً.