دورى تو از آن کس که خواهان تو است نشانه کمبود بهره تو در دوستى است، و گرایش تو به آن کس که تو را نخواهد، سبب خوارى تو است.

زُهْدُكَ فِی رَاغِبٍ فِیكَ نُقْصَانُ حَظٍّ، وَرَغْبَتُكَ فِی زَاهِدٍ فِیكَ ذُلُّ نَفْسٍ.

فقر و بى نیازى ما پس از عرضه شدن بر خدا آشکار خواهد شد.

مَا زَالَ الزُّبَیْرُ رَجُلاً مِنَّا أَهْلَ الْبَیْتِ حَتَّى نَشَأَ ابْنُهُ الْمَشْؤُومُ عَبْدُ اللهِ

زبیر همواره با ما بود تا آن که فرزند نامبارکش عبد اللَّه، پا به جوانى گذاشت

مَا لاِبْنِ آدَمَ وَالْفَخْرِ: أَوَّلُهُ نُطْفَةٌ، وَآخِرُهُ جِیفَةٌ، و َلاَ یَرْزُقُ نَفْسَهُ، وَلاَ یَدفَعُ حَتْفَهُ.

فرزند آدم را با فخر فروشى چه کار او که در آغاز نطفه‏اى گندیده، و در پایان مردارى بد بو است، نه می تواند روزى خویشتن را فراهم کند، و نه مرگ را از خود دور نماید.

الغِنَى والْفَقْرُ بَعْدَ الْعَرْضِعَلَى اللهِ.

(از امام پرسید«» بزرگ‏ترین شاعر عرب کیست فرمود:) شاعران در یک وادى روشنى نتاخته‏اند تا پایان کار معلوم شود، و اگر ناچار باید داورى کرد، پس پادشاه گمراهان، بزرگ‏ترین شاعر است.

وسئل علیه السلام : من أشعر الشعراء؟ فقال: إِنَّ الْقَوْمَ لَمْ یَجْرُوا فِی حَلبةٍ تُعْرَفُ الْغَایَةُ عِنْدَ قَصَبَتِهَا فَإِنْ كَانَ وَلاَ بُدَّ فَالْمَلِكُ الضِّلِّیلُ یرید امرأ القیس.

آیا آزاد مردى نیست که این لقمه جویده حرام دنیا را به اهلش واگذارد همانا بهایى براى جان شما جز بهشت نیست، پس به کمتر از آن نفروشید

أَلاَ حُرٌّ یَدَعُ هذِهِ اللُّمَاظَةَلاََِهْلِهَا؟ إِنَّهُ لَیْسَ لاََِنْفُسِكُمْ ثَمَنٌ إِلاَّ الْجَنَّةَ، فَلاَ تَبِیعُوهَا إِلاَّبِهَا.

دو گرسنه هرگز سیر نشوند: جوینده علم و جوینده مال.

مَنْهُومَانِلاَ یَشْعَبَانِ: طَالِبُ عِلْمٍ، وَطَالِبُ دُنْیَا

نشانه ایمان آن است که راست بگویى، آنگاه که تو را زیان رساند، و دروغ نگویى که تو را سود رساند و آن که بیش از مقدار عمل سخن نگویى، و چون از دیگران سخن گویى از خدا بترسى.

عَلامةُ الاِِْیمَانِ أَنْ تُؤثِرَ الصِّدْقَ حَیْثُ یَضُرُّكَ عَلَى الْكَذِبِ حَیْثُ یَنْفَعُكَ،أَنْ یَكُونَ فِی حَدیِثِكَ فَضْلٌ عَنْ عِلْمِكَ وَأَنْ تَتَّقِیَ اللهَ فِی حَدِیثِ غَیْرِكَ

تقدیر الهى چنان بر محاسبات ما چیره شود که تدبیر، سبب آفت زدگى باشد.

یَغْلِبُ الْمِقْدَارُعَلَى التَّقْدیرِ حَتَّى تَكُونَ الاَْفَةُ فِی التَّدْبِیرِ. وقد مضى هذا المعنى فیما تقدم بروایة تخالف بعض هذه الاَلفاظ.

بردبارى و درنگ هم آهنگند و نتیجه آن بلند همّتى است.

الْحِلْمُوَالاََْنَاةُتَوْأَمَانِیُنْتِجُهُمَا عُلُوُّ الْهِمَّةِ.

غیبت کردن تلاش ناتوان است.

الْغِیبَةُجُهْدُالْعَاجزِ.

چه بسا کسانى که با ستایش دیگران فریب خوردند

رُبَّ مَفْتُونٍ بِحُسْنِ الْقَوْلِ فِیهِ

دنیا براى رسیدن به آخرت آفریده شد، نه براى رسیدن به خود.

الدُّنْیَا خُلِقَتْ لِغَیْرِهَا، ولَمْ تُخْلَقْ لِنَفْسِهَا.

بنى امیه راه ملتى است که در آن می تازند، پس آنگاه که میانشان اختلاف افتد کفتارها بر آنان دهان گشایند و بر آنان پیروز شوند. مى‏گویم: «مرود» بر وزن «منبر» از مادّه «ارواد» به معناى مهلت است و این از فصیح ترین و زیباترین کلام است، گوئى امام علیه السّلام مهلت کوتاه بنى امیه در حکومت را به میدان مسابقه تشبیه کرده که مسابقه دهندگان به ترتیب در یک مسیر مشخّص به سوى یک هدف به پیش مى‏روند و آنگاه که به هدف رسیدند نظم آنها درهم شکسته می شود).

إِنَّ لِبَنِی أُمَیَّةَ مِرْوَدَاً یَجْرُونَ فِیهِ، وَلَوْ قَدِ اخْتَلَفُوا فِیَما بَیْنَهُمْ ثُمَّ كَادَتْهُمُالضِّبَاعُ لَغَلَبَتْهُمْ. وَالْمِرْوَدُ هاهنا مفعَل من الاِرْوَاد، وهو الاِمهال والاِنظار، وهذا من أفصح الكلام وأغربه، فكأنه علیه السلام شبّه المهلة التی هم فیها بالمضمار الذى یجرون فیه إلى الغایة، فاذا بلغوا مُنقَطَعا انتقضَ نظامُهم بعدها.

به خدا سوگند آنها اسلام را پروراندند، چونان مادرى که فرزندش را بپروراند، با توانگرى، با دست‏هاى بخشنده، و زبانهاى برنده و گویا

وقال علیه السلام فی مدح الاَنَصار: هُمْ وَاللهِ رَبّواالاِِْسْلاَمَ كَمَا یُرَبَّى الْفَلُوُّخ مَعَ غَنَائِهِمْبَأَیْدِیهِمُ السِّبَاطِوَأَلْسِنَتِهِمُ السِّلاَطِ