هيچ شفيع و پشتيباني نجات دهنده تر از توبه نيست.

لا شَفيعَ انجح من التَّوبةِ.

هر كس فراوان استغفار نمايد خداوند او را از هر غم و غصه اي رهائي مي بخشد و در هر تنگنائي راهي را به سويش مي گشايد و به او از جائي كه گمان نمي كند رزق و روزي مي دهد.

مَنْ اكثَرَ الاستغفارُ جَعَل اللهُ لَهُ من كلِّ همٍّ فَرَجاً وَ مِنْ كلِّ ضيقٍ مَخرَجاً و رزقُهُ من حيثُ لا يحتسِبُ.

توبه عبارت است از: پشيماني قلبي از انجام گناه و استغفار و طلب آمرزش با زبان و ترك گناه با اعضاء و جوارح و تصميم به اينكه ديگر آن گناه را انجام ندهد.

التّوبةُ ندمٌ بالقَلبِ و اسْتِغفارٌ باللّسانِ و تركٌ بالجوارح و اِضمارٌ ان لا يَعودَ.

به تأخير انداختن توبه موجب ضرر است و بيش از حدّ امروز و فردا كردن موجب حيرت و گمراهي است.

تأخيرُ التّوبَةِ اغتِرارٌ و طولُ التّسويفِ حيرَةٌ.

از امام هادي عليه السّلام درباره معناي توبه نصوح سؤال شد، حضرت اينگونه مرقوم فرمود: توبه نصوح عبارت است از اينكه باطن انسان همانند ظاهر او و بلكه بهتر از ظاهرش باشد.

عن ابي الحسن الاخير - عليه السّلام - و قَدْ سئِلَ عن التّوبَةِ النّصوح ما هِيَ؟ فكتَبَ - عليه السّلام - : ان يكونَ الباطنُ كالظّاهرِ و افضَلُ مِنْ ذلك.

(توبه كنندگان) نهال ها و درخت هاي گناه و كارهاي زشت را در برابر چشمان و دلهاي خويش كاشته و با آب پشيماني و ندامت آبياري شان كرده اند كه براي ايشان ميوه هاي عافيت و سلامت به بار آورده و خشنودي و بزرگواري براي آنان به دنبال دارد.

في وصفِ التّائبين: غَرَسُوا اشجارَ ذُنُوبِهم نَصْبَ عُيُونِهِم و قُلوبِهِم و سَقَوْها بماءِ النَّدَمِ فأثَمَرَتْ لَهُمُ السَّلامَةَ وَ اعقَبَتْهُم الرّضا و الكَرامَةَ.

سلاح انسان گناهكار استغفار و طلب آمرزش است.

سِلاح المُذْنِبِ الاستغفار.

همانا خداوند به بازگشت و توبه بنده خود، شادمان تر از شخصي است كه در شب تاريك مركب و زاد و توشه راه خود را گم كرده بود و سپس پيدا مي كند.

انّ اللهَ اشدُّ فَرِحاً بِتَوبَةِ عبدِهِ مِن رجلٍ اضلَّ راحلَتَهُ و زادَهُ في ليلَةٍ ظلماءَ فَوَجدهما.

گناهان درد و بيماري هستند، دواي آنها استغفار است و شفاي كامل وقتي حاصل مي شود كه ديگر آنها را مرتكب نشود.

الذّنوبُ الدّاءُ و الدّواءُ الاستغفارُ و الشّفاءُ ان لا تعودَ.

زماني كه انسان گناهي را مرتكب شود نقطه اي سياه در قلب و روح او ايجاد مي شود، اگر توبه كند پاك مي شود و اگر بر گناهان خود بيفزايد بر آن سياهي نيز افزوده مي شود تا جائي كه تمام قلب او را فرا گيرد که بعد از آن هيچ گاه رستگار نخواهد شد.

اذا اَذْنَبَ الرّجلُ يخرُج في قلبِهِ نكتَةٌ سَوْداءُ فاِنْ تابَ انْمَحَت و ان زادَ زادَتْ حتّي تغلِبَ علي قلبِهِ فَلا يفلِح بعدَها ابداً.

پاداش و اجر جواني كه توبه مي كند همانند اجر (حضرت) يحيي فرزند زكريا است.

شابٌّ تائبٌ، اَجْرُهُ كَاَجرِ يحيَي بنِ ذكريّا - عليه السّلام - .

توبه ريسمان خدا و عنايت خاص او به بندگان خويش است و براي بنده شايسته است كه در هر حال توبه نموده و به سوي پروردگار خويش باز گردد.

التّوبَةُ حبلُ اللهِ و مَدَدُ عنايَتِهِ و لابّد لِلْعبدِ من مداوَمَةِ التّوبةِ علي كلِّ حالٍ.

همانا براي قلوب زنگاري است همانند زنگار فلزات، پس آنها را به وسيلة استغفار و تلاوت قرآن صيقل دهيد.

اِنَّ للقُلُوبِ صداٌ كَصَدْأِ النُّحاسِ فاجلوها بالاستغفارِ وَ تَلاوةِ القرآنِ.

اگر مردم همان زماني كه گناه مي كردند، (پشيمان شده و دست از گناهشان بر مي داشتند) و توبه و استغفار مي نمودند، عذاب الهي شامل آنها نمي شد و هلاك نمي گشتند.

لَو انَّ النّاسَ حينَ عَصَوْا اتابُوا استَغْفَرُوا لَم يُعَذِّبُوا وَ لَم يَهلِكُوا.

گناه كاري كه به گناهان خويش اقرار كند (پشيمان شود)، بهتر از انسان مطيع و عبادت كننده اي است كه به عمل خويش فخر نمايد.

عاصيُ قرُّ بِذُنُوبِهِ خيرٌ مِن مُطيعٍ يفتَخِرُ بِعَمَلِهِ.